Uzye Leza A Weni Zina?

Ndi cakuti mukulonda ukumanya umwi, cino mungatandikilapo ukucita u kumuzya ati: “Wewe weni izina?” Uzye ndi mwali nu kuzya Leza iuzyo lii, angasuka atuuli?

‘Nene Yeova. Lilyo lili zina lyane.’—Ezaya 42:8.

Uzye izina lii i lipya kuli mwemwe? Cingaya vivyo kwene, pano ya kasenula yakwe Baibo aingi yataomvya sana izina lyakwe Leza, nanti tuti yataliomvya napo. Yalipyanikizyapo ni lumbo lyakuti “MWENE.” Nomba mu lulimi luno Baibo yalembiilwemo pa kutandika izina lyakwe Leza likazanwamo imiku 7,000. Izina lii lyakwata ivilembo 4 ivya mu Ciyebulai alikuti YHWH nanti JHVH, nupya mu Cimambwe-Lungu tukati “Yeova.”

Izina lyakwe Leza umu Ciyebulai umu Mpapulo zino yazanyile muli Yemba Mufwe — Lupapulo Lwa Masamu Luno Yazanyile Kuli Yemba Mufwe mu Nsita ya Ina Klistu ya Kutandikilako Lwa CIYEBULAI

Izina lyakwe Leza muli Baibo wakwe Tyndale uwa Cizungu — Baibo wakwe Tyndale uwa mu 1530, uwa CIZUNGU

Izina lyakwe Leza muli Baibo wa Cispanish wakwe Reina-Valera version — Baibo wa Reina-Valera version uwa mu 1602, uwa CISPANISH

Izina lyakwe Leza muli Baibo wa Cichinese wakwe Union Version — Baibo wa Union Version uwa mu 1919, uwa CICHINESE

Izina lyakwe Leza likalolekela mu malembelo yonsi amu Ciyebulai nupya likazanwa nu mu Mabaibo yauze aasenulwa

UMULANDU UNO IZINA LYAKWE LEZA LYACINDAMILA

Izina lii lyacindama na kuli Leza mwineco. Kutaali uwatemiile Leza izina lyakwe, waitemiile umwineco. Yeova walanda ukuti: “Lii, ilili zina lyane amanda pe, nupya vii avino inkulo zyonsi zyaku nkolelo zilangama.” (Kufuma 3:15) Muli Baibo izina lyakwe Leza likazanwa amaila aingi sana ukuluta pa mazina ya mucinzi yano wakwata, wakwe Uwa maka yonsi, Tata, Umwene, alino nu kuluta izina ilililyonsi ilya muntu wakwe Abulaamu, Mose, Davidi nanti Yesu. Nupya Yeova kwene umwineco aliwe akalonda ukuti izina lyakwe limanyikwe. Baibo ikati: ‘Yangala yamanye nu kuti awewe sile wenga ukaamwa Yeova, nupya wenga mpo. Wewe uli Leza Wapapelapela umu nsi yonsi!’—Masamu 83:18.

Izina lyakwe Leza lyacindama kuli Yesu. Umwi pepo lino yakaama ukuti Ipepo Lyakwe Tata nanti Ipepo Lya Mwene, Yesu wasambilizye alondezi yakwe ivya kucindika Leza ukuomvya amazwi yakuti: “Tata witu uwa mwiyulu, izina lyako licindikwe.” (Mateo 6:9) Yesu nawe kwene wapefile kuli Leza ukuti: “Tata, langa antu yonsi lulumbi lwi zina lyako!” (Yoane 12:28) Yesu walesile ukuti ukucindika izina lyakwe Leza kuye ali kucindame kuluta mu umi wakwe, cikwene i calenzile apepe nu kuti: “Nene nalenzile kuti yakumanye, nupya namatwalilila kucita vikwene.”—Yoane 17:26.

Izina lyakwe Leza lyacindama sana ku yantu amumanya. Antu yakwe Leza mpiti yasininkizye ukuti ukucingililwa nu kupusuka kwao kwasintilile pi zina lyakwe Leza iliiyele. ‘Izina lyakwe Yeova u lupungu ulukome. Umuntu akacita vyaololoke akautukilamo nu kucingililwa.’ (Mapinda 18:10) ‘Alino wensi wino alaama pi zina lyakwe Yeova alatuulwa.’ (Yoweli 2:32) Baibo ikalanda ukuti izina lyakwe Leza ilililyo likapusanyako antu akamuombela. ‘Antu amu nko zyonsi yakapepa nu kuyela leza wao, lelo swemo tumapepanga nu kuyela Yeova, Leza witu mpaka umuyayaya.’—Mika 4:5; Milimo 15:14.

VINO IZINA LYAKWE LIKASOKOLOLA

Izina lii iliiyele likamanyisya Leza. Aasambilila sana pali Baibo yakalanda ukuti Izina lyakuti Yeova likapiliula ukuti “Akalenga Iciliconsi Ukuya Vino Akulonda.” Yeova walenzile ukuti upiliulo wi zina lyakwe umanyikwe lino wanenyile Mose amazwi yakuti: “Ndaya Vino Nasoolola Ukuya.” (Kufuma 3:14, NWT.) Fwandi izina lyakwe likapiliula ivingi ukuluta sile pa cisinka cakuti ali Kaumba uwalenzile ivintu vyonsi viyeko. Izina lyakwe likalondolola vino akailenga ukuya nanti ukulenga iviumbwa vyakwe ukuya vino akulonda viye pakuti afikilizye ukulonda kwakwe. Nanti icakuti amazina ya mucinzi yakalenga icifulo nanti amaka yano Leza wakwata yamanyikwe, izina lyakwe sile ilyakuti Yeova i likalondolola ningo vino waya alino na vino angasoolola ukuya.

Izina lyakwe Leza likalanga ukuti watwikako mano. Upiliulo wi zina lyakwe Leza ukalanga vino wika mano ku viumbwa vyakwe ukwikako naswe kwene. Nupya vino Leza walenga tumanye izina lyakwe cikalangilila ukuti akalonda tumumanye. Alino watumanyisizye izina lyakwe lino tutatala twamanya nu kuti tulinzile ukulimanya. Fwandi Leza asilonda ukuti twamulola ngi ciluwi nanti nga kaleza, lelo akalonda twamulola ngu wa cumi cumi wino tungapalamako.—Masamu 73:28.

Ukuomvya izina lyakwe Leza kukalanga ukuti twamutemwa. Tuti limwi mwanena umwi wino mukulola ukuti angaya cuza winu ukuti amwama ukuomvya izina linu. Nomba uzye munguvwa uli ndi cakuti umuntu wiyo akukaana ukuomvya izina linu? Mukuya kwa nsita mungelenganya ndi cakuti ica cumi muntu wiyo akulonda ukuya cuza winu. Avino caya na kuli Leza. Yeova wanena antu izina lyakwe, nupya akatukomelezya ukuti twaliomvya. Ndi tukucita vivyo, tukalanga Yeova ukuti tukulonda ukupalama kuli aliwe. Nupya akalola ‘yayo aakacindika izina lyakwe.’—Malaki 3:16.

Ukusambilila izina lyakwe Leza ali ca kutandikilapo ndi cakuti mukulonda ukumumanya. Nomba tutalinzile ukupelela papo kwene. Tulinzile ukulondesya ukumumanya ningo. Tulinzile ukumanya vino waya.

UZYE LEZA A WENI IZINA? Izina lyakwe Leza a Yeova. Izina lii iliiyele likalenga amanyikwe ukuti a Leza wa cumi cumi aakafikilizya kulonda kwakwe

UZYE LEZA WAFUMILE KWI?

Lii ali uzyo lino antu yakaelenganyapo sana. Limwi namwe kwene muzyapo. Tunguzya tuti: Ndi cakuti ivintu vyonsi ivyayako kwali uwaviumvile, uzye ale Leza wene wafumile kwi?

Ya sayansi yazumila ukuti uumbo onsi wakwata intandikilo. Ukulingana na vii vino ya sayansi yazana, icikomo cakutandikilapo muli Baibo cikalanda ukuti: “Pa kutandika Leza waumvile iyulu ni nsi.”—Utandiko 1:1.

Iviumbwa vyonsi ivyayako vitangaviiumbe ivyeneco. Kutaya icintu icingapangika ukwaula nanti acimwi. Ndi cakuti kutaali nanti cimwi lino kutatala kwaya iviumbwa ivilivyonsi, nga kutaya viumbwa ndakai. Nanti cakuti cingatutalila ukuvwikisya ningo, icintu cimwi icayako lyonsi nupya icisi ca pa viumbwa vii ivyayako i calenzile iviumbwa vyonsi vii viyeko. Yeova Leza, umupasi wa maka nupya uwa mano aliwe Wavipanzile.—Yoane 4:24.

Baibo ikalanda pali Leza ukuti: “Lino imyamba itacili ipangwe ni nsi yonsi itacili iyeko, wemo we Leza akuno wali, nupya ulayelelela.” (Masamu 90:2) Fwandi Leza akuno waya lyonsi. Nupya “pa kutandika” waumvile ivintu vyonsi.—Umbwilo 4:11.