1921 Ipapita Imyaka 100

UMU Lupungu Lwa Mulinzi lwakwe Januwale 1, 1921 mwali iuzyo ilyakumile Asambi ya Baibo ilyakuti: “U mulimo ci uuli nu kuombwa umu mwaka uu?” Lyene palondelile amazwi aya pali Ezaya 61:1, 2 aaiusyangako pa mulimo uno yakweti uwa kusimikila ilyasi lisuma. Apakati: “[Yeova] wampaka amafuta, wantuma ukukukosola ilandwe lisuma ku alanda . . . , wantuma nene apakuti indande ukuti insita lyene yatifika ino Leza alapususya antu yakwe, ino alacimvizyako anisi yao.”

YA KASIMIKILA ASIPE

Pakuti Asambi ya Baibo yaombe umulimo wa kusimikila, yalondekwanga ukuya asipe. Yali nu kusimikila “ilyasi lisuma” uku antu afuuke nu kunena antu aipe ukuti insita yatifika ino Yeova wali nu ‘kucimvya anisi’ yakwe.

Umwina J. H. Hoskin uwikalanga uku Canada, wasimikilanga ukwaula intete asi mulandu nu kukanya ukwaliko. Uku kutandika kwa mwaka wa 1921, wakomenkine na simapepo wa ku Methodist. Pa kutandika ukulanzyanya na simapepo wiya, Umwina Hoskin watiile: “Tulinzile ukulanzyanya pali Baibo umu mutende, nupya ndi cakuti twavilwa ukuvwana pali vimwi tulinzile ukumala ukulanzyanya kwitu umu mutende nu kutwalilila ukuya ivyuza.” Nomba vivyo vitacitike. Umwina Hoskin watiile: “Tutalanzyanyizye na pa nsita itali, simapepo wiya wafumile nu kupunka icisaasa icakuti nelenginye inti magilasi ali uku cisasa cici yali nu kutamika.”

Simapepo wakalipe nu kulanda ukuti: “U mulandu ci uno utange uye umu kulanzyanyizizya na asi aina Klistu?” Umwina Hoskin ataswike icili consi, nomba lino wafumanga welenginye ati, “Nkulola kwati nawe kwene asi mwina Klistu.”

Lino simapepo wasimikilanga uwanda uwalondelilepo umu ceici, walanzile iviipe pa Mwina Hoskin. Umwina Hoskin watiile: “Wanenyile antu ukuti nali nene wa ufi sana nupya nalinzile ukukomwa.” Nomba cico citalenzile umwina Hoskin ate ukusimikila, watwalilile ukusimikila nupya wasimikile antu aingi. Watiile: “Naipakizyanga sana ukusimikila kuku. Antu yamwi yalandanga nu kuti, ‘Imanya ukuti ukaomba umulimo wakwe Leza’ nupya yaipeelesyanga nu kumpeela ivintu vino nalondekwanga.”

KUISAMBILIZYA BAIBO NI SAMBILILO LYA LUPWA

Asambi ya Baibo yapanganga lyonsi amauzyo na masuko aalandanga pali Baibo ayanga muli magazini ino ndakai tukati Zyukini! pakuti yazwe antu ukuvwikisya Baibo. Kwayanga mauzyo ayance yano avyazi yalanzyanyanga na anao. Avyazi yuzyanga ana mauzyo yaa nu kuyazwa ukuzana masuko muli Baibo. Mauzyo wakwe, “A mabuku yanga aya muli Baibo?” yalenganga ana ukumanya ivintu vimwi ivyanguke pali Baibo. Mauzyo yauze wakwe “Uzye aina Klistu yonsi yalinzile ukwenekela ukuyacuzya?” yalenganga acance ukuya ya kasimikila asipe.

Nupya kwayanga mauzyo na masuko amuli Baibo aakumile antu aamanyile sana mpiti Baibo, nupya masuko yayanga umwi buku ilyatangi Studies in the Scriptures ibuku 1. Antu aingi yasambilile ivintu ivingi pa mulandu na mauzyo yaa, nomba kwali icimanyisyo cakuti mauzyo yaa yataali nu kutwalilila ukuyako. I cani calenzile?

IBUKU ILIPYA

Ibuku lyakuti *The Harp of God*

Utumakadi apalembwanga amafwa yano umuntu alinzile ukubelenga

Utumakadi apayanga mauzyo pali vino umuntu wabelenzile

Aina atungululanga izile iyamanya ukuti antu yalondekwanga ukusambilila Baibo panono panono. Umu Novemba 1921 yapanzile ibuku ilyatangi The Harp of God. Nupya aazumiile ukupokelela ibuku lii, yalembesizye nu mwisukulu lyakuti The Harp Bible Study Course. Isukulu lii lyazwilizye antu ukusambilila ukuti Leza walondanga ukupeela antu umi wa pe. Uzye cacitike uli cico?

Ndi cakuti umuntu wazumila ukupokako ibuku lii, yamupeelanga kakadi apalembwanga mafwa yano wali nu kubelengapo umwi buku kwene lii. Umulungu uwalondelelapo, wapokelelanga kakadi apali mauzyo alandanga pali vino wabelenzile. Nupya pa mpela yakwe kakadi payanga amafwa yano wali nu kubelenga nupya umulungu uwalondelelapo.

Cila mulungu pa milungu 12, umusambi wapokelelanga kakadi ukufuma uku cilongano icali umupipi. Ilingi aatumanga utumakadi tuu aakoloci nanti yayo aatakwanisyanga ukuya umu kusimikila uku ng’anda ni ng’anda. Wakwe, ya Anna K. Gardner, aku Millvale, uku Pennsylvania, U.S.A., yatiile: “Lino ibuku lyakuti The Harp of God lyafumile, ya Thayle ya mangulenzi yano catalilanga ukupita yakweti lyene umulimo wa kuomba u wakutuma utumakadi cila mulungu apayanga mauzyo.” Ndi cakuti umuntu wamala isukulu lii, umwi uwa mu cilongano wamutandalilanga pakuti akamwazwe ukumanya ivingi pali Baibo.

Ya Thayle Gardner ala iikala pa kajinga ka yalemale

UMULIMO UWALI NU KUOMBWA UKU NKOLEELO

Pa mpela ya mwaka, Umwina J. F. Rutherford watumile makalata uku vilongano. Walanzile ukuti “umulimo wa kusimikila pa Wene umu mwaka uu watiuombwa umu ncende izingi nu kwazwa sana antu ukucila imyaka yonsi uku cisila.” Nupya walanzile ukuti: “Umulimo ucili ukulondekwa ukuombwa. Komelezyini na yauze ukutandika ukuombako umulimo uu usuma.” Ukwaula nu kutwisika Asambi ya Baibo yacisile vino wayanenyile. Umu 1922 yasimikile sana ukucila vino cali umu myaka ya ku cisila nupya yacisile vivyo ukwaula intete.

Ya Cuza Asipe

Asambi ya Baibo yalanganga ukutemwa lino yazwananga. Wakwe vino ilyasi lyalondelelapo likulanda, yali acuza asipe aakavyalwa lino kuli ucuzi.—Mapi. 17:17.

Pali ciili, pa 31 Mei 1921, umonsi umutifi uwa ku Tulsa, (Oklahoma, ku U.S.A) yamunyefile pa mulandu wakuti yamupeezile umulandu wa kucisa umwanaci umuzungu. Pa cisila, iumba lya yazungu 1,000 lyatandike ukulwisyanya ni iumba linono ilya yatifi. Zuwa zuwa yafisile nu ku Greenwood kuno atifi ikalanga. Yosile mang’anda na masitolo ukufika kuli 1,400 nu kwiya ivyalimo. Malyasi yakalangilila ukuti antu 36 aliyo yafwile, nomba limwi yafwile yafisile uku ma 300.

Umwina Richard J. Hill, umutifi uwikalanga uku Greenwood, walanzile pali vino vyacitike ukuti: “Pa wanda kwene uu lino kwali ivimvulunganya, twakweti ukulongana usiku wakwe vino cayanga lyonsi. Lino twamazile ukulongana tuvwanga kuno yalizyanga imfuti umu Tulsa. Yatwalilile ukulizya imfuti mpaka ituya umu kulaala.” Pali citatu katondo, pa 1 Juni, ivintu vipiileko. “Antu yamwi izile iyatunena ukuti nga tukulonda ukucingililwa, twalinzile ukuya uku cikuulwa ca uteeko ica mu musumba.” Fwandi umwina Hill na mamakwe na ana 5 yutukile uku cikuulwa ca uteeko ica mu musumba uku Tulsa. Kuku kwali antu 3,000 aonsi na anaci atifi yano asilika yano uteeko watumile mu kulesya ivimvulunya yacingililanga.

Pa nsita kwene iya, umwina Arthur Claus wasifile nu kupingulapo ningo vino wali nu kucita. Mwina Arthur watiile: “Lino nuvwile ukuti antu iyanga nu koca mang’anda uku Greenwood, napingwilepo ukuyalola cuza wane, Umwina Hill.”

Lino umwina Arthur wafisile pa ng’anda pali ya Hill waweni umwinamupalamano wakwe umuzungu ala watalema imfuti. Umuntu wii uwali cuza wakwe ya Hill waweni kwati ya Arthur yali pa yantu acitanga ivimvulunganya. Wapunzile ati: “I cani cino wizila kuno?”

“Ya Arthur yatiile: “Ndi cakuti inkana ukulondolola ningo nga wampisile. Namunenyile ukuti nali cuza wakwe ya Hill nu kuti nayangapo imiku iingi pa ng’anda.” Ya Arthur nu muntu wii yacingilile iviya vyakwe ya Hill uku yantu aiyanga iviya.

Ya Arthur Claus yasambilizye ana 14 ukuomvya ibuku lyakuti The Harp of God

Patalengile, ya Arthur yazanyile ukuti umwina Hill nu lupwa lwakwe yali uku cikuulwa ca uteeko. Ya Arthur yayanenyile ukuti kutaali uwali nu kufuma mumu ukwaula icipepa icisainwe nu mukalamba wa yasilika. Ya Arthur yatiile: “Catazile sana pa kulolana nu mukalamba wa yasilika. Lino namunenyile ukuti nkulonda ukusenda ulupwa luu, wanguzizye ukuti: ‘Uzye ulacingilila ulupwa luu nu kulusakamala muli vino lukulondekwa?’ Nazumile nu mwenzo onsi.”

Lino ya Arthur yayapeezile icipepa, yasimwilile uku cikuulwa ca uteeko. Yapeezile umusilika uwazungwike nu kulanda ati: “Umukalamba wa yasilika watasainapo. Uzye watumanya ukuti wewe watandikilapo ukufumya aliwensi muno ilelo?” Patalengile umwina Hill nu lupwa lwakwe yayazanyile. Yonsi kwene yakwezile muli motoka wakwe ya Arthur nu kuya uku ng’anda kuli ya Hill.

Umwina Claus wasininkizye ukuti Umwina Hill nu lupwa lwakwe iyacingililwa. Lino yauze yaweni vino umwina Claus wasifile nu kulanga ukutemwa, yakomeleziwe. Ya Arthur yatiile: “Umwinamupalamano wiya wino twali nawe pa kucingilila iviya vyakwe ya Hill watandike ukucindika sana ya Nte ukucila vino cali mpiti. Nupya antu aingi yatandike ukulondesya ukuvwa icumi pa mulandu wakuti yailoliile ukuti pa antu yakwe Leza pataali kapaatulula ka nkanda nupya kusi uwelenganyanga ukuti wacizile auze.