“Nga Mukutemwana, Alino Yonsi Yalamanya Ukuti Mwemwe Yasambi Yane”

1. I vyani vino antu yakalola ndi cakuti yazanwa umu kulongana pa muku wa kutandikilapo? (Lolini ni cikope.)

ELENGANYINI ukuti atwalane yazanwa uku kulongana kwakwe ya Nte Yakwe Yeova pa muku wa kutandikilapo apa Ng’anda ya Wene. Atwalane yaa yuvwa ningo ukulola vino aina na ya nkazi yakulanga ucuza na vino yakulanga ukuti yatemwana. Lino inuka yatandika ukuswilila ku ng’anda umuci wanena iya ati, ‘Antu yaa yapusanako na antu yauze nupya inaipakizya ukuya pamwi nayo.’

2. U mulandu ci uno yamwi yakateela ukuombela Yeova?

² Ukutemwa ukwaya pa Ina Klistu aaya mu cilongano kwaiyela. Ukuya kwene, ya Nte Yakwe Yeova yatamalilika. (1 Yoa. 1:8) Lino tukuya tukumanyilako amu cilongano, tukatandika ukulola vino yakaluvyanya. (Loma 3:23) Icaulanda i cakuti yamwi yaleka iviipe vino yauze yakacita ukulenga yate ukuombela Yeova.

3. I cani cikamanyisya alondezi ya cumi yakwe Yesu?

³ Lolini nupya amazwi apafumile cipande cii. (Belengini Yoani 13:34, 35.) I cani cino tungamanyilako Aina Klistu ya cumi? U kutemwana kuno yatemwana. Baibo isilanda ukuti antu yaa yamalilika. Lolini ukuti Yesu atalanzile ukuti: ‘Nga mukutemwana alino mulamanya ukuti mwemwe yasambi yane.’ Lelo watiile: “Nga mukutemwana, alino yonsi yalamanya ukuti mwemwe yasambi yane.” Fwandi Yesu walangilile ukuti asi alondezi yakwe sile ali nu kumanya ukuti yali aakapepa ya cumi, lelo na antu aatali umu cilongano ca Ina Klistu yali nu kuyamanya pa mulandu nu kutemwana.

4. I vyani vino yamwi yangatemwa ukumanya pa Ina Klistu ya cumi?

⁴ Antu asi Ya Nte Yakwe Yeova limwi yanguzya yati: ‘Uzye ukutemwa kungatwazwa uli kumanya alondezi yakwe Yesu? Uzye Yesu walangilile uli ukutemwa uku yatumwa yakwe? Nupya tungakolanya uli Yesu ndakai?’ Naswe kwene swemuno twabatiziwa cingazipa ukwelenganya pa mauzyo yaa. Ukucita vii kulatwazwa ukutwalilila ukulanga sana ukutemwa, ukwikako sile na lino yauze yatuluvyanya.—Efes. 5:2.

U MULANDU CI UNO UKUTEMWA U KULINZILE UKUMANYISYA ALONDEZI YA CUMI YAKWE YESU?

5. Londololini amazwi yakwe Yesu aaya pali Yoani 15:12, 13.

⁵ Yesu walondolwile ukuti alondezi yakwe yalatemwana umu nzila iiyele. (Belengini Yoani 15:12, 13.) Lolini ukuti Yesu wanenyile alondezi yakwe ukuti: “Mwatemwana wakwe vino namutemwa.” Uzye cii cikupiliula cani? Yesu walanzile ukuti ukutemwa kuu u kwa kutemwa umuzo wakwe vino waitemwa icakuti ungaipelesya nu kufwilapo nga calondekwa ukucita vivyo.

6. I vyani vino Izwi lyakwe Leza lyalanda pa mulandu uno ukutemwa kwacindamila?

⁶ Izwi lyakwe Leza likalanda sana pali vino ukutemwa kwacindama. Antu aingi yatemwa sana ivikomo vimwi ivya muli Baibo wakwe ivikomo vii: “Leza u kutemwa.” (1 Yoa. 4:8) “Uwatemwa umuzo wakwe vino waitemwa.” (Mate. 22:39) “Ukutemwa kukavimba pa membu izingi.” (1 Pet. 4:8) “Ukutemwa kusisila.” (1 Kol. 13:8) Vikomo vii alino na vyuze vikalenga tumanye vino cacindama ukulanga imiyele ii isuma.

7. U mulandu ci uno Satana atanga akwanisye ukusambilizya antu ukutemwana nu kuya alemane?

⁷ Antu aingi yakauzya ukuti: ‘Uzye ningamanya uli ukupepa kwa cumi? Imipepele yonsi ikalanda ukuti ikasambilizya icumi, nomba vino ikasambilizya pali Leza vyapusana.’ Satana walenga kuye imipepele iingi sana nupya cii calenga catalila antu ukumanya ukupepa kwa cumi. Nomba wafilwa ukuleta antu capamwi umu nsi yonsi aangalanga ukuti yatemwana. Yeova sile aangacita vivyo. Twamanya vivyo pa mulandu wakuti ukutemwa kukafuma kuli Yeova. Yayo sile aakatungululwa nu mupasi wakwe Yeova nupya yano akapaala, aangalanga ukutemwa kwa cumi ku yantu yauze. (1 Yoa. 4:7) Fwandi ali mulandu uno Yesu walandiile ukuti ukutemwa u kwali nu kumanyisya alondezi yakwe acumi.

8-9. Uzye ukutemwa kuno ya Nte yakwe Yeova yakalanga kwalenga uli antu aingi ukusenuka?

⁸ Wakwe viivi kwene vino Yesu wasoowile, alondezi yakwe yakayamanyila uku kutemwana. Wakwe, umwina Ian akaiusya lino wazanyilwe uku ukongano pa muku wa kutandikilapo, uwayelile umu cibansa cakwe bola umupiipi na pa ng’anda yakwe. Lino kutatala kwaya ukongano, ya Ian yaile umu kutamba bola umu cibansa kwene cii. Yalanzile ukuti: “Ivyacitikanga lino twali pa ukongano vyapusine sana ni vyacitikanga lino naile umu kutamba bola. Antu ali pa ukongano yakweti umucinzi, yazwite ivyakuzwala ivisuma sana ivya mucinzi, nupya ana yao yali ni miyele isuma sana.” Nupya yalanzile nu kuti: “Cino natemilwe sana i cakuti antu ali pa ukongano yalolekanga ansansa nupya yali nu kutemwa. Cii acino nalondanga umu umi wane. Nanti cakuti nsiiusya amalyasi alanzilwe uwanda uwa, ncili nkaiusya imiyele ino yakweti.”b Ukutemwa kwa cumi kuno twatemwana u kwalenga tukwate imiyele ya musango uu. Pa mulandu wa kuti twatemwa aina na ya nkazi, tukaya ni cikuku nu mucinzi lino tukuombela pamwi.

⁹ Umwina uwi zina lyakuti John nawe kwene wayuvwile icili cimwi lino wazanyilwe umu kulongana pa muku wa kutandikilapo, watiile: “Antu yaya yali ni nsansa sana icakuti natandike ukwelenganya ukuti yali aamalilike. Kutemwana kuno yatemwana kwalenzile nsininkizye ukuti inzana ukupepa kwa cumi.”c Nga twalola ivya musango uu vikucitika tukasininkizya ukuti ya Nte yakwe Yeova a Ina Klistu ya cumi.

10. Alilaci lino tukakwata isyuko lyakulanga ukutemwa uku Ina klistu yanji? (Lolini na futunoti.)

¹⁰ Wakwe vino itulandapo, swensi kwene tutamalilika. Aina na ya nkazi yangalanda nanti ukucita ivintu ivingatusosya.d (Yako. 3:2) Ndi cakuti ivya musango uwo vyacitika sana sana ndi cakuti yauze yatusosya, tungalanga ukuti twayatemwa muli vino tukulanda na muli vino tukucita. Uzye lyene i vyani vino tungasambilila kuli vino Yesu wacitanga?—Yoa. 13:15.

UZYE YESU WALANGANGA ULI UKUTEMWA UKU YATUMWA YAKWE?

11. I miyele ci iipe ino Yakobo na Yoani yalangizye? (Lolini ni cikope.)

¹¹ Yesu atenekelanga alondezi yakwe ukuya aamalilike. Lelo wayazwile ukuombesya nu kusenuka pakuti yazanzya Yeova. Pa nsita imwi, atumwa yaili Yakobo na Yoani yanenyile nyina ukuti akayavwangile kuli Yesu pakuti akayapeele ivifulo vicindame umu Wene. (Mate. 20:20, 21) Vino Yakobo na Yoani yacisile vyalangilile ukuti yali ni cilumba nupya yalondesyanga ukuya acindame kucila atumwa yauze.—Mapi. 16:18.

12. Uzye Yakobo na Yoani aliyo sile alangizye imiyele iipe pa nsita iya? Londololini.

¹² Asi Yakobo na Yoani sile aalangizye miyele iipe pa nsita iya. Uvwini vino alondezi asyala yacisile. “Lino asambi yauze 10 yuvwile vii, yasokiile auze yaili.” (Mate. 20:24) Tungelenganya vino Yakobo, Yoani na atumwa yauze yatandike kupaazyanya. Limwi yamwi yalanzile amazwi wakwe yaa: ‘Uzye mukwelenganya ukuti mwemwe yacindame ukutucila? Uzye ali mulandu uno mukulengela vifulo vicindame mu Wene ukutucila? Asi mwemwe sile mukaombesya pamwi na Yesu. Swensi kwene tulinzile ukukwata ivifulo vicindame!’ Asi mulandu ni vyacitike apa nsita iya, atumwa iliile ukuti yalinzile ukulanga ukutemwa ni cikuuku kuli yauze.

13. I vyani vino Yesu wacisilepo pali vino atumwa yakwe yaluvyanyizye? (Mateo 20:25-28)

¹³ I vyani vino Yesu wacisilepo? Atayasokiile. Atalanzile ukuti wali nu kulonda atumwa yauze ali aicefye sana nupya aali nu kulalanga ukutemwa kuli yauze. Lelo Yesu wayateekelile pano wamanyile ukuti yalondesyanga ukucita icisuma. (Belengini Mateo 20:25-28.) Watwalilile ukuyalanga ukutemwa nanti cakuti uu utaali ali muku wa kutandikilako nanti uwa kusyalikizya ukupaazyanya pali wino wali nu kuya mukalamba.—Mako 9:34; Luka 22:24.

14. I miyele ci ino antu yakweti ku ncende ino atumwa yakuliile?

¹⁴ Yesu afwile wiwisye ivyacitikanga kuno atumwa yakwe yakuliile. (Yoa. 2:24, 25) Kuno yakuliile ya Kalemba Ayuda na Afaliseo yasambilizyanga antu ukuti icacindime sana u kukwata cifulo ca papela. (Mate. 23:6, 6) Intunguluzi zya mapepo izya Ayuda nazyo kwene zyailolanga ukuti zyacindime ukucila antu yauze.e (Luka 18:9-12) Pa mulandu wakuti atumwa yakuliile ku ncende ukwali antu ya musango uu, Yesu wamanyile ukuti cali nu kuyatalila ukupingula ningo pali vimwi. (Mapi. 19:11) Yesu wamanyile ukuti insita zimwi asambi yakwe yali nu kulaluvyanya, lelo wayatekelelanga nga yaluvyanya. Wamanyile ukuti yalondanga ukulacita ivisuma, fwandi wayatekelelanga lino akuyasambilizya pali vino yalinzile ukuya aicefye nu kulanga ukutemwa ukucila ukulola ukuti yacindime ukucila auze.

TUNGAKOLANYA ULI VINO YESU WACITANGA?

15. I vyani vino tungasambilila kuli vino vyacitikile Yakobo, Yoani alino na atumwa yauze?

¹⁵ Tungasambilila ivingi kuli vino vyacitikiile Yakobo na Yoani. Yaluvyanyizye ukulenga ukuti Yesu akayapeele vifulo ivicindame umu Wene. Na atumwa yauze kwene yaluvyanyizye pano yalenzile pataya ukulemana. Nomba Yesu wali nu kutemwa nupya wasakamalanga atumwa yakwe yonsi 12. I vyani vino tungasambililako? Cacindama ukukanaika sile mano kuli vino yauze yakuluvyanya lelo cacindama nu ukwika amano kuli vino tukacita ndi ca kuti yauze yatuluvyanya. I cani icingatwazwa? Ndi cakuti twasokela umwina Klistu munji, tungayuzya ukuti: ‘U mulandu ci uno vino watacita i vilengela ukuti insoke? Uzye vikulangilila imiyele imwi iipe ino ndinzile kuombelapo? Uzye limwi umuntu uwatansosya watakwata intazi zimwi? Nanti cakuti limwi inkwata insambu zya kusoka, uzye ningalanga ukutemwa nu kweleela umuntu wiyo?’ Ndi cakuti tukulanga ukutemwa kuli yauze cilalenga antu yalola ukuti sweswe alondezi ya cumi yakwe Yesu.

16. I vyani na vyuze vino tungasambilila kuli vino Yesu wacitanga?

¹⁶ Vino Yesu wacitanga vikatusambilizya vino tungacita pakuti twaezya ukumanya ningo aina na ya nkazi. (Mapi. 20:5) Yesu wene wafikanga antu pa mwenzo. Nomba swemo tutanga tukwanisye kucita vivyo. Nomba tungateekelela aina itu na ya nkazi lino yatuluvvyanya. (Efes. 4:1, 2; 1 Pet. 3:8) Cingatwangukila ukucita vivyo ndi cakuti twamanya ningo inkulilo yao. Elenganyini pali cii.

17. I vyani vino umwangalizi umwi aakatandalila ivilongano wasambilile lino wizile amanya ningo umwina?

¹⁷ Umwangalizi wa ciputulwa uwaombelanga uku East Africa akaiusya umwina umwi uwali mu cilongano cimwi wino waweni ukuti atakweti cikuuku. Uzye umwangalizi wa ciputulwa wacisile uli? Watiile: “Ukucila ukutaluka umwina wiya, napingwilepo kumumanya ningo.” Vino umwangalizi wacisile vyalenzile amanye ningo umwina. Umwangalizi walanzile nu kuti: “Lino nizile imanya vino umwina waombisye pakuti asenuke nu kutandika ukuvwana ningo na antu yauze, nizile imutemwa sana. Twizile ituya ya cuza.” Mu cumi ndi cakuti twamanya ningo aina na ya nkazi, cilatwangukila ukulanga ukutemwa.

18. A mauzyo ci yano tulinzile ukuyuzya ndi cakuti umwina Klistu munji watucitila iviipe? (Mapinda 26:20)

¹⁸ Insita zimwi cingalondekwa ukulanzyanya nu watatusosya. Nomba inkoleelo cingazipa tuyuzye mauzyo wakwe yaa: ‘Uzye ninkwata visinka vyonsi?’ (Mapi. 18:13) ‘Uzye vino wacisile, wacisile sile ku mufulo?’ (Kasa. 7:20) ‘Uzye nani natala nacitapo ivili vimwi?’ (Kasa. 7:21, 22) ‘Uzye ukulanda nawe kungaleta intazi icizile pa ntazi ino tukweti nawe?’ (Belengini Mapinda 26:20.) Nga twelenganya sana pa mauzyo yaa tungiluka ukuti ukutemwa kungatwazwa ukuta ukwelenganya pali vino vyacitike.

19. I vyani vino mukulondesya ukulacita?

¹⁹ Ya Nte yakwe Yeova yakalanga ukuti aasambi ya cumi yakwe Yesu lino yakulanga ukutemwa kuli yauze. Swensi kwene cila muntu tukalanga ukuti sweswe alondezi ya cumi yakwe Yesu nga tukulanga ukutemwa kwa cumi ku ina na ya nkazi asi mulandu na vino yakaluvyanya. Nga tukulanga ukutemwa kwa cumi cilalenga yauze ukumanya ukupepa kwa cumi nu kulondesya ukutandika ukupepa Yeova Leza uwaya nu kutemwa. Lekini tutwalilile ukulalanga ukutemwa ukukamanyisya Aina Klistu ya cumi.