Uzye ‘Mwasambilila Inkama’ Iya Kuteeka Umwenzo Kuli Vino Mukweti?

1. Uzye ukuteeka umwenzo kuli vino tukweti kukapiliula cani, nupya kusipiliula cani?

UZYE mukateeka umwenzo kuli vino mukweti? Umuntu aakateeka umwenzo akaya ni nsansa nu mutende lino akwika amano uku visuma ivikumucitikila. Asisoka nanti ukuvwa uyi pa vintu vino atakweti. Nanti cakuti twateeka umwenzo kuli vino twakwata, cisipiliula ukuti tusisakamala pali vino ivintu vyaya umu umi witu. Wakwe, citaipa ukulalondesha ukuomba imilimo iingi umu mulimo wakwe Yeova. (Loma 12:1; 1 Tim. 3:1) Lelo ndi cakuti ituteeka umwenzo tungatwalilila ukuya nu luzango nanti cakuti tutapeezilwe imilimo imwi ino tukulonda.

2. U mulandu ci uno ukukanateeka umwenzo kuli vino tukweti kwaipila?

² Ndi cakuti tutateesile umwenzo kuli vino tukweti, tungata ukupingula ningo pa vintu. Wakwe, yamwi aatateeka umwenzo kuli vino yakwata yakaomba maawazi aingi pakuti sile yakale ivintu vino yasikulondekwa nu kulondekwa. Ica ulanda i cakuti Aina Klistu yamwi yakaiya ni mpiya nanti ivintu vyuze vino yakakumbwa. Limwi yakaelenganya ukuti, ‘Ndinzile ukukwata cii,’ ‘Nkulonda ukukwata cii pakwene,’ nanti ‘Ningasenda ulupiya luu ndawezya lyuze.’ Lelo ukwiya kwa misango yonsi kwipa nupya kusizanzya Yeova. (Mapi. 30:9) Yamwi nayo yasoka sana pa mulandu nu kukanapeelwa imilimo imwi icakuti yata nu kuombela Yeova. (Gala. 6:9) U mulandu ci uno umuomvi wakwe Yeova angaelenganya pa kucita icintu ca musango uu? A pa mulandu wakuti ala umuntu wata ukuteeka umwenzo kuli vino wakwata.

3. I vyani vino tukasambililako uku mazwi aya pali Filipi 4:​11, 12?

³ Swensi kwene tungasambilila ivya kuteeka umwenzo kuli vino twakwata. Umutumwa Paulo walemvile ukuti ‘wasambilile ivya kukwata vino walondekwanga asi mulandu na vino wapitangamo.’ (Belengini Filipi 4:​11, 12) Walemvile amazwi yaa ala ali umu cifungo. Nanti ciye vivyo, watwalilile ukuya nu luzango. ‘Wasambilile inkama’ iya kuteeka umwenzo kuli vino wakweti. Ndi cakuti cikatutalila ukuteeka umwenzo kuli vino tukweti, vino Paulo walanzile alino ni vyamucitikiile vingatwazwa ukusininkizya ukuti naswe kwene tungatandika ukuteeka umwenzo kuli vino tukweti asi umulandu ni vikutucitikila. Tutalinzile ukulaelenganya ukuti cangupala ukuteeka umwenzo kuli vino twakwata, Lelo tulinzile ukusambilila ivya kuteeka umwenzo kuli vino tukweti. Tungacita uli vivyo? Lekini tusambilile apa miyele iingatwazwa ukusambilila inkama iya kuteeka umwenzo kuli vino twakwata.

MWATAIZYA PALI VINO MWAKWATA

4. Uzye ukutaizya kulatwazwa uli ukuteeka umwenzo kuli vino tukweti? (1 Tesalonika 5:18)

⁴ Umuntu aakataizya akateeka umwenzo kuli vino akweti. (Belengini 1 Tesalonika 5:18) Wakwe, ndi cakuti tukutaizya pali vino tukweti, tutalasakamikwa sana pali vino tukulonda lelo vino tutanga tukwanishe ukukwata. Ndi cakuti tukutaizya pa milimo ino twapeelwa, tulaombesha mu milimo iyo nupya tutalaika amano ku kulondesha ukupeelwa imilimo na yuze. Yeova wamanya ukuti cacindama sana ukulataizya, nupya ali mulandu kwene uno watunenela muli Baibo ukuti tulinzile ukulamutaizya lino tukupepa kuli aliwe. Ndi cakuti tukutaizya, tulaya nu “umutende wakwe Leza, uwacila imyelenganyizizye yonsi iya yantu.”—Filipi 4:​6, 7.

5. I vyani ivyali nu kulenga Aina Izlaeli yataizya? (Loliniko ni cikope.)

⁵ Elenganyini pali vino vyacitikiile Aina Izlaeli. Pa miku iingi yailizyanyanga kuli Yeova pa mulandu wakuti yalondanga ukulalya ivyakulya vino yalyanga umu Ijipti. (Mpe. 11:​4-6) Ukuya kwene ivintu vyatazile sana lino yali umu lwanga. I vyani ivyali nu kuyazwa ukuteeka umwenzo kuli vino yakweti? Yalondekwanga ukulaiusha vino Yeova wayacitile na vino wayacitilanga. Yalondekwanga ukulaiusha ukuti yali azya umu Ijipti nupya Yeova walesile ivinkunka 10 pakuti ayapusushe. Lino Yeova wayapuswishe, Aina izlaeli yasenzile ivyuma vya Ina Ijipti, kuli kuti siuva, goldi alino ni vyakuzwala. (Kufu. 12:​35, 36) Lino Aina Izlaeli yafisile pali yemba muzyenzu nupya ale Aina Ijipti yakuyapepeka, Yeova wapaatwile amanzi pakuti Aina Izlaeli yalambe. Na lino yali umu lwanga, Yeova wayapeelanga mana cila wanda. Uzye lyene u mulandu ci uno yailizyanyizizyanga pa vyakulya? Aina Izlaeli yataatesile umwenzo kuli vino yakweti nupya yatataizyanga.

6. Iinzila ci zimwi izingatwazwa ukulataizya?

⁶ Uzye lyene, i cani cingatwazwa ukulataizya? Ca kutandikilapo, mwakwatako insita ya kwelenganya pa vintu ivikalenga mwaya ni nsansa cila wanda. Limwi mungalembako ni vintu viili nanti vitatu vino mungataizizyapo. (Ndosya 3:​22, 23) Cakwe ciili, mwalanga ukuti mukutaizya. Mwaitandikilako ukutaizya yauze pali vino yakumucitila. Ni cicindamishe cino mungacita u kulataizya Yeova lyonsi. (Masa. 75:1) Cakwe citatu, mwasoolola antu aakataizya ukuya ya cuza inu apalamishe. Ndi cakuti ya cuza itu yasitaizya nupya insita izingi yakailizyanya, naswe kwene tungatandika ukuyakolanya. (Malan. 1:​26-28; 2 Tim. 3:​1, 2, 5) Ndi cakuti tukutaizya cilatwazwa ukuteeka umwenzo nu kukanaelenganya pa vintu vino tutakwata.

7. I vyani vwazwile ya Aci ukuteeka umwenzo kuli vino yakweti, nupya i vyani vyacitike?

⁷ Elenganyini pali vino vyacitikile ya Aci, aakaikla uku Indonesia. Ya Aci yalanzile ati: “Lino kwali icikuko cakwe COVID-19, natandike ukukolanya vino ivintu vyali umu umi wane kuli vino ivintu vyali kuli ya kapepa yanji. Na cii calenzile ukuti infilwe ukuteeka umwenzo kuli vino nakweti.” (Gala. 6:4) I cani cayazwile ukusenuka muli vino yelenganyanga? Ya Aci yatiile: “Natandike ukwelenganya pali vino naipakizyanga cila wanda na pa visuma vino naipakizyanga pa mulandu wa kuya umwi iuvi lyakwe Leza. Lyene nataizye Yeova pali vyonsi vino wancitilanga. Na cii calenzile ukuti inteeke umwenzo kuli vino nakweti.” Ndi cakuti cikumutalila ukuteeka umwenzo kuli vino mukweti, mungezya ukucita wakwe vino ya Aci yacisile.

MWAYA AICEFYE

8. I vyani ivyacitikiile Baluki?

⁸ Baluki kalemba wakwe Yelemiya, pa nsita imwi watiile ukuteeka umwenzo kuli vino wakweti. Baluki wakweti umulimo ukome uwa kwazwa Yelemiya ukunena Aina Izlaeli ivyali nu kuyacitikila pa mulandu wa kuti yatuvwilile Yeova. Pa nsita imwi, Baluki watiile ukwika amano uku mulimo uno wapeezilwe. Ukucila ukwika amano ku mulimo uno Yeova wamupeezile, Baluki watandike ukwika mano kuli vino umwineco walondanga. Yeova wanenyile Baluki ukupitila muli kasesema Yelemiya ukuti: “Ukuilondela ivintu ivikalamba. Taa ukulonda ivintu vii.” (Yele. 45:​3-5) Umu mazwi yauze tungati Yeova wanenyile Baluki ukuti: “Uwateeka umwenzo kuli vino ukweti.” Baluki uvwilile ukusunda nupya watwalilile ukuombela Yeova nu luzango.

9. Ukulingana na 1 Kolinto 4:​6,7, uzye ukuicefya kungalenga tucite vyani? (Loliniko ni vikope.)

⁹ Insita zimwi, Umwina Klistu angatandika ukulola ukuti watalinga ukupeelwa imilimo imwi. Angailola ukuti wamanya imilimo imwi, akaombesha, nanti ukulola ukuti waombela Yeova pa myaka iingi. Lelo, yauze yangapeelwa imilimo ino akulola ukuti aliwe alinzile ukukwata. I vyani ivingamwazwa ndi cakuti wasoka? Alinzile ukwelenganya pa mazwi yano umutumwa Paulo walanzile aaya pali 1 Kolinto 4:​6, 7. (Belengini.) Imilimo yonsi ino tukaomba na vino twamanya vyafuma kuli Yeova. Yeova asitupeela ivintu vii pa mulandu wakuti twacindama ukucila yauze. Lelo Yeova watupeela ivintu vii pa mulandu ni cikuuku cakwe icikulu.—Loma 12:​3, 6; Efes. 2:​8, 9.

10. Tungacita uli pakuti tuye aicefye?

¹⁰ Ukwelenganya pali vino Yesu wali umuicefye kungatwazwa ukuya aicefye. Elenganyini pali vino vyacitike lino Yesu wafuzile atumwa yakwe ingazo. Umutumwa Yoani walemvile ati: “Yesu, wamanyile [1] vino Isi wamupeela maka yonsi, na [2] vino wafumile kuli Leza [3] nga nupya ali nu kuswilila kuli Leza, . . . nga atandika kufula ingazo zya alondezi.” (Yoa. 13:​3-5) Yesu nga welenginye ukuti asambi yakwe aliyo yalinzile ukumufula ingazo. Lino wali pano nsi atatazile ayuvwe ukuti walinzile ukukwata ing’anda isuma, impiya nanti ivyuma pa mulandu wakuti wali a mwana Leza. (Luka 9:58) Yesu wali u muicefye nupya wateesile umwenzo kuli vino wakweti. Watulangilile vino naswe tulinzile ukulacita.—Yoa. 13:15.

11. Uzye ukuicefya kwazwa uli ya Dennis ukuteeka umwenzo kuli vino yakweti.

¹¹ Ya Dennis aaku Netherlands yakaezya ukukolanya vino Yesu wali umuicefye nanti icakuti citanguka ukucita vivyo. Yatiile: “Insita zimwi nkatandika ukuya ni cilumba ndi cakuti umwi wapeelwa umulimo uno nkalondesya pano ale nkulola ukuti nene ndinzile ukupeelwa umulimo uo. Lelo ndi cakuti nayuvwa vivyo, nkaisambilizya pa kuicefya. Muli tagi yapa JW Laibulale yane nikamo amalembo akangazwa ukuzana zuwa malembo akalanda pa kuicefya. Nacita na daunilodi malyasi aakalanda pa kuicefya nupya nkakutikako imiku iingi. Nasambilila ukuti imilimo yonsi ino tukaomba, i yakuti iyapeela ilumbo kuli Yeova asi kuti antu yatulumbanya.” Yeova aliwe akalenga ukuti twakwanisha ukuomba imilimo yonsi ino tukaomba. Lyonsi lino mwatandika ukuvwa uyi pa mulandu wakuti mutapezilwe imilimo yakuomba, mwaezya na amaka ukuisambilizya pa kuicefya. Ndi cakuti mwacita vivyo cilalenga ukuti ucuza winu na Yeova ukomeleko nupya mulateeka umwenzo kuli vino mukweti.—Yako. 4:​6, 8. 

MWAELENGANYA PALI VINO YEOVA MWATULAYA

12. Uupaalilo ci ukatwazwa ukuteeka umwenzo kuli vino tukweti? (Ezaya 65:​21-25)

¹² Tukateeka umwenzo kuli vino tukweti ndi cakuti tukwelenganya pa visuma vino Yeova watulaya. Umwi buku lyakwe Ezaya, Yeova watunena ukuti wamanya ivikatucitikila nupya watulaya nu kuti alasishapo intazi zyonsi. (Belengini Ezaya 65:​21-25.) Tulaikala mu mang’anda asuma nupya acingililwe. Swensi tulakwata imilimo isuma iyakuomba nupya tulalya ivyakulya ivisuma. Tutalasakamala ukuti iviipe vimatucitikila nanti ukucitikila ana itu. (Eza. 32:​17, 18; Ezek. 34:25) Tungasininkizya ukuti malayo yaa asuma yalafikiliziwa uku nkoleelo.

13. Iintazi ci zino tukakwata, nupya uzye ukwelenganya pa upaalilo kungatwazwa uli?

¹³ U mulandu ci uno cacindamila ukulaelenganya pali vino vilacitika uku nkoleelo? A pa mulandu wakuti tukwikala “mu manda akusyalikizya” nupya swensi tukakwata intazi ‘zitale.’ (2 Tim. 3:1) Cila wanda Yeova akatwazwa ukuzizimizya intazi lino akutupeela utunguluzi, kutukomya alino nu kutwazwa muli vino tukulondekwa. (Masa. 145:14) Upaalilo uno twakwata ukatwazwa ndi cakuti tuli ni ntazi. Limwi cikamutalila ukuzana vino ulupwa lwinu lukulondekwa. Uzye cico cikupiliula ukuti avino cakulaya lyonsi? Awe foo. Yeova walaya ukuti alatusakamala muli vino tukalondekwa nupya mu Paladaise alacizya napo. (Masa. 9:18; 72:​12-14) Limwi mukawaika mu mwili, ukuya na masakamika nanti mukacula ku ndwala iipisye. Nomba uzye ivintu vilatwalilila ukuya vivyo kwene? Awe foo. Indwala ni mfwa vilafumiziwapo mu nsi ipya. (Kuso. 21:​3, 4) Upaalilo uu ukatwazwa ukukanasoka nanti ukuvwa uyi pali vino vikutucikila. Tungatwalilila ukuya nu mutende ni insansa nanti icakuti yamwi yakutufyenga, atemwikwa itu yafwa nanti ndi cakuti iviipe ivili vyonsi vyatucitikila mu umi. U mulandu ci? Pano twamanya ukuti macuzi yano tukakwata ndakai nanti yangatala uli, ‘ansita inono’ nupya mu nsi ipya mutalaya ukucuula.—2 Kol. 4:​17, 18.

14. Uzye tungakomya uli upaalilo witu?

¹⁴ Pa mulandu wakuti upaalilo ukatwazwa ukuteeka umwenzo kuli vino tukweti, i vyani vino tungacita pakuti uye ukome? Icintu conga icingatwazwa kukomya upaalilo witu, u kwelenganya ukuti tuli mu nsi ipya. Ndi cakuti tukusakamikwa pa mulandu wa kuti tukuliizya impiya, limwi tungelenganya pali vino cilaya umu nsi ipya lino tutalalondekwa impiya nupya kusi ali wensi alaya umupiina. Ndi cakuti tukusakamikwa pa mulandu wakuti tutapezilwe imilimo imwi, tungezya ukwelenganya pali vino imilimo iyo itacindime ngu kuilinganya kuli vino umi ulaya lino tulaya amalilike nupya lino tulaombela Yeova pa myaka iingi. (1 Tim. 6:19) Pa mulandu wakuti ndakai tukasakamikwa pa vintu ivingi, limwi cingatutalila ukulaelenganya pali vino ivintu vilaya uku nkoleelo. Lelo ndi cakuti tukwelenganya pa vintu ivisuma vino Yeova watulaya, cilatwangukila ukulaika amano ku vintu vivyo kucila ukulaika amano ku ntazi zino tukakwata.

15. I vyani vino mukusambililako kuli vino ya Christa yalanzile?

¹⁵ Elenganyini pali vino upaalilo wazwa ya Christa aci yako ya Dennis yano itulandapo. Yatiile: “Nakwata ulwale uwalenga ukuti nayuvwa mutonte nupya ntanga impite fwandi nkaomvya kajinga ka yalemale nupya insita izingi nkalala sile. Lyonsi nkauvwa ukuwaika. Likwene sile dokota wanenyile ukuti ntalapola ulwale uu. Lyene nelenginye inti, asikwelenganya vino ivintu vilaya uku nkoleelo wakwe vino nkwelenganya. Ukwelenganya pali vino ivintu vilaya uku nkoleelo kukalenga nkwate umutende. Ndakai nkuzizimizya ukwikala mu nsi yii lelo ndakwata umi usuma mu nsi ipya.

“PANO YAYO AAKAMOOPA YATALULIZYA CIMWI”

16. U mulandu ci uno Devedi walembiile ukuti yayo aakoopa Yeova “yatalulizya cimwi”?

¹⁶ Umuomvi wakwe Yeova uwateeka umwenzo kuli vino wakwata nawe kwene akakwata intazi. Umwene Devedi wafwililwe ana yatatu. Yamwi yamutunganyanga ukuti wacitanga iviipe, auze yamufutwike, umwene walondanga ukumukoma nupya wamulunganga pa myaka iingi. Asi mulandu ni ntazi zino wakweti, Devedi wazizimizye nupya walanzile pali Yeova ukuti: “Pano yayo aakamoopa yatalulizya cimwi.” (Masa. 34:​9, 10) U mulandu ci uno walandiile vivyo? Pano Devedi wamanyile ukuti nanti icakuti Yeova atamucingilile uku ntazi zyonsi zino wakwatanga, wamupezile vyonsi vino walondekwanga. (Masa. 145:16) Wakwe Devedi, naswe kwene tungataila ukuti Yeova alatwalilila ukutwazwa lino tukuzizimizya intazi. Tungaya ni nsansa nu mutende nanti cakuti tuli ni ntazi.

17. U mulandu ci uno mukulonda ukusambilila inkama iya kuteeka umwenzo kuli vino mukweti?

¹⁷ Yeova akalonda ukuti mwateeka umwenzo kuli vino mukweti. (Masa. 131:​1, 2) Mwaombesya ukusambilila inkama iya kuteeka umwenzo kuli vino mukweti. Ndi cakuti mwaombesha ukulataizya, kuya aicefye alino nu kukomya upaalilo winu, mulalanda muti: “Natemwa ica upyanyi cane.”—Masa. 16:​5, 6.