ILYASI PA UMI WAO
Twazanyile “Imbeela ya Mutengo”
YA Winston na ya Pamela (Pam) Payne yakaombela api ofesi lya musambo uku Australasia. Ukuombela Yeova pamwi kwalenga yapite umu ntazi izipusanepusane, ukwikako nu kuyelezya intambi nu kuzizimizya intazi ya kufwilwa umwana aatali avyalwe. Nomba asi mulandu na vyonsi vii, yatwalilila ukutemwa Yeova na antu yakwe nu kuomba nu luzango umulimo wakwe Leza. Umu kuuzya kuu, tumalanzyanya nayo pali vimwi ivyayacitikila.
Ya Winston, tunenini vino cali pakuti mutandike ukulonda Leza.
Navyalilwe umu ng’anda isi yakwe ya kapepa pa famu umu Queensland, uku Australia. Vino twikalanga ukutali na antu, ntalolananga sana na antu yauze suka sile amu lupwa lwane. Natandike ukulonda Leza ala ncili ni myaka 12. Napepanga kuli aliwe, ala nkuleenga ukuti angazwe ukumanya icumi pali aliwe. Nizile imfuma pa famu nu kuzana incito umu Adelaide, uku South Australia. Lino nafisizye imyaka 21, nakomaanyile na Pam ala nkutandala uku Sydney, nupya wanenyile pa mipepele ya ku Britain ino yamanga ukuti kaungwe ka Izlaeli, amukaungwe kwene kaako yalandanga ukuti aina Britain yafumile uku mitundu ya ina Izlaeli. Amu kaungwe yalandanga ukuti imitundu iyo, yafumile umu mitundu ikumi iya ku katutu ino yasenzile umu uzya pakasi ka myaka yakwe 701 na 800 B.C.E. Fwandi lino naswilile uku Adelaide, nakatwisye ilyasi lii na wino naombanga nawe uwasambililanga Baibo na ya Nte Yakwe Yeova. Pa cisila ca kulanzyanya nawe pa maawazi anono—sana sana pa vizumilo vyakwe ya Nte Yakwe Yeova—nilwike ukuti ipepo lino napefile uku wance lyaswikwe. Nasambililanga icumi pali Kaumba wane nu Wene wakwe! Nazanyile “imbeela ya mutengo.”—Mate. 13:45, 46.
Ya Pam, namwe mwatandike ukulonda imbeela kwene iiyo ala mucili yance. Uzye mwaizanyile uli?
Nakuliile umu ng’anda yakwe ya kapepa umwi tauni lino yakaama ukuti Coffs Harbour, uku New South Wales. Avyazi yane na kuku na mama aavyala ya mayo yazumiile ivisambilizyo vya kaungwe ka ku Britain kano yamanga ukuti Izlaeli. Umuto wane umulumendo, mangulenzi, nani pamwi na avyala yane alumendo na akazyana yatukuzizye ni cizumilo cakuti Leza watemwa sile ivikolwe vya ina Britain. Ntasininkizye, nupya ntayuvwanga ukuti Leza wali apiipi nani. Nali ni myaka 14, nupya natandalile amacalici apusanepusane, ukwikako na Anglican, Baptist, na Seventh-day Adventist. Nomba yatangazwile ukumanya Leza.
Ya tata izile yakuukila uku Sydney, kuno nakomaanyile na ya Winston, ala yakutandala. Wakwe vino iyalanda mpiti, vino twalanzyanyizye vyalenzile ukuti yakatandike ukusambilila Baibo na ya Nte. Pa cisila, umu makalata yano yantumilanga mwayanga sana malembelo! Nomba ukulanda sile icisinka, pa kutandika cansakamike, nupya nasosile sana. Nomba umu kuya kwa nsita nizile imanya ukuti vino yandembelanga cali icumi pali Leza.
Umu 1962, nakukiile uku Adelaide pakuti inje apiipi na ya Winston. Yapekiinye ukuti naikala na yante yamwi atwalane—kuli kuti ya Thomas na ya Janice Sloman—aombanga umisyonali umu Papua New Guinea. Yandangizye sana icikuuku. Nali sile ni myaka 18 nupya yangazwilizye sana ukulunduluka muli vyakwe Leza. Fwandi nani natandike ukusambilila Izwi Lyakwe Leza nupya pataalengile avino nizile insininkizya ukuti nazanyile icumi. Lino ya Winston yamfumaliile, twatandike umulimo ucindame sana uwa kuombela Yeova uwali nu kutuletela sana insansa asi mulandu na mezyo yano twapisilemo, tukataizya sana ukuti twazana imbeela ya mutengo isuma cuze.
Ya Winston, tunenini vino cali umu myaka ya kutandikilako umu mulimo wakwe Leza.
A. Mapu muno twapitanga ala tukuombela ivilongano
B. Masitampa ya kutumila ya kalata pa vilila vimwi. Vilila vya Kiribati na Tuvalu mpiti yavyamanga ukuti Vilila vya Gilbert na Ellice
C. Vilila ivisuma sana ivya Funafuti umu Tuvalu. Icilila conga pa vilila ivingi vino twatandalile ala iuvi litali litumeko ya misyonali
Pataalengile ukufuma pano nafumaliile Pam, Yeova watandike ukutupeela imilimo iyiyele. (1 Kol. 16:9) Umwina Jack Porter uwali umwangalizi wa ciputulwa, u watulondolwelile ivingi pa mulimo uno twatandikilepo ukuomba. (Ndakai tukaomba swensi muli Komiti ya Musambo nu mwina kwene wii uku Australasia.) Umwina Jack na mamakwe Roslyn, yatukomelizye ukutandika upainiya—umulimo uno twaipakizye ukuomba pa myaka 5. Lino nafisizye imyaka 29, Pam nani yatunenyile ukuya umu mulimo wa kutandalila ivilongano uku vilila vya ku South Pacific, ivyatungululwanga ni ofesi lya musambo ilya ku Fiji. Ivilila viyvo aevi: American Samoa, Samoa, Kiribati, Nauru, Niue, Tokelau, Tonga, Tuvalu, na Vanuatu.
Umu manda yaya, antu umu vilila vimwi ivyayelile ukutali sana yatunganyanga ya Nte Yakwe Yeova, fwandi twalondekwanga ukucenjela sana. (Mate. 10:16) Umu vilongano mwayanga antu anono sana, nupya ivilongano vimwi vino twatandalilanga aina yafilwanga ukutupeela ing’anda umwa kulaala. Fwandi twailondelanga ukwa kulaala uku ikala muzi, nupya lyonsi antu yayo yaali sana ni cikuuku kuli sweswe.
Ya Winston mwatemwa sana umulimo wa kusenula. Uzye cali uli pakuti mutandike ukutemwa umulimo uu?
Uku Samoa, nkutungulula isukulu lyakwe ya eluda
Pa nsita iiya, aina aikalanga pa cilila ca Tonga yakweti sile utupepala twi landwe nu tumabuku utunono umu Citonga—ululimi ulukalandwa uku Polynesia. Yaomvyanga Icizungu umu mulimo wa kusimikila ndi yatandika ukutungulula masambililo umwi buku lya Cizungu ilyakuti Icumi Icikatungulula Uku Umi wa Pe (The Truth That Leads to Eternal Life). Fwandi lino twakweti isukulu lyakwe ya eluda ilya milungu 4, ya eluda yatatu aatamanyile sana icizungu, yazumiile ukusenula ibuku lyakuti Icumi umu Citonga. Pam wayataipilanga, nupya twatumile vino yasenwile uku musambo wa ku United States. Umulimo onsi wasenzile apiipi ni milungu 8. Nanti icakuti ibuku litaasenwilwe ningo sana, lyazwilizye antu aingi avwanganga Icitonga ukusambilila icumi. Pam nani tusi ya kasenula, nomba ivyacitiike vyalenzile tutandike ukutemwa umulimo uu.
Ya Pam, uzye imikalile ya pa vilila yapusiine uli ni mikalile ya ku Australia?
Muno twikalanga lino twatandalilanga ivilongano
Imikalile yapusiine sana! Umu ncende zimwi, twalumwanga sana na ya munyinyi, kumwi kwakayanga sana, kwali ya kuza, twalwalanga, nupya pa nsita zimwi tutaakwatanga ivyakulya ivikumanile. Nomba ndi twinuka cila wanda, tuvwanga ningo sana ukulola ci yemba ala tuli umu kang’anda kano yakaama ukuti fale umu lulimi lwa Cisamoa uku mpanga ya ku Polynesia akaakweti sile ipaala lya masote ukwaula iviumba umu mbali. Ndi cakuti kuli umwezi usiku, twalolanga imiti ya ma kokonati ala tuli umu kang’anda kitu, nupya umwezi walolekelanga na pa manzi ya muli ci yemba kwati apa cilolwa. Utusita twa musango uu twalenganga twaelenganya sana pa vintu ivisuma nu kuta ukwelenganya pa viipe nupya twapepanga kuli Yeova.
Twatemilwe sana ana anono, pano yatuzanzyanga sana nupya yalondesyanga ukumanya ivingi pali sweswe. Lino twatandalilanga icilongano ca ku Niue, akalumendo kamwi kizile ikapulukusa utuminwe ukwi kasa lyakwe ya Winston ukwali sana upipi alino ikalanda ikati, “Mavumbu inu aasuma.” Calolike kwati wali ali muku wa kutandikilako ukulolapo amakasa ya upipi nupya akalumendo kaaka katamanyile ni izwi lya kuomvya pa kulondolola upipi!
Twayanga sana nu ulanda lino twalolanga vino antu yaali apiina na vino ivintu vyayatalilanga. Iikalanga umu vifulo ivisuma nomba ala kutaaya ivipataala ivikumanile nupya yataakweti amanzi aingi. Nomba aina yataalolekanga ukuti yaasakamalanga. Yene yalolanga ukuti avino uwikalo ufwile ukuya viivi kwene. Yaali ni nsansa pano yaali nu lupwa lwao, yaakweti umwakulonganila, nupya yalumbanyanga Yeova. Imiombele yao yalenzile naswe twaika sana mano uku vintu ivicindamisye nu kwangupazya uwikalo witu.
Insita zimwi ya Pam, mwayanga umu kutapa manzi nu kupekanya ivyakulya umu nzila ino mutaelizye. Uzye mwakwanisyanga uli?
Uku Tonga, ya Pam yakufula ivya kuzwala
Nkataizya sana ya tata pa kunsambilizya ningo. Yansambilizye ivintu ivingi ivya kungazwa, wakwe ukupemba umoto wa nkwi nu kwelekelapo alino nu kumanya ivya kwangupazya umi. Apa muku onga uno twatandiile ku Kiribati, twikalanga umu ka ng’anda ka masote ka kutakaasa kano yakuulile ni nsyengu. Pa kweleka utwakulya utwangupale, nimbanga iciwina pansi ca kupembelamo umoto, lyene impemba umoto kuomvya vipaapa vya makokonati. Pa kutapa manzi muli windalasi, natantamanga pa mulongo pamwi na anaci amu muzi kwene uu. Pa kutinta imbeketi ya manzi, yanyepanga intambo ukumpela ya kamuti kwati icakuswelelako inswi. Cila muntu ndi camufikila ukutapa, citamutalilanga kuyendamika umuti ukwali mbeketi nupya watapanga sile pa nsita inono. Imbeketi yaendamanga sile pa manzi izuulamo na manzi. Nalolanga kwati cangupiile mpaka lino camfikiile. Nasumbiilemo imbeketi imiku iingi ala ikweleela sile pa manzi! Lino yonsi yata ukunseka, umwanaci wenga wizile angazwilizya. Aikala muzi yazwilizyanga antu nupya yali sana ni cikuuku.
Mwensi mweili mwatemilwe umulimo uno mwapeezilwe uwa kuombela pa vilila. Uzye mungatunenako visuma vimwi vino mukaiusya?
Ya Winston: Catusendiile insita pakuti tumanye intambi zimwi. Ndi cakuti aina yapekanya ivyakulya, yatupeelanga vyonsi sile vino yakweti. Pa kutandika, tutaamanyile ukuti twalinzile ukuyasiilako ivyakulya vimwi. Fwandi twalyanga itumala vyonsi sile vino iyatupekanyizizya! Lino twizile itumanya ukuti tutalinzile ukumala ivyakulya vino iyatupeela, twatandike ukusyako. Asi mulandu na vino twaluvyanyanga, aina yuvwikisyanga umulandu uno cayelanga vivyo. Nupya yuvwanga ningo ukutulola ndi papita imyezi 6 lino twayatandalila umu mulungu uiyele. Aina aaku vilila yataakweti ya Nte yauze aayatandalilanga ukufuma uku vilongano vyuze.
Pa cilila ca Niue, nkutungulula iumba ilikuya umu kusimikila
Ukutandala kwitu kwalenganga antu yamanye ningo imipepele itu. Aikala muzi aingi yelenganyanga ukuti aina yaipangiile sile imipepele yao. Fwandi lino ya Winston yatandalile aina, aikala muzi ilwike ukuti fwandi imipepele itu yaya mpanga yonsi nupya yuvwile ningo.
Ya Pam: Icintu cimwi icisuma sana cino nkaiusya cacitiike uku Kiribati ukwali icilongano umwali aina na ya nkazi anono sile. Kwali sile eluda wenga uwi zina lyakuti Itinikai Matera uwaombesyanga pakuti atusakamale. Walangizye ukusakamala lino watuletiile iyai lyonga muli basiketi. Walanzile ukuti, “I yai linu lii.” Amayai ya nkoko yatalolekanga sana pa nsita iiya. Uwila uu nanti cakuti wacefile, walenzile imyenzo itu ukuzanga cuze.
Imyaka imwi ukucisila, ya Pam lino mwali pa ukulu civiya cononike. I cani icamwazwile ukuzizimizya uwezyo uwo?
Nizile nkwata indilwa umu 1973 lino twali uku South Pacific na ya Winston. Twasoolwile ukuswilila uku Australia kuno indiilwa yaile iyononekela ala papita ni myezi 4. Ya Winston yali sana nu ulanda pano wali umwana wao nayo kwene. Cansumbiile sana insita pakuti inte ukuvwa ulanda, natwaliliile ukuvwa uyi ukufikila lino twizile itupokelela Lupungu Lwa Mulinzi lwakwe Epulelo 15, 2009. Cipande cakuti “Mauzyo Yano Aakawelenga Yakauzya” cakweti iuzyo lyakuti: “Uzye Ana Aakafwa Lino Yatali Yavyalwe, Yalatuutululwa?” Icipande cii catuteekizye ukuti Yeova aalamanya ivyakucita napya akacita ivintu ivilungame. Alasisyapo uyi onsi uukacitika umu nsi ii iipe uukacuzya ma umi itu lino alaomvya “Mwana wakwe kuti aonone vino Ciwa wacita.” (1 Yoa. 3:8) Nupya cipande cii catwazwile ukuti tulinzile kutaizya sana pa “mbeela” ya mutengo, kuli kuti icumi cino swe yantu yakwe Leza twasambilila! Pa mulandu wakuti icumi calenga tukwate upaalilo wa vintu vya ku nkolelo, tukateekeziwa sana asi mulandu ni ntazi zino tungapitamo umu nsi ii.
Lino papisile insita ukufuma pano indiilwa yononekiile, twatandike nupya mulimo wa nsita yonsi. Twaombiile pa Betele yaku Australia pa myezi inono lyene twizile itutwalilila ukuomba umulimo wa kutandalila ivilongano. Mu 1981, pa cisila ca kuombako imyezi 4 uku New South Wales nu ku Sydney, yatwamile pa musambo wa ku Australia, nupya na likwene akuno tukaombela.
Ya Winston, uzye ivyamucitikiile lino mwali uku vilila vya ku South Pacific vyamwazwilizye lino mwatandike ukuombela mu Komiti ya Musambo wa ku Australasia?
Ee, vyatwazwilizye sana. Ica nkoleelo, iofesi lya musambo wa ku Australia lyapeezilwe umulimo wa kwangalila ivilila viili, kuli kuti American Samoa na Samoa. Lyene umusambo wa ku New Zealand yaulemenkinye nu wa ku Australia. Ndakai lyene, umu mupaka wa musambo wa ku Australasia mwaya incende zii: Australia, American Samoa na Samoa, Ivilila vya Cook, New Zealand, Niue, Timor-Leste, Tokelau, alino na Tonga. Incende izingi pali zii, naombiileko ngu mwimilizi wa musambo. Ukuombela pamwi na ina na ya nkazi umu vilila kwangazwa sana maka maka vino lyene nkaombela pa musambo.
Ya Winston na ya Pam api ofesi lya musambo uku Australasia
Umu kusyalikizya ningalanda ukuti vino Pam nani twazana i vyakuti, asi aikolo sile aakalonda Leza. Na acance kwene yakalonda “imbeela ya mutengo” nanti cakuti yamwi umu lupwa yatiisileko amano. (2 Yamw. 5:2, 3; 2 Mila. 34:1-3) Ukulanda sile icisinka, Yeova a Leza wa kutemwa aakalonda antu yonsi aikolo na ance ukuya nu umi!
Lino Pam nani twatandike ukulonda Leza pa myaka 50 iyapitapo, tutaamanyile ivyali nu kufumamo umu kulonda Leza. Ukwaula nu kutwisika, icumi pa Wene i mbeela ya mutengo! Twapingulapo ukutwalilila ukulemasya mbeela ii ya mutengo na maka itu yonsi!