Ivyeo Vya Kuomvya Umu Kabuku Kakuti Swe Ina Klistu nu Mulimo Witu
JANUWALE 3-9
IVYUMA IVYAYA UMWI IZWI LYAKWE LEZA | YAKAPINGULA 15-16
“Mu Kufutuka Mukafuma Iviipe”
w12 4/15 ifwa 8 pala. 4
Kufutuka Kukalangilila Insita Itale Ino Tufisilepo
4 Ca nkoleelo, elenganyini pali Delila uwali nu usomvi wino Samusoni Kapingula watemilwe. Samusoni wapeezilwe umulimo uwa kutungulula antu yakwe Leza lino yalwisyanyanga na Ina Filisti. Intunguluzi 5 izya Ina Filisti zifwile zyamanyile ukuti Delila ataatemilwe Samusoni umu cumi, fwandi zyamulavile ukuti zimamupeela impiya izingi ndi cakuti wazilondolwela icalenzile ukuti Samusoni akwate sana maka pakuti zimukome. Pa mulandu wakuti Delila wali na ukaitemwe wazumile ukucita vino intunguluzi zyamunenyile, nomba vino wezyanga ukucita pakuti Samusoni amulondolwele icalenzile akwate maka vyakanyile ukuomba pa miku itatu. Nomba watwalilile sile ukumupatikizya na mazwi ya kumulyombeleka cila wanda. Nu mukusyalikizya, wasusile “amutonsya pipi ni mfwa.” Fwandi Samusoni wamunenyile ati atatala wapelwapo inyele nupya ndi cakuti wapela, amaka yangasila. Lino Delila wamanyile vivyo, wapezile Samusoni inyele ala watakasula pa makulu yakwe, lyene wamupeezile uku yalwani yakwe pakuti yamucite vino yalondanga. (Yakapi. 16:4, 5, 15-21) Cintu cino Delila wacisile cifile sana! Pa mulandu wakuti wali na ukuitemwe, wafutwike umuntu uwamutemilwe.
w05 1/15 ifwa 27 pala. 5
Visinka Ivyaya Mwi Buku Lyakwe Yakapingula
14:16, 17; 16:16. Kutwalilila ukupatikizya umuntu kucita vimwi ala umwi akulila nu kulila kungonona ucuza.—Mapinda 19:13; 21:19.
w12 4/15 mafwa 11-12 mapa. 15-16
Kufutuka Kukalangilila Insita Itale Ino Tufisilepo
15 Uzye atwalane yangatwalilila uli ukuya acumi kuli ya wao? Izwi lyakwe Leza likalanda ukuti: ‘Wasansamukila umu muci wako [nanti iya wako], uwa ku ulumendo wako,’ likalanda nu kuti, “Wailyokezya nu mwanaci nanti [umonsi wako] wino watemwa.” (Mapi. 5:18; Kasa. 9:9) Lino atwalane yakuya yakukula, yalinzile ukulaazwana lwa kumwili na muli vino yakaelenganya. Cii cikupiliula ukuti yalinzile ukulaika mano kuli cila muntu, kukwata insita iya kuya pamwi alino nu kuya sana na ucuza. Nupya yalinzile ukwika sana mano uku kucingilila icupo cao alino na ucuza wao na Yeova. Pakuti ciye vivyo, atwalane yalinzile ukulasambilila Baibo pamwi, cila nsita ukuombela pamwi mulimo wa kusimikila, alino nu kupepela pamwi pakuti Yeova ayapaale.
MWATWALILILA UKUYA ACUMI KULI YEOVA
16 Kwaya yamwi aa mu cilongano aacisile imembu izipisye nupya yasunzilwe “pakuti yakome umu utailo.” (Tito 1:13) Yamwi nayo imiyele yao, ikalenga ukuti yazingwe. Nupya kuli yayo ‘aakasambilila’ uku kusunda kuko cikayazwa ukuzifya ukapepa wao. (Aeb. 12:11) Nomba nga ndi cakuti mwakwata lupwa nanti cuza winu muzingwe? Tulinzile ukutwalilila ukuya acumi kuli Leza, asi uku muntu muzingwe. Yeova akalola ndi cakuti tumatwalilila ukuvwila isunde lyakwe ilikalanda pa kunauvwana nu muntu aliwensi umuzingwe.—Belengini 1 Kolinto 5:11-13.
Ukuvwikisya Sana Ivyaya Umu Malembo
w05 3/15 ifwa 27 pala. 6
Samusoni Wacimvyanga pa Mulandu na Maka Yakwe Yeova!
Samusoni walondesyanga ukuomba umulimo uno wapeezilwe uwa kulwisya Ina Filisti. Waile aikala umu ng’anda yakwe cizelele uku Gaza pano walondanga ukulwisya alwani yakwe Leza. Samusoni walondekwanga ukwa kwikala uwanda sile onga umu musumba uwa yalwani nupya waile azana ukwa kwikala kuko mu ng’anda yakwe cizelele. Lelo Samusoni atalondanga ukucita uzelele. Samusoni wafumile umu ng’anda iya mwanaci wiya cizelele usiku pakasi, nupya waile atukula icisaasa ica pa mpongolo iya musumba na mafulemu yonsi yoili nu kuvisenda pa mwamba papela umupiipi nu ku Hebuloni ukwatalimfile makilomita 60. Wakwanisye ukucita vivyo pa mulandu wakuti Leza u wamuzumilizye nupya wamupeezile maka.—Yakapingula 16:1-3.
JANUWALE 10-16
IVYUMA IVYAYA UMWI IZWI LYAKWE LEZA | YAKAPINGULA 17-19
“Kukanauvwila Masunde Yakwe Leza Kukaleta Intazi”
it-2 mafwa 390-391
Mika
1. Monsi uwa mu mutundu wakwe Efulemu. Mika watamile isunde ilyalenga 8 (Kufu. 20:15), lino wiile ya nyina impiya zyakwe siuva 1,100. Lino wasokolwile vino wacisile nu kuswilizya impiya zizyo, nyina walanzile ukuti: “Napaatwila Yawe siluva wane pakuti ulutipu lutaponela umwana wane umonsi kuti awaze akaluwi nu kukapomela na siluva. Acino ndakai namakuwezezya impiya zii zyakwe siluva.” Lyene nyina watoozile impiya 200 nu kupeela ya kasungulula nga nayo iyazisungulula “nu kupanga unkolanya na kaluwi” vino pa cisila izile iyasungila umu ng’anda yakwe Mika. Mika, uwakweti “icifulo cakwe ica kupepelapo” wapanzile efodi ni vilubi nupya wasonsile umwana wakwe ukuya simapepo. Nanti cakuti walolanga kwati vino wacisile vyali nu kucindika Yeova, vitali ningo pano vyapusine ni sunde ilyalesyanga ukupepa utulubi (Kufu. 20:4-6) nupya vyapusine na mapekanyo yakwe Yeova a itenti lya kupepelapo alino na vino usimapepo walinzile ukuya. (Yakapi. 17:1-6; Malan. 12:1-14) Lyene pa cisila, Mika watozile Yonatani uwafumile muli Gelisyomu mwana umonsi wakwe Mose nu kumutwala ukwakwe, nupya wapeezile umwina Levi wii uwacance umulimo wa usimpepo. (Yakapi. 18:4, 30) Lino Mika wacisile vii, welenginye ukuti wacisile ningo sana icakuti walanzile nu kuti: “Awe lyene namanya ukuti Yawe alancitila ivisuma.” (Yakapi. 17:7-13) Nomba Yonatani atali uwa mulupwa lwakwe Aloni fwandi atalinzile ukuomba umulimo wa usimapepo, nupya cico cali pa vintu vino Mika waluvyanyizye.—Mpe. 3:10.
it-2 ifwa 391 pala. 2
Mika
Pa cisila cakwe vii, Mika na onsi yano wali nayo yalondiile aa mu mutundu wakwe Dani. Lino yayazanyile, aa mu mutundu wakwe Dani yayuzizye cino yayalondelile, nupya Mika watiile: “Mwatimunsendela tuleza twane tuno naipangile nemwisikulu nupya mwatimunsendela simapepo wane, imupita. Lyene nemo insile minwe.” Lino Mika walanzile mazwi yaa, ana aonsi yakwe Dani yamunenyile ukuti ndi cakuti watwalilila ukuyakonka, yali nu kumuzanza pamwi na yonsi yano wali nayo. Lyene lino Mika waweni ukuti aa mu mutundu wakwe Dani yakweti amaka kumucila waswilile ukumwao. (Yakapi. 18:22-26) Lyene aa mu mutundu wakwe Dani yazanzile umusumba uwa Laisyi nu kuoca nupya yakuulilepo umusumba uze uno yatemiile izina lyakuti Dani. Yonatani na ana yakwe aonsi izile iyaya ya simapepo aa mu mutundu wakwe Dani yano yatwalilile ukuomvya utulubi tuno Mika wapanzile pa nsita yonsi ino ing’anda yakwe Leza [itenti lya kupepelapo] yali uku syilo.”—Yakapi. 18:27-31.
Ukuvwikisya Sana Ivyaya Umu Malembo
Izwi Lyakwe Leza Ilyangupala Ukuvwa
6 Ndakai ali lino twakwata sana usininkizyo wakuti tulinzile ukuomvya izina lyakwe Leza. Baibo umupitulukwemo, uwakuti Amalembo ya Calo Cipya uwafumile umu 2013, akazanwamo izina lyakwe Leza imiku 7,216. Fwandi muli Baibo wii mwalundwa izina lyakwe Leza imiku 6 ukuluta Baibo wa mpiti. Mazina 5 pali yaa 6, isilwemo pa mulandu wa kuti yazanyilwe umu mamanyusikilipiti yano yaasunga aazanyilwe kuli Yemba wa musilya. (Lolini futunoti.) Mazina yaa 5 yakazanwa pali 1 Samweli 2:25; 6:3; 10:26; 23:14, 16. Izina lyalenga 6, ilyaya pali Yakapingula 19:18, lyalunzilwemo muli Baibo wii pa mulandu wakuti lino yalondelizye sana yazanyile ukuti amuno lyali umu mamanyusikilipiti aliko mpiti
JANUWALE 17-23
IVYUMA IVYAYA UMWI IZWI LYAKWE LEZA | YAKAPINGULA 20-21
“Mwatwalilila Ukulenga Kuli Yeova”
w11 9/15 ifwa 32 pala. 2
Uzye Mungakolanya Uli Fineasi Lino Mwakwata Intazi?
Lino aonsi ya mu Gibeya aa mu mutundu wakwe Benjamini yalemile umuci muze uwa Mwina Levi nu kulaala nawe uku maka alino nu kumukoma, aa mu mitundu yuze yaile mukulwa inkondo na Ina Benjamini. (Yakapi. 20:1-11) Aa mu mitundu ii yapefile ukuti Yeova ayazwe ukulwisya, nomba yacimviwe imiku iili nupya antu aingi sana yakomilwe. (Yakapi. 20:14-25) Uzye tungalanda ukuti mapepo yao yataswikwe? Uzye Yeova atalondanga ukuti yalandule pa viipe vino auze yacisile?
w05 1/15 ifwa 27 pala. 9
Visinka Ivyaya Mwi Buku Lyakwe Yakapingula
20:17-48—U mulandu ci uno Yeova wazumilizizye Aina Benjamini ukucimvya imitundu yuze pa miku iili nanti cakuti ali yano yalinzile ukufululwa? Yeova wazumilizye ukuti antu aingi aa mu mitundu iyali yacumi yakomwe, pano walondanga ukulola ndi cakuti aa mu mitundu ii yalondesyanga ukonono yakacita ya viipe aali umu Izlaeli.
w11 9/15 ifwa 32 pala. 4
Uzye Mungakolanya Uli Fineasi Lino Mwakwata Intazi?
I vyani vino limwi tungasambilila kuli vii? Intazi zimwi izikaya umu cilongano zikatwalilila nanti cakuti ya eluda yezya na maka ukuombelapo nu kupepa ukuti Leza ayazwe. Nga caya vivyo, ya eluda yangacita ningo ukwiusya mazwi yakwe Yesu akuti: “Mwalenga, alino mulapeelwa; mwalonda, alino mulazana; mwakonkonsya, alino mulayulilwa.” (Luka 11:9) Nanti sile caloleka ukuti ipepo lyao litaswikwe, angalizi yangasininkizya ukuti Yeova alasuka ipepo lyao pa nsita ilinge.
Ukuvwikisya Sana Ivyaya Umu Malembo
w14 5/1 ifwa 11 mapa. 4-6
Uzye Mwamanyapo Uli?
Uzye mpiti yaomvyanga uli ivyakusumbilako mawe umu ulwi?
Icakusumbilako mawe ali canzo cino Devedi waomvizye pa kukoma Golyati uwali cipombolo. Devedi afwile wasambilile ivya kuomvya icanzo cii lino waombanga umulimo wa kucema ala acili umulumendo.—1 Samueli 17:40-50.
Ivikope vino yazana ivyaliko lino Ivyalumbulwa Muli Baibo Vyacitikanga vikalangilila ukuti Aina Ejipti na Ina Asilya nayo kwene yaomvyanga ivyakusumbilako mawe. Icanzo cii capangilwanga ni mpampa nanti kasalu kano yanyepelelanga uku ntambo nanti imyando iili. Aakuomvya icanzo cii watoolanga iwe ilitelepe nanti ilizinguluke ilingalingana ni olenji ilinono nupya ilyafinanga limwi maglamu 250. Lyene wazulunzyanga icanzo cico nu kulekelako intambo nanti umwando onga, lyene iwe lyafumanga na maka nu kulungama pa cintu cino akulonda ukutama.
Aakaimbulula ivintu vya mpiti yazanyile mawe aingi uku Middle East yano yaomvyanga mu vyakusumbilako mawe pa kulwa inkondo mpiti. Asilika aamanyikisye ukuomvya ivyakusumbilako mawe, yasumbanga mawe angapita makilomita 160 kufika kuli 240 pi awala lyonga. Aasambilila yamwi yakalanda ukuti ivyakusumbilako mawe vitaombanga icili cimwi nu ulapwa, lelo ivyakusumbilako mawe navyo kwene vyakomanga sana.—Yakapingula 20:16.
JANUWALE 24-30
IVYUMA IVYAYA UMWI IZWI LYAKWE LEZA | LUTI 1-2
“Mwaya nu Kutemwa Kwa Cumi”
Mwakolanya ya Cuza Yako Yeova
5 Ya lupwa yakwe Luti ikalanga uku Moabu. Ngi cakuti wali nu kuswilila ukumwao, limwi ya lupwa nga yamusakamile ningo sana. Wamanyile ningo antu yaku Moabu, lulimi luno yaomvyanga, ni ntambi izyaliko. Nomba Naomi atanenyilepo Luti vili vyonsi ivyacitikanga uku Moabu ukuti avino wali nu kuzana uku Betelemu. Nupya Naomi watiinanga ukuti limwi Luti atanga aye akazane umonsi uwa kumutwala. Fwandi Naomi wamunenyile ukuti aswilile uku Moabu. Olipa ‘waswilile ku antu yakwe na kuli tuleza twakwe.’ (Luti 1:9-15) Nomba Luti wene ataswilile uku antu yakwe nanti kuli tuleza twakwe.
Mwakolanya ya Cuza Yako Yeova
6 Cikaloleka kwati Luti wasambiliile pali Yeova kuli iya nanti kuli Naomi. Wasambilile ukuti Yeova atali wakwe tuleza twa ku Moabu. Watemilwe Yeova nupya wamanyile ukuti afwile ukumutemwa nu ku mupepa. Fwandi vino Luti wapingwilepo ukucita vyali ivya mano. Wanenyile Naomi ukuti: “Antu yako yalaya antu yane na Leza wako alaya a Leza wane.” (Luti 1:16) Ukutemwa kuno Luti watemilwe Naomi kukalenga twalondesya sana ukumukolanya. Nomba icikatuzanzya sana u kutemwa kuno Luti watemilwe Yeova. Cico cazanzizye Boasi, calenzile nu kuti amutaizye pa ‘kuleka Yeova ukuya uwa kuzinamo.’ (Welengini Luti 2:12.) Amazwi yano Boasi waomvizye yakatwiusyako vino akana ka kunyi kakalonda lyonsi ukucingililwa umu mapa yakwe nyina. (Masamu 36:7; 91:1-4) Mu nzila iliimwi kwene Yeova wacingilile Luti nu kumulambula pa mulandu nu utailo uno wakweti. Luti atatazile alangulukepo ukuti vino wapingwilepo kucita vitaali ningo.
Ukuvwikisya Sana Ivyaya Umu Malembo
w05 3/1 ifwa 27 pala. 1
Visinka Ivyaya Mwi Buku Lyakwe Luti
1:13, 21—Uzye Yeova Walenzile Umi Wakwe Naomi Ukuya nu Ulanda? Awe foo, nupya Naomi atapeelanga Leza umulandu uli onsi. Lelo pa mulandu ni vyamucitikilanga calenzile aelenganyanga ukuti Yeova uwalenganga. Naomi uvwile sana ulanda nupya uvwile ukuti watalekeleziwa. Nupya umu manda yaya yalolanga ukukwata ana ukuti ipaalo ukufuma kuli Leza nu kuya ing’umba nako ukuti icitiipu. Pa mulandu wakuti Naomi atakweti aizikulu nupya ana yakwe aonsi yaili yafwile, nga watandike ukwelenganya ukuti Yeova akumuzewanya.
JANUWALE 31–FEBULUWALE 6
IVYUMA IVYAYA UMWI IZWI LYAKWE LEZA | LUTI 3-4
“Mwapanga Izina Lisuma”
w12 10/1 ifwa 22 pala. 5
“Mwanaci Umwi Uwampomvu”
Ukwaula nu kutwisika mazwi yano Boazi walanzile umwi izwi ilitekele yakomelizye Luti. Watiile: “Si Yawe angakupolelela, mwanane. Icumi walanga apaswe ndi vino wewe wakutailwa pali vino wacita ukuluta pali vino wacisile inkolelo, pano wemo utalondelelanga alumendo, cisi cimwi yaye akama nanti apina.” (Luti 3:10) Amazwi yakuti “vino wacisile inkolelo” yakalozya kuli lino Luti walangizye ukutemwa kwa cumi kuli Naomi pali vino wazumile ukuswilila nawe uku Izlaeli na vino wamusakamalanga. Amazwi yakuti “vino wacita” yalozyanga kuli vino wacisile pa nsita kwene iya. Boazi wamanyile ukuti umwanci uwacance wakwe Luti, nga camwangukile ukulonda umonsi uwacance kuti aye iya ciye umukankala nanti umupiina. Lelo, walondanga ukucita ivisuma kuli Naomi alino na kuli iya wakwe Naomi uwafwile kupitila umu kulenga ukuti izina lya monsi wiya litalowa, lino wazumile ukulondela Naomi uku Izlaeli. Ali milandu kwene ino Boazi watemilwe umwanaci wiya uwacance ataali na ukaitemwe.
w12 10/1 ifwa 23 pala. 1
“Mwanaci Umwi Uwampomvu”
Luti afwile uvwile ningo sana ukwelenganya pa mazwi yano Boazi wamunenyile akuti wamanyikwe uku yantu yonsi ukuti “umwanaci umwi uwampomvu”! Ukwaula nu kutwisika ukulondesya ukumanya Yeova alino nu kumuombela i vyalenzile ukuti aye ni miyele iyo isuma. Walanzile sana icikuuku nu kuti wisile sana mano kuli Naomi alino nu ku yantu yakwe Naomi, pano waitemilwe ukusenuka nu kusambilila intambi zya yantu yayo zino atamanyile. Ndi cakuti tuli nu utailo wakwe Luti, tulalondesya ukucindika antu yauze, vino yakacita, alino ni ntambi zyao. Nga twacita vivyo, naswe kwene tulaya ni miyele isuma ilalenga tumanyikwe ukuti sweswe antu yampomvu.
w12 10/1 ifwa 24 pala. 3
“Mwanaci Umwi Uwampomvu”
Boazi watwazile Luti. Lyene Baibo ikalanda ukuti: “Yawe [Yeova] alenga kuti Luti asende indilwa, nga aca avyala umwana umonsi.” Anaci ya mu Betelemu yapaazile Naomi alino nu kulumbanya Luti pa mulandu ni visuma vino wacitile Naomi ukucila na vino ana aonsi 7 yangamucitila. Lyene Baibo ikalanda ukuti, pa cisila, umwana umonsi wakwe Luti wizile aya icikolwe ica Mwene Devedi. (Luti 4:11-22) Devedi, nawe wizile aya icikolwe cakwe Yesu Klistu.—Mateo 1:1.
Ukuvwikisya Sana Ivyaya Umu Malembo
w05 3/1 ifwa 29 pala. 3
Visinka Ivyaya Mwi Buku Lyakwe Luti
4:6—Uzye umuntu uwakweti insambu iya kupyana wali nu kuletela uli ica upyanyi cakwe uzanzo ndi cakuti wakulula ica upyanyi ica muntu muze? Ca kutandikilako, ndi cakuti umuntu wakazya impanga yakwe pa mulandu nu upiina, aakukulula impanga iyo wali nu kulipila impiya ukulingana ni myaka iyasyalako kuti kuye umwaka uwa kukululwa. (Levi 25:25-27) Ukucita vivyo kwali nu kulenga ukuti mutengo wa mpanga yakwe ucepe. Ndi cakuti Luti wakweti umwana umonsi, ale umwana kwene wiyo uwali nu kupyana impanga ino yakulwile, asi lupwa umupalamisye uwa muntu uwakulwile impanga iyo.
FEBULUWALE 7-13
IVYUMA IVYAYA UMWI IZWI LYAKWE LEZA | 1 SAMUELI 1-2
“Mwapepa Kuli Yeova nu Kumunena Vyonsi Ivili ku Mwenzo”
ia ifwa 55 pala. 12
Wanenyile Leza Vyonsi Ivyali ku Mwenzo
12 Fwandi Hana walangilile ningo aomvi yakwe Leza yonsi vino yalinzile ukulapepa. Yeova akalonda ukuti antu yakwe yalanda nawe ukwaula ukuvwa intete, pa nsita ili yonsi, alino nu kumunena vyonsi ivikuyasakamika wakwe vino umwana uwataila avyazi yakwe akacita. (Belengini Masamu 62:8; 1 Tesalonika 5:17) Mupasi wa muzilo walenzile ukuti mutumwa Petulo alembe amazwi akukomelezya ukulozya ukukupepa kuli Yeova akuti: ‘Mwasumbila amasakamika inu pali aliwe, pano wene akamusakamala’—1 Pet. 5:7
w07 3/15 ifwa 16 pala. 4
Vino Hana Wizile Aya nu Mutende
I vyani vino tungasambilila kuli vii vyonsi? Lino tukupepa nu kunena Yeova pali vino vikutusakamika, tungamunena na vino tukuyuvwa nu kumulenga ukufuma pansi ya mwenzo. Ndi cakuti kusi vino tungacita pa kumala intazi iyo, tulinzile ukuleka Leza aliwe aombelepo. Cico ali cintu cicindame sana cino tungacita.—Mapinda 3:5, 6.
Ukuvwikisya Sana Ivyaya Umu Malembo
w05 3/15 ifwa 21 pala. 5
Visinka Ivyaya Mwi Buku Lyakwe 1 Samueli
2:10—U mulandu ci uno Hana wapepiile ukuti Yeova apeele amaka uku mwene” nanti icakuti pa nsita iiya umu Izlaeli mutali umwene? Mu masunde wakwe Mose mwali usoowelo uwakuti Aina Izlaeli yali nu kukwata umwene umuntunze. (Malango 17:14-18) Mu usoowelo uno Yakobo wasoowile ala ali umupiipi nu kufwa, walanzile ukuti: “Intuwa ya wene ilikala umu makasa yakwe Yuda amanda pe.” (Utandiko 49:10) Nupya Yeova walanzile pali Sala uwali icikolwe ica Ina Izlaeli ukuti: “Mu mupanda wakwe mulafuma aene.” (Utandiko 17:16) Fwandi Hana, wapepelangako aene aali nu kuyako uku nkoleelo.
FEBULUWALE 14-20
IVYUMA IVYAYA UMWI IZWI LYAKWE LEZA | 1 SAMUELI 3-5
“Yeova Akalangulukilako”
Yeova Wakwatisya Maka Nomba Akalangulukilako
3 Samueli watandike ‘ukutumikila Yeova’ api tenti lya kupepelamo ala umwance sana. (1 Sam. 3:1) Uwanda umwi usiku ala Samueli watalaala, icintu cimwi icakuzungusya cacitiike. (Welengini 1 Samueli 3:2-10.) Uvwile umwi akumwama. Welenginye ukuti Eli Simapepo Mukalamba u wamwamanga, nupya waile kuli aliwe nu kulanda ati: “Anene mukwai, nemuno mwatimwama.” Eli wakanyile ukuti asi aliwe wamwamanga. Lino cii cacitiike maila na yauze yaili, Eli wilwike ukuti Leza aliwe wamanga Samueli. Fwandi wanenyile umulumendo ukuti aasuke, nupya Samueli uvwilile. U mulandu ci uno Yeova ataimanyisizye pa muku wa kutandikilako ukupitila umu mungeli wino watumile kuli Samueli? Baibo italaandapo, nomba ukulingana na vino ivintu vyacitiike, cikaloleka ukuti Yeova walangulukileko Samueli. Uzye wacisile uli vivyo?
Yeova Wakwatisya Maka Nomba Akalangulukilako
4 Welengini 1 Samueli 3:11-18. Yeova wapeezile isunde lyakuti ana yalinzile ukucindika akoloci, sana sana aakweti amaka yakutungulula. (Kufu. 22:28; Levi 19:32) Fwandi citaali icangupale uku mulumendo Samueli ukuya kuli Eli katondotondo ala watasipa nu kumunena upinguzi wakwe Leza utale sana. Ilyasi likatuneena ukuti Samueli “wene wali ni ntete zyakunena Eli ivya pa mulandu ni cilolwa.” Nomba, Eli wanenyile Samueli ukuti alondolole. Leza walenzile Eli asininkizye ukuti Leza uwamanga Samueli. Wamunenyile ukuti: ‘Utezya umfise nanti cimwi pali vino Leza watakunena.’ Acino Samueli “amunena vyonsi.”
Ukuvwikisya Sana Ivyaya Umu Malembo
w05 3/15 ifwa 21 pala. 6
Visinka Ivyaya Mwi Buku Lyakwe 1 Samueli
3:3—Uzye Samweli walalanga Umwa Muzilo Sana? Awe, foo. Samueli wali Umwina Levi uwa mu lupwa lwakwe Koati ulutapeezilwe umulimo uwa usimapepo. (1 Milandu 6:33-38) Fwandi atazumiliziwe ‘ukwingila mwenemo kuti alole ivyamuzilo nanti panono.’ (Mpendwa 4:17-20) Samueli wapelelanga sile pa musolo wi tenti lya kupepelapo. Nupya afwile ali pano waizi. Na Eli kwene afwile waizi pa ncende imwi pa musolo kwene. Fwandi, amazwi yakuti “mupiipi ni Mbokosi ya Upangano yakwe Leza”, yakalozya uku ncende apali itenti lya kupepelapo.
FEBULUWALE 21-27
IVYUMA IVYAYA UMWI IZWI LYAKWE LEZA | 1 SAMUELI 6-8
“Uzye Umwene Winu A Weni?”
it-2 ifwa 163 pala. 1
Uwene Wakwe Leza
Yalenga Umwene Umuntunze. Mupiipi ni myaka 400 kufuma pano Aina Izlaeli yafumile umu uzya nupya ukucila pa myaka 800 kufuma pano Leza wapanganile upangano na Abulahamu, Aina Izlaeli yalenzile ukuti yayapeele umwene umuntunze uwakuti ayatungulula wakwe na vino inko zyuze zyakweti aene. Vino yalenzile vyalangilile ukuti yatalondanga Yeova ayateeka. (1 Sam. 8:4-8) Icacumi ukuti antu yenekelanga ukuti Leza wali nu kupanga uwene wakwe vivi kwene vino walavile Abulahamu na Yakobo uku cisila. Vyuze ivyalenzile ukuti yakwate upalilo uwo, usoowelo uno Yakobo wasoowile pali Yuda lino wali mupiipi nu kufwa (Utan. 49:8-10), amazwi yano Yeova wanenyile Aina Izlaeli pa cisila ica kuyafumya umu uzya (Kufu. 19:3-6), upangano wi Sunde (Malan. 17:14, 15), alino na mazwi yamwi yano Leza walenzile ukuti kasesema Balamu alande (Mpe. 24:2-7, 17). Nupya nyina wakwe Samueli Hana uwali uwa cumi walanzile pa upaalilo uwo lino wapepanga. (1 Sam. 2:7-10) Nomba nanti ciye vivyo, pa nsita iyo ala Yeova atatala wasokolola inkama iya “kulonda kwakwe ukwa wene”, nupya atayalondolwelile ni nsita ino uwene uwo wali nu kupangwa, nanti aali nu kuya umu wene kwene uwo nanti kuno uwene uwo wali nu kuyela, nga apano nsi nanti ukwi yulu. Fwandi vino antu yalenzile ukuti yayapele umwene umuntunze uwakuti ayateeka calangilile ukuti yatakweti umucinzi.
w11 1/1 ifwa 27 pala. 1
Wazizimizye Usi Mulandu ni Vyali nu Kulenga Atoovoke
Lolini vino Yeova waswike lino Samueli wamunenyile pali vino antu yalondanga, watiile: “Uvwikisye ningo vyonsi vino antu yakukunena. Asi awewe yakanyile ukuya umwene wao, lelo anene nemuno yatiyakana ukuya umwene wao.” Amazwi yaa yafwile yakomelizye sana Samueli, nomba amazwi yano antu yalanzile, yasaalwiile sana Leza wa Maka Yonsi! Yeova wanenyile kasesema wakwe ukuti acelule Aina Izlaeli pa ntazi zino yali nu kulakwata ndi cakuti yatandika ukuteekwa nu muntu. Lino Samueli wanenyile antu vino Leza wamunenyile, yene yalanzile ukuti: “Awe! Swemo tukulonda umwene uwakututeeka.” Lelo Samueli uvwilile Leza wakwe vino wacitanga lyonsi, nu kuyapaka umwene wino Yeova wasoolwile.—1 Samueli 8:7-19.
w10 1/15 ifwa 30 pala. 9
Twasininkizya Ukuti Yeova Uwakwata Insambu Izya Kuteeka!
9 Ivyacitika vikalangilila ukuti vino Yeova wacelwile Aina Izlaeli ivyacumi. Kutungululwa nu mwene umuntunze kwalenganga Ina Izlaeli ukukwata intazi zipisye maka maka ndi cakuti umwene wiyo asi ni cisinka. Ukumanya ivyacitikile Aina Izlaeli kukalenga citatuzungusya nga twalola ukuti kufuma sile na mpiti, mauteeko akatungululwa na antu atamanya Yeova, yakafilwa ukutwalilila ukucitila antu visuma. Icacumi ukuti aa mu tuungwe tumwi utwa miteekele yakapepa ukuti Leza apaale ukuombesya kwao ukwa kuleta umutende nu kucingililwa uku yantu, nomba uzye Leza angapaala antu asicindika ukateeka wakwe?—Masa. 2:10-12.
Ukuvwikisya Sana Ivyaya Umu Malembo
w02 4/1 ifwa 12 pala. 13
U Mulandu ci Uno Ukubatiziwa Kwacindamila?
13 Muntu alinzile ukusenuka lino atatala wabatiziwa nu kuya Inte Yakwe Yeova. Muntu akaitemelwa ukusenuka ndi cakuti wasoololapo nu mwenzo wakwe onsi ukulalondela Klistu Yesu. Antu akasoololapo ukucita vivyo yakata ukucita ivintu vyonsi viipe vino yacitanga nu kutandika ukucita ivisuma umu manso yakwe Leza. Mu Malembo, izwi lya Ciebele ni lya Cigiliki lino yakaomvya kulozya ku kusenuka lingasenula nu kuti kuswilila nanti ukwaluka. Fwandi umuntu uwasenuka akafuma uku nzila iipe nu kwalukila kuli Leza. (1 Yamwene 8:33, 34) Pakuti umuntu asenuke alinzile ukulaomba “imilimo ikalangilila ukulapila.” (Milimo 26:20) Pakucita vivyo tulinzile ukuta ukucitako ivya mu mipepele iya ufi, kulakonka masunde yakwe Leza, alino nu kulapepa sile Yeova wenga mpo. (Malango 30:2, 8-10; 1 Samueli 7:3) Kusenuka kukalenga tusenule imyelenganyizizye itu, vino tukalonda ukucita, alino ni miyele. (Ezekelo 18:31) ‘Tukawelela kuli Leza’ pano tukata ukuya ni miyele ipe ukupitila mu kuzwala untu upya.—Milimo 3:19; Efeso 4:20-24; Kolose 3:5-14.
FEBULUWALE 28–MAACI 6
IVYUMA IVYAYA UMWI IZWI LYAKWE LEZA | 1 SAMUELI 9-11
“Pa Kutandika Saulo Wali Umufuuke Nupya Umuicefye”
Mwaya Aicefye Nupya Mwamanya Umwa Kupeleela
11 Elenganyini pali vino vyacitikiile Umwene Saulo. Lino wali umulumendo wali umufuuke. Wamanyile umwa kupeleela nupya insita zimwi wakananga nu kupeelwa imilimo imwi ino walolanga ukuti atange akwanisye. (1 Sam. 9:21; 10:20-22) Patalengiile, Saulo wizile aya ni cilumba nu kutandika ukucita ivintu vino yatamunenyile ukucita. Imiyele ii yalolike lino wizile aya umwene. Pa nsita imwi wafizilwe ukuteeka umwenzo lino walolelanga kasesema Samueli. Ukucila ukutaila Yeova ukwazwa antu, Saulo wapeezile ilambo lya koca nanti icakuti atazumiliziwe ukucita vivyo. Na cico calenzile Yeova amukaane nu kumufumya pa wene. (1 Sam. 13:8-14) Tukaya na mano ndi cakuti twasambililako kuli vino vyacitikiile Saulo nu kukanacita ivintu vino tutapeezilwe insambu.
w14 3/15 ifwa 9 pala. 8
Vino Tungacita Pakuti Tutwalilile Ukuya Aipeelesye
8 Ivyacitikile Umwene Saulo uwa Ina Izlaeli vikatucelula pali vino ukuya na ukaitemwe kungalenga tute ukuya ni miyele iya kuipeelesya. Lino Saulo wasonsilwe sile ukuya umwene wali umufuuke nupya umuicefye. (1 Sam. 9:21) Wakanyile ukufulula Aina Izlaeli alanzile iviipe pali ukateeka wakwe nanti icakuti afwile wayuvwile ukuti ukuyafulula kwali nu kulenga acingilile ukateeka uno Leza wamupeezile. (1 Sam. 10:27) Umwene Saulo walondiile utunguluzi wa mupasi wakwe Leza lino watungulwile Aina Izlaeli umu kulwisya Aina Amoni. Lyene pa cisila, waicefizye nu kulumbanya Yeova pali vino wayazwilizye ukucimvya.—1 Sam. 11:6, 11-13.
w95 12/15 ifwa 10 pala. 1
Aina Amoni Yali nu Lupato Uku Yantu Ayalangizye Icikuuku
Nupya kwene Aina Amoni izile iyaya nu lupato lino Yeova wayalangizye icikuuku. Lelo Yeova atalesilepo sile pa cintiinya ica Ina Amoni. “Lino Saulo uvwa amazwi yao [yakwe Naasyi], mupasi wakwe Leza iwikila panoli na maka nga asoka wakwe cimwi.” Umupasi wakwe Leza wazwilizye Saulo ukukonganika aonsi 330,000 aile iyalwisya sana Ina Amoni “cakuti kutali antu akuti yapite yaili”—1 Samueli 11:6, 11.
Ukuvwikisya Sana Ivyaya Umu Malembo
w05 3/15 ifwa 22 pala. 8
Visinka Ivyaya Mwi Buku Lyakwe 1 Samueli
9:9—Uzye amazwi yakuti ‘ndakai tukaama kalola ituti kasesema’ yakasenula cani? Amazwi yaa yangalangilila ukuti pa mulandu wakuti ya kasesema izile iyaya antu acindame sana mu manda yakwe Samueli nu mu manda ya ene ya Ina Izlaeli, izwi lyakuti “kalola” lizile ilipyanikiziwapo ni lyakuti “kasesema.” Samuel u wali kasesema uwa kutandikilapo.—Mili. 3:24.