Kuombela Yeova Kwalenga Inje Sana ni Nsansa

Umwaka uwalondelilepo, aina yanenyile ulupwa lwa Betele ukuti umusambo wa ku South Africa walondekwanga aina aakuombela kuli masyini ya kupulintila ipya. Naipeelisye ukuti ningaya nkaombeko, nupya natemilwe sana lino yansoolwile. Kwali aina na yauze yatatu yano yasoolwile. Aina yayo aa Dennis Leech, ya Bill McLellan na ya Ken Nordin! Yatunenyile ukuti twali nu kulengela uku South Africa.

Natumiile ya mayo foni nu kuyanena ukuti: “Mayo, kuli ilyasi lisuma lino nkulonda ukumunena. Nkuya uku South Africa!” Ya mayo yatavwanganga sana, nomba yakweti utailo na ucuza ukome na Yeova. Yatalanzile ivingi, nomba namanyile ukuti yali nu kuntungilila. Nanti cakuti ya mayo na ya tata yataatemilwe pali vino nali nu kuya ukutali, yataatazile yailizyanye pali vino napingwilepo.

NAYA UKU SOUTH AFRICA!

Twatazile ituya uku Betele ya ku Brooklyn kuno twaile itusambilila ivya kuomvya masyini ya kupulintila pa myezi itatu. Lyene twakwezile uwato uwayanga uku Cape Town, ku South Africa. Ala alino nakumanya sile imyaka 20. Twapisile ukufuma uku Cape Town ukuya uku Johannesburg ni sitima. Twakatwike manguzi. Twatazile itwimililako umwi tauni linono ilyayela umu lwanga lwa Karoo. Kwali ulukungu nupya kwakavile sana. Swensi kwene 4 twasungamile pi windo nu kuyuzya ukuti uzye incende ya musango ci ii? Twasakamiile pali vino umulimo uu upya wali nu kuya. Nga papita insita twatandalila incende iya, twalolanga ukuti i ncende isuma nupya antu aikalamo amutende.

Pa myaka inono, naombelanga kuli cimasyini icapanganga Ulupungu Lwa Mulinzi na Zyukini! ivya kuya umu kupulinta. Iofesi lya musambo lyapulintanga ya magazini mu ndimi zingi zya mu South Africa nu mu mpanga zyuze izya mu Africa. Twali ni nsansa ukulola vino masyini umupya uwalenzile tufume uku Canada watandika ukuomba nu kuomviwa ningo.

Lino papisile insita, nizile intandika ukuombela uku fakitoli kuno twaombanga imilimo ipusanepusane wakwe ukupulinta, kutuma ivintu, nu kusenula. Nayanga umupamviwe, nupya umi wane wazifile sana.

NATWALA NUPYA NAPEELWA UMULIMO UZE

Umu 1968, natwazile nkazi Laura Bowen uwikalanga umupipi na pa Betele. Waombanga upainiya nupya waombako nu mulimo wa kutaipa vino ya kasenula yaombelapo. Pa nsita iya, acitwalana ilingi yatayazumilizyanga ukuombela pa Betele, fwandi yatutumile umu kuomba upainiya uiyele. Nasakamiile. Pa myaka 10 ino nali pa Betele, yampeelanga ivyakulya nu mwakwikala, uzye lyene nali nu kukwanisya uli ukulipila ivyalondekwanga mu lupiya ulunono sile luno yali nu kulatupeela nga twatandika upainiya uiyele? Yali nu kulatupeela cila muntu ma rand 25 (nga pa nsita iya ale a madola 35) cila mwezi ndi cakuti twafisha maawazi alondekwanga, ivipempu ni mpapulo. Twali nu kulaomvya impiya kwene zii ukusonkela ing’anda, kukala ivyakulya, mipitile, vya cipatala na vyuze ivyalondekwanga.

Twatandike ukuombela pamwi ni umba ilyali umupipi nu musumba wa Durban, ku Indian Ocean. Kwali antu aingi aina India, aingi ana yakwe yano yaombanga mu makampani aapanganga syuga umu 1875. Lyene pa nsita ii ana yaombanga imilimo yuze, nanti cakuti yatwalilile ukulondelanga intambi zyao nu kweleka ivyakulya ivisuma ivya kumwao. Yavwanganga Icizungu, fwandi catwangukiile ukulalanzyanya nayo.

Ya painiya aiyele yalondekwanga ukuomba maawazi 150 cila mwezi, fwandi Laura nani twatantike ukulaomba maawazi 6 pa wanda wa kutandikilapo. Kwakavile sana. Tutaakweti ivipempu na masambililo ya Baibo, fwandi twali nu kulaomba maawazi 6 ku ng’anda ni ng’anda. Lino papisile insita ukufuma pano twatandikiile, naweni pa nkoloko nupya nazanyile ukuti twaomba sile mamineti 40! Nasakamiile pali vino twali nu kuomba upainiya uiyele.

Patalengiile, twatantike ningo imiombele. Cila wanda, twapekanyanga ivyakulya na kofi ivya kusenda. Nga twalonda ukupuuza twimikanga motoka witu mwisika lya cimuti. Insita zimwi ala utuyana twa ku India itwimilila tukututamba. Umu manda sile anono, twilwike ukuti nga twaomba sile amaawazi yaili nanti yatatu uwanda wasilanga zuwa sana.

Catuletelanga sana uluzango ukunenako antu aku ncende iya icumi ca muli Baibo. Twaweni ukuti aina India antu aya nu mucinzi, icikuuku nupya yatemwa Leza. Ahindu aingi yuvwanga nga tukuyasimikila. Yatemilwe sana ukusambilila pali Yeova, Yesu, Baibo, insi ipya iya mutende alino pa upaalilo wakuti afwe yalatuutuluka. Lino papisile umwaka, twizile itukwata masambililo ya Baibo 20. Cila wanda twaliilanga pamwi icakulya ca kasanya nu lupwa longa pali yano twasambililanga nayo Baibo. Twali sana ni nsansa.

Patalengiile yatupeezile umulimo na uze uwa kutandalila ivilongano, yatupeezile uku ncende iyaya umupipi na Indian Ocean. Cila mulungu twayanga aenyi pa ng’anda imwi ale tukutandalila ivilongano nu kuombela pamwi na ya kasimikila pakuti tuyakomelezye. Yatulolanga kwati alupwa lwao nupya twaipakizyanga ukuya pamwi na ana yao pamwi ni vitekwa. Papisile imyaka ilii. Ukwaula ukwenekela yatutumiile foni ukufuma ukwi ofesi lya musambo. Umwina wanenyile ukuti: “Tukulonda muwele kuno uku Betele.” Naswike ukuti: “Tuli ni nsansa kuno kuno tuli.” Nomba, twaipeelisye ukuombela konsi kuno yatunena.

TWASWILILA UKU BETELE

Pa Betele natandike ukuombela uku Dipatimenti ya Mulimo ukwali aina aingi amanyikisye imilimo. Pa nsita iya, ndi cakuti mwangalizi wa ciputulwa watandalila icilongano watumanga lipoti uku musambo, lyene Dipatimenti ya Mulimo yatumanga kalata uku cilongano ukulingana na vino umwangalizi watalemba. Makalata yaa yali akukomelezya nu kunena antu vino yali nu kulalondela. Aina aombanga umulimo wakwe ukalemba yaombesyanga ukusenula amalipoti yano angalizi ya viputulwa yatumanga ukufuma umu Cixhosa, Cizulu ni ndimi zyuze ukutwala umu Cizungu alino nu kufumya amakalata umu Cizungu ukutwala umu ndimi zya mu Africa. Nataizyanga sana vino ya kasenula yaa yaombesyanga pano yangazwile ukumanya intazi zino aina na ya nkazi atifi yakwatanga.

Pa nsita iya, umu South Africa mwali kapatulula ka nkanda. Cila mutundu waikwatile kuno wikalanga, fwandi kutaali ukwizizya pamwi na antu aankanda izipusanepusane. Aina itu atifi yavwanganga, ukusimikila, nu kulonganila mu ndimi zyao.

Ntamanyile aina aingi atifi pa mulandu wakuti icilongano citu lyonsi caombelanga uku ncende ino yavwanganga Icizungu. Nomba nizile inkwata isyuko lya kumanya ningo aina Africa ni ntambi zyao. Nizile imanya intazi zino aina yakwatanga pa mulandu ni ntambi alino ni vizumilo. Yali asipe sana. Yakananga ukulondela intambi zisiuvwana na masunde yakwe Leza ni vya mipasi nanti icakuti ya lupwa na amu muzi yayakanyanga. Mu mizi, antu yali apina sana. Aingi yatali asambilile, lelo yacindike sana Baibo.

Naomvileko mu milandu iyakumile untungwa wa kupepa nu kukanaya umu vikanza vya mpanga. Utailo wane wakomiileko lino naweni ukusipa kwakwe ya Nte yacance aazingwanga masukulu pa mulandu wa kukana ukupepako nu kwimbako inyimbo zya mapepo.

Aina amu mpanga inono iya mu Africa ino pa nsita iya yamanga ukuti Swaziland (ndakai ikaamwa ukuti Eswatini) izile iyakwata intazi na yuze. Lino Umwene Sobhuza II wafwile, aikalampanga yonsi yalondekwanga ukucitako intambi zimwi zino antu yakacita ndi cakuti umwi wafwa. Aonsi na anaci yalondekwanga ukupela inyele. Aina aingi na ya nkazi yayacuzizye pa mulandu wakuti yakanyile ukucitako vii ivyuvwananga nu kupepa ivikolwe. Vino yali na ucisinka kuli Yeova vyalenzile tuye sana ni nsansa. Twasambilile ivingi pali ucisinka nu kuteeka umwenzo uku ina aina Africa, na cico calenzile utailo witu ukukoma.

NASWILILA UKU KUPULINTA IMPAPULO

Umu 1981, natandike ukuombela uku kupulinta nupya, pakuti nkazwilizyeko ukupulinta ukuomvya makompyuta. Yali insita isuma sana iya! Inzila zya kupulintilamo zyasenukanga sana. Umuntu umwi uwakazyanga iviya vya kampani imwi wapeezile umusambo masyini uwila sile pakuti yezye vino ikuomba. Na cii calenzile tupyanikizyepo amamasyini 5 apya pa mamasyini 9 yano twakweti. Nupya twisile na masyini umupya uwa kupulintila. Twapulintanga impapulo izingi ukucila vino cali mpiti.

Makompyuta yatwazwile ukuomvya inzila ipya iya kutantikilamo ivyeo, ukuomvya MEPS kuli kuti Multilanguage Electronic Publishing System. Vimasyini ivyalenzile swemo 4 tufume uku Betele ya ku Canada ukwiza umu kuombela uku South Africa ndakai lyene vyazipilako. (Eza. 60:17) Pa nsita iya ala swensi kwene 4 twatwala ya painiya aatemwa Yeova. Ya Bill nani ala tucili tukaombela pa Betele. Ya Ken na ya Dennis ala yakaikala umupipi yakwata na ana.

Imilimo yayanga ikuvulilako sile pa Betele. Impapulo zyasenulwanga nu kupulintwa umu ndimi izingi nupya twazitumanga nu ku misambo yuze. Fwandi icikuulwa na cuze calondekwanga. Aina yakuuzile icikuulwa na cuze uku uwondaka wa ku Johannesburg nupya capeezilwe umu 1987. Nali sana ni nsansa ukuombako umulimo wa kulundulula umusambo nu kuombako muli Komiti ya Musambo wa ku South Africa pa myaka iingi.

TWAPOKELELA UMULIMO NA UZE UPYA

Twazungwike sana umu 2001 lino yangamile uku United States kuti nkaye muli Komiti ya Musambo. Nanti cakuti tuvwile uyi ukusya imilimo ino twaomba ni vyuza ku South Africa, nomba twali ni nsansa kuyatandika umi upya pa Betele ya ku United States.

Nomba twasakamiile pa mulandu wakuti twali nu kuya ukutali ukufuma ku avyazi anaci yakwe Laura aali akote. Tutaali nu kulayazwa sana muli vino yalondekwanga ukufuma uku New York, lelo ya nkazi yakwe Laura yatatu yaipeelisye ukulayazwa muli vyonsi vino yalondekwanga. Yalanzile iyati: “Tutanga tuye umu mulimo wa nsita yonsi swensi, nomba nga tukusakamala ya mayo cingamwazwa ukutwalilila ukuomba umulimo.” Twayataizye sana.

Wakwe vivi kwene vino ya nkazi yakwe Laura yaipeelisye ukulasakamala ya nyina, avino na ya tatalenzi na aci aikalanga uku Toronto, mu Canada, yaipeelisye ukulasakamala ya mayo aali ya mukamfwilwa pa nsita iya. Pa nsita iya, ale ya mayo iikala na ya tatalenzi ukucila pa myaka 20. Tukataizya sana pali vino yayalanganga ukutemwa na vino yayasakamalanga ukufikila lino yafwile ale alino twaciya sile uku New York. I syuko sana ukukwata ya lupwa aakaitemelwa ukusenuka pakuti yasunga avyazi yao atiyakota nanti cakuti mulimo uu wakoma!

Pa myaka iingi uku United States naombelanga uku mpapulo, nupya ndakai lyene umulimo uu wangupala. Mu myaka ya likwene, natandike ukuombela uku dipatimenti iikakala ivintu. Naya sana ni nsansa ukuombela pa musambo uu ukalamba pa myaka 20, apaya aomvi ya pa Betele ukufika kuli 5,000 na aomvi ya pa Betele aakafuma uku mang’anda yao ukufika kuli 2,000.

Pa myaka 60 iyapita, ntelenganyanga ukuti ndaya pano. Laura wantungilila sana pa myaka yonsi ii. Naipakizya ivintu ivingi sana umu umi! Tukataizya sana pa milimo ipusanepusane ino twaomba na antu yano twaomba nayo ukwikako sile na amu misambo ipusanepusane ino twatandalila umu mpanga izipusanepusane umu nsi. Paa lyene indi ni myaka ukucila pali 80 nupya nkaomba imilimo iyanguke pa mulandu wakuti kwaya aina acance aakaomba imilimo yuze.