Uzye mwemo mwamanyako ya Nte Yakwe Yeova yanga? Limwi ya Nte yamwi mwapalamana nu kupalamana, nanti limwi mukaomba nayo, nanti ukuya nayo uku sukulu. Nandi limwi, mwatala mwalanzyanyapo nayo amazwi amuli Baibo. Nga fwandi fwe ya Nte twaya uli, nupya u mulandu ci uno tukaneenelako antu yauze pali vino twazumila?

Naswe kwene twaya wa yantu yonsi. Kuno twafuma kwapusana-pusana, ni mikalile yaaya ipusane-pusane. Mpiti yamwi yaali umu mipepele yuze, nga yamwi yene yatazumiile na Leza kwene. Lino tutatala twaya ya Nte, swensi kwene twasumvileko sana mano uku kusambilila vino Baibo ikasambilizya. (Milimo 17:11) Twazumiile vino twasambilile, kapya sweineco twasoolwile ukupepa Yeova Leza.

Ukusambilila Baibo kukatwavwa sana. Nafwe kwene, twaya na mavya, nupya tukaluvyanya wakwe vino cikacitikila antu yonsi. Nomba, nga twalemasya ukulondela vino tukasambilila muli Baibo, ivintu vikaziipa. (Masamu 128:1, 2) Cintu cii, i cikalenga ukuti twanenako anji ivintu ivisuma vino tukasambilila muli Baibo.

Tukauvwila masunde yakwe Leza. Masunde yaa aaya muli Baibo yakatwavwa ukuya nu wikalo usuma, nu kucindika antu yauze, nupya tukaaya ni miyele isuma iili wa ufumacumi ni cikuuku. Masunde yaayo yaka-azwa antu yonsi ukulaombesya nu kuya nu umi usuma, alino nu kwazwa amu lupwa ukulauvwana nu kuya ni miyele isuma. Swemo twasininkizya ukuti “Leza ataya na kasoozi,” cili cino fwensi kwene twaya umwiuvi lyonga umwaya antu aafuma umu mpanga izingi; tusipatana pa mulandu nu kupusana kwa nkanda nanti impanga ino tukaikalamo. Ukuya kwene, twaya sile wakwe vino antu yonsi yaaya, nomba swemo twaiyela sana.—Milimo 4:13; 10:34, 35.

• A muli vyani muno ya Nte Yakwe Yeova yakolana na antu yauze?

• I miyele ci isuma ino ya Nte yasambilila muli Baibo?

Antu aingi yakaelenganya ukuti ya Nte Yakwe Yeova i ziina lya mipepele ino yatandiike sile likwene. Nomba, imyaka ukuluta pali 2,700 iyapitapo, kwali aomvi yakwe Leza wa cumi yano yaali “ya nte” nanti “ya kambone” yakwe. (Ezaya 43:10-12) Lino umwaka wa 1931 utali ufike, twamanyikwe ukuti Asambi Yakwe Baibo. Ngu mulandu ci uno twatandikiile ukuomvya izina lyakuti ya Nte Yakwe Yeova?

Likalenga ukuti antu yamanye Leza witu. Kulingana ni mpapulo zya mpiti sana, izina lyakwe Leza ilyakuti Yeova amuno lyali muli Baibo maila apipi na 7,000. Umu Mabaibo aingi yano yasenula, yafumyamo izina lya kuti Yeova nu kulipyanikizyamo na mazina ya malumbo, wakwe Umwene nanti Leza. Nomba, Leza wa cumi wasokolwile izina lyakwe kuli Mose ilyakuti Yeova, lino walanzile ati: “Lii ilili zina lyane amanda pe.” (Kufuma 3:15) Pa kulanda izina lii, waipusinye umwineco ukufuma kuli tu leza utwa ufi tonsi. Tukauvwa ningo sana ukuya antu yano izina lya muzilo lyakwe Leza likamanyikilako.

Likamanyisya umulimo uno tukaomba. Antu aingi aaliko mpiti sana, ukutandikilako nu monsi wa utailo Abeli, yaacitiile unte kuli vino yataile Yeova. Mu myaka iingi iyakonsilepo, Nowa, Abulaamu, Sala, Mose, Davidi, na yauze, yaali pi “iumba likulu lyakwe yakambone” nanti ya nte. (Ayebulai 11:4–12:1) Fwemo twaipeelesya ukusimikila icumi pali Leza; twaya wakwe vino kambone wa mu ng’anda ya cilye akaalandilako umuze wino atakweti umulandu.

Tukakolanya Yesu. Baibo ikati wene a “kambone uwakutailwa nupya uwa cumi.” (Umbwilo 3:14) Yesu umwineco walanzile ukuti ‘walenzile izina lyakwe Leza ukumanyika’ nu ‘kusimika unte pa cumi’ cakwe Leza. (Yoane 17:26; 18:37) A cino fwandi, alondezi yakwe Klistu acumi yafwile ukunena antu yauze api zina lyakwe Yeova, nu kuliyela unte. Vikwene vii ali vino ya Nte Yakwe Yeova yakacita.

• U mulandu ci uno Asambi Yakwe Baibo yaatandikiile ukuomvya izina lyakuti ya Nte Yakwe Yeova?

• Uzye Yeova wakwata ya nte nanti ya kambone yakwe pano nsi pa myaka inga?

• Nga Kambone mukulu wakwe Yeova a weni?

Baibo yasoowile ukuti lino Klistu alafwa, nu kuswilila ukwiyulu, ya kasambilizya ya usomvi yalakatuka umu cilongano ca Ina Klistu ya kutandikilako, nu kuvulunganya icumi ca muli Baibo. (Milimo 20:29, 30) Umu kupita kwa nsita, vivikwene i vizile vicitika. Yavundanyizye ivisambilizyo vyakwe Yesu ni visambilizyo vya ufi, lyene uwina Klistu wa ufi watandike. (2 Timoti 4:3, 4) Nga fwandi, tungasininkizya uli ukuti ndakai twamanya icumi cino Baibo ikasambilizya?

Insita yafisile iyakuti Yeova asokolole icumi. Wasoowile ukuti ‘uku nsita ya ku mpela ukumanya kwa mpomvu kulavula cuze.’ (Danieli 12:4) Umu mwaka wakwe 1870, kwali iumba lya yantu aalondanga ukumanya icumi; antu yaayo yasambilile ukuti ivisambilizyo ivingi ivyaya umu macalici vitaaya muli Baibo. Lyene, yatandike ukulondelezya ivisinka pakuti yamanye ivisambilizyo vya cumi ivyaya muli Baibo, nawe Yeova wayavwizye ukuvwikisya malembelo.

Aonsi yacumi yisileko sana amano uku kusambilila Baibo. Asambi Yakwe Baibo yaaya, aaliko mpiti, yasambililanga Baibo kwati aevi kwene vino tukasambilila ndakai. Yalanzyanyanga icisambilizyo conga na conga ica muli Baibo. Yaatangi ndi yazana ilyasi limwi ilitale ukuvwa, yalondangako ivikomo vyuze ivikalondolola ilyasi lilyo. Lyene yatangi ndi yazumilizyanya icisinka cimwi, icikulingana na vino Amalembelo yauze yakataka, yacilembanga pamwi. Fwandi, kulikuti yalekanga ukuti Baibo yailondolola iineco, na cii cayavwizye ukuzana icumi pi zina lyakwe Leza na pa Wene wakwe, nupya yuvwikisye vino Leza akaalonda ukuti antu yaikala alino na vino insi ifwile ukuya, yaamanyile na vino afwe yaaya, nu kuti afwe yalatuutuluka. Vintu vii vino yalondelezyanga vyalenzile ukuti yakululwe ukufuma uku visambilizyo ni vicitwa vya ufi ivingi.—Yoane 8:31, 32.

Lino umwaka wa 1879 wafisile, Asambi Yakwe Baibo yilwike ukuti insita yafisile iyakuti icumi cimanyikwe uku yantu yonsi. Acino, umu mwaka kwene uuwa, yaatandike ukupanga mangazini wino tucili tukapanga na ndakai kwene uwakuti Lupungu lwa Mulinzi Ulukamanyisya Antu pa Wene Wakwe Leza. Lyene ndakai tukasimikila icumi ca muli Baibo uku yantu umu mpanga izingi kufika kuli 240 umu ndimi kuluta pali 750. I cumicumi kutatala kwaya insita lino antu aingi yamanyile icumi ndi vino twamanya ndakai!

• Uzye lino Klistu wafwile nu kuswilila ukwiyulu, i cani icacitike ku visambilizyo vya muli Baibo?

• I vyani ivyatwazwa ukumanya icumi icaya umwIzwi Lyakwe Leza?

Pa myaka iingi cuze, ya Nte Yakwe Yeova yaomvyanga Mabaibo apusane-pusane, nupya ali yano yapulintanga nu kupulinta, alino nu kupeela antu. Nomba, twaweni ukuti cikulondekwa ukupanga Baibo yangupale iingazwa antu ukusambilila icumi, pano aali vino Leza akaalonda ukuti antu yonsi yamanye icumi. (1 Timoti 2:3, 4) Acino, umu 1950 twamazile ukusenulako amabuku yamwi-yamwi amuli Baibo ino ndakai tukati Amalembo ya Calo Cipya. Baibo yii yasenulwa ningo sana ukukonka vivi kwene vino yalemvilwe pa kutandika; yasenulwa umu ndimi ukuluta pali 130.

Kwalondekwanga Baibo iyangupale ukuvwa. Nga papita imyaka, indimi zikasenuka, alino umu Mabaibo aingi yano yasenula, mwaya amazwi aasiuvwika, na akuti pa nsita yii yasiomba nu kuomba, lyene cikatala ukuvwa ivilemvilwe. Alino na cuze i cakuti, ndakai kwazanwa impapulo zya mpiti sana izyalemvilwe ningo ukulingana na vino Izwi Lyakwe Leza lyalemvilwe, i zikatwavwa ukuvwikisya indimi zino Baibo yalembiilwemo izya ciYebulai, ciAlamaiki, ni ciGliki.

Kwalondekwanga Baibo iitavulunganya izwi lyakwe Leza. Aakusenula Baibo yatafwile ukulemba sile vino yakulonda; yalinzile ukulemba ukulingana na vino amazwi ya nkoleelo yaali. Nomba, umu Mabaibo aingi yafuutamo izina lyakwe Leza, ilyakuti Yeova.

Kwalondekwanga Baibo iikacindika Uwaipanzile. (2 Samueli 23:2) Muli Baibo yakuti Amalembo ya Calo Cipya, mwaya izina, Yeova, kulingana na vino impapulo zya mpiti sana zikalanga amaila apipi na 7,000 ndi vino mukulola apa cikope icili apisika. (Masamu 83:18) Aasenulanga Baibo yi yaomvile sana pa myaka iingi icakuti na vino yasenwile vikauvwika ningo nga mukuwelenga, cika-avwa nu kuvwikisya amazwi yakwe Leza. Nanti mwakwata Baibo yakuti Amalembo ya Calo Cipya umu lulimi lwinu nanti foo, cino tukumukomelezya i cakuti mwawelenga Izwi Lyakwe Yeova cila-wanda.—Yoswa 1:8; Masamu 1:2, 3.

• U mulandu ci uno twapingwililepo ukusenula Baibo ipya?

• I vintu ci ivisuma vino cila-muntu alinzile ukucita cila-wanda pa kuti amanye vino Leza akaalonda?