Jeblak Ñõn Buñalñal—Ewi Wãwen?
“BWE bũdej kwe im ñõn bũdej kwo naj jeblak.” Ke emaan eo moktata, Adam, ear roñ nan kein, ear jela ta eo en kõtmene kake. Kar kõmõnmõn e jen bũdej in lõl im ejelok ijen enaj kar bar jeblak ñõne a buñalñal. Enaj kar mij kinke ear jab bokake Ri Kõmõnmõn eo, Jehovah Anij.—Genesis 2:7, 15-17; 3:17-19.
Bible eo ej kwalok bwe armij kar kõmmõne jen buñalñal. Ej bareinwõt ba: “Bwe aan eo ej jerawiwi—e make enaj mij.” (Ezekiel 18:4; Psalm 103:14) Mij ear bõktok buromõj ñõn million armij ro im ej elijinmen an bõkliñtak kajitõk ko kin ro remij.
Manit ko ilo Ien ko Lok im Ien Kein
Ewi wãwen rekin jolok enbwinin ro remij ibwiljin armij ro an Anij ilo ien ko etto? Ilo mõttan eo jinoin Bible eo, Bible ej kwalok kin elõñ wãwen ko kin kilen jerbale ro remij, ekoba kallip ilo bũrej. (Genesis 35:8) Ri patriarch eo Abraham im lio belen, Sarah, bareinwõt leo nejiir Isaac im leo jibiir Jacob rar kalbwin ir ilo roñ ilo Machpelah. (Genesis 23:2, 19; 25:9; 49:30, 31; 50:13) Ri ekajet in Israel ro Gideon im Samson rar kalbwin ir ‘ilo jikin kallip ko an ro jemeir.’ (Ri Ekajet 8:32; 16:31) Men in ej kalikar bwe an kar wor jikin lũp ko ñõn an family kallip im ear juõn men emõn ibwiljin armij ro an Anij etto. Ke Jesus Christ ear mij ilo ebeben eo kein kajuõn C.E., enbwin eo an rar kababuki ilo juõn lũp dekã ekãl. (Matthew 27:57-60) Inem, enbwinin ro remij rar kalbwin ir ilo bũrej ak ijoko rar kõmmõni lũp eo. Ejja manit eo wõt in ilo elõñ jikin ko ibelakin lõl in.
Bõtab, ilo jet mõttan ko in lõl in rainin, juõn abañ elap kin an jabwe jikin im an lap wõnãn bũrej ej kõmmõn an binlok ellolo jikin kallip. Kin men in, jet armij rej lemnak kin wãwen ko jet ñõn kalbwin ro remij.
An ejekadkad melkwarar elikin air tili enbwinin armij ro remij ej laplok wõt an ekkã an walok. Ilo England enañin 40 percent in ro remij rej kiõ kõmmõne ilo wãwen in. Ilo Sweden, ijo elõñlok jen 80 percent in enbwinin ro remij ilo melan jikin kwelok ko rej tili, im jet jikin ko ewor wijki ko ie emwij kajenoloki ñõn an melkwarar kein ejekadkad ie. Im ilo Shanghai im jejjo jikin ko jet ilo China, city government ko rej bõk eddon ejekadkad kein ñõn juloki ilo lometo elõñ alen ilo juõn yiõ.
Ia eo melkwarar kein remaroñ ejekadkad ie? Ejjab ilo jabdewõt jikin. Jet remaroñ mijak bwe ejekadkad in melkwarar kein rej jelet men ko ibelakid. Ak, ilo mol, maroñ eo ñõn walok nañinmij ko rej jako ikijen ittil enbwinin ro ri mij. Jet jikin kallip ko ilo England im uliej ko ilo United States rej kajenolok jet jikin ak jikin kallip wit einwõt melan ko ñõn ejekadkad kein. Bwebota, Christian ro elaptata air itoklimo kin lemnak eo an Jeje ko ikijen ittil im ejekadkadin melkwarar.
Ta Lemnak eo ilo Jeje ko?
Ilo juõn kõjela nae “king in Babylon eo,” ri kanan Isaiah ear ba: “Emwij jolok yuk jen wuliej eo am.” (Isaiah 14:4, 19) Ejekadkad in melkwarar ko jej aikwij ke keiri ñõn juõn wãwen kajook rot in? Jab, bwe ijin ejjab jitõñlok ñõn ittil enbwinin armij im wãwen kejbaroke ak kejekadkad melkwarar ko.
Jesus Christ ear konono kin jerkakbiji eo ilõl an ro remij me enaj walok iumin Thousand Yiõ in Iroij eo an ke ear ba: “Ro otemjej rej ber ilo lũp ko, re naj roñ ainiken [ña] im naj driojtok.” (John 5:28, 29) Bõtab, an juõn lũp jab juõn men in aikwij ñõn kajerkakbiji juõn armij ej alikar ilo bar juõn kanan eo ej kwalok kin jerkakbiji. Revelation 20:13 ej ba: “Im lometo e ar lelok ro remij ro ilo e, im Mij im Hedis r’ar lelok ro remij ro ilo ir.” Inem, men eo elap tokjen ejjab ia eo ak ewi wãwen an juõn armij ‘jeblak ñõn bũrej.’ Ak, ej elañe Anij ej kememej e im ej jerkakbiji. (Job 14:13-15; keidi Luke 23:42, 43.) Jehovah ejjab aikwiji lũp ko emõn lali ñõn jibañ e kememej armij ro. Ittil enbwinin ro remij ejjab bõprae an juõn armij jerkakbiji. Im elañe jekadkad in melkwarar ko rej kõmmõni kin juõn emakit eo ejimwe im ilo an ejelok kwojkwoj ko rewan an kabuñ, enaj jamin juõn men eo ejjab errã ibben Jeje ko.
Ro rej beek ñõn air kejekadkad melkwarar ko renaj aikwij lemnak kin kien eo an ailiñ eo. Enaj bareinwõt ekkar ñõn air lemnak kin eñjake ko an ro rej buromõj im ro jet. Ro ri karejaran Jehovah enaj emõn ñe rej kejbarok bwe air jerbale anemkwoj eo air ekkar ñõn Jeje ko ikijen men in en jab bõktok ãt nana ion ãt eo emõn Christian ro rej bõke. Elap an aorõk men in elaptata ilo ailiñ ko me ittil enbwinin ro remij im kejekadkad melkwarar ko kien eo ej kamelimi ak ejañin lukkun emõn ibben ri bukwon eo. Bwebota, juõn Christian enaj jab etal ilo jabdewõt wãwen ko ak manit ko rej bedbed ion tõmak eo an bukwon eo kin aan armij bwe ejjab mij.
Lukkun Anemkwoj Jen Lũp eo!
Jet ro rej jurake kejekadkad melkwarar ko rej ba bwe ej melelen anemkwoj jen kallip ilo lũp ko. Bõtab, men eo ej bõktok anemkwoj eo elaptata, enaj ilo an jejjet kitien kallimur eo ilo Bible bwe “dri kijirãt eliktata im e naj joko, mij.”—1 Korint 15:24-28.
Melelen men in bwe lũp ko, jikin kallip ko, meñe ittil enbwinin ro ri mij im kejekadkad melkwarar ko, renaj erom men ko an ien ko remotlok. Aet, enaj ejelok bar mij. Iumin jitibõn kakõrmol eo ekwojarjar ri jilek John ear je: “Im I ar roñ ainiken elap jen tron eo, im ej ba: ‘Lo! imõn Anij ej iben armij rõn, im E naj jokwe ibeir, im re naj driloabjen, im Anij e naj bed ibeir, im naj air Anij. Im E naj kõmõraik jen mejeir dren in kemjãlãl otemjej, im e naj ejelok bar mij, im re jamin bar liãjlol ak jõñ ak iñtan; bwe men ko mokta re joko.’”—Revelation 21:3, 4.
Aolepen men in enaj waloktok ñe mij eo an armij eo ear walok jen jerawiwi eo an Adam enaj dedelok an jako iumin Ailiñ eo an Anij. Ilo ien en armij ro rej kiblie rejamin jelmae wãwen eo ñõn jeblak ñõn buñalñal.
[Pija eo ilo peij 31]
Kejekadkadin melkwarar ko ilo Sagami Bay, Japan
[Etan eo ej kõmman]
Joij eo an Koueisha, Tokyo