Kõmman Am Jelã “Lolãtãt An Kraist”
“Bwe wõn e ar jela lolãtãt an Iroij, bwe en katakin E? A lolãtãt an Kraist ej iber.”—1 DRI KORINT 2:16.
1, 2. Ilo Nan eo an, Jehovah ear lo bwe ear ekkar ñan kwalok ta kin Jesus?
EWI kar baotokin Jesus? Kar kain uno rot kol in bõran? kilin? mejen? Kar ewi aetokin? Ewi kar eddon? Iumin elõñ buki yiõ ko, picture ko kin Jesus rar einjuõn, jen ko remaroñ kar ekkar ñan ko rar le jen joñan air ekkar. Jet rar kwalok kin e einwõt epeñpeñ im ejmour, ke ro jet rar kwalok kin e einwõt emõjno im jãmmourur.
2 Bõtab, Bible eo ejjab kalap ad lale baotokin Jesus. Jen men in, Jehovah ear lo bwe ear ekkar ñan kwalok kin juõn men eo me ear laplok an aorõk: kar kain armij rot eo Jesus. Bwebwenato ko ilo Gospel ko rejjab kwalok wõt kin ta ko Jesus ear ba im kõmmani ak rar bareinwõt kwalok kin mũlalin eñjake im wãwen in lemnak ko me rar bed ilikin nan im kõmman ko an. Bwebwenato kein emen rekakõrmol in Anij rej kamaroñ kij ñan liñõre kin ta eo ri jilek Paul ear konono kake einwõt “lolãtãt an Kraist.” (1 Dri Korint 2:16) Eaorõk bwe jen jelã kin lemnak ko, eñjake ko, im kadkad ko kadkadin Jesus. Etke? Kin ruo un ko.
3. Ad jelã kin lolãtãt eo an Christ emaroñ letok ñan kij lolokjen ta eo?
3 Mokta, lolãtãt an Christ ej kamaroñ kij ñan jelã jidik kin lolãtãt eo an Jehovah Anij. Joñan an kar Jesus ebake Jemen ear maroñ ba: “Ejelok juõn e jela wõn eo Nejin, a Jema wõt; im wõn eo Jema, a Nejin wõt, im eo Nejin e kõnan kwalok E ñõn e.” (Luk 10:22) Ear einwõt an kar Jesus ba, ‘Elañe kwo kõnan jelã kin Jehovah, kwon kalimjek iõ.’ (Jon 14:9) Kin men in, ñe jej katak kin ta eo Gospel ko rej ba kin wãwen lemnak im eñjake an Jesus, jej katak, ilo juõn wãwen, kin lemnak im eñjake ko an Jehovah. Jelãlokjen rot in ej kamaroñ kij ñan ruaklok ñan Anij eo ad.—Jemes 4:8.
4. Elañe emol ad kõnan kõmman einwõt Jesus ear kõmman, ta eo jej aikwij katak kake mokta, im etke?
4 Kein karuo, ad jelã kin lolãtãt an Christ ej jibañ kij ñan “anõke jenkwõn ne ko neen.” (1 Piter 2:21) Ad anõke Jesus ejjab melelen ad baj eliji nan ko an im anõk kõmman ko an. Kinke lemnak im eñjake ko rej jelet konono im kõmman ko an juõn armij, ad anõke Christ ej aikwij ad kaddek ejja “lemnok” eo wõt ear bed ibben. (Dri Pilippai 2:5) Ilo bar juõn wãwen ba, elañe ej mol ad kõnan kõmman einwõt Christ ear kõmman, jej aikwij katak mokta ñan lemnak im eñjake kin men ko einwõt kar e, melelen, ñan joñan ad maroñ einwõt armij ro rejjab wãppen. Inem, kin jibañ jen ri jeje ro kin Gospel ko, jen liñõre lolãtãt an Christ. Jenaj etale mokta kin men ko kar wõr kilan ñan wãwen an kar Jesus lemnak im eñjake.
Mour eo An Mokta Jen An kar Erom Juõn Armij
5, 6. (a) Ro jej tel ad ibbeir remaroñ jelet kij ilo wãwen et? (b) Manje eo Nejin Anij ear maroñ kamao ibben wõn ilañ mokta jen an kar itok ñan lal, im ear jelet e ilo wãwen et?
5 Ro rebake kij remaroñ jelet kij, jelet lemnak, eñjake, im kõmman ko ad ilo emõn ak ilo nana.a (Jabõn Kennan Ko 13:20) Lemnak kin wõn eo Jesus ear kamao ibben ilañ mokta jen an kar itok ñan lal. Gospel in Jon ej konono kin mour eo an Jesus mokta jen an kar erom juõn armij, ke ear “Nan eo,” ak Ri Konono, an Anij. John ej ba: “Ilo jinoin Nan eo, im Nan eo ear bed ibben Anij, im Nan eo kar juõn anij. E in ilo jinoin kar ibben Anij.” (John 1:1, 2, New World Translation) Kin an kar ejelok jinoin Jehovah, an Nan eo bed ibben Anij jen “jinoin” ear jitõñlok ñan jinoin jerbal in kõmanmõn an Anij. (Sam Ko 90:2) Jesus ear “lotak mokta jen men in kõmõnmõn otemjej.” Kin men in, ear bed mokta jen an kar walok jitõb ro jet im mokta jen kar kõmanmõn lañ ko im lal.—Dri Kolosse 1:15; Reveles̃õn 3:14.
6 Ekkar ñan jet antoon in science ko, lañ ko im lal rar bed enañin 12 billion yiõ ko. Elañe watwat kein renañin jimwe, enaj kar lukkun to an Manjen Anij lañliñ kin an kamao ibben Jemen mokta jen kar kõmanmõn Adam. (Keidi Micah 5:2, NW.) Juõn lukluk ej yokwe im mũlal ear eddek ikõtairro. Einwõt kar kõkkar kake kin meletlet, Manje in ilo mour eo an mokta jen an kar erom juõn armij ear ba: “I ar jitenburu iben [Jehovah] ran otemjej, im I ar mõnõnõ ien otemjej iman.” (Jabõn Kennan Ko 8:30) Kin an to an kar kamao ibben Unjen yokwe eo, emol an kar lap an men in jelet Nejin Anij! (1 Jon 4:8) Nejin ear maroñ in jelã im ñan kwalok lemnak ko, eñjake ko, im wãwen ko an Jemen ilo juõn wãwen me ejelok bar juõn ear maroñ.—Matu 11:27.
Mour eo An ion Lal im Men ko Kar Jelet E
7. Ta juõn ian un ko unin manje eo Nejin Anij kar aikwij itok ñan lal?
7 Ear laplok an Nejin Anij aikwij in katak, bwe karõk eo an Jehovah kar bwe Nejin en bojak ñan an juõn Priest Elap etiriamokake, im maroñ “tiriamokake mõjino ko ar.” (Dri Hibru 4:15) Ñan kajejjet men in aikwij kein kin jerbal in kar karõke ñan an kõmmane kar juõn ian un ko unin Nejin ear itok ñan lal einwõt juõn armij. Ijin, einwõt juõn armij in kanniek im bõtõktõk, Jesus ear jerwawa ñan wãwen ko im men ko remaroñ kar jelet e me ear baj loi wõt ke ear bed ilañ. Kiõ ear maroñ make iion im jelã kin eñjake ko an armij. Jet ien ear eñjake an mõk, mãro, im kwuli. (Matu 4:2; Jon 4:6, 7) Elaplok jen men kein, ear kijenmij kin aolep kain wãwen abañ im eñtan ko. Ilo wãwen in ear “katak im bokake” im ear tellokin bõk jerbal eo an einwõt Priest Elap.—Dri Hibru 5:8-10.
8. Ta eo jej jelã kin mour eo jinoin an Jesus ion lal?
8 Ta kin wãwen ko Jesus ear iioni ilo jinoin mour eo an ion lal? Ekadu bwebwenato in mour eo an ke ear juõn ajiri. Ilo mol, Matu im Luk wõt rar kwalok kin men ko rar walok ilo ien lotak eo an. Ri jeje ro kin Gospel ko rar jelã bwe Jesus ear mour ilañ mokta jen an kar itok ñan lal. Mour eo an ilañ, elaplok jen jabdewõt men ko jet, ear kamelele kin naj kar kain armij rot e. Mekarta, Jesus ear lukkun juõn armij. Meñe ear wãppen, ear aikwij rittolok jen juõn niñniñ ñan juõn ajiri im jen juõn jodikdik ñan juõn armij eritto, im ilo aolepen ien eo ear katak. (Luk 2:51, 52) Bible eo ej kwalok kin jet men ko kin jinoin mour eo an Jesus me ejelok bere kar jelete.
9. (a) Ta eo ej kalikar bwe ear jeramel family eo an Jesus? (b) Iumin kain wãwen rot ko Jesus ear rittolok?
9 Alikar, ear jeramel family eo an Jesus. Men in ej alikar ilo men in katok ko Joseph im Mary rar bõktoki ñan temple eo enañin 40 ran ko elikin an kar lotak. Jen air katok kin juõn sheep koman einwõt juõn men in katok kijeek im juõn muli ak juõn turtle dove einwõt juõn katok in jerawiwi, rar bõktok “ruo tõrtõl dõv, ak ruo muli redrik.” (Luk 2:24) Ekkar ñan Kien eo ikijen Moses, men in katok in kar karõke ñan ro rejeramel. (Livitikõs 12:6-8) Tokelik family in ear lõñlok. Kar wõr jiljino ajiri ro jet nejin Joseph im Mary elikin lotak eo ekabwilõñlõñ an Jesus. (Matu 13:55, 56) Inem Jesus ear rittolok ilo juõn family elap, im rar jab lukkun mweie.
10. Ta eo ej kwalok bwe Mary im Joseph kar armij ro rar mijak Anij?
10 Jemen im jinen ro remijak Anij rar kakajiririk Jesus im lale e. Jinen, Mary, kar juõn kõrã ekabwilõñlõñ. Kememej ke ear yokyokwe e, enjel Gabriel ear ba: “Yokwe yuk, kwe elap am jerammõn, Iroij ej ber ibõm.” (Luk 1:28) Joseph bareinwõt ear juõn emaan etiljek. Kajjojo yiõ ear tiljek an kõmman trip eo 90-mile aetokin ñan Jerusalem ñan kememe Passover eo. Mary ear etal bareinwõt, meñe emaan ro wõt rar aikwij in etal. (Exodus 23:17; Luk 2:41) Ilo juõn ien, Joseph im Mary, elikin airro kar bukbukõte, rar lo Jesus eo kar 12-yiõ dettan ilo temple eo ibwiljin ri kaki ro. Ñan jemen im jinen ke rar inebata, Jesus ear ba: “Kom ar jaje ke bwe emõn In ber ilo imõn Jema?” (Luk 2:49) “Jema”—nan in kar wõr juõn melele emõn im mãnãn ñan Jesus. Kin juõn un, ear alikar bwe rar jiroñ e bwe Jehovah kar lukkun Jemen. Bareinwõt, Joseph ear emõn an kakajiririk Jesus. Emol Jehovah ejamin kar kãlet juõn eo enana im lej ñan kakajiririk Nejin ejitenburu ibben!
11. Jerbal ta eo Jesus ear katak kake, im ilo ien Bible, air kõmman jerbal in ear kitibuj ta?
11 Ilo yiõ ko ear bed ilo Nazareth, Jesus ear katak kin jerbal in carpenter, bõlen jen jemen eo ear kakajiririk e, Joseph. Joñan an kar tijemlok ilo jerbal eo rar kir e “karpenter” eo. (Mark 6:3) Ilo ien Bible, rar kajerbal carpenter ro ñan kalek moko, kõmman kõbwebweien em (ekoba table ko, jea ko, im bench ko), im ñan kõmman kein jerbal ko ñan kõmman jikin kallip. Ilo book eo an Dialogue With Trypho, Justin Martyr, ilo ebeben eo kein karuo C.E., ear je kin Jesus: “Ear iminene in jerbal einwõt juõn carpenter ke ear bed ibwiljin armij, im kõmman plow ko im alal ko in ine.” Jerbal rot in ear jab bidodo, bwe juõn carpenter etto ear jab maroñ wiaik alal ko an. Ear aikwij in kãlet juõn wijki, jeke, im bõktoke ñan mweo imõn. Inem Jesus emaroñ kar jelã kin eñtan ko kin jerbal ilo juõn jikin jerbal, jerbal ibben ri wia ro, im ñan kabwe aikwij ko an family eo.
12. Ta eo ej kalikar bwe Joseph ear mij mokta jen an kar Jesus mij, im ear melelen ta men in ñan Jesus?
12 Einwõt manje eo, bõlen Jesus ear jibañ lolorjake aikwij ko an family eo, elaptata kin an kar Joseph mij mokta jen Jesus.b Zion’s Watch Tower an January 1, 1900, ear ba: “Bwebwenato ej ba bwe Joseph ear mij ke Jesus ear dik wõt, im bwe ear bõk jerbal in carpenter im bõk eddon kabwe aikwij ko an family eo. Jeje ko rej rejetak men in ilo air kir Jesus carpenter eo, im rej konono kin jinen im ro jatin, ak rejjab konono kin Joseph. (Mark 6:3) . . . Inem, emaroñ ekkar bwe ilo ien eo eaetok iumin joñoul ralitõk yiõ ko in an Iroij eo mour, jen ien eo ear walok men eo [me emwij jeje ilo Luk 2:41-49] ñan ien eo ear baptais, kar kajerbali kin eddo ko ilo mour.” Mary im ro nejin, ekoba Jesus, rar jelã kin eñtan eo ej walok ñe ej mij juõn leo ri belele im jemen ejitenburu.
13. Ke Jesus ear ijjino jerbal in kwalok nan eo an, etke kar wõr ibben jelãlokjen, lolokjen, im mũlal in eñjake me ear ejelok ibben bar juõn armij?
13 Alikar, Jesus ear jab lotak im bed ilo juõn wãwen mour ebidodo. Jen men in, ear make iion mour an armij ro rettã. Inem ilo 29 C.E., ien eo ear itok ñan an kajejjet jerbal eo ekwojarjar kar karõke ñan an kõmmane. Ilo ien añõneañ ilo yiõ eo, ear baptais ilo den im kar kabite einwõt Nejin Anij ilo jitõb. ‘Lõñ emejallok’ eo ej kalikar bwe ear maroñ kiõ kememej mour eo an mokta ke ear bed ilañ, ekoba lemnak im eñjake ko an mokta. (Luk 3:21, 22) Inem ke Jesus ear ijjino jerbal in kwalok nan eo an, ear kõmmane kin jelãlokjen, lolokjen, im mũlalin eñjake ko me kar ejelok ibben bar juõn armij. Kin un ko emõn, ri jeje ro kin Gospel ko rar kajerbal enañin aolepen book ko air ñan je kin men ko kar walok ilo jerbal in kwalok nan eo an Jesus. Meñe eindein, rar jab maroñ je aolepen men ko ear ba im kõmmani. (Jon 21:25) Ak men ko kar kakõrmole ir ñan air je rar kamaroñ kij ñan ad etale lolãtãt eo an armij eo elaptata eo ear mour.
Kar Kain Armij Rot eo Jesus
14. Ewi wãwen Gospel ko rej kwalok bwe Jesus ear juõn emaan eñjake ko an remãnãn im mũlal?
14 Gospel ko rej kwalok bwe Jesus kar juõn armij eñjake ko remãnãn im mũlal. Elõñ wãwen ko ear kwalok eñjake ko an: tiriamokake ñan juõn ri leper (Mark 1:40, 41); buromõj kin an bin buruen armij (Luk 19:41, 42); illu eo ekwojarjar kin ro rankwonak rej wia kin money (Jon 2:13-17). Juõn armij eo ejelã eñjake ko an ro jet, elõñ men ko rar maroñ kõmman an jañ, im ear jab noje eñjake ko an. Ke ear mij Lazarus eo jeran jitenburu ibben, an lo Mary eo jein im jatin Lazarus jañ, joñan an mũlal an men in jelet e, ear make jañ iman aolep ro jet.—John 11:32-36.
15. Ewi wãwen eñjake ko rejoij an Jesus rar alikar ilo wãwen eo ear lemnak im jerbal ibben ro jet?
15 Eñjake ko rejoij an Jesus rar alikar ilo wãwen eo ear lemnak kake ir im jerbal ibbeir. Ear erlokwe pein ñan ro rar jeramel im buromõj, im jibañ ir ñan ‘lo an air kakije.’ (Matu 11:4, 5, 28-30) Ear jab boub ñan an uak ñan aikwij ko an ro rar eñtan, meñe juõn kõrã enañinmij kin torlok bõtõktõk eo ear uñur tõrerein wõt an nuknuk ak juõn ri eowor ebilo eo ear jab kõnan ikõñ. (Matu 9:20-22; Mark 10:46-52) Jesus ear bukõt men ko remõn ilo ro jet im nebar ir; ak, ear bareinwõt mõnõnõ in lelok nan in kaje ke ear juõn men in aikwij. (Matu 16:23; Jon 1:47; 8:44) Ilo juõn ien ke rar kajettokjen kõrã ro, Jesus ear jerbal ibbeir ilo kautiej. (Jon 4:9, 27) Eñin unin, juõn kumi in kõrã ro rar mõnõnõ in karejar ñan e jen men ko mweieir make.—Luk 8:3.
16. Ta eo ej kwalok bwe ear wõr juõn lemnak ejokkin wõt juõn ibben Jesus kin mour im mweiuk ko?
16 Jesus ear bõk juõn lemnak ejokkin wõt juõn kin mour. Mweiuk ko ear jab men ko raorõktata ñan e. Ikijen mweiuk, einwõt, ear jab lap men ko mweien ibben. Ear ba bwe kar “ejelok jikin An kababu bõran.” (Matu 8:20) Ilo ejja ien eo wõt, Jesus ear kalaplok lañliñ eo an ro jet. Ke ear bed ilo juõn kwojkwoj in belele—juõn ien ekkã an walok kajañjañ, al, im lañliñ—ej alikar bwe ear jab bed ie ñan kokkure mõnõnõ eo an ro jet. Emol, Jesus ear kõmman men in kabwilõñlõñ eo moktata ijo. Ke ear maat wine, ear ukõt den ñan wine eo emõn, juõn den in idak me “ej kamõnõnõ buruen armij.” (Sam Ko 104:15; Jon 2:1-11) Inem kwojkwoj eo ear maroñ wõnmanlok wõt, im ejelok bere men in ear bõprae an kajook ri belele ro. Jokkin wõt juõn eo an ej bareinwõt alikar ke ej lõñlok alen air konono kin ien ko elap im etto an kar Jesus jerbal ilo jerbal in kwalok nan.—Jon 4:34.
17. Etke jejjab bwilõñ bwe Jesus ear juõn Ri Kaki Emõn, im katak ko an rar kwalok kin ta?
17 Jesus ear juõn Ri Kaki emõn. Elõñ wõt ian katak ko an kar kwalok kin wãwen ko rej mol ilo mour jen ran ñan ran, men ko elap an Jesus jelã kaki. (Matu 13:33; Luk 15:8) Ejelok jabdewõt ear maroñ keidi ibben wãwen an katakin—ear alikar, lamwan, im keie. Elaplok an aorõk ej men eo ear katakin kake. Katak ko an kar kwalok kin kõnan eo an jen buru ñan katakin armij kin lemnak ko, eñjake ko, im wãwen ko an Jehovah.—Jon 17:6-8.
18, 19. (a) Kin wanjoñok ta ko ralikar Jesus ear kwalok kin Jemen? (b) Ta eo jenaj etale ilo katak in tok?
18 Ekkã an kajerbal wanjoñok ko, Jesus ear kwalok kin Jemen ilo wanjoñok ko me ejjab bidodo air melokloki. Ej juõn men ñan konono kin tiriamokake an Anij. Ak ej bar juõn men ñan keidi Jehovah ñan juõn jemen ejelã jolok bwid eo ñe ej lo an nejin jeblak, joñan an mũlal an jelet e ej ‘etõr, im buñ ion kenwan, im mejenmaik e.’ (Luk 15:11-24) Ilo an karmijeteik juõn manit ebin eo me ri tel in kabuñ ko rar kajettokjen armij ro rettã, Jesus ear kamelele bwe Jemen ear juõn Anij ebidodo kebake eo ear buñburuen kake eowor an juõn ri teltel owõj eo ettã buruen jen jar an juõn Ri Pharisee eo ejejjej. (Luk 18:9-14) Jesus ear kwalok kin Jehovah einwõt juõn Anij ej yokwe eo ej jelã ñe ej wõtlok juõn sparrow ion bũdej. “Komin jab mijõk,” Jesus ear kamol ñan ri kalor ro an, “elap ami aurõk jen elõñ sparro.” (Matu 10:29, 31) Eñin unin, armij rar bwilõñ kin “An [Jesus] katak” im rar reel ibben. (Matu 7:28, 29) Bwe, ilo juõn ien “e kanuij lap jar eo” ear bed ibben iumin jilu ran ko, meñe kar ejelok kijeir!—Mark 8:1, 2.
19 Jemaroñ kamolol bwe Jehovah ear kwalok ilo Nan eo an kin lolãtãt an Christ! Ak, ewi wãwen jemaroñ kaddek im kwalok lolãtãt eo an Christ ilo jerbal ko ad ibben ro jet? Men in jenaj etale lo katak in tok.
[Kamelele ko itulal]
a Bwe ro jitõb ran rej kamao ibbeir emaroñ jelet ir ej alikar ilo Reveles̃õn 12:3, 4. Ijin ej kwalok kin Satan einwõt juõn “drakon” eo ear maroñ kajerbal kilan ñan kamakit “iju” ko jet, ak jitõb ro nejin Anij, ñan koba ibben ilo ial in jumae eo an.—Keidi Job 38:7.
b Ien eo eliktata rar konono kake Joseph kar ke rar lo Jesus ilo temple eo ke ear 12 yiõ dettan. Ejelok juõn ej konono kin an Joseph bed ilo kwojkwoj in belele eo ilo Cana, ilo jinoin jerbal in kwalok nan eo an Jesus. (Jon 2:1-3) Ilo 33 C.E., Jesus eo rar dilaiki ilo alal in kaeñtan eo ear kallimure John ñan kejbãrok Mary. Ej juõn men Jesus ejamin kar kõmmane elañe Joseph ear mour wõt.—Jon 19:26, 27.
Kwoj Kememej ke?
• Etke eaorõk bwe jen jelã “lolãtãt an Kraist”?
• Wõn eo Jesus ear kamao ibben mokta jen bed eo an ion lal einwõt juõn armij?
• Ilo mour eo an ion lal, ta wãwen ko im men ko kar jelet e me Jesus ear make iioni?
• Ta eo Gospel ko rej kwalok kin kadkad ko kadkadin Jesus?
[Pija ilo page 16]
Jesus ear rittolok ilo juõn family elap, im ilo wãwen ko rettã
[Pija ko ilo page 18]
Ri kaki ro rar bwilõñ kin melele im uak ko an Jesus eo kar 12-yiõ dettan