“Katak Jen Iõ”
“Komin bõk Aõ ine im likite i aerami, im katak iba; bwe Ij inemõn im etã buruõ: im kom naj lo an ami kakije.”—MATU 11:29.
1. Katak jen Jesus etke ej emõn im maroñ kakõmõnmõnlok ad mour?
JESUS CHRIST ien otemjej ear lemnak, katakin, im jerbal ilo ekkar. Ien eo an ion lal ear kadu, ak ear lañliñ kin juõn jerbal ewõr tokjen im ekajuburu, im ear mõnõnõ wõt. Ear tilbuuje ri kalor ro im katakin ir kin ewi wãwen air maroñ kabuñ ñan Anij, yokwe armij, im anjo ion lal. (Jon 16:33) Ear kobrak burueir kin kejatdikdik im “kalikar mour kab mour in drio kin gospel.” (2 Timote 1:10) Elañe kwoj watõk yuk einwõt juõn ian ri kalor ro an, ewi lemnak eo am kin ta melelen am bed einwõt juõn ri kalor? Ilo ad etale ta eo Jesus ej ba kin ri kalor ro, jemaroñ katak kin ewi wãwen ad maroñ kakõmõnmõnlok mour ko ad. Men in ej kitibuj ad bõk lemnak eo an im jerbale jet bedbed in kien ko.—Matu 10:24, 25; Luk 14:26, 27; Jon 8:31, 32; 13:35; 15:8.
2, 3. (a) Juõn ri kaloran Jesus ej melelen ta? (b) Etke eaorõk bwe jen kajitõkin kij make, ‘Ri kaloran wõn eo ña?’
2 Ilo Jeje ko in Christian ilo kajin Greek, nan eo rar ukõte “ri kalor” ej melelen juõn eo ej tel lemnak eo an ñan juõn men, ak juõn eo ej katak. Juõn nan einlok wõt ej walok ilo unin tel in katak in, Matu 11:29: “Komin bõk Aõ ine im likite i aerami, im katak iba, bwe Ij inemõn im etã buruõ: im kom naj lo an ami kakije.” Aet, juõn ri kalor ej juõn ri katak. Gospel ko ekkã an jerbale nan eo “ri kalor” ñan ri karejar ro rebak an Jesus, ro rar itoitak ibben ke ear kwalok nan im ear katakin ir. Jet armij rar baj bõk wõt katak ko an Jesus, im kõmmane ilo ittino. (Luk 6:17; Jon 19:38) Ri jeje Gospel ro rar bareinwõt konono kake “ro dri kaloran Jon im Parisi ro.” (Mark 2:18) Kinke Jesus ear kakkõl ri kalor ro ñan “kejbãrok ir . . . jen nan in katak an Parisi ro,” jemaroñ kajitõkin kij make, ‘Ri kaloran wõn eo ña?’—Matu 16:12.
3 Elañe kij ri kaloran Jesus, elañe emwij ad katak jen e, inem ro jet ren eñjake air ejmour ilo jitõb ñe rej bed ibbed. Ren kar lo bwe elaplok ad inemõn im ettã buruõd. Elañe ewõr ibbed eddo in lolorjake ko ilo jikin jerbal eo ad, elañe kij ro jemen im jinen, ak ewõr jerbal in shepherd ibbed ilo congregation in Christian, ro jej lale ir rej eñjake ke bwe jej jerbal ibbeir einwõt Jesus ear jerbal ibben ro ear lale ir?
Wãwen eo Jesus ear Jerbal Ibbed Armij
4, 5. (a) Etke ejjab bin jelã wãwen eo Jesus ear jerbal ibben armij ro ewõr air abañ? (b) Ta eo ear walok ke Jesus ear mõñã ilo mweo imõn juõn Pharisee?
4 Jej aikwij jelã ewi wãwen Jesus ear jerbal ibben armij, elaptata ro ewõr abañ ko relap ibbeir. Men in ejjab bin ad maroñ katak; ej bed ilo Bible elõñ report ko kin armij ro Jesus ear iioni, jet iair ear lap air eñtan. Jen lale bareinwõt wãwen eo ri tel ro an kabuñ, elaptata Pharisee ro, rar jerbal ibben armij ro ear wõr ibbeir ejja abañ ko wõt. Oktak eo enaj lap an kameramlok lemnak eo ad.
5 Ilo yiõ eo 31 C.E., ke Jesus ear itoitak ilo trip in kwalok nan eo an ilo Galilee, “juõn ian Parisi ro ej jiroñ E [Jesus] bwe En mõña iben.” Jesus ear jab makoko in bõk nan in kir eo. “Im ej dreloñ iloan imõn Parisi eo, im jiberak bwe En mõña. Im lo, juõn kõra ilo jikin kwelok e dri jerawiwi, ke e jela bwe Jisõs ej jiberak im mõña iloan imõn Parisi eo, ej bõktok nien alabaster men in kabit, Im e jutõk i wõn neen im jõñ, im jino an katutu neen kin dren in kemjalal, im ej kõmõraiki kin kolan bõran, im mejenmaik neen, kabiti kin men in kabit eo.”—Luk 7:36-38.
6. Etke kõrã “dri jerawiwi” eo emaroñ kar bed ilo imõn Pharisee eo?
6 Kwomaroñ ke pijaiki ilo lemnak eo am? Juõn book in kamelele ej ba: “Kõrã eo (v.37) ear kortokjen manit ko me rar kamelim an armij ro rej bed ilo aikwij ñan air maroñ lolok kwojkwoj rot in ñan bõk bwe in mõñã ko.” Men in emaroñ kamelele kin ewi wãwen juõn armij ear emaroñ deloñ meñe kar jab kir e. Emaroñ kar wõr ro jet me rar kejatdikdik in bõk mõñã ilo jemlokin mõñã eo. Bõtab, mwilin kõrã in ear oktak. Ear jab baj lale jen ilikin, im kõttar an jemlok mõñã eo. Etan ear nana, ear juõn “dri jerawiwi” ebuñbuñ, inem Jesus ear ba bwe ear jelã “jerawiwi ko an, relõñ.”—Luk 7:47.
7, 8. (a) Ewi wãwen ad maroñ kar emmakit elañe jaar bed iumin wãwen ko rej konono kaki ilo Luk 7:36-38? (b) Ewi wãwen an kar Simon emmakit?
7 Lemnak elañe kwar mour ilo ien eo im kwoj bõk jikin Jesus. Ewi wãwen amnaj kar emmakit? Ke kõrã in ear kebak yuk kwonaj kar abõnõnõ ke? Ewi wãwen an naj kar wãwen in jelet yuk? (Luk 7:45) Kwonaj kar lõkatip, im ilbõk ke?
8 Elañe kwar ibwiljin ri lotok ro jet, lemnak eo am emaroñ kar einlok wõt eo an Simon ri Pharisee eo ke? “Ke Parisi eo e ar jiroñ E ej lo e, ej konono ilo buruen, im ba, Armij in, elañe e dri kanan, E naj kar jela wõn im kijkan kõra in ej uñir E: bwe e dri jerawiwi.” (Luk 7:39) Ilo keidi, Jesus ear juõn emaan emũlal an tiriamokake armij. Ear melele kin wãwen kõrã eo im jelã kin eñtan eo an. Je jaje kin unin kõrã eo ear deloñ ilo juõn mour in jerawiwi. Elañe emol an kar juõn kõrã ekijoñ, alikar bwe lõmaro ilo bukwon eo, Ri Jew ro emwij wujleplok air mour, rar jab jibañ e.
9. Ewi wãwen an kar Jesus emmakit, im tokjen ta eo emaroñ kar walok?
9 Ak Jesus ear kõnan jibañ e. Ear ba ñan e: “Jerawiwi ko am re joko.” Inem ear kobaik: “Am tõmak e ar kemour yuk: kwon ilok im ainemõn.” (Luk 7:48-50) Eñin jemlokin bwebwenato eo. Juõn armij emaroñ kõrraat im ba bwe ear jab lap men eo Jesus ear kõmmane kin lio. Men eo wõt ear kõmmane, ear kajerammõn im jilkinlok e. Kwoj lemnak ke bwe ear jeblak ñan wãwen mour eo an enana? Meñe jejjab maroñ lukkun jelã, lale ta eo Luke ej ba tokelik. Ear ba bwe Jesus ear ilok “ilo jikin kwelok otemjej relap im redrik, im Ej kwalok im konono gospel an ailiñ in Anij.” Luke ear bareinwõt report bwe “jet kõra” rar bed ibben Jesus im ri kalor ro an, “ro rej jerbal ñõn ir kin mweieir [mweien kõrã ro].” Emaroñ bwe kõrã in emwij an ukwelok im ewõr an kamolol ear bed ibwiljiir, im ijjino an etetal ilo juõn wãwen mour Anij ear buñburuen kake im kin juõn bõklikit erreo, juõn unin mour ekãl, im juõn yokwe emũlallok ñan Anij.—Luk 8:1-3.
Oktak eo Ikõtan Jesus im Pharisee ro
10. Etke ewõr tokjen ñan etale bwebwenato eo kin Jesus im kõrã eo ilo mweo imõn Simon?
10 Ta eo jemaroñ katak jen bwebwenato in? Ejjab kamakit ke eñjake ko ad? Pijaik yuk ilo mweo imõn Simon. Enaj kar ewi eñjake eo am? Kwonaj kar emmakit einlok wõt Jesus ke, ak eñjake eo am enaj einwõt eo an Pharisee eo? Jesus kar Nejin Anij, inem jejjab maroñ lukkun eñjake ak emmakit einwõt e. Ijo tu-rãjet, bõlen jejjab kõnan lemnak bwe jej einwõt Simon, Ri Pharisee eo. Eiet renaj utiej burueir einwõt juõn Pharisee.
11. Etke jejjab kõnan bwe ren watõk kij ian Ri Pharisee ro?
11 Jen juõn ekkatak kin men in kamol ko kin Bible im lal in, jemaroñ bõk jemlok eo bwe Pharisee ro rar kautiej ir make einwõt ri kejbãrok jerammõn an armij im tõbrak ko an ailiñ eo. Rar jab juburu bwe Kien eo an Anij ear alikar im bidodo air melele kake. Ijo rar lemnak bwe Kien eo ear jab alikar, rar kajeoñ in kameleleiklok e kin tibdik in kamelele ko ñan jolok aikwij eo ñan kajerbal bõklikit eo air. Ri tel in kabuñ rein rar kajeoñ in kõmman juõn kien ñan tel ir ilo men otemjej, meñe rar dik wõt.
12. Kar ta lemnak eo an Pharisee ro kin ir make?
12 Ri jeje bwebwenato an Ri Jew ilo ebeben eo kein kajuõn Josephus ear kalikar bwe Pharisee ro rar watõk ir make einwõt ro rejoij, ejelok kalijeklok, im lukkun tellokin jerbal eo air. Ejelok bere, jet iair rar eindein. Bõlen kwoj lemnak kin Nicodemus. (Jon 3:1, 2; 7:50, 51) Tokelik, jet iair rar bõk wãwen Christian. (Jerbal 15:5) Ri Christian ri jilek Paul ear je kin jet Ri Jew ro, einwõt Pharisee ro: “Bwe eor kijejeto ñõn Anij ibeir, a e jab ekar ñõn jela.” (Dri Rom 10:2) Bõtab, Gospel ko rar kwalok kin ir ilo wãwen eo armij ro rettã rar lo ir—utiej burueir, jãjjãj, kowãnik ir make, bukõt likjap ko an ro jet, kõrraat armij, im kajook ir.
Lemnak eo an Jesus
13. Ta eo Jesus ear ba kin Pharisee ro?
13 Jesus ear kauweik scribe im Pharisee ro einwõt ri jelã mon. “Rej lukwoj ineki rerro, im iñtan kin an bõki, im likiti na i aieran armij: a ir mõke re jab kõnan kamõkiti kin juõn arriir.” Aet, men in inek eo ear eddo, im ine eo rar likiti ion armij ear jab kwalok air tiriamo. Jesus ear ba kin scribe im Pharisee ro bwe “kom bwebwe.” Juõn ri bwebwe ekauwatata ñan jukjuk im bed eo. Jesus ear bareinwõt ba bwe scribe im Pharisee ro kar “dri tel bilo” im kamol bwe rar “jolok men ko relap an kien, ekajet im tiriamo, im tõmak.” Wõn eo ekõnan bwe Jesus en watõk e einwõt juõn Pharisee?—Matu 23:1-4, 16, 17, 23.
14, 15. (a) Wãwen eo Jesus ear jerbal ibben Matthew Levi ej kalikar ta kin wãwen ko an Pharisee ro? (b) Ta men ko raorõk jemaroñ katak jen bwebwenato in?
14 Enañin aolep armij ro rej readi bwebwenato ko ilo Gospel ko ren maroñ lo kadkad ko renana kadkadin jarlepju in Pharisee ro. Elikin an Jesus kir Matthew Levi, juõn ri teltel owõj, ñan erom juõn ian ri karejaran, Levi ear kõmman juõn kwojkwoj elap ñan e. Bwebwenato eo ej ba: “A Parisi ro im skraib ro rej lotan ro dri kaloran, im ba, Etke komij mõña im irak iben ro dri tel owõj im dri jerawiwi rõn? Im Jisõs e uak im ba ñõn ir, . . . I ar jab itok bwe In kir ro rewãnik, a ro dri jerawiwi ñõn ukwelok ibeir.”—Luk 5:27-32.
15 Levi ear melele kin bar juõn men me Jesus ear ba ilo ien eo: “A komin ilen katak rebiltan men in, I kõnan tiriamo im jab katok.” (Matu 9:13) Meñe Pharisee ro rar ba bwe rej tõmak ilo jeje ko an ri kanan Ri Hebrew ro, rar jab bõk nan in jen Hosea 6:6, NW. Elañe renaj kõmman bwid, rar aikwij kõmmane kin tokjen air bokake manit ko air. Kij kajjojo jej aikwij kajitõkin kij make, ‘Armij rej jelã kin ña einwõt juõn eo ej kajejjet air lor jet kien ko ke, einwõt ko rej kwalok lemnak eo an make ak ko ekkã an armij lori? Ak rej lemnak mokta kin ña einwõt juõn eo ej kwalok tiriamokake im joij?’
16. Kar ta wãwen ko an Ri Pharisee ro, im ewi wãwen ad maroñ kejbãrok kij jen ad einwõt ir?
16 Kõrraat, kõrraat, kõrraat. Eñin kar wãwen Pharisee ro. Pharisee ro rar kabukõt jabdewõt irlok ko—ko remol ak ko rar lemnak kaki. Rar kõmman bwe armij ren ekkõl wõt im kakememej ir kin likjap ko air. Pharisee ro rar kautiej ir make kin air lelok juõn mõttan joñoul ian herb ko redik, einwõt mint, dill, im cumin. Rar kwalok air wãnik ikijen nuknuk ko air im rar kajeoñ in tel ailiñ eo. Emol, elañe jerbal ko ad ren ekkar ñan joñok eo an Jesus, jej aikwij bõprae ad kabukõt im kalikar bwid ko an ro jet.
Ewi Wãwen An Kar Jesus Kamadmõde Abañ ko?
17-19. (a) Kamelele kin ewi wãwen Jesus ear kamadmõde juõn wãwen me emaroñ kar oktak im lukkun walok jorrãn. (b) Ta eo ear kõmman an wãwen eo kõmman inebata im nana? (c) Elañe kwar bed ie ke kõrã eo ear kebak Jesus, en kar ewi wãwen am emmakit?
17 Wãwen an kar Jesus kamadmõde abañ ko ear lukkun oktak jen Pharisee ro. Lemnak kin wãwen an kar Jesus kamadmõde juõn abañ me ear maroñ oktak im lukkun walok jorrãn. Ear kitibuj juõn kõrã eo ear torlok bõtõktõkin iumin 12 yiõ. Kwomaroñ readi bwebwenato eo ilo Luk 8:42-48.
18 Bwebwenato eo ilo Mark ej ba bwe kõrã eo ear “lelñoñ im wuririr.” (Mark 5:33) Etke? Ejelok bere kinke ear jelã bwe ear rupe Kien eo an Anij. Ekkar ñan Livitikõs 15:25-28, juõn kõrã eo ear torlok bõtõktõkin le jen joñan ear jab erreo toan wõt an nañinmij, koba bar juõn week. Men otemjej ear jibwe im jabdewõt armij ear uñuri ear jab erreo. Ñan an kebak Jesus, kõrã in ear aikwij etetal ibwiljin jar in armij ro. Ñe jej lale bwebwenato eo 2,000 yiõ ko tokelik, jej tiriamokake lio ilo eñtan eo an.
19 Elañe kwar bed ilo ran eo, ewi wãwen am naj kar lemnak kin wãwen eo? Ta eo kwonaj kar ba? Lale bwe Jesus ear jerbal ibben kõrã in ilo juõn wãwen ejoij, yokwe, im jelã kilen, im ear jab bõkmantak jabdewõt abañ emaroñ kar kõmmani.—Mark 5:34.
20. Elañe Livitikõs 15:25-27 kar juõn men in aikwij rainin, aitwerõk et eo jenaj kar jelmaiki?
20 Jemaroñ ke katak jabdewõt men jen men in ear walok? Baj lemnak wõt elañe kwar juõn elder ilo juõn congregation in Christian rainin. Im baj lemnak wõt elañe Livitikõs 15:25-27 ear juõn men in aikwij ñan Ri Christian ro rainin im bwe juõn Ri Christian kõrã ear rupe kien eo, im ear lelñoñ im eñjake an ejelok kejatdikdik. Ewi wãwen kwonaj kar emmakit? Kwonaj kar kajook e ke iman mejen armij otemjej kin juõn kakabilek eddo? “Oh,” kwoj ba, “I jamin kõmman men eo! Ilo aõ lor joñok eo an Jesus, I naj kate iõ ñan jerbal ibben ilo joij, yokwe, im jelã kilen.” Lukkun emõn! Ak aitwerõk eo ej ñan kõmmane, ñan kajeoñe joñok eo an Jesus.
21. Ta eo Jesus ear katakin armij kin Kien eo?
21 Jesus ear kõmman bwe armij ren eñjake air kakije, emõnlok air mour, im kõketak. Ijo Kien eo an Anij ear alikar, ear aikwij eindein an walok. Elañe Kien eo ear jab lukkun alikar, armij rar aikwij kajerbal bõklikit eo air im bebe ko air renaj kar kwalok yokwe eo air ñan Anij. Kien eo ear jab kijñeñe. (Mark 2:27, 28) Anij ear yokwe armij ro an, ear jerbal ñan tokjen eo air, im ear mõnõnõ in kwalok tiriamokake ke rar kõmman bwid. Jesus ear eindein.—Jon 14:9.
Tokjen ko kin Katak ko an Jesus
22. Air katak jen Jesus kin men in ear jibañ ri kalor ro an ñan bõk kain lemnak rot eo?
22 Ro rar roñjake Jesus im erom ri kalor ro an rar kaorõk mol in nan ko an: “Aõ ine ej emõn, im men eo Ij inek e emera.” (Matu 11:30) Rar jab eñjake air ajjibanban, an kakitõtõik ir, ak an kauweik ir. Ear laplok air anemkwoj, mõnõnõ, im rar liki kõtan eo air ibben Anij im ibben don. (Matu 7:1-5; Luk 9:49, 50) Jen e rar katak bwe air juõn ri tel kin men ko ilo jitõb ej aikwiji air kõketak ro jet, im kwalok air ettã ilo lemnak im ilo burueir.—1 Dri Korint 16:17, 18; Dri Pilippai 2:3.
23. Ta men eo eaorõk ri kalor ro an Jesus rar katak jen air bed ibben Jesus im ear jibañ ir ñan bõk jemlok et ko?
23 Bareinwõt, aorõkin air buru wõt juõn ibben Christ im bõk jitõb eo ear kwaloke ear mũlal an tõbar buruen elõñ armij. Ear jiroñ ri kalor ro an: “Einwõt Jema e ar yokwe Iõ, bareinwõt I ar yokwe kom; komin berwõt ilo Aõ yokwe. Elañe komij kejbãrok kien ko Aõ, kom naj ber ilo Aõ yokwe; im einwõt I ar kejbãrok kien ko an Jema, im Ij ber ilo An yokwe.” (Jon 15:9, 10) Elañe rar kõnan lo tõbrak einwõt ri karejar ro an Anij, rar aikwij tiljek in jerbale ta eo rar katak kake jen Jesus, jimor ilo jerbal in kwalok nan im katakin armij kin news eo emõn an Anij im ilo wãwen eo jej jerbal ibben ro uan family eo im ro mõttad. Ke dolul in jimjãn jimjatin ear eddeklok ilo congregation ko, emakijkij air aikwij kakememej ir make bwe wãwen eo an Jesus kar wãwen eo ejimwe. Men eo ear katakin kar mol eo, im wãwen eo rar lo ilo mour eo an emol kar mour eo ren jibadõke.—Jon 14:6; Dri Epesõs 4:20, 21.
24. Ta men ko jej aikwij bõk ñan buruõd jen wanjoñok eo an Jesus?
24 Ke kwoj lemnak kin jet ian men ko jaar etale, kwoj lo ke wãwen ko kwomaroñ kakõmõnmõnlok am mour? Kwoj errã ke bwe ien otemjej Jesus ear lemnak, katakin, im jerbal ilo wãwen eo ekkar? Inem, kwon bõk kõketak. Eñin nan in rejañ ko an ñan kij: “Elañe kom jela men kein, kom mõnõnõ elañe komij kõmõnmõni.”—Jon 13:17.
Ewi Wãwen Kwonaj kar Uak?
• Ej melelen ta ñan am juõn ri kaloran Jesus?
• Ewi wãwen an kar Jesus jerbal ibben armij?
• Ta eo jemaroñ katak jen wãwen eo Jesus ear katakin?
• Ilo wãwen et eo Pharisee ro im Jesus rar oktak jen don?
[Pija ko ilo peij 30,31]
Lemnak eo an Jesus kin armij ear lap an oktak jen eo an Pharisee ro!