Ewi Joñan An Kajur Tõmak Eo Am?
“Kin tõmak komij jutõk.”—2 DRI KORINT 1:24.
1, 2. Etke ej aikwij wõr ad tõmak, im ewi wãwen emaroñ kajurlok?
RI KAREJAR ro an Jehovah rej jelã bwe ej aikwij wõr air tõmak. Ilo mol, elañe ‘ejelok tõmak jejjab maroñ kabuñburuen Anij.’ (Dri Hibru 11:6) Inem, ilo meletlet jen jar kin jitõb kwojarjar im kin tõmak, eo ej mõttan leen jitõb. (Luk 11:13; Dri Galetia 5:22, 23) Ilo ad Kajeoñe tõmak eo an ri tõmak ro mõttad emaroñ kakajur kadkad in iload bareinwõt.—2 Timote 1:5; Dri Hibru 13:7.
2 Tõmak eo ad enaj kajurlok elañe jej kate wõt kij im jibadõk ial eo Nan in Anij ej likit ñan Ri Christian ro otemjej. Kalaplok tõmak emaroñ waloktok jen ad keini read Bible jen ran ñan ran im niknik wõt ilo ad katak Bible ibbed make im bõk jibañ jen book ko me “dri kõmñe eo etiljek” ear letok ñan kij. (Luk 12:42-44; Joshua 1:7, 8) Jej bõk rejañ jen tõmak eo an don ilo ad keini in bed ilo kwelok ko an Christian, assembly, im convention ko. (Dri Rom 1:11, 12; Dri Hibru 10:24, 25) Im tõmak eo ad ej kajurlok ñe jej bwebwenato ibben ro jet ilo jerbal in kwalok nan.—Sam 145:10-13; Dri Rom 10:11-15.
3. Ikijen tõmak, ta jibañ eo jemaroñ bõk jen Christian elder ro rej yokwe?
3 Ilo air letok nan in kakabilek im rejañ jen Bible eo, Ri Christian elder ro ilo yokwe rej jibañ kij ñan kalek tõmak eo ad. Ewõr ibbeir juõn jitõb einlok wõt ri jilek Paul, eo ear jiroñ Ri Korint ro: “Kimij ri jerbal ro mõttami ilo ami lañliñ; komij jutak wõt kin ami tõmak.” (2 Corinthians 1:23, 24, NW) Bar juõn ukok in Bible ej konono: “Kimij jerbal ibbemi ñan kalañliñ kom, kinke ekajur tõmak eo ami.” (Contemporary English Version) Ro rewãnik rej mour kin tõmak. Emol, ejelok jabdewõt emaroñ inek eddo eo ad ñan tõmak ak kõmman bwe jen kejbãrok ad tiljek. Ilo men in, ‘jej aikwij inek eddo eo ad make.’—Dri Galetia 3:11; 6:5.
4. Ewi wãwen bwebwenato ko an Bible kin ri karejar ro an Anij rej kakajur tõmak eo ad?
4 Jeje ko ilo Bible rej obrak kin bwebwenato ko kin ro rar tõmak. Jemaroñ jelã kin elõñ ian jerbal ko air remõn, ak ta kin tõmak eo rar kwalok jen ran ñan ran, bõlen toan wõt air mour? Kalmenlokjen kin ewi wãwen air kar kwalok kadkad in ilo ien ko rej einlok wõt ien ko ad emaroñ kakajur tõmak eo ad.
Tõmak Ej Kaberan Kij
5. Ta eo ilo Bible ej kamol bwe tõmak ej kakajur kij ñan kwalok kin Nan in Anij ilo beran?
5 Tõmak ej kakajur kij ñan kwalok kin nan in Anij ilo beran. Enoch ear kanan ilo beran kin ekajet eo an Anij. “Lo!” ear ba, “Iroij e ar itok iben joñoul tausan ko An ro kwojarjar, bwe en kõmõn ekajet ñõn ro otemjej, im naruõn ro dri nana otemjej, kin jerbal nana otemjej air r’ar kõmõnmõni ilo nana, im kin men ko otemjej rebin dri jerawiwi renana r’ar konono nae E kaki.” (Jud 14, 15) Ke rar roñ nan kein, ri kijirãt ro an Enoch rar kõnan mõne. Ak, ilo beran ear konono ilo tõmak, im Anij e ar bõke” ilo an kajemlok mour eo an ke ear kiki, bõlen ñan kejbãrok e jen an mij ilo eñtan. (Jenesis 5:24; Dri Hibru 11:5) Jejjab lo kain men in kabwilõñlõñ rot kein, ak Jehovah ej uake jar ko ad bwe jen maroñ kwalok nan eo an ilo tõmak im beran.—Jerbal 4:24-31.
6. Ewi wãwen tõmak im beran jen Anij rar jibañ Noah?
6 Ilo tõmak Noah ear “kabojõk wa eo ñõn lomoren e im ro nukin.” (Dri Hibru 11:7; Jenesis 6:13-22) Bareinwõt Noah ear juõn “dri kwalok ekwojarjar” eo ear kwalok ilo beran nan in kakkõl eo an Anij ñan armij ro ilo ran ko an. (2 Piter 2:5) Rar kajirere kake e kin ennan eo an kin juõn Ibwijleplep eo ej itok, einlok wõt an jet armij kajirere kake kij ñe jej kwalok men ko rej kamol bwe mõttan jidik jukjuk im bed in kiõ enaj jako. (2 Piter 3:3-12) Bõtab, einwõt Enoch im Noah, jemaroñ kwalok ejja kain ennan rot in kinke ewõr tõmak im beran Anij ear letok ñan kij.
Tõmak Ej Kõmman bwe Jen Meanwõd
7. Ewi wãwen an Abraham im ro jet kwalok tõmak im meanwõd?
7 Jej aikwij tõmak im meanwõd, elaptata ñe jej kõttar wõt kin ien jemlokin jukjuk im bed in enana. Ibwiljin ro ‘renaj jolet kallimur ko kin air tõmak im meanwõd’ ej ri patriarch eo Abraham eo ear mijak Anij. (Dri Hibru 6:11, 12) Kin tõmak ear ilok jen jikin kwelok in Ur, im aolep jerammõn ko an, im ear juõn ruwamaejet ilo juõn ene Anij ear kallimur ñan e. Isaac im Jacob rar ri jolet ro kin ejja kallimur eo wõt. Bõtab, “rein otemjej r’ar mij ilo tõmak, ke r’ar jañin bõk men in kalimur ko.” Ilo tõmak ‘rar kõnan tõbar juõn jikin emõnlok, aet, juõn eo ej bed ilañ.’ Kin men in, Anij ear “kabojõk jikin kwelok ñõn ir.” (Dri Hibru 11:8-16) Aet, Abraham, Isaac, im Jacob—im kõrã ro beleir rej mijak Anij—rar kõttar ilo meanwõd kin Ailiñ eo an Anij ilañ, im ien eo renaj jerkakbiji im mour ion lal eo enaj bed iumin.
8. Meñe rar jab lo ta men eo Abraham, Isaac, im Jacob rar meanwõd im tõmak wõt?
8 Abraham, Isaac, im Jacob rar jab luji tõmak eo air. Enen Kallimur eo ear jab jutak iumin kajur eo air, im rar jab lo an ailiñ ko otemjej kajerammõn ir make ikijen inen Abraham. (Jenesis 15:5-7; 22:15-18) Meñe ‘jikin kwelok eo Anij ear keboje’ ear jab waloktok mae elõñ ebeben ko tokelik, lõmarein rar tõmak im meanwõd wõt mae ien rar mij. Emol kij aolep jej aikwij kõmman eindein kiõ bwe Ailiñ in Messiah eo emwij an jutak ilañ.—Sam 42:5, 11; 43:5.
Tõmak Ej Letok Mejenkajjik ko Reutiejtata
9. Ewi wãwen an tõmak eo jelet mejenkajjik im jibadbad ko ad?
9 Ri tel rein retiljek rar jab lor manit ko an Ri Canaan ro renana, kinke rar jibadõk mejenkajjik im jibadbad ko reutiejlok. Ilo ejja wãwen lok in wõt tõmak ej letok ñan kij mejenkajjik ko ilo jitõb rej kamaroñ kij ñan kejbãrok kij jen an lal in eo ej bed iumin kajur eo an ri nana eo, Satan Devil eo kareel buruõd.—1 Jon 2:15-17; 5:19.
10. Ewi wãwen ad jelã bwe Joseph ear jibadõk juõn mejenkajjik eo eutiejlok jen juõn ãt ebuñbuñ ilo lal in?
10 Ilo tel eo an Anij, Joseph leo nejin Jacob ear jerbal einwõt juõn ri ajej mõñã an Egypt, ak ear jab mejenkajjik eo an bwe en juõn ri utiej an lal in. Ilo an tõmak kin ien an jejjet kitien kallimur ko an Jehovah, Joseph eo ear 110 yiõ dettan ear jiroñ ro jein im jatin: “I mij; im emol Anij e naj itok ñõn kom, im ãñinlok kom jen enin, ñõn eneo E ar kanõjnij ñõn Ebream, ñõn Aisak im ñõn Jekob.” Joseph ear kajitõk bwe ren kalbwin e ilo enen kallimur eo. Ilo ien an mij, rar kabite im likit e ilo box an ri mij eo ilo Egypt. Ak ke Ri Israel ro rar ilok jen Egypt, ri kanan Moses ear bõklok di ko diin Joseph ibben ñan Enen Kallimur eo. (Jenesis 50:22-26; Exodus 13:19) Tõmak einwõt tõmak eo an Joseph en kar aikwij kamakit kij ñan jibadõk mejenkajjik ko relaplok jen ad bõk kautiej jen lal.—1 Dri Korint 7:29-31.
11. Ilo wãwen et eo Moses ear kamol bwe ear wõr mejenkajjik ko ilo jitõb ibben?
11 Moses ear ‘kãlet an eñtan ibben armij ro an Anij mõnõnõ ko an rejerawiwi jidik ien’ einwõt juõn ri meletlet uan family eo eutiej ilo Egypt. (Dri Hibru 11:23-26; Jerbal 7:20-22) Ear kajekdon utiej ilo lal im bõlen juõn ilomij elap ke ear mij im an kallip ilo box in mij eaibujuij ilo juõn wuliej ebuñbuñ ilo Egypt. Ak ewi tokjen men in ñe jej keidi ibben jerammõn eo ñan jerbal einwõt juõn “armij õn Anij,” ri jeje Bible eo? (Ezra 3:2) Jibadõk juõn jerbal eutiejlok ej men eo kwoj kõnan ke, ak tõmak eo am ear kamakit yuk ñan jibadõk mejenkajjik ko relaplok ilo jitõb?
Tõmak Ej bõktok juõn Mour Elemõnõnõ
12. Ewi wãwen tõmak ear jelet mour eo an Rahab?
12 Tõmak ejjab lelok ñan armij mejenkajjik ko reutiejtata wõt ak juõn mour elemõnõnõ bareinwõt. Rahab eo ear bed ilo Jericho ear lo jidik wõt tokjen jen an mour einwõt juõn kõrã ekijoñ. Bõtab, men in ear oktak ke ear jerbale tõmak! Ear “kowãnik e kin jerbal ko, ke ear bõk ro dri jilik im jilkinlok ir ilo bar juõn ial,” inem rar maroñ ko jen ri Canaan ri kijirãt ro air. (Jemes 2:24-26) Ilo an kile bwe Jehovah ej Anij eo emol, Rahab ear bareinwõt kwalok tõmak ilo an ilok jen wãwen mour eo an einwõt juõn kõrã ekijoñ. (Joshua 2:9-11; Dri Hibru 11:30, 31) Ear belek juõn ri karejaran Jehovah, jab juõn Ri Canaan ejjab tõmak. (Duteronomi 7:3, 4; 1 Dri Korint 7:39) Ear wõr juõn jerammõn elap ibben Rahab bwe ear nukin Messiah eo. (1 Kronikel 2:3-15; Rut 4:20-22; Matu 1:5, 6) Einwõt ro jet, jet iair rar ilok jen mour in ãjãj, enaj bõk bar juõn ãjinkij—jerkakbiji ñan mour ilo paradise ion lal.
13. Ewi wãwen an kar David jerawiwi ibben Bath-sheba, ak ta lemnak eo ear kwalok?
13 Elikin an ilok jen wãwen mour eo an einwõt juõn kõrã ekijoñ e. Rahab ear tiljek wõt. Bõtab, jet armij ro rar wujleplok air mour ñan Anij ear lap air bwid nae e. King David ear lũñ ibben Bath-sheba, ear karõk bwe leo ibben en mij ilo juõn tarinae, im ear bõk lio einwõt belen. (2 Samuel 11:1-27) Ilo an ukwelok, David ear eowore Jehovah: “Kwon jab bõk jen ña Am Jitõb Kwojarjar.” David ear jab luji jitõb eo an Anij. Ear tõmak bwe Jehovah, ilo tiriamokake eo an, ejamin kajekdon “juõn buru erup im etã” kin an jerawiwi. (Sam 51:11, 17; 103:10-14) Kin tõmak eo airro, David im Bath-sheba rar mõnõnõ in bõk jerammõn eo in bed ilo menmenbwij eo an Messiah eo.—1 Kronikel 3:5; Matu 1:6, 16; Luk 3:23, 31.
Tõmak Ej Bõk Kajur jen Jibañ eo jen Anij
14. Ta men in kakajur ko Gideon ear bõki, im ewi wãwen bwebwenato in emaroñ jelet tõmak eo ad?
14 Meñe jej etetal ilo tõmak, jet ien jej aikwij bõk liki bwe enaj wõr jibañ jen Anij. Men in ear mol ibben Ri Ekajet eo Gideon, juõn ian ro rar “anjo ion ailiñ ko.” (Dri Hibru 11:32, 33) Ke Ri Midian ro im ri ailiñ ro mõttair rar nitbwil Israel, jitõbõn Anij ear kalibubuik Gideon. Kin an kõnan lukkun tõmak bwe Jehovah ear bed ibben, ear kajitõk elañe emaroñ wõr melejoñ ko ikijen juõn kolan sheep ear likit e ilo jikin kajenolok inen wheat jen kõle eo an iumin juõn boñ. Ilo melejoñ eo kein kajuõn, mõlawi eo ear walok ion kolan sheep eo, im lal eo ear mõrã. Ilo melejoñ eo kein karuo ear ukõt melejoñ eo. Kin an melejoñ kein kakajurlok tõmak eo an, Gideon ear emmakit ilo tõmak im kokkure ri kijirãt ro an Israel. (Dri Ekajet 6:33-40; 7:19-25) Elañe jej bukõt jibañ ñe jej kõmman juõn bebe, ejjab melelen bwe jej likjap ilo tõmak. Ilo mol jej kwalok tõmak ilo ad bukõt uak eo ilo Bible eo im book ko an Christian im jar ñan bõk tel eo an jitõb kwojarjar ñe jej kõmman bebe ko.—Dri Rom 8:26, 27.
15. Ewi wãwen ad maroñ bõk jibañ jen ad kalmenlokjen kin tõmak eo an Barak?
15 Tõmak eo an Ri ekajet eo Barak ear kajurlok ilo an bõk nan in rejañ. Ri kanan kõrã eo Deborah ear lujure e bwe en bõk eddon kõtlok Ri Israel ro jen ijjibed eo an King Jabin. Ilo tõmak im liki ekwojarjar, Barak ear tel 10,000 ri tarinae ro rejabojak ilo juõn tarinae im anjo ion ri tarinae ro an Jabin me Sisera ear tel im ro rar lõñlok jen oran ri tarinae ro an. Rar kalikar air lañliñ kin anjo in ilo air al ilo mõnõnõ al eo an Deborah im Barak. (Dri Ekajet 4:1–5:31) Deborah ear rejañ Barak bwe en jerbal einwõt ri tel eo an Israel emwij an Anij kãlete, im ear juõn ian ri karejar ro an Jehovah eo me ilo tõmak ear “kokõk jar an tõrinae ko an dri ailiñ ko jet.” (Dri Hibru 11:34) Ilo ad kalmenlokjen kin ewi wãwen an Anij kar kajerammõn Barak kin an jerbal ilo tõmak emaroñ kamakit kij bwe jen jerbal elañe jej jenliklik in kamwijlok juõn jerbal ebwe an bin ilo jerbal eo an Jehovah.
Tõmak Ej Kowõnmanlok Ainemõn
16. Ta joñok eo emõn Abraham ear likit ilo an bukõt ainemõn ibben Lot?
16 Einwõt tõmak ñe ej jibañ kij kajejjet kitien jerbal ko rebin ilo jerbal eo an Anij, eindein ej kowõnmanlok ainemõn im jokane. Eo eritto Abraham ear kõtlok Lot eo ej mañden bwe en kãlet melaj ko remõntata ke ri lale sheep ro airro rar akwel im rar aikwij jenolok jen don. (Jenesis 13:7-12) Abraham ear jar ilo tõmak kin jibañ jen Anij ñan kamadmõde abañ in. Jen an lemnak kin kõnan eo an make mokta, ear kajimwe abañ ko ilo juõn wãwen ewõr ainemõn ie. Elañe jej bed ilo juõn iakwelel ibben Ri Christian ro jeid im jatid, jej aikwij jar ilo tõmak im “bukõt ainemõn,” im kememej joñok eo an Abraham ikijen bõk juõn lemnak in yokwe.—1 Piter 3:10-12.
17. Etke jemaroñ ba bwe abañ eo ear walok ikõtan Paul, Barnabas, im Mark rar kamadmõde ilo ainemõn?
17 Lemnak kin ewi wãwen an jerbale kien an Christian ilo tõmak maroñ jibañ kij ñan kowõnmanlok ainemõn. Ke Paul ear ilen itoitak ilo ien eo kein karuo ilo jerbal in missionary eo an, Barnabas ear errã ibben ñan bar jeblak im lolok congregation ko ilo Cyprus im Asia Minor. Bõtab, Barnabas ear kõnan bwe Mark eo ej rilikin en ilok ibbeirlok. Paul ear jab errã kinke Mark ear ilok jen e ilo Pamphylia. Rar “akwaile dron,” im jebel jen don. Barnabas ear bõk Mark ibben ñan Cyprus, im Paul ear kãlet Silas bwe en ri jerbal eo mõttan im rar “driblok Siria im Silisia im kabin eklisia ko.” (Jerbal 15:36-41) Tokelik, rar kamadmõde abañ eo ikõtair, kinke Mark ear bed ibben Paul ilo Rome, im ri jilek in ear kautiej e ilo konono ko an. (Dri Kolosse 4:10; Pailimõn 23, 24) Ke Paul ear bed ilo kalbuj ilo Rome ilo 65 C.E., ear jiroñ Timote: “Kwon añintok Mark ibõm, bwe ej kakajuror iõ kin an jibõñ.” (2 Timote 4:11) Paul ear kobaik kõtan eo an ibben Barnabas im Mark ilo jar ko an ilo tõmak, im men in ear jemlok ilo ainemõn eo ej ekkejel ibben “ainemõn eo an Anij.”—Dri Pilippai 4:6, 7.
18. Ta eo ear walok ikõtan Euodia im Sintike?
18 Emol, kinke jejjab wãppen, ”ilo elõñ men ko jej otemjej tibñil.” (Jemes 3:2) Abañ ko kar walok ikõtan ruo kõrã Ri Christian, im Paul ear jeje kake ir: “Ij kowe Euodia, im ij kowe Sintike bwe ren lemnok einwõt juõn ilo Iroij. . . . kwon jibõñ kõra rein, ro r’ar jerbal iba ilo gospel.” (Dri Pilippai 4:1-3) Bõlen kõrã rein rar kamadmõde abañ eo air ilo juõn wãwen eainemõn ilo air jerbale nan in kakabilek eo ilo Matu 5:23, 24. Jerbale kien ko an Bible ilo tõmak ej kowõnmanlok ainemõn ilo ran kein.
Tõmak Ej Kamaroñ Kij ñan Kijenmij
19. Ta abañ eo ear jab kokkure tõmak eo an Isaac im Rebekah?
19 Bareinwõt jemaroñ kijenmij ilo tõmak iumin eñtan. Bõlen jej inebata kinke juõn uan family eo ad emwij an baptais ear jab bokake Anij ilo an belek juõn eo ejjab tõmak. (1 Dri Korint 7:39) Isaac im Rebekah rar eñtan kinke Esau likao eo nejiiro ear belek kõrã ro rejjab tõmak. Ri Hittite limarein belen rar ”men in kaburomõj” ñan erro—im joñan an Rebekah buromõj ear ba: “I mõk in mour kin limaro nejin Het; elañe Jekob ej bõk belen ian limaro nejin Het, einwõt nejin dri enin, ewi tokjen aõ mour ñõn iõ?” (Jenesis 26:34, 35; 27:46) Ak, abañ in ear jab kokkure tõmak eo an Isaac im Rebekah. Jej aikwij debij juõn tõmak ebin elañe jej jelmae abañ ak melejoñ ko.
20. Ta wanjoñok ko kin tõmak jej loi ibben Naomi im Ruth?
20 Naomi kõrã eo ejako belen im eritto ear juõn Ri Judia im ear jelã bwe jet kõrã in Judia remaroñ kar keotak ajiri ro renaj erom ro nukin Messiah eo. Bõtab, kinke likao ro nejin rar mij im ejelok nejiir im ear le jen joñan dettan ñan an maroñ lõñ nejin, kejatdikdik eo bwe family eo an en erom mõttan menmenbwij eo an Messiah eo ear etolok. Mekarta, Ruth jiroñ eo nejin im ejako belen ear belek Boaz, ear keotak juõn ladik nejin, im ear erom juõn ian nukin Jesus, Messiah eo! (Jenesis 49:10, 33; Rut 1:3-5; 4:13-22; Matu 1:1, 5) Tõmak eo an Naomi im Ruth ear kijenmij im ellã jen melejoñ eo air im ear kalañliñ ir. Lañliñ eo elap enaj ad bareinwõt elañe jej debij ad tõmak iumin abañ ko otemjej.
21. Ta eo tõmak ej kõmmane ñan kij, im ta eo jej aikwij beek kake ilo buruõd?
21 Meñe jej jaje ta eo ilju enaj bõktok ñan kij kajjojo ilju, ilo tõmak jemaroñ anjo ion jabdewõt aitwerõk jej jelmae. Tõmak ej kaberan kij im kõmman bwe jen meanwõd. Ej letok ñan kij mejenkajjik ko relaptata im juõn wãwen mour ewõr tokjen. Tõmak ej jelet kõtan eo ad ibben armij ro jet ilo juõn wãwen ejimwe im ej ellã jen jabdewõt abañ. Inem “je jab ian ro rej jenliklik ñõn kokkure; a ian ro rej tõmak ñõn lomorir.” (Dri Hibru 10:39) Ilo kajur eo an Anij in yokwe eo ad, Jehovah, im ñan kaibujuij e, jej aikwij wõnmanlok im jutak bin ilo tõmak.
Ewi Wãwen Am Uak?
• Ta nan ko ilo Bible rej kamol bwe tõmak emaroñ kaberan kij?
• Etke jemaroñ ba bwe tõmak ej letok juõn mour ewõr tokjen?
• Ewi wãwen an tõmak eo kowõnmanlok ainemõn?
• Ta eo ej kamol bwe tõmak ej kamaroñ kij ñan kijenmij ilo abañ ko otemjej?
[Pija ko ilo peij 14]
Tõmak ear kaberan Noah im Enoch bwe ren kwalok ennan ko an Jehovah
[Pija ko ilo peij 15]
Tõmak einwõt tõmak eo an Moses ej kamakit kij ñan jibadõk mejenkajjik ko ilo jitõb
[Pija ko ilo peij 16]
Nan ko rej kallimur bwe Anij ej lelok jibañ ear kakajurlok tõmak eo an Barak, Deborah, im Gideon