Kejbãrok Mour Erreo Ilo Am Kejbãrok Buruõm
“Kwon kanuij kejbãrok buruõm elap jen men otemjej, bwe jen e ej walok men ko men in mour.”—JABÕN KENNAN KO 4:23.
1-3. (a) Ewi wãwen an armij ro kwalok bwe rejjab kaorõk air mour erreo? Kwalok juõn wanjoñok. (b) Etke ej aorõk bwe jen etale tokjen mour erreo?
PICTURE eo einwõt ear mor. Bõlen ear jab emõn ibben men ko iloan mweo. Meñe eindein, ri mweo ear lemnak bwe ear jab aikwiji. Ear wiakake picture eo kin 29 wõt dollar (U.S.). Bõtab, jejjo yiõ ko tokelik, rar lo bwe lukkun wõnãn picture eo kar enañin juõn million dollar! Aet, ear juõn picture ejejuan. Baj lemnak mõk kin eo ear wiakake, eo ear watõke einwõt ejjab kanuij lap wõnãn!
2 Emaroñ eindein lok wõt kin mour erreo, ak kwojarjar eo an juõn armij. Elõñ armij ilo ran kein rejjab kanuij kaorõk mour erreo eo air. Jet rej watõke einwõt juõn lemnak emor, eo ejõkkar ñan wãwen mour eo ilo ran kein. Inem, ilo kõkkar rej wiakake kin jidik wõnãn. Jet armij rej wiakake mour erreo eo air bwe ren kamõnõnõik ir ilo mour etton iumin jejjo wõt minute ko. Ro jet rej lelok mour erreo eo air kinke rej kejatdikdik bwe renaj buñbuñ iman mejen ro mõttair ak juõn eo ekõnan belele ibben.—Jabõn Kennan Ko 13:20.
3 Ibben elõñ erumij air kili kin ewi aorõkin mour erreo eo air. Ñe rej luji mour rot in ekkã an men in juõn men ekaburomõj. Einwõt an Bible ba, ilo jemlokin tokjen mour etton ej einwõt poison, “ej meo jen kabijlõñ.” (Jabõn Kennan Ko 5:3, 4) Ñe jej lale mejatoto in mour etton ilo ran kein, ekijkan ad maroñ kaorõk im debij mour erreo? Jej etale jilu buñten ne ko jej aikwij bõki.
Kejbãrok Buruõm
4. Ta in buru in kõkkar eo, im etke jej aikwij kejbãrok e?
4 Ki eo ñan debij mour erreo ej ñan kejbãrok buruõd. Bible eo ej ba: “Kwon kanuij kejbãrok buruõm elap jen men otemjej, bwe jen e ej walok men ko men in mour.” (Jabõn Kennan Ko 4:23) “Buruõm” ej jitõñlok ñan ta? Ejjab menono eo am. Buru in ej juõn men in kõkkar. Ej kõkkar kin armij eo iloa, ekoba lemnak, eñjake, im men in kamakit ko am. Bible eo ej ba: “Kwon yokwe Jeova am Anij kin aolepen buruõm, im kin aolepen am, im kin aolepen am kajur.” (Duteronomi 6:5) Jesus ear jitõñlok ñan kien in einwõt kien eo elaptata. (Mark 12:29, 30) Alikar bwe, elukkun lap wõnãn buruõd. Ej tellokin ad kejbãrok e.
5. Ewi wãwen an buru eo maroñ aorõk im kauwatata ilo ejja ien eo wõt?
5 Bõtab, Bible eo ej ba bwe “Buru ejelã mon jen jabdewõt men im elap an kate.” (Jeremiah 17:9, New World Translation) Ewi wãwen buruen armij emaroñ jelã mon—juõn men ekauwatata ñan kij? Eokwe, juõn wanjoñok, juõn waan ettõr ej juõn kein jerbal elap tokjen, im emaroñ lomoren armij ilo ien ejidimkij. Ak elañe ri kattõr eo ejaje kattõr ilo jimwe, ejjab debij jebwe eo, ejja wa in wõt emaroñ oktak im einwõt juõn kein lanwõtwõt. Ejja wãwen in lok wõt, elañe kwojjab kejbãrok buruõm, mõm eo iloam enaj tel yuk, im ialin mour eo am enaj tellok ñan jorrãn. Nan in Anij ej ba: “Eo ej liki buruen wõt, e dri bwebwe; a eo ej binej mejen, elõñ men in jerata re naj iben.” (Jabõn Kennan Ko 28:26) Aet, kwomaroñ etetal ilo meletlet im ko jen jorrãn elañe kwoj kajerbal Nan in Anij ñan tel yuk, einwõt ñe kwoj kajerbal juõn map mokta jen am itoitak.—Sam 119:105.
6, 7. (a) Ta in kwojarjar, im etke ej aorõk ñan ri karejar ro an Jehovah? (b) Ewi wãwen ad jelã bwe armij ro rejjab wãppen remaroñ kwalok kwojarjar eo an Jehovah?
6 Buruõd ejjab baj kõnan debij mour erreo. Jej aikwij tel e ilo ial eo. Juõn wãwen ñan kõmman men in ej ñan kalmenlokjen kin lukkun tokjen mour erreo. Buruõd ejjab baj kõnan mour erreo wõt. Jej aikwij tel e ilo ial eo. Juõn wãwen ñan kõmman men in ej ñan kalmenlokjen kin tokjen eo emol kin mour erreo. Kadkadin ej ekkejel ñan kwojarjar, eo ej melelen erreo, ejelok mãr, ejenolok jen jerawiwi. Kwojarjar ej juõn kadkad eo eaorõk im ej mõttan kadkadin Jehovah Anij. Elõñ buki eon ko an Bible rej ekkejel kadkadin ñan Jehovah. Emol bwe, Bible eo ej ba bwe “Ekwojarjar ñõn Jeova.” (Exodus 28:36) Bõtab, Ewi wãwen an kadkadin eutiej jelet kij einwõt armij ro rejjab wãppen?
7 Ilo Nan eo an, Jehovah ej jiroñ kij: “Komin kwojarjar, bwe Ña I kwojarjar.” (1 Piter 1:16) Aet, jemaroñ kajeoñe kwojarjar eo an Jehovah; jemaroñ erreo iman mejen, im kejbãrok mour erreo. Inem ñe jej kejbãrok kij jen makitkit ko retton im nana, jej kejatdikdik in bõk juõn jerammõn eutiej, im ekabwilõñlõñ—ej ñan romak juõn kadkad eo eaibujuij an Anij eo Eutiejtata! (Dri Epesõs 5:1) Jen jab baj lemnak bwe jejjab maroñ kõmman eindein, kinke Jehovah ej Master eo emeletlet im kõmmanwa im ejjab iun kij ñan kõmman men ko ellã jen joñan ad maroñ kõmmane. (Sam 103:13, 14; Jemes 3:17) Emol bwe, jej aikwij lukkun kate kij elañe jekõnan erreo ilo jitõb im mour. Bõtab, ri jilek Paul ear ba bwe, “kwojarjar im erreo ilo Kraist.” (2 Dri Korint 11:3) Ejjab ke bwe men eo jej muri ñan Christ im Jemen kake bwe jen kejbãrok ad mour erreo? Kinke rar kwalok elaplok yokwe ñan kij jen ad maroñ na wõnãn ñan indio. (Jon 3:16; 15:13) Ej juõn jerammõn ekkar ñan ad kwalok ad kamolol ilo ad mour ilo juõn wãwen erreo im kwojarjar. Ilo ad lemnak kin mour erreo eo ad ilo wãwen in, jenaj kaorõke, im kejbãrok buruõd.
8. (a) Ewi wãwen ad maroñ kakajurlok buru in kõkkar eo? (b) Bwebwenato eo ad emaroñ kalikar ta kin kij?
8 Jej kejbãrok buruõd bareinwõt ilo wãwen ad najidik kij make. Jej aikwij keini ad najidik lemnak ko ad im buruõd kin ekan ko lor jitõb, im boub wõt ilo news eo emõn kin Ailiñ eo an Anij. (Dri Kolosse 3:2) Bwebwenato eo ad ej aikwij kalikar men in bareinwõt. Elañe armij ro rej jelã kajjid einwõt armij ro ekkã ad bwebwenato kin men ko ilo kanniek, bwebwenato ko retton, men in ej kalikar kin ta eo ej bed ilo buruõd. (Luk 6:45) Ak jen bõk juõn ãt ebuñbuñ einwõt juõn armij ekkã an kõnan bwebwenato kin men ko ilo jitõb im kõketak don. (Dri Epesõs 5:3) Ñan kejbãrok buruõd, ewõr men ko rekauwatata jej aikwij kejbãrok kij jen e. Jen bwebwenato kin ruo ian men kein.
Ko Jen Lũñ
9-11. (a) Etke ro rej kajekdon nan in kakabilek eo ilo 1 Dri Korint 6:18 emaroñ bidodolok air bo ilo mour in ejej? Kwalok juõn wanjoñok. (b) Elañe jej ko jen mour in ejej, ta eo jej bõprae kake? (c) Ri tiljek eo Job ear likit ta joñok eo ñan kij?
9 Jehovah ear kakõrmole ri jilek Paul bwe en je jet nan in kakabilek ko me rar jibañ elõñ ñan kejbãrok burueir im kejbãrok air mour erreo. Paul ear ba: “Komin ko jen lũñ.” (1 Dri Korint 6:18) Lale mõk ear jab baj ba wõt, “Kwon kejbãrok yuk jen lũñ.” Ri Christian ro rej aikwij kõmman elõñlok men ko. Rej aikwij ko jen mour in ejej, einwõt ñe rej ko jen juõn men ekauwatata. Elañe jej kajekdon nan in kakabilek in, enaj laplok ad bo ilo mour in ejej im luji buñburu eo an Anij.
10 Ñan wanjoñok: Juõn jinen ej kab mwij an katutu im naballin ladik eo nejin mokta jen juõn kwojkwoj eaorõk. Ladik eo ej kajitõk elañe emaroñ ikkure inabõj mokta jen an family eo etal, im jinen ej ba aet—elañe ej kõmman juõn men. Ej ba: “Kwon jab ikkure ebak ñan bedkat eo inabõj. Elañe kwonaj etton, Inaj deñõt yuk.” Bõtab, iumin jejjo wõt minute, jinen ej lo an nejin ajãdikdiklok ñan bedkat eo. Ejañin bedkat. Ak, ej kajekdon nan in kakkõl eo jen jinen bwe en jab bed ebak ñan bedkat eo, im emol bwe mõttan jidik im enaj jorrãn. (Jabõn Kennan Ko 22:15) Elõñ jodikdik im ritto ro meñe rej jelã kadede rej bed ilo ejja bwid eo wõt. Ewi wãwen ad maroñ eindein?
11 Ilo ien kein ad ñe elõñ rar lorak ilo “kijoñ etton,” juõn business ekãl ear jutak ñan wiakake book ko kin mantin likao im jiroñ ak mour in ejej. (Dri Rom 1:26, 27) Pija in kelwan ko rej kobrak magazine, book, video ko im Internet eo. Emol bwe ro rej beek in kadeloñ picture kein ilo lolãtãt ko air rejjab ko jen mour etton. Rej ikkure kin manit in, im bed ilo juõn wãwen ekauwatata, ilo air kajettokjen nan in kakkõl eo an Bible. Rejjab kejbãrok burueir, ak rej kapoison e kin picture ko retton im emaroñ bõk elõñ yiõ ko mokta jen air jako jen lemnak ko air. (Jabõn Kennan Ko 6:27) Jen katak jen joñok eo an ri tiljek eo Job, eo ear ejaak juõn bujen—juõn bebe—ibben mejen, ñan jab kalimjek men ko remaroñ kabo e ñan kõmman bwid. (Job 31:1) Kiõ, eñin juõn joñok emõn ñan ad lore!
12. Ewi wãwen an Ri Christian ro rebojak in belele maroñ “ko jen lũñ” ak mour in ejej?
12 Elap an aorõk bwe jen “ko jen lũñ” ilo ien ad kabukõt juõn ri belele eo mõttad. Ien an juõn likao im jiroñ kõnan jelã kajjen don en kar juõn ien elañliñ, eobrak kin kejatdikdik im kõtmene, ak jet likao im jiroñ ro rej kokkure ien lañliñ eo ilo air belele wan. Ilo ien in, rej kokkure bedbed eo emõntata ñan ejaak juõn mour in belele emõn—juõn kõtan eo ej bedbed ion yokwe eo ejelok kibbon ie, jatõr, im bokake Jehovah Anij. Juõn Christian leo im lio rar kõmman mour in ejej ilo ien air itoklimo in belek don. Elikin air mare, lio ear ba bwe bwid eo ear lukkun jelet bõklikit eo an, im elaptata ear kokkure mõnõnõ eo an kin ran in mare eo an. Ear ba: Elõñ alen iar kajitõk ibben Jehovah bwe en jolok aõ bwid, ak meñe emotlok jiljilimjuõn yiõ ko jen ien eo, bõklikit eo aõ ej kinaaklok wõt iõ.” Elap an aorõk bwe ro rej kõmman bwid rot kein ren bõk jibañ jen Christian elder ro. (Jemes 5:14, 15) Bõtab, elõñ Christian ri belele ro rar emmakit ilo meletlet im kejbãrok ir jen men in kauwatata kein ilo ien air kabukõt ri belele ro mõttair. (Jabõn Kennan Ko 22:3) En jab le jen joñan air kwalok yokwe ñan don. Ñe leo im lio rej bed ibben don ilo ien rejañin mare, rej kajitõk bwe bar juõn armij en bed ibbeir im rej kejbãrok bwe ren jab kamakelok iair jen armij ro jet.
13. Etke Ri Christian ro rejjab kõnan mare juõn eo ejjab karejar ñan Jehovah?
13 Ri Christian ro rej kabukõt ro mõttair rejjab karejar ñan Jehovah renaj jelmae abañ ko relap. Ñan wanjoñok, ewi wãwen am maroñ kobalok ibben juõn eo ejjab yokwe Jehovah Anij? Emen aorõk bwe Ri Christian ro ren kobalok ibben ro wõt rej yokwe Jehovah im kautiej kien ko an kin mour erreo. Nan in Anij ej jiroñ kij: “Ren jab kadrebijik kom ilo jakkar iben ro re jab tõmak; bwe yokwe õt iben wãnik im jabwãnik? ak kõmao õt an maram iben marok?”—2 Dri Korint 6:14.
14, 15. (a) Ta lemnak eo ebwid jet armij rej bõk ikijen nan eo “lũñ” ak mour in ejej? (b)“Lũñ” ak mour in ejej ej kitibuj kain manit rot ko, im ewi wãwen an Ri Christian ro maroñ “ko jen lũñ”?
14 Jelãlokjen ej juõn men eaorõk bareinwõt. Jejjab maroñ ko ilo jimwe jen mour in ejej elañe jejjab lukkun jelã kake. Jet armij ilo lal in ran kein rar bõk juõn lemnak wan kin ta melelen “lũñ” ak mour in ejej. Rej baj lemnak wõt bwe remaroñ kabwe aikwij ko air kin mour in belele meñe rejañin mare ilo air jab lukkun babu ibben don im kamõnõnõik enbwiniir. Jet dolul in doctor ko rebuñbuñ rej kabukõt kilen kaeitlok oran jiroñ ro rejabojak in bõroru ilo air rejañ jodikdik ro bwe ren kõmman mour in ejej ilo juõn wãwen jiroñ ro ren jab bõroru. Ekaburomõjmõj bwe nan in kakabilek rot in ejjab jimwe. Kabukõt kilen bõprae bõroru ilo ien air babu ibben don ejjab wãwen eo ñan kejbãrok mour erreo, im lukkun melelen nan eo “lũñ” ak mour in ejej ejjab jerbal ñan men in.
15 Nan in Greek eo por·neiʹa, ak “lũñ,” elõñlok melele ko ie. Ej jerbal ñan mour in belele ikõtan armij ro rejañin belen don im rej kajerbal mõttan enbwiniir ilo jõkkar. Por·neiʹa ej jerbal ñan wãwen an juõn armij kajerbal elañe jab loñin inem lokin ñan kamõnõnõik mõttan enbwinin eo ej babu ibben, im lepã ibben bar juõn armij—manit ko ekkã air kõmmani ilo moko imõn kõrã ekijoñ ro. Armij ro rej lemnak bwe manit rot kein rejjab mõttan mantin “lũñ” ak mour in ejej rej mone ir make im rar lorak ilo aujid ko an Satan. (2 Timote 2:26) Bareinwõt, kejbãrok mour erreo elaplok melelen jen ad jab kõmman jabdewõt wãwen mour in ejej. Ñan “ko jen lũñ,” jej aikwij kejbãrok kij jen jabdewõt wãwen mour etton im mwil ilo jõkkar remaroñ tel kij ñan kõmman mantin por·neiʹa juõn bwid elap. (Dri Epesõs 4:19) Ilo wãwen in jej debij wõt ad mour erreo.
Kejbãrok Yuk Jen Kauwatata in Katoojoj
16. Mantin mijkaie ej ekkar ilo wãwen et eo, im ta joñok eo ilo Bible eo ear kamol men in?
16 Elañe jekõnan debij ad mour erreo, jej aikwij kejbãrok kij jen men in kauwatata eo juõn, mantin katoojoj. Jet armij remaroñ ba bwe ejjab nana ñan katoojoj kinke ej juõn ikkure ikõtan maan im kõrã ro. Emol bwe, ewõr juõn ien im jikin emõn ñan an juõn leo im lio mijkaieik don. Armij ro rar lo bwe Isaac im Rebekah rar “kõnaniken” e don, im armij ro rar kile bwe erro rar jab jimjãn jimjatin wõt. (Jenesis 26:7-9) Bõtab, rar leo im lio emwij airro belek don. Mantin belele ikõtairro ear juõn men ekkar. Katoojoj ejjab wãwen dein.
17. Ta in katoojoj, im ewi wãwen ad maroñ anjo ion manit in?
17 Jemaroñ kamelele kin mantin katoojoj einwõt in: juõn kakõllan mijkaie meñe ejjab kõnan mare. Armij ro reinjuõn ilo makitkit ko air, inem elõñ wãwen ko ñan katoojojlok ñan ro jet, jet ian wãwen ko ebin kile. (Jabõn Kennan Ko 30:18, 19) Inem, ad baj lor wõt kien ko ñan namejelan abañ in. Elaptata, jej aikwiji bar juõn men elaplok—juõn etale emol ñan kij make im ad kate wõt im jerbale kien ko an Bible ilo mour eo ad.
18. Ta eo ej kamakit jet armij ñan katoojoj, im etke katoojoj ej juõn manit ekauwatata?
18 Elañe jej etale kij make ilo mol, enañin aolep iar jenaj ba bwe ñe juõn ej mijkaieik kij, jej mõnõnõ kake. Ej juõn eñjake ekkar. Ak jej katoojoj ñan juõn armij bwe jen bõk kain eñjake rot in jen ir ke—ñan baj bõk wõt eñjake rot in ak kamakit juõn bwe en bõk kain eñjake rot in? Elañe aet, inem jej jelã ke kin ewi joñan wãwen in emaroñ kaburomõj armij eo jej katoojoj? Ñan wanjoñok, Jabõn Kennan Ko 13:12 ej ba: “Kõtõmene ñe erumijtok, ej kõmõn bwe buruen e nañinmij a ñe men in kõnan ej waloktok, ej wijki in mour.” Elañe jej katoojoj ñan juõn armij, jej jaje kin ewi wãwen an naj jelet e. Leo ak lio jej katoojoj ñan e emaroñ kõtmene bwe kwoj itoklimo in belek e. Im ñe lemnak in an ejjab einwõt lemnak eo am men in emaroñ juõn men elap an kaburomõjmõj ibben. (Jabõn Kennan Ko 18:14) Ñan ikkure ibben eñjake ko an armij ro jet ej juõn manit elukkun nana.
19. Ewi wãwen an katoojoj maroñ kokkure mour in belele ko an Christian?
19 Men eo eaorõktata ej bwe jen jab katoojoj ñan ro emwij air mare. Ñan mijkaie juõn armij emwij an mare—ak juõn armij emwij an mare ej mijkaie bar juõn armij ijellokin eo mõttan—ej juõn manit ejõkkar. Ekaburomõjmõj bwe, jet Ri Christian ro rar lemnak bwe ej emõn wõt ñan mijkaieik bar juõn ijellokin ri belele eo mõttair. Rej kabellok burueir ñan ir im watõk ir einwõt “jerair,” meñe kain lemnak rot kein ren kar kwaloki ñan ro mõttair wõt. Ilo jemlokin, eñjake in mijkaie rot in ear tellok ñan an armij eo atartar ion emake jen eo mõttan im men in ear kokkure mour in belele eo air. Emõn bwe Ri Christian ro emwij air mare ren kememeje nan in meletlet im kakkõl eo an Jesus kin mour in lũñ—eo ej jinoe jen buruen armij. (Matu 5:28) Inem, jen kejbãrok buruõd im bõpraek kij jen wãwen ko remaroñ tel kij ñan jorrãn.
20. Ewi wãwen ad maroñ bebe ilo buruõd ñan debij wõt ad mour erreo?
20 Emol bwe, ejjab bidodo ñan kejbãrok mour erreo ilo lal in etton ilo ran kein. Kememej bwe, ebidodolok ad debij mour erreo jen ad bar kabukõt e elikin ad luji. Emol bwe, Jehovah “ekanuij wujlep in jolok bwir” im emaroñ karreoik ro rej ukwelok jen jerawiwi ko air. (Aiseia 55:7) Bõtab, Jehovah ejamin noje ro rej kõmman mour in ejej jen tokjen bwid ko air. Jerata ko remaroñ jelet ir elõñ yiõ ko tokelik, im emaroñ toan wõt air mour. (2 Samuel 12:9-12) Ilo wãwen otemjej, kwon debij am mour erreo ilo am kejbãrok buruõm. Kwon watõk erreo eo am iman mejen Jehovah Anij einwõt juõn men eaorõk—im jab luji!
Ewi Wãwen Am Naj Uak?
• Ta in mour erreo, etke elap an aorõk kain mour rot in?
• Ewi wãwen ad maroñ kejbãrok buruõd?
• Ko jen lũñ ej kitibuj ta?
• Etke jejjab kõnan katoojoj?
[Pija eo ilo peij 6]
Juõn wan ettõr emaroñ kauwatata elañe ejjab jimwe ad kattõr e
[Pija eo ilo peij 7]
Ta eo emaroñ walok elañe jej kajekdon nan in kakkõl ko?
[Pija eo ilo peij 8]
Mour erreo eo an juõn leo im lio rej bojak in mare ej juõn men elañliñ im ej kautiej Anij