“Emwij Wiaik Kom Kin Juõn Wõnan”
“Emwij wiaik kom kin juõn wõnan: inem komin kaibujuij Anij.”—1 DRI KORINT 6:20.
1, 2. (a) Ekkar ñan Kien ko an Moses, ewi wãwen armij ro rar aikwij jerbal ibben ri karejar ro an Israel? (b) Ta eo ri karejar eo ear yokwe karo eo an ear maroñ kãlet in kõmmane?
“KAMAKOKO ekkã an kar walok ibelakin lal eo etto,” book eo Holman Illustrated Bible Dictionary ear ba. Ear kobaiktok: “Wãwen an armij ro ilo Egypt, Greece, im Rome kamweie ir ear bedbed ion air kajerbal ri kamakoko ro. Ilo ebeben eo kein kajuõn an Christian, juõn jen jilu armij ro ilo Italy im juõn jen lalem ilo jikin ko jet rar bed ilo kamakoko.”
2 Meñe jerbal in kamakoko ear bed ilo Israel eo etto, Kien eo an Moses ear kallimur bwe Ri Hebrew ri kamakoko ro renaj kar bõk kejbãrok. Ñan wanjoñok, Kien eo ear kakien bwe juõn Ri Israel ear jab maroñ jerbal einwõt juõn ri kamakoko elõñlok jen jiljino yiõ. Ilo yiõ eo kein kajiljilimjuõn, enaj kar “ilok im anemkwojan, ejelok wõnan.” Ak kien ko kin wãwen lale ri kamakoko ro rar lukkun jimwe im emõn bwe Kien eo an Moses ear kõmman bar juõn karõk: “Elañe dri korijer eo ej ba ilo alikar, Ij yokwe karo eo aõ, im lio beliõ, im ro nejiõ; I jamin drioijlok anemkwojaõ: inem karo eo an e naj ãñinlok e ñõn Anij, im e naj ãñinlok e ñõn aur ak ñõn jurõn aur eo; im karo eo an e naj ili lojiliñin kin juõn ken wie; im e naj korijer ñõn e in drio.”—Exodus 21:2-6; Livitikõs 25:42, 43; Duteronomi 15:12-18.
3. (a) Kain karejar rot eo Ri Christian ro ilo ebeben eo kein kajuõn rar bõke? (b) Ta eo ej kamakit kij ñan karejar ñan Anij?
3 Karõk eo ñan lelok mour eo an ñan karejar ilo mõnõnõ ear letok juõn wanjoñok kin kain karejar rot eo Ri Christian ro renaj bed iumin ilo ran ko tokelik. Ñan wanjoñok, Ri Jeje Bible ro Paul, Jemes, Peter, im Jud rar kalikar bwe rar ri karejar ro an Anij im Christ. (Taitõs 1:1; Jemes 1:1; 2 Piter 1:1; Jud 1) Paul ear kakememej Christian Ri Tessalonika ro bwe rar “illok ñõn Anij jen ekjõp ko [air] bwe [ren] dri korijer ñõn Anij eo emour im emol.” (1 Dri Tessalonika 1:9) Ta eo ear kamakit Ri Christian ro bwe ren karejar ilo mõnõnõ ñan Anij? Eokwe, ta eo ear kamakit juõn Ri Israel ri karejar eo ñan ilok jen anemkwojan? Ear jab ke kinke ear yokwe karo eo an? Karejar eo an Christian ej bedbed ion yokwe ñan Anij. Ñe jej jelã im yokwe Anij eo emol im mour, ej kamakit kij ñan karejar ñan e “kin aolepen [buruõd] im aolepen [ad].” (Duteronomi 10:12, 13) Bõtab, ta eo jej aikwij kõmmane bwe jen erom ri karejar ro an Anij im Christ? Ewi wãwen ej jelet mour ko ad ran otemjej?
“Kõmõn Men Otemjej ñõn Aibujuij an Anij”
4. Ewi wãwen ad maroñ erom ri karejar ro an Anij im Christ?
4 Juõn ri karejar ej melelen “juõn armij eo ej an bar juõn armij ak ro jet im ej kiblie ñan ir wõt.” Jej erom armij ro an Anij ñe jej wujleplok mour ko ad ñan e im kalikare ilo baptais. “Kom jab ami mõke; Bwe emwij wiaik kom kin juõn wõnan,” ri jilek Paul ear kamelele. (1 Dri Korint 6:19, 20) Emol, wõnãn ej binmour eo an Jesus Christ emwij katok kake, im kin bedbed in Anij ej bõk kij einwõt ri karejar ro an, jekdon elañe jej Ri Christian ri kabit ro ak ro mõttair me kejatdikdik eo air ej bed ion lal. (Dri Epesõs 1:7; 2:13; Reveles̃õn 5:9) Inem, jen ien baptais eo ad, jej “an Jehovah.” (Dri Rom 14:8) Kinke emwij wiaik kij kin bõtõktõk eo aorõk bõtõktõkin Jesus Christ, jej bareinwõt erom ri karejar ro an im jej aikwij bokake kien ko an.—1 Piter 1:18, 19.
5. Einwõt ri karejar ro an Jehovah, ta eddo eo elap ibbed, im ewi wãwen ad maroñ kajejjet kitien?
5 Ri Karejar ro rej aikwij bokake karo ro air. Jerbal in karejar eo ad ej juõn jerbal jej mõnõnõ in kõmmane im ej itok jen ad yokwe Karo eo ad. “Bwe eñin yokwe Anij,” 1 Jon 5:3 ej ba, “bwe jen kejbãrok kien ko An: im kien ko An re jab erro.” Inem, ñan kij, bokake eo ad ej kamol yokwe eo ad im bareinwõt ad kõttãik kij ñan e. Ej alikar ilo men otemjej jej kõmmani. “Inem elañe komij mõña ak irak ak kõmõn jabrewõt, komin kõmõn men otemjej ñõn aibujuij an Anij.” (1 Dri Korint 10:31) Ilo ran otemjej in mour, meñe ilo wãwen ko redik, jekõnan kwalok bwe jej “korijer ñõn Jeova.”—Dri Rom 12:11.
6. Ewi wãwen jerbal einwõt ri karejar ro an Anij ej jelet bebe ko jej kõmmani ilo mour eo ad? Kwalok juõn wanjoñok kin men in.
6 Ñan wanjoñok, ñe jej kõmman bebe ko, jej aikwij lukkun lemnak kin ankil an Karo eo ad ilañ, Jehovah. (Malachi 1:6, NW) Bebe ko rebin remaroñ melejoñe bokake eo ad ñan Anij. Jej bokake nan in kakabilek eo an im jab lor kõnan ko an buruõd ejelã “mon” im “elap an kate”? (Jeremiah 17:9, NW) Melisa, juõn Ri Christian ejañin mare, elikin an baptais juõn likao ear kebak e kin an itoklimo kake e. Ear einwõt juõn likao emõn mwilin, im ear katak Bible ibben Ri Kennan ro an Jehovah. Mekarta, juõn elder ear konono ibben Melisa kin meletlet eo ñan lor nan in kaiñi eo an Jehovah ñan mare “ilo Iroij” wõt. (1 Dri Korint 7:39; 2 Dri Korint 6:14) “Ear jab bidodo ñan aõ lor nan in kakabilek in,” Melisa ear ba. “Ak I ar bebe bwe kinke emwij aõ wujleplok aõ mour ñan Anij ñan kõmanman ankil an, inaj kar bokake nan in jiroñ ko an ralikar.” Ilo an kalmenlokjen kin ta eo ear walok, ej ba: “Elap aõ mõnõnõ bwe I ar lor nan in kakabilek eo. Ejjabto tokelik likao eo ear bõjrak jen an katak Bible eo. Elañe I ar wõnmanlok in kobalok ibben, Inaj kar mare ibben juõn ri jab tõmak.”
7, 8. (a) Etke jejjab aikwij inebata le jen joñan kin kabuñburuen armij? (b) Kwalok juõn wanjoñok kin wãwen ad maroñ anjo ion mijak armij.
7 Einwõt ri karejar ro an Anij, jejjab kõnan ri karejaran armij. (1 Dri Korint 7:23) Emol, kij aolep jekõnan bõk kautiej im nebar jen armij ro jet, ak jej aikwij kememej bwe einwõt Ri Christian ro kien ko ad reinjuõn jen kien ko an lal. Paul ear kajitõk: “Ij jeraik ke armij rõn?” Jemlok eo an kar: “Elañe kiõ ij kabuñburuen armij rõn, I jab korijeran Kraist.” (Dri Galetia 1:10) Jejjab kõnan bo iumin ijjibed eo an armij ro im kabuñburuen armij. Inem, ta eo jemaroñ kõmmane ñe armij ro rej jibede kij ñan lor ir?
8 Lemnak kin bwebwenato eo kin Elena, juõn Ri Christian jodikdik ilo Spain. Jet ian ri school ro mõttan rar ri lelok bõtõktõk. Rar jelã bwe Elena, juõn ian Ri Kennan ro an Jehovah, ear jab lelok ak bõk bõtõktõk. Ke ear walok juõn ien emõn ñan an aikwij kamelele kin lemnak eo an iman mejen class eo an, inem ilo mõnõnõ Elena ear kwalok juõn katak. “Ilo mol, I ar ikkũmkũm,” Elena ear kamelele. “Ak I ar lukkun kabojak, im I ar bwilõñ kin tõbrak ko. Ri school ro mõtta rar kautiej iõ, im ri kaki eo aõ ear jiroñ iõ bwe ear mõnõnõ kin jerbal eo aõ. Ilõñin men otemjej, ear juburuõ bwe I ar jojomade etan Jehovah im kamelele ilo alikar kin un ko unin aõ jutak ekkar ñan Bible eo.” (Jenesis 9:3, 4; Jerbal 15:28, 29) Aet, einwõt ro ri karejaran Anij im Christ, jej oktak jen armij ro jet. Bõtab, jemaroñ bõk kautiej jen armij ro jet elañe jej bojak in jojomade katak ko jej tõmak kaki.—1 Piter 3:15.
9. Ta eo jej katak kake jen juõn enjel eo ear waloklok ñan ri jilek Jon?
9 Ad kememej wõt bwe jej ri karejar ro an Anij emaroñ jibañ kij bareinwõt ñan ettã buru. Juõn ien, ri jilek John ear lukkun bwilõñ kin juõn vision ekabwilõñlõñ kin Jerusalem ilañ im ear buñbero im kabuñ iturin neen enjel eo ear jerbal einwõt ri konono eo an Anij. “Jab!” enjel eo ear jiroñ e. “Bwe ña ij dri korijer ibõm im iben ro jeõm im jãtõm ro dri kanan, im iben ro rej kejbãrok nan ko an buk in. Kwon kabuñ ñõn Anij.” (Reveles̃õn 22:8, 9) Enjel in ear likit juõn joñok emõn ñan ri karejar ro otemjej an Anij! Jet Ri Christian ro remaroñ inek eddo ko raorõk ilo congregation eo. Mekarta, Jesus ear ba: “Jabrewõt eo iami e kõnan bwe en utiej, en ami dri jibõñ, im jabrewõt eo e kõnan bwe en mokta iami, en dri korijerami.” (Matu 20:26, 27) Einwõt ri kalor ro an Jesus, kij aolep jej ri karejar ro.
“Kim ar Kõmõn Kwonam Wõt”
10. Kwalok joñok ko ilo Bible im rej kwalok bwe ibben ri karejar ro retiljek an Anij ejjab bidodo ñan kõmanman ankil an ien otemjej.
10 Kõmanman ankil an Anij ejjab aolep ien bidodo ñan armij ro rejjab wãppen. Ri kanan Moses ear ãliklik in bokake ke Jehovah ear kajitõk ibben bwe en etal im kadiojlok ro nejin Israel jen air kamakoko ilo Egypt. (Exodus 3:10, 11; 4:1, 10) Elikin an bõk jerbal eo ñan kwalok juõn ennan in ekajet ñan armij ro ilo Nineveh, Jonah ear “ko jen Jehovah ñan Tarshish.” (Jonah 1:2, 3, NW) Baruch, secretary eo an ri kanan Jeremiah, ear abõnõnõ kinke ear mõk. (Jeremiah 45:2, 3, NW) Ewi wãwen ad aikwij uak ñe kõnan ko ad rej idaptõk ibben kõmanman ankil an Anij? Juõn wanjoñok Jesus ear letok ej uake kajitõk in.
11, 12. (a) Ilo tukaduin kamelele kin wanjoñok eo an Jesus ilo Luk 17:7-10. (b) Ta eo jemaroñ katak kake jen wanjoñok eo an Jesus?
11 Jesus ear konono kin juõn ri karejar ear lale bwij eo an karo eo an aolepen ran eo ilo melaj. Ke ri karejar eo ear jeblak ñan mweo imõn, ear mõk elikin an jerbal enañin 12 awa ko, karo eo an ear jab kir e bwe en jijet im mõnõnõ kin kejota eo an. Jen men in, karo eo an ear ba: “Kwon kabojõk kin aõ mõña, im kwon lukwoj am kañõr, im jerbal ñõn iõ, ñõn ien eo emwij aõ mõña im irak: im tokelik kwo naj mõña im irak?” Ri karejar eo ear maroñ kabwe aikwij ko an elikin wõt an karejar ñan karo eo an. Jesus ear kajemlok wanjoñok in ilo an ba: “Ein drein bareinwõt kom, ñe komij kõmõn men ko otemjej jiroñ kom, komin ba, Kim ro dri korijer bãt: kim ar kõmõn kwonam wõt.”—Luk 17:7-10.
12 Jesus ear jab letok wanjoñok in ñan kwalok bwe Jehovah ejjab kamolol im mõnõnõ kin ta eo jej kõmmane ilo jerbal eo an. Bible eo ej ba ilo alikar: “Bwe Anij [ej] wãnik wõt, im E jamin meloklok ami jerbal im yokwe, eo kom ar kwalok kin etan.” (Dri Hibru 6:10) Ak, katak eo eaorõk jej bõk jen wanjoñok eo an Jesus ej bwe juõn ri karejar ejjab maroñ kabuñburuen make ak bukõt kõnan ko an make. Ñe jej wujleplok mour eo ad ñan Anij im kãlet bwe jen ri karejar ro an, jej errã in likit kõnan ko an iman kõnan ko ad make. Jej aikwij likit ankil an Anij iman jen kõnan ko ad make.
13, 14. (a) Jej aikwij anjo ion kõnan ko ad ñe jej jelmaik ta wãwen ko? (b) Etke jej aikwij kõtlok bwe ankil an Anij en bõk anjo?
13 Ekkeini ad katak Nan in Anij im book ko jet jen “dri korijer eo e tiljek im meletlet” ej juõn men in aikwij elap ñan ad kate kij. (Matu 24:45) Emaroñ eindein elañe ebin ad readi book ko ak elañe juõn book ej bwebwenato kin “men ko re mũlõl an Anij.” (1 Dri Korint 2:10) Bõtab, jen ke jab karõk ien ñan katak Bible ibbed make? Bõlen jej aikwij kate kij ñan jijet im bõk ien ñan katak jen book ko. Ak, elañe jejjab kõmman eindein, ewi wãwen ad maroñ edjoñ “ekõñ ko rebin rej ekar ñõn ro re ridto”?—Dri Hibru 5:14.
14 Ta kin ien ko ñe jej jeblak ñan mweo imõd im mõk elikin juõn ien jerbal eaetok? Jej aikwij iun kij make ñan etal ñan kwelok ko an Christian. Ak kwalok nan ñan ro jejaje kajjiir emaroñ jab juõn men jekõnan kõmmane. Paul ear make kile bwe jet ien jej aikwij kwalok nan ilo ‘makoko.’ (1 Dri Korint 9:17) Bõtab, jej kõmmane men kein kinke Jehovah—Karo eo ad ilañ, me jej yokwe—ej jiroñ kij bwe jen kõmmane. Im jejjab ke juburuõd im aemololo elikin ad kate kij ñan katak, etal ñan kwelok ko, im ñan kwalok nan?—Sam 1:1, 2; 122:1; 145:10-13.
Kwon Jab “Okõtõklik”
15. Ewi wãwen Jesus ear likit juõn joñok ñan kõttãik e ñan Anij?
15 Jesus Christ ear kwalok bwe ear kõttãik e ñan Jemen ilañ ilo juõn wãwen ejejuan. “I ar itok jen lõñ, jab bwe In kõmõnmõn ankil Aõ, a ankil an Eo e ar jilkinlok Iõ,” Jesus ear jiroñ ri kalor ro an. (John 6:38) Ke ear inebata ilo jikin kallip in Gethsemane, ear jar: “O Jema, elañe e maroñwe en ilok kõp in jen Iõ: a en jab ankil Aõ, a ankil Am.”—Matu 26:39.
16, 17. (a) Ewi wãwen ad aikwij lemnak kin men ko jej likit ilikid? (b) Kwalok bwe Paul ear mol ilo an watõk jibadbad ko an lal einwõt “kobij.”
16 Jesus Christ ekõnan bwe jen tiljek ñan bebe eo ad ñan jerbal einwõt ri karejar ro an Anij. Ear ba: “Ejelok armij ekar ñõn ailiñ in Anij, elañe ej likit pein ion plau, im okõtõklik.” (Luk 9:62) Ad keini in kalmenlokjen kin ta men ko jaar likit ilikid ejjab juõn men emõn jekõnan kõmmane elañe jej karejar ñan Anij. Ñan Ri Pilippai ro, Paul ear je: “Ij watõki men otemjej jerata wõt, kin an kanuij emõn aõ jela Kraist Jisõs aõ Iroij: kin Eo men ko otemjej aõ re joko, im ij watõki kwobij, bwe in jibarek Kraist.”—Dri Pilippai 3:8.
17 Lemnak kin men ko otemjej Paul ear watõki kobij im joloki bwe en bõk ãjinkij ko ilo jitõb einwõt juõn ri karejaran Anij. Ear jab ilok jen men in kamõnõnõ ko an lal wõt ak bareinwõt jen an bõk juõn jerbal einwõt ri tel in kabuñ an Ri Jew ro. Elañe Paul ear wõnmanlok wõt ilo kabuñ eo an Ri Jew ro, emaroñ kar bõk juõn jea eutiej einwõt Simeon, nejin ri kaki eo an Paul etan Gamaliel. (Jerbal 22:3; Dri Galetia 1:14) Simeon ear erom juõn ri tel an Ri Pharisee ro im bõk juõn jea eutiej—meñe ear wõr bere ko ibben—ke Ri Jew ro rar jumae ailiñ in Rome ilo 66-70 C.E. Ri Jew ak ri tarinae ro an Rom rar mõn e ilo tarinae eo.
18. Kwalok juõn wanjoñok ñan kwalok kin ewi wãwen tõbrak ko ilo jitõb rej bõktok ãjinkij ko.
18 Elõñ Ri Kennan ro an Jehovah rar lor joñok eo an Paul. “Iumin jejjo wõt yiõ elikin aõ kadiojlok jen school, I ar jerbal einwõt juõn secretary eutiej ibben juõn lawyer ebuñbuñ ilo London,” Jean ear ba. “I ar mõnõnõ kin jerbal eo aõ im I ar mweie, ak ilo buruõ I ar jelã bwe I ar maroñ kalaplok aõ jerbal ñan Jehovah. Ilo jemlokin, I ar kejelãik ir bwe Inaj kar to jen jerbal eo aõ im I ar jino pioneer. Elap aõ kamolol bwe I ar kõmman bebe in 20 yiõ ko remotlok! Jerbal in kwalok nan eo aõ full-time ear kamweie iõ elaplok jen aõ jerbal einwõt juõn secretary mokta. Ejelok bar juõn men ear kajuburuõ elaplok jen aõ lo kin wãwen an Nan eo an Jehovah ukõt mour eo aõ. An wõr kunaõ ilo jerbal in ej juõn men ejejuan. Men eo jej lelok ñan Jehovah jejjab maroñ keini ibben men eo jej bõk jen e.”
19. En kar ta bebe eo ad, im etke?
19 Men ko rej walok ilo mour eo ad remaroñ oktak tokelik. Bõtab, wujleplok eo ad ñan Anij ej bedwõt. Jej ri karejar ro an Jehovah wõt, im ej kõtlok kij bwe jen beek in kajerbal ien, kajur, im maroñ ko ad, im men ko eirlok wõt ilo wãwen eo emõntata ekkar ñan lemnak ko ad. Kin men in, bebe ko jej kõmmani remaroñ kalikar yokwe eo ad ñan Anij. Bareinwõt rej kwalok kin ewi joñan ad mõnõnõ in lelok mour eo ad ñan e. (Matu 6:33) Jekdon ta wãwen ko ad, jen ke jab kõnan jek ilo buruõd bwe jen lelok ñan Jehovah men ko remõntata? Paul ear ba: “Bwe elañe ererelok lemnok, ej kabuñburu ekar ñõn men ko iben armij, jab ñõn men ko ejelok iben.”—2 Dri Korint 8:12.
“Komij Bõk Leemi”
20, 21. (a) Ri karejar ro an Anij rej jebar leen et ko? (b) Ewi wãwen an Jehovah kajerammõn ro rej lelok men ko air remõntata ñan e?
20 Jerbal einwõt ri karejar ro an Anij ejjab bin. Jen men in, ej kanemkwoj kij jen juõn wãwen kamakoko ekauwatata ej kwote mõnõnõ eo ad. “Kiõ ke anemkwojami jen jerawiwi, im kom korijeran Anij,” Paul ear je, “komij bõk leemi ñõn kwojarjar, im jemlokõn, mour in drio.” (Dri Rom 6:22) Ad karejar ñan Anij ej jebar leen ko rekwojarjar kinke jej bõk tokjen ko rekwojarjar, ak mour erreo. Bareinwõt, ej tellok ñan mour indio ilo ran ko rej itok.
21 Jehovah ej joij ñan ri karejar ro an. Ñe jej kamaat ad maroñ ilo jerbal eo an, ej kabellok ñan kij “aod ko ilañ” im katortok iod “juõn jerammõn elap ñan maat joñan.” (Malachi 3:10) Enaj juõn men ekamõnõnõ ñan karejar einwõt ri karejar ro an Jehovah ñan indio!
Kwoj Kememej Ke?
• Etke jej erom ri karejar ro an Anij?
• Ewi wãwen ad kwalok bwe jej kõttãik kij ñan kõmanman ankil an Anij?
• Etke jej aikwij bojak in likit ankil an Jehovah iman ankil ar make?
• Etke jejjab kõnan ‘okõtõklik’?
[Pija eo ilo peij 12]
Jerbal in karejar ilo mõnõnõ ilo Israel kar juõn joñok ñan jerbal in karejar eo an Christian
[Pija eo ilo peij 13]
Jej erom ri karejar ro an Anij ñe jej baptais
[Pija ko ilo peij 13]
Ri Christian ro rej likit ankil an Anij mokta
[Pija eo ilo peij 14]
Moses ear ãliklik in bõk jerbal eo an