Nan Eo An Jehovah Ejamin Likjap
“E ar jab likjõp juõn men ian men ko remõn Jeova ami Anij e ar ba kin kom; men otemjej re jejit ñõn kom, ejelok juõn iair e ir.”—JOSHUA 23:14.
1. Wõn eo kar Joshua, im ta eo ear kõmmane ilo tu jemlokin mour eo an?
EAR juõn ri tel in tarinae epãtõñtõñ im beran, juõn emaan ewõr an tõmak im tiljek. Ear etetal ibben Moses im Jehovah ear kãlet e ñan tel ailiñ in Israel jen ene jemaden ñan juõn ene e bwijliplip kin milk im honey. Ilo tu jemlokin mour eo an, emaan in, Joshua, me elap an armij kautiej e, ear kwalok juõn katak ekaitoktoklimo ñan emaan ro reritto ilo Israel. Ejelok bere, bwe katak in ear kakajur tõmak ko an ro rar roñjake e. Emaroñ eindein ñan yuk.
2, 3. Ke Joshua ear konono ibben ritto ro an Israel, ta kar bed eo an Israel, im ta eo Joshua ear ba?
2 Lemnak kin ta eo ear walok, einwõt an kar Bible eo kwalok kake: “Im elikin elõñ ran, ke emwij an Jeova lelok kakije ñõn ro nejin Israel jen aolepen ro rej kijirãte ir iturir, im Joshua e lõlap im bwijwõlã; inem Joshua e ar kirtok aolepen Israel, ridto ro air, im jiõb ro, im dri ekajet ro air, im ro dri kabwijrõk, im e ar ba ñõn ir, Ña i lõlap im bwijwõlã.”—Joshua 23:1, 2.
3 Mõttan jidik Joshua ear 110 an yiõ, im ear mour iumin ien ko elap air kairujruj ilo bwebwenato eo an armij ro an Anij. Emwij an kar lo jerbal ko an Anij rekajur, im emwij an kar lo an jejjet kitien elõñ kallimur ko an Jehovah. Kin men in, ilo an make lo men ko rar walok ear ba ilo liki: “Kom jela ilo buruemi otemjej, im ilo ami otemjej, bwe e ar jab likjõp juõn men ian men ko remõn Jeova ami Anij e ar ba kin kom; men otemjej re jejit ñõn kom, ejelok juõn iair e ir.”—Joshua 23:14.
4. Ta kallimur ko Jehovah ear lelok ñan Ri Israel ro?
4 Ta nan ko an Jehovah rar jejjet kitieir ilo ien mour eo an Joshua? Jenaj etale jilu kallimur ko me Jehovah ear lelok ñan Ri Israel ro. Kein kajuõn, Anij enaj kar lomoren ir jen air kamakoko. Kein karuo, enaj kar kejbãrok ir. Kein kajilu, enaj kar lelok aikwij ko air. Jehovah ear bar lelok ejja kallimur kein wõt ñan armij ro an ilo ran kein, im emwij ad lo air jejjet kitieir ilo ien mour eo ad. Bõtab, mokta jen ad etale ta eo Jehovah ear kõmmane ilo ran kein ad, jen etale makitkit ko an ilo ran ko an Joshua.
Jehovah Ej Lomoren Armij Ro An
5, 6. Ewi wãwen an kar Jehovah lomoren Ri Israel ro jen Egypt, im men in ear kwalok kin ta?
5 Ke Ri Israel ro rar lamõj ñan Anij kin air kamakoko ilo Egypt, Jehovah ear loe. (Exodus 2:23-25) Ilo wijki eo urur, Jehovah ear ba ñan Moses: “Emwij aõ wõnlõltok bwe In lomor [armij ro aõ] jen pein ro dri Ijipt, im bwe In ãñinlok ir jen eneo ñõn juõn ene emõn im e rãbõkbõk, ñõn juõn ene e bwijliplip kin milk im hõnni.” (Exodus 3:8) Ear men in kairujruj ñan lo an Jehovah kõmmane men in! Ke Pharaoh ear makoko in kõtlok bwe Israel en illok jen Egypt, Moses ear ba ñan e bwe Anij enaj kõmman bwe den ko ilo River Nile ren erom bõtõktõk. Nan eo an Jehovah ear jab likjap. Den ko ilo River Nile rar erom bõtõktõk. Ek ko rar mij, im rar jab maroñ idak jen river eo. (Exodus 7:14-21) Pharaoh ear kabin buruen, im Jehovah ear bõktok bar ruatimjuõn men in kaeñtan ko, im ear kwalok lok iman kin ta eo enaj kõmmane. (Exodus, chapter 8-12) Elikin an kar menin kaeñtan eo kein kajoñoul mõn manje otemjej ilo Egypt, Pharaoh ear kakien Ri Israel ro bwe ren diojlok—im rar kõmman eindein!—Exodus 12:29-32.
6 Lomor in ear kabellok ial eo ñan an Jehovah bõk Israel einwõt ailiñ eo emwij an kãlete. Ear kautiej Jehovah einwõt Eo ej kajejjet kitien kallimur ko an, eo me nan eo an ejamin likjap. Ear kwalok utiej eo an Jehovah ilõñin anij ko an ailiñ ko. Ñe jej read kin lomor in ej kakajur tõmak eo ad. Lemnak mõk kin ta naj kar eñjake eo am elañe kwar bed ilo ien eo! Joshua ear lo ilo ejelok bere bwe Jehovah “eo eutiejtata ion aolepen lõlin.”—Sam 83:18.
Jehovah Ej Kejbãrok Armij Ro An
7. Ewi wãwen Jehovah ear kejbãrok Ri Israel ro jen jar in tarinae eo an Pharaoh?
7 Ta kin kallimur eo kein karuo—bwe Jehovah enaj kar kejbãrok armij ro an? Kallimur in ear mõttan kallimur eo an Jehovah bwe enaj kar lomoren ir jen Egypt im kadeloñ ir ilo Enen Kallimur eo. Kememej bwe Pharaoh ear illu im lukwarkware Israel kin jar in tarinae eo an ekajur, ekoba elõñ buki chariot ko. Kin an utiej buruen ear lemnak bwe enaj kar lo tõbrak, elaptata ke ear einwõt ñe Ri Israel ro rar jab maroñ ko kin air bed ikõtan tol ko im lomalo eo! Inem Anij ear emmakit ñan kejbãrok armij ro an ilo an kar likit juõn kõdo ikõtan camp ko ruo. Ear marok ibben Ri Egypt ro; im ear meram ibben Ri Israel ro. Ke kõdo eo ear bõprae wõnmanlok eo an Ri Egypt ro, Moses ear kwotake jokon eo an im den ko ilo Lomalo Ekilmir rar jebel. Men in ear lelok ial in ko ñan Ri Israel ro im ear erom juõn men in aujid ñan Ri Egypt ro. Jehovah ear kokkure jar in tarinae eo ekajur an Pharaoh, im ear kejbãrok armij ro An bwe ren bõk anjo.—Exodus 14:19-28.
8. Kain kejbãrok rot Ri Israel ro rar iione (a) ilo ene jemaden eo im (b) ke rar deloñ ilo Enen Kallimur eo?
8 Elikin air kar kijone Lomalo Ekilmir, Ri Israel ro rar itoitak ilo juõn ene me rar kwalok kake einwõt juõn “ene jemaren eo elap im men in lelñoñ, ijo eor serpent kijeek im marebep ko, im ene emõra ijo ejelok dren.” (Duteronomi 8:15) Jehovah ear bar kejbãrok armij ro an ijo. Im ta kin air deloñ ilo Enen Kallimur eo? Jar in tarinae ko an Ri Canaan rar jumae ir. Ak, Jehovah ear ba ñan Joshua: “Kwon jutõk im elã jen Jordan in, kwe im armij rein otemjej, ñõn eneo Ij lelok ñõn ir, aet, ro nejin Israel. Ejelok armij e naj maroñ in jutõk imam iomin aolepen ran in am mour: einwõt I ar ber iben Moses, ein drein I naj ber ibõm; I jamin likjõp jen yuk, ak illok jen yuk.” (Joshua 1:2, 5) Nan kein an Jehovah rar jab likjap. Iumin enañin jiljino yiõ ko, Joshua ear bõk anjo jen 31 king ro im bõk mõttan ko relap an Enen Kallimur eo. (Joshua 12:7-24) Rejamin kar lo tõbrak elañe Jehovah ear jab kejbãrok ir.
Jehovah Ej Lelok Aikwij ko An Armij Ro An
9, 10. Ewi wãwen Jehovah ear lelok aikwij ko an armij ro an ilo ene jemaden?
9 Jen etale kallimur eo kein kajilu—Jehovah enaj lelok aikwij ko an armij ro an. Ejjabto elikin air kar bõk lomor jen Egypt, Anij ear kallimur ñan Ri Israel ro: “Lo, I naj kowutlok bred jen lõñ ñõn kom; im armij rõn re naj drioij im aini mõtõn ekar ñõn jabrewõt ran.” Einwõt ear ba, Anij ear lelok “bred jen lõñ.” “Ke ro nejin Israel rar loe, rar ba ñõn dron, Ta jein?” Ear manna, bred eo Jehovah ear kallimur ñan ir.—Exodus 16:4, 13-15.
10 Iumin 40 yiõ ko ilo ene jemaden, Jehovah ear kejbãrok Ri Israel ro, im lelok ñan ir kijeir im limiir. Bareinwõt ear kejbãrok nuknuk ko air bwe ren jab iramij ioir ak mor, im neiir rar jab ebbõj. (Duteronomi 8:3, 4) Joshua ear lo aolep men kein. Jehovah ear lomoren, kejbãrok, im lelok aikwij ko an armij ro an, einwõt an kallimur ñan ir.
Bõk Lomor ilo Ran Kein
11. Ta kejelã eo kar kõmmane ilo Bethel, ilo October 1914? Men in ear melelen bwe ear ien ñan an Jehovah kõmman ta?
11 Ta kin ran kein ad? Ilo jibboñin Friday, October 2, 1914, Charles Taze Russell, me ear tel Ri Kennan ro an Jehovah mokta ilo ien eo, ear etetal iloan jikin mõñã eo ilo Bethel ilo Brooklyn, New York. “Yokwe kom aolep,” ear ba ilo mõnõnõ. Inem, mokta jen an kar jijet, ilo mõnõnõ ear kejelã: “Ien ko an Ri Ailiñ ko rar jemlok; emwij an king ro air iroij.” Bar juõn alen, ear itok ien eo ñan an Jehovah, Iroij Bõtata eo ijoko otemjej, ñan emmakit kin armij ro an. Im ear kõmman eindein!
12. Ta lomor eo ear walok ilo 1919, im kin ta tõbrak ko?
12 Lalem yiõ ko tokelik, Jehovah ear lomoren armij ro an jen “Babilõn Elap,” dolul eo ekajur in kabuñ ko rewan ibelakin lal. (Reveles̃õn 18:2) Eiet ro iad rainin rar lo lomor in ekairujruj. Ak, ealikar ad lo tõbrak ko. Jehovah ear bar kajutak kabuñ eo erreo im kaburukuk ro rar kõnan kabuñ ñan e. Emwij an kar kanan kin men in ikijen ri kanan Aiseia: “Ilo ran ko eliktata, tol in imõn Jeova naj kabin e ilo jabõn tol ko, im naj koutiej e ilõñin tol ko redrik; im ro dri ailiñ ko re naj ibweptok ñõn e.”—Aiseia 2:2.
13. Ta laplok eo ibwiljin armij ro an Jehovah emwij am loe?
13 Nan ko an Aiseia rar jab likjap. Ilo 1919 eo bwen ri kabit ro rar jino juõn jerbal eberan in kwalok nan ibelakin lal me ear kautiej kabuñ eo ñan Anij eo emol. Elõñlok jen 10 yiõ ko tokelik, ear alikarlok bwe rar karuwaineneik ‘sheep ro jet’ ñan air bõk kunair ilo kabuñ eo erreo. (Jon 10:16) Mokta elõñ thousand ro rar itok, inem elõñ buki thousand, im kiõ elõñ million ro rej rejetake kabuñ eo erreo! Ilo juõn vision ear lelok ñan ri jilek John, rar kõkkar ir einwõt, “[juõn] jar elap, eo ejelok armij ej maroñ in bwinir, jen ailiñ otemjej, im ian bwij otemjej, im driloabjen otemjej, im konono otemjej.” (Reveles̃õn 7:9) Ta eo emwij am loe ilo ien mour eo am? Jete oran Ri Kennan ro an Jehovah rar bed ion lal ke kwar jino katak mol eo? Rainin, ro rej karejar ñan Jehovah elõñlok jen 6,700,000 orair. Ilo an lomoren armij ro an jen Babylon Elap, Jehovah ear kabellok ial eo ñan juõn laplok ekairujruj jej loe kiõ ibelakin lal in.
14. Ta lomor eo ej itok wõt?
14 Jehovah enaj kõmman bar juõn jerbal in lomor—me enaj kitibuj aolepen armij ro ion lal. Ilo an kwalok kajur eo ekabwilõñlõñ, Jehovah enaj kokkure aolep ro rej jumae e, im enaj lomoren armij ro an im kadeloñ ir ilo juõn lal ekãl me wãnik ej jokwe iloan. Enaj juõn men in kalañliñ ñan lo jemlokin nana eo im jinoin ien eo eaibujuij tata ilo aolepen bwebwenato eo an armij ro!—Reveles̃õn 21:1-4.
Kejbãrok eo An Jehovah ilo Ran Kein Ad
15. Etke ear wõr juõn men in aikwij ñan bõk jibañ jen Jehovah ilo ran kein?
15 Einwõt emwij ad loe, Ri Israel ro ilo ran ko an Joshua rar aikwij kejbãrok eo an Jehovah. Armij ro an Jehovah ilo ran kein rej oktak ke jen ir? Rejjab! Jesus ear kakkõl ri kalor ro an: “Ien eo re naj ketõk kom ñõn iñtan, im re naj mõn kom: im dri ailiñ otemjelok re naj kijirãte kom kin eta.” (Matu 24:9) Iumin elõñ yiõ ko, Ri Kennan ro an Jehovah ilo elõñ jikin ko rar kijenmij iumin jumae eo elap im matõrtõr eo elej. Ak, emwij an kar Jehovah kamol bwe ej bed ibben armij ro an. (Dri Rom 8:31) Nan eo an ear kallimur ñan kij bwe ejelok—‘ken tõrinae emwij nawãwen nae kij’—enaj kabõjrak ad jerbal in kwalok nan im katakin kin Ailiñ eo.—Aiseia 54:17.
16. Ta men in kamol eo emwij am loe ej kwalok bwe Jehovah ej kejbãrok armij ro an?
16 Meñe lal in ej kijirãte ir, armij ro an Jehovah rej laplok wõt. Ri Kennan ro an Jehovah rej lõñlok ilo 236 ailiñ ko—men in ej kein kamol bwe Jehovah ej bed ibbed ñan kejbãrok kij jen ro rekõnan kokkure ak kabõjrak kij. Kwomaroñ ke kememej ãt ko etan ri tel in kien ak kabuñ ko me ilo ien mour eo am elap air kar kaeñtan armij ro an Anij? Ta eo ear walok ñan ir? Rej bed ia kiõ? Elõñ rar jako, einwõt Pharaoh ilo ran ko an Moses im Joshua. Im ta kin ri karejar ro retiljek an Anij im rar mij ilo ran kein? Jehovah ej kejbãrok ir ilo an kememej ir. Ejelok bar juõn jikin kone emõnlok. Ealikar bwe, ikijen kejbãrok, nan ko an Jehovah rar jejjet kitieir.
Jehovah Ej Lelok Aikwij ko An Armij Ro An Rainin
17. Ta men in kamol eo Jehovah ear letoke ikijen mõñã ko lor jitõb me enaj jibañ kij kaddek juõn kõtan emõn ibben?
17 Jehovah ear lelok aikwij ko an armij ro an ilo ene jemaden, im ej liloki ñan ir rainin. Jej bõk jibañ ñan ruaklok ñan Anij ikijen “dri korijer e tiljek im meletlet.” (Matu 24:45) Jej bõk jelãlokjen eo emol kin Anij me rar nojak iumin elõñ buki yiõ ko. Enjel eo ear ba ñan Daniel: “Nan kein rej aikwij nojak im jab walok mae ien eo eliktata.”—Daniel 12:9.
18. Etke jemaroñ ba bwe elap jelãlokjen eo emol rainin?
18 Jej mour ilo ien eo eliktata, im emol, elap jelãlokjen eo ad kin Anij. Ibelakin lal in, jitõb kwojarjar ear tel ro rej yokwe mol eo ñan jelãlokjen eo ejejjet kin Anij eo emol im karõk ko an. Elukkun lõñ Bible ko ion lal in rainin, im bareinwõt book ak magazine ko me rej jibañ armij ro ñan melele kin mol ko raorõk me rej bed ilo Bible. Ñan wanjoñok, jen etale, kobban book in katak eo Jelãlokjen eo Ej Tellok ñan Mour Indio. a Ibwiljin chapter ko rej: “Wõn Ej Anij eo Emol?,” “Ta eo ej Walok ñan Ro Remij Rejitenburu Ibbed?,” “Ailiñ In Anij Ej Iroij,” im “Etke Anij Ej Kõtlok an Wõr Eñtan?” Armij ro rar lemnak kake kajitõk kein iumin elõñ thousand yiõ ko. Uak ko an kajitõk kein rebellok ñan kij. Meñe iumin elõñ buki yiõ ko armij ro rar jaje kin Bible eo im kabuñ ko rewan me rej ba rej Christian rar katakin kin katak ko rewan, ak Nan in Anij ej jededlok wõt, im ej lelok ekan ko lor jitõb ñan aolep ro rekõnan karejar ñan Jehovah.
19. Ta kallimur ko emwij am lo ear jejjet kitieir, im ta jemlok eo emwij am tõbare?
19 Ejelok bere bwe, jen men ko emwij ad lo kin mejed, jemaroñ ba: “E ar jab likjõp juõn men ian men ko remõn Jeova ami Anij e ar ba kin kom; men otemjej re jejit ñõn kom, ejelok juõn iair e ir.” (Joshua 23:14) Jehovah ej lomoren, kejbãrok, im lelok aikwij ko an ri karejar ro an. Kwomaroñ ke kwalok jabdewõt kallimur eo an me ear likjap im jab jejjet kitien ilo ien eo ear karõke? Jeban. Ilo meletlet jej liki Nan in Anij.
20. Etke jemaroñ reilok ñan ilju im jeklaj ilo liki?
20 Ta kin ilju im jeklaj? Jehovah ear jiroñ kij bwe enañin kij aolep jemaroñ bõk kejatdikdik eo ñan mour ilo juõn lal me enaj ukõte ñan juõn paradise ekalañliñ. Eiet wõt ro ibwiljid ewõr kejatdikdik eo ibbeir ñan iroij ibben Christ ilañ. Jekdon ta kejatdikdik eo ad, ewõr unin ad bed im tiljek einwõt kar Joshua. Ran eo enaj itok ñe kejatdikdik eo ad enaj jejjet kitien. Inem jenaj lemnak liklok ñan aolep kallimur ko Jehovah ear kõmmani, im jenaj bareinwõt ba: “Men otemjej re jejit.”
[Kõmel̦el̦e eo itulal̦]
a Jeje in Ri Kennan ro an Jehovah.
Kwomaroñ Ke Kamelele?
• Ta kallimur ko an Jehovah emwij an kar Joshua lo air jejjet kitieir?
• Ta kallimur ko an Anij emwij am lo air jejjet kitieir?
• Ta eo jemaroñ liki ikijen nan in Anij?
[Pija eo ilo peij 23]
Jehovah ear emmakit ñan lomoren armij ro an
[Pija eo ilo peij 23]
Ewi wãwen Jehovah ear kejbãrok armij ro an ilo Lomalo Ekilmir?
[Pija eo ilo peij 24]
Ewi wãwen Jehovah ear lelok aikwij ko ñan armij ro an ilo ene jemaden?
[Pija ko ilo peij 25]
Jehovah ej kejbãrok armij ro an rainin