Ta eo Ej Kõmman Bwe En Wor Tokjen Mour?

“Kwon mijõk Anij, im bokake kien ko An.”​—EKK. 12:13.

1, 2. Ewi wãwen jemaroñ bõk tokjen jen ad etale book in Ekklisiastis?

BAJ lemnak wõt kin juõn emaan me ewõr ibben aolep men ko otemjej. Ej juõn ri kien ebuñbuñ, juõn ian ro elaptata air mweie ilo lal, im armij eo emeletlet tata ilo ebeben eo an. Bõtab, meñe elap tõbrak ko an, ej kajitõkin wõt e make, ‘Ta eo ej kõmman bwe en wõr tokjen mour?’

² Emaan in ear mour enañin jilu thousand yiõ ko remotlok. Ãt eo etan kar Solomon, im ilo book in Ekklisiastis, jej lo kamelele eo an kin jibadbad ko an ñan bukõt juburu. (Ekk. 1:​13) Elap ad maroñ katak jen men ko Solomon ear iioni. Emol, meletlet eo jej lo ilo book in Ekklisiastis enaj jibañ kij ñan kõmman mejenkajjik ko me renaj letok tokjen eo emol ilo mour ko ad.

“Kõñ Kõto”

3. Ta mol eo eaorõk kin mour eo an armij jej aolep jelmaiki?

³ Solomon ear kamelele bwe Anij ear kõmanman elõñ men ko raibujuij ion lal in​​—men ko rekabwilõñlõñ im rekaitoktoklimo im ejelok jemlokair me jej lañliñ kaki. Bõtab, jejjab maroñ lukkun etale menin kõmanman ko an Anij kinke mour ko ad rekadu. (Eccl. 3:​11; 8:​17) Einwõt Bible eo ej ba, reiet wõt ran ko ad im emõkaj air jako. (Job 14:​1, 2; Ekk. 6:​12) Mol in eaorõk ej aikwij in kamakit kij ñan kajerbal mour ko ad ilo meletlet. Ejjab bidodo ñan kõmmane men in, kinke lal in an Satan emaroñ kareel kij bwe jen bõk ial eo ebwid.

4. (a) Ta melelen nan in Hebrew eo rar ukõte “men bata”? (b) Ta jibadbad ko ilo mour jenaj etali?

⁴ Ñan kalikar kauwatata eo kin ad jerwane mour ko ad, Solomon ear kajerbal nan ko “men bata” im nan ko reinlok wõt enañin 30 alen ilo Ekklisiastis. Nan in Hebrew eo rar ukõte “men bata” ej jitõñlok ñan juõn men me ejelok tokjen, ejelok aorõkin ak ejamin to an bed. (Ekk. 1:​2, 3) Jet ien Solomon ej kajerbal nan ko “men bata” ilo ejja wãwen eo wõt ej kajerbal “kõñ kõto.” (Ekk. 1:​14; 2:​11) Ealikar, bwe ejelok tokjen ñan kajeoñ in lukwarkwar kõto eo. Jabdewõt armij ej kajeoñ in kõmmane men in ejamin bõk jabdewõt men. Jibadõk mejenkajjik ko rejjab meletlet enaj bareinwõt menin kaillu im kabwerer. Elap an kadu joñan aetokin mour ilo jukjuk im bed in ñan ad jerwane kin jibadbad ko ejelok tõbrakiir. Inem, ñan jibañ kij bõprae ad kõmmane bwid in, jen lale jet wanjoñok ko me Solomon ear litoki kin men ko ekkã an armij jibadõki ilo mour. Moktata, jenaj etale jibadbad in menin kamõnõnõ ko im mweiuk ko. Elikin men in, jenaj etale kin aorõkin jerbal eo me ej kabuñburuen Anij.

Jibadõk Menin Kamõnõnõ ko Enaj ke Kamõnõnõik Kij?

5. Ia eo Solomon ear bukõt juburu ie?

⁵ Einwõt elõñ armij ro rainin, Solomon ear kajeoñ im bukõt juburu eo ilo an jibadõk menin kamõnõnõ ko ilo mour. Ear ba: “I ar jab drebij buruõ jen jabrewõt men in lõñliñ.” (Ekk. 2:​10) Tu ia eo ear bukõte menin kamõnõnõ ko ie? Ekkar ñan Ekklisiastis chapter 2, ear ‘kamõnõnõik kõniekin kin wain’​​—ak ilo ejja ien in ear kwalok jatõr​​—im ear jibadõk makitkit kein einwõt kaibujuij melaj, kõmmane moko imõn iroij, roñjake kajañjañ ko, im kañi mõñã ko renno.

6. (a) Etke ejjab nana ñan lañliñ kin men ko remõn ilo mour? (b) Ikijen menin kamõnõnõ ko, jokkin wõt juõn et eo jej aikwiji?

⁶ Bible eo ej kananaik ke ien iiaio ko ibben ro mõttad? Jaab. Ñan wanjoñok, Solomon ej lo bwe an mõñã ilo juõn ien kakije elikin an jerbal ej juõn menin letok jen Anij. (Read Ekklisiastis 2:​24; 3:​12, 13.) Bareinwõt, Jehovah ej kirtok jodikdik ro bwe ren ‘mõnõnõ im burueir en kalõñliñ ir’ ilo juõn wãwen emeletlet. (Ekk. 11:9) Jej aikwij ien kakije im menin kamõnõnõ ko remõn. (Keidi Mark 6:​31.) Bõtab, menin kamõnõnõ ko ren jab men eo moktata ilo mour eo ad. Jen men in, ien kakije ej aikwij einwõt tõñal eo jej kañe elikin ad mõñã mol in mõñã. Kwonaj errã bwe jekdon ewi joñan ad mõnõnõ in mõñã tõñal ko, jenaj mõk in mõñã elañe jenaj mõñã wõt men kein, im rejamin letok elap õn in ejmour. Ilo ejja wãwen in lok wõt, Solomon ear lo bwe juõn mour me ej keolaplape menin kamõnõnõ ko ej einlok “kõñ kõto.”​​—Ekk. 2:​10, 11.

7. Etke jej aikwij in kejbãrok jokãlet eo ad kin menin kamõnõnõ ko?

⁷ Bareinwõt, ejjab aolep kain menin kamõnõnõ ko remõn. Elõñ relukkun kauwatata​​—ñan mour eo ad ilo jitõb im ñan mwil eo emõn jimor. Elõñ jete million armij ro rar jelmae elap buromõj im eñtan kinke rar ‘kõnan bukõt menin kamõnõnõ ko,’ ilo air kajerbal uno ko rekajur, kadõk, ak ikkure kin money? Ilo joij Jehovah ej kakkõl kij bwe elañe jej kõtlok bwe burued ak mejed ren tellok kij ñan kõmman men ko rekauwatata, jenaj iion jorrãn.​​—Gal. 6:7.

8. Etke ej menin meletlet ñan kalmenlokjen kin wãwen mour eo ad?

⁸ Bareinwõt, elañe jej likit menin kamõnõnõ ko imantata, renaj kamad kij jen men ko raorõklok. Kememej wõt, emõkaj an mour ellã, im ejelok kallimur en ejejjet bwe ilo mour in ekadu jenaj ejmour ien otemjej im ejamin wõr abañ ko. Eñin unin, einwõt an kar Solomon bareinwõt lo, emaroñ laplok an wõr tokjen ad bed ilo juõn ilomij​​—elaptata an juõn Ri Christian jeid im jatid maan ak kõrã etiljek​​—jen ad etal ñan juõn “imõn ro rej tõñ.” (Read Ekklisiastis 7:​2, 4.) Etke emol men in? Ke jej roñjake katak in ilomij eo im kalmenlokjen kin wãwen mour eo an ri karejar eo an Jehovah ej kab mij, emaroñ kamakit kij ñan etale wãwen mour eo ad make. Tokjen men in, jemaroñ bõk jemlok eo bwe jej aikwij ukõt mejenkajjik ko ad bwe jen kajerbal aolepen mour eo ad ilo meletlet.​​—Ekk. 12:1.

Mweiuk ko Renaj ke Letok Juburu ñan Kij?

9. Ta eo Solomon ear lo ikijen an lõñ mweiuk ko?

⁹ Solomon kar juõn ian emaan ro remweietata ion lal in ke ear jeje Ekklisiastis. (2 Kron. 9:​22) Ear wõr an maroñ ñan bõk aolep men ko otemjej ear kõnan. “Jabrewõt kõnan an meja, I ar jab drebij jeni,” ear jeje. (Ekk. 2:​10) Mekarta, ear lo bwe mweiuk ko rejjab maroñ bõktok juburu. Ear kajemloki: “Eo ej yokwe silver, e jamin mãt kin silver; ak eo ej yokwe elõñ mweiuk kin orlok.”​​—Ekk. 5:​10.

10. Ta eo ej tellok ñan juburu eo emol im mweiuk ko remol?

¹⁰ Meñe emõkaj an jako aorõkin mweiuk ko, emaroñ kajur wõt an kareelel. Ilo juõn survey (ekkatak) ilo America, 75 percent in ri school ro rej kab deloñ ilo college rar kwalok bwe mejenkajjik eo air ilo mour kar bwe ren “mweie.” Meñe rar tõbar mejenkajjik eo air, renaj kar ke lukkun mõnõnõ? Ejjab aolep ien. Ri etale ro rar kile bwe ñe mweiuk ko rej aorõktata ilo mour eo an juõn armij, ebinlok air lo mõnõnõ im juburu. Elõñ yiõ ko remotlok, Solomon ear bareinwõt tõbar ejja jemlok in wõt. Ear jeje: “I ar bareinwõt ainitok ñõn iba gold im silver, im mweiuk ko mweien kiñ ro . . . Im lo, aolepeir men bata im einwõt kõñ kõto.”a (Ekk. 2:​8, 11) Oktan men in, elañe jej kajerbal mour eo ad ñan karejar ñan Jehovah kin aolepen buruõd im kin men in, bõk kajerammõn eo an, jenaj bõk mweiuk ko remol.​​—Read Jabõn Kennan Ko 10:22.

Kain Jerbal Rot Ej Bõktok Juburu eo Emol?

11. Ta eo Jeje ko ilo Bible eo ear kwalok kin aorõkin jerbal?

¹¹ Jesus ear ba: “Jema ej jerbal ñõn ien in, im Ña Ij jerbal.” (Jon 5:​17) Ejelok bere bwe Jehovah im Jesus rej bõk juburu jen air jerbal. Bible eo ej kwalok kin juburu eo an Jehovah kin menin kõmanman ko an ñe ej ba: “Anij e ar lo men otemjej E ar kõmõnmõni, im lo, re kanuij emõn.” (Jen. 1:​31) Enjel ro “rar lamij kin lõñliñ” ke rar lo aolep men ko otemjej Anij ear kõmanmani. (Job 38:​4-7) Solomon ear bareinwõt mõnõnõ kin aorõkin jerbal eo ewõr tokjen.​​—Ekk. 3:​13.

12, 13. (a) Ewi wãwen ruo armij rar kwalok juburu eo rej bõke jen air kate im jerbal? (b) Jet ien etke jerbal eo emaroñ menin kaillu im kabwerer?

¹² Elõñ armij rej melele kin aorõkin air kate in jerbal. Ñan wanjoñok, José, juõn ri jiña ear lo tõbrak, ej ba, “Ñe kwomaroñ jiñaik pija eo kwar lemnak kake, kwoj eñjake bwe emwij am kar kõtõbrak juõn mejenkajjik elap.” Miguel,b juõn eo ewõr an business, ej ba: “Jerbal ej lewõj juburu kinke ej kamaroñ yuk ñan kabwe aikwij ko an family eo am. Bareinwõt emaroñ lewõj ñan yuk juõn lemnak bwe kwar bõk elap tõbrak.”

¹³ Ilo ijo turãjet, elõñ jerbal ko rejjab limo im ejeja ien ebellok ñan kajerbal kabel ko am. Jet ien jikin jerbal ko an armij ro rej menin kaillu im kabwerer im bareinwõt rej kwalok jab ekajet jimwe ñan ro jet. Einwõt Solomon ej kalikar, ri jerbal eo ejowan​​—bõlen kin an kajerbal kõtan eo an ibben armij ro reutiej​​—emaroñ bõk wõnãn eo an ri jerbal eo eniknik. (Ekk. 2:​21) Men ko jet remaroñ tellok ñan buromõj. Juõn business emaroñ emõn an jino ak tokelik ejelok tõbrak kinke ewõr an kien abañ kin money ak ear walok jet men ko ear jab kõtmene kaki. (Read Ekklisiastis 9:​11.) Elõñ ien ko, armij eo ej kate e bwe en lo tõbrak ej oktak im illu im ebwer, kin an kile bwe ear “jerbal kin kõto wõt.”​​—Ekk. 5:​16.

14. Kain jerbal rot ej bõktok juburu eo emol ien otemjej?

¹⁴ Ewõr ke juõn kain jerbal me ejamin kaburomõj kij? José, ri jiña eo kar konono kake mokta, ear ba: “Iumin elõñ yiõ ko, pija ko remaroñ jako ak jorrãn. Ejjab eindein ikijen men ko jej kõmmani ilo jerbal eo an Anij. Ikijen aõ bokake Jehovah ñan kwalok nan kin news eo emõn, emwij aõ jibañ ro jet ñan erom Ri Christian ro rej mijak Anij im men in ej jibañ ir ñan indio. Elap an aorõk men in.” (1 Kor. 3:​9-​11) Miguel ej bareinwõt ba bwe kwalok nan kin ennan in Ailiñ eo ej bõktok elaplok juburu jen jerbal eo an ilo jikin jerbal eo. “Ejelok jabdewõt men emaroñ binej jenkwon lañliñ eo kwoj eñjake ñe kwoj jaketo-jaketak mol eo jen Jeje ko ilo Bible eo ibben juõn armij im kwoj kile bwe ear kamakit buruen,” ej ba.

“Kwon Jolok Kijõm”

15. Ta eo ej kõmman bwe en lukkun wõr tokjen mour?

¹⁵ Ilo jemlokin, ta eo ej lukkun kõmman bwe en wõr tokjen mour? Jej eñjake juburu eo emol elañe jej kajerbal ien eo ad ekadu ilo jukjuk im bed in ñan kõmman emõn im kabuñburuen Jehovah. Jemaroñ kaddek juõn kõtan ebak ibben Anij, jemaroñ katakin ajiri ro nejid kin men ko raorõk ilo jitõb, jemaroñ jibañ ro jet ñan jelã kajjen Jehovah, im jemaroñ kaddek jimjera ko rej ñan indio ibben ro jeid im jatid maan im kõrã. (Gal. 6:​10) Aolep jibadbad kein ewõr aorõkiir rej indio im rej bõktok jerammõn ko ñan ro rej kõtõbraki. Solomon ear kajerbal juõn wanjoñok elukkun kaitoktoklimo ñan kwalok aorõkin ad kõmman emõn. Ear ba: “Kwon jolok kijõm na ion dren ko; bwe kwo naj loe elikin elõñ ran.” (Ekk. 11:1) Jesus ear rejañ ri kalor ro an: “Komin lelok, im naj lewoj ñõn kom.” (Luk 6:​38) Bareinwõt, Jehovah ear make kallimur ñan nawõnãn ro rej kõmman emõn ñan ro jet.​​—Ken. 19:17; read Dri Hibru 6:​10.

16. Ñããt ej ien eo emõn ñan karõk kin ta eo jenaj kõnan in kõtõbrake iumin yiõ in mour ko ad?

¹⁶ Bible eo ej rejañ kij bwe jen kõmman bebe ko remeletlet ke jej dik wõt ikijen wãwen ad kajerbal mour eo ad. Ilo wãwen in, jenaj jer jen menin kaillu im kabwerer ñe jej rittolok. (Ekk. 12:1) Enaj kaburomõjmõj elañe jej jerwane yiõ ko ad remõntata ilo ad jibadõk menin kareelel ko an lal in, im ñan lo wõt bwe ej einwõt kõñ kõto!

17. Ta eo enaj jibañ yuk ñan kãlet wãwen eo emõntata kin mour?

¹⁷ Einwõt jabdewõt jemen ej yokwe, Jehovah ekõnan bwe jen lañliñ kin mour, ñan kõmman men ko remõn, im jer jen an rup burued. (Ekk. 11:​9, 10) Ta eo enaj jibañ yuk ñan kõmman eindein? Kwon kõmman mejenkajjik ko, inem kate yuk ñan kõtõbraki. Enañin 20 yiõ ko remotlok, Javier ear aikwij in kãlet ikõtan juõn jerbal enaj lap wõnãn einwõt juõn doctor ak jerbal in kwalok nan full-time. “Meñe jerbal an juõn doctor emaroñ kajuburu, ejelok men emaroñ keidi ñan lañliñ eo ij eñjake ke iar jibañ jet armij ro ñan jelã mol eo,” ej ba. “Jerbal in kwalok nan full-time ear kamaroñ iõ ñan kanuij lañliñ kin mour. Ajlok eo wõt aõ ej bwe ear jab mõkajlok aõ kar jinoe.”

18. Etke mour eo an Jesus ion lal ear lap an wõr tokjen?

¹⁸ Inem, ta men eo eaorõktata jej aikwij in kate kij ñan bõke? Book in Ekklisiastis ej ba: “Buñbuñ e mejaja an emõn, emõn jen oil e aurõk; im ran in mij jen ran in lotak.” (Ekk. 7:1) Ejelok jabdewõt men elaplok an kwalok men in jen mour eo an Jesus. Ejelok bere bwe ear kõmman ãt eo emõntata ibben Jehovah. Ke Jesus ear mij ilo tiljek, ear kamol an jimwe iroij bõtata eo an Jemen im letok katok in binmour eo, me ear kabellok ial eo kin lomor eo ad. (Mat. 20:​28) Ilo ien mour eo an ekadu ion lal, Jesus ear letok joñok eo ewãppen​​—me jej kate kij ñan anõke​—kin juõn mour ekanuij lap tokjen.​​—1 Kor. 11:1; 1 Pit. 2:​21.

19. Ta nan in kakabilek eo emeletlet Solomon ear letok?

¹⁹ Jemaroñ bareinwõt kõmman juõn ãt emõn ibben Anij. Elaplok an aorõk ibbed juõn ãt emõn iman mejen Jehovah jen mweiuk ko. (Read Matu 6:​19-​21.) Kajjojo ran, jemaroñ bukõt wãwen ko ñan kõmman men ko remõn iman mejen Jehovah im me enaj kakõmõnmõnlok mour ko ad. Ñan wanjoñok, jemaroñ jaketo-jaketak news eo emõn ibben ro jet, kakajur mour in mare eo ad im family eo ad, im kõmõnmõnlok kõtan eo ad ibben Jehovah ilo ad katak ibbed make im bed ilo kwelok ko. (Ekk. 11:6; Hib. 13:​16) Inem, kwokõnan ke lañliñ kin juõn mour ekanuij lap an wõr tokjen? Elañe aet, wõnmanlok im lor nan in kakabilek eo an Solomon: “Kwon mijõk Anij, im bokake kien ko An; bwe eñin aolepen kõmõn emõn an armij ro.”​​—Ekk. 12:13.

[Kamelele ko itulal]

Ewi Wãwen Kwonaj Uak?

• Ta eo en kamakit kij ñan lukkun lemnak kin mejenkajjik eo ad ilo mour?

• Ewi wãwen jej aikwij in watõke jibarõk menin kamõnõnõ ko im mweiuk ko?

• Kain jerbal rot eo enaj bõktok juburu eo enaj to an bed?

• Ta men eo eaorõktata jej aikwij in kate kij ñan bõke?

[Pija eo ilo peij 23]

Menin kamõnõnõ ko rej aikwij bed tu ia ilo mour eo ad?

[Pija eo ilo peij 24]

Ta eo ej kõmman bwe jerbal in kwalok nan en kanuij in kajuburu?