Wõnmanlok Wõt im Kabuñburuen Anij Meñe Eor Oktõk ko Kwoj Jelmaiki ilo Mour eo Am
KWOJ ke jelmae oktõk ko ilo mour eo am? Kwoj mõnõnõ ke in lor oktõk kein? Bwelen elõñ iar emwij ar iione wãwen in ak emaroñ juõn men jenaj iione. Ilo ar etale jet joñok ko an armij ro jen ien ko etto, men in enaj jibõñ kij ñõn ar jela kin ta karkar ko me renaj jibõñ kij.
Ñõn wanjoñok, jen lemnok kin Devid im kin oktõk ko relõñ ear aikwij jelmaiki. Ear juõn ladrik wõt me ear lale s̃ip ko ke Samuel ear kabit e bwe en juõn kiñ eo enaj iroij ilo ran ko rej ber iman. Ke ear drik wõt, ear mõnõnõ in tõrinae iben dri Pilistia eo e inea etan Golaiat. (1 Sam. 17:26-32, 42) Ke Devid ear juõn likao kar kir e bwe en jokwe ilo mweo imõn Kiñ Saul im kar jitõñ e einwõt kapen in jarin tõrinae eo. Devid ear jab lemnok bwe oktõk kein renaj kar walok ilo mour eo an, im bareinwõt kin ta eo enaj kar walok tokelik.
Kõtan eo an Devid iben Saul ear oktõk im lukkun nana. (1 Sam. 18:8, 9; 19:9, 10) Ñõn an kejbãrok mour eo an mõke, Devid ear aikwij ko to ko tak jen Saul iomin jet yiõ ko. Meñe ilo ien eo ear iroij einwõt juõn kiñ ilo Israel, Devid ear jelmae oktõk ko relap, elaptata elikin an kar lũñ, im kajeoñ in noje bwir eo an ikijen an kar mõn juõn armij. Jerawiwi ko ear kõmõni ear bõktok elõñ abañ ko ñõn baamle eo an. Ñõn wanjoñok, leo nejin Devid etan Absalom ear jumae e. (2 Sam. 12:10-12; 15:1-14) Bõtab, elikin an kar Devid ukwelok jen jerawiwi ko an kin an kar lũñ im uror, Jeova ear jeorlok bwir ko an im ear bar buñburuen kake Devid.
Emaroñ bareinwõt or oktõk ko rej walok ilo mour eo am. Abañ ko ilo baamle, im kin ejmour, jããn, im bareinwõt kõmõn ko ar mõke, rej kõmõn bwe en walok oktõk ko ilo mour ko ar. Ta karkar ko remaroñ jibõñ kij ñõn ar pojõk in jelmae wãwen kein rebin?
Etã Buru Ej Jibõñ Kij
Etã buru ej kitibuj ar mõnõnõ in kõtãik kij. Ej kamaroñ kij ñõn ar lukkun kile kin kain armij rõt kij im bareinwõt ro jet. Ilo ar kile karkar ko an ro jet im tõbrõk ko air, enaj lap ar kamolol kin kain armij rõt ir im kin men eo rej kõmõne. Eindrein, etã buru emaroñ kamaroñ kij ñõn melele kin etke juõn men ear walok ñõn kij im kin ewi wãwen jemaroñ emakõt ñõne.
Jonetan, leo nejin Saul, ej juõn joñok emõn. Wãwen ko iben rar oktõk kin men ko rar walok me ear ejelok an maroñ ioir. Ke Samuel ear jiroñ Saul bwe Jeova enaj bõk ailiñ eo jen e, ear jab ba bwe Jonetan enaj bõk jikin einwõt kiñ. (1 Sam. 15:28; 16:1, 12, 13) An kar Jeova kãlet Devid bwe en kiñ in Israel, men in ej melelen bwe ear bõk jerammõn eo jen Jonetan. Ilo jet wãwen ko, jab bokake eo an Saul ear jelet Jonetan ilo juõn wãwen enana. Meñe ear ejelok ruõn ilo men eo Saul ear kõmõne, Jonetan ejamin naj kar bõk jikin jemen einwõt kiñ. (1 Sam. 20:30, 31) Ewi wãwen an kar Jonetan emakõt ñõn wãwen in? Ear ke drebij an illu im ebanbane Devid kinke ear luji jerammõn eo an? Jaab. Meñe ear ridtolok jen Devid im elaplok an or iminene ko iben, Jonetan ear tiljek ilo an rejetake Devid. (1 Sam. 23:16-18) Karkar in etã buru ear jibõñ e ñõn melele kin wõn eo Jeova ear lelok jerammõn eo ñõn e, im ear ‘jab kautiej an lemnak kin e make elab jen joñan.’ (Rom 12:3) Jonetan ear melele kin ta eo Jeova ear kõtõmene jen e im ear mõnõnõ in lor bebe eo an Jeova kin men in.
Emol, elõñ oktõk ko rej kõmõn bwe en walok abañ ko rebin. Ekar or juõn ien ke Jonetan ear aikwij jelmae abañ ko rar walok ikõtan armij ro ruo me ear ebake ir. Armij eo moktata kar eo mõtõn, Devid, eo Jeova ear kãlet e bwe en kiñ. Armij eo juõn kar Saul, jemen, eo Jeova ear karmijete ak ear iroij wõt einwõt kiñ. Wãwen in emaroñ kar kõmõn bwe Jonetan en lukkun inebata ke ej kate wõt e ñõn kabuñburuen Jeova. Oktõk ko me jej jelmaiki remaroñ kõmõn bwe jen lukkun inebata im buromõj. Ak elañe jej kajeoñ in melele kin lemnok eo an Jeova, jenaj maroñ wõnmanlok wõt im korijer ñõn e ilo tiljek ke jej kijenmij kin oktõk ko rej walok.
Aurõkin Ar Kile Joñõn Maroñ ko Ar
Elap an aurõk ñõn an juõn armij kile joñõn maroñ eo an. Jen jab bwok kin oktõk eo ikõtan karkar in im etã buru. Juõn armij etã buruen emaroñ jab kile joñõn maroñ ko iben.
Devid ear kile joñõn maroñ eo an. Meñe Jeova ear kãlet e bwe en kiñ, ear bõk elõñ yiõ ko mokta jen an kar maroñ iroij. Baibel eo ejjab kwalok elañe Jeova ear kemeleleik Devid kin unin ear rumij an kiñ. Bõtab, meñe wãwen in ear walok emaroñ kar lukkun kabwer e, ak ear jab kõtlok bwe men in en kainebataik e. Ear kile joñõn maroñ eo an, im ear melele bwe Jeova, eo ear kõtlok bwe wãwen in en walok, enaj kar kamarmire men in. Kin men in, meñe ear bellok juõn ien emõn ñõn an maroñ lomoren mour eo an mõke, Devid ear jab mõn Saul, im ear kabwijrõk Ebishai, leo mõtõn, jen an kõmõn eindrein.—1 Sam. 26:6-9.
Jet ien emaroñ walok jet wãwen ko ilo congregation eo ar me jejjab melele kaki ak jemaroñ lemnok bwe elder ro rejjab kamarmire ilo wãwen eo emõntata im kwon. Einwõt armij ro me rej kile joñõn maroñ ko ibeir, jenaj ke kile bwe Jisõs ej Bõran congregation eo im bwe ej kajerbal elder ro ñõn tel kij? Ñõn ar kabuñburuen Jeova, jenaj ke kwalok jitõbõn meanwõr ilo ar kõtar an Jeova tel congregation eo ikijen Jisõs Kraist? Jenaj ke kõtar Jeova meñe emaroñ bin?—Ken. 11:2.
Inemõn Ej Jibõñ Kij ñõn Bõk Lemnok ko Remõn
Inemõn ej kamaroñ kij ñõn ar kijenmij iomin iñtan ko jej iioni ikijen ar kwalok meanwõr im jab abnõnõ im ukot nana kin nana. Inemõn ej juõn karkar me ejjab biruru ñõn ar ejaake. Bõtab, jej aikwij kate wõt kij ñõn ar ejaake karkar in. Ekaitoktoklimo ñõn ar jela bwe ilo Baibel eo ej ba bwe ‘ro etã burueir; re naj jolit lõl.’ (Matu 5:5) Inemõn ej ekkejellok iben etã buru im karkar eo ñõn jela kin joñõn maroñ ko ar, im ej bareinwõt kitibuj karkar ko jet einwõt lejokmen im joij. Juõn armij einemõn ej mõnõnõ in bõk nan in tel im katak ko, im tokjen men in emaroñ kõmõn wõnmanlok ko ilo jitõb.
Ewi wãwen inemõn emaroñ jiboñ kij ñõn ar mour ekkar ñõn oktõk ko rej walok ilo mour ko ar? Bwelen emwij am lo bwe ekkã an elõñ armij ro watõk oktõk ko rej walok einwõt juõn men enana. Ilo mol, ien kein remaroñ ien ko rebellok ñõn an Jeova katakin kij. Men in ej lukkun alikar ilo kar wãwen mour eo an Moses.
Ear or karkar ko relukkun emõn karkarin Moses ke ear 40 yiõ ridtõn. Ear lap an lemnok kin aikwij ko an armij ro an Anij im ear kwalok juõn jitõbõn karmijete e mõke. (Hib. 11:24-26) Bõtab, mokta jen an kar Jeova jitõñ Moses bwe en tel dri Israel ro jen Ijipt, ear aikwij jelmae oktõk ko me rar jibõñ e ñõn an kakõmõnmõnlok wãwen an kwalok karkar in inemõn. Ear aikwij ko jen Ijipt im jokwe ilo enen Midia iomin 40 yiõ ko, im ear kõmõne juõn jerbal etã einwõt juõn dri lale s̃ip. Ta tokjen eo ear walok? Oktõk in ear jibõñ e ñõn an erom juõn armij emõnlok. (Bwin. 12:3) Ear katak ñõn an likit ankilan Jeova mokta jen kõnan ko an mõke.
Ñõn kalikar kin joñõn an kar Moses kwalok inemõn, jen etale ta eo ear walok ke Jeova ear kõnan jolok armij ro an kin air jab bokake im kõmõn bwe ro inen Moses ren erom juõn ailiñ elap. (Bwin. 14:11-20) Moses ear eowore Anij bwe en jeorlok bwir ko an armij ro an. Nan ko an rej kwalok bwe ear kõnan kejbãrok ãt eo etan Jeova im ear lemnok kin ta eo enaj emõn ñõn dri Israel ro im jab ñõn e mõke. Ñõn an jerbal einwõt juõn dri tel im juõn dri kilajrõk ñõn dri Israel ro, Moses ear aikwij kwalok karkarin inemõn. Miriam im Aron rar ellotane Moses, bõtab Baibel eo ej ba bwe Moses ear “kanuij inemõn, jen armij otemjej rej ber ion mejen lõl.” (Bwin. 12:1-3, 9-15) Ej alikar bwe ilo inemõn, Moses ear kijenmij wõt ke rar kwalok nan in ellotan ko nae e. Ta ko renaj kar walok elañe Moses ear jab kwalok inemõn?
Ilo bar juõn ien, jitõb eo an Jeova ear ber ion jet eman ro im kõmõn bwe ren drikanij. Joshua, dri jibõñ eo an Moses, ear bõk lemnok eo bwe rein rar wãlok. Ijo turãjet, Moses ear ilo inemõn, bõk lemnok eo an Jeova kin men ko im ear jab inebata kin maroñ eo an. (Bwin. 11:26-29) Elañe Moses ear jab inemõn, emaroñ ke kar mõnõnõ kin oktõk in me ear walok ilo karõk eo an Jeova?
Inemõn ear kamaroñ Moses ñõn an kortokjen maroñ eo elap Anij ear lelok ñõn e im ñõn kajejite erro eo kar jitõñ e ñõn an kõmõne. Jeova ear jiroñ e bwe en wõnliñlok ñõn Tol Horeb ñõn jutõk kin etan dri Israel ro. Ikijen juõn enjel, Anij ear konono ñõn Moses im jitõñ e bwe en dri kilajrõk in bujen eo. Inemõn ear kamaroñ Moses ñõn an mõnõnõ kin oktõk in elap ikijen maroñ eo an im ilo ejja ien eo wõt ear jab kõmõn jabrewõt men me enaj kõmõn an luji buñburu eo an Anij.
Ak ta kin kij? Inemõn ej aurõk ñõn edreklok eo ar kajjojo ilo jitõb. Aolep ro kar lelok ñõn ir jerammõn ko im maroñ eo ñõn tel armij ro an Anij, rej aikwij kwalok inemõn. Men in ej bõprae kij jen ar utiej buru ñe jej jelmae oktõk ko im ej kamaroñ kij ñõn kijenmij iomin wãwen ko kin juõn lemnok ejime. Wãwen ar emakõt ñõn oktõk ko rej walok elukkun aurõk. Jenaj ke mõnõnõ in lor oktõk eo ej walok? Jenaj ke watõke einwõt juõn ien ebellok ñõn ar kakõmõnmõnlok ijoko jej likjõp ie? Emaroñ juõn ien elukkun emõn ñõn ar ejaake karkarin inemõn!
Ien otemjej jej jelmae oktõk ko ilo mour ko ar. Jet ien ejjab biruru ñõn ar melele kin unin men ko rej walok. Abañ im inebata ko ar remaroñ kõmõn an lukkun bin ñõn ar wõnmanlok im bõk lemnok eo an Jeova. Meñe eindrein, karkar ko einwõt etã buru, kile joñõn maroñ eo ar, im inemõn renaj jibõñ kij ñõn mõnõnõ in lor oktõk ko rej walok im ñõn drebij wõt buñburu eo an Anij.
[Kamelele in juõn pija ilo peij 4]
Etã buru ej kamaroñ kij ñõn ar lukkun kile kin kain armij rõt kij
[Kamelele in juõn pija ilo peij 5]
Inemõn ej aurõk ñõn edreklok eo ar kajjojo ilo jitõb
[Kamelele in juõn pija ilo peij 5]
Moses ear aikwij jelmae wãwen ko rebin me rar kakõmõnmõnlok wãwen an kwalok karkar in inemõn