Ewõr Ke En̦ Emaroñ Jel̦ã kõn Kobban Ilju im Jekl̦aj?

Kõj aolep jej l̦õmn̦ak kõn ilju im jekl̦aj ko ad. Jekõn̦aan jel̦ã kõn ta ko renaaj wal̦o̦k ñan kõj im ro rejitõnbõro ippãd ilju im jekl̦aj. Jet iaad jej l̦õmn̦ak ippãd make im ba: ‘Enaaj ke em̦m̦an an ajri rã nejũ mour? Lal̦ in enaaj ke jako? Ewõr ke men en̦ imaroñ kõm̦m̦ane bwe en em̦m̦anl̦o̦k aõ mour ilju im jekl̦aj?’ Ãindein kõj armej, eitok wõt bwe jen kõn̦aan jel̦ã kõn men ko renaaj wal̦o̦k. Jekõn̦aan bwe en em̦m̦an men otemjej. El̦aññe jejel̦ã kõn ilju im jekl̦aj eo ad, jenaaj jel̦ã ta ko jej aikuj kõm̦m̦ani kiiõ.

Kwõjel̦ã ke kõn ilju im jekl̦aj n̦e am̦? Ewõr ke jabdewõt en̦ ejel̦ã? Elõñ ri mãlõtlõt ro rar kajjioñ kwal̦o̦k kõn kobban raan ko repãd im̦aan. Bõtab, jet wõt iaan men kein rar jejjet im jim̦we. Wõn wõt ejel̦ã kõn aolep men ko renaaj wal̦o̦k ilju im jekl̦aj? Ekkar ñan Baibõl̦, Anij emaroñ kwal̦o̦k ilo tujim̦wein aolepen men ko me renaaj wal̦o̦k ilo raan ko im̦aan. Ej ba: “Jen jinoin, ikar kwal̦o̦k wõt ta ko renaaj wal̦o̦k. Etto wõt ke iar rũkaanij kõn men ko renaaj wal̦o̦k.” (Aiseia 46:10, UBS) Ewi joñan an jim̦we im jejjet men ko Anij ej ba? Jen lale.

EWI JOÑAN AN JIM̦WE IM JEJJET MEN KO ANIJ EJ BA?

Etke eaorõk bwe jen jel̦ã kõn joñan an jim̦we im jejjet kanaan ko an Anij ilo kar iien ko etto? Eokwe, ñe eto am̦ etale juon ri katu im kwõj kile bwe aolep iien ejim̦we an katu, kwõnaaj kar lukkuun bwilõñ. Enaaj pidodo am̦ lõke an armej in katu. Ejjel̦o̦k oktak men in jãn Anij. Ñe jenaaj katak im jel̦ã bwe aolep kanaan ko an Anij ilo iien ko etto rar jejjet im m̦ool, enaaj pidodo ad lõke kanaan ko an kõn ilju im jekl̦aj.

AN JUON JIKIN KWEILO̦K JEEPEPL̦O̦K:

Jenaaj kar lukkuun bwilõñ el̦aññe juon en kar kwal̦o̦k juon kanaan im ba bwe enaaj jeepepl̦o̦k juon aelõñ me ekajoor im elõñ bukwi iiõ in an pãd. Anij ear kõm̦m̦ane men in. Ear kõjerbale juon iaan ri kanaan ro an bwe en kanaan bwe Nineva enaaj jeepepl̦o̦k, meñe ekar juon jikin kweilo̦k el̦ap im kajoor. (Zepanaia 2:13-15, UBS) Ta eo ro me rej ekkatak kõn bwebwenato in etto ko rej ba? Rej ba bwe ilo kar epepen eo kein kajiljilimjuon m̦okta jãn an kar Kũraij l̦otak, Ri Babil̦on ro im Ri Midia ro rar tarin̦aeik Nineva im anjo̦ iioon. Men in ear wal̦o̦k 15 iiõ ko ãlikin an kar Anij kwal̦o̦k kanaan in. Anij ear bar kanaan bwe Nineva enaaj oktak im “juon jikin ejorrããn im ejjel̦o̦k armej ie, juon ãne jem̦aden.” Ear ke jejjet kitien men in? Aet. Jet remaroñ kar l̦õmn̦ak bwe Ri Babil̦on im Ri Midia ro ren kar kortokjãn jikin kweilo̦k in Nineva kõnke ear juon jikin el̦ap im em̦m̦an. Bõtab, Ri Babil̦on im Ri Midia ro rar jab kõjparok jikin in bwe ren kõjerbale. Rar ko̦kkure im kajeepepl̦o̦ke. Ejjel̦o̦k jabdewõt ri mãlõtlõt emaroñ kwal̦o̦k kanaan rot in me elukkuun jim̦we im jejjet aolep men ko rar wal̦o̦k.

AN DI KO DIIN ARMEJ RO BWIL:

Bar juon iaan kanaan ko an Anij ilo Baibõl̦ ej kõn an juon em̦m̦aan tile jet di ko diin armej. Kar kwal̦o̦k kanaan in 300 iiõ ko m̦okta jãn an jejjet kitien. Kar kwal̦o̦k etan em̦m̦aan eo, baam̦le eo an, im bukwõn eo me epãd lokatok eo enaaj tile di ko ie. Ñe juon armej en kar kwal̦o̦k juon kanaan rot in, im jej loe an jejjet im m̦ool aolep men ko ear ba, ejjel̦o̦k pere bwe armej in enaaj kar lukkuun buñbuñ. Anij ear kõjerbale juon iaan ri kanaan ro an bwe en kanaan im ba:“Juon ajri ineen Devid enaaj l̦otak, im renaaj n̦aetan Josaia . . . , im enaaj tili di ko diin armej” ioon juon lokatok ilo bukwõn in Betel̦. (1 Kiiñ 13:1, 2, UBS) Enañin 300 iiõ ko tokãlik, juon em̦m̦aan jãn baam̦le eo an Devid etan Josaia ear jino an kiiñ. Elukkuun jeja ãt in Josaia ilo Baibõl̦. Ak ta kõn di ko me kar kanaan bwe naaj tili? Baibõl̦ ej ba bwe Josaia ear ‘lo jet lõb ioon tol̦ jidikdik eo im ear bũki di ko jãni im tili ioon lokatok eo’ ilo Betel̦. (2 Kiiñ 23:14-16, UBS) Anij wõt emaroñ kwal̦o̦k juon kanaan rot in me elukkuun jejjet im m̦ool aolep mel̦el̦e ko ie.

AN JAKO JUON AELÕÑ EKAJOOR:

Bar juon iaan kanaan ko an Anij ej kõn juon em̦m̦aan me enaaj tõl juon jarin tarin̦ae im ko̦kkure juon aelõñ me elukkuun kajoor. Kanaan in ear bar kwal̦o̦k kõn wãween an naaj em̦m̦aan in kõjerbale juon kõl me ejeja aer kõjerbale ilo tarin̦ae. Kanaan in ear wal̦o̦k m̦okta jãn an kar em̦m̦aan in l̦otak. Anij ear kanaan bwe etan em̦m̦aan in enaaj Sairõs im enaaj tõl juon jarin tarin̦ae ñan tarin̦ae im anjo̦ ioon aelõñ eo ekajoor etan Babil̦on. Kar bar kanaan bwe Sairõs enaaj kanemkwõj Ri Ju ro me rar rũkõm̦akoko ñan Ri Babil̦on ro. Kar bar kanaan bwe Sairõs enaaj rejetake Ri Ju ro ilo aer kalõke tampel̦ eo aer eokkwõjarjar. Bareinwõt, Anij ear kanaan bwe Sairõs enaaj kõpããte reba ko ilo Babil̦on im bwe enaaj pel̦l̦o̦k kõjãm in wõrwõr ko ie. Ilo wãween in, enaaj pidodo aer del̦o̦ñe Babil̦on im tarin̦ae. (Aiseia 44:27–45:2, UBS) Ekar ke jejjet kitien aolep tipdikin kanaan in? Aet. Ro me rej ekkatak kõn bwebwenato in etto ko rej errã bwe em̦ool bwebwenato in. Jarin tarin̦ae eo an Sairõs ear ukot ialin̦ an juon iaan reba ko ilo Babil̦on to̦o̦r. Ilo wãween in, ear pããte reba ko ilo Babil̦on. Men in ear juon jerbal l̦apl̦ap. Bareinwõt, rũttarin̦ae ro an Sairõs rar kajju del̦o̦ñe Babil̦on kõnke epel̦l̦o̦k kõjãm in wõrwõr eo. Sairõs ear kanemkwõj Ri Ju ro im ear kakien bwe ren ilo̦k im bar kalõke tampel̦ eo aer ilo Jerusalem. Elukkuun kar kabwilõñlõñ kõnke Sairõs ear jab kabuñ ñan Anij eo an Ri Ju ro. (Ezra 1:1-3, UBS) Anij wõt emaroñ kwal̦o̦k juon kanaan rot in me elukkuun jejjet im m̦ool aolep mel̦el̦e ko ie.

Jaar etale jilu waanjoñak ko kõn wãween an kar jejjet im jim̦we men ko Anij ear kanaan l̦o̦k im̦aan kaki. Ebar lõñ men ko jet me Anij ear kanaan kaki im rekar jejjet kitieer. Rũtõl eo an Ri Israel ro ilo kar iien ko etto etan Joshua ear kwal̦o̦k juon men me aolep Ri Israel ro ilo tõre eo rar jel̦ã kake. Joshua ear ba ñan armej ro: “Kom̦ jel̦ã ilo bũruomi otemjej, im ilo ami otemjej, bwe ear jab likjab juon men iaan men ko rem̦m̦an Jeova ami Anij ear ba kõn kom̦. Men otemjej rejejjet ñan kom̦; ejjel̦o̦k juon iaaer eir.” (Joshua 23:1, 2, 14) Ri Israel ro ilo tõre ko an Joshua rar jel̦ã bwe aolep kanaan im naan ko an Anij rar jejjet im m̦ool. Ak kiiõ kajjitõk eo in, etke Anij wõt emaroñ jel̦ã kõn aolep men ko kobban ilju im jekl̦aj ak armej rejjab maroñ? Eokwe, el̦ap oktak ko ikõtaan Anij im armej. Eaorõk bwe kwõn jel̦ã men in, kõnke elõñ kanaan ko an Anij kõn ilju im jekl̦aj me renaaj jelõt mour n̦e am̦.

KANAAN KO AN ANIJ IM MEL̦EL̦E KO AN ARMEJ

Ñe armej ro rej kajjioñ kwal̦o̦k kõn kobban ilju im jekl̦aj, ekkã an mel̦el̦e kein aer itok jãn ekkatak im mel̦el̦e ko an jaintiij ro, ri mãlõtlõt ro, im armej ro me rej ba bwe ewõr aer kajoor im maroñ ñan jel̦ã kõn kobban ilju im jekl̦aj. Ãlikin an armej rein kwal̦o̦k kõn kobban ilju im jekl̦aj, rej pãd bajjek im lale ta eo enaaj wal̦o̦k.​—Jabõn Kõnnaan 27:1, UBS.

Anij eoktak jãn armej ro kõnke ejel̦ã kõn men otemjej. Anij ejel̦ã kõn kõn̦aan im l̦õmn̦ak ko an armej. Emaroñ loi men ko kajjojo armej ak aelõñ ko renaaj kõm̦m̦ani ilo raan ko rej pãd im̦aan. Ebar wõr an Anij maroñ im kajoor ñan an ukote jabdewõt men ekõn̦aan bwe en jejjet ankilaan. Anij ej ba: “Enaaj ãindein naan ko ij ba. Rejãmin likjab jãn karõk ko aõ, ak renaaj kõm̦m̦ani men ko otemjej ekkar ñan ankilaõ.” (Aiseia 55:11, UBS) Kõn men in, kanaan ko an Anij rej ãinwõt kõjjel̦ã ko ñan kõj kõn ta ko renaaj wal̦o̦k ilo raan ko repãd im̦aan. Anij ejjab pãd bajjek, ak ej kõm̦m̦an bwe aolep naan ko an ren jejjet kitieer.

ILJU IM JEKL̦AJ EO AM̦

Ewõr ke en̦ kwõmaroñ lõke bwe enaaj jejjet im jim̦we an kwal̦o̦k kõn kobban ilju im jekl̦aj n̦e am̦ im an ro rejitõnbõro ippam̦? Ñe kwõn kar jel̦ã bwe ewõr juon taibuun ej pojak in wal̦o̦k, kwõnaaj kar m̦õkaj im kõm̦m̦ani jabdewõt men ko kwõj aikuj kõm̦m̦ani bwe kwõn jab jorrããn. Kwõmaroñ kõm̦m̦ane ejja men in wõt kõn kanaan ko ilo Baibõl̦. Em̦õj an Anij kõjjel̦ãik kõj bwe m̦õttan jidik enaaj wal̦o̦k oktak ko rel̦l̦ap ilo lal̦ in. (Lale bo̦o̦k eo etan: “Men ko Anij Ej Ba Renaaj Wal̦o̦k Ilju im Jekl̦aj.”) Men ko ri mãlõtlõt ro rej ba bwe renaaj wal̦o̦k ilju im jekl̦aj relukkuun oktak jãn men ko me Anij ej ba bwe renaaj wal̦o̦k.

L̦õmn̦ak kõn waanjoñak in: Em̦õj an alikkar kadede ta eo enaaj wal̦o̦k ñan jukjukun pãd in. Ej ãinwõt juon bwebwenato me jejel̦ã kadede jem̦l̦o̦kin. Anij ear ba: “Jãn jinoin, ikar kwal̦o̦k wõt ta ko renaaj wal̦o̦k. . . . Iar ba bwe karõk ko aõ rejãmin jorrããn; Inaaj katõpraki men ko ij l̦õmn̦ak in kõm̦m̦ani.” (Aiseia 46:10, UBS) Ewõr juon ilju im jekl̦aj elem̦õn̦õn̦õ me kwe im baam̦le n̦e am̦ kom̦ maroñ bõke. Kwõn kajjitõk ippãn Ri Kõnnaan ro an Jeova bwe ren kwal̦o̦k kõn ta ko Baibõl̦ ej ba bwe renaaj wal̦o̦k ilju im jekl̦aj. Ri Kõnnaan ro an Jeova rejjab ri bubu. Ejjel̦o̦k jetõb en̦ ej kwal̦o̦k ñan er kõn kobban ilju im jekl̦aj, im ejjel̦o̦k aer maroñ ak kajoor make ñan jel̦ã kõn kobban ilju im jekl̦aj. Ri Kõnnaan ro an Jeova rej katak Baibõl̦ im remaroñ kwal̦o̦k ñan kwe kõn men ko rem̦m̦an Anij ej pojak in kõm̦m̦ani ñan kwe im baam̦le n̦e am̦.