Kaorõk Anemkwõj in Kããlõt eo Am̦
“Ijo jitũbõn Irooj ej pãd ie, ewõr anemkwõj.”—2 KORINT 3:17, UBS.
1, 2. (1) Ta l̦õmn̦ak ko an armej ro kõn anemkwõj in kããlõt? (2) Ta eo Baibõl̦ ej katakin kõj kake kõn maroñ eo ad ñan kããlõt, im ta kajjitõk ko jenaaj etali?
KE JUON kõrã ear aikuj pepe kõn juon men, ear jiroñ juon m̦õttan im ba: “Jab kõm̦m̦an aõ l̦õmn̦ak. Kajju ba ta eo in kõm̦m̦ane im inaaj kõm̦m̦ane. Enaaj pidodol̦o̦k ilo wãween in.” Ear em̦m̦anl̦o̦k ippãn kõrã in ñe ro jet rej kwal̦o̦k ta eo en kõm̦m̦ane ijello̦kun an kõjerbal menin letok eo an jãn Rũkõm̦anm̦an eo an. Ta menin letok in? Anemkwõj eo ñan kããlõt im kõm̦m̦an pepe ñan e make. Ak ta kõn kwe? Em̦m̦an ke ippam̦ ñe kwõj make kõm̦m̦ani pepe ko am̦? Ak ekkã ke am̦ kõn̦aan bwe ro jet ren pepe ñan kwe? Ta l̦õmn̦ak eo am̦ kõn menin letok in Anij ear letok ñan kõj?
2 Ium̦win elõñ bukwi iiõ in an armej ro kwal̦o̦k elõñ mel̦el̦e ko kõn men in. Jet rej ba bwe ejjel̦o̦k ad anemkwõj in kããlõt kõnke em̦õj an Anij karõk l̦o̦k im̦aan ta ko jej kõm̦m̦ani ilo mour ko ad. Ro jet rej ba bwe ejjel̦o̦k ad anemkwõj in kããlõt kõnke anemkwõj eo em̦ool ej ñe ejjel̦o̦k juon ej kwal̦o̦k ta eo jen kõm̦m̦ane ilo mour ko ad im ejjel̦o̦k kien n̦ae men ko jekõn̦aan kõm̦m̦ani. Bõtab, bwe en jim̦we mel̦el̦e eo ad kõn men in, jej aikuj lale ta eo Naanin Anij ej ba. Etke? Kõnke naan ko ie rej kaalikkar bwe Jeova ear kõm̦anm̦an kõj im letok anemkwõj in kããlõt ñan kõj. Mel̦el̦ein bwe ewõr ad maroñ ñan kããlõt ak kõm̦m̦an pepe ñan kõj make ilo ad kõjerbal jel̦ã eo ad. (Riit Joshua 24:15.) Baibõl̦ ej bareinwõt uwaake kajjitõk ko ãinwõt kajjitõk kein: Ewi wãween ad aikuj kõjerbal anemkwõj in kããlõt eo ad? Ewõr ke joñan anemkwõj in ad? Etke wãween ad kõjerbal anemkwõj in kããlõt eo ad ej kaalikkar joñan yokwe eo ad ñan Jeova? Im ewi wãween ad maroñ kwal̦o̦k kautiej ñan pepe ko an ro jet?
TA EO JEMAROÑ KATAK JÃN JEOVA IM JIJEJ?
3. Ta joñak eo Jeova ej likũti ñan kõj kõn wãween an kõjerbal anemkwõj in kããlõt eo an?
3 Jeova ewõr an anemkwõj in kããlõt, bõtab ejjel̦o̦k joñan. Elõñ men ko jemaroñ katak jãn wãween an kõjerbal maroñ in an. Ñan waanjoñak, ear pepe in kããlõt armej ro ilo aelõñin Israel bwe ren armej ro an “raorõk.” (Duteronomi 7:6-8) Ear jab jide bwe Jeova en kããlõt er. Unin an kar Jeova kããlõt er ej kõnke ear kam̦ool kallim̦ur eo ear kõm̦m̦ane elõñ bukwi iiõ ko m̦oktal̦o̦k ñan Ebream. (Jenesis 22:15-18) Bareinwõt, aolep iien Jeova ej kõjerbal maroñ eo an ñan kããlõt ak kõm̦m̦an pepe ilo jim̦we im ilo yokwe. Men in ear alikkar ilo wãween an kar kauweik RiIsrael ro, ro im elõñ iien aer kar kõjekdo̦o̦n kabuñ eo em̦ool. Ke rar kwal̦o̦k aer m̦oolin ukel̦o̦k jãn bũrueer, Jeova ear m̦õn̦õn̦õ in kwal̦o̦k yokwe im tũriam̦o ñan er. Ear ba: “Inaaj kõjepl̦aaktok armej ro doõ ñan ippa. Inaaj yokwe er kõn aolepen bũruõ.” (Hoseia 14:4, UBS) Elukkuun em̦m̦an joñak in an Jeova kõnke ej kõjerbal anemkwõj in kããlõt eo an ilo juon wãween enaaj jipañ ro jet!
4, 5. (1) Wõn eo m̦oktata Anij ear lel̦o̦k anemkwõj in kããlõt ñane, im ewi wãween an kar kõjerbale maroñ in an? (2) Ta kajjitõk eo kõj kajjojo jej aikuj kajitũkin kõj make kake?
4 Ke Jeova ear kõm̦anm̦an enjel̦ ro im armej ro, ear kããlõt ñan lel̦o̦k anemkwõj in kããlõt ñan er. Eo m̦oktata ear wõr ippãn maroñ in ej Jijej, eo im ej m̦aanjien im “nemãmeen Anij.” (Kolosse 1:15) M̦okta jãn an kar Jijej itok ñan lal̦ in, ear kõjerbal anemkwõj eo an ilo an kar kããlõt ñan tiljek wõt ñan Jemãn im jab kobal̦o̦k ippãn Setan ilo an kar jum̦ae. Tokãlik, ke Jijej ear pãd ioon lal̦ in, ear bar kõjerbal anemkwõj in kããlõt eo an ilo an kar jum̦aik menin kapo ko an Setan. (Matu 4:10) Ke ear jar ilo boñõn eo m̦okta jãn an kar mej, ear kaalikkar an kõn̦aan kõm̦anm̦an ankilaan Anij. Ear ba: “Jema el̦aññe Kokõn̦aan, Kwõn bõkl̦o̦k kab in jãn Eõ; a en jab ankilaõ a Am̦ wõt.” (Luk 22:42) Jemaroñ anõke Jijej ilo ad kõjerbal anemkwõj in kããlõt eo ad ñan nõbar Jeova im kõm̦anm̦an ankilaan! Jemaroñ ke lo tõprak ilo ad anõke joñak in an?
5 Aet, jemaroñ anõke joñak eo an Jijej kõnke Anij ear bar kõm̦anm̦an kõj ilo nemãmeen wõt E. (Jenesis 1:26) Bõtab, ewõr joñan anemkwõj eo ad. Meñe ewõr ad anemkwõj in kããlõt, ak ejjab joñan wõt Jeova. Naanin Anij ej kaalikkar bwe meñe ewõr ad anemkwõj in kããlõt bõtab ewõr naanin tõl im laajrak ko Jeova ej litok ñan kõj im ekõn̦aan bwe jen l̦oori. Ñan waanjoñak, ilowaan juon baam̦le Jeova ej jiroñ kõrã ro bwe ren kõttãik er ñan l̦õm̦aro pãleer im bwe ajri ro ren pokake jemãer im jineer. (Epesõs 5:22; 6:1) Kõnke ewõr naanin tõl im laajrak ko jej aikuj l̦oori, ewi wãween an men in jelõt wãween ad kõjerbale maroñ in ad? Uwaak eo ñan kajjitõk in enaaj kaalikkar el̦aññe jenaaj maroñ mour indeeo ak jaab.
WÃWEEN AD KÕJERBAL ANEMKWÕJ IN KÃÃLÕT EO AD
6. Kwal̦o̦k juon waanjoñak kõn unin an ekkar bwe en wõr joñan anemkwõj eo ad.
6 Kõnke ewõr joñan ad anemkwõj, jemaroñ ke ba bwe ej m̦oolin anemkwõj? Aet! Etke jemaroñ ba men in? Kõnke el̦aññe ewõr joñan ad anemkwõj, men in emaroñ kõjparok kõj. Ñan waanjoñak, jemaroñ kõjerbal anemkwõj in kããlõt eo ad ñan ettõr kõn juon wa ñan juon jikin elukkuun ettol̦o̦k. Bõtab, en kar ke em̦m̦an ad ettõr ilo ial̦ ko el̦aññe ejjel̦o̦k kakien kõn joñan iim̦ in wa ko im aolep remaroñ ettõr ekkar ñan joñan eo rekõn̦aan ak ettõr ilo jabdewõt jait ilo ial̦ eo? Ealikkar bwe jenaaj kar lukkuun mijak in ettõr. Ejja ãindeinl̦o̦k wõt, bwe jen maroñ bõk tokjãn jãn ad kõjerbal anemkwõj in kããlõt eo ad, ej aikuj wõr naanin tõl im laajrak ko jej l̦oori. Ñan kal̦apl̦o̦k ad mel̦el̦e kõn aorõkin ad l̦oori naanin tõl im laajrak ko an Jeova, jen etale jet waanjoñak ko jãn Baibõl̦.
7. (1) Ewi wãween an kar Adam oktak jãn menninmour ko? (2) Ta juon iaan men ko Adam ear kõm̦m̦ani me ej kaalikkar an kar kõjerbal anemkwõj in kããlõt eo an ilo jim̦we?
7 Ke Anij ear kõm̦anm̦ane armej eo m̦oktata, Adam, ear bar lel̦o̦k anemkwõj in kããlõt ñane, ãinwõt an kar lel̦o̦k ñan enjel̦ ro nejin ilañ. Men in ear kõm̦m̦an bwe Adam en oktak jãn menninmour ko. Ewi wãween an kar Adam kõjerbal anemkwõj in kããlõt eo an ilo jim̦we? Ilo an kar kõm̦m̦an etan aolep menninmour ko. Anij ear ãñinl̦o̦k menninmour ko ñane bwe en lale ãt ta ko enaaj likũt etaer. Ãlikin an kar Adam lale im ekkatak kõn aolep menninmour kein, ear kõm̦m̦an etaer. Jeova ear jab ukot ãt ko em̦õj an Adam kar kããlõti. Baibõl̦ ej ba bwe jabdewõt ãt eo “ear n̦aetan menninmour otemjej, eñeo etan.”—Jenesis 2:19.
8. Ewi wãween an kar Adam kõjerbal anemkwõj in kããlõt eo an ilo jab jim̦we, im ta eo ear wal̦o̦k jãn men in?
8 Ekabũrom̦õjm̦õj bwe Adam ear jab jubũruon kõn jerbal eo an jãn Anij ñan kõm̦m̦an bwe lal̦ in en juon pedetaij. Anij ear jiroñe im ba: “Kom̦win tũm̦oon̦ im orl̦o̦k, im kobrak lal̦, im kajoor jãne; im kom̦win irooj ioon ek in lo̦jet, im ioon bao in mejatoto, im ioon men otemjej rej mour im m̦akũtkũt ioon lal̦.” (Jenesis 1:28) Bõtab, ear kããlõt ñan kõjekdo̦o̦n laajrak im naanin jiroñ ko an Anij ke ear m̦õñã jãn leen wõjke eo Anij ear jiroñe bwe en jab m̦õñã jãne. Kõn an kar jab jim̦we wãween an Adam kõjerbal anemkwõj in kããlõt eo an, men in ear kõm̦m̦an bwe aolep armej ren iioon apañ im eñtaan. (Rom 5:12) Ad jel̦ã kõn men in ej aikuj kõm̦akũt kõj ñan kõjerbal anemkwõj in kããlõt eo ad ilo jim̦we im l̦oore wõt laajrak im naanin jiroñ ko Anij ej litok ñan kõj.
9. Ta eo Jeova ear kõtl̦o̦k bwe RiIsrael ro ren kõm̦m̦ane, im ta kar uwaak eo aer?
9 Kõj aolep jejjab weeppãn im jej rũttol̦o̦k im mej kõn wõt an kar Adam im Iv jab pokake. Meñe ãindein, ak ej wõr wõt ad anemkwõj in kããlõt. Men in ej alikkar ilo wãween an kar Anij kõm̦m̦an ñan aelõñin Israel. Ikijjeen Moses, Jeova ear lel̦o̦k anemkwõj ñan aer kããlõt el̦aññe renaaj kõtl̦o̦k an bõk er bwe ren armej ro an ak jaab. (Exodus 19:3-6) Ta kar uwaak eo aer? Rar make kããlõt bwe renaaj erom armej ro an Anij im bwe renaaj l̦oore aolep men ko Jeova ej jiroñ er ñan kõm̦m̦ani. Rar aolep ba: “Men otemjej Jeova ear kõnono, kõm naaj kõm̦m̦ani.” (Exodus 19:8) Bõtab ekabũrom̦õjm̦õj bwe tokãlik rar kõjerbal anemkwõj in kããlõt eo aer ilo jab jim̦we kõnke rar kããlõt ñan jab kajejjet kallim̦ur in aer ñan Jeova. Jen katak jãn men in im kaorõk anemkwõj in kããlõt eo ad aolep iien ilo ad epaake wõt Jeova im pokake naanin jiroñ ko an.—1 Korint 10:11, UBS.
10. Wõn ro bokin Hibru 11 jebta ej kwal̦o̦k kake er me joñak ko aer rej kam̦ool bwe armej ro rejjab weeppãn remaroñ kõjerbal anemkwõj in kããlõt eo aer ñan kautiej Anij? (Lale pija eo ilo jinoin katak in.)
10 Ilo bokin Hibru jebta 11, jej loe 16 etan rũkarejar ro an Anij me rar kõjerbal anemkwõj in kããlõt eo aer ilo aer kar kautiej laajrak im naanin jiroñ ko an Jeova. Men in ear kõm̦m̦an bwe ren lo elõñ jeraam̦m̦an ko im bwe en wõr aer kõjatdikdik kõn juon ilju im jekl̦aj em̦m̦an. Ñan waanjoñak, Noa ear kaalikkar an l̦ap tõmak eo an ilo an kar kããlõt ñan pokake naanin tõl ko an Anij ñan jek juon wa ñan lo̦mo̦o̦ren baam̦le eo an im ro naaj nejier im jibwier tokãlik. (Hibru 11:7, UBS) Ebream im Sera rar m̦õn̦õn̦õ in pokake Anij im etal ñan ãne eo ear kallim̦ur bwe enaaj lel̦o̦k ñan er. Ke rar em̦m̦akũt im etal ilo ial̦ eo aer l̦o̦k, emaroñ kar pidodo aer bar “ro̦o̦l” ñan Õr bõtab rar jab. Rar l̦õmn̦ak wõt kõn “men ko Anij ear kallim̦ur kaki” kõnke “rar kõn̦aan tõpar juon aelõñ em̦m̦anl̦o̦k.” (Hibru 11:8, 13, 15, 16, UBS) Moses ear kõjekdo̦o̦n an m̦weiie ilo Ijipt kõnke ear “l̦õmn̦ak bwe an eñtaan ippãn ro doon Anij em̦m̦an jãn m̦õn̦õn̦õ ko an jerawiwi me rej ñan jidik wõt iien.” (Hibru 11:24-26) Jen anõke tõmak eo an rein jãn iien ko etto ilo ad kaorõk anemkwõj in kããlõt eo ad im kõjerbale ñan kõm̦anm̦an ankilaan Anij.
11. (1) Ta juon iaan jeraam̦m̦an ko rel̦l̦ap rej itok jãn ad kõjerbal anemkwõj in kããlõt eo ad? (2) Ta eo ej kõm̦akũt eok ñan kõjerbal anemkwõj in kããlõt eo am̦ ilo jim̦we?
11 Meñe emaroñ pidodol̦o̦k ñe ro jet rej kõm̦m̦an pepe ñan kõj, ak ad kõm̦m̦ane men in enaaj bõbrae ad bõk juon jeraam̦m̦an el̦ap. Bokin Duteronomi 30:19, 20 (UBS) (riit) ej kwal̦o̦k kake men in. Eoon 19 ej kwal̦o̦k kõn an kar Anij kõtl̦o̦k bwe RiIsrael ro ren make kããlõt ta eo rekõn̦aan kõm̦m̦ane. Ilo eoon 20, jej loe bwe Jeova ear kõpel̦l̦o̦k iien ñan aer make kaalikkar joñan yokwe eo aer ñane. Kõj bareinwõt jemaroñ make kããlõt ñan karejar ñan Jeova. Epel̦l̦o̦k iien ñan ad make kõjerbal anemkwõj in kããlõt eo ad ñan kaalikkar joñan ad yokwe Jeova im ñan nõbar im kautieje!
KÕJPAROK BWE KWÕN JAB KÕJERBAL ANEMKWÕJ IN KÃÃLÕT EO AM̦ ILO JAB JIM̦WE
12. Ta eo jejjab aikuj in kõm̦m̦ane kõn anemkwõj in kããlõt eo ad jãn Jeova?
12 Jen ba bwe kwaar lel̦o̦k juon menin lel̦o̦k elukkuun aorõk ñan juon m̦õttam̦. Bõtab kwõl̦ak roñ tok, em̦õj an jo̦kpeje menin lel̦o̦k eo am̦, ak kõjerbale ñan ko̦kkure ro jet. Enaaj kar ta eñjake eo am̦? Ealikkar bwe kwõnaaj kar inepata ak bũrom̦õj. Kiiõ l̦õmn̦ak m̦õk kõn an Jeova eñjake ñe ej loe an elõñ armej kõjerbal anemkwõj in kããlõt eo aer ñan kõm̦m̦ani pepe ko rejjab jim̦we ilo mour ko aer ak ñan kõmetak ro jet. Em̦õj an kar Baibõl̦ kanaan bwe “ilo raan ko ãliktata,” enaaj lõñ armej ro rejaje kam̦m̦oolol. (2 Timote 3:1, 2) Kõn men in, jen kwal̦o̦k ad kam̦m̦oolol kõn menin letok in eaorõk jãn Jeova im kõjparok bwe jen jab kõjerbale ilo juon wãween ejjab jim̦we. Ak ewi wãween ad maroñ kõm̦m̦ane men in?
13. Ta juon iaan wãween ko jemaroñ kõm̦m̦ane bwe en jim̦we wãween ad kõjerbal anemkwõj in kããlõt eo ad?
13 Kõj aolep ewõr ippãd anemkwõj eo ñan kããlõt ro m̦õttad, nuknuk ko jej kõn̦aki im wãween ad tõreejab, im menin kam̦õn̦õn̦õ ko. Bõtab el̦aññe jejjab kõjparok, jemaroñ jino kõjerbal anemkwõj in ad ilo jab jim̦we. Jemaroñ jino kõm̦m̦ani pepe ko Anij ejjab m̦õn̦õn̦õ kaki ak l̦oori m̦anit im l̦õmn̦ak ko an armej in lal̦ in. (Riit 1 Piter 2:16, UBS.) Ijello̦kun ad kõjerbal anemkwõj in kããlõt eo ad ñan kõm̦m̦ani men ko rebõd, jej aikuj kõjerbale ñan kõm̦m̦ani pepe ko renaaj jipañ kõj ñan l̦oore naanin jiroñ in me ej ba: “Kom̦win kõm̦m̦an men otemjej ñan aiboojoj an Anij.”—1 Korint 10:31; Galetia 5:13, UBS.
14. Etke jej aikuj lõke Jeova ñe jej kõjerbal anemkwõj in kããlõt eo ad?
14 Bar juon wãween emaroñ jipañ kõj bwe jen jab kõjerbal anemkwõj in kããlõt eo ad ilo juon wãween ejjab jim̦we ej ilo ad lõke Jeova im m̦õn̦õn̦õ in pokake naanin tõl im laajrak ko an. Ad kõm̦m̦ane men in enaaj jipañ kõj ñan kõm̦m̦ani pepe ko rem̦m̦an. Jeova eo ej ‘katakin kõj im ej tõl kõj ilo ial̦ eo em̦m̦an jen etal ie.’ (Aiseia 48:17) Jej aikuj kõttãik kõj im kile bwe ‘ejjel̦o̦k en̦ emaroñ peek ilju eo an im ejjel̦o̦k en̦ emaroñ peek men otemjej ilo mour eo an.’ (Jeremaia 10:23, UBS) Jen jab kããlõt ñan atartar ioon jel̦ãl̦o̦kjen̦ eo ad make, ãinwõt kar Adam im RiIsrael ro me rar jum̦ae. Bõtab jen ‘lõke Jeova kõn aolepen bũruod.’—Jabõn Kõnnaan 3:5.
KAUTIEJ ANEMKWÕJ IN KÃÃLÕT KO AN RO JET
15. Ta eo jej katak jãn naanin kakapilõklõk eo ilo Galetia 6:5?
15 Jej aikuj bar kautiej ro jet kõn pepe ko rej kõm̦m̦ani. Etke? Kõnke aolep ewõr aer anemkwõj in kããlõt, im ewõr iien enaaj oktak pepe ko an rũttõmak ro jeid im jatid jãn kõj. Men in ebar kitibuj pepe ko jej kõm̦m̦ani ikijjeen wãween kõm̦m̦an ko ad im ad kabuñ. Jen keememej naanin kakapilõklõk eo ilo Galetia 6:5. (Riit.) Ñe jej kile bwe ej eddo eo an kajjojo Kũrjin ñan kõm̦m̦ani pepe ko aer make, men in enaaj jipañ kõj ñan kautiej maroñ eo an ro jet ñan kõm̦m̦an pepe ñan er make.
Jemaroñ kõm̦m̦ani pepe ko ad make im jab iuun ro jet bwe ren l̦oore ejja pepe ko wõt ad (Lale pãrokõrããp 15)
16, 17. (1) Ta apañ eo ear wal̦o̦k ñan Kũrjin ro ilo Korint? (2) Ewi wãween an kar Paul jipañ Kũrjin ro ilo Korint ñan kõm̦adm̦õde apañ eo, im ta eo men in ej katakin kõj kake?
16 L̦õmn̦ak m̦õk kõn juon waanjoñak ilo Baibõl̦ me ej kaalikkar unin ad aikuj kautiej pepe ko ro jet rej kõm̦m̦ani ekkar ñan bõklõkõt ko aer. Ear wõr pok ibwiljin Kũrjin ro ilo Korint kõnke rar jab errã ippãn doon kõn el̦aññe ekkar bwe juon en m̦õñã kanniõk ko me remaroñ kar kõjerbali ñan kabuñ ñan ekjab innem tokãlik wiakaki ilo jikin wia ko. Jet iaaer rar l̦õmn̦ak bwe ejjel̦o̦k jorrããn ñe renaaj m̦õñã kanniõk kein kõnke rejel̦ã bwe ekjab ko rejjab m̦oolin anij. Bõtab ro jet me rekõn kabuñ ñan ekjab m̦okta rar ba bwe aer m̦õñã kanniõk kein ejjel̦o̦k oktak jãn ñe rej kabuñ ñan ekjab. (1 Korint 8:4, 7, UBS) Men in ear juon apañ el̦ap im emaroñ kar kõm̦m̦an bwe en wõr jepel ilowaan eklejia eo. Ewi wãween an kar Paul jipañ Kũrjin ro ilo Korint ñan kõm̦adm̦õde apañ in?
17 M̦oktata, Paul ear kakeememej er aolep bwe m̦õñã eban kõm̦m̦an bwe ren epaakel̦o̦k Anij. (1 Korint 8:8, UBS) Innem ear kakkõl er bwe ren jab kõjerbal anemkwõj in kããlõt eo aer ilo juon wãween enaaj kõm̦m̦an bwe ro rem̦õjn̦o̦ ren l̦õkatip. (1 Korint 8:9) Ear bar jiroñ ro me rar ba bwe ebõd ñan m̦õñã kanniõk kein bwe ren jab ekajete ro jet me rej pepe in m̦õñã. (1 Korint 10:25, 29, 30, UBS) Ealikkar bwe ñe ej itok ñan pepe ko me Kũrjin ro rej aikuj kõm̦m̦ani me rej ekkejell̦o̦k ñan wãween aer kabuñ, er make rej aikuj kõm̦m̦an pepe ekkar ñan bõklõkõt eo aer. Men in ejjab ke kaalikkar ad aikuj bar kautiej pepe ko an ro jet kõn men ko reddikl̦o̦k?—1 Korint 10:32, 33, UBS.
18. Ewi wãween am̦ naaj kaalikkar am̦ kaorõk anemkwõj in kããlõt eo Anij ear lewaj ñan kwe?
18 Jej lo anemkwõj eo em̦ool kõnke Jeova ear letok ñan kõj anemkwõj in kããlõt ekoba naanin tõl im laajrak ko ñan ad l̦oori. (2 Korint 3:17, UBS) Jej kaorõk menin letok in ad jãn Jeova kõnke ej kõmaroñ kõj ñan kõm̦m̦ani pepe ko rej kaalikkar joñan ad yokwe e. Jen wõnm̦aanl̦o̦k wõt im kwal̦o̦k ad kam̦m̦oolol kõn menin letok in ikijjeen ad kõjerbale ilo juon wãween enaaj kautiej Anij im ilo ad bar kautiej wãween an ro jet kõjerbal anemkwõj in kããlõt eo aer.