Kaalikkar Am̦ Tõmak ilo Am̦ Kõm̦m̦ani Pepe ko Rem̦m̦an!

1. Ta eo ear tõll̦o̦k Kein ñan kõm̦m̦ane juon pepe ejjab em̦m̦an, im ta ko rar wal̦o̦k jãn wõt pepe in an?

KEIN ear aikuj kõm̦m̦ane juon pepe. Ear aikuj pepe el̦aññe enaaj irooj ioon eñjake im kõn̦aan ko an rebõd, ak el̦aññe enaaj kõtl̦o̦k bwe eñjake im kõn̦aan kein an ren jelõt kõm̦m̦an ko an. Jekdo̦o̦n ta eo ej pepe in kõm̦m̦ane, pepe eo ej kããlõte enaaj jelõte toon wõt an mour. Jejel̦ã bwe Kein ear kõm̦m̦ane pepe eo ejjab em̦m̦an im tokjãn men in, l̦eo jatin etiljek etan Ebel ear mej. Bareinwõt, pepe in an ear jelõt kõtaan eo an ippãn Rũkõm̦anm̦an eo an.​—Jen. 4:3-16, UBS.

2. Etke eaorõk bwe jen jel̦ã kilen kõm̦m̦ani pepe ko rem̦m̦an?

² Kõj aolep jej aikuj bar kõm̦m̦an pepe ko im jokãlõt ko. Ewõr jet pepe me remaroñ jab lukkuun aorõk in wõt pepe ko jet. Bõtab, elõñ iaan pepe ko im jokãlõt ko ad rej lukkuun jelõt mour ko ad. Kõn men in, ñe jejel̦ã kilen kõm̦m̦ani pepe ko rem̦m̦an, men in emaroñ kõm̦m̦an bwe jen lo aenõm̦m̦an ilo mour ko ad ijello̦kun ad iioon inepata, apañ, ak kiojal̦jal̦ ko.​—JK. 14:8.

3. (1) Bwe jen maroñ kõm̦m̦ani pepe ko rem̦m̦an, ta ko ej aikuj l̦ap ad tõmak im lõke? (2) Ta kajjitõk ko jenaaj etali?

³ Ta eo enaaj jipañ kõj ñan kõm̦m̦ani pepe ko rem̦m̦an? Ealikkar bwe jej aikuj tõmak ilo Anij im jab pere bwe ekõn̦aan im ewõr an maroñ ñan jipañ kõj bwe jen kõm̦m̦ani pepe ko rejim̦we. Ej aikuj bar l̦ap ad tõmak ilo Naanin Anij ilo ad lõke naanin kakapilõklõk ko ie. (Riit Jemes 1:5-8.) Ilo ad epaakel̦o̦k Jeova im an l̦apl̦o̦k ad kaorõk naan ko an ilo Baibõl̦, jenaaj lukkuun lõke im tõmak bwe ejel̦ã ta eo em̦m̦antata ñan kõj. Innem jenaaj imminene in kappok jipañ jãn Baibõl̦ m̦okta jãn ad kõm̦m̦ani pepe ko. Bõtab, ewi wãween bwe en l̦apl̦o̦k ad jel̦ã kilen kõm̦m̦ani pepe ko rem̦m̦an? Im ñe em̦õj ad kõm̦m̦ani pepe ko, mel̦el̦ein ke bwe jej aikuj l̦oore wõt pepe kein ad jekdo̦o̦n ta?

KÕJ AOLEP JEJ AIKUJ KÕM̦M̦ANI PEPE KO AD MAKE

4. Ta eo Adam ear aikuj pepe kake, im ta ko rar wal̦o̦k jãn wõt pepe in an?

⁴ Jãn tõre eo an armej ro jinointata liktak, elõñ iien armej rar aikuj kõm̦m̦ani pepe ko raorõk. Adam ear aikuj pepe el̦aññe enaaj roñjake Rũkõm̦anm̦an eo an ak el̦aññe enaaj roñjake Iv. Ealikkar ear pojak in kõm̦m̦ane pepe eo an, bõtab ta l̦õmn̦ak eo am̦ kõn pepe eo ear kõm̦m̦ane? Kõrã eo ippãn ear kareele ñan kõm̦m̦ane pepe eo ejjab em̦m̦an. Kõn men in, kar kadiwõje jãn jikin kallib in Iden im tokãlik ear mej. Bõtab, ejjab ede kein men rar wal̦o̦k. Rainin, kõj aolep jej eñtaan kõn wõt pepe in ejjab em̦m̦an an kar Adam.

5. En kar ewi wãween ad l̦õmn̦ak kõn maroñ eo ad ñan kõm̦m̦ani pepe ko?

⁵ Jet rej l̦õmn̦ak bwe enaaj pidodol̦o̦k im em̦m̦anl̦o̦k aer mour ñe rejjab aikuj kõm̦m̦ani pepe ko. Eñin ke bar l̦õmn̦ak eo am̦? Keememej bwe Jeova ear jab kõm̦anm̦an kõj armej bwe jen ãinwõt robaat ko me rejjab maroñ l̦õmn̦ak ak kõm̦m̦an pepe. Ear letok ñan kõj Baibõl̦ ñan katakin kõj kilen kõm̦m̦ani pepe ko rem̦m̦an. Jeova ekõn̦aan bwe jen kõm̦m̦ani pepe ko ad, im ad kõm̦m̦ane men in emaroñ lukkuun jipañ kõj. L̦õmn̦ak kõn jet waanjoñak ko ikijjeen men in.

6, 7. Ta eo RiIsrael ro rar aikuj pepe kake, im etke ear pen aer kããlõt pepe eo em̦m̦an? (Lale pija eo ilo jinoin katak in.)

⁶ Ke RiIsrael ro rar amn̦ak ilo Ãneen Kallim̦ur eo, ewõr juon men eaorõk rar aikuj pepe kake. Rar aikuj pepe el̦aññe renaaj kabuñ ñan Jeova ak el̦aññe renaaj kabuñ ñan anij ko jet. (Riit Joshua 24:15.) Bõlen jemaroñ l̦õmn̦ak bwe men in ekar juon pepe epidodo. Bõtab, pepe eo rej kããlõte emaroñ tõll̦o̦k er ñan mej ak emaroñ tõll̦o̦k er ñan mour. Ilo tõre ko an kar Riekajet ro, elõñ alen an kar RiIsrael ro kõm̦m̦ani pepe ko rejjab em̦m̦an. Rar ilo̦k jãn Jeova im kabuñ ñan anij ko rewaan. (Eka. 2:3, 11-23) Tokãlik, ilo tõre ko an Ilaija, armej ro an Anij rar aikuj pepe el̦aññe renaaj kabuñ ñan Jeova ak el̦aññe renaaj kabuñ ñan anij waan eo etan Baal. (1 Kñ. 18:21) Ilaija ear kauweik er kõn aer kar jab kããlõt juon iaaer. Bõlen jemaroñ l̦õmn̦ak bwe men in ear juon pepe epidodo kõnke jejel̦ã bwe aolep iien pepe eo ñan karejar ñan Jeova ej pepe eo em̦m̦antata. Ilo m̦ool, juon eo emãlõtlõt im elol̦o̦kjen̦ ejãmin kõn̦aan kabuñ ñan Baal. Meñe ãindein, ak RiIsrael ro rar “ajukub ikõtaan ruo l̦õmn̦ak.” Ilaija ear rõjañ er ñan kããlõt Jeova, Anij eo em̦ool, bwe ren kabuñ ñane.

⁷ Etke ear pen an kar RiIsrael rein kããlõt pepe eo em̦m̦an? Unin ej kõnke ear dik aer tõmak ilo Jeova im rar m̦akoko in pokake e. Rar jab kal̦apl̦o̦k aer mel̦el̦e kõn jel̦ãl̦o̦kjen̦ eo em̦ool kõn Anij im kõn mãlõtlõt eo an, im bareinwõt rar jab lõke. El̦aññe rar kal̦apl̦o̦k jel̦ãl̦o̦kjen̦ eo aer, men in emaroñ kar jipañ er ñan kõm̦m̦ani pepe ko rem̦m̦an. (Sam 25:12) Bareinwõt, RiIsrael ro rar l̦oore ruwamãejet ro ilo ãneo im kõtl̦o̦k bwe ren kõm̦m̦ani pepe ko ñan er. Ruwamãejet rein me rar jab kabuñ ñan Jeova rar kareel RiIsrael ro ñan l̦oore er im kõm̦m̦an bwe ren kabuñ ñan anij ko aer rewaan. Elõñ iiõ ko m̦oktal̦o̦k jãn iien in, Jeova ear kakkõl armej ro an bwe eñin men eo enaaj wal̦o̦k ñe rejjab kõjparok.​—Ex. 23:2.

RO JET REJ AIKUJ KE KÕM̦M̦ANI PEPE KO ÑAN KÕJ?

8. Ta men eo eaorõk jej katak jãn bwebwenatoun RiIsrael ro?

⁸ Waanjoñak ko em̦õj ad etali kõn RiIsrael ro rej katakin kõj kõn juon men eaorõk. Rej katakin kõj bwe ej eddo eo ad kajjojo ñan kõm̦m̦ani pepe ko ad make, im bwe pepe ko rem̦m̦an im rejim̦we rej pedped ioon jel̦ãl̦o̦kjen̦ eo ad kõn Naanin Anij. Bokin Galetia 6:5 ej kakeememej kõj im ba: “Jabdewõt armej enaaj make ineek kun̦aan.” Kõn men in, jen jab kõtl̦o̦k an juon kõm̦m̦ani pepe ko ñan kõj. Kõj kajjojo jen kal̦apl̦o̦k ad mel̦el̦e kõn ta ko Anij ej ba rem̦m̦an im rejim̦we im kããlõt ñan l̦oori.

9. Etke emaroñ kauwõtata ñe jej kõtl̦o̦k an ro jet kõm̦m̦ani pepe ko ñan kõj?

⁹ Ta eo emaroñ kõm̦m̦an an ro jet kõm̦m̦ani pepe ko ñan kõj? Men in emaroñ wal̦o̦k ñe jej kõtl̦o̦k aer jiped kõj ñan kõm̦m̦ane juon pepe ak jokãlõt ejjab em̦m̦an. (JK. 1:10, 15) Men in elukkuun kauwõtata. Bõtab, jekdo̦o̦n ñe elukkuun l̦ap an ro jet kajjioñ iuun kõj, ej eddo eo ad ñan l̦oore bõklõkõt eo ad me jaar kammineneiki ñan l̦oore naanin kakapilõklõk ko ilo Baibõl̦. Ilo m̦ool, el̦aññe jej kõtl̦o̦k an ro jet kõm̦m̦ani pepe ko ñan kõj, innem jej kaalikkar bwe jej pepe in “etetal ippãer.” Pepe in emaroñ tõll̦o̦k kõj ñan ad iioon jorrããn.

10. Ta eo Paul ear kakkõl ro ilo Galetia kake?

¹⁰ Rijjilõk Paul ear kakkõl ro ilo Galetia kõn an kauwõtata ñe rej kõtl̦o̦k bwe ro jet ren kõm̦m̦ani pepe ko ñan er. (Riit Galetia 4:17, UBS.) Jet iaan ro ilo eklejia eo ijo rar kõn̦aan kõm̦m̦ani pepe ko ñan ro jet bwe ren kõjepel er jãn rijjilõk ro. Etke rar kõn̦aan kõm̦m̦ane men in? Kõnke rein rar kõn̦aan bwe ro ilo eklejia eo ren l̦oore er. Rar kwal̦o̦k aer wel̦o̦k im rar kõjekdo̦o̦n jim̦we im maroñ eo an rũttõmak ro m̦õttaer ñan kõm̦m̦ani pepe ko ñan er make.

11. Ewi wãween ad maroñ jipañ ro jet ñe rej itõn kõm̦m̦ane juon pepe?

¹¹ Kõj aolep jemaroñ katak jãn joñak eo em̦m̦an an rijjilõk Paul. Ear jel̦ã bwe ej tõllo̦kũn wõt an rũttõmak ro jein im jatin kõm̦m̦ani pepe ko ñan er make, im ear kautiej jim̦we im maroñ eo aer ñan kõm̦m̦ane men in. (Riit 2 Korint 1:24, UBS.) Rainin, em̦m̦aan ro rej lale eklejia rej aikuj anõke joñak in an Paul ñe rej kapilõk ro jeier im jatier kõn men ko ej tõllo̦kũn wõt kajjojo armej ñan pepe kaki. Em̦m̦aan rein rej m̦õn̦õn̦õ in lel̦o̦k mel̦el̦e ko jãn Baibõl̦ ñan ro jet ilo eklejia eo. Bõtab, rej kõtl̦o̦k an ro jeier im jatier kõm̦m̦ani pepe ko ñan er make. Men in elukkuun ekkar im jim̦we kõnke ro im renaaj lo tokjãn pepe ko, ejjab em̦m̦aan rein bõtab ej ro jeier im jatier. Ta men eo eaorõk jej katak jãn men in? Jej katak bwe juon wãween jemaroñ kwal̦o̦k ad kea kake ro jet ej ilo ad jipañ er ñan l̦õmn̦ak kõn naanin kakapilõklõk ko ilo Baibõl̦. Bõtab jej kile bwe ej eddo eo an rein ñan kõm̦m̦ani pepe ko ñan er make. Ñe rej make kõm̦m̦ani pepe ko rem̦m̦an, renaaj loi tokjãn ko rem̦m̦an. Ealikkar bwe jej aikuj kõjparok kõj jãn ad l̦õmn̦ak bwe ewõr ad maroñ ñan kõm̦m̦ani pepe ko ñan rũttõmak ro jeid im jatid.

JAB KÕTL̦O̦K BWE EÑJAKE IM KÕN̦AAN KO AM̦ REBÕD REN JELÕT PEPE KO AM̦

12, 13. Etke elukkuun kauwõtata ñan kõtl̦o̦k bwe eñjake im kõn̦aan ko ad ren irooj iood, ekoba ilo iien ko jej illu ak ebbeer?

¹² Rainin, elõñ armej rej kõm̦m̦ani pepe ko aer ekkar ñan kõn̦aan ko aer im eñjake ko aer. Bõtab men in emaroñ kauwõtata im ejjab juon men Baibõl̦ ej rõjañ kõj ñan kõm̦m̦ane. Baibõl̦ ej kakkõl kõj bwe jen jab l̦oor kõn̦aan im eñjake ko ad ñe jej kõm̦m̦ani pepe ko. (JK. 28:26) Elõñ bwebwenato ko ilo Baibõl̦ rej kwal̦o̦k tokjãn ko renana rej wal̦o̦k ñe juon ej l̦oor kõn̦aan im eñjake ko an. Jen jab kõtl̦o̦k bwe eñjake im kõn̦aan ko ad ren irooj iood kõnke “bõro ejel̦ã m̦on̦ jãn men otemjej.” (Jer. 3:17; 13:10; 17:9; 1 Kñ. 11:9) Innem, ta ko remaroñ wal̦o̦k ñan kõj ñe jej l̦oor eñjake im kõn̦aan ko ad?

¹³ Jeova ej jiroñ kõj bwe jen yokwe e kõn aolepen bũruod im bwe jen bar yokwe ro rũturid ãinwõt ad yokwe kõj make. (Matu 22:37-39) Bõtab, eoon ko ilo pãrokõrããp eo l̦o̦k rej kaalikkar joñan an kauwõtata ñe jej kõtl̦o̦k bwe kõn̦aan im eñjake ko ad ren irooj ioon l̦õmn̦ak im kõm̦m̦an ko ad. Ñan waanjoñak, ta eo emaroñ wal̦o̦k ñe jej kõm̦m̦ani pepe ko ilo iien ko jej illu? Ealikkar kõj aolep jejel̦ã kadede ta eo ej wal̦o̦k kõnke bõlen em̦õj ad kar kõm̦m̦ane men in. (JK. 14:17, UBS; 29:22, UBS) Bareinwõt, jenaaj ke kõm̦m̦ani pepe ko rem̦m̦an ilo iien ko jej ebbeer im lukkuun inepata? (Bõn. 32:6-12; JK. 24:10, UBS) Jen keememej bwe Naanin Anij ej kaalikkar bwe juon eo emãlõtlõt ej “karejar ñan kien Anij.” (Rom 7:25, UBS) Ealikkar bwe ñe jej kõm̦m̦ani pepe ko raorõk, jen jab kõtl̦o̦k bwe kõn̦aan im eñjake ko ad ren irooj iood.

IIEN EO EKKAR ÑAN UKOTE PEPE EO AM̦

14. Etke jejel̦ã bwe ewõr iien ekkar ñan ad ukoti pepe ko em̦õj ad kõm̦m̦ani?

¹⁴ Ealikkar bwe jej aikuj kõm̦m̦ani pepe ko rem̦m̦an im rejim̦we. Bõtab, ejjab mel̦el̦ein bwe jejjab aikuj ukote pepe eo em̦õj ad kõm̦m̦ane. Ewõr iien jenaaj aikuj bar etale pepe ko em̦õj ad kõm̦m̦ani, im ukoti. Ñan waanjoñak, lale ta eo Jeova ear kõm̦m̦ane ñan RiNineva ro ilo raan ko an Jona. “Ke Anij ear lo jerbal ko aer bwe rar oktak jãn ial̦ ko aer renana, innem Anij ear ukot An l̦õmn̦ak kõn jorrããn eo Ear ba Enaaj kõm̦m̦an ñan er, im Ear jab kõm̦m̦ane.” (Jona 3:10) Ãlikin an kar RiNineva ro ukel̦o̦k im oktak jãn kõm̦m̦an ko aer, Jeova ear ukote pepe eo an. Ilo an kar kõm̦m̦ane men in, ear kaalikkar bwe ej juon Anij ejouj im meanwõd. Bareinwõt, ear kwal̦o̦k an ettã bũruon im tũriam̦o. Alikkar bwe Jeova ejjab m̦õkaj im kõm̦m̦ani pepe ko an ñe ej illu, ãinwõt armej ro.

15. Etke emaroñ juon menin aikuj ñan ad ukote juon pepe em̦õj ad kar kõm̦m̦ane?

¹⁵ Ewõr jet iien ko emaroñ ekkar ñan ad bar etale pepe eo em̦õj ad kõm̦m̦ane. Men in emaroñ wal̦o̦k ñe ej wõr oktak ko ilo mour ko ad. Ewõr iien ko Jeova ear ukote pepe eo an. Ear kõm̦m̦ane men in ke ear wõr jet oktak ko rar wal̦o̦k. (1 Kñ. 21:20, 21, 27-29; 2 Kñ. 20:1-5, UBS) Jemaroñ bar ukoti pepe ko ad ñe ewõr mel̦el̦e ko rekããl jej roñ. L̦õmn̦ak m̦õk kõn joñak eo an Devid. Ear kõm̦m̦ane juon pepe kõn l̦eo jibwin Saul etan Mipiboshet me ear pedped ioon mel̦el̦e ko rebõd. Ak tokãlik ke ear roñ kõn mel̦el̦e ko rejim̦we, ear ukote pepe eo an. (2 Sa. 16:3, 4; 19:24-29) Ãindeinl̦o̦k wõt, ewõr jet iien ko emaroñ ekkar ñan ad bar kõm̦m̦ane men in.

16. (1) Ta jet iaan naanin tõl ko jãn Baibõl̦ remaroñ jipañ kõj ñan kõm̦m̦ani pepe ko rem̦m̦an? (2) Etke jej aikuj bar etali pepe ko em̦õj ad kõm̦m̦ani, im ta eo jejjab aikuj ãliklik ak mijak in kõm̦m̦ane?

¹⁶ Naanin Anij ej kakkõl kõj ñan jab m̦õkaj ñe jej kõm̦m̦ane juon pepe eaorõk. (JK. 21:5, UBS) Ñe jej bõk iien im l̦õmn̦ak m̦okta kõn aolep men ko remaroñ wal̦o̦k jãn pepe ko jenaaj kõm̦m̦ani, men in enaaj jipañ kõj ñan kõm̦m̦ani pepe ko rem̦m̦an. (1 Te. 5:21) M̦okta jãn an juon bõran baam̦le kõm̦m̦ane juon pepe, ej aikuj kõm̦m̦an an iien ñan kappukot mel̦el̦e ko jãn Naanin Anij im bok ko an doulul in. Bareinwõt, ej aikuj bõk l̦õmn̦ak ko an ro ilo baam̦le eo an. Keememej an kar Anij jiroñ Ebream bwe en roñjake kõrã eo pãleen. (Jen. 21:9-12) Em̦m̦aan ro rej lale eklejia rej aikuj bar bõk iien im kappok mel̦el̦e ko. El̦aññe ettã bũruon em̦m̦aan rein im rejel̦ã kõn joñan maroñ ko aer, reban mijak im inepata el̦aññe enaaj jako an ro jet kautiej er ñe rej ukot pepe ko aer kõnke ewõr mel̦el̦e ko rekããl im ej menin aikuj. Rej aikuj pojak ñan ukot l̦õmn̦ak im pepe ko aer ñe ekkar, im kõj aolep jej aikuj kate kõj ñan l̦oore joñak in aer. Men in enaaj kõm̦m̦an bwe en wõr wõt aenõm̦m̦an im bõrokuk ilowaan eklejia eo.​—Jrb. 6:1-4, UBS.

L̦OORE PEPE EO AM̦

17. Ewi wãween bwe jen maroñ lo tõprak ilo ad kõm̦m̦an pepe?

¹⁷ Ewõr jet pepe me remaroñ jab lukkuun aorõk in wõt pepe ko jet. Ñe jej kõm̦m̦ani pepe ko relukkuun aorõk, jej aikuj bõk iien ñan l̦õmn̦ak kaki im jar. Ñan waanjoñak, ej juon pepe eaorõk ñe jej kããlõt el̦aññe jenaaj m̦are ak kããlõt wõn eo jenaaj m̦areiki. Bar juon pepe eaorõk ej ñe jej kããlõt ewi wãween im ñããt eo jenaaj kal̦apl̦o̦k ijo kun̦aad ñan Jeova. Ñe jej pepe kaki men kein, eaorõk ñan ad lukkuun lõke bwe Jeova emaroñ im enaaj letok naanin tõl ko ñan kõj. (JK. 1:5) Kõn men in, eaorõk ñan kappok naanin tõl ko rem̦m̦antata jãn Baibõl̦ im jar im kappok jipañ ippãn Jeova. Im jen keememej bwe Jeova emaroñ jipañ kõj bwe en wõr ippãd wãween ko rem̦m̦an me jej aikuji ñan ad kõm̦m̦ani pepe ko rej ekkar ñan ankilaan. Ñe jej itõn kõm̦m̦ani pepe ko raorõk, aolep iien jen kajitũkin kõj make: ‘Pepe in aõ enaaj ke kaalikkar bwe ij yokwe Jeova? Enaaj ke bõktok aenõm̦m̦an im lem̦õn̦õn̦õ ñan baam̦le e aõ? Im enaaj ke kaalikkar aõ jouj im kijenmej?’

18. Etke Jeova ej kõtmãne bwe jen make kõm̦m̦ani pepe ko ad?

¹⁸ Jeova ejjab iuun kõj bwe jen yokwe im karejar ñane. Ijello̦kun an kõm̦m̦ane men in, em̦õj an letok ñan kõj anemkwõj eo ñan kããlõt, im ej kautiej eddo in ad im jim̦we im maroñ in ad ñan make “kããlõt” el̦aññe jenaaj karejar ñane. (Jos. 24:15; Ekl. 5:4, UBS) Bõtab, ej kõtmãne bwe jen kajejjeti pepe ko ad me rej pedped ioon naanin tõl ko an. Ilo ad lõke wãween an Jeova tõl kõj im naanin kakapilõklõk ko an me em̦õj an litok, jenaaj kõm̦m̦ani pepe ko rem̦m̦an. Men in enaaj kaalikkar bwe jejel̦ã kõm̦m̦an pepe ilo aolep men ko jej iiooni.​—Jem. 1:5-8; 4:8.