“Kwal̦o̦k Yokwe im Ekajet Jim̦we Ñe Ej Wal̦o̦k Men ko Renana” (M̦õttan eo Kein Kajilu in Katak ko Emãn)

1-3. (1) Ekkar ñan Sam 5:4-6, ta eñjake eo an Jeova kõn men ko renana? (2) Etke jemaroñ ba bwe an juon ko̦kkure ajri ro ej jum̦ae “kien Christ”?

JEOVA ANIJ edike aolep wãween ko renana. (Riit Sam 5:4-6, UBS.) El̦aptata an dike ñe juon ej ko̦kkure ajri ro, juon m̦anit me ekanooj nana im kajjõjõ! Kõnke jej Ri-Kõnnaan ro an Jeova, jej anõke Jeova im dike ñe juon ej ko̦kkure ajri ro im jejjab anlo̦ke an men in wal̦o̦k ilowaan eklejia eo.​—Rom 12:9; Hi. 12:15, 16.

² Jabdewõt wãween ko juon ej kõm̦m̦ani ñan ko̦kkure im kõmetak ajri ro ej lukkuun jum̦ae “kien Christ”! (Ga. 6:2) Etke jemaroñ ba men in? Ãinwõt ad kar katak ilo katak eo l̦o̦k, kien Christ ej mel̦el̦ein aolep men ko Jesus ear katakin armej ro kaki ikijjeen naan im joñak eo an jim̦or. Im ej pedped ioon yokwe im ej rõjañ kõj ñan kwal̦o̦k ekajet jim̦we. Kõnke Kũrjin ro rem̦ool rej pãd ium̦win kien in, rej kõm̦m̦an ñan ajri ro ilo juon wãween ajri ro rej kile aer kõjparok er im lukkuun yokwe er. Bõtab, an juon ko̦kkure ajri ro ej kwal̦o̦k an l̦õmn̦ak wõt kõn e make im ej juon men ejjab jim̦we me ej kõm̦m̦an an juon ajri l̦õmn̦ak bwe ejjel̦o̦k ej kõjparok e im yokwe e.

³ Ekabũrom̦õjm̦õj bwe an juon ko̦kkure ajri ro ej juon apañ l̦apl̦ap me ej wal̦o̦k ipel̦aakin lal̦ in, im em̦õj an bar jelõt Kũrjin ro rem̦ool. Etke? Kõnke ej lõñl̦o̦k wõt ‘armej nana im ro ri-jel̦ã m̦on̦,’ im jet remaroñ kajjioñ del̦o̦ñtok ilowaan eklejia eo. (2 Ti. 3:13) Bareinwõt, ewõr jet me rekar karejar ñan Jeova rar l̦oore kõn̦aan ko aer renana im rejekkar im rar ko̦kkure ajri ro. Kõn men in, jen etale etke an juon ko̦kkure ajri ro ej juon jerawiwi l̦apl̦ap. Ãlikin, jenaaj etale ewi wãween an em̦m̦aan ro rej lale eklejia kõm̦adm̦õde apañ ko ñe juon ej kõm̦m̦ane juon jerawiwi el̦ap, ekoba an juon ko̦kkure ajri ro. Jenaaj bar etale ewi wãween an jemãn im jinen ajri ro maroñ kõjparok ro nejier.b​—Lale kõmel̦el̦e eo itulal̦.

JUON JERAWIWI L̦APL̦AP

4-5. Ewi wãween an armej eo ej ko̦kkure ajri ro jerawiwi n̦ae eo ear ko̦kkure?

⁴ Wãween ko renana rej wal̦o̦k jãn an juon ko̦kkure ajri ro ej jelõt ro jet ium̦win elõñ iiõ. Ej jelõt ro kar ko̦kkure er ekoba ro rej kea kake er, ñan waanjoñak, ej jelõt ro uwaan baam̦le eo aer im ro jeier im jatier ilo eklejia eo. Ej juon jerawiwi l̦apl̦ap ñe juon ej ko̦kkure ajri ro.

⁵ Juon jerawiwi n̦ae eo kar ko̦kkure.c (Lale kõmel̦el̦e eo itulal̦.) Ej juon jerawiwi ñe jej kõm̦m̦an an ro jet metak im eñtaan. Ãinwõt ad naaj loe ilo katak eo tok juon, ñe juon ej ko̦kkure juon ajri ej kõjorrããne ajri eo ilo elõñ wãween. Meñe ajri eo ej lõke e, ak em̦õj an kõmetake ajri eo ilo an kõm̦m̦an bwe en jako an lõke jabdewõt armej im iiooni men ko me juon ajri ejjab aikuj in kar iiooni. Jej aikuj kõjparok ajri ro jãn kain m̦anit rot in enana, im ro rar jorrããn jãn men in rej aikuji ad kaenõm̦m̦an er im jipañ er.​—1 Te. 5:14.

6-7. Ewi wãween an armej eo ej ko̦kkure juon ajri jerawiwi n̦ae eklejia eo im n̦ae ri-utiej ro ilo kien?

⁶ Juon jerawiwi n̦ae eklejia eo. An juon jãn eklejia eo wõr ruõn kõn an kar ko̦kkure juon ajri, men in ej ko̦kkure etan eklejia eo. (Matu 5:16; 1 Pi. 2:12) Ejjab jim̦we men in kõnke elõñ milien Kũrjin ro retiljek el̦ap aer ‘kate er kõn tõmak eo’ aer. (Jud 3) Jejjab kõtl̦o̦k an armej ro pãd ilo eklejia eo el̦aññe rej kõm̦m̦ani men ko renana im jab ukel̦o̦k im rej ko̦kkure ãt eo em̦m̦an etan eklejia eo.

⁷ Juon jerawiwi n̦ae ri-utiej ro ilo kien. Kũrjin ro rej aikuj kõttãik er ñan ri-utiej ro ilo kien. (Rom 13:1) Jej kwal̦o̦k ad kõttãik kõj ilo ad kautiej im pokake kakien ko an aelõñ eo jej pãd ie. El̦aññe juon ilo eklejia eo ewõr ruõn kõn an kar kõm̦m̦ane juon men enana me ej rupe kien, ãinwõt ko̦kkure juon ajri, armej in ej jerawiwi n̦ae ri-utiej ro ak kien eo. (Keidi Jerbal 25:8.) Em̦m̦aan ro rej lale eklejia ejjel̦o̦k aer maroñ ñan kajeik ro rar rupe kakien ko an aelõñ eo. Bõtab, rejjab kõjparok jabdewõt eo ear ko̦kkure juon ajri jãn an bõk kaje jãn kien kõn jerawiwi in el̦ap ear kõm̦m̦ane. (Rom 13:4) Rijjerawiwi eo ej jeore men eo ear m̦adm̦õde.​—Ga. 6:7.

8. Ewi wãween an Jeova watõk jerawiwi ko juon ej kõm̦m̦ani n̦ae bar juon armej?

⁸ Ilõñin men otemjej, ej juon jerawiwi n̦ae Anij. (Sam 51:4, UBS) Ñe juon armej ej jerawiwi n̦ae bar juon armej, ej bareinwõt jerawiwi n̦ae Jeova. L̦õmn̦ak m̦õk kõn juon waanjoñak jãn Kien eo Anij ear lel̦o̦k ñan ri-Israel ro. Kien eo ear ba bwe juon armej me ej m̦on̦e eo ri-turin ej “jerawiwi im ko̦kkure kien Jeova.” (Lv. 6:2-4) Kõn men in, an juon jãn eklejia eo ko̦kkure juon ajri ej jerawiwi n̦ae Jeova kõnke ear riab im m̦on̦e ajri eo. Ajri eo ear lõke e ak eoktak im ko̦kkure, im kõn men in ejako an ajri eo lõke jabdewõt armej. Eo ej ko̦kkure juon ajri el̦ap an ko̦kkure etan Jeova. Eñin unin jej aikuj kile bwe an juon ko̦kkure juon ajri, men in ej juon jerawiwi ekajjõjõ n̦ae Anij im jej aikuj in dike.

9. Ta mel̦el̦e ko rej pedped ioon Baibõl̦ me doulul eo an Jeova ear litok ium̦win elõñ iiõ, im etke?

⁹ Ium̦win elõñ iiõ, doulul eo an Jeova ear letok elõñ mel̦el̦e ko jãn Baibõl̦ ikijjeen an juon ko̦kkure ajri ro. Ñan waanjoñak, katak ko jãn Naan in Keeañ im Awake! ko rej kwal̦o̦k kõn wãween an ro kar ko̦kkure er maroñ kijenmej kõn eñjake ko aer me rej ãinwõt juon kinej eto an mo, wãween an ro jet maroñ jipañ im rõjañ er, im wãween an jemãn im jinen ajri ro maroñ kõjparok ro nejier. Em̦õj an doulul eo an Jeova lel̦o̦k naanin jiroñ im kamminene ko rej pedped ioon Baibõl̦ ñan em̦m̦aan ro rej lale eklejia im tipdikil̦o̦k ta ko ren kõm̦m̦ani ñe juon ej jerawiwi ilo an ko̦kkure juon ajri. Doulul in ej wõnm̦aanl̦o̦k wõt ilo an etale wãween an eklejia ko kõm̦adm̦õde jerawiwi rot in. Etke? Ñan lukkuun lale bwe wãween ad kõm̦adm̦õde apañ in en jejjet im jim̦we ekkar ñan kien Christ.

WÃWEEN KÕM̦ADM̦ÕDE APAÑ KO ÑE JUON EJ KÕM̦M̦ANE JUON JERAWIWI EL̦AP

10-12. (1) Ñe em̦m̦aan ro rej lale eklejia rej kõm̦adm̦õde jabdewõt apañ ko rej wal̦o̦k jãn an kar juon kõm̦m̦ane juon jerawiwi el̦ap, ta eo rej aikuj keememeje, im ta ko rej l̦õmn̦ak kaki? (2) Ekkar ñan Jemes 5:14, 15, ta eo em̦m̦aan ro rej lale eklejia rej kajjioñ kate er ñan kõm̦m̦ane?

¹⁰ Ñe em̦m̦aan ro rej lale eklejia rej kõm̦adm̦õde jabdewõt apañ ko me rej kitibuj juon jerawiwi el̦ap, rej aikuj keememej bwe kien Christ ej jiroñ er bwe ren kõm̦m̦an ñan bwij eo ilo yokwe im kõm̦m̦ane men eo ejim̦we im̦aan mejãn Anij. Kõn men in, elõñ men ko rej aikuj lukkuun l̦õmn̦ak kaki ñe rej roñ bwe juon ear kõm̦m̦ane juon bõd el̦ap. Men eo el̦aptata an em̦m̦aan ro rej lale eklejia l̦õmn̦ak kake, ej bwe en erreo wõt im kwõjarjar etan Anij. (Lv. 22:31, 32; Matu 6:9) Rej bar lukkuun l̦õmn̦ak kõn wãween aer maroñ jipañ ro jeier im jatier ilo eklejia eo bwe ren epaake wõt Jeova im kaenõm̦m̦an im rejetake ro me el̦ap an kar bõd eo jelõt er.

¹¹ Em̦m̦aan ro rej lale eklejia eo rej bar kajjioñ lale el̦aññe eo ear kõm̦m̦ane jerawiwi eo el̦ap ej ukel̦o̦k, im el̦aññe ej, rej jipañe bwe en bar em̦m̦an kõtaan eo an ippãn Jeova. (Riit Jemes 5:14, 15.) Juon Kũrjin me ej po ilo kõn̦aan ko renana im kõm̦m̦ane juon jerawiwi el̦ap, enañinmej ilo tõmak. Mel̦el̦ein men in bwe ejako an em̦m̦an kõtaan eo an ippãn Jeova.d (Lale kõmel̦el̦e eo itulal̦.) Ilo juon wãween, em̦m̦aan ro rej lale eklejia rej ãinwõt taktõ ro. Rej kajjioñ kate er ñan “kõmour ri-nañinmej eo [ilo waanjoñak in, ej jitõñl̦o̦k ñan eo ear kõm̦m̦an bõd].” Naanin kakapilõklõk ko aer jãn Baibõl̦ remaroñ jipañe bwe en bar em̦m̦an kõtaan eo an ippãn Anij, bõtab men in emaroñ wal̦o̦k wõt el̦aññe ej m̦oolin ukel̦o̦k.​—Jrb. 3:19; 2 Ko. 2:5-10.

¹² Innem ealikkar bwe elõñ eddo ko rel̦l̦ap em̦m̦aan ro rej lale eklejia rej ineeki. Rej lukkuun kaorõk bwij eo me Anij ear lel̦o̦k bwe ren lale. (1 Pi. 5:1-3) Rekõn̦aan bwe ro jeier im jatier ren eñjake aer jokwane im jab uwõta ilo eklejia eo. Eñin unin rej m̦õkaj im em̦m̦akũt ñe rej roñ bwe juon ear kõm̦m̦ane juon jerawiwi el̦ap, me ekitibuj an kar ko̦kkure juon ajri. L̦õmn̦ak kõn kajjitõk ko rej wal̦o̦k ilo jinoin pãrokõrããp 13, 15, im 17.

13-14. Em̦m̦aan ro rej lale eklejia rej ke pokake kakien ko ñan ripoote ennaan eo rar roñ bwe em̦õj an juon armej ko̦kkure juon ajri? Jouj im kõmel̦el̦e.

¹³ Em̦m̦aan ro rej lale eklejia rej ke pokake kakien ko ñan ripoot ñan kien kõn ennaan eo rar roñ bwe em̦õj an juon armej ko̦kkure juon ajri? Aet. Ilo jikin ko me ej juon kien ñan kõm̦m̦ane men in, em̦m̦aan ro rej lale eklejia rej kate er ñan pokake kakien ko ñan ripoote ennaan eo rar roñ kõn an kar juon armej ko̦kkure juon ajri. (Rom 13:1) Kakien rot in ejjab rupe kien Anij. (Jrb. 5:28, 29) Innem ñe juon ej ba ñan em̦m̦aan ro rej lale eklejia bwe juon ear ko̦kkure juon ajri, rej aikuj m̦õkaj im kõnnaan ippãn ra eo ñan kajjitõk ewi wãween aer maroñ l̦oore kakien ko kõn aer aikuj ripoote men in.

¹⁴ Ñe em̦m̦aan ro rej lale eklejia rej kõnono ippãn ro kar ko̦kkure er kab jineer im jemãer, ak ippãn jabdewõt eo ejel̦ã bwe rar ko̦kkure juon ajri, em̦m̦aan ro rej kakeememej rein bwe ewõr aer jim̦we im maroñ ñan ripoote men in ñan kien. Ak ta el̦aññe armej eo rej ripoote ej juon iaan ro jãn eklejia eo im tokãlik ebuñbuñ men eo ear wal̦o̦k ippãn armejin bukwõn eo? Kũrjin eo ear ripoote men in ej aikuj ke l̦õmn̦ak bwe ear ko̦kkure etan Anij kõn an kar kõm̦m̦ane men in? Jaab. Eo ear ko̦kkure etan Anij ej armej eo ear ko̦kkure ajri eo.

15-16. (1) Ekkar ñan 1 Timote 5:19, etke ej aikuj wõr tarrin ruo ri-kam̦ool m̦okta jãn an em̦m̦aan ro kõm̦m̦ane juon kweilo̦k an kumi in ekajet eo? (2) Ta eo em̦m̦aan ro rej lale eklejia rej kõm̦m̦ane ñe rej roñ aer ba bwe juon iaan ro ilo eklejia eo ear ko̦kkure juon ajri?

¹⁵ Ilo eklejia eo, m̦okta jãn an kumi in ekajet eo (judicial committee) jijet ippãn armej eo ear kõm̦m̦ane juon jerawiwi el̦ap, etke ej aikuj wõr tarrin ruo ri-kam̦ool? Men in ej juon men rej aikuj in kõm̦m̦ane me ej m̦õttan kien ko rel̦l̦ap ilo Baibõl̦ kõn ekajet jim̦we. Ñe armej eo ear kõm̦m̦an bõd ejjab kwal̦o̦k ruõn, ej aikuj wõr ruo ri-kam̦ool bwe em̦m̦aan ro rej lale eklejia ren maroñ ejaake juon kumi in ekajet. (Dt. 19:15, UBS; Matu 18:16; riit 1 Timote 5:19.) Mel̦el̦ein ke bwe ej aikuj bar wõr ruo ri-kam̦ool m̦okta jãn an juon ripoote armej eo ear ko̦kkure juon ajri ñan kien? Jaab. Em̦m̦aan ro rej lale eklejia ak ro jet rejjab aikuji ruo ri-kam̦ool ñan aer ripoote armej eo ear rupe kien.

¹⁶ Ñe em̦m̦aan ro rej lale eklejia rej roñ aer ba bwe juon ilo eklejia eo ear ko̦kkure juon ajri, rej kate er ñan pokake jabdewõt kakien ko jãn kien ñan ripoote apañ eo, innem rej etale ta eo ear lukkuun wal̦o̦k. Tokãlik, rej l̦oore ta eo Baibõl̦ ej ba im lale el̦aññe rej aikuj ejaake juon kumi in ekajet. Em̦m̦aan ro rej kajjitõk m̦okta ippãn armej eo el̦aññe ear kõm̦m̦ane men eo enana. El̦aññe ej ba ear jab, em̦m̦aan ro rej lale eklejia rej roñjake mel̦el̦e ko an ri-kam̦ool ro kõn men eo ear wal̦o̦k. El̦aññe ewõr tarrin ruo armej, juon armej me ej n̦aruon eo ear ko̦kkure ajri eo im bar juon me emaroñ kam̦oole men in ak kam̦ool bwe ear ko̦kkure bar juon ajri, kiiõ ebwe kein kam̦ool ñan an em̦m̦aan ro rej lale eklejia ejaake juon kumi in ekajet.e (Lale kõmel̦el̦e eo itulal̦.) Ejjab mel̦el̦ein bwe ñe ejjel̦o̦k bar juon armej ñan kam̦oole men eo ear wal̦o̦k, innem naan ko an eo ear bõkm̦aantak abn̦õn̦õ in rejjab m̦ool. Jekdo̦o̦n ñe ejjel̦o̦k ruo ri-kam̦ool ñan kam̦ool bwe armej eo ear ko̦kkure juon ajri, ak em̦m̦aan ro rej lale eklejia rejel̦ã bwe armej eo me kar n̦aruon emaroñ kar kõm̦m̦ane juon men elukkuun nana me el̦ap an kõmetak ro jet. Renaaj wõnm̦aanl̦o̦k wõt im kaenõm̦m̦an im jipañ ro me men in ear jelõt er. Bareinwõt, em̦m̦aan ro rej lale eklejia rej lukkuun lale l̦o̦k wõt armej eo kar n̦aruon bwe ear ko̦kkure juon ajri ñan kõjparok eklejia eo jãn jabdewõt jorrããn emaroñ wal̦o̦k.​—Jrb. 20:28.

17-18. Kwal̦o̦k ta jerbal eo an ro rej pãd ilo kumi in ekajet eo.

¹⁷ Ta jerbal eo an kumi in ekajet eo? Naan in “ekajet” ejjab mel̦el̦ein bwe em̦m̦aan ro rej lale eklejia rej ekajet ak pepe bwe kien eo en kajeik eo ear ko̦kkure juon ajri. Em̦m̦aan ro rej lale eklejia rejjab bõk kun̦aer ilo men in. Rej kõtl̦o̦k wõt bwe kien en pepe kõn wãween an kajeik eo ear rupe kien. (Rom 13:2-4; Tai. 3:1) Bõtab, em̦m̦aan ro rej lale eklejia rej ekajet ak lale el̦aññe armej eo ear kõm̦m̦ane jerawiwi in el̦ap emaroñ wõnm̦aanl̦o̦k wõt im pãd ilo eklejia eo ak jaab.

¹⁸ Ñe em̦m̦aan ro rej lale eklejia rej pãd ilo kumi in ekajet eo, rej ekajet kõn men ko wõt rej ekkejell̦o̦k ñan kõtaan eo an juon armej ippãn Anij im rũttõmak ro m̦õttaer. Rej kõjerbal Baibõl̦ eo bwe en tõl er ñan lale el̦aññe eo ear ko̦kkure juon ajri ej ukel̦o̦k ke ak jaab. El̦aññe ejjab kõn̦aan ukel̦o̦k, em̦m̦aan ro rej lale eklejia rej ba ñane bwe renaaj bukwel̦o̦ke, im rej kõjjel̦ãik eklejia eo bwe ejako an juon iaan Ri-Kõnnaan ro an Jeova. (1 Ko. 5:11-13) El̦aññe ej ukel̦o̦k, emaroñ pãdwõt ilo eklejia eo. Bõtab, em̦m̦aan ro rej lale eklejia renaaj ba ñane bwe emaroñ jab bõk jabdewõt iaan jeraam̦m̦an ko ak kõm̦m̦ani eddo ko ilo eklejia eo. Kõnke em̦m̦aan ro rej lale eklejia rejjab kõn̦aan bwe en wal̦o̦k jorrããn ñan ajri ro, remaroñ kakkõl ro jemãer im jineer ilo eklejia eo ñe rej makel̦o̦k iaaer bwe ren lukkuun lale ajri ro nejier ñe rej kõnnaan ak pãd iturin armej eo. Ñe rej kakkõl jemãn im jinen ajri ro, rej lukkuun kõjparok bwe ren jab kwal̦o̦k wõn ro armej eo ear ko̦kkure er.

WÃWEEN ÑAN KÕJPAROK AJRI RO NEJŨM̦

19-22. Ta ko jemãn im jinen ajri ro remaroñ kõm̦m̦ani ñan kõjparok ajri ro nejier? (Lale pija eo ilo kilin bok in.)

¹⁹ Wõn ro ej aer eddo ñan kõjparok ajri ro jãn jorrããn? Ej jemãer im jineer.f (Lale kõmel̦el̦e eo itulal̦.) Ajri ro nejũm̦ rej juon menin lewaj jãn Anij, ak juon “menin jolõt jãn Jeova.” (Sam 127:3) Ej am̦ eddo eo ñan kõjparok er. Ta eo kwõmaroñ kõm̦m̦ane ñan kõjparok ajri ro nejũm̦ bwe juon en jab ko̦kkure er?

²⁰ Kein kajuon, katakin eok make kõn wãween aer ko̦kkure ajri ro. Kajjioñ jel̦ã kain armej rot eo ej ko̦kkure ajri ro im kõl ta ko ej kõjerbali ñan m̦on̦e er. Mejmej karuo wõt jãn wãween ko ak armej ro me remaroñ kauwõtata. (JK. 22:3; 24:3) Keememej bwe enañin aolep iien, armej eo ekkã an ko̦kkure juon ajri ej juon eo ejel̦ã kajjien im ej lõke e.

²¹ Kein karuo, kõm̦m̦an bwe kwe im ajri ro nejũm̦ kom̦win kõnono ippãn doon kõn jabdewõt men. (Dt. 6:6, 7) Mel̦el̦ein men in bwe kwõj aikuj in juon eo ejel̦ã roñjake. (Jem. 1:19) Keememej bwe ekkã an ajri ro mijak in ba ñan jabdewõt bwe em̦õj aer ko̦kkure e. Remaroñ mijak ñe reban tõmak er, ak bõlen eo ear ko̦kkure er ear kaamijake er im ba bwe enaaj m̦an er ñe reba ñan juon. Ñe kwõj kile bwe ewõr juon men enana ear wal̦o̦k ñan ajri ro nejũm̦, kajjioñ tuuri bũrueer ilo am̦ kwal̦o̦k kajjitõk ko ñan er ilo jouj, im kijenmej wõt im roñjake ñe rej uwaake eok.

²² Kein kajilu, katakin ajri ro nejũm̦. Kwal̦o̦k ñan er men ko rej aikuj jel̦ã kõn an ruo armej pãd ippãn doon. Mel̦el̦e ko kwõj lil̦o̦k ñan er rej aikuj ekkar ñan joñan iiõ ko aer im joñan aer maroñ mel̦el̦e kõn juon men. Katakin er ta eo ren ba im kõm̦m̦ane ñe juon ej kajjioñ jibwe er ilo juon wãween ejekkar. Kõjerbal mel̦el̦e ko em̦õj an doulul eo an Anij litok me rej kwal̦o̦k kõn ewi wãween am̦ maroñ kõjparok ajri ro nejũm̦.​—Lale bo̦o̦k eo “Katakin Eok Make im Ajri ro Nejũm̦.”

23. Ewi wãween ad watõk an juon ko̦kkure ajri ro, im ta kajjitõk eo jenaaj uwaake ilo katak eo tok juon?

²³ Kõnke jej Ri-Kõnnaan ro an Jeova, jej watõk bwe an juon ko̦kkure ajri ro ej juon jerawiwi ekajjõjõ im juon m̦anit ekanooj nana. Im kõnke jej pãd ium̦win kien Christ, eklejia ko ad rejjab kõjparok ri-nana ro me rej ko̦kkure ajri ro jãn aer lo leen jerawiwi ko rar kõm̦m̦ani. Ak ilo tõre in, ta eo jemaroñ kõm̦m̦ane ñan jipañ ro rej metak im eddo bũrueer kõn aer kar ko̦kkure er? Katak eo tok juon enaaj uwaake kajjitõk in.