Jeova Ekõn̦aan bwe Aolep Ren Ukel̦o̦k

1. Ta mel̦el̦ein ñe juon ej ukel̦o̦k?

ÑE JEJ kõm̦m̦ane juon bõd, elukkuun aorõk bwe jen ukel̦o̦k. Ilo Baibõl̦ eo, juon eo ej ukel̦o̦k ej kajim̦we l̦õmn̦ak eo an kõn juon men ebõd ej kõm̦m̦ane, ej bõjrak jãn an kõm̦m̦ane men in, im ej jek ilo bũruon ñan jab bar kõm̦m̦ane ejja bõd eo wõt.—Lale Kõmel̦el̦e ko kõn Naan ko ilo Baibõl̦, “Ukel̦o̦k.”

2. Etke kõj aolep jej aikuj katak kõn ukel̦o̦k? (Nihimaia 8:​9-11)

² Aolep armej rej aikuj katak kõn ukel̦o̦k. Etke? Kõnke kõj aolep jej jerawiwi kajjojo raan. Ãinwõt ro ineen Adam im Iv, kõj kajjojo jaar jolõte jerawiwi im mej. (Rom 3:23; 5:12) Aet, kõj aolep im rijjerawiwi. Jekdo̦o̦n em̦m̦aan ro me el̦ap aer kar tiljek, ãinwõt rijjilõk Paul, ak er bareinwõt rar aikuj kate er ñan jum̦aik kõn̦aan ko rebõd. (Rom 7:​21-24) Men in ej ke mel̦el̦ein bwe ej aikuj nana ad mour aolep iien kõn wõt jerawiwi ko ad? Jaab, kõnke Jeova el̦ap an tũriam̦o, im ekõn̦aan bwe jen m̦õn̦õn̦õ. L̦õmn̦ak kõn ta eo ear wal̦o̦k ñan ri-Ju ro ilo raan ko an Nihimaia. (Riit Nihimaia 8:​9-11.) Jeova ear jab kõn̦aan bwe en l̦e jãn joñan aer bũrom̦õj kõn jerawiwi ko rar kõm̦m̦ani m̦oktal̦o̦k, ilo m̦ool ear kõn̦aan bwe ren lañlõñ ilo aer karejar ñan E. Jeova ejel̦ã bwe jenaaj m̦õn̦õn̦õ ñe jej ukel̦o̦k. Kõn men in, ej katakin kõj kõn ukel̦o̦k. El̦aññe jej ukel̦o̦k jãn jerawiwi ko ad, jemaroñ lõke bwe eo Jemãdwõj ilañ me el̦ap an tũriam̦o enaaj jeorl̦o̦k ad bõd.

3. Ta ko jenaaj etali ilo katak in?

³ Ilo katak in, jenaaj kal̦apl̦o̦k ad mel̦el̦e kõn ukel̦o̦k. Jenaaj kõnono kõn jilu men ko. M̦oktata, jenaaj etale ta ko Jeova ear katakin ri-Israel ro kõn ukel̦o̦k. Innem, jenaaj lale wãween an kar Jeova kate e ñan jipañ armej ro rar jerawiwi ñan aer ukel̦o̦k. Im ãliktata, jenaaj etale ta ko ri-kal̦oor ro an Jesus rar katak kõn ukel̦o̦k.

MEN KO JEOVA EAR KATAKIN RI-ISRAEL RO KÕN UKEL̦O̦K

4. Ta eo Jeova ear katakin ri-Israel ro kõn ukel̦o̦k?

⁴ Ke Jeova ear kõm̦m̦an bwe ri-Israel ro ren erom juon aelõñ, ear kõm̦m̦ane juon bujen ippãer. El̦aññe armej ro rar pokake kien ko an, Jeova enaaj kar kõjparok im kõjeraam̦m̦an er. Ikijjeen kien kein an, Jeova ear kaenõm̦m̦an er im ba: “Kien eo ij lewaj ñan kom̦ rainin ejjab pen im kom̦ naaj maroñ tõpare.” (Dut. 30:​11, 16, UBS) Ijoke, el̦aññe armej ro rar jab pokake kien ko an—ñan waanjoñak, el̦aññe rar kããlõt ñan kabuñ ñan anij ko jet—eokwe enaaj jako an kõjparok im kõjeraam̦m̦an er, im renaaj lo jerata. Meñe ãindein, ak men in ear jab mel̦el̦ein bwe Jeova ejjãmin bar buñbũruon ippãer. Remaroñ bar ‘jepl̦aak ñan Jeova aer Anij im pokake ainikien.’ (Dut. 30:​1-3, 17-20) Mel̦el̦ein bwe remaroñ ukel̦o̦k. Im ñe em̦õj aer kõm̦m̦ane men in, Jeova enaaj ruwaakl̦o̦k ñan er im bar kõjparok im kõjeraam̦m̦an er.

5. Ewi wãween an kar Jeova kwal̦o̦k bwe ear jab ebbweer jãn an kajjioñ jipañ armej ro an? (2 Kiiñ 17:​13, 14)

⁵ Elõñ alen an kar armej ro an Jeova jum̦aiki im jab roñjake. Rar kabuñ ñan anij ko jet im kõm̦m̦ani m̦anit ko renana im rettoon. Kõn men in, rar iioon eñtaan im jerata. Bõtab Jeova ear jab ebbweer jãn an kajjioñ jipañ er. Elõñ alen an kar jilkinl̦o̦k ri-kanaan ro bwe ren lukkuun rõjañ armej ro an ñan ukel̦o̦k im jepl̦aak ñan E.—Riit 2 Kiiñ 17:​13, 14.

6. Ewi wãween an kar Jeova kõjerbal ri-kanaan ro ñan katakin armej ro an kõn aorõkin ukel̦o̦k? (Bar lale pija eo.)

⁶ Ekkã an kar Jeova kõjerbal ri-kanaan ro ñan kakkõl im kajim̦weik armej ro an. Ñan waanjoñak, ikijjeen Jeremaia, Anij ear ba: “Kwõn ukel̦o̦k, O Israel ejjab tiljek, . . . Iban jememe ñan kom̦, bwe Ña ijouj, . . . Ijjãmin dãpij [aõ] illu ñan indeeo. Innem kwõn kile am̦ jerawiwi—kwaar jum̦ae Jeova am̦ Anij.” (Jrm. 3:​12, 13) Ikijjeen Joel, Jeova ear ba: “Kom̦win ro̦o̦ltok ñan Eõ kõn aolepen bũruomi.” (Joel 2:​12, 13) Ear bareinwõt kõm̦akũt Aiseia bwe en ba: “Kom̦win karreoik kom̦; kom̦win jol̦o̦k kõm̦m̦an ko ami renana jãn im̦aan Meja. Bõjrak jãn ami kõm̦m̦an nana.” (Ais. 1:​16-19) Im ikijjeen Ezekiel, Jeova ear kajjitõk im ba: “Kom̦ij l̦õmn̦ak im̦õn̦õn̦õ ke in lale an juon rijjerawiwi mej? Ijjab. Ikõn̦aan wõt bwe en ukel̦o̦k im mour. Ijjab kõn̦aan bwe jabdewõt armej en mej. Kom̦win bõjrak jãn ami jerawiwi bwe kom̦win mour.” (Ezk. 18:​23, 32, UBS) Jeova elukkuun m̦õn̦õn̦õ ñe ej lo an armej ro ukel̦o̦k kõnke ekõn̦aan bwe ren wõnm̦aanl̦o̦k wõt im mour—aet, mour ñan indeeo! Innem Jeova ejjab kõttar bajjek m̦ae iien armej ro rar jerawiwi rej ukel̦o̦k innem ej kab jipañ er. Jen lale waanjoñak ko jet kõn men in.

7. Ta eo Jeova ear katakin armej ro an ikijjeen bwebwenato eo an ri-kanaan Hoseia im lio pãleen?

⁷ L̦õmn̦ak kõn ta eo Jeova ear katakin armej ro an ikijjeen an kar kõjerbal bwebwenato eo an Gomer, lio pãleen ri-kanaan Hoseia. Ãlikin an kar Gomer lejãn, ear etal jãn Hoseia im koba ippãn em̦m̦aan ro jet. Itok jãn an ãindein, ear ke mel̦el̦ein bwe Gomer eban kõm̦m̦an oktak ñan jidik? Jeova, eo me ejel̦ã kobban bũruon juon armej, ear ba ñan Hoseia: “Kwõn etal im yokwe wõt kõrã eo, meñe ewõr bar juon eo ej yokwe e, im e juon ri-l̦õñ. Kwõn yokwe e ãinwõt Anij ej yokwe ro nejin Israel, ro rar jal̦l̦o̦k ñan anij ro jet.” (Hos. 3:1; JK. 16:​2, UBS) Alikkar bwe lio pãleen Hoseia ear wõnm̦aanl̦o̦k wõt ilo an kõm̦m̦ani jerawiwi ko rel̦l̦ap. Meñe ãindein, ak Jeova ear jiroñ Hoseia bwe en jol̦o̦k an lio bõd im ñan bõke bwe en bar pãleen.a Ejja ãindeinl̦o̦k wõt, Jeova ear jab ebbweer jãn an kajjioñ jipañ armej ro an. Meñe rar jab bõjrak jãn aer kõm̦m̦ani jerawiwi ko relukkuun nana, ak Jeova ear yokwe wõt er. Elõñ alen an kar jilkinl̦o̦k ri-kanaan ro an bwe ren jipañ armej ro ñan ukel̦o̦k im kõm̦m̦ani oktak ko ilo mour ko aer. Men in ej ke mel̦el̦ein bwe Jeova, eo me ejel̦ã kobban bũruon armej, enaaj kajjioñ jipañ juon eo ej kõm̦m̦ani wõt jerawiwi ko rel̦l̦ap im jipañe bwe en ukel̦o̦k? (JK. 17:3) Eokwe, jen lale.

WÃWEEN AN JEOVA KAJJIOÑ JIPAÑ ARMEJ RO RAR JERAWIWI BWE REN UKEL̦O̦K

8. Ewi wãween an kar Jeova kajjioñ jipañ Kein bwe en ukel̦o̦k? (Jenesis 4:​3-7) (Bar lale pija eo.)

⁸ Kein ear l̦eo erũttotata nejin Adam im Iv. Ear jolõte jerawiwi jãn jemãn im jinen im eitok wõt bwe en kõn̦aan kõm̦m̦ani men ko renana. Bareinwõt, Baibõl̦ ej ba men in kõn Kein: “Jerbal ko an renana.” (1 Jon 3:12) Bõlen eñin unin Jeova ear “jab buñbũruon” kake Kein im menin katok eo an ñan E. Innem ijello̦kun an Kein kõm̦m̦an oktak, ‘ear kanooj illu, im mejãn jememe.’ Ta eo Jeova ear kõm̦m̦ane tokãlik? Ear kõnono ippãn Kein. (Riit Jenesis 4:​3-7.) Ilo jouj, Jeova ear ba ñan Kein bwe enaaj kõjeraam̦m̦ane ñe enaaj kõm̦m̦an em̦m̦an. Jeova ear bareinwõt kakkõl Kein im ba bwe ñe ejjab jol̦o̦k an illu, enaaj oktak im jerawiwi. Ekabũrom̦õjm̦õj bwe Kein ear m̦akoko in roñjake. Ear jab kõtl̦o̦k bwe Jeova en jipañ e bwe en ukel̦o̦k. Kõn wõt an Kein jab roñjake, Jeova ear ke pepe bwe eban bar kajjioñ jipañ ro jet ñan aer ukel̦o̦k? Ejjab ñan jidik!

9. Ewi wãween an kar Jeova jipañ Devid bwe en ukel̦o̦k?

⁹ Jeova ear lukkuun yokwe Kiiñ Devid. Joñan, ear ba bwe Devid ‘ej juon em̦m̦aan eo ebuñbũruon kake.’ (Jrb. 13:22) Ijoke, Devid ear kõm̦m̦ani jet jerawiwi ko rel̦l̦ap, ekitibuj lejãn im uror. Ekkar ñan Kien Moses, ear ekkar bwe Devid en mej. (Liv. 20:10; Bõn. 35:31) Ijoke ilo jouj, Jeova ear bõbraik an men in wal̦o̦k.b Ear jilkinl̦o̦k ri-kanaan Netan ñan ippãn kiiñ eo, meñe ilo tõre eo Devid ejjañin kar kwal̦o̦k kõn bõd ko an im ukel̦o̦k jãni. Netan ear kõjerbale juon waanjoñak me enaaj kar jipañ tõpar bũruon Devid. Devid ear kile bwe ear lukkuun kabũrom̦õje Jeova im ear ukel̦o̦k. (2 Sa. 12:​1-14) Ear je juon sam me ear kwal̦o̦k kõn joñan an kar bũrom̦õj kõn men ko ear kõm̦m̦ani. (Sam 51, lale kõmel̦el̦e eo itulõñin jebta in.) Elukkuun lõñ armej ro rar jerawiwi rar bõk kaenõm̦m̦an jãn sam in im men in ear kõm̦akũt er ñan ukel̦o̦k. El̦ap ad kam̦m̦oolol bwe Jeova ear yokwe Devid im ear jipañ e bwe en ukel̦o̦k.

10. Ta l̦õmn̦ak eo am̦ kõn an Jeova kijenmej ippãd im an jeorl̦o̦k bõd ko ad?

¹⁰ Jeova edike jabdewõt kain jerawiwi. (Sam 5:​4, 5, UBS) Meñe ãindein, ak ejel̦ã bwe kõj aolep rijjerawiwi. Kõnke ej yokwe kõj, ej kããlõt ñan jipañ kõj tarin̦aeik jerawiwi. Aolep iien ej kajjioñ jipañ ro me rej kõm̦m̦ani men ko relukkuun nana, ñan ukel̦o̦k im ruwaakl̦o̦k ñan E. El̦ap ad bõk kaenõm̦m̦an ñan jel̦ã bwe Jeova ekõn̦aan jeorl̦o̦k ad bõd! Ñe jej kõl̦mãnl̦o̦kjen̦ kõn an Jeova kijenmej ippãd im an jeorl̦o̦k bõd ko ad, men in ej lujur kõj ñan dãpij wõt ad tiljek ñan E im m̦õkaj im ukel̦o̦k ñe jej jerawiwi. Jen kiiõ etale ta eo Jesus ear katakin ri-kal̦oor ro an kõn ukel̦o̦k.

MEN KO RI-KAL̦OOR RO AN JESUS RAR KATAK KÕN UKEL̦O̦K

11-12. Ta eo Jesus katakin armej ro ikijjeen an Jemãn lukkuun kõn̦aan jeorl̦o̦k bõd? (Lale pija eo.)

¹¹ Ilo tõre ko an rijjilõk ro, ekar jejjet iien eo ñan an itok Messaia eo. Ãinwõt ad kar etale ilo katak eo l̦o̦k juon, Jeova ear kõjerbal Jon ri-Peptaij im Jesus Christ ñan katakin armej ro kõn joñan an aorõk ukel̦o̦k.—Matu 3:​1, 2; 4:17.

¹² Ke Jesus ear kwal̦o̦k naan ijin ioon lal̦, ear katakin armej ro kõn an Jeova lukkuun kõn̦aan jeorl̦o̦k ad bõd ñe jej jerawiwi. Jesus ear katakin armej ro men in eaorõk ke ear kwal̦o̦k bwebwenato eo kõn nejin eo ejerwaan. Likao in ear kããlõt ñan diwõjl̦o̦k jãn m̦weo im̦õn im kõm̦m̦ani men ko rekanooj in nana im jekkar. Bõtab tokãlik, ear “iañaktok an” im ear jepl̦aak ñan m̦weo im̦õn. Ta eo jemãn ear kõm̦m̦ane? Jesus ear ba bwe “ke [l̦eo nejin] ej ettol̦o̦k wõt, jemãn ear reilo̦k im loe im ear tũriam̦okake. Innem ear ettõrl̦o̦k im atbo̦kwõji l̦eo nejin im mejenmaiki.” Likao eo ear kajjitõk ippãn jemãn ñe emaroñ erom juon ri-jerbal ilo m̦weo. Ijoke, jemãn ear kũri im ba “l̦adik in nejũ” im ear kõjepl̦aake bwe en bar uwaan baam̦le eo. Jemãn ear ba: “Ear jako ak em̦õj bar loe.” (Luk 15:​11-32) Ejjel̦o̦k pere bwe ke Jesus ear jokwe ilañ m̦okta jãn an kar itok ñan lal̦ in, elõñ alen an kar lo an Jemãn kwal̦o̦k tũriam̦o ñan ro rar ukel̦o̦k. El̦ap ad bõk kaenõm̦m̦an jãn bwebwenato in an Jesus kõn joñan an Jemãdwõj ilañ Jeova l̦ap an tũriam̦o!

13-14. Ta eo rijjilõk Piter ear katak kõn ukel̦o̦k, im ta eo ear katakin ro jet kõn men in? (Bar lale pija eo.)

¹³ Elõñ men ko raorõk rijjilõk Piter ear katak jãn Jesus kõn wãween an Jeova jeorl̦o̦k bõd ko an ro rej ukel̦o̦k. Elukkuun lõñ iien ko Piter ear kõm̦m̦an bõd, im Jesus ear m̦õn̦õn̦õ in jeorl̦o̦k an bõd. Ñan waanjoñak, ãlikin an kar Piter kaarmejjeteik Jesus jilu alen, ear kanooj rup bũruon Piter. (Matu 26:​34, 35, 69-75) Bõtab ãlikin an kar Jesus jerkakpeje, ear wal̦o̦kl̦o̦k ñan Piter—emaroñ kar ilo juon iien ke Piter ear make iaan. (Luk 24:​33, 34; 1 Kor. 15:​3-5) Ejjel̦o̦k pere bwe ilo iien in, Jesus ear kwal̦o̦k yokwe ñan Piter ikijjeen an jeorl̦o̦k an bõd im kaenõm̦m̦ane rijjilõk in an me ear ukel̦o̦k.—Mark 16:7.

¹⁴ Piter ear lo aorõkin ukel̦o̦k im an kar Jesus jeorl̦o̦k an bõd, kõn men in ear maroñ katakin ro jet kõn men kein. Ejjabto ãlikin kwõjkwõjin Pentekost eo, Piter ear kõnono ñan juon jarlepju in ri-Ju ro im kõmel̦el̦eik er bwe rar m̦ane Messaia eo. Meñe ãindein, ak ilo yokwe, ear rõjañ er im ba: “Kom̦win ukel̦o̦k im oktak jãn kõm̦m̦an ko ami bwe jerawiwi ko ami ren jako im bwe Jeova en kõkajoor kom̦.” (Jrb. 3:​14, 15, 17, 19) Piter ear katakin er bwe juon armej ej ukel̦o̦k ikijjeen an oktak jãn kõm̦m̦an ko an. Mel̦el̦ein bwe ej kajim̦weik l̦õmn̦ak ko an rebõd, bõjrak jãn an kõm̦m̦ani men ko renana, im ej jino kõm̦m̦ani men ko me rej kabuñbũruon Anij. Piter ear bar kwal̦o̦k bwe Jeova enaaj jeoril̦o̦k jerawiwi ko aer, ak kõm̦m̦an bwe ren jako. Im elõñ iiõ ko tokãlik, Piter ear kaenõm̦m̦an Kũrjin ro im ba: “Jeova . . . ej kijenmej ippemi kõnke ejjab kõn̦aan bwe jabdewõt en jako, ak ekõn̦aan bwe aolep ren ukel̦o̦k.” (2 Pit. 3:9) Men in ej juon kõjatdikdik ekanooj in em̦m̦an ñan aolep Kũrjin ro ñe rej kõm̦m̦an jerawiwi—ekitibuj jerawiwi ko rel̦l̦ap!

15-16. (1) Ewi wãween an kar rijjilõk Paul katak kõn jeorl̦o̦k bõd? (1 Timote 1:​12-15) (2) Ta eo jenaaj etale ilo katak eo tok juon?

¹⁵ Elukkuun lõñ men ko renana Saul jãn Tarsus ear kõm̦m̦ani. Ear lukkuun kaeñtaan im lãj ñan ri-kal̦oor ro an Christ. Kõn men in, enañin aolep Kũrjin ro remaroñ kar l̦õmn̦ak bwe Saul eban oktak im ejjel̦o̦k tokjãn aer kajjioñ jipañ e. Ijoke, Jesus ear jel̦ã bwe Saul emaroñ oktak im ukel̦o̦k. Jesus im eo Jemãn ilañ rar lo kadkad ko rem̦m̦an ippãn. Jesus ear ba: “Iar kããlõt em̦m̦aan in bwe en kwal̦o̦k kõn ãt eo eta.” (Jrb. 9:15) Joñan, Jesus ear kõjerbale juon menin kabwilõñlõñ ñan jipañ Saul bwe en ukel̦o̦k. (Jrb. 7:58–8:3; 9:​1-9, 17-20) Ãlikin an kar erom juon Kũrjin, Saul—eo me tokãlik kar n̦aetan rijjilõk Paul—ekkã an kar kõnono kõn joñan an lukkuun kam̦m̦oolol Jeova im Jesus kõn aerro kar kwal̦o̦k jouj im tũriam̦o ñan e. (Riit 1 Timote 1:​12-15.) Ke Paul ear katakin ro jet, ear ba: “Ilo an jouj [Anij] ej kajjioñ in kõm̦m̦an bwe kwõn ukel̦o̦k.”—Rom 2:4.

¹⁶ Ke Paul ear roñ bwe eklejia eo ilo Korint ear kõtl̦o̦k an juon em̦m̦aan me ej juon ri-l̦õñ pãdwõt ilo eklejia eo, ta eo ear kõm̦m̦ane? Wãween an kar Paul kõm̦adm̦õde apañ in ej lukkuun katakin kõj kõn wãween an Jeova kwal̦o̦k yokwe ñe ej kauweik ri-karejar ro an im wãween an kwal̦o̦k tũriam̦o ñe rej ukel̦o̦k. Jenaaj kal̦apl̦o̦k ad mel̦el̦e kõn bwebwenato in ilo katak eo tok juon.