Watchtower ONLINE L̦ÃIBRÃRE
Watchtower
ONLINE L̦ÃIBRÃRE
Kajin M̦ajel̦
O̦
  • N̦
  • n̦
  • M̦
  • m̦
  • L̦
  • l̦
  • O̦
  • o̦
  • BAIBÕL̦
  • BOK IM KEIN KATAK
  • KWEILO̦K KO
  • w97 9/1 p. 4-7
  • Ran Kein Rej Lukkun Ran Ko Eliktata Ke?

Ejjañin wõr pija in ilo tõre in.

Jol̦o̦k bõd, ewõr juon problem ej kõm̦m̦an an jab jo̦ pija in.

  • Ran Kein Rej Lukkun Ran Ko Eliktata Ke?
  • Imõniaroñroñ Ej Kwalok kin Ailiñ eo an Jehovah—1997
  • Unin Tõl Jidikdik Ko
  • Katak ko Jet
  • Ri Kalor Ro An Jesus Rej Kwalok juõn Kajitõk Ewor Melelen
  • Jemlok Eo An Jerusalem
  • Tarinae ilo Ran Ko Eliktata
  • Men Ko Jet Rej Mõttan Kakõlle Eo
  • Ebeben in Ad Ej E Eo Kar Kanan Kake Ke?
  • News Eo Emõn
  • “Jemlokin Lõl” Ebak!
    Kwo Maroñ Mour Indrio ilo Paradise ion Lõl
  • Jej Ke Mour ilo “Raan ko Ãliktata”?
    Ta eo Baibõl̦ Ej Lukkuun Katakin Kõj?
Imõniaroñroñ Ej Kwalok kin Ailiñ eo an Jehovah—1997
w97 9/1 p. 4-7

Ran Kein Rej Lukkun Ran Ko Eliktata Ke?

KWOJ bed ion lobõrwa in tipñel eo ñe ej jerak ilo juõn river ebwe an bin ejerakrok ie. Aj ko rej walok liñtak jen no ko. Kwoj kajerbal jebwe eo ñõn ruaklok jen i. Armij eo ilikõm en kar kajerbal jebwe eo an ñõn tel wa eo, ak ejjab kanuij imminene in kajerbale. Elaplok an nana, ejelok juõn meto ibbem, inem, kwojjab jela ñãt eo limajnono enaj jemloklok ilo juõn lwe elae ak tor lõl lok jen tol eo eutiej.

Ejjab juõn picture emõn ke? Inem jen ukõt e. Baj lemnak lok bwe ibbõm ewor juõn ri tel ekabel, juõn eo ej lukkun jela kin aolep jikin ko deka ko relap ilo river eo rej bed ie, aolep jabõn river ko. Ejela lok iman bwe ear ebak limajnono eo, ejela kilen kamool jen e. Ejamin ke kar laplok am jokane?

Emol, kij aolep jej bed ilo juõn wãwen einlok wõt. Jej lo kij make, ilo ejelok ruer, ilo juõn ien elimajnono ilo mour an armij. Enañin aolep armij ejelok air jela kin ewi toõn wãwen kein renaj wõnmanlok, elañe wãwen kein renaj emõnlok, ak ewi wãwen eo emõntata ñõn ele im mour wõt. Ak jejjab aikwij ebwer ak eñjake an ejelok juõn kejatdikdik. Ri Kõmõnmõn eo ad ear letok ñõn kij juõn men in tel​—juõn eo ear kanan kin ien in emarok, kwalok kin ewi wãwen enaj jemlok, im ej letok ñõn kij tel eo jej aikwiji bwe jen maroñ in ele im mour. Kein tel in ej juõn book, Bible eo. Eo ear je book in, Jehovah Anij, ej naetan emake Ri Kakabilek Elap, im ikijen Isaiah ej kallimur: “lojilñõm re naj roñjake juõn nan elikõm, ej ba, Eñin ial eo, komin etetal iloan: ñe komij jeor ñõn anbijmaroñ, im ñe kom jeor ñõn anmiñ.” (Isaiah 30:20, 21) Kwonaj mõnõnõ in bõk ke tel in? Inem jen lale elañe Bible eo ear lukkun kanan kin ta eo ran kein ad renaj einwõt.

Ri Kalor Ro An Jesus Rej Kwalok juõn Kajitõk Ewor Melelen

Ri kalor ro an Jesus rar bwilõñ. Ej kab mwij an Jesus jiroñ ir, ilo alikar, bwe temple eo an Jerusalem renaj kar jebeplok! Kain kanan rot in ear juõn men ekabwilõñlõñ. Ejjabto tokelik, ke rar jijet ion Tol Olive, emen ian ri kalor ro an rar kajitõkin Jesus: “Kwon kennanek kim ñãt men kein re naj walok? im ta eo kakõlõn Am naj itok im lokõn lõl?” (Matthew 24:3; Mark 13:1-4) Meñe rar melele kake ak jab, uak eo an Jesus ear jerbal ilo elõñ wãwen.

Jebeplok eo an temple eo an Jerusalem im jemlokin jukjuk im bed eo an ri Jew ro rar jab walok ilo ejja ien eo wõt ibben ien jeblaktok eo an Christ im jemlokin jukjuk im bed eo an aolepen lõl in. Mekarta, ilo uak eo an eaetok, Jesus ilo kabel ear uake wãwen kein kajjojo ilo kajitõk in. Ear jiroñ ir kin ta men ko renaj walok mokta jen an Jerusalem jebeplok; bareinwõt ear jiroñ ir kin ta eo rej aikwij kõtõmene kake kin lõl in ilo ien bed eo an, ien eo ñe enaj iroij einwõt Kiiñ ilõñ im kajemlok aolepen jukjuk im bed eo an lõl in.

Jemlok Eo An Jerusalem

Etale mokta kin ta eo Jesus ear ba kin Jerusalem im temple eo an. Elõñlok jen jilñoul yiõ ko lok iman, ear kanan kin juõn ien abañ elap kin juõn ian jikin kwelok ko relaptata ilo lõl. Lale nan ko an ilo Luke 21:20, 21: “Ñe kom naj lo jaran dri tõrinae ro rej kabol Jerusalem, inem kom naj jela ebak kejeebeplok e. Inem ro rej ber i Judia ren ko ñõn tol ko: im ro rej ber iolapin ren drioijlok; im ro rej ber i ene ko iturin ren jab dreloñ iloan.” Elañe rar kabol Jerusalem, kin jaran tarinae eo, ewi wãwen “ro rej ber iolapin” remaroñ baj “drioijlok,” einwõt an kar Jesus kaiñ kake? Alikar, Jesus ear kwalok bwe enaj bellok juõn ial. Ear ke?

Ilo 66 C.E., jar in tarinae eo an Rome iumin tel eo an Cestius Gallus ear iun ri Jew ri jumae ro liklok ñõn Jerusalem im kalbuj ir iloan jikin kwelok eo. Ri Rome ro rar nitibwil jikin kwelok eo im tõbar worwor in temple eo. Ak Gallus ear kaiñ ri tarinae ro an bwe ren kõmmõn juõn men ekabwilõñlõñ. Ear kaiñ ir bwe ren bõjrak im jeblak! Kin mõnõnõ elap ri tarinae ro an ri Jew ro rar lukworkwore im kajorrãn ri tarinae ro an ri Rome ro rar ko jen ir. Ilo wãwen in, ial eo Jesus ear kanan kake ear bellok. Ri Christian ro remol rar bokake nan in kakkil eo an im illok jen Jerusalem. Kar juõn bebe emeletlet, bwe emen yiõ ko tokelik, jaran tarinae eo an Rome rar jeblak, iumin tel eo an General Titus. Ilo ien in rar jab maroñ ko.

Jaran tarinae an Rome ear bar kabol Jerusalem; rar kajutak joor ko rekañ ibelakin. Jesus ear kanan kin Jerusalem: “Ran ko re naj itok iom, ñe am dri kijirãt re naj kõmõn worwor im kabol yuk, im bar yuk iturõm otemjej.”a (Luke 19:43) Ejjabto, Jerusalem ear buñ; temple eo an eaibujuij rar tili. Nan ko an Jesus kar jejjet kitier ilo tibdik ko otemjej!

Ak, ear lõñlok men ko ilo lemnak eo an Jesus jen baj jebeplok eo an Jerusalem. Ri kalor ro an rar kajitõkin e kin kakõllan bed eo an. Ilo ien eo rar jab jela kin aolep melele ko ñõn kajitõk eo air, ak ear jitõñlok ñõn ien eo ñe enaj kar iroij einwõt Kiiñ ilõñ. Ta eo ear kanan kake?

Tarinae ilo Ran Ko Eliktata

Elañe kwoj konono Matthew jebta 24 im 25, Mark jebta 13, im Luke jebta 21, kwonaj lo men in kamol eo ejelok bwid ie bwe Jesus ear konono kin ien in ad. Ear kanan kin juõn ien tarinae ko​—jab baj “tõrinae ko, im nan kin tõrinae ko” me ear erane bwebwenato ko an armij ak tarinae ko rej kitibuj ‘dri ailiñ re naj jutõk mae dri ailiñ, ailiñ in kiñ mae ailiñ in kiñ’​—aet, tarinae ko ibelakin lõl.​—Matthew 24:6-8.

Kwon lemnak kin wãwen eo tarinae ear oktak ilo ebeben in ad. Ilo ien ko mokta, ke tarinae ear melelen ire ikõtan ruo ailiñ ko rej jumaek don, im baj kajerbal jãji ko ak buuk don ilo jikin tarinae, kar bwe an nana. Ak ilo 1914 Tarinae eo Elap ear walok. Juõn ailiñ ear lor ailiñ eo juõn ñõn kijeek eo juõn elikin eo juõn​—tarinae eo kein kajuõn ibelakin lõl. Rar kõmmõn kein tarinae ko elaplok air nana ñõn urõt elõñlok armij im jen jikin ko retolok jen mokta. Bu ko rej naetan machine gun kar buuk elõñlok kobbair im rejejjet; men eo kar naetan mustard gas kar tili, kaiñtan, kajorrãn, im urõt elõñ thousand ri tarinae ro; ilo ejelok tiriamo wan tarinae ko ej le bu kileplep rar ettõr mae ri kijirãt ro, im buuk ir. Bareinwõt rar kajerbal baluun im waan tulok ko​—kein tarinae bajjek ñe jej keiri ibben kein tarinae ko relaplok im emõn rar bed iman.

Tarinae eo an lõl Kein Karuo ear kõmmõn men ko jejjab maroñ ettõnak kaki​—ear laplok jen Tarinae eo Kein Kajuõn, ke ear man elõñ million armij. Wan lojet ko rekilep im rej ektak baluun ko, einwõt jikin kwelok ko rej ebbebe, rar jerakrõk ilo lometo eo im kotlok baluun ko me rar bombe jikin ri kijirãt ro. Wan tulok ko kar buuk im karuñlok wan lojet ko wan ri kijirãt ro. Im rar kowõtlok atom bomb ko, im man elõñ thousand armij kin kajojo bomb! Einwõt an kar Jesus kanan kake, ekar wor “men in kemjõk ko” ñõn kakõlle ien in ien tarinae.​—Luke 21:11.

Joñan tarinae ko rar diklok ke jen ien Tarinae eo Kein Karuo im mantak? Jaab. Jet ien elõñ tarinae ko rar walok iumin juõn wõt yiõ​—elaptata ilo yiõ kein 1990 ko​—im ear man elõñ million armij. Im ear wor juõn oktak ikijen ro rar mij ilo tarinae ko. Ro rar mij rejjab ri tarinae ro wõt. Ilo ran kein, enañin aolep ro rej jorrãn ilo tarinae ko​—rej armij ro rejjab ri tarinae.

Men Ko Jet Rej Mõttan Kakõlle Eo

Tarinae ej juõn ian men ko rej mõttan kakõlle eo Jesus ear konono kake. Ear bareinwõt kakkil kin “ñitta.” (Matthew 24:7) Inem men in ear eindein, meñe ilo oktan lõl in ear kõmmõn elaplok mõñã ko jen ej aikwiji ñõn najidik aolep armij, meñe jerbal in kallip elaplok an emõn kiõ jen mokta, im meñe ewor wan ekto-ektak mweiuk emõkajlok im emõnlok ilo lõl ñõn ektaklok mõñã ko ilo jabdrewõt jikin ibelakin lõl. Meñe rej kõmmõn men kein aolep, juõn mõttan lalim in armij ro ilo lõl rej kwuli ilo ran otemjej.

Jesus ear bareinwõt kanan bwe “ilo jet ene” enaj wor “nañinmij.” (Luke 21:11) Bar juõn alen, ien in ad emwij an lo juõn men ekabwilõñlõñ​—kilen kamadmõd nañinmij ej emõnlok jen mokta, elõñ jelalokjen ko rekãl, ewor uno in wã ko ñõn kejbarok kij jen nañinmij ko ekkã an walok; ak nañinmij ko kar laplok wõt. Spanish Influenza eo ear walok elikinlok wõt Tarinae eo Kein Kajuõn im kokkure elõñlok armij jen ro rar mij ilo tarinae eo. Joñan an lap an kabobo nañinmij in bwe ilo jikin kwelok ko einwõt New York, armij ro remaroñ kalbuuj ir kin majeje wõt! Ran kein, elõñ million armij rej mij kin cancer im nañinmij in menono ilo kajojo yiõ​—nañinmij ko relap. Im elõñ armij rej mij wõt kin AIDS, juõn kain nañinmij medical science ejjab maroñ kamadmõde.

Meñe Jesus ear konono kin ran ko eliktata ilo wãwen ko ikijen bwebwenato ko an lõl im politic, ri jilek Paul ear jitõñlok ñõn abañ ko ikõtan armij ro im lemnak ko an armij. Ear je: “A kwon jela men in, bwe ilo ran ko eliktata, ien ko renana re naj waloktok. Bwe armij ro e naj anij lo burueir, . . . dri nana, im ro re jab yokwe ro nukiir, im ro re lej, im ro rej yokwe men in kabuñburueir elap jen air yokwe Anij.”​—2 Timothy 3:1-5.

Kwonañin kar roñ ke kin nan kein mokta? Baj lemnak mõk kin juõn ian un ko unin ej jorrãn wãwen ko ilo lõl ran kein​—an nanalok wãwen mour in family. Ibwep elap in family ko rejibel jen don, ri belele ro rej man don, kokkure ajiri, im wãwen an ritto bed ilo jorrãn​—abañ kein rej kwalok bwe armij ro “re jab yokwe ro nukiir,” “re lej,” im “ro dri ketõk,” “ro rej drike emõn”! Aet, jej lo kadkad kein ilo juõn joñan elap ilo ran kein.

Ebeben in Ad Ej E Eo Kar Kanan Kake Ke?

Bõtab, kwomaroñ lemnak, ‘Wãwen kein kar kabañ armij ro jen ien etto ke? Ewi wãwen jemaroñ jela bwe ebeben in ad kar ebeben eo kanan ko etto kar kanan kake?’ Jen etale jilu wãwen ko ñõn kamol bwe Jesus ear konono kin ran kein ad.

Mokta, meñe kar wor juõn ien kanan in ear jejjet kitien ilo ien jebeplok eo an Jerusalem im temple eo an, nan ko an Jesus ear lukkun jitõñlok ñõn juõn ran tokelik. Enañin 30 yiõ ko elikin jebeplok eo an Jerusalem, Jesus ear lelok ñõn lallab eo John juõn vision ñõn kwalok bwe wãwen ko emwij kanan kaki​—tarinae, ñitta, nañinmij, im mij​—renaj kar walok ibelakin lõl ilo ran ko tokelik. Aet, wãwen kein renaj walok, jab ilo jet ene ko, ak iaolepen “lõl.”​—Revelation 6:2-8.

Kein karuo, ilo ebeben in jet ian wãwen ko relap ilo kakõlle eo an Jesus rej jejjet kitier ñõn joñan eo jemaroñ ba elaptata. Ñõn wanjoñok, ebar wor ke juõn wãwen tarinae ko renaj nanalok jen ien 1914 im mantak? Elañe enaj kar wor Tarinae eo Kein Kajilu, ñe ailiñ in nuclear ko naj kajerbal aolep kein tarinae in nuclear ko air, elikin tarinae eo jenaj kar lo lõl in einwõt juõn jikin emelkwaarar​—im armij otemjej renaj kar jako otem jako. Ejja wãwen dein wõt, Revelation 11:18 ear kanan bwe ilo ran kein ñe ailiñ ko renaj “illu,” armij ro renaj “kokkure lõl.” Ilo aolepen bwebwenato ko an lõl ej kab walok bwe, katton mejatoto kiõ ej kabañ maroñ eo ñõn mour ion lõl! Inem mõttan kakõlle in ej bareinwõt jejjet kitien ñõn joñan eo elañe jab ilo elaptata inem ebake joñan eo. Tarinae ko im katton lõl in enaj baj nanalok wõt ke mae ien eo armij ro renaj kokkure ir make im lõl in? Jaab; kinke Bible eo emwij an kallimur bwe lõl in enaj bed wõt ñõn indio, im armij ro emol burueir renaj jokwe ion..​—Psalm 37:29; Matthew 5:5.

Kein kajilu, kakõllan ran ko eliktata elaplok an alikar ñe rej watõke einwõt juõn wõt. Ñe jej lemnak aolep men ko Jesus ear konono kaki ilo Gospel ko jilu, men ko ilo jeje ko an ri jilek Paul, im ko ilo Revelation, kakõlle in ej koba elõñ men ko. Juõn armij emaroñ aitweroke kajjojo men ko rej mõttan kakõlle eo, im akwel bwe abañ ko einlok wõt in kar walok ilo ien ko mokta, ak ñe jej etale aolepeir ibben don, ilo alikar rej jitõñlok ñõn juõn wõt ien​—ien kein ad wõt.

Bõtab, ta melelen men kein? Bwe Bible eo ej jitõñlok ke ñõn ien kein ad einwõt juõn ien ejelok kejatdikdik? Ettolok jen men in!

News Eo Emõn

Juõn ian men ko relaptata ilo kakõlle eo ñõn ran ko eliktata ej bed ilo Matthew 24:14: “Im naj kwalok gospel in an ailiñ iñ lõñ i aolepen lõl kin men in kennan ñõn ailiñ otemjelok: ilo ien eo e naj itok jemlokõn.” Ilo ebeben in, Ri Kennan ro an Jehovah rar kõmmõn juõn jerbal einjuõn ilo aolepen mour in armij. Rar bõk ennan eo an Bible kin Ailiñ eo an Jehovah Anij​—ta in Ailiñ in Anij, ewi wãwen ej iroij, im ta eo enaj katõbrake​—im rar kajededlok ennan in iaolepen lõl. Emwij air kõmmõn book im magazine ko ikijen katak in ilo elõñlok jen 300 kajin ko im jaketo-jaketak katak kein ñõn armij ro ilo moko imweir ak iturin ial ko ak ilo jikin business ko ilo ene ko otemjej ion lõl.

Ilo air kõmmõn men in, rar kajejjet kitien kanan in. Ak rar kajededlok juõn kejatdikdik bareinwõt. Lale mõk bwe Jesus ear naetan ennan in “news eo emõn,” jab news eo enana. Ewi wãwen emaroñ eindein ilo ien kein remarok? Kinke ennan eo elaptata an Bible eo ejjab kin ewi wãwen an naj nana men otemjej ilo jemlokin lõl in emor. Ennan eo elaptata ej kitibuj Ailiñ eo an Anij, im Ailiñ eo ej kallimur kin juõn men eaorok ñõn aolep armij ro reainemõn im yokwe​—anemkwoj.

Ta anemkwoj in, im ewi wãwen emaroñ am? Joij im etale katak ko tok ilõl ikijen katak in.

[Kamelele eo itulal]

a Anjo eo ear bed ilo pein Titus. Mekarta, ilo ruo wãwen, ear jab tõbrak kin kõnan ko an. Ear lelok ien bwe armij ro ren kõttaik ir, ak ri tel ro an jikin kwelok eo rar makoko in kõmmõn men in. Im ke rar rupe worwor in jikin kwelok eo, ear kaiñi bwe ren jab kokkure temple eo. Ak rar tili im kokkure e ñõn mãt joñan! Kanan eo an Jesus ear kalikar bwe Jerusalem enaj kar jebeplok im bwe temple eo enaj jako otem jako.​—Mark 13:1, 2.

[Naan ko ilo peij 5]

Armij ro rej bukõt uak ko ñõn kajitõk ko rej kainebataik armij einwõt, Etke elap an nana men otemjej? Ia eo armij ro rej illok ñõn e?

[Naan ko ilo peij 6]

Ran kein, elõñlok jen 90 percent in armij ro rej mij rejjab bõk kwunair ilo tarinae

[Pija eo ilo peij 7]

Kanan eo an Jesus kin jebeplok eo an Jerusalem ear jejjet kitien ilo aolep tibdikin

    Bok im Kein Katak ilo Kajin M̦ajel̦ (1983-2026)
    Log Out
    Log In
    • Kajin M̦ajel̦
    • Share
    • Preferences
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Kilen Kõjerbale
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Log In
    Share