Kein Jipañ ñan Kein Katak eo Ad, Jerbal eo Ad im Wãween Ad Mour
© 2022 Christian Congregation of Jehovah’s Witnesses
JÃNWÕDE 2-8
KATAK KO RAORÕK JÃN NAANIN ANIJ | 2 KIIÑ 22-23
“Etke Jej Aikuj in Ettã Bõro?”
w00 9/15 29-30
Jeova ear M̦õn̦õn̦õ kõn an kar Josaia Ettã Bũruon
Ri-jerbal ro rar jino jerbal ilo jibboñtata ñan kõkããl tampel̦ eo ilo kijejeto. Ejjel̦o̦k pere bwe Josaia ear lukkuun kam̦m̦oolol Jeova kõn ri-jerbal ro kõn aer kõkããli jorrããn ko me jet iaan ro nukũn me renana jãn menmenbwij eo an rar kõm̦m̦ani ilo m̦weo m̦õn Anij. Ke ej wõnm̦aanl̦o̦k jerbal eo, Shepan ej itok kõn juon ennaan. Bõtab ta in? Etke ej jibwe juon bok lemlem! Ear kwal̦o̦k bwe Bũrij L̦apl̦ap eo Hilkaia ear lo “bok in kien Jeova me Ear letok kõn Moses.” (2 Kronikel 34:12-18) Ear juon men ekabwilõñlõñ me ear loe—ejjel̦o̦k pere bwe ear lukkuun bok in Kien eo!
Josaia ear lukkuun kõn̦aan roñ aolep naan ko ilo bok eo. An kar Shepan riit, kiiñ eo ear lale ewi wãween an kajjojo kien ko jerbal ñane im armej ro. Men eo el̦aptata an kar bwilõñ kake ej kõn wãween an bok eo lukkuun kõmel̦el̦e kõn kabuñ eo erreo im men ko renana renaaj wal̦o̦k im an naaj kar armej ro jipo̦kwe el̦aññe rar bõk kun̦aaer ilo kabuñ ko rewaan. Im ke ej kile bwe ejjab aolep kien ko an Anij rar jab l̦oori, Josaia ear kekõl nuknuk eo an im lel̦o̦k naanin kakien ko ñan Hilkaia, Shepan, im ro jet im ba: ‘Kom̦win ilo̦k, kom̦win kajjitõk ippãn Jeova kõn naan ko ilo bok in em̦õj aõ loe; bwe ebwil illu el̦ap an Jeova n̦ae kõj, kõnke ro jim̦m̦aad rar jab eroñ naan ko ilo bok in.’—2 Kiiñ 22:11-13; 2 Kronikel 34:19-21.
w00 9/15 30 pãr. 2
Jeova ear M̦õn̦õn̦õ kõn an kar Josaia Ettã Bũruon
Josaia ear jilkinl̦o̦k l̦õm̦aro bwe ren etal ñan ippãn Hõlda kõrã eo me ej ri-kanaan eo ilo Jerusalem im ro̦o̦ll̦o̦k kõn juon ennaan. Hõlda ear kwal̦o̦k naan ko me Jeova ear ba, im ba bwe jorrããn ko me bok eo rar loe ej ba bwe renaaj buñ ioon aelõñ eo ej jum̦ae. Bõtab kõn an Josaia kõttãiki ñan Jeova Anij, eban iioon jorrããn. Enaaj kobal̦o̦k ippãn ro jim̦m̦aan im naaj kalibwin e ilo aenõm̦m̦an.—2 Kiiñ 22:14-20; 2 Kronikel 34:22-28.
Kũbwij Naanin Anij
Kwomaroñ Lo Tõbrak Jekdon Wãwen eo Rar Katakin Yuk
Meñe ekar wõr wãwen ko renana ilo ien ko ke ear dik wõt, Josiah ear ijjino kõmman men eo ejimwe iman mejen Jehovah. Joñan an kar lo tõbrak ke ear iroij bwe Bible eo ej ba: “Ejelok kiñ einwõt, mokta jen e, eo e ar oktõk ñõn Jeova kin aolepen buruen, im aolepen an kajur,ekar ñõn aolepen kien Moses; im elikin, ejelok e ar walok einwõt.”—2 Kiiñ 23:19-25.
Josiah ear juõn wanjoñok in kakajur elap ñan ro rar aikwij kijenmij wõt ilo ien ajiri! Ta eo jemaroñ katak kake jen wanjoñok in an? Ta eo ear jibañ Josiah ñan kãlet ial eo ejimwe im bed wõt ion?
JÃNWÕDE 9-15
KATAK KO RAORÕK JÃN NAANIN ANIJ | 2 KIIÑ 24-25
“Dãpij Wõt Am̦ Ekkõl”
Ran In Ekajet Eo An Jehovah Ej Ebaktok!
2 Kanan eo an Zephaniah ejelok bere ear kalaplok jelã eo an likao dikdik eo Josiah kin aikwij eo ñan karreoik Judah jen kabuñ eo etton. Ak kõmman ko an king eo ñan karreoik eneo jen kabuñ wan ear jab jolok aolepen nana eo jen bwiljin armij ro ak kõlajrak kin jerawiwi ko an leo jimman, King Manasseh, eo ear “kobrak Jerusalem kin bõtõktõk ejelok ruõn.” (2 Kings 24:3, 4, NW; 2 Kronikel 34:3) Inem ran in ekajet eo an Jehovah ear mol ñan an itok.
Katak ko Relap Jen Book in Jeremiah
Yiõ eo ej 607 B.C.E. Ej yiõ eo kein kajoñoul juõn in an kar Zedekiah iroij. King Nebuchadnezzar in Babylon ear nitbwili Jerusalem iumin 18 alliñ ko. Ilo ran eo kein kajiljilimjuõn ilo alliñ eo kein ka lalem ilo yiõ eo kein ka joñoul ratimjuõn in iroij eo an Nebuchadnezzar, Nebuzaradan, kapen in jar in tarinae eo, ear ‘itok’ ñan Jerusalem. (2 Kiñ Ro 25:8) Bõlen jen camp eo an ilikin worwor in jikin kwelok eo, Nebuzaradan ej etale kin ta eo ej walok ibelakin im lale ta eo enaj kõmmane. Jilu ran ko tokelik, ilo alliñ eo kein kajoñoul, ej ‘itok’ ak deloñtok loan jikin kwelok in Jerusalem. Im rar “rube worworin jikin kwelok eo.”—Jeremiah 52:7, 12.
Kũbwij Naanin Anij
Katak ko Relap Jen Book in Ruo Kiñ Ro
24:3, 4. Kin men eo ruõn Manasseh kin katorlok bõtõktõk, Jehovah “e jab kõnan jeorlok” bwid eo an Judah. Anij ej kautiej bõtõktõkin ro ejelok rueir. Jemaroñ liki bwe Jehovah enaj idenwõne ro ejelok rueir ilo an kokkure ro rar katorlok bõtõktõkiir.—Sam 37:9-11; 145:20.
JÃNWÕDE 16-22
KATAK KO RAORÕK JÃN NAANIN ANIJ | 1 KRONIKEL 1-3
“Baibõl̦ Eo—Juon Bok Em̦ool, Ejjab Juon Bokin Ino̦ñ”
w09 9/1 14 pãr. 1
Adam im Iv—Rar ke Lukkuun M̦oolin Armej?
Ñan waanjoñak, laajrakin menmenbwij eo an ri-Ju ro rej pãd ilo Baibõl̦ ilo bokin Juon Kronikel jebta 1 ñan 9 im ilo Luk jebta 3. Mel̦el̦e kein ekabwilõñlõñ aer kwal̦o̦k menmenbwij ko me rej kwal̦o̦k kõn epepen ko 48 im 75. Luk ej kwal̦o̦k kõn menmenbwij eo an Jesus Christ, ak Kronikel ej kwal̦o̦k kõn l̦ain in menmenbwij eo an kiiñ ro im bũrij ro an aelõñin Israel. Laajrak kein jim̦or rej kwal̦o̦k kõn ãt ko el̦ap ad jel̦ã kaki ãinwõt Solomon, Devid, Jekob, Aisak, Ebream, Noa, im Adam. Aolep ãt kein ilo laajrak kein ruo rej kwal̦o̦k bwe armej rein rej lukkuun m̦oolin armej, im Adam ear m̦oolin armej eo jinointata ilo laajrak kein ruo.
Noah im Ibwijleplep eo Juõn Bwebwenato Emol, Jab Juõn Inoñ Bajjek
Ruo ian bwebwenato in menmenbwij ko ilo Bible rej kamol bwe Noah ear lukkun juõn armij. (1 Kronikel 1:4; Luk 3:36) Ezra im Luk jimor, ro me rar aini im karõki menmenbwij ko, rar ri etale ro retiljek. Luk ear etale wãwen menmenbwij eo an Jesus liklok ñan Noah.
w09 9/1 14-15
Adam im Iv—Rar ke Lukkuun M̦oolin Armej?
Ñan waanjoñak, katak eo ilo Baibõl̦ kõn katok in mour eo an Jesus enañin aolep armej ro me rej etal ñan im̦õn jar ko el̦ap aer kaorõke. Ekkar ñan katak in, Jesus Christ ear lel̦o̦k mour eo an eweeppãn ãinwõt juon menin katok ñan lo̦mo̦o̦ren armej ro jãn jerawiwi ko aer. (Matu 20:28; Jon 3:16) Ãinwõt ad jel̦ã, katok in mour eo an Jesus ej kõl̦l̦ãik men eo aorõk ak karo̦o̦ll̦o̦k men eo jaar jerwaane. Eñin unin Baibõl̦ ear kwal̦o̦k bwe Jesus “ear lel̦o̦k mour eo an make bwe en kõl̦l̦ãik joñan on̦ããn eo kar aikuji.” (1 Timote 2:6) Jemaroñ kajjitõk, ear kõl̦l̦ãik joñan on̦ããn eo kar aikuji ñan ta? Baibõl̦ eo ej uwaak: “Ãinwõt an aolep armej mej kõn wõt Adam, ãindein aolep renaaj mour kõn wõt Christ.” (1 Korint 15:22) Mour eo eweeppãn me Jesus ear katok kake ear lo̦mo̦o̦ren armej ro rej pokake ej kõl̦l̦ãik mour eo eweeppãn me Adam ear jerwaane kõn an kar jerawiwi ilo jikin kallib in Iden. (Rom 5:12) Alikkar bwe ñe Adam ekar jab mour, katok in mour eo an Christ enaaj kar lukkuun ejjel̦o̦k tokjãn.
Kũbwij Naanin Anij
it-1 911 pãr. 3-4
Menmenbwij
Ãt ko Etan Kõrã Ro. Jet iien ãt ko etan kõrã ro kar likũt ilo menmenbwij ko ñe ewõr juon un eaorõk unin aer aikuj pãd ie. Ilo Jenesis 11:29, 30, ej kwal̦o̦k kõn Serai (Sara), alikkar bwe ewõr unin an pãd etan kõnke kar kallim̦ur bwe Ine eo enaaj kar itok jãne, im ejjab ñan lio tokãlik ippãn Ebream. Milka emaroñ kar pãd etan ilo ejja eoon eo kõnke Milka kar jibwin Rebeka eo me ej pãleen Aisak, kõn men in Rebeka ej m̦õttan menmenbwij eo an Ebream, kõnke Aisak ear jab maroñ bõk juon pãleen jãn aelõñ ko jet. (Jen 22:20-23; 24:2-4) Ilo Jenesis 25:1, lio pãleen Ebream tokãlik etan Kitura kar je etan ilo eoon in. Men ej kwal̦o̦k bwe Ebream ear bar m̦are ãlikin an Sera mej im maroñ eo an ñan wõr nejin ear wõnm̦aanl̦o̦k wõt elõñl̦o̦k jãn 40 iiõ ãlikin men eo ekabwilõñlõñ Jeova ear kõm̦m̦ane ñan erro. (Rom 4:19; Jen 24:67; 25:20) Ej bareinwõt kwal̦o̦k kõn kadkad ko an ri-Midian ro im jet ri-Arab ñan Israel.
Lia, Rejel, im lim̦aro karejeran Jekob, ãt eo etaer im etan l̦õm̦aro nejier rar jim̦or wal̦o̦k. (Jen 35:21-26) Men in ej jipañ kõj ñan mel̦el̦e kõn men ko Anij ear kõm̦m̦ani ñan l̦õm̦arein tokãlik. Kõn ejja un in wõt jej bar lo ãt ko etan kõrã ro ilo menmenbwij ko jet. Ñe rej lel̦o̦k juon menin jolõt ñan er, ebar pãd ãt ko etaer ilo menin jolõt eo. (Bõn 26:33) Alikkar bwe Temar, Rehab, im Rut rej kõrã ro rem̦m̦antata. Im ekabwilõñlõñ bwe kajjojo iaan kõrã rein rej itok jãn l̦ain in menmenbwij eo an Messaia eo, Jesus Christ. (Jen 38; Rut 1:3-5; 4:13-15; Mt 1:1-5) Jet iaan jikin ko me rej kwal̦o̦k etan kõrã ro rej pãd ilo 1 Kronikel 2:35, 48, 49; 3:1-3, 5.
JÃNWÕDE 23-29
KATAK KO RAORÕK JÃN NAANIN ANIJ | 1 KRONIKEL 4-6
“Jar ko Aõ Rej Kwal̦o̦k ta Kõn Ña?”
Dri “Roñjake Jar” Ko
Jebez ear juõn eo eniknik ilo jar. Ear jino jar eo an ilo an eowore Anij bwe en kejerammõn e. Inem ear kwalok jilu kajitõk ko im rar kalikar bwe ekajur tõmak eo an.
Mokta, Jebez ear eowore Anij im ba: “Kalaplok tõreren [ene] eo aõ.” (Eon 10) Jebez ear juõn armij emmõn im ear jab juõn eo ekibbon ilo an ankwõnaki brij ko an armij ro jet. Kajitõk eo an emaroñ kar kin armij ro im jab kin ijoko jikin. Emaroñ kar kajitõk ñan kalaplok ijoko jikin bwe en maroñ lõñlok ro rej kabuñ ñan Anij eo emol.
Kein karuo, Jebez ear eowore Anij bwe ‘pein’ en bed ibben. Ilo kõkkar, pein Anij ej kajur eo an, im ej kajerbale ñan jibañ dri karejar ro an. (1 Kronikel 29:12) Bwe en lo uak in kajitõk ko an, Jebez ear reilok ñan Anij, eo im emaroñ jibañ ro im rej tõmak ilo e.—Aiseia 59:1.
Kein kajilu, Jebez ear jar: “Kejbãrok iõ jen nana, bwe en jab kaburomõj iõ.” Nan ko “bwe en jab kaburomõj iõ” emaroñ kalikar bwe Jebez ear jar, jab bwe en deor jen jorrãn, ak bwe en jab lap an buromõj kin wãwen ko rej walok jen men ko renana.
Jar eo an Jebez ear kalikar bwe ear kaurõk kabuñ eo emol im ear wor an tõmak im liki ilo Eo ej Roñjake jar ko. Ewi wãwen an kar Jeova emakõt? Bwebwenato in ekadu ej kajemlok kin nan kein: “Im Anij e ar lelok ñõn e men eo e ar kajitõk kake.”
Kũbwij Naanin Anij
Katak ko Relap Jen Book In Juõn Kronikel
5:10, 18-22. Ilo ran ko an King Saul, bwij ko an Israel me rar bed iturear in River Jordan rar bõk anjo ion ri Hegar ro meñe orair ear lõñlok 2 alen jen ir. Kar eindein kinke lõmaro reberan ilo bwij kein rar liki Jehovah im rar reilok ñan e bwe en jibañ ir. Jej aikwij liki Jehovah kin aolepen buruõd ilo tarinae eo ad ilo jitõb meñe elõñ ri kijirãt ro jej jelmaik.—Dri Epesõs 6:10-17.
JÃNWÕDE 30–PÃPODE 5
KATAK KO RAORÕK JÃN NAANIN ANIJ | 1 KRONIKEL 7-9
“Kwõmaroñ Katõprak Jerbal ko Am̦ Reppen kõn Jipañ eo an Jeova”
Katak ko Relap Jen Book In Juõn Kronikel
9:26, 27. Ri Levi ro rar bõk juõn jerbal eaorõk einwõt ri lale aor ko. Rar bõk key eo ñan kabellok jikin ko rekwojarjar ilo temple eo. Rar tiljek ilo air kabellok aor ko kajjojo ran. Ewõr juõn eddo elap ibbed ñan jibadõk armij ro ilo jikin ko jej kwalok nan ie im jibañ ir bwe ren kabuñ ñan Jehovah. Jej aikwij tiljek wõt einwõt Ri Levi ro me rar lale aor ko.
Kwõmaroñ Ke Ãinwõt Pinehas Ñe Kwõj Kõm̦adm̦õde Apañ Ko?
Pinehas ear bõk juon jerbal me elõñ eddo ko ear aikuj kõm̦m̦ani, bõtab ear maroñ lo tõprak im kõm̦adm̦õdi apañ ko. Etke? Kõnke ear kwal̦o̦k peran, lol̦o̦kjen̦, im ear atartar wõt ioon Anij. Im wãween an kar Pinehas kõjparok armej ro an Anij rar ekkar ñan wãween eo Jeova ej buñbũruon kake. Enañin 1,000 iiõ ko tokãlik, kajoor eo an Anij ear kõm̦m̦akũt Ezra ñan je naan kein: “Im Pinehas nejin Iliezar ear irooj iooer ilo iien e mootl̦o̦k, im Jeova ear pãd ippãn.” (1 Kronikel 9:20) Jeova en bareinwõt pãd ippãn ro rej tõl armej ro an rainin im aolep Kũrjin ro rej tiljek ilo aer karejar ñan e.
Kũbwij Naanin Anij
Al ñõn Jeova!
Aet, ikijen dri kanan ro, Jeova ear jiroñ dri korijer ro an ñõn air nebar e kin al. Dri al ro rar jab aikwij kõmõni erro ko me dri Livai ro jet rar aikwij kõmõni bwe en maroñ bwe ien ñõn air kine al ko im kamelmeli.—1 Kron. 9:33.
PÃPODE 6-12
KATAK KO RAORÕK JÃN NAANIN ANIJ | 1 KRONIKEL 10-12
“Kõkajoorl̦o̦k Kõn̦aan eo Am̦ ñan Kõm̦anm̦an Ankilaan Anij”
“Kwõn Katakin Eõ bwe In Kõm̦m̦an Ankilaam̦”
12 Ebar wõr juon men jemaroñ katak jãn men ko me Devid ear kõm̦m̦ani. Ta in? Devid ear mel̦el̦e unin an kar Anij lel̦o̦k kien ko ñan er. Eñin unin ear mel̦el̦e kõn naan in tõl im kakapilõk ko an Anij im ear kõn̦aan l̦oori. Jemaroñ bar l̦oore joñak in an Devid. Naan in kakapilõk ko remaroñ jipañ kõj ñan kõm̦m̦ani pepe ko rem̦m̦an. Rej bar jipañ kõj ñan mel̦el̦e kõn l̦õmn̦ak ko an Jeova. Jenaaj jel̦ã kilen jerbale naan in kakapilõk ko ñe jej mel̦el̦e kõn unin an Jeova letok kien ko. Ñan waanjoñak, juon raan ke Devid ear maro ear ba bwe ear kõn̦aan ‘limen dãn jãn aebõj lal̦ eo ilo Betleem.’ Bõtab, Betleem ear pãd ium̦win kajoor eo an Ri Pilistia ro ilo tõre eo. Jilu iaan l̦õm̦aro m̦õttan Devid rar likũt mour ko aer ilo kauwõtata ke rar etal ñan Betleem im ebbõk limen Devid. Ak Devid ear m̦akoko in idaake dãn in im ear “lutõkl̦o̦k dãn eo” ñan Jeova. Ejaam̦ kõm̦m̦ane men in? Devid ear ba: “Ijjab maroñ ilim dãn in! Enaaj ãinwõt ñe iar ilim bõtõktõkin l̦õm̦aro rar likũt mour ko aer ilo kauwõtata.”—1 Kronikel 11:15-19, UBS.
13 Devid ear jel̦ã bwe Kien Moses ear kakien er bwe ren jab m̦õñã bõtõktõk ak ren lutõkl̦o̦ke ñan Jeova. Ear bareinwõt mel̦el̦e kõn unin an kar Anij lel̦o̦k kien in ñan er. Devid ear jel̦ã bwe “mour ej pãd ilo bõtõktõk.” Bõtab, men eo l̦õm̦aro m̦õttan Devid rar lel̦o̦k ñan e ej limen dãn im ejjab bõtõktõk. Innem, etke Devid ear m̦akoko in idaake dãn in? Ej kõnke ear jel̦ã taunin an kar Jeova lel̦o̦k kien eo kõn bõtõktõk im l̦õmn̦ak ko an rar ãinwõt Jeova. Devid ear jel̦ã bwe el̦ap an Jeova kaorõke bõtõktõk. L̦õm̦arein remaroñ kar mej kõn wõt aer etal im bõk dãn in. Kõn men in, Devid ear l̦õmn̦ak bwe el̦aññe ej idaake dãn in, ejjab kaalikkar bwe ej kaorõke bõtõktõkier ak mour ko aer. Eñin unin ear jab idaake dãn in ak ear lutõkl̦o̦k n̦a ioon bwidej.—Livitikõs 17:11, UBS; Duteronomi 12:23, 24.
Kõtl̦o̦k bwe Kien ko An Anij im Naanin Kakapilõklõk ko An Ren Kammineneik Bõklõkõt eo Am̦
5 El̦aññe jekõn̦aan bwe kien ko an Anij ren jipañ kõj, ej aikuj bar wõr men ko jet jej aikuj kõm̦m̦ani ijello̦kun ad riit wõt im jel̦ã kaki. Eaorõk bwe jen bar katak ñan yokwe im kaorõk kien kein. Baibõl̦ ej jiroñ kõj im ba: “Kom̦win dike nana im yokwe em̦m̦an.” (Amos 5:15) Bõtab ewi wãween ad maroñ kõm̦m̦ane men in? Eokwe, jej aikuj katak ñan watõk aolep men ãinwõt an bar Jeova watõki. L̦õmn̦ak m̦õk kõn men in. Jen ba bwe kwõjaje kiki in boñ, im taktõ eo am̦ ear ba bwe kwõj aikuj m̦õñã ekkan ko reuõne, exercise, im kõm̦m̦an jet oktak ko ilo mour eo am̦. Ke kwaar l̦oori naanin kakapilõklõk in an, men in ear lukkuun jipañ eok! Innem enaaj kar ewi wãween am̦ l̦õmn̦ak kõn naanin kakapilõklõk kein taktõ eo ear liwaj ñan kwe?
6 Ãinwõt waanjoñak in, em̦õj an Rũkõm̦anm̦an eo ad letok kien ko ñan kõjparok kõj jãn men ko renana rej wal̦o̦k jãn ad jerawiwi, im ñan kakõm̦anm̦anl̦o̦k wãween mour ko ad. Ñan waanjoñak, Baibõl̦ eo ej katakin kõj bwe jen jab riab, ko̦o̦t, etao, l̦õñ, lãj, ak bõk kun̦aad ilo men ko ewõr anijnij im kajjetõbtõb ie. (Riit Jabõn Kõnnaan 6:16-19; Rev. 21:8) Ñe jej loi men ko rem̦m̦an rej wal̦o̦k jãn ad pokake Jeova, enaaj l̦apl̦o̦k ad yokwe e im kien ko an.
Kũbwij Naanin Anij
it-1 1058 pãr. 5-6
Bũruod
Karejar kõn Juon Bõro Eiio. Bũruod ak menono eo an juon armej ej aikuj eiio bwe en em̦m̦an an jerbal, bõtab bũruod ilo kõkkar emaroñ jepel ñan ruo m̦õttan. Devid ear jar im ba: ‘Kwõn kõm̦m̦an bwe in juon wõt kõttõpar an bũruõ bwe in mijak etam̦,’ ijin ej kaalikkar bwe bũruon juon armej emaroñ jepel kõn wõt men ko ej yokwi im mijaki. (Sam 86:11) Armej rot in emaroñ jepel bũruon—jidik wõt an lel̦o̦k bũruon ilo an kabuñ ñan Anij. (Sam 119:113; Rev 3:16) Juon armej emaroñ bareinwõt mour ilo ruo m̦wieãñan (lukkuun mel̦el̦ein, ruo bũruon), ej kajjioñ karejar ñan ruo irooj, ak riab ilo an ba juon men ilo an l̦õmn̦ak kõn bar juon men. (1Kr 12:33; Sam 12:2, UBS) Jesus ear lukkuun jum̦ae armej rot in.—Mt 15:7, 8.
Juon eo ekõn̦aan kabuñbũruon Anij ej aikuj jab jepel bũruon ak ruo m̦weãñan bõtab ej aikuj karejar ñane kõn juon bõro eiio. (1Kr 28:9) Jej aikuj kate kõj ñan keememej bwe bũruod emaroñ m̦on̦e kõj im ej piktokin ñan an kõm̦m̦an nana. (Jrm 17:9, 10, UBS; Jen 8:21) Ñan jipañ kõj bwe jen dãpij wõt juon bõro eiio ej: jar ko ad jãn bũruod (Sam 119:145; Lia 3:41), keini ad katak Naanin Anij (Ezr 7:10; JK 15:28), kijejeto ilo jerbalin kwal̦o̦k naan ilo ad kwal̦o̦k kõn ennaan eo em̦m̦an (keidi Jrm 20:9), im kobal̦o̦k ippãn ro eiio bũrueer ñan Jeova.—Keidi 2Kñ 10:15, 16.
PÃPODE 13-19
KATAK KO RAORÕK JÃN NAANIN ANIJ | 1 KRONIKEL 13-16
“Ad L̦oor Naanin Tõl ko Ej Tõll̦o̦k ñan Ad Lo Tõprak”
Kwoj Kajitõk Ke, “Ewi Jehovah?”
12 Elikin air karol tebteb in bujen eo ñan Israel im ear bedwõt ilo Kiriath-jearim iumin elõñ yiõ ko, King David ear kõnan in bõklok e ñan Jerusalem. Ear kwelok ibben iroij ro an bwij ko im jiroñ ir bwe Tebteb eo enaj kar emmakit ñan ijo ‘elañe ear emõn ibbeir im Jehovah ear buñburuen kake.’ Ak ear jab lale ewi ankil an Jehovah kin men in. Elañe ear kõmman eindein, Tebteb eo en kar jab uwe ion kart ekãl. Ri Kohath ro jen bwijin Levi renaj kar kotake ion aereir, einwõt an kar Anij jiroñ ir ilo alikar. Meñe ekkã an kar David kajitõk ibben Jehovah, ilo ien in ear jab kõmmane ilo jimwe. Ear jemlok ilo juõn jorrãn elap. Tokelik David ear ba: “Jeova aruij Anij ear kõmõnmõn juõn men in rupi kij, bwe jar jab kabukot E ekar ñõn kien eo.”—1 Kronikel 13:1-3; 15:11-13; Bwinbwin 4:4-6, 15; 7:1-9.
Kwoj Kajitõk Ke, “Ewi Jehovah?”
13 Ke Ri Levi ro rar bõklok Tebteb eo jen mweo imõn Obed-edom ñan Jerusalem, David ear kine juõn al. Ear koba juõn nan in kakememej: “Komin bukot Jeova im An kajur; komin bukõt mejen ñõn in drio. Komin kememej jerbal in bwilõñ ko An, E ar kõmõni, men in bwilõñ ko An im ekajet ko an loõn.”—1 Kronikel 16:11, 12.
Kũbwij Naanin Anij
Kabuñ ñan Jeova, Kiiñ Indeeo
14 Devid ear bõktok tõptõp in bujen eo ñan Jerusalem. Im ilo kar iien in ekam̦õn̦õn̦õ, Ri Livai ro rar al im nõbar Jeova, im rar ba naan kein ilo 1 Kronikel 16:31: “Ren ba ippãn ro ri aelõñ ko, ‘Jeova ej kiiñ.’” Eoon in ej kaalikkar bwe Jeova ear baj Kiiñ wõt jãn jinoin. Bõtab, ej kwal̦o̦k an Kiiñ ñe ej kõjerbal maroñ eo an ak kããlõt juon bwe en tõl ikijjeen. Elukkuun l̦ap an aorõk bwe jen jel̦ã im mel̦el̦e ñããt eo Jeova ej kõm̦m̦ane men in. M̦okta jãn an kar Kiiñ Devid mej, Jeova ear kallim̦uri im ba bwe aelõñ eo an enaaj pãd ñan indeeo. Ear ba ñane: “Inaaj kajutak ineem̦ ãlikũm̦, eo enaaj wal̦o̦k jãn ippam̦, im inaaj kapen aelõñ eo an.” (2 Samuel 7:12, 13) Ear jejjet kallim̦ur in ke eo ‘ineen’ Devid ak juon jãn baam̦le eo an, ear wal̦o̦k elõñl̦o̦k jãn 1,000 iiõ tokãlik. Kar wõn in, im ñããt eo enaaj kar jino Kiiñ?
PÃPODE 20-26
KATAK KO RAORÕK JÃN NAANIN ANIJ | 1 KRONIKEL 17-19
“Dãpij wõt Am̦ Lañlõñ Meñe Ewõr Menin Kabbweerer Ko”
Kalimjek Men Ko Remõn Kin Dolul Eo An Jehovah
DAVID ilo Israel eo etto ear juõn ian armij ro rebuñbuñ me Jeje Ko ilo kajin Hebrew ej konono kake. Armij in ear juõn ri lale sheep, ri kajañjañ, ri kanan, im king, eo ear liki Jehovah Anij kin aolepen buruen. Kõtan eo an emũlal ibben Jehovah ear kamakit buruen David ñan an kõnan kalek juõn em imõn Anij. Juõn em rot in, ak temple, enaj jikin kabuñ eo emol ilo Israel. David ear jelã bwe karõk ko ikijen temple eo renaj kar bõktok lañliñ im jerammõn ko ñan armij ro an Anij. Kin men in David ear al: “Emõnõnõ armij eo Kwoj kãlet e, im kebakwoj e, bwe en jokwe iloan worwor ko Am; kim naj jokõne kin an mweo imõm emõn, kin jikin kwojarjar in tempel eo Am.”—Sam Ko 65:4.
Lo Lañlõñ ilo Jeraam̦m̦an ko Ewõr Ippam̦
11 Ejja ãindeinl̦o̦k wõt, jemaroñ kal̦apl̦o̦k ad lañlõñ ilo ad lukkuun kate kõj kõn jerbal ko em̦õj litok ilo jerbal eo an Jeova. En “l̦apl̦o̦k wõt” ad kwal̦o̦k naan, im jen lukkuun bõk kun̦aad ilo m̦akũtkũt ko an eklejia. (Jrb. 18:5; Hib. 10:24, 25) Kõppojakl̦o̦k im̦aan ñan kweilo̦k ko bwe kwõn maroñ kwal̦o̦k uwaak ko rekõketak. Watõk bwe men ko kun̦aam̦ ilo kweilo̦k eo ilo lukwõl̦pãn wiik relukkuun aorõk. El̦aññe kar kajjitõk ippam̦ ñan jipañ kõn juon jerbal ilo eklejia eo, kwõn m̦õkaj ñan iien im kwal̦o̦k am̦ juon eo me remaroñ lõke. Jab l̦õmn̦ak bwe men ko kun̦aam̦ kar liwaj edik tokjãer im reko̦kkure iien ko am̦. Kate eok ñan kal̦apl̦o̦k kapeel ko am̦. (JK. 22:29, UBS) Ñe jenãj lukkuun kate kõj ilo m̦akũtkũt ko an doulul in im men ko kun̦aad, enaaj m̦õkajl̦o̦k ad kõm̦m̦an wõnm̦aanl̦o̦k im l̦apl̦o̦k ad lañlõñ. (Gal. 6:4) Kwõnaaj bareinwõt lo bwe enaaj pidodol̦o̦k am̦ lañlõñ ñe ro jet rej bõk jeraam̦m̦an eo me kwaar kõn̦aan bõke.—Rom 12:15; Gal. 5:26.
Kũbwij Naanin Anij
w20.02 12, bo̦o̦k
Elukkuun L̦ap Ad Yokwe Jemãdwõj Ilañ, Jeova
Jeova Ej Kea Ke Kake Eõ?
Kwõnañin ke kar kajjitõk ippam̦ make kajjitõk in, ‘Etke Jeova ej itoklimo kake ña ke ebar wõr pilien armej ro jet rej mour ilo lal̦in?’ El̦aññe aet, eokwe elukkuun bar lõñ armej ro rem̦m̦an rej bar kwal̦o̦k ejja kajjitõk in wõt. Ãinwõt Kiiñ Devid ear je: “Jeova, ta armej bwe Kwõn jel̦ã kake? Ak nejin armej bwe Kwõn l̦õmn̦ak kake?” (Sam 144:3) Devid ear lõke bwe Jeova ear lukkuun jel̦ã kajjien. (1 Kro. 17:16-18) Im ikijjeen Naan eo an im doulul eo an, Jeova ej bar kaenõm̦m̦an eok im kwal̦o̦k ñan eok bwe ejel̦ã kõn joñan yokwe eo kwõj kwal̦o̦k ñane. Jen etale jet ennaan ilo Naan ko an Anij me remaroñ jipañ eok kam̦oole men in:
• Jeova ear jel̦ã wõt kõjjem̦ m̦okta jen am̦ kar l̦otak.—Sam 139:16.
• Jeova ejel̦ã kõn ta ko rej pãd ilo bũruom̦, im ta ko kwõj l̦õmn̦aki.—1 Kro. 28:9.
• Aolepen jar ko am̦ kajjojo Jeova ej roñjaki.—Sam 65:2.
• Kõm̦m̦an ko am̦ rej jelõt eñjake ko an Jeova.—JK. 27:11.
• Jeova eo make ear kepaakel̦o̦k eok ñane.—Jon 6:44.
• Joñan an Jeova lukkuun jel̦ã kajjiem̦, el̦aññe kwõnaaj mej enaaj kõjerkakpejeik eok. Enaaj kõkããle ãnbwinnum im kõm̦m̦an bwe kwõn bar kõjerbal maroñ eo ñan l̦õmn̦ak im ñan keememeje aolep men ko m̦okta.—Jon 11:21-26, 39-44; Jrb. 24:15.
PÃPODE 27–M̦AAJ 5
KATAK KO RAORÕK JÃN NAANIN ANIJ | 1 KRONIKEL 20-22
“Jipañ Jo̦dikdik ro ñan Lo Tõprak”
‘Men Kein Kwõn Likũti n̦a Ippãn Ro Retiljek’
8 Riit 1 Kronikel 22:5 (UBS). Tampel̦ eo ear aikuj in “aiboojoj im make wõt buñbuñ.” Kõn men in, Devid emaroñ kar l̦õmn̦ak bwe Solomon ejjab ekkar ñan an tõl jerbal in eaorõk kõnke ej dik wõt im ejabwe jel̦ã ippãn. Meñe ãindein, ak Devid ear jel̦ã bwe Jeova enaaj jipañ Solomon bwe en maroñ kõm̦m̦ane jerbal in. Kõn men in, Devid ear l̦õmn̦ak wõt kõn men ko emaroñ kõm̦m̦ani ñan jipañ. Eñin unin ear kõpooj elõñ men ko kõbwebweien tampel̦ eo ñan aer naaj kalõke.
‘Men Kein Kwõn Likũti n̦a Ippãn Ro Retiljek’
7 Devid ear jab m̦akoko in kõpooj im rejetak Solomon ilo an naaj kalõke tampel̦ eo meñe ejjab e eo armej renaaj kar kile bwe ear kalõke tampel̦ in. Eñin unin tokãlik kar n̦aetan tampel̦ in bwe ej an Solomon. Meñe Devid emaroñ kar bũrom̦õj kõnke ear jab jejjet kõn̦aan eo an ñan kalõke tampel̦ eo, ak ear rejetake jerbal in kõn aolepen bũruon. Ear m̦õn̦õn̦õ in jipañ ilo an kõllaajrake rijerbal ro im kõm̦m̦an karõk ñan ebbõktok aen, kõba, jelba, kool̦, im al̦al̦ ñan kalõke tampel̦ eo kaki. Ear bareinwõt kõkajoor Solomon ilo an ba: “Kiiõ nejũ, Irooj am̦ Anij en pãd ippam̦, im en kõjparok kallim̦ur eo an bwe en tõprak am̦ jerbal ilo am̦ kõm̦m̦ane Tampel̦ eo ñane.”—1 Kronikel 22:11, 14-16, UBS.
Jemãn im Jinen Ajri Ro, Kom̦ij Ke Jipañ Ro Nejimi ñan Kõm̦m̦an Wõnm̦aanl̦o̦k im Peptaij?
14 Em̦m̦aan ro rej lale eklejia remaroñ jipañ im rejetake jemãn im jinen ajri ro. Remaroñ kõm̦m̦ane men in ilo aer kwal̦o̦k kõn men ko rem̦m̦an ñe rej kõnono ippãn ajri rein kõn mejãnkajjik ko ilo doulul eo an Jeova. Juon jeid im jatid kõrã ej keememej an kar Jeid im Jatid Russell kõnono ippãn ke ear 6 an iiõ. Ej ba: “Jeid im Jatid Russell ear jol̦o̦k 15 minit im kõnnaan ippa kõn mejãnkajjik ko aõ ilo doulul in an Jeova.” Ta tokjãn eo ear wal̦o̦k jãn men in? Eokwe tokãlik, kõrã in jeid im jatid ear bainier im elõñl̦o̦k jãn 70 iiõ in an kõm̦m̦ane jerbal in! Alikkar bwe ilo ad rõjañ juon armej im kwal̦o̦k naan ko rem̦m̦an, men in emaroñ jipañe ilo aolepen mour eo an. (JK. 25:11) Em̦m̦aan ro rej lale eklejia remaroñ bar kajjitõk ippãn jemãn im jinen ajri ro im ro nejier ñan jipañ kõm̦m̦ani jerbal ko ilo Im̦õn Kweilo̦k eo. Remaroñ kajjitõk bwe ajri ro ren kõm̦m̦ani jerbal ko me rekkar ñan joñan iiõ im maroñ ko aer.
15 Ewi wãween ro jet ilo eklejia eo remaroñ bar jipañ ajri ro? Eokwe, remaroñ bar kwal̦o̦k aer itoklimo kõn ajri ro. Ñan waanjoñak, kwõj ke kile an ajri rein kõm̦m̦an wõnm̦aanl̦o̦k ilo aer karejar ñan Jeova? El̦aññe aet, kwõmaroñ kajitũkin eok make kajjitõk kein. Ajri in enañin ke kwal̦o̦k juon an uwaak em̦m̦an ilo iien kweilo̦k, ak ear ke wõr kun̦aan ilo kweilo̦k eo ilo lukwõl̦pãn wiik? Enañin ke kwal̦o̦k naan ilo jikin jikuul̦ ak ear ke kõm̦m̦ane juon men ejim̦we ke ro jet rar kajjioñ kapoiki ñan kõm̦m̦ane juon men enana? El̦aññe aet, eokwe kwõn m̦õkaj im nõbare im kam̦m̦oolole. Jemaroñ kõm̦m̦an bwe en juon ad mejãnkajjik ñan kõnono ippãn ro reddik m̦okta im bareinwõt ãlikin kweilo̦k. El̦aññe jej kõm̦m̦ane men in, ajri rein renaaj kile bwe rej bar m̦õttan eklejia eo ad el̦ap.—Sam 35:18.
Kũbwij Naanin Anij
Katak ko Relap Jen Book In Juõn Kronikel
21:13-15. Jehovah ear jiroñ enjel eo bwe en kabõjrak nañinmij eo ekabobo kinke Ear eñjake an armij ro An eñtan. Emol, “e kanuij lap tiriamokake ko An.”