Kein Jipañ ñan Kein Katak eo Ad, Jerbal eo Ad im Wãween Ad Mour
© 2023 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
NOBÕM̦BA 6-12
KATAK KO RAORÕK JÃN NAANIN ANIJ | JOB 13-14
“El̦aññe Juon Armej Emej, Emaroñ Ke Bar Mour?”
Ad Kabukõt Juõn Mour Eo Eaetoklok
MEÑE rainin jejjo rej jumae wãwen in kin an kadu mour, meñe kar jet 3,500 yiõ ko remotlok. Ien otemjej armij rej lo an jab juburueir kin an kadu ien air nemak aorõk in mour eo elap inem rittolok im mij. Kin menin, kamadmõd ko ñan kaetoklok mour rar kõmmani ñan eddeklok eo ekãl im ej orlok ilo bwebwenato.
Ilo ien ko an Job ri Egypt ro rar mõñã kole in menin mour ko ilo juõn kajeoñ eo ekõmmetak ñan air bedwõt im jodikdik. Juõn ian mejenkajjik eo ñan bedwõt ilo dettan yiõ kane iolaplap kar ñan kwalok juõn den eo enno bwin eo emaroñ kar tellok ñan mour eo eaetoklok. Elõñ alchemist ro rar tõmak bwe annañ ko rej walok jen gold renaj kar lelok mour in jab wabanban im mõñã jen plate ko kõmman jen gold enaj kar kaetoklok air mour. Tõmak in kabuñ ko an ri China ro etto rar lemnak bwe rar maroñ ukõt wãwen eo ilo enbwinin armij ilo air kajerbal wãwen kein einwõt kalmenlokjen, kakajur emmenono, im ũnen mõñã im ilo wãwen in tõbar mour in jab wabanban.
Ri etale in Spanish eo Juan Ponce de León rej jelã kake kin an jab juburuõn ilo ekkatak eo an kin bedbed eo an jodikdik. Juõn doctor in ebeben eo kein ka 18 ear kwalok ilo book eo an Hermippus bwe virgin jodikdik ro ren likit ir ilo juõn room edik ilo ien maanrak im kõto eo rej menonoiki ren likiti ilo bato ko im kajerbale einwõt juõn den rej ilimi ñan kaetoklok mour. Ejelok unin ba, bwe ejelok ian kamadmõd kein ear wõr tõbrak in.
Juon Wõjke Em̦õj Juoke Emaroñ Ke Bar Eddek?
Ñe kwõj keidi wõjke olive ko [Olea europaea] me elõñ ra ko ie ñan wõjke cedar ko ilo Lebanon, wõjke olive ko remaroñ jab lukkuun kabwilõñlõñ. Bõtab ekabwilõñlõñ bwe ewõr an wõjke olive ko maroñ ñan mour wõt meñe elukkuun nana mejatoto ak elõñ men ko rej ko̦kkure. Rej an̦to̦o̦nel̦o̦k im ba bwe jet wõjke olive ko remaroñ rũttol̦o̦k ñan 1,000 iiõ ko. Okar ko okran juon wõjke olive ej kõmaroñe ñan an bar kõmour e make meñe em̦õj ko̦kkure lukwõn wõjke eo. Toon wõt an mour okran wõjke in, enaaj bar eddek.
Job ear lukkuun tõmak bwe el̦aññe enaaj mej, juon iien enaaj bar mour. (Job 14:13-15) Ear kõjerbal juon wõjke—bõlen juon wõjke olive—ñan waanjoñak kõn tõmak eo an ilo maroñ eo an Anij ñan bar kõjerkakpejeik e. Job ear ba, “Jemaroñ kõjatdikdik kõn juon wõjke eo em̦õj juoke, kõnke emaroñ bar jul̦ im eddek.” Ñe ej jino wõt ãlikin juon iien m̦õrã el̦ap, juon wõjke olive em̦õrã me em̦õj ko̦kkure lukwõn emaroñ bar mour im eddekl̦o̦k jãn okran, im bar eddekl̦o̦k ra ko “ãinwõt juon wũt jidikdik.”—Job 14:7-9, UBS.
Kwõnaaj Lukkuun “Kõn̦aan”
Naan ko an Job rej katakin kõj kõn juon men eaorõk jemaroñ katak kõn Jeova: Eñin bwe ej lukkuun yokwe ro me, ãinwõt Job, rej likũt er make ium̦win pein im kõtl̦o̦k bwe en ãeik im l̦ame er ñan armej ro rem̦m̦an im̦aan mejãn. (Ais 64:8) Jeova ej lukkuun kaorõk ri-karejar ro an retiljek. Ñan ro retiljek me em̦õj aer jako ilo mej, Jeova elukkuun “kõn̦aan” kõjerkakpejeik er. Ekkar ñan juon ri-mãlõtlõt, ej ba bwe naanin Hibru eo ijin “ejjel̦o̦k kajjitõk bwe ej juon iaan naan ko rekajoortata me rar kõjerbale ñan kwal̦o̦k eñjake eo kõn juon kõn̦aan ekajoor.” Aet, Jeova ejjab baj keememej wõt ri-karejar ro an, ak ej bareinwõt lukkuun kõn̦aan bar kõjepl̦aak er ñan mour.
Kũbwij Naanin Anij
it-1 191
Melkwaarar ak Bwidej in Upaaj
Melkwaarar ko rar kõkkar kõn juon men edik ak juon men me ejjab aorõk, ñan waanjoñak ãinwõt an kar Ebream ba ñan Jeova, “Ña ãin bũñal im bwidej in upaaj.” (Jen 18:27; bar lale ilo Ais 44:20; Job 30:19.) Im Job ear keidi naan ko an ri-kaenõm̦m̦an ro reriab ñan “bwidej in upaaj.”—Job 13:12.
NOBÕM̦BA 13-19
KATAK KO RAORÕK JÃN NAANIN ANIJ | JOB 15-17
“Jab L̦oore Joñak eo an Elipaz Ñe Kwõj Lel̦o̦k Kaenõm̦m̦an ñan Ro Jet”
w05 9/15 26 pãr. 4-5
Jol̦o̦k L̦õmn̦ak ko Rebõd!
Ilo aolepen jipij ko an jilu, Elipaz ear kwal̦o̦k mel̦el̦e eo bwe joñan an Anij weeppãn, ejjel̦o̦k men en̦ em̦m̦an ri-karejar ro an remaroñ kõm̦m̦ane im Ebuñbũruon kake. Elipaz ear ba ñan Job im ba, “Lo, Ejjab Lõke ro ri karejeran, im Ej kinaakl̦o̦k enjel̦ ro An kõn bwebwe.” (Job 4:18) Tokãlik Elipaz ear ba kõn Anij: “Lo, Ejjab lõke ro An rekkwõjarjar; aet, lañ ko re jab erreo im̦aan mejãn.” (Job 15:15) Im ear kajjitõk im ba: “Ta, am̦ wãnõk ej men in kabuñbũruon Eo e Kajoor Bõtata ke?” (Job 22:3) Bildad ear errã ilo l̦õmn̦ak in kõnke ear ba: “Allõñ ejjab meram, im iju ko rejjab erreo im̦aan mejãn Anij.”—Job 25:5.
Jej aikuj kõjparok bwe jen jab bõk kain l̦õmn̦ak rot in. L̦õmn̦ak rot in emaroñ tõll̦o̦k kõj ñan ad l̦õmn̦ak bwe Anij ekõn̦aan bwe jen kõm̦m̦ani men ko rel̦e jãn joñan maroñ ko ad. Im l̦õmn̦ak in ej ko̦kkure jem̦jerã eo ad ippãn Jeova. Ejjab men in wõt, ak el̦aññe jej bõk kain l̦õmn̦ak rot in, ewi wãween ad naaj em̦m̦akũt el̦aññe ro jet rej letok naanin kauwe ko jej aikuji? Eokwe, ijello̦kun ad kõttãik bũruod im bõk kajjim̦we eo, bũruod emaroñ “illu ippãn Jeova” im men in emaroñ kõm̦m̦an ad dãpij ad illu ippãn. (Jabõn Kõnnaan 19:3) Men in el̦ap an naaj ko̦kkure jem̦jerã eo ad ippãn Jeova!
Anõke Joñak eo an Jijej kõn Ettã Bõro im Tũriam̦o
16 Naan ko ad rejouj. Ñe ewõr tũriam̦o ippãd, men in ej kõm̦akũt kõj ñan kõnnaan ilo jouj ñan kaenõm̦m̦an ro rebũrom̦õj. (1 Tessalonika 5:14) Ta ko jemaroñ ba ñan jipañ rein? Jemaroñ ba ñan er kõn joñan ad kea kõn er. Jemaroñ bareinwõt nõbar im kam̦m̦oolol er im jipañ er ñan kile men ko rem̦m̦an kõn er im kapeel ko ewõr ippãer. Jemaroñ kakeememej er bwe el̦ap aer aorõk ippãn Jeova kõnke E eo ear jipañ er ñan lo m̦ool eo. (Jon 6:65, UBS) Bareinwõt, jemaroñ kakeememej er bwe el̦ap an Jeova kea kõn rũkarejar ro an me “rej ebbeer” ak “ejako aer kõjatdikdik.” (Sam 34:18, UBS) Naan ko ad rejouj remaroñ lukkuun kakajoor im jipañ ro rej aikuj kaenõm̦m̦an.—Jabõn Kõnnaan 16:24, UBS.
Kũbwij Naanin Anij
Katak ko Relap Jen Book in Job
7:9, 10; 10:21; 16:22—Nan kein rej kwalok ke bwe Job ejjab tõmak ilo jerkakbiji eo? Nan kein rej konono kin ilju eo an Job me ebojak in walok. Ak ta melelen an kar ba nan kein? Eñin bwe bõlen ñe enaj mij, ejelok juõn ian ro mõttan remaroñ lo e. Job emaroñ kar bar ba bwe ejelok juõn emaroñ bar jeblaktok jen Sheol elañe ejelok juõn ej jibañ e. Kejatdikdik eo an Job kin juõn jerkakbiji ilo ran ko rebed iman ej alikar ilo Job 14:13-15.
NOBÕM̦BA 20-26
KATAK KO RAORÕK JÃN NAANIN ANIJ | JOB 18-19
“Jab El̦l̦o̦k jãn Rũttõmak ro M̦õttam̦”
Men ko Jemaroñ Katak jãn an kar Jesus Jañ ak Kõmjaal̦al̦
9 Kwõmaroñ jipañ ro im rej bũrom̦õj. Jesus ear jab baj jañ wõt ippãn Marta im Meri ak ear bareinwõt roñjake aer kõnono im kaenõm̦m̦an er. Jemaroñ bar kõm̦m̦ane ejja wãween in wõt ñan ro rej bũrom̦õj. Dan, juon iaan em̦m̦aan ro rej lale eklejia me ej jokwe ilo Aujtõrelia, ej ba: “Ãlikin an kar mej kõrã eo ippa, iar aikuj jipañ. Jejjo iaan rippãlele ro rar kõpel̦l̦o̦k iien ko aer ñan aer baj roñjake wõt aõ kõnono raan im boñ. Rar kõtl̦o̦k aõ kwal̦o̦k aõ bũruom̦õj, im rar jab jook kõn aõ jañ ak kõn dãnnin kõmjaal̦al̦ ko aõ. Rar bareinwõt jipañ ilo elõñ wãween ko ãinwõt, aer karreoik wa eo waaõ, kaikujkuj tok ñan ña, im kõmat tok kijõ ilo iien ko me ijjab maroñ make kõm̦m̦ani men kein. Ear bareinwõt iukkutkut aer jar ippa. Rar kam̦ool bwe rej ro jera im jeiũ kab jatũ me rem̦ool me rar ‘l̦otak bwe ren rijjipañ ilo iien jorrããn.’”—JK. 17:17.
Ñe Juon eo Ejitõnbõro Ippãd ej El̦l̦o̦k Jãn Jeova
16 Wõnm̦aanl̦o̦k wõt im jipañ im rejetake ro uwaan baam̦le eo me retiljek. Ilo tõre in ej iien eo me ej make wõt l̦aptata aer aikuji yokwe eo am̦ im am̦ rõjañ er. (Hib. 10:24, 25) Ewõr iien, ro uwaan baam̦le eo an juon eo me ebukwel̦o̦k, rej bõk eñjake eo bwe jet iaan ro ilo eklejia eo, ejako aer el̦l̦o̦k ñan er. Jab kõtl̦o̦k bwe men in en wal̦o̦k! Jo̦dikdik ro ak ro reddik me jemãer ak jineer em̦õj aer etal jãn m̦ool eo, el̦aptata aer aikuji ad lel̦o̦k naanin rõjañ ak nõbar ñan er. Maria, eo me l̦eo pãleen ear bukwel̦o̦k im ear etal jãn baam̦le eo, ej ba: “Jet iaan ro m̦õtta rar itok ñan m̦weo im̦õ im kõmat m̦õñã im jipañ kõm ilo iien kabuñ an baam̦le. Rar eñjake joñan aõ metak, im rar jañ ippa. Rar jojomare eõ ke kar ba men ko rejjab m̦ool kõn ña. Ear lukkuun l̦ap aer kõketak eõ!”—Rom 12:13, 15.
w90 9/1 22 pãr. 20
Kwõj Ke Kate Eok ñan Kal̦apl̦o̦k Ijo Kun̦aam̦?
20 Kumi in em̦m̦aan ro rej lale eklejia rej aikuj kile bwe ñe juon em̦m̦aan ejako an bõk eddo ko ilo eklejia eo, men in emaroñ kõm̦m̦an an bũrom̦õj im inepata, meñe e make ear kam̦õje jãn an bõk eddo ko. El̦aññe ejjab bukwel̦o̦k, bõtab em̦m̦aan ro rej lale eklejia rej loe bwe el̦ap an bũrom̦õj im inepata, ren em̦m̦akũt ilo yokwe im lelok ñane naanin kaenõm̦m̦an ko im kõkajoore kõtaan eo an ippãn Jeova. (1 Tessalonika 5:14) Rej aikuj jipañe ñan an kile bwe rej aikuji ilo eklejia eo. Meñe emaroñ kar menin aikuj bwe ren lel̦o̦k naanin kakapilõk ak kauwe ñane, ak emaroñ jab bõk el̦ap iien ñan an juon em̦m̦aan eo ettã bũruon im ej kwal̦o̦k an kam̦m̦oolol bar bõk eddo ko ilo eklejia eo.
Kũbwij Naanin Anij
w94 10/1 32
Kajoorin Naan ko Rejouj
Ijoke, ke Job ear aikuj naanin rõjañ, Elipaz im l̦õm̦aro m̦õttan rar jab kwal̦o̦k naan ko rejouj. Rar n̦aruon Job im ba bwe unin an eñtaan ej kõnke ear kõm̦m̦ane juon men enana, im bwe ear kõm̦m̦ane men in enana ilo ittino. (Job 4:8) Juon bok etan The Interpreter’s Bible ej ba: “Men eo Job ear aikuji ej an juon armej lukkuun kwal̦o̦k tũriam̦o ñane jãn bũruon. Ak men eo wõt ear bõke jãn em̦m̦aan rein ej naan ko ejjel̦o̦k tokjãer.” Joñan an kar Job lukkuun metak ke ear roñ naan ko an Elipaz im l̦õm̦aro m̦õttan, ear lam̦õj im ba: “Ewi toun ami naaj kabũrom̦õj eõ, im ruje eõ ilo m̦õttan ko kõn naan ko?”—Job 19:2.
Jen jab kõm̦m̦an bwe ri-karejar ro m̦õttad ren lam̦õj ak kõm̦m̦an bwe ren inepata kõn naan ko ad me rejjab jouj. (Keidi Duteronomi 24:15.) Juon jabõn kõnnaan ilo Baibõl̦ ej ba: “Naan ko kwõj ba remaroñ kõjparok ak ko̦kkure mour eo am̦. Kõn men in kwõj aikuj in bõk eddon men ko rej wal̦o̦k jãn naan ko am̦.”—Jabõn Kõnnaan 18:21, UBS.
NOBÕM̦BA 27–TIJEM̦BA 3
KATAK KO RAORÕK JÃN NAANIN ANIJ | JOB 20-21
“An Juon Armej M̦weiie Ejjab Mel̦el̦ein bwe Ewãnõk”
Kwoj ke “Mweie Ñõn Anij”?
12 Ilo nan ko an Jesus, mweie ñan Anij ej oktan korlok mweiuk ko ñan e make. Inem, Jesus ear ba bwe men eo elaptata ad aikwij itoklimo kake en kar jab ñan korlok mweiuk ko ak ñan lañliñ kin men ko mweied. Jen an eindein, jej aikwij kajerbal mweiuk ko ad ilo juõn wãwen en kakõmõnmõnlok, ak kalek, kõtan eo ad ibben Jehovah. Elañe jej kõmmane emol ad naj mweie ñan Anij. Etke? Kinke enaj kabellok aor eo ñan elõñ jerammõn ko jen e. Bible eo ej jiroñ kij: “Kejerammõn jen Jeova, ej namweien armij; im E jab kobaik buromõj na iben.”—Jabõn Kennan Ko 10:22.
Kũbwij Naanin Anij
w95 1/1 9 pãr. 19
Anjo̦ Ioon Setan im Jerbal ko An
19 Em̦m̦an ñan ad kile bwe ri-karejar eo an Anij etan Job ear aikuj in kijenmej ium̦win l̦õmn̦ak ko rekabbweerer me Setan ear kwal̦o̦k ñane ikijjeen Elipaz im Zopar. (Job 4:13-18; 20:2, 3) Job ear eñtaan jãn “jorrããn,” eñin unin ear l̦ap an kõnono “naan in jajel̦o̦kjen̦” kõn menin“kalõl̦ño̦ñ” ko me rej pãd ilo l̦õmn̦ak eo an. (Job 6:2-4; 30:15, 16) Ilaihu ear lukkuun roñjake Job im ear m̦ool an jipañe bwe en kile l̦õmn̦ak ko remãlõtlõt an Jeova. Ejja ãindeinl̦o̦k wõt rainin, em̦m̦aan ro rej lale eklejia me el̦ap aer mel̦el̦e kõn eñjake ko an armej, rej kwal̦o̦k bwe rej kea kõn ro rej eñtaan ikijjeen aer jab kal̦apl̦o̦k “eddo” ñan er. Ijello̦kun aer ãindein, ãinwõt Ilaihu, rej lukkuun kijenmej im roñjake rein im rej kõjerbale naanin Anij ñan jipañ im kaenõm̦m̦an er. (Job 33:1-3, 7; Jemes 5:13-15) Kõn men in, jabdewõt eo ej bũrom̦õj im eñtaan jãn juon men ear wal̦o̦k ñan er, ak ej ‘mijak kõn ettõn̦ak ko, im lõl̦ño̦ñ kõn pijen ko’ ãinwõt kar Job, emaroñ bõk kaenõm̦m̦an ilo eklejia eo.—Job 7:14; Jemes 4:7.
TIJEM̦BA 4-10
KATAK KO RAORÕK JÃN NAANIN ANIJ | JOB 22-24
“Ewõr Ke Tokjãn Juon Armej Ippãn Anij?”
w05 9/15 27 pãr. 1-3
Jum̦ae L̦õmn̦ak ko Rebõd!
L̦õmn̦ak eo bwe Anij ej kõtmãne bwe jen kõm̦m̦ani men ko rel̦e jãn joñan maroñ ko ad ej ekkejel ippãn l̦õmn̦ak eo bwe ej watõk bwe armej ejjel̦o̦k tokjãer. Jipij eo kein kajilu an Elipaz ej kwal̦o̦k kajjitõk in: “Ewõr ke tokjãn juon armej ippãn Anij? Ta, m̦ool ke el̦ap wõt tokjãn juon ri mãlõtlõt Ippãn?” (Job 22:2) Men eo Elipaz ear kajjioñ in ba ej bwe ejjel̦o̦k tokjãn armej ro ippãn Anij. Bildad ear bar kwal̦o̦k ejja l̦õmn̦ak in wõt ke ear ba: “Innem ekõjkan an juon armej maroñ in wãnõk ippãn Anij? Ak ekõjkan an maroñ in erreo, eo ej l̦otak jãn kõrã?” (Job 25:4) Ekkar ñan l̦õmn̦ak in, ewi wãween an Job, juon armej bajjõk, maroñ juon em̦m̦aan ewãnõk im̦aan mejãn Anij?
Jet armej rainin rej lukkuun eñtaan kõn l̦õmn̦ak ko rebõd im rekabbweerer kõn er make. Jet men ko rej kõm̦m̦an bwe ren ãindein ej kõn wãween aer kar dik im rũttol̦o̦k, ijjiped ko ilo mour in, ak kõn an kar ro jet dike er ak kwal̦o̦k kalijekl̦o̦k ñan er kõn wõt aelõñ eo aer ak kil ko kilier. Bõtab Setan im tim̦on̦ ro an rej bareinwõt lukkuun m̦õn̦õn̦õ in ko̦kkure juon armej. El̦aññe remaroñ kõm̦m̦an bwe juon armej en l̦õmn̦ak bwe ejjel̦o̦k tokjãn men ko ej kõm̦m̦ani im̦aan mejãn Anij eo Ekajoor Bõtata, innem emaroñ pidodol̦o̦k an armej in ebbweer. Innem ejjabto, armej in emaroñ pel̦o̦k im pãd ettol̦o̦k jãn Anij eo emour.—Hibru 2:1; 3:12.
Ad rũttol̦o̦k im nana ãjmour eo ad emaroñ kõm̦m̦an bwe en wõr joñan men ko jej kõm̦m̦ani. Jemaroñ l̦õmn̦ak bwe men ko jej kõm̦m̦ani ñan bõk kun̦aad ilo jerbal ko an aelõñ eo remaroñ dik ñe jej keidi ñan tõre ko jaar em̦m̦aan ded, ãjmour, im kajoor. Innem elukkuun aorõk ñan ad kile bwe Setan im tim̦on̦ ro an rekõn̦aan bwe jen bõk l̦õmn̦ak eo bwe men ko jej kõm̦m̦ani ñan Anij ejjel̦o̦k tokjãn ippãn! Jej aikuj jum̦ae kain l̦õmn̦ak rot in.
w95 2/15 27 pãr. 6
Juon Men Jemaroñ Katak kõn Wãween Ñan Kõm̦adm̦õd Apañ Ko
L̦õm̦aro jilu m̦õttan Job rar kabbweer e ikijjeen aer kar kwal̦o̦k l̦õmn̦ak ko aer make ijello̦kun aer kwal̦o̦k mãlõtlõt jãn Anij. Elipaz ear lukkuun ba bwe ‘Ejjel̦o̦k an Anij tõmak ilo ri-karejar ro an’ im bwe ejjab lukkuun aorõk ñan Jeova ñe Job ear wãnõk ke ak jaab. (Job 4:18; 22:2, 3) Ejjel̦o̦k bar jet naan ko me el̦apl̦o̦k aer kabbweerer im l̦apl̦o̦k aer riab jãn naan kein! Jejjab bwilõñ bwe tokãlik Jeova ear kauweik Elipaz im l̦õm̦aro m̦õttan kõn aer kõnono n̦ae E. Jeova ear ba, “komjil ar jab kõnono men eo e jim̦we kõn Ña.” (Job 42:7) Bõtab naan ko renanatata rej itok wõt.
Jodikdik Ro Rej Kamõnõnõik Buruen Jehovah
10 Einwõt emwij an bwebwenato eo ilo Bible eo kwalok, Satan ear kajitõk ilo bere jab kin tiljek eo an Job wõt ak bareinwõt kin tiljek eo an aolep ro jet rej karejar ñan Anij—ekoba kwe. Emol, ikijen armij ro an lal, Satan ear ba: “Men otemjej iben juõn armij [ejjab Job wõt ak armij otemjej] e naj lelok kin an mour.” (Job 2:4) Kwoj lo ke kunam ilo kajitõk in? Einwõt an kar Jabõn Kennan Ko 27:11 kalikar kake, Jehovah ej ba bwe ewõr juõn men kwomaroñ lelok ñan e—juõn bedbed eo ñan an uake ri kinaak eo, Satan. Lemnak mõk—Iroij Bõtata eo ilañ im ion lal ej kir yuk ñan bõk kunam ilo kajitõk in elaptata jen ien jinoin ñan kiõ. Ej juõn eddo im jerammõn elap ibbem! Kwomaroñ ke kajejjet kitien men eo Jehovah ej kajitõkin yuk kake? Job ear. (Job 2:9, 10) Jesus im elõñ ro jet rar kõmman eindein ilo aolepen bwebwenato eo an lal, ekoba jodikdik ro. (Dri Pilippai 2:8; Reveles̃õn 6:9) Kwomaroñ kõmman eindein. Bõtab, kwon jab bwid kake men in, ejelok juõn bebe iolaplap kin men in. Ekkar ñan kõmman ko am, kwonaj kwalok bwe kwoj rejetak nan in kinaak eo an Satan ak uak eo an Jehovah. Ta eo kwonaj kãlet in rejetake?
Jehovah Ej Yokwe Yuk!
11 Ej juõn men eaorõk ke ibben Jehovah kin wõn eo kwoj kãlete? Ejjab bwe ke joñan armij ro rar tiljek ñan e ñan kwalok juõn uak ealikar ñan Satan? Emol, Devil eo ear ba bwe ejelok juõn ej karejar ñan Jehovah ilo yokwe, juõn nan emwij an kamol bwe ear jab mol. Meñe eindein, Jehovah ekõnan bwe kwon rejetak e kinke ej yokwe yuk einwõt juõn armij. Jesus ear ba: “Ein drein Jememiuij ej ber i lõñ E jab kõnan bwe juõn ian rein redrik en joko.”—Matu 18:14.
12 Alikar, Jehovah ej itoklimo kin ta ial eo kwoj kãlete. Elaplok jen men in, jokãlet eo am ej jelet e. Bible eo ej kalikar bwe kõmman ko remõn ak nana an armij rej jelet eñjake ko remũlal an Jehovah. Ñan wanjoñok, ke Ri Israel ro rar jumae elõñ alen, rar “kaburomõj” Jehovah. (Sam 78:40, 41) Mokta jen Ien Ibwijleplep eo ilo ran eo an Noah, ke “elap nana ko an armij ion lõl,” Jehovah ear “buromõj buruen.” (Jenesis 6:5, 6) Kwon lemnak kin ta melelen men in. Elañe kwoj kãlet juõn ial enana, kwonaj kaburomõj Ri Kõmanman eo am. Ejjab melelen bwe Anij ej mõjno ak eñjake eo an ej iroij ion. Jen men in, ej yokwe yuk im kaorõk wãwen mour eo am. Iturãjet, ñe kwoj kõmman men eo ejimwe, kwoj kamõnõnõik buruen Jehovah. Ejjab baj mõnõnõ wõt kinke emaroñ uak ñan Satan ak bareinwõt kinke emaroñ erom Ri Letok Jinekjej eo am. Im ej juõn men ekõnan kõmmane. (Dri Hibru 11:6) Jehovah Anij ej juõn Jemen elap an yokwe yuk!
Kũbwij Naanin Anij
w04 7/15 21-22
Kõjerbal Mejãnkajjik ko ilo Jetõb ñan Kaiboojoj Ri-Kõm̦anm̦an eo Am̦
L̦õmn̦ak kõn wãween an kar Jeova katõprak an kar kõm̦anm̦an lañ im lal̦. Ikijjeen an kar ba naan kein “Im ekar jota im e kar jibboñ,” Jeova ear kõkal̦l̦eik an kar lo tõprak ilo raan in kõm̦anm̦an ko. (Jenesis 1:5, 8, 13, 19, 23, 31) Ilo jinoin kajjojo raan in kõm̦anm̦an ko, Jeova ear lukkuun jel̦ã ta kõttõpar ko an ak men ko ear kõn̦aan kõm̦anm̦ani ilo raan eo. Innem Anij ear wõnm̦aanl̦o̦k wõt kõn karõk eo an ñan kõm̦anm̦an elõñ men ko. (Revelesõn 4:11) Job ear ba, “Jabdewõt men eo bũruon [Jeova] ekõn̦aan, eñin Ej kõm̦m̦ane.” (Job 23:13) Alikkar bwe Jeova emaroñ kar lukkuun jubũruon ke ear lo “men otemjej Ear kõm̦anm̦ani” im ear ba bwe “rekanooj em̦m̦an”!—Jenesis 1:31.
Bwe jen maroñ tõpar mejãnkajjik ko ad, ej aikuj wõr juon ad kõn̦aan ekajoor ñan katõpraki. Ta eo emaroñ jipañ kõj ñan ejaake kõn̦aan in ñan tõpar mejãnkajjik ko ad? Meñe lal̦ in ejjañin kar ejaak im ejjañin wõr menin kõm̦anm̦an ko ie, ak Jeova ear kalimjekl̦o̦k im̦aan kõn ta eo enaaj wal̦o̦k—juon lal̦ eaiboojoj me enãj bõktok nõbar im aiboojoj ñane. Ejja ãindeinl̦o̦k wõt, jemaroñ ejaake kõn̦aan eo ñan katõprak mejãnkajjik ko ad ikijjeen ad kõl̦mãnl̦o̦kjen̦ kõn men ko renaaj wal̦o̦k tokãlik im tokjãn ko rej wal̦o̦k jãn ad tõpar mejãnkajjik ko ad. Eñin men eo ear wal̦o̦k ñan juon likao me 19 an iiõ etan Tony. Ear jab mel̦o̦kl̦o̦k an kar bwilõñ ilo iien eo jinointata ear lol̦o̦k juon iaan ra ko an Ri-Kõnnaan ro an Jeova ilo jikin ko turilikin Europe. Jãn kar iien eo, kajjitõk in el̦akkar pãd ilo l̦õmn̦ak eo an Tony, ‘Ewi wãween mour ñe inaaj mour im jerbal ilo juon jikin rot in?’ Tony ear jab bõjrak jãn an l̦õmn̦ak kõn men in, im ear wõnm̦aanl̦o̦k wõt im kate e ñan an tõprak mejãnkajjik in. Ejjel̦o̦k pere bwe jejjo iiõ ko tokãlik, elukkuun kar m̦õn̦õn̦õ ke rar kũrtok e bwe en jerbal ilo ra eo!
TIJEM̦BA 11-17
KATAK KO RAORÕK JÃN NAANIN ANIJ | JOB 25-27
“Ad Tiljek Ejjab Mel̦el̦ein bwe Jej Aikuj Weeppãn”
it-1 1210 pãr. 4
Tiljek
Job. Job, eo me emaroñ kar mour ikõtaan mej eo an Joseph im iien ko an Moses, kar watõke bwe ej juon em̦m̦aan eo “eweeppãn im wãnõk, im ear mijak Anij im jeorl̦o̦k jãn nana.” (Job 1:1; lale JOB.) Elukkuun alikkar bwe tiljek in an armej ej m̦õttan aitwerõk eo ikõtaan Jeova Anij im Setan ke Anij ear kajitũkin Ri-Kõjdat eo kõn Job ke Setan ear jãdel̦o̦k ilo juon kweilo̦k an enjel̦ ro ilañ. Setan ear ba bwe unin an Job kabuñ im karejar ñan Anij ej kõnke ekõn̦aan bõk jeraam̦m̦an ko im ejjab kõnke elukkuun kõn̦aan karejar ñane kõn aolepen bũruon. Kõn men in ear bõkm̦aantak unin an Job kar tiljek ñan Anij. Meñe Anij ear kõtl̦o̦k an Setan bõk aolep men ko m̦weien Job im bareinwõt ajri ro nejin, ak ear jab lo tõprak ilo an kar kajjioñ ko̦kkure tiljek eo an Job. (Job 1:6–2:3) Innem, Setan ear bar ba bwe Job ear m̦õn̦õn̦õ in kijenmej ilo an jako men ko m̦weien im ajri ro nejin toon wõt an maroñ mour. (Job 2:4, 5) Kõn men in, kar ko̦kkure Job kõn juon nañinmej ekauwõtata. Lio ippãn make ear ba bwe en bõjrak jãn an tiljek ñan Anij im ro jet me ear jab jim̦we aer l̦õmn̦ak kõn kien im karõk ko an Anij, rar bareinwõt kõnanaik im kõnono n̦ae e. (Job 2:6-13; 22:1, 5-11) Ãlikin an aolep men kein wal̦o̦k ñan Job, ear uwaak im ba bwe eban kaarmejjeteik tiljek eo an ñan Anij. Ear ba: “Ñan iien aõ mej i jãmin jol̦o̦k aõ jim̦we jãn ña. Inaaj dãpij aõ wãnõk, im i jãmin kõtl̦o̦k e; bũruõ e jãmin kinaak eõ toun wõt aõ mour.” (Job 27:5, 6) An kar Job dãpij wõt an tiljek ear lukkuun kaalikkar bwe Ri-Kõjdat eo an Anij ej juon ri-riab.
Dãpij Wõt Am̦ Tiljek!
3 Ñe ej itok ñan kõj ri-karejar ro an Anij, tiljek ej mel̦el̦ein yokwe Jeova kõn aolepen bũruod im jab kõtl̦o̦k bwe jabdewõt men en kõjepel yokwe eo ad ñane. Men in enaaj jipañ kõj bwe jen maroñ likũt ankilaan m̦oktata ilo aolep pepe ko jej kõm̦m̦ani. Jen lale jet kõmel̦el̦e ko kõn wãween kar kõjerbal naan in tiljek ilo Baibõl̦. Ilo Baibõl̦, naanin Hibru eo kar ukote ñan “tiljek” ej mel̦el̦ein aolepen, weeppãn, ak likiio. Ñan waanjoñak, ke ri-Israel ro rar katok kõn menninmour ko ñan Jeova, Kien Moses ear ba bwe menninmour ko rej aikuj “weeppãn.” (Lale kõmel̦el̦e eo itulal̦.) (Lv. 22:21, 22) Armej ro an Anij rejjab aikuj in kar katok kõn menninmour ko ejako rãjetin neer, lo̦jilñier, mejãer, ak menninmour ko me renañinmej. Ear eaorõk ippãn Jeova bwe ren katok kõn menninmour ko relikiio im “weeppãn” ak rãjmour. (Mal. 1:6-9) Jemel̦el̦e etke eaorõk ippãn Jeova bwe juon men en likiio im weeppãn. Ñan waanjoñak, ñe jej wia kijed leen wõjke, ad bok, ak ad kein jerbal, jejjab kõn̦aan wiaik men ko rem̦or, ak repotak im rejipikpik. Jekõn̦aan wiaik men ko relikiio im weeppãn im rejjab jorrããn. Ãindein bar eñjake eo an Jeova ñe ej itok ñan yokwe eo ad im ad tiljek ñane. Ej aikuj itok jãn aolepen bũruod, im en likiio im weeppãn.
4 Bwe jen maroñ tiljek wõt, jej aikuj ke weeppãn? Jemaroñ bõk l̦õmn̦ak in kõnke kõj aolep jej likjab im kõm̦m̦an bõd. Bõtab, jen lale ruo un ko unin ad jab aikuj bõk l̦õmn̦ak in. Kein kajuon, Jeova ejjab kalimjeki bõd ko jej kõm̦m̦ani. Baibõl̦ ej ba: “El̦aññe Kwe, O Jeova, Kwõnaaj kõkal̦l̦e jerawiwi ko, O Irooj, wõn enaaj jutak?” (Sam 130:3) Jeova ejel̦ã bwe jejjab weeppãn im bwe kõj armej rijjerawiwi, im ej m̦õn̦õn̦õ in jol̦o̦k bõd ko ad. (Sam 86:5) Kein karuo, Jeova ejel̦ã bwe ewõr joñan ad maroñ, im ejjab kõtmãne bwe jen kõm̦m̦ani men ko el̦ap jãn joñan maroñ ko ad. (Riit Sam 103:12-14.) Innem ilo wãween et jemaroñ likiio ak weeppãn im̦aan mejãn?
5 Ñan kõj ri-karejar ro an Jeova, men eo enaaj jipañ kõj ñan tiljek wõt ej yokwe. Yokwe eo ad ñan Anij im ad tiljek wõt ñane ãinwõt juon Jemãd ilañ, ej aikuj likiio, weeppãn, im en itok jãn aolepen bũruod. El̦aññe yokwe eo ad ej ãindein meñe jej iioon mãlejjoñ ko, innem men in ej kaalikkar bwe jej tiljek. (1 Kr. 28:9; Matu 22:37) Jen bar l̦õmn̦ak kõn Ri-Kõnnaan ro jilu an Jeova me kar kwal̦o̦k kake er ilo jinoin katak in. Etke erjel ar dãpij wõt aer tiljek? M̦ool ke bwe ledik eo ejjab kõn̦aan limo ilo jikuul̦, ak l̦adik eo ear ke kõn̦aan bwe ri-jikuul̦ eo en kajooke, ak em̦m̦aan eo ear ke kõn̦aan bwe en luuji jerbal eo an? Ejjab ñan jidik. Ak rejel̦ã bwe kien ko an Jeova rejim̦we, im rar l̦õmn̦ak wõt kõn men ko renaaj kabuñbũruon Jemãer ilañ. Yokwe eo aer ñan Jeova ear kõm̦akũt er bwe ren likũt E m̦oktata ilo aolep pepe ko rej kõm̦m̦ani. Ilo wãween in, rar kam̦ool bwe rar maroñ tiljek wõt.
Kũbwij Naanin Anij
Baibõl̦ Ej Jipañ Kõj bwe En Laajrak im Kon̦ Wãween Ad Jerbal Ippãn Doon
3 Menin kõm̦anm̦an ko rej kam̦ool bwe elukkuun laajrak im kon̦ wãween an Anij jerbal. Baibõl̦ ej ba: “Irooj ear kõm̦anm̦an lal̦ kõn jel̦ãl̦o̦kjen̦ eo an; Kõn an mãlõtlõt ear likũt mejatoto ilo jikin.” (Jabõn Kõnnaan 3:19, UBS) Ilo m̦ool, men ko jejel̦ã kõn Jeova im menin kõm̦anm̦an ko an rej kwal̦o̦k kõn “jidikin wõt kajoor eo an,” im rej ãinwõt ‘wũnojidikdik ilo ad roñ.’ (Job 26:14, UBS) Meñe jidik wõt ad jel̦ã im mel̦el̦e kõn bũl̦ãnet ko, iju ko, im galaxy ko, ak jej kile bwe wãween kar kõm̦anm̦an im karõk men kein elukkuun jejjet im kon̦. (Sam 8:3, 4) Ñan waanjoñak, elõñ milien iju ko rej pãd ilowaan galaxy ko im elaajrak im kon̦ wãween an iju kein m̦akũtkũt im pãd ilañ. Ejjab men in wõt, ak wãween an bũl̦ãnet ko ilo galaxy in ad rauni al̦ elukkuun bar laajrak im kon̦. Ej ãinwõt ñe ewõr naanin tõl ak jain ko rej l̦oori bwe ren jab itaak ippãn doon! Ejjel̦o̦k pere bwe ilo ad lo an laajrak im kon̦ menin kõm̦anm̦an kein, men in ej jipañ kõj ñan kile bwe Jeova, eo ‘ear kõm̦anm̦an lañ kõn an mãlõtlõt’ ekoba lal̦ in, ej tõllo̦kũn bwe jen nõbare, tiljek wõt ñane, im kabuñ ñane.—Sam 136:1, 5-9.
TIJEM̦BA 18-24
KATAK KO RAORÕK JÃN NAANIN ANIJ | JOB 28-29
“Em̦m̦an Ke Etam̦ Ãinwõt Job?”
Kwalok Yokwe Im Joij Ñan Ro Rej Aikwij
19 Bwebwenato ko ilo Bible emwij ad konono kaki rej bareinwõt kalikar mol eo bwe yokwe im joij ej aikwij kwalok ñan ro ewõr juõn air aikwij bwe ir make rejjab maroñ kõtõbrake. Ñan an wõnmanlok wõt lain in family eo an, Abraham ear aikwij burukuk eo an Bethuel. Ñan air bõklok enbwin eo an ñan Canaan, Jacob ear aikwij jibañ eo an Joseph. Im ñan kwalok juõn ri jolet, Naomi ear aikwij jibañ eo an Rut. Abraham, Jacob, ak Naomi rar jab maroñ kõtõbrak aikwij ko elañe ear ejelok jibañ. Einlok wõt rainin, yokwe im joij ej aikwij laptata kwalok ñan ro rej aikwij. (Jabõn Kennan Ko 19:17) Jej aikwij kajeoñe ri patriarch eo Job, eo ear lale im “lomoren dri jeramel eo e ar kir, bareinwõt eo e joko jemen, eo ejelok dri jibõñ e” bareinwõt ñan “eo e nañin joko.” Job bareinwõt ear ‘kõmõn bwe buruen lio e joko belen en kãki kin lõñliñ’ im erom ‘mejen ñõn eo dri bilo im neen ñõn eo dri kirro.’—Job 29:12-15.
it-1 655 pãr. 10
Nuknuk
Elõñ men ko jet me nuknuk ej kõkkar kaki. Ãinwõt an juon uniform ak juon nuknuk ejej uwaan kõm̦m̦an bwe kwõn maroñ kile juon armej jãn juon doulul ak ñe ej rejetake juon m̦akũtkũt, ãindeinl̦o̦k wõt, Baibõl̦ ej kõjerbal nuknuk ilo kõkkar. Emaroñ kwal̦o̦k kõn juon armej im ta eo ej jutak kake im m̦akũtkũt ko ej kõm̦m̦ani, ãinwõt an kar Jesus kwal̦o̦k kake ilo waanjoñak eo kõn nuknuk in kam̦are eo. (Mt 22:11, 12; lale HEADDRESS; SANDAL.) Ilo Revelesõn 16:14, 15, Irooj Jesus Christ ear kakkõl kõj kõn kauwõtata eo ñe jenãj kiki ilo tõmak im ñe enãj jako ad juon ri-kõnnaan etiljek an Anij eo em̦ool. Men in enaaj lukkuun kauwõtata kõn an lukkuun epaak “tarin̦ae eo ilo raan eo el̦ap an Anij, eo Ekajoor Bõtata.”
w09 2/1 15 pãr 3-4
Ta eo ej Pãd ilo Juon Ãt?
Ejjel̦o̦k ad maroñ kõn ãt eo kar letok ñan kõj ke jaar l̦otak. Ijoke, kõj make jenaaj kããlõt kain armej rot kõj. (Jabõn Kõnnaan 20:11) Etke kwõjjab kajjitõk ippam̦ make kajjitõk in: ‘El̦aññe Jesus im rijjilõk ro ren kar kããlõt ãt rot eo inaaj bõke, kain ãt rot eo renaaj kar kããlõte ñan ña? Naaj kar kain ãt rot eo em̦m̦an im ekkar ñan an naaj kõmel̦el̦eik kadkad eo el̦ap ippa im kain armej rot ña?’
Eokwe el̦ap an aorõk bwe jen lukkuun l̦õmn̦ak kõn kajjitõk in. Etke? Kõnke Kiiñ Solomon eo emãlõtlõt ear je im ba, “Em̦m̦an kããlõt juon ãt em̦m̦an, m̦okta jãn m̦weiuk ko rel̦l̦ap.” (Jabõn Kõnnaan 22:1) Alikkar bwe, el̦aññe jej bõk juon ãt em̦m̦an ilo jikin eo ak bukwõn eo jej pãd ie, innem el̦ap tokjãn men in ñan kõj. Bõtab, el̦apl̦o̦k an aorõk ñan ad kõm̦m̦ane juon ãt em̦m̦an ippãn Anij, innem jenaaj bõk juon m̦weiuk eaorõk me ej pãd ñan indeeo. Ewi wãween? Anij ej kallim̦ur bwe enaaj je etan aolep ro rej mijake ilo “bok in mour”, im enaaj lel̦o̦k ñan er jeraam̦m̦an eo ñan mour ñan indeeo.—Malakai 3:16; Revelesõn 3:5; 20:12-15.
Kũbwij Naanin Anij
g00 7/8 11 pãr. 3
Ettõñdikdik—Juon Men Em̦m̦an ñan Kwe!
Ettõñdikdik ej ke juon men emaroñ lukkuun jelõt kõj? Eokwe, kwõj ke keememej ke juon armej ear ettõñdikdik waj im men in ear kõm̦m̦an bwe kwõn aenõm̦m̦an im jab inepata? Ak ke ear ejjel̦o̦k en̦ ej ettõñdikdik waj, men in ear ke kõm̦m̦an am̦ ikkũm̦kũm̦ ak kõm̦m̦an am̦ l̦õmn̦ak bwe ejjel̦o̦k ej el̦waj ñan kwe? Aet, ettõñdikdik ej juon men emaroñ lukkuun jelõt kõj. Ej jelõt eo ej ettõñdikdik im bareinwõt armej eo ej ettõñdikdik ñane jim̦or. Job ear ba kõn ri-kõjdat ro an: “An turin meja lem̦õn̦õn̦õ ear kaperan er ke rar ebbweer.” (Job 29:24, UBS) An kar ‘turin mejãn lem̦õn̦õn̦õ’ ej kaalikkar bwe ewõr an kõjatdikdik im lañlõñ.
TIJEM̦BA 25-31
KATAK KO RAORÕK JÃN NAANIN ANIJ | JOB 30-31
“Wãween an kar Job Dãpij Wõt an Erreo”
Kajeõrlok Mejõm jen Men ko Rewan!
8 Mõm an mej im an kõniek remaroñ bareinwõt jelet dri Kristian ro remol. Kin men in, Nan eo an Anij ej rejañ kij ñõn jadõr ilo men ko jej kalimjeki im kõnan. (1 Kor. 9:25, 27; riit 1 Jon 2:15-17.) Eman eo etiljek Job, ear kile joñõn an kajur wãwen an mejer jelet kõnan ko ar. Ear ba: “I ar kõmõn juõn bujen iben meja; inem ekijkan aõ maroñ in reilok ñõn juõn virjin?” (Job 31:1) Job ear jab baj makoko in uñir juõn kõra ilo jakkar, ak ear kõmõn bwe men in en jab walok ilo lemnok eo an bareinwõt. Jisõs ear kalikar bwe jej aikwij kejbãrok lemnok eo ar jen men ko retton ke ear ba: “Jabrewõt eo ej kalimjek kõra im mijkaiye emwij an lũñ iben ilo buruen.”—Matu 5:28.
L̦õmn̦ak kõn Men ko Renaaj Wal̦o̦k ilo ‘Jem̦l̦o̦kin’
M̦okta jãn am̦ bõk buñtõn ne eo jinointata ilo kain ial̦ rot in, kajjitõk ippam̦ make, ‘Ia eo ial̦ in ej tõll̦o̦k ñane?’ Am̦ bõjrak jidik im kõl̦mãnl̦o̦kjen̦ kõn men ko renaaj wal̦o̦k “ilo jem̦l̦o̦kin” emaroñ kõjparok eok jãn am̦ bõk juon ial̦ me emaroñ tõll̦o̦k ñan tokjãn ko renana. Men kein ãinwõt nañinmej in AIDS, im nañinmej ko jet rej wal̦o̦k jãn an armej babu ippãn doon, juon kõrã emaroñ bõro̦ro ilo an jab kõn̦aan, m̦an lo̦je, jorrããn in jem̦jerã ko, im juon bõklõkõt enana, men kein rej wal̦o̦k ñan ro rej kããlõt ñan kõjekdo̦o̦n kõkal̦l̦e kein. Elukkuun alikkar jem̦l̦o̦kin ial̦ eo an ro rej mourin l̦õñ ãinwõt an kar rijjilõk Paul ba. “Reban jolõte Aelõñ eo an Anij.”—1 Korint 6:9, 10.
Jodrikdrik ro, Kõtlok bwe Nan in Anij En Tel Kom
15 Ñãt eo enaj laptata an bin am drebij tiljek eo am ñõn Jeova, ilo ien ko kwoj ber iben ro jet ke ak ien ko kwoj mõke iam? Ejelok berre bwe ilo jikin jikuul im jerbal ko, elap am ekil im kejbãrok yuk jen jabrewõt men ko im remaroñ kokkure kõtan eo am iben Anij. Bõtab, elañe kwoj mõke iam, ien ko kein kwomaroñ jab lukkun ekil im enaj biruru am rupe kien ko an Anij kin mour erreo.
16 Etke kwon kar kõnan bokake Jeova meñe ilo ien ko kwoj mõkelok iam? Kwon kememej men in: Kwomaroñ kaburomõj Jeova, ak kwomaroñ bareinwõt kamõnõnõik buruen. (Jen. 6:5, 6; Ken. 27:11) Men ko kwoj kõmõni rej jelet Jeova kinke elap an ‘ierki yuk.’ (1 Pit. 5:7) Jeova ekõnan bwe kwon roñjake e kinke eor tokjen men in ñõn kwe. (Ais. 48:17, 18) Ke jet ian dri korijer ro an Jeova ilo ailiñ in Israel eo etto rar kejekron nan in kaiñi ko an, rar kaburomõj e. (Sam 78:40, 41) Ijo turãjet, ear lap an Jeova yokwe dri kanan Daniel, kinke juõn enjel ear ba ñõn Daniel: “Anij ej yokwe yuk.” (Dan. 10:11, UBS) Etke? Kinke Daniel ear jab baj tiljek wõt ñõn Jeova ilobwilij, ak ear bareinwõt drebij an tiljek ilo ien ko ej mõkelok ian.—Riit Daniel 6:10, UBS.
Kũbwij Naanin Anij
w05 11/15 11 pãr. 3
Wãween eo ñan Roñjake ilo Yokwe
Elõñl̦o̦k jãn joñoul alen an l̦õm̦aro m̦õttan Job kar roñjake an kõnono. Meñe ãindein ak Job ear ba: “Ta, ejjel̦o̦k en̦ ej roñjake men eo ij ba ke?” (Job 31:35, UBS) Etke ear ba naan kein? Kõnke wãween an kar l̦õm̦aro roñjake ear jab juon menin kaenõm̦m̦an ñan Job. Rar jab kea kõn Job im rar jab bar kõn̦aan mel̦el̦e kõn eñjake ko an. Alikkar bwe l̦õm̦arein rar jab kwal̦o̦k bwe rej bũrom̦õj ilo an Job eñtaan ke rar roñjake e. Bõtab rijjilõk Piter ear kwal̦o̦k naanin kakapilõk in im ba: “Kom̦win aolep bõrokuk ilo l̦õmn̦ak, bũrom̦õj ippãn ro rej eñtaan, yokwe ro jeimi im jatimi, im kwal̦o̦k tũriam̦o im ettã bõro.” (1 Piter 3:8) Ewi wãween ad kwal̦o̦k bwe jej bũrom̦õj ippãn ro rej eñtaan? Juon wãween ej ikijjeen ad kwal̦o̦k bwe jej kea kõn eñjake ko an armej eo im kajjioñ mel̦el̦e kaki. Ñe jej kwal̦o̦k kain naan rot ko ãinwõt “alikkar bwe men in emaroñ kar lukkuun pen ñan kwe” ak “jol̦o̦k bõd bwe joñan n̦e kwõj eñjake an ro jet jab mel̦el̦e kõn kwe”, men in ej juon wãween me jemaroñ kwal̦o̦k bwe jej kea. Bar juon wãween jemaroñ kwal̦o̦k bwe jej kea ej ikijjeen ad likũt men ko armej eo ej ba ilo naan ko ad make, ilo wãween in jej kwal̦o̦k bwe jemel̦el̦e kõn ta eo ej ba. Ad roñjake ilo yokwe ej mel̦el̦ein bwe jej aikuj lukkuun roñjake ejjab naan ko wõt, ak bareinwõt roñjake eñjake eo an armej eo.