Ij Aikuj Ke Bõjrak jãn Aõ Kattõr?
PIJAIKL̦O̦K juon eo erũtto me elõñ de iiõ in an kattõr. Elukkuun em̦m̦an ippãn kattõre wa eo waan kõnke emaroñ etal ñan jabdewõt jikin ekõn̦aan ilo jabdewõt iien. Bõtab, ro nukũn im ro m̦õttan rej inepata kake e im rej l̦õmn̦ak bwe ej aikuj bõjrak jãn an kattõr. Ijoke, in erũtto ejjab mel̦el̦e etke rej inepata kõn an kattõr.
Kwõj ke iioon juon wãween me ej ãinl̦o̦kwõt waanjoñak in? El̦aññe aet, ta eo emaroñ jipañ eok ñan jel̦ã el̦aññe kwõj aikuj bõjrak jãn am̦ kattõr?
Ilo jet aelõñ, em̦õj kakien bwe ro rerũtto me rekõn̦aan kõkããl license ko aer rej aikuj bõk mãlim jãn juon taktõ m̦okta jãn aer maroñ wõnm̦aanl̦o̦k wõt im kattõr. Kũrjin ro me rej jokwe ilo aelõñ kein rej pokake kakien kein. (Rom 13:1) Ijoke, meñe ejjel̦o̦k kakien rot in ilo jikin eo kwõj jokwe ie, ak ewõr naanin kakapilõk ko me remaroñ jipañ eok ñan jel̦ã el̦aññe ej juon men em̦m̦an ñan am̦ wõnm̦aanl̦o̦k wõt im kattõr.
ETALE AM̦ KATTÕR
Weepjait eo an juon doulul ilo America me ej jipañ ro rerũtto (National Institute on Aging), ej letok jet naanin kakapilõk ko. Ñan waanjoñak, kwõmaroñ kajjitõk ippam̦ make kajjitõk kein:
Epen ke aõ loe jain ko tõrerein ial̦ me rej ñan ri-kattõr ro, ak epen ke aõ erre in boñ?
Imaroñ ke kajeer bõra bwe in lale kilaaj ko im jikin ko epen aõ loi ñe ij kattõr?
Em̦õkaj ke aõ em̦m̦akũt ñe ej wal̦o̦k juon men ilo idiñ, ñan waanjoñak, imaroñ ke m̦õkaj im bõk neõ jãn kiaj eo im juuri brake eo?
Elukkuun ke rum̦wij aõ kattõr im ekõm̦m̦an an wõr traffic?
Ewõr ke iien iar tõn ãkjitõn, ak elõñ ke kurere ak jikin ko reobab ilo wa eo waõ kõnke iar dibõj jet men?
Em̦õj ke an juon bwilijmããn̦ kabõjrake eõ kõn wãween aõ kattõr?
Em̦õj ke aõ kiki ilo aõ kattõr?
Ij ke daak uno ko me remaroñ jelõt aõ kattõr?
Em̦õj ke an ro nukũ ak ro m̦õtta ba bwe rej inepata kõn aõ kattõr?
El̦aññe kwõj uwaak aet ñan juon ak ruo iaan kajjitõk kein itulõñ, eokwe bõlen kwõj aikuj kõm̦m̦an ukoktak ko. Ñan waanjoñak, kwõmaroñ pepe in kadikl̦o̦k am̦ kattõr, el̦aptata ilo boñ. Ekkeini am̦ etale am̦ kattõr. Kwõmaroñ bareinwõt kajjitõk ippãn juon nukum̦ ak juon m̦õttam̦ kõn ta l̦õmn̦ak eo an ikijjeen am̦ kattõr. Bõlen kwõmaroñ bõk kilaaj ko me rej jipañ eok bwe en em̦m̦an am̦ kattõr. Ijoke, el̦aññe kwaar uwaak aet ñan jejjo iaan kajjitõk kein itulõñ, eokwe emaroñ juon men em̦m̦an ñe kwõj bõjrak jãn am̦ kattõr.a
KÕTL̦O̦K AN NAANIN KAKAPILÕK KO ILO BAIBÕL̦ TÕL EOK
Jemaroñ jab kile bwe ejjab em̦m̦an ad kattõr ãinwõt kar m̦okta. Im emaroñ lukkuun pidodo ñan kwe ñe kwõj l̦õmn̦ak kõn am̦ aikuj bõjrak jãn am̦ kattõr. Kõn men in, ta naanin kakapilõk ko ilo Baibõl̦ me remaroñ jipañ eok ñan lukkuun etale wãween eo kwõj iioone im kõm̦m̦ane juon pepe emãlõtlõt? L̦õmn̦ak kõn ruo iaaer.
Jel̦ã joñan maroñ ko am̦. (JK. 11:2, UBS) Ilo ad rũttol̦o̦k, em̦õjn̦o̦l̦o̦k ad lol̦o̦kjen̦, roñl̦o̦kjen̦, kõjerbal m̦ajel̦ ko ilo ãnbwinnid, im erum̦wijl̦o̦k ad em̦m̦akũt ñe ej wal̦o̦k juon men ilo idiñ. Ñan waanjoñak, ewõr ro rerũtto rej bõjrak jãn aer iukkure jet iukkure ko kõnke rej kile bwe enaaj pidodo aer jorrããn. Eokwe, ejja ãindeinl̦o̦k wõt ñe ej itok ñan kattõr. Juon eo ejel̦ã joñan maroñ ko an enaaj kããlõt ñan bõjrak jãn an kattõr kõnke ej kile bwe ekauwõtata ñe enaaj wõnm̦aanl̦o̦k wõt im kattõr. (JK. 22:3) Bareinwõt, juon eo ejel̦ã joñan maroñ ko an enaaj m̦õn̦õn̦õ in roñjake ñe ro jet rej kwal̦o̦k aer inepata kõn an kattõr.—Keidi 2 Samuel 21:15-17.
Kõjparok bwe en ejjel̦o̦k ruom̦. (Dut. 22:8) Ej juon men elukkuun kauwõtata ñe ejjab em̦m̦an an juon armej kattõre wa eo waan. Juon eo ej wõnm̦aanl̦o̦k wõt im kattõr meñe ejjab em̦m̦an an kattõr ej likũt mour eo an im mour ko an ro jet ilo kauwõtata. Im ñe ej wal̦o̦k juon ãkjitõn im ejako juon armej ilo mej, eokwe emaroñ wõr ruõn kõn kato̦o̦rl̦o̦k bõtõktõk.
El̦aññe kwõj aikuj kõm̦m̦ane jokãlõt eo ñan bõjrak jãn am̦ kattõr, kõjparok ñan jab bõk l̦õmn̦ak eo bwe ro jet reban kautiej eok ñe ejako am̦ kattõr. Jeova ej yokwe eok kõnke ewõr ippam̦ kadkad ko relukkuun em̦m̦an, ekitibuj an etta bũruom̦, am̦ jel̦ã joñan maroñ ko am̦, im am̦ l̦õmn̦ak kõn ro jet. Im ej kallim̦ur bwe enaaj lale eok im kaenõm̦m̦an eok. (Ais. 46:4, UBS) Jeova ejjãmin kõjekdo̦o̦n eok. Kõn men in, kajjitõk bwe en lewaj mãlõtlõt im jipañ eok ñan kõjerbale naanin kakapilõk ko ilo Baibõl̦ ñan jel̦ã el̦aññe kwõj aikuj bõjrak jãn am̦ kattõr ak jaab.
a Ñan kal̦apl̦o̦k am̦ mel̦el̦e, lale katak eo etan “Automobile Accidents—Are You Safe?” ilo Awake! eo an August 22, 2002.