-
Tâ upla raya kum bara mairin kupia karnakira wâlBaibil wina smalkanka nani lan takisna
-
-
SMALKANKA 32
Tâ upla raya kum bara mairin kupia karnakira wâl
Jasua Jehova uplika nani ra mani ailal tâ brin bara 110 mani alki pruan. Israel uplika nani Jehova ra mayunan Jasua raya kan ba ra. Pruan taim, aidul nani mayunan Kenan uplika nani baku. Israel uplika nani ba Jehova bîla wali daukras kan na ra, witin swin Kenan kingka Jabín, trabil ailal mapara bukbia. Bamna, tawan uplika ba Jehova ra bik takan hilp munbia. Baku Jehova tâ uplika raya kum yaban, Barac nina mâki kan. Witin upla nani ra hilp munaia kan kli Jehova ra mayunaia.
Débora ba prapit mairin kum kan. Barac ra makaban witin ra wih kaikbia, kan naha bîla Jehova blikan bara win: “Quisón tingnika ra was, 10.000 waitna nani wal, Jabín suldiarka nani mapara aiklabaia. Bahara, Sísara suldiarka nani lalka ba ra pura luma”. Barac witin ra pana win: “Wamna, yang wal wama kaka lika”. Bamna, Débora win: “Man wal wamna, kuna nu kaia sma Sísara man mita ikma apia. Jehova win mairin kum mita ikbia”.
Débora, Barac bara ai suldiarka nani wal Tabor ilka ra uli ridi takan aiklabaia dukiara. Sísara nu takan taim, ai war trukka nani bara ai suldiarka nani, il bilara asla daukan. Débora Barac ra win: “Naiwa Jehova pura luanka maikbia”. Baku, Barac bara 10.000 waitna nani il wina bal iwan Sísara suldiarka nani mapara aiklabaia.
Ningkara, Jehova daukan Quisón tingnika laya ba purak laiwbia, bara Sísara war aiklabaia trukka nani ba drapapa ra kakahwan. Sísara ai war trukka wina iwi plapi wan. Barac bara ai suldiarka nani Sísara suldiarka nani ra pura luan, kuna Sísara plapan bara mairin kum Jael nina mâki kan, tintka watla ra dimi yukuwan. Witin bîp tialka laya wiria yaban din bara blanhkit kum wal pura prakan. War aiklaklabra ba uba swapan kan ba mita yapan. Baku bara, Jael tawa pali lamara wan, bin daukras kira, tint watla dusa tatwa kum wal lal ra saban, bara witin pruan.
Ningkara, Barac Sísara ra pliki balan. Jael ai tintka watla wina taki win: “Bal dims, waitnika plikisma ba mamrikamna”. Barac tint watla ra diman bara kaikan Sísara ba pat pruan kan. Baku bara, Barac bara Débora lawana kum aiwanan Jehova dukiara, ai waihla nani pura luaia hilp munan ba mita. Israel uplika nani kupia kumi lâka ra 40 mani iwan.
“Dawan mita upla nani ra ai bîla kum blikan bara mairin nani manis upla ra smalkan” (Lawana Nani 68:11).
-
-
Rut bara NoemíBaibil wina smalkanka nani lan takisna
-
-
SMALKANKA 33
Rut bara Noemí
Israel ra plun wahwanka tara kum takan. Ba mita, Israel mairka kum nina Noemí ai maya waitna bara ai luhpia waitna wâl, Moab tasbaya ra wih iwan. Ba wina, Noemí maya waitna pruan. Ai luhpia waitna nani Rut bara Orpá wal marit takan, Moab mairka nani kan. Kuna piu luan taim sari kan, Noemí luhpia nani sin pruan.
Israel ra plun wauhras sa Noemí walan taim, kli ai kuntrika ra waia lukan. Rut bara Orpá witin wal wan, kuna yabal ra, Noemí win: “Man nani maya mairin bara mula yapti pain kapram. Kli marit taki banhma want sna. Wamtla ra tawi was Moab ra”. Mairka nani ba pana win: “Yang nani latwan mai kaikisna yakan mai swimna apia”. Noemí kli kli win ai tasbaya ra tawi wabia. Las kat, Orpá tawi wan, kuna Rut takaskan. Noemí Rut ra win: “Orpá ai uplika bara ai gâdka nani ra tawi wan. Witin wal was, bara mamikam watla ra was”. Kuna Rut win: “Mai swimna apia. Man uplikam nani ba, upliki nani kabia, man Gâdkam ba Gâdki kabia”. ¿Dîa lukisma, Noemí nahki ai dara walan Rut baha win taim?
Rut bara Noemí Israel ra balan, barli mâ (cebada) dâkaia tâ krikanka ra. Yu kum, Rut mâ kahwan ba wina wahbaia wan Booz nasla ra, witin Rahab luhpia waitna kan. Booz walan, Rut ba Moab mairka kum kan, Noemí ra kasak kan bara witin wal takaskan ba. Ai warkka tatakra nani ra win ai nasla ra mâ kau ailal swibia Rut wahbi bribia dukiara.
Baha tihmika Noemí Rut ra makabi walan: “¿Naiwa ya nasla ra wark takram?”. Rut pana win: “Booz nasla ra”. Noemí win: “Booz ba mayi taika kum sa. Witin nasla ra ban wark taki bas, tiara wala nani wal. Bâra pain kama”.
Rut ban Booz nasla ra wark taki kan mâ dâkaia piua danh takan kat. Booz ai tânka brin Rut mairin pain kum kan bara wark tatakra pali. Baha piua ra, waitna kum pruya ba ra, luhpa waitna âpu kaka, taika kum sip kan piarkika wal marit takaia. Baku ba ra, Booz Rut wal marit takan. Luhpa kum baikan bara nina Obed mâkan. Mani ailal ningkara, Obed king Debit damika kan. Noemí pânika mairin nani lilia pali kan. Witin ra wi kan: “Jehova tâura Rut maikan, man wal pain pali kan. Bara nanara, mula kum maikan. Jehova ra baha tâwan mayunpi”.
“Wan uplika kumi bâra sa, wan muihni wal kau karna dutki wan alki ba” (Sins Lâka 18:24).
-
-
Gedeón Madián uplika nani ra pura luisaBaibil wina smalkanka nani lan takisna
-
-
SMALKANKA 34
Gedeón Madián uplika nani ra pura luisa
Piu luan, Israel uplika nani Jehova ra kli swih gâd bahki nani ra mayunan. Mani 7 bilara, Madián uplika nani Israel daiwra nani impliki bara ai nasla nani sauhkan. Witin nani ai kan kahbaia dukiara, Israel uplika nani ba il nani bara tasba unta nani ra yukuwi kan. Las kat, Jehova ra makaban swaki sâkbia. Bara, Jehova insal kum blikan wahma kum nina Gedeón ra wiaia: “Jehova wahbi mai sakan sa war aiklaklabra karnakira kum kaia”. Gedeón makabi walan: “Yang kulkanka tara âpu sna na, ¿Israel ra nahki swaki sakamna?”.
Gedeón pain ai tânka briaia want kan Jehova rait witin ra wahbi sakan sapa. ¿Dîa daukan? Sîp taya pîs kum tasba ra mangkan bara Jehova ra win: “Yauhka titan, diwas laya ba sîp taya ba buskan kaia sa, kuna tasba ba buskras kaka, yang nu kamna wahbi ai sakram sa Israel swaki sakaia dukiara”. Yu wala, sîp taya ba buswan pali kan, kuna tasba ba lâwan kan. Baku ba ra, Gedeón Jehova ra makaban yauhka sîp taya ba lâwan kabia, kuna tasba ba buswan kabia. Gedeón makaban ba aima wala takan. Gedeón las kat ai tânka brin Jehova witin ra wahbi sakan ba. Ba mita, ai suldiarka nani asla daukan Madián uplika nani mapara aiklabaia.
Jehova Gedeón ra win: “Yang Israel uplika nani ra win takaia hilp munaisna. Kuna suldiar ailal brisma mita, witin nani sip sa lukaia silp win takan. Pain kabia wima sibrin bri nani ba ai watla ra wabia”. Ba mita, 22.000 waitna ba mahka wan, bara 10.000 takaskan. Ningkara Jehova win: “Kau uba ailal sa. Tingni ra brih was, bara wis lî dibia. Waihla aula sapa aihwaki kaiki lî di nani ba baman bris”. Waitna 300 baman aihwaki lî di kan. Jehova pramis munan baha daknika sirpi, 135.000 Madián suldiarka nani pura lubia.
Baha tihmika, Jehova Gedeón ra win: “Piua sa Madián uplika nani mapara aiklabaia”. Gedeón ai uplika nani ra yan sîp aringka bara pauta klauhan kum sumi nani bîla ra, bara win: “Ai kaiks, dîa daukisna ba baku dauks”. Gedeón aringka ba puhbi, sumi baikan, bara pauta klauhan ba sait kum wina wala ra wahwan, bara ai pura winan: “¡Jehova bara Gedeón sordka!”. Waitna 300 nani ba sim sât daukan. Madián uplika nani tâ iwan bara krisi baku plapan. Turban tara takan bara, kumi wala mapara aiklaban. Jehova kau aima kum, Israel uplika nani ra hilp munan ai waihla nani pura luaia.
“Naha karnika na yang nani wina apia, sakuna Gâd wina sa” (2 Korint 4:7).
-
-
Ana Jehova ra luhpa waitna kum makabisaBaibil wina smalkanka nani lan takisna
-
-
SMALKANKA 35
Ana Jehova ra luhpa waitna kum makabisa
Elcaná Israel uplika kan, maya mairin wâl bri kan: Ana bara Peniná. Kuna witin Ana ra kau latwan kan. Peniná luhpa ailal bri kan, kuna Ana kumi sin âpu. Ba mita, Peniná Ana lawaska kiki kan. Mani bani, Elcaná ai pamali Siló ra brih wi kan Gâd tintka watla ra Jehova ra mayunaia. Bahara kan ba ra, Elcaná kaikan ai maya latwankira Ana, sari pali kan. Bara win: “Pliskam pali Ana, inpara. Man yang ra ai brisma, bara yang latwan pali mai kaikisna”.
Ningkara, Ana yakan ai pura sunaia wan. Ini ba swiras kan, bara Jehova ra makaban hilp munbia. Pramis munan: “Jehova, luhpa kum aikma kaka, ai rayaka aiska dukiam dauki kaia maikamna”.
Elí prîs tara ba kaikan Ana ini bara ai un nani nikbi turi aisaras kan ba, bara lukan witin ba bla sa. Ana pana win: “Apia dawanki, bla apia sna. Trabil tara kum brisna bara Jehova wal aisi kapri”. Elí ai tânka brin mistik takan bara Ana ra win: “Jehova maikbia dîa makabram ba”. Ana kau pain ai dara walan bara baha wina mahka wan. Mani kum alkras kainara, witin luhpa kum baikan nina Samuil mâkan. ¿Lukisma nahki Ana lilia kan?
Ana Jehova ra pramis munan ba, ai âuya tikras kan. Samuil tiala dakban taim, Gâd dukia daukaia dukiara ai tintka watla ra brih wan. Witin Elí ra win: “Jehova ra puri sunri naha tuktika na aikbia. Nanara yabisna ai rayaka aiska ra ai dukia daukaia dukiara”. Elcaná bara Ana mani bani Samuil ra wih kaiki kan, bara prisant baku prâk klahkla âpu raya kum yabi kan. Piua luan ningkara, luhpa waitna yumhpa bara luhpa mairin wâl baikan, Jehova hilpka wal.
“Man nani makas, bara Gâd mita maikbia; pliks, bara sâkma” (Matiu 7:7).
-
-
Jefté pramiska baBaibil wina smalkanka nani lan takisna
-
-
SMALKANKA 36
Jefté pramiska ba
Israel uplika nani Jehova ra kli ai âuya tikan, gâd bahki nani ra mayunan. Baha gâdka bahki nani witin nani kan kahbras kan Amón uplika nani ai mapara aiklaban taim. Mani ailal upla nani ba pât wahwan. Las kat, Jehova ra win: “Yawan saura daukan. Du pali, wan waihla nani wina swaki wan sâks”. Israel uplika nani aidul nani ba sauhkan bara Jehova ra kli mayunan. Jehova want apia kan kaikaia pât wahwi ba.
War aiklaklabra kum nina Jefté ra wahbi sakan.Tâ uplika kaia war ra Amón uplika nani mapara. Jefté Jehova ra win: “Aiklabanka na pura luaia hilp wan munma kaka, pramis mai munisna maikaia waitla wina ai kaikaia ya pas bal takbia ba, kli balamna taim”. Jehova Jefté pura sunra ba walan, bara hilp munan aiklabanka ba pura luaia.
Jefté ai watla ra balan taim, pas upla witin ra kaikaia takan ba ai luhpia mairin kan. Ai luhpia mairin kumi ba. Singbaika pruki, dans puli bal takan. ¿Jefté dîa daukaia kan? Ai pramiska kupia krawan bara win: “¡Alai Luhpi mairin! Sari sna. Jehova ra pramis kum daukri, bara daukaia dukiara, tint watla Siló ra witin dukia daukaia mai blikaia sna”. Ai luhpia mairin pana win: “Aisiki, Jehova ra pramis munram sa kaka, daukaia sma. Kati wâl il nani ra pâinika mairin nani wal waia mamkabisna. Ningkara, tint watla ra wamna”. Jefté luhpia mairin ba kasak kan, bara ai rayaka aiska tint watla ra Gâd dukia daukan. Mani bani ai pânika nani Siló ra wih witin ra kaiki kan.
“Ya ai luhpia waitna, apia kaka ai luhpia mairin ra yang purkira latwan kaikisa kaka, yang upliki kaia sip apia sa” (Matiu 10:37).
-
-
Jehova Samuil ra aisisaBaibil wina smalkanka nani lan takisna
-
-
SMALKANKA 37
Jehova Samuil ra aisisa
Elí prîs tara ba, luhpa waitna wâl bri kan: Hofní bara Finees. Witin nani prîs kan bara Gâd tintka watla ra wark taki kan. Kuna Jehova lâka nani alki daukras kan bara upla nani ra saura muni kan. Israel uplika nani Jehova dukiara sakripais brihwi kan taim, Hofní bara Finees wîna pîska kau pain ba bri kan. Elí nu kan ai luhpia nani saura dauki kan ba, kuna diara daukras kan. ¿Lukisma Jehova diara kum daukbia?
Samuil ba kau sirpi kan Hofní bara Finees ba wal, sakuna diara saura nani daukras kan witin nani baku. Ba mita Jehova witin wal lilia kan. Tihmia kum, Samuil yapi kan bara bîla baikra kum witin ra wini kan ba walan. Bûi, Elí bâra kan ba ra plapi wih bara win: “Nâra sna”. Kuna Elí pana win: “Yang mai winras. Kli yaps”. Samuil prawaia wan. Aima wâl sim baku takan. Aima yumhpa Samuil bîla baikra ba walan taim, Elí nu takan Jehova Samuil ra wini ba. Elí tânka win kli bîla baikra ba walbia kaka, pana aisabia: “Jehova ai wis. Man dukiam dadaukra mai walisa”.
Samuil ai krikrika ra wan bara bîla baikra ba walan: “Samuil, Samuil”. Witin pana win: “Jehova ai wis. Man dukiam dadaukra mai walisa”. Jehova win: “Elí ra wis, witin bara ai pamali ra klala yabaisna. Witin nu sa ai luhpia waitna nani diara saura baman daukisa tintki watla ra, kuna lawi daukras sa”. Titan ra, Samuil Gâd tintka watla durka nani kwâkan, piu bani dauki kan baku. Si brin kan Jehova bîla ba, prîs tara ra wiaia. Kuna Elí wini bara makabi walan: “Luhpi waitna, ¿Jehova dîa mai win?”. Baku ba ra, Samuil aiska aisi win.
Samuil wahma takan, bara Jehova ai pânika ban kan. Kuntri pliska sut wina Israel uplika nani nu kan Jehova Samuil ra wahbi sakan ba, prapit bara wihta kaia dukiara.
“Man kau wahma bara tiara sma ba yua nani ra, Papaskrikam ra kupiam krauki bas” (Smasmalkra 12:1).
-
-
Jehova Samson ra karnika yabisaBaibil wina smalkanka nani lan takisna
-
-
SMALKANKA 38
Jehova Samson ra karnika yabisa
Israel uplika ailal kli aidul ra mayunan. Baku ba ra, Jehova swin Filisteo uplika nani Israel kuntrika ba taibi bribia. Kuna Israel uplika kum kum, Jehova ra latwan kaiki kan Manoa bara ai maya baku, witin nani luhpa âpu kan. Yu kum, Jehova ai insalka kum blikan Manoa maya mairin ra wiaia: “Luhpa kum baikma ba Israel uplika nani Filisteo uplika nani wina pri sâkbia. Nasariu kum kabia”. ¿Nasariu nani ba ya nani kan nu sma? Tnatka pranakira kum ra Jehova dukia dadaukra nani kan, bara ai tâwa klakras kan.
Piu luan ba ra, Manoa luhpia waitna ba aisuban, bara nina Samson mâkan. Pâwan taim, Jehova karnika tara yaban. ¡Ai mihta nani wal layan kum ikaia sip kan! Aima kum, upla wala hilpka âpu kira, Filisteo uplika nani 30 ra ikan. Ba mita Filisteo uplika nani misbara kaiki bara pliki kan nahki muni ikaia. Tihmia kum, Samson Gaza ra yapi kan. Bara ai waihla nani baha tawanka durka ra wan, bahara bîla kaiki kan titan ra ikaia. Kuna tihmia ra Samson buan, tawan dimaika ra wan bara kutbanka durka nani ba daikan. Ningkara, ai pahpaya ra twilki bara il banhta kum Hebrón lamara kan ba kat wan.
Ba wina, Filisteo uplika nani Dalila wal aisaia wan, Samson latwan kaiki mairka ba, bara win: “Samson dîa muni karnakira ba, param saki wan wima kaka, lalah ailal maikamna. Yawan alki silak ra mangkaia want sa”. Dalila lalahka ba want kan bara daukaia âu win. Tâura, Samson Dalila ra wiaia want apia kan ani wina ai karnika taki ba. Kuna witin uba makabi kan ba mita, Samson ai tânka yukukan ra ba param sakan. Bara win: “Nasariu sna ba mita, aima kumi sin tâiwa klakras. Tâiwa klakbia kaka, karniki ba tiwbia”. Mistik tara kum kan Samson baha Dalila ra win ba, ¿rait apia?
Isti pali, Dalila Filisteo uplika nani ra win: “¡Ai tânka yukukan ra ba yang pat nu sna!”. Ai lula nani purara yan Samson ba yapan bara upla kum ra winan tâwa ba klakbia dukiara. Bara Dalila ai pura winan: “¡Samson, Filisteo uplika nani nâra sa!”. Witin buan kuna ai dara walan ai karnika âpu takan. Filisteo uplika nani witin ra alkan, blain dauki bara silak ra mangkan.
Yu kum, Filisteo uplika tausin nani ai gâdka Dagón tempelka ra aidruban. Ai pura winan: “Wan gâdka ba, Samson wan mihta ra mangkan. Samson bri bal wira lilia wan daukbia dukiara”. Playa tara wâl lilara mangkan bara ai lawaska kikan. Samson ai bîla karna wal winan: “Jehova, pliskam pali kau aima kum karniki aik”. Kli ai tâwa ba pâwan kan, baku ba ra tempel playka tara wâl ba ai karnika aiska wal platukban. Bara watla tara ba slingwan, upla nani bahara kan ba sut pruan. Samson sin pruan.
“Diara sut mapara karnika brisni, Kraist mita karnika aiki ba mita” (Pilipai 4:13).
-
-
Israel kingka pas baBaibil wina smalkanka nani lan takisna
-
-
SMALKANKA 39
Israel kingka pas ba
Jehova Israel uplika nani ra tâ briaia dukiara wihta nani yaban. Kuna witin nani king kum want kan. Ba mita, Samuil ra win: “Nisan wala nani sut king nani brisa, yawan sin king kum want sa”. Samuil mapara baha pain apia kan. Baku ba ra, Jehova ra ai pura sunan bara witin pana win: “Upla nani ba man mampara apia sa, yang maipara sa. Witin nani ra wis king kum briaia sip sa, kuna baha kingka diara ailal witin nani ra makabia”. Ban sakuna, upla nani win: “¡Trabil âpu! ¡King kum brin wan daukisa!”.
Bamna, Jehova Samuil ra win waitna kum nina Saúl ba pas king kabia. Saúl Ramá ra Samuil ra wih kaikan taim, Samuil Saúl lal ra batana laya laikan king kabia dukiara.
Ba wina, Samuil Israel uplika nani ra asla daukan king raya ba marikaia. Kuna Saúl ra sip sakras kan. ¿Nu sma dîa muni? Maleta ailal tila ra yukuwi kan. Las kat kaikan taim, baha wina saki bara tawan uplika nani mawanra mangkan. Upla wala nani wal kau yari kan bara waitna painkira kan. Samuil win: “Kaiks Jehova yaura wahbi sakan na”. Bara upla nani ai pura winan: “¡King ba raya kabia!”.
Tâura, king Saúl Samuil ra bîla wali kan bara Jehova ra sin. Ba wina chens takan. Aima kum, Samuil Saúl ra win ai bîla kaikbia sakripais daukaia dukiara. King ba adar âpu kan sakripais nani daukaia. Kuna Samuil isti balras kan, ba mita Saúl yakan sakripais daukan. ¿Samuil dîa daukan? Witin ra win: “Jehova bîla walaia kapram, kuna walras kapram”. ¿Piua sut Jehova bîla walaia kan ba Saúl lan takan ki?
Ba wina, Saúl Amalec uplika nani mapara aiklabaia wan, bara Samuil win kumi ra sin raya swibia apia. Sakuna Saúl king Agag ra ikaia apia lukan. Baku ba ra, Jehova Samuil ra win: “Saúl ai swin, kau bîli walras sa”. Samuil sari pali takan, baku Saúl ra win: “Jehova king wala wahbi sakaisa, kan man ai bîla walras sma”. Samuil taki waia wilwi tawan taim, Saúl ai prâkka mahta ra alki bara kalkan. Samuil Saúl ra win: “Jehova kingkam lâka ba, baku daikbia”. Baha tânka ba, Jehova kingka lâka ba upla wala witin ra latwan kaiki bara ai bîla wali ra yabaisa.
“Kanra yamni kaiki ba sika, witin ai bîla wali daukaia ba, daiwan wîna aiska angki sakripais nani dauki yaia ba lika apia” (1 Samuil 15:22).
-
-
Debit bara GoliatBaibil wina smalkanka nani lan takisna
-
-
SMALKANKA 40
Debit bara Goliat
Jehova Samuil ra win: “Jesé watla ra was. Ai luhpia nani wina kum Israel kingka wala kabia”. Bamna, Samuil wan bara luhpia waitna almuk ra kaiki, lukan: “Kasak naha wahmika sika wahbi sakan ba”. Kuna Jehova Samuil ra win baha apia kan, bara win: “Yang upla kupia ba kaikisna, ai wîna tara ra kaiki ba baman apia”.
Jesé Samuil ra ai luhpia wala nani 6 bri balan. Kuna Samuil win: “Jehova kumi ra sin wahbi sakras. ¿Luhpa kau brisma?”. Jesé pana win: “Sirpika ba balras, Debit, sîp nani main kaikisa”. Debit bal diman taim, Jehova Samuil ra win: “¡Naha sika!”. Bara, Samuil Debit lal ra batana laya laikan. Baku wahbi sakan Israel kingka wala kabia.
Piu luan, Israel uplika nani Filisteo uplika nani mapara war aiklabi kan, ai suldiarka nani tilara waitna tarka tara kum bri kan nina Goliat. Yu bani, witin Israel uplika nani swira dauki kan, ai pura wini: “Waitna kum blîks yang wal aiklabia. Win ai munbia kaka, albikam nani kamna. Yang win munamna kaka, man nani albiki nani kama”.
Debit suldiar nani kiampka ra wan ai muihni nani suldiar kan ba ra plun yabaia. Bahara walan, Goliat ai pura wini kan ba, bara win: “¡Yang witin wal aiklabamna!”. King Saúl pana win: “Kuna man kau wahma pali sma”. Debit pana win: “Jehova hilp ai munbia”.
Baku, Saúl war aiklabaia ai dukia nani ba lin munan, kuna Debit win: “Naha dimi yang sip aiklabras”. Baku ba ra, Debit ai praukpraukika alkan, tânka ba walpa lulkaika kum. Tingni kum ra wan, walpa 5 wahbi ai bolsoka ra mangkan. Bara Goliat tani ra plapan. Waitna tarka tara ba ai pura winan: “¡Man tukta lupia, laimara bal bara brima! Tnawira nani bara daiwan wail nani pata mai daukamna”. Debit sibrin âpu kira pana win: “Man aiklabaia balram ispara bara langsa kum wal, kuna yang aiklabamna Jehova nina ra. Yang nani maipara aiklabras, Gâd mapara aiklabisma. Nâra upla nani sut kaikbia Jehova kau karnakira sa ispara kum apia kaka langsa kum wal. Witin man nani ra wan mihta nani ra mai mangkbia”.
Ba wina, Debit walpa lulkaika ra walpa kum mangki ai karnika aiska wal lulkan. Jehova hilpka wal walpa ba Goliat nakra nani purara kat diman, waitna tarka tara ba pruan. Baku ba ra, Filisteo nani ba plapan ikbia sîa. ¿Bara man? ¿Debit baku Jehova ra kasak lukisma?
“Upla nani naha sip daukbia apia, Gâd lika sip sa, Gâd mapara diara sut sip sa bamna” (Mark 10:27).
-
-
Debit bara SaúlBaibil wina smalkanka nani lan takisna
-
-
SMALKANKA 41
Debit bara Saúl
Debit Goliat ra ikan taim, king Saúl ai suldiarka nani lalka mangkan. Debit aiklabanka ailal win takan bara upla nani tara kulki kan. War wina aula bani, mairin nani ba dans puli bara aiwani aisi kan: “Saúl waihla nani tausin ra win munan, kuna Debit 10 tausin nani ra win munan”. Ba tâwan, Saúl misbara kaiki bara ikaia want kan.
Debit arp pain kangbi kan. Yu kum, Saúl dukiara kangbi kan ba ra, king ba ai langsika witin ra lulkan. Kuna Debit isti bawan, bara langsika ba utla kutbanka ra diman. Ba wina, Saúl aima ailal trai kaikan ikaia. Debit plapi bara upla iwras tasbaya ra yukuwan.
Bara Saúl suldiar 3.000 wal nina blikan. Saúl ai dara walras Debit bara ai uplika nani yukuwi kan walpaya untika ra diman. Waitna nani ba pusbi Debit ra win: “Sanskam sa Saúl ikaia”. Saúl ai tânka briras kan, Debit ai lamara wan bara prâkka mahta pîs kum klakan. Ba wina, saura ai dara walan Jehova wahbi sakan kingka ra rispik munras kan ba. Baku ba ra, ai uplika nani ra swiras kan Saúl ra saura munbia. Saúl walpa unta wina takan taim, Debit ai bîla baikra karna wal win: “Mai ikaia sip kapri, kuna daukras kapri”. ¿Lukisma Saúl ba Debit dukiara ai lukanka chens munan?
Apia. Saúl ban nina bliki kan. Baku ba ra, tihmia kum Debit bara ai tubani Abisai wal yukuwan ra Saúl kiampka ra diman. Abner kat sin, Saúl kaina kakahbra ba yapi kan. Abisai Debit ra win: “¡Naha sika wan sanska! Ai swis Saúl ra ikaia”. Kuna Debit pana win: “Jehova witin ra munbia. Kau yamni sa ai langsika bara laya watla ba brih bara mahka waia”.
Ningkara, Debit baha lamara il kum bâra kan ba ra ulan. Pura wina Saúl kiampka kaikaia sip kan. Debit ai pura winan: “¡Abner! ¿Dîa muni king ra main kaikras kapram? ¿Ai laya watla bara ai langsika ba anira sa?”. Saúl Debit bîla baikra ba pain walan bara win: “Ai ikaia sip kapram, kuna daukras kapram. Kaikisna Israel kingka wala ba man kama”. Baha wina Saúl king watla ra tawi wan. Kuna Saúl pamalika sut pali Debit ra misbara kaikras kan.
“Sip sma ba kat, upla sut wal kupia kumi lâka ra iwi kaia. Muihki laitwankira nani, saura mai munan ba tâwan upla ra pana saura munpara, sakuna swis Gâd mita uplika ba ra klala yabia” (Roman 12:18, 19).
-
-
Janatan kupia karnakira bara kasakkira saBaibil wina smalkanka nani lan takisna
-
-
SMALKANKA 42
Janatan kupia karnakira bara kasakkira sa
King Saúl luhpia almuk ba, Janatan, kupia karnakira aiklaklabrika kum kan. Debit win Janatan ba yakal kum wal kau isti bara layan kum wal kau karnakira sa. Yu kum Janatan, il kum ra Filisteo suldiarka kum kum ra kaikan. Baku, ai hilp mamunra ra win: “Jehova sain kum wankbia kaka yawan war aiklabia. Filisteo uplika nani, bal uls wan wibia kaka yawan nu kabia mapara aiklabaia sa”. Filisteo nani ai pura winan: “¡Aiklabaia bal uls!”. Baku Janatan bara ai hilp mamunra ba il ra ulan bara suldiar 20 ra win munan.
Janatan ba Saúl luhpia almuk kan ba mita, ai aisika prubia ningkara witin king kaia kan. Kuna Janatan nu kan Jehova Debit ra bâk sakan ba, Israel kingka wala kabia dukiara, bara witin ra tumras kan. Kau ni, Janatan bara Debit wal pâna painkira takan. Wâl pramis takan pana pana ai kan kahbaia bara ai tâwan aiklabaia. Wâl pâna kan ba marikaia dukiara Janatan ai prâkka yari, sord, pantamangka bara ai bilkka tara ba yaban.
Debit Saúl wina plapi kan taim, Janatan kaikaia wan bara win: “Karna bara kupiam karnakira kaia sma. Jehova bâk mai sakan sa king kaia dukiara. Aisiki kat sin pain nu sa”. ¿Want kama Janatan baku pâna painkira kum briaia?
Janatan ai rayaka piu ailal pât ra dingkan ai pânika hilp munaia. Witin nu kan ai aisa, king Saúl ba, Debit ra ikaia want kan, bara witin ra win: “Debit ikma kaka, saurka kum daukma. Witin saura daukras”. Saúl Janatan mapara ai kupia baikan. Mani wira luan, Saúl bara Janatan aiklabanka kum ra pruan.
Janatan pruan taim, Debit Mefi-bóset ra plikan, witin Janatan luhpia kan. Sakan taim witin ra win: “Rayakam aiska main mai kaikamna, kan aisikam ba pâinika pain kum kan. Yang waitla ra iwma bara tibilki ra yang wal pima”. Debit ai pânika Janatan ra aima kumi sin ai âuya tikras kan.
“Naha sika yang lâika bîla ba: Man nani pana pana walkam ra latwan kaikma, yang mita man nani ra latwan mai kaikisna ba baku. Latwan lâka kau tara upla briaia sip ba lika, ai uplika nani dukiara ai rayaka yabaia ba” (Jan 15:12, 13).
-
-
King Debit saurka baBaibil wina smalkanka nani lan takisna
-
-
SMALKANKA 43
King Debit saurka ba
Saúl pruan taim, king wala ba Debit kan. Mani 30 bri kan. Mani ailal luan, bara tihmia kum ai watla banhta wina mairin painkira kum ra kaikan. Debit nu takan ai nina ba Betsabé bara suldiar kum nina Urías wal ai maya kan. Bara Debit Betsabé ai watla ra brih balbia mata blikan, wâl yapan bara witin kwihra takan. Debit dîa daukan ba yukukaia trai kaikan. Ba mita ai war aiklaklabrika lalka ra win Urías ra war aiklabanka tâura mangkbia, bara tnaya wina taki yakan swibia. Urías baha aiklabanka ra pruan, ba ningkara Debit Betsabé wal marit takan.
Kuna Jehova diara saura takan ba kaikan. ¿Jehova nanara dîa daukaia kan? Prapit Natán ra blikan Debit wal aisaia. Natán witin ra win: “Upla lalahkira kum sîp ailal bri kan, bara upla umpira kum sîp kumi man bri kan bara latwan pali kan. Waitna lalahkira ba, waitnika sîp kumi bri kan ba mihta dakban”. Debit ai kupia baiki win: “¡Baha waitna lalahkira ba pruaia sa!” Bara Natán pana win: “¡Man baha waitna lalahkira ba baku sma!”. Debit sari pali takan bara Natán ra win: “Jehova mapara saura daukri”. Baha saurka ba Debit ra diara saura ailal bri balan, bara ai pamalika ra sin. Jehova Debit ra klala yaban, kuna swin raya kabia ai kupia param bara bawikira kan ba mita.
Debit Jehova ra tempel kum paski yabaia want kan. Kuna, Jehova Salaman ra wahbi sakan, Debit luhpia ba, paskbia dukiara. Baku Debit tâ krikan diara nani ridi daukaia Salaman dukiara bara win: “Jehova tempelka ba pranakira kaia sa. Salaman kau wahma sa, kuna diara sut ridi daukaia yang hilp munaisna”. Debit tempel paskaia dukiara lalah ailal prisant yaban. Wark tatakra nani lankira plikan, gul bara silbar asla daukan, bara yalam dusa Tiro bara Sidón wina brih balan. Debit pruaia lamara kan taim, tempel paskaia wauhkataya nani Salaman ra yaban bara win: “Jehova naha adarka nani aikan ulbi mangki bara maikamna. Witin hilp mai munbia, si bripara. Karna kaia sma bara warkka ba daukaia”.
“Ani uplika ai saurka nani pura biki ba, ai bisniska ba sip yamni takbia apia; sakuna baha nani ai dahra saki si mahka swi ba, saurka swih tikbia” (Sins Lâka 28:13).
-
-
Jehova dukiara tempel kumBaibil wina smalkanka nani lan takisna
-
-
SMALKANKA 44
Jehova dukiara tempel kum
Salaman Israel ra king aimakan taim, Jehova makabi walan: “¿Dîa maikamna want sma?”. Salaman win: “Wahma sna bara diara nani kau pain daukaia lan apia sna. Pliskam, tawankam uplika main kaikaia dukiara sins lâka aik”. Jehova win: “Sins lâka ai makabram bamna, tasba aiska ra waitna kau sinskira mai daukamna. Bara yuyaka sin maikamna, bara mani ailal iwma bîli walma kaka”.
Salaman tempel paskaia tâ krikan. Gul, silbar, dus bara walpa yus munan. Paskaia dukia sut ba kau pain nani kan. Mairin bara waitna lankira ailal paskaia warkka takan. Mani 7 ra tempel ba ridi kan. Bamna, Jehova ra yabaia yua balan, baku altar purara prisantka nani kahban. Salaman altar mawanra ai lula kriki ai pura sunan: “Jehova, man aitani sma tempel kau tara bara pranakira ba briaia. Kuna, pliskam pali wan mayunra bris bara wan pura sunra wals”. ¿Dîa lukisma? ¿Jehova tempel ba yamni kaikan? ¿Salaman pura sunra ba walan? Salaman ai pura suni danh takan taim, kasbrika pura wina pauta bal iwan. Bara prisantka nani angkan. Baku Jehova marikan tempel ba witin yamni kaikisa. Israel uplika nani baha kaikan taim, lilia pali takan.
King Salaman kulkanka tara brin Israel kuntrika aiska ra, plis laihura ra sin, sinskira kan bamna. Upla nani wih kaiki kan ai trabilka nani wapni mangkaia hilp munbia dukiara. Sabá kwinka sin wih kaikan makabi walanka karna nani wal traika kaikaia. Salaman aisan ba walan taim, win: “Man dukiamra walri ba kasak lukras kapri, kuna nanara kaikisna man kau sinskira sma, walri ba wal. Jehova Gâdkam ba, yamni mai munisa”. Israel ra upla nani ba pain iwi bara lilia kan. Kuna tisku diara nani ba chens takaikan.
“Kaiki banhs, nahara upla kum brisma Salaman purkara kau tara ba” (Matiu 12:42 [TNM]).
-
-
King lâka kum tar baiwisaBaibil wina smalkanka nani lan takisna
-
-
SMALKANKA 45
King lâka kum tar baiwisa
Salaman Jehova ra mayuni kan taim, Israel ra laman lâka bâra kan. Kuna witin kuntri wala mairka ailal wal marit takan, bara aidul nani ra mayuni kan. Tawa tawa Salaman chens takan bara aidul nani ra mayunan. Jehova lawi bara win: “Pamalikam ra Israel kingka lâka ba mihta dakbaisna bara tar baikamna. Pîska kau tara ba dukiam dadaukra kum ra yabamna, bara pîska sirpi ba ra pamalikam king aimakbia”.
Witin aisan ba pain ai tânka bribia dukiara Jehova diara wala daukan. Salaman dukia dadaukra kum nina Jeroboam impaki kan bara prapit Ahías wal yabal ra prawan. Prapit ba ai prâkka yari daiki pîs 12 ra kalkan bara Jeroboam ra win: “Jehova Salaman pamalika ra Israel kingka lâka ba mihta dakbaisa bara tar baikaisa. Naha prâkka yari wina 10 pîs alks, kan kiamka 10 kingka kama”. King Salaman, dîa takan ba nu takan taim, Jeroboam ra ikaia lukan. Ba mita, Jeroboam Idsip ra plapan. Piu luan taim, Salaman pruan bara ai luhpia Roboam king aimakan. Baku ba ra, Jeroboam lukan pât ba luan bara Israel ra kli balan.
Ba wina, Israel almukka nani Roboam ra win: “Tawan uplika ra pain munma kaka, man ra kasak kabia”. Kuna ai pânika wahma nani ba win: “Tawan ra karna muns. Kau wark takaia mangks”. Roboam ai pânika bîla walan bara saura kan. Ba mita tawan witin mapara bui bara Jeroboam ra kiamka 10 purara king mangkan. Baha kiamka 10 nani ba Israel kingka lâka nina mâkan. Kiamka 2 ba Juda kingka lâka nina mâkan, bara Roboam ra kasak kan. Baku tnatka ra Israel kiamka 12 ba tar baiwan.
Roboam Jerusalem ra kingka aimaki kan. Jeroboam want apia kan ai uplika nani bahara wabia Jehova ra mayunaia dukiara. ¿Nu sma dîa muni? Kan sibrin kan witin mapara bubia bara Roboam ra bîla walbia. Baku gul bîpka wâl paskan bara ai uplika nani ra win: “Jerusalem laihura sa. Nâra takaski naha bîpka lupia nani ra mayuns”. Upla nani ai bîla wali Jehova ra kli ai âuya tikan.
“Man nani kasak lukras uplika nani wal asla kapara; [...] ¿Kan nahki sip kabia diara wapni ba, diara saura wal ai dukia briaia? [...] ¿Nahki lalukra kum sip lukras uplika kum wal asla kabia ki?” (2 Korint 6:14, 15).
-
-
Jehova marikisa witin kasakkira Gâdka saBaibil wina smalkanka nani lan takisna
-
-
SMALKANKA 46
Jehova marikisa witin kasakkira Gâdka sa
Israel kiamka 10 kingka lâka ba king saura ailal bri kan, kuna kau saura nani wina Acab ba kumi kan. Baal ra mayuni mairka saura kum ai maya brin. Nina Jezabel. Acab bara Jezabel upla ailal ra munan Baal ra mayunaia. Baku sin Jehova prapitka ailal ra ikan. ¿Jehova dîa daukan? Ai prapitka Elías ra blikan Acab ra ai bîla blikan ba yabaia.
Elías Acab ra win ai saurka tâwan Israel ra lî auhbia apia. Mani yumhpa purkara, insla nani ra diara pâwras kan, upla ailal plun wahwi kan. Ningkara, Jehova Elías ra kli blikan Acab wal aisaia. King Acab Elías ra win: “Man trabil baman daukisma. Naha sut na man pâtkam mita sa”. Elías pana win: “Lî auhras ba yang pâtki apia. Lî auhras sa kan man Baal ra mayunisma. Carmelo ilka banhta ra, tawan uplika nani bara Baal prapitka nani asla praks. Kaisa kaikaia ya ba Gâd kasakkira sa”.
Il ra tawan aiska ba asla prawan, bara Elías win: “Man nani luki kaikaia sma. Jehova Gâd kasakkira sa kaka, nina blîks. Kuna Baal ba gâd kasakkira sa kaka, witin nina blîks. Kaisa kaikaia ya ba Gâd kasakkira sa: Baal prapitka 450 ba sakripais kum ridi dauki bara ai gâdka ra winbia. Yang sin sakripais kum ridi dauki bara Jehova ra winamna. Ani gâdka pauta klauhan blîkbia kaka, witin sika Gâd kasakkira ba”. Tawan ba âu win.
Baku, Baal prapitka nani ba ai sakripaiska ridi daukan. Yu aiska ai gâdka ra wini banhwi kan: “¡Baal, yawan ra aisas!”. Kuna Baal aisaras kan, Elías witin nani lawaska kiki aisan: “Karnikam aiska wal wins. Ban kra yapisa bara tatukbaia nit sa”. Pat tihmia iwuya kan, bara Baal prapitka nani ban wini kan, kuna Baal pana aisaras kan.
Elías ai sakripaiska altar kum ra mangki, lî ailal purara laikan. Bara ai pura sunan: “Jehova, tawan uplika ba kaikbia man Gâd kasakkira sma ba”. Minitka ra, Jehova pauta blikan sakripaiska ba angkaia dukiara. Upla nani ba ai pura winan: “¡Jehova sika, Gâd kasakkira ba!”. Nanara, Elías win: “Baal prapitka kumi sin swipara plapi swakbia”. Baha yua, Baal prapitka 450 nani ra ikan.
Ningkara, kabu purara mukus lupia kum takan, bara Elías Acab ra win: “Bahara pâsa tara kum aula. Trukkam ridi dauki wamtla ra was”. Kasbrika ba mukus siksa ni banhwan, pâsa ba krawan bara lî karna pali auhwan. Las kat lî auhras kan ba nanara auhwisa. Acab ai trukka ra isti pali uli wan. Jehova Elías ra hilp munan kau isti plapaia trukka ba wal. Kuna, ¿Elías trabilka nani ba sut luan? Kaisa kaikaia.
“Upla nani tânka bribia man ninam sika Jehova bara man baman laih purara pali sma tasba aiska purkara” (Lawana Nani 83:18 [TNM]).
-
-
Jehova Elías ra tâ baikisaBaibil wina smalkanka nani lan takisna
-
-
SMALKANKA 47
Jehova Elías ra tâ baikisa
Jezabel Baal prapitka nani ra dîa takan ba nu takan taim ai kupia saura baikan. Baku bîla twatwilkra kum blikan Elías ra wibia: “Baal prapitka nani baku, yauhka pruram kama”. Elías sibri pali taki bara upla iwras tasbaya ra plapan. Bahara ai pura sunan: “Jehova, yang kau sip apia sna. Pruaia want sna”. Elías swapan pali kan bara dus kum munhtara yapan.
Kuna insal kum Elías ra tatukban bara bîla baikra swapni wal win: “Bus bara plun pis”. Elías brit krukma kum walpa lapta nani purara bara lî kap kum kaikan. Plun pin bara lî din, bara kli yapan. Insal ba kli tatukbi bara win: “Plun pis. Karna kaia nit sma impakanka daukaisma ba dukiara”. Baku Elías plun kau wira pin. Ba wina, kakna 40 bara tihmia 40 impakan Horeb ilka ra wan ba kat. Bahara walpa unta kum ra diman yapaia. Bara Jehova witin ra aisan: “Elías, ¿nâra dîa daukisma?”. Elías pana win: “Israel uplika nani pramis mai munan ba daukras. Altarkam nani sauhkan bara prapitkam nani ikan. Bara nanara yang ra sin ai ikaia want sa”.
Jehova Elías ra win: “Taki bara il ra bûi bas”. Ba wina pâsa karna pali kum krawan, bara tasba nikban, ba wina, pauta klauhan kum. Las kat, Elías bîla baikra swapni kum walan. Baku ai mawan ba ai kwalka wal prakan bara walpa unta wina taki bûi kan. Jehova makabi walan dîa muni witin plapan. Bara Elías pana win: “Yang yakan prapit takaskri”. Kuna Jehova win: “Yakan apia sma. Israel ra kau upla 7.000 bâra sa mayunra aiki ba. Was bara Eliseo ra wis witin ba wahbi sakri sa prapit kaia man watlikam ra”. Elías isti pali wan Jehova dîa win ba daukaia. ¿Lukisma Jehova bîla walma kaka man ra sin hilp mai munbia? Âu sika. Lî auhras kan taim dîa takan ba kaisa kaikaia.
“Man nani diara kumi dukiara sin sari takpara, sakuna dîa dîa luha sma ba sut, Gâd ra puram sunra nani ra wis, makabi bas bara tingki sin wis” (Pilipai 4:6).
-
-
Piarka mairin kum luhpia ba kli raya takisaBaibil wina smalkanka nani lan takisna
-
-
SMALKANKA 48
Piarka mairin kum luhpia ba kli raya takisa
Lî auhras kan piua ra Jehova Elías ra win: “Sarepta ra was. Bâra piarka mairin kum ba plun maikbia”. Tawan lata tani ra, Elías piarka mairin kum kaikan pauta wahbi kan, bara lî kap kum makaban. Witin plikaia wan taim, Elías witin ra win: “Pliskam pali, brit pîs kum sin aik”. Kuna piarka mairin ba win: “Brit âpu sna, diara sip maikras. Batana laya bara plawar baman brisna, plun wira dauki yang bara luhpi waitna wal piaia”. Elías pana win: “Jehova pramis munan, man brit angki aikma kaka, batana laya bara plawar bri kama, lî auhras piua aiska ra”.
Baku piarka mairin ai watla ra wan, Jehova prapitka ra brit dauki yan. Piarka mairin bara ai luhpia waitna plun bri kan, lî auhras piua aiska, Jehova pramis munan baku. Ai plawarka bara batana laya watla ba imhti takras kan.
Ba wina, diara sari pali takan. Piarka mairin luhpia sirpi ba siknis pali taki pruan bara witin Elías ra bik takan hilp munbia. Baku ba ra Elías, ai yapti klahkla wina tuktika ba brin. Utla pura rumka kum ra brih ulan. Ba wina, krikri kum ra tniki bara ai pura sunan: “Jehova pliskam pali, naha tuktika ra ai rayaka kli yas”. ¿Nu sma dîa muni painkira sa Jehova baha daukan ba? Kan baha piua kat, pruan kumi sin kli buras kan. Bara baku sin, piarka mairin bara ai luhpia ba Israel uplika nani apia kan.
Baku ba ra, tuktika ba ai wingka puhban bara kli raya takan. Elías piarka mairin ra win: “¡Kaiks, luhpiam raya sa!”. Witin lilia pali taki bara Elías ra win: “Nanara nu sna, man ba Gâd uplika kum sma. Aisisma ba Jehova wina sa, baha mita piua bani rait takisa”.
“Kuskuspiram nani ba dukiara luki kaiks, witin nani lika plun mangkras, krikras, ai pata mâ auhbaia rumka, apia kaka watla sin âpu, ban sakuna baha nani ba Gâd mita plun dakakisa. ¡Bamna man nani ba lika tnawira nani purkara kau mana tara sma!” (Luk 12:24).
-