INTERNET RA ULBI SAKANKA NANI Watchtower
Watchtower
INTERNET RA ULBI SAKANKA NANI
miskitu
Â
  • î
  • â
  • û
  • Î
  • Â
  • Û
  • BAIBIL
  • ULBI SAKANKA NANI
  • AIDRUBANKA NANI
  • Gâd heven bara tasba paskisa
    Baibil wina smalkanka nani lan takisna
    • Eden giadinka

      SMALKANKA 1

      Gâd heven bara tasba paskisa

      Jehova Gâd ba wan papaskra sa. Witin diara sut paskan: yawan kaiki bara kaikras dukia nani ba. Yawan kaiki dukia nani ba paskras kainara, insal nani ailal paskan. ¿Nu sma insal nani ba ya nani sa? Jehova mita paskan bara witin wal ai talia pali sa. Yawan Jehova ra sip kaikras bara insal nani ra sin apia. Pas insal Jehova paskan ba ai hilp mamunra kan. Witin Jehova ra hilp munan slilma, lakia nani bara diara wala nani paskaia. Yawan nani baha lakika kum ra iwisa, wan tasba pranakira.

      Ningkara, Jehova ridi daukan tasba ba, daiwan nani bara upla nani bahara iwbia dukiara. Lapta ba paskan tasba ra ingni yabaia. Baku sin il tara nani paskan, kabu bara awala nani.

      ¿Dîa takan baha wina? Jehova win: “Twi, dus sirpi bara dus tara nani paskaisna”. Baku tasba ra pâwan dus mâ sâtka, piaia wahia bara tangni nani. Jehova sin paskan daiwan sâtka nani sut: pâli ba, yawi ba, bara kwasi nani ba. Daiwan sirpi nani paskan, tibang baku, tara nani, elefante nani baku. ¿Ani daiwra kau laik sma?

      Bamna, Jehova pas insal ra win: “Kaisa upla ba paskaia”. Upla nani ba sât wala kabia daiwan nani wal. Diara paskaia sip kabia, aisaia, kikaia bara Gâd ra ai pura sunaia. Tasba bara daiwan nani ra main kaikaia kan. ¿Nu sma ya kan pas waitna ba? Kaisa kaikaia.

      “Kau diara wala nani sut paskras kan ba tâura, Gâd bui kasbrika pura ba bara tasba ba wal pas paskan” (Blasi Sturka 1:1).

      Makabi walanka nani: ¿Jehova ba ya sa? ¿Dîa dukia nani Jehova paskan?

      Blasi Sturka 1:1-26; Sins Lâka 8:30, 31; Jirimaya 10:12; Kolosi 1:15-17.

  • Gâd paskisa pas waitna bara mairin ra
    Baibil wina smalkanka nani lan takisna
    • Adam Iv wal Eden giadinka ra

      SMALKANKA 2

      Gâd paskisa pas waitna bara mairin ra

      Jehova giadin kum mangkan plis kum ra nina Eden. Naha giadinka tangni, dus bara daiwan ailal bri kan. Ba wina, Gâd pas waitna paskan ba, Adam. Tasba yuya wal paskan ningkara kakma ra puhban. ¿Nu sma ningkara dîa takan? ¡Upla ba rayaka brin! Jehova Adam ra win giadin ba main kaikbia bara daiwan nani sut ra nina mangkbia.

      Jehova Adam ra adar tara kum yaban. Witin ra win: “Dus mâ piaia sip sma dus bani wina, kumi wina lika apia, aihka painkira ba. Baha dusa mâ ba wina pima kaka, pruma”.

      Ningkara, Jehova win: “Adam ra hilp mamunrika kum paskaisna”. Baku bamna, yan Adam ba yapan tara ra dimbia bara tnaya mina kum sakan maya mairin kum paski yabaia dukiara. Nina ba Iv. Adam bara Iv ba pas pamali kan. ¿Nahki ai dara walan Adam ai maya ra kaikan taim?Lilia pali kan bara win: “¡Kaiks Jehova paskan ba tnaya mina dusa kum wal! ¡Nanara yang baku kum sa!”.

      Jehova Adam bara Iv ra win luhpa nani ailal sahwi bara tasba ba banhbia. Brin dauki kan witin nani lilia asla wark taki banhbia tasba ba paradais ra lakaia dukiara. Plis painkira kum kabia, Eden giadinka baku. Sakuna diara nani ba baku takras kan. ¿Dîa muni apia? Sapta wala ra yawan kaikbia.

      “Blasi pali papaskra mita witin nani ba ‘waitna bara mairin paskan’” (Matiu 19:4).

      Makabi walanka nani: ¿Jehova Adam ra dîa warkka yaban? Adam Iv wal ra Gâd win dus mâ kum piaia apia, ¿bîla walras kaka, dîa takaia sip kan?

      Blasi Sturka 1:27-31; 2:7-9, 15-23; Lawana 115:16; Matiu 19:4-6.

  • Adam bara Iv Gâd ra bîla walras
    Baibil wina smalkanka nani lan takisna
    • Adam bara Iv Eden giadinka wina takisa

      SMALKANKA 3

      Adam bara Iv Gâd ra bîla walras

      Adam ai mihta ra dus mâ piaia apia kan ba brisa Iv yaban ba

      Yu kum, Iv yakan kan ba ra, piuta kum witin wal aisan. Makabi walan: “¿Rait sa ki Gâd dus mâ nani kumi sin piaia apia mai win?”. Iv pana win: “Sip sna piaia dus mâ nani sâtka sut, dus mâ kumi baman lika apia. Baha dusa mâ pi banhwamna kaka, pruamna”. Piuta ba win: “Prui banhma apia. Pi banhma kaka, Gâd baku kama”. ¿Baha rait kan ki? Apia. Kunin kum kan, sakuna Iv rait lukan. Dusa mâ kau kau kaiki kan ba ra, kau pin dauki kan. Bamna pih kaiki bara Adam ra sin yaban. Witin nu kan pruaia kan ba Gâd bîla walras kabia kaka, sakuna witin pin.

      Adam bara Iv Eden giadinka wina takisa, bara insal kum kum bara pauta klauhi isparka kum dimaika ba kan kahbisa

      Sim yua tutni, Jehova Adam Iv wal ra aisan. Makabi walan dîa muni ai bîla walras kan. Iv piuta ra kahban pâtka ba, Adam Iv ra kahban. Adam Iv wal bîla walras kan na ra, Jehova giadin wina wal sut ra kangbi sakan. Baku sin, insal nani bara pauta klauhi isparka kum dimaika ra mangkan, aima kumi sin kli dimbia apia dukiara.

      Jehova win kuninkira ra sin witin klala yabia, Iv wal aisan ba. Kasak ba sika, Iv wal aisan ba piuta apia kan. Jehova piuta nani sturi aisaia paskras kan. Insal saura kum yaban piuta ba sturi aisabia. Iv ra kunin munaia want kan. Baha insalka nina Sitan Dibil ba. Naika piua ra Jehova Sitan ra sauhkbia. Baku ban witin upla nani ra kunin munbia apia saura daukbia dukiara.

      Dibil ba tâ pali piua wina upla âikra sa. Aima kumi sin kasakka lâka ra bapi buras sa (Jan 8:44).

      Makabi walanka nani: ¿Dîa muni Iv dus mâ ba pin? ¿Dîa takan Adam Iv wal Jehova bîla walras kan wina? ¿Sitan ba ya sa?

      Blasi Sturka 3:1-24; Jan 8:44; 1 Jan 3:8; Param Marikan (Revelación) 12:9.

  • Kupia uba baiwi ai muihni ra ikan
    Baibil wina smalkanka nani lan takisna
    • Ken uba ai kupia baikisa Abel ai prisantka Jehova ra yaban taim

      SMALKANKA 4

      Kupia uba baiwi ai muihni ra ikan

      Adam Iv wal Eden giadinka wina takan ningkara, luhpa ailal baikan. Pas ba Ken nina mâkan. Insla mamangkra kan. Luhpia wala ba nina Abel, daiwan main kakaira kan.

      Yu kum Ken bara Abel wal Jehova ra ai prisantka nani yaban. Jehova lilia kan Abel prisantka ba wal, kuna Ken prisantka wal lika apia. Baha mita Ken ai kupia uba baikan, bara Jehova witin ra win: “Ban kupiam baikisma kaka, diara saura kat daukma”. Sakuna Ken, bîla walras kan.

      Kau pali, Ken Abel ra win: “Kaisa twi ra wap”. Witin wâl man kan ba ra, Ken ai muihni ra pruki ikan. ¿Jehova dîa daukan? Ken ra klala yaban ai pamalika wina laihura blikan. Piu kumi ra sin kli tawi balaia apia.

      Ken Abel lamara wisa twi ra

      ¿Yawan dîa lan takisa? Diara nani yawan want ba kat takras kaka, ban kra wan kupia baikbia. Kau kau wan kupia baiwisa kaka, baku sin yawan lawi ba wala nani wan kaikbia kaka, yawan chens takaia sa. Yawan isti diara daukras kabia kaka, kupia baiwanka nani ba wan taibia, bara baha lika saura pali kabia.

      Abel Jehova ra uba latwan kaiki kan bara witin pain tauki kan, baku bara Jehova piua sut witin ra ai kupia krauki kabia. Gâd mita kli rayaka yabia tasba ba paradais kum ra lakbia taim.

      “Tâura muihkam wal kupiam kumi taks, baha kat kli bal bara prisantkam yas” (Matiu 5:24 [TNM]).

      Makabi walanka nani: Adam bara Iv luhpia wâl pas nani ba, ¿nina dîa kan? ¿Ken dîa muni ai muihni ra ikan?

      Blasi Sturka 4:1-12; Hibru Nani 11:4; 1 Jan 3:11, 12.

  • Noa arkka ba
    Baibil wina smalkanka nani lan takisna
    • Noa bara ai pamali ark paski banhwisa

      SMALKANKA 5

      Noa arkka ba

      Mani ailal luan, tasba ra upla ailal bâra kan. Aihkika ba saura kan. Insal nani kum kum sin saura taki banhwan. Heven swih, bahara iwi kan ba, tasba ra bal iwan. ¿Nu sma dîa dukiara? Waitna wîna tara briaia dukiara, bara mairin nani wal marit takaia.

      Insal nani ba mairin nani wal luhpa baikan. Baha luhpia nani karnakira bara saurakira nani kan, pâwan taim, upla nani ra pruki kan. Jehova sip apia kan swiaia baha ba ban taki kabia. Baha mita saurakira nani ra sauhki tikaia lukan, lisamra tara kum wal, lî auhwanka karna kum wal tasba aiska banhkan.

      Noa bara ai pamali ark paski banhwisa bara plun piakisa

      Kuna waitna sât wala kum bâra kan Jehova ra latwan kaiki kan ba mita. Noa nina mâki kan. Maya mairin kum bara luhpa waitna yumhpa bri kan: Sem, Cam bara Jafet. Luhpia waitna bani ai maya mairin bri kan. Jehova Noa ra adar yaban ark kum paskaia, dus bakska tara kum kan, lî purara awaia sip kan. Baku Noa bara ai pamali ba lisamra tara bâk raya luaia. Baku sin, Jehova adar yan daiwan ailal dingkaia ark bilara raya lubia dukiara.

      Noa mahka ark ba paskan. Witin bara ai pamali wal 50 mani bilara paskan, Jehova win ba kat daukan. Baha manka nani ra, Noa maisa pakan upla nani ra lisamra tara ba aula kuna upla kumi sin bîla walras kan.

      Las kat ark ra dimaia piua balan. ¿Nu takan mai daukisa ningkara dîa takan?

      “Bara Noa yua nani kan ba baku, naku sika Upla Luhpika Waitna aula ba kabia” (Matiu 24:37 [LRW 1986]).

      Makabi walanka nani: ¿Dîa muni Jehova lisamra tara bri balan? ¿Jehova Noa ra dîa daukbia win?

      Blasi Sturka 6:1-22; Matiu 24:37-41; 2 Pita 2:5; Judas 6.

  • Upla 8 raya takaskan
    Baibil wina smalkanka nani lan takisna
    • Ark ba awisa lî auhi ba tilara

      SMALKANKA 6

      Upla 8 raya takaskan

      Noa, ai pamali bara daiwan nani ark wina takisa

      Noa, ai pamali bara daiwan nani ark ra dimi banhwan. Jehova durka ba prakan, bara lî auhaia tâ krikan. Lî ailal auhwan bara ark ba mahka awan. Tawa tawa, tasba aiska lî wal pura prakan. Upla saura nani ark ra dimras kan ba pruan. Kuna Noa bara ai pamali ra diara takras kan, ark bilara banhwi kan. ¿Nahki prais lilia banhwi kan lukisma Jehova bîla walan ba mita?

      Lî ailal auhwan kakna 40 bara tihmia 40, ba wina takaskan. Piua luan taim, lî ba rahwan. Las kat, ark ba il kum purara takaskan. Kau latara lî bâra kan ba mita, Noa bara ai pamali ba taim kum ark wina sip taki banhras kan.

      Yu nani lui wan, bara lî ba lâwi kan. Noa bara ai pamali mani kum pura ark bilara takaskan. Bara, Jehova win sip sa taki banhwaia. Tingki yabi banhwan Jehova swaki sakan ba mita, baku prisant kum witin ra ridi dauki yabi banhwan.

      Kumadura kum

      Jehova laik kaikan prisantka ba, bara pramis munan kli tasba sauhkaia apia lisamra tara kum wal. Baha pramiska sainka baku, kumadura kum kasbrika ra mangkan. ¿Kumadura kum pat kaikram ki?

      Baku sin, Jehova adar yaban Noa bara ai pamali ra luhpa ailal baikbia bara tasba ba banhbia.

      “Witin nani ai dara walras kan, lisamra tara ba bal sut brih wan ba kat” (Matiu 24:39).

      Makabi walanka nani: ¿Dîa takan Jehova ark durka prakan ningkara? Kumadura kum kaiki taim, ¿dîa wan kupia krawbia?

      Blasi Sturka 7:1-9:17.

  • Babel tawarka ba
    Baibil wina smalkanka nani lan takisna
    • Upla nani ba ban wark taki waras kan Babel tauarka ra Jehova ai bîla aisanka turban taim

      SMALKANKA 7

      Babel tawarka ba

      Lisamra tara luan taim, Noa luhpia nani bara ai maya nani luhpa ailal baikan. Ai pamali nani ba tara takan bara tasba pîska wala wala ra wih iwan, Jehova adar yaban ba kat.

      Sakuna pamali kum kum Jehova bîla walras kan. Witin nani win: “Nâra takaskaia bara tawan kum bara tawar (torre) kum kasbrika alkaia praiska kat paskaia. Baku yawan tara kabia”.

      Dauki banhwi kan ba Jehova laik apia kan, bara alki takaskan. ¿Nu sma nahki? Ban wina yan bîla sât sât ra aisabia. Upla nani ba baha tawanka nina Babel mâkan, tânka ba “turban lâka”. Pana pana ai tânka briras kan, tawanka paski kan ba alki takaskan bara kumi bani baha wina mahka wan, tasba pîska wala wala ra iwaia dukiara. Kuna diara nani ban dauki kan pliska nani ra wan ba ra. ¿Man lukisma kau upla kum bâra kan Jehova ra latwan kaiki ba? Sapta wala ra yawan kaikbia.

      “Kan ya ai wîna tara kulki ba, mâyara ikan kabia, sakuna ya mâyara bawi ba, tara kulkan kabia” (Luk 18:14).

      Makabi walanka nani: ¿Babel uplika nani dîa daukan? Jehova witin nani ra alki takaskaia dukiara, ¿dîa daukan?

      Blasi Sturka 11:1-9.

  • Ebraham bara Sara Gâd ra bîla walisa
    Baibil wina smalkanka nani lan takisna
    • Ebraham bara Sara ai dukia nani ridi daukisa Ur wina taki waia

      SMALKANKA 8

      Ebraham bara Sara Gâd ra bîla walisa

      Babel lamara tawan wala bâra kan, nina ba Ur. Bahara upla nani ba Jehova ra mayunras kan, gâd wala nani ailal ra lika, kuna Ur tawanka ra waitna kum bâra kan Jehova ra mayuni kan, ai nina Ebraham kan.

      Jehova Ebraham ra win: “Wamtla bara pamalikam nani swis, mamrikaisna pliska ba ra was”. Ba wina Gâd pramis munan: “Nisan tara kum takma. Bara man bâk diara pain nani daukamna tasba aiska uplika nani dukiara”.

      Ebraham nu âpu kan anira Jehova blikai kan ba, kuna witin ra kasak lukan. Ebraham; ai maya, Sara; ai aisa, Térah, bara ai tubani Lot Gâd ra bîla walan. Ai dukia nani ridi dauki bara mahka impakan.

      Ebraham 75 mani bri kan taim, witin bara ai pamali Jehova want kan kaikbia tasbaya ra wan. Pliska ba Kenan nina mâki kan. Bahara, Jehova witin ra naha pramiska daukan: “Naha tasba sut kaikisma na, luhpiam nani ra yabaisna”. Kuna Ebraham bara Sara almuk nani kan, luhpa nani âpu kan. Baku ba ra, ¿nahki Jehova ai pramiska ba daukbia?

      Ebraham bara ai pamali wal impakisa Kenan tasbaya ra waia

      “Kasak lukan lâka mita, [...] Ebraham bîla wali, tasba kum yabaia pramis munan kan ba ra wan. Taki wan anira auya sapa kaikras kan kuna” (Hibru Nani 11:8 [TNM]).

      Makabi walanka nani: ¿Jehova Ebraham ra dîa daukbia makaban?¿Jehova Ebraham ra dîa pramis munan?

      Blasi Sturka 11:29-12:9; Sturka Nani 7:2-4; Galesha 3:6; Hibru Nani 11:8.

  • ¡Nanara lika luhpa kum baikan!
    Baibil wina smalkanka nani lan takisna
    • Sara ba tint watla bîla wina wali kan, insal nani Ebraham wal aisi kan taim

      SMALKANKA 9

      ¡Nanara lika luhpa kum baikan!

      Ebraham bara Sara marit takan mani ailal kan. Ai watla painkira Ur ra bri kan ba swin tint watla nani ra iwaia dukiara. Kuna Sara saura ai dara walras kan Jehova ra kasak luki kan bamna.

      Kuna Sara bibi kum briaia brin dauki kan ba ra, Ebraham ra win: “Warkki dadaukra mairin man wal luhpa kum baikbia kaka, luhpi baku kabia”. Piua luan ba ra, Agar luhpa kum baikan bara nina Ismael mangkan.

      Sara kwihra sa

      Piua ailal ningkara, Ebraham 99 mani bri kan taim, bara Sara 89, upla yumhpa witin nani ra kaikaia wan. Ebraham witin nani ra paiwan dus kum munhtara ris briaia bara takaski plun piaia. ¿Nu sma ya nani kan? Insal nani kan. Witin nani Ebraham ra win: “Mani aula ba man, bara mayam mairin ba, luhpa kum brima”. Sara ba tint watla bila wina wali kan, bara baha ba walan ba ra, ai kupia ra kikan bara lukan: “¿Rait pali luhpa kum brimna almuk takri na ra?”.

      Mani kum luan ba ra, Sara luhpa kum baikan, Jehova insalka pramis munan kan ba baku. Ebraham mita nina Aisak mangkan, tânka ba “kikaia”.

      Aisak mani 5 bri kan taim, Sara kaikan Ismael ba Aisak lawaska kiki kan. Witin ai luhpia kan kahbaia want kan, baku ba ra Ebraham wal aisaia wan bara win: “Agar bara Ismael ra naha wina kangbi sâks”. Tâura Ebraham baha daukaia want apia kan. Kuna Jehova Aisak kan kahbaia want kan. Baku bara Ebraham ra win: “Sara mai wi ba dauks, bara yang Ismael main kaikamna. Kuna pramiski nani ba Aisak bâk aimakbia”.

      Sara klubi alkan Aisak ra Agar bara Ismael mahka auya

      “Kasak lukan lâka mita sin Sara pali, [...] yapti takaia karnika brin, bamna pramiska daukan kat daukbia ba ra witin kasak lukan” (Hibru Nani 11:11 [TNM]).

      Makabi walanka nani: Ebraham insal nani wal aisi kan taim Sara walan, ¿dîa aisi banhwan? ¿Jehova nahki Aisak ra kan kahban?

      Blasi Sturka 16:1-4, 15, 16; 17:25-27; 18:1-15; 21:1-14; Hibru Nani 11:11.

  • Lot maya ra kupiam krauks
    Baibil wina smalkanka nani lan takisna
    • Lot maya ba sâl walpaya takisa Lot bara ai luhpia mairin nani Sodoma wina plapi swakwisa

      SMALKANKA 10

      Lot maya ra kupiam krauks

      Lot ai aisa muihnika wal Kenan tasbaya ra iwi kan. Wal sut daiwan ailal pali bri banhwi kan, plis aitani âpu kan sut dukiara. Ba mita, Ebraham Lot ra win: “Yawan sip apia sa sim pliska ra iwi kaia. Pliskam pali, ani sait ra waia want sma ba saki bris, yang sait wala ra wamna”. ¿Rait apia Ebraham ba upla pain kan?

      Lot ba kaikan tasba painkira pali kan, twi bara lî ailal bri kan. Baku bamna baha pliska saki brin bara ai pamali wal wan bahara iwaia, tawan kum lamara nina Sodoma mâki kan.

      Sodoma bara Gomora uplika nani ba saura pali kan. Tawanka nani ba saura kan, ba mita Jehova wâl sut ra sauhkaia lukan. Sakuna Gâd Lot bara ai pamalika swaki sakaia want kan, baha mita insal wâl blikan wiaia: “¡Isti muns! ¡Naha tawanka wina taki banhs!¡Jehova sauhkaisa!”.

      Lot isti munras kan takaia. Ba mita insal nani ba, witin ai maya bara ai luhpia mairin wâl mihta ra alki, isti brih takan. Bara win: “¡Plapi banhs! ¡swakwi taki banhs, ninam ra tawi kaiki banhpara! Tawi kaiki banhma kaka, prui banhma”.

      Sulpa bara pauta klahwira yakawisa Sodoma bara Gomora purara

      Sóar tawanka ra wi banhwan taim, Jehova sulpa bara pauta klauhan yan auhwan Sodoma bara Gomora ra. Baha tawanka wâl, aiska pali sauhkan. Lot maya Jehova bîla walras kan, ai nina ra tawi kaikan bara sâl walpaya takan. Sakuna Lot bara ai luhpia mairin nani swakwi takan bîla wawalra banhwi kan ba mita. Sari taki banhwan Lot maya bîla walras kan ba mita, sakuna pain banhwi kan, witin nani lika Jehova bîla wali kan bamna.

      “Lot maya mairin ra dîa takan ba luki bas” (Luk 17:32).

      Makabi walanka nani: Jehova Sodoma bara Gomora ra, ¿dîa muni sauhkan? ¿Lot maya ba dîa muni sâl walpaya kum takan?

      Blasi Sturka 13:1-13; 19:1-26; Luk 17:28, 29, 32; 2 Pita 2:6-9.

  • Kasak lukan lâka aihwa kum marikisa
    Baibil wina smalkanka nani lan takisna
    • Ebraham bara Aisak Moria tani ra auya

      SMALKANKA 11

      Kasak lukan lâka aihwa kum marikisa

      Ebraham smalkan ai luhpia waitna Aisak ra Jehova ra latwan kaikaia bara ai pramiska nani sut ra luki tniwaia. Sakuna Aisak 25 mani bri kan taim, Jehova Ebraham ra diara karna kum daukaia makaban. ¿Nu sma dîa makaban?

      Gâd Ebraham ra win: “Pliskam pali, luhpiam unhsak ba bris bara sakripais dauks Moria tasbaya ilka kum ra”. Ebraham nu âpu kan dîa muni Jehova baha ba makaban, sakuna witin bîla walan.

      Yu wala, titan ra Ebraham ai luhpia Aisak bara ai dukia dadaukra wâl Moria tani ra brih wan. Yu yumhpa luan ningkara, laihura il nani ba kaikan. Ebraham ai dukia dadaukra nani ra win ai bîla kaiki kabia kan witin bara Aisak wal sakripais kum dauki yabaisa. Ebraham kiru ba brih wan, ai luhpia waitna ra pauta mukaia pâta ba yan. Aisak makabi walisa ai aisa ra: “¿Yawan sakripais daukaia daiwra ba anira sa?”. Ebraham pana win: “Luhpi waitna, Jehova wankbia”.

      Il ra wan taim, altar kum paskan. Ningkara Ebraham Aisak mina bara mihta nani wilkan, bara altar purara sunan.

      Aisak altar purara wilki sunan sa Ebraham skiru kum alki bri ba ra

      Ebraham kiru ba alkan. Baha minitka ra, Jehova insalka ba heven wina win: “¡Ebraham! ¡Luhpiam ra saura munpara! Nanara yang nu sna Gâd ra kasak lukisma, kan wilin kapram luhpiam ra sakripais munaia”. Baku bara, Ebraham sîp wainhka kum kaikan dus tnawa ra ai aringka blakwan kan. Baku bara, isti Aisak ra langkan bara sîp wainhka ba ai luhpia pliska ra sakripais daukan.

      Baha yua wina, Jehova win Ebraham ba ai pânika sa. ¿Nu sma dîa muni? Kan Ebraham Jehova makaban ba daukan, dîa makaban ba tânka briras kan sakuna.

      Ebraham Aisak ra lanhkisa

      Jehova Ebraham ra ai pramiska kli win: “Yamni mai munamna bara kiamkam ailal maikamna, luhpa ailal”. Baha wiaia want kan, Ebraham pamalika bâk Jehova diara pain nani yabia pain tauki uplika nani sut ra.

      “Gâd tasba na ban latwan kaikan, witin ai Lupia kumi man sakan ba yan, ya ya witin ra luki ba tanis tiwaia apia sika, sakuna raya ban kaia ba lâka briaia” (Jan 3:16 [LRW 1986]).

      Makabi walanka nani: Ebraham Jehova ra kasak luki kan ba, ¿nahki marikan? ¿Jehova Ebraham ra dîa pramis munan?

      Blasi Sturka 22:1-18; Hibru Nani 11:17-19; Jems 2:21-23.

  • Jekob brin diara pahni ba
    Baibil wina smalkanka nani lan takisna
    • Jekob plun plit yabisa Isau ra tawahkia raitka ba mana

      SMALKANKA 12

      Jekob brin diara pahni ba

      Aisak bara Rebeca ai luhpia waitna sutki nani wal: Jekob bara

      Aisak 40 mani alkan taim, Rebeca wal marit takan. Witin ra latwan kan. Piu luan ba ra luhpa waitna sutki baikan.

      Luhpia almukka ba nina Isau mâkan, sirpika ba, Jekob. Isau unta ra kaia laik kan, bara daiwan antin tatakra kan. Kuna Jekob lika utla ra kaia kau laik kan.

      Baha piua ra tawahkia ba tasba bara lalah kau ailal bri kan, ai muihni wala nani wal ai aisa pruya taim. Baha ba, diara pahni nina mâki kan. Aisak pamalika ra diara pahni nani ba Jehova Ebraham ra pramis munan nani ba sin dimi kan. Baha pramiska nani ba Isau mapara diara apia kan. Sakuna, Jekob nu kan tânka tara pali kan ba.

      Jekob bara Isau

      Aima kum, Isau yu aiska antin taki si ai watla ra swapan pali wan. Bara Jekob plun auhni piaki kan ba kîa brin, bara win: “¡plun bla pruna! ¡Pilala pauni wira aik!”. Jekob pana win: “Âu, kuna pramis ai muns, diara pahnikam nani ba yang briaia”. Isau pana win: “¡Baha pahnika ba diara apia sa yang maipara! Man bris. Plun piaia want sna”. ¿Lukisma Isau sinskira kan baha daukan taim? Apia pali. Pilala plit kum mana, diara kau pain ba lulki swin.

      Aisak almuk takan taim, piua aimakan ai tawahkia ra blis munaia. Kuna, Rebeca Jekob ra hilp munan, luhpia sirpi ba, ai aisa witin ra blis munbia dukiara. Isau nu takan, bara ai kupia baikan. Bara lukan ai muihni sutki ra ikaia. Aisak bara Rebeca, Jekob main kaikaia want kan, baku ba ra, win: “Tahtikam Labán ra wih takas, yaptikam lakrika ba, Isau kupia dasbia kat”. Jekob ai aisa bara ai yapti bîla walan, bara plapan ai muihni witin ra ikbia sîa.

      “¿Bamna dîa mapara hilp sa upla kum tasba aiska na saki bribia, sakuna ai sulka ba tikbia kaka? ¿Upla ba kli ai rayaka briaia dukiara, nahki mana aibapaia sip sa ki?” (Mark 8:36, 37).

      Makabi walanka nani: ¿Isau bara Jekob nahki kan? ¿Blisinka ba dîa muni Jekob brin, Isau lika apia?

      Blasi Sturka 25:20-34; 27:1-28:5; Hibru Nani 12:16, 17.

  • Jekob bara Isau kupia kumi takisa
    Baibil wina smalkanka nani lan takisna
    • Jekob aimakupisa bara Isau plapi auya witin ra

      SMALKANKA 13

      Jekob bara Isau kupia kumi takisa

      Jehova pramis munisa Jekob ra witin kan kahbia, Ebraham bara Aisak ra main kaikan baku. Jekob plis kum ra wih iwan nina Harán. Bahara marit takan, luhpa ailal baikan bara yuyakira pali takan.

      Piua kum, Jehova Jekob ra win: “Aisikam nani tasbaya ra kli was”. Baku ba ra, Jekob ai pamalika wal mahka impakan. Impaki kan ba ra, witin dukia dadaukra kum kum bal win: “Muihkam Isau ba yawan tani ra aula sa, 400 waitna nani wal”. Jekob sibrin takan, Isau witin ra bara ai pamalika ra saura munbia. Baha mita, Jehova ra ai pura sunan: “Pliskam pali muihki mihta wina dakbi ai sâks”. Yu wala, Jekob prisant kum blikan Isau ra: sîp, guts, bîp, kiamil bara biriku ailal.

      Baha tihmika, Jekob yakan takaskan taim, insal kum ra kaikan. Insal witin wal aiklabaia tâ krikan. Aiklabi banhwan ingwan kat. Jekob latwan brin sakuna, swiras kan. Insal witin ra win: “Ai swis mahka waia”. Kuna Jekob pana win: “Apia, blis ai munma kat”.

      Las kat, insal ba Jekob ra blis munan. Jekob nu takan, Jehova swibia apia Isau witin ra saura munbia.

      Titan, Jekob laihura wina kaikan Isau bara 400 waitna nani ra. Ai pamali tâura, witin wan Isau wal prawaia, wan ba ra, aima 7 taim witin mawan ra aimakupan. Isau plapi wan Jekob tani ra, bara witin ra kiaubi alkan. Wal sut inan bara kupia kumi takan. ¿Lukisma Jehova laik kan Jekob daukan ba?

      Ningkara, Isau ai watla ra wan, bara Jekob impaki wan. Jekob luhpa waitna 12 bri kan: Ruben, Saiman, Libait, Juda, Dan, Neftalí, Gad, Aser, Isacar, Zabulón, Josep bara Benjamín. Ba wina, Jehova ai uplika nani Josep bâk swaki sâkbia, Jekob luhpia nani tila wina kum. ¿Nu takan mai daukisa ki? Kaisa kaikaia.

      “Waihlam nani ra latwan kaiki bas bara rau mai sauhki nani dukiara sin puram suns. Baku mika kasbrika purara ba luhpia nani kama” (Matiu 5:44, 45).

      Makabi walanka nani: ¿Dîa muni insal ba Jekob ra blis munan? ¿Nahki Jekob ai muihni wal kupia kumi takan?

      Blasi Sturka 28:13-15; 31:3, 17, 18; 32:1-29; 33:1-18; 35:23-26.

  • Alba kum Gâd ra bîla walisa
    Baibil wina smalkanka nani lan takisna
    • Josep Potifar maya wina plapisa

      SMALKANKA 14

      Alba kum Gâd ra bîla walisa

      Jekob luhpia sirpi nani kum ba Josep kan. Ai muihni almuk nani ba nu takan ai aisa ba Josep ra kau latwan kan. ¿Nahki ai dara wali banhwi kan luki? Misbara kaiki bara tumanka bri banhwi kan. Yu kum, witin yapri sauhkan aihka nani kaikan, bara ai muihni nani ra win. Witin nani lukan baha yapri sauhkanka tânka ba, yu kum witin mawan ra aimakupbia. Ba mita, kau misbara kaiki kan.

      Josep muihnika nani mita unta kum ra dingkisa

      Yu kum, Josep muihnika nani ba Siquem tawanka lamara sîp nani main kaiki banhwi kan. Bara Jekob Josep ra blikan ai muihni nani ba nahki sapa kaikaia. Aula kan ba, kaikan taim witin nani tâ krikan aisi banhwaia: “Yapri sauhkan kakaira ba aula sa. ¡Kaisa ikaia!”. Baku alki banhwan, bara unta pakni kum ra dingki swin. Kuna Juda, muihnika nani tila wina kum ba win: “iki banhpara. Kau pain sa atkaia alba kum takbia dukiara”. Bara witin nani baha daukan. Madián diara âiatkrika nani Idsip ra auya kan ba ra lalah 20 mâ mana atkan.

      Ningkara, ai muihnika nani, Josep kwalka ba guts tâlia ra buskan, kwalka ba ai aisa ra brih wan bara makabi walan: “¿Naha ba man luhpiam kwalka sa ki?” Jekob lukan daiwan wail kum Josep ra ikan, bara sari pali takan. Upla kumi sin sip apia kan maisa nihkaia.

      Josep silak watla ra

      Idsip ra wan taim, wihta tara kum nina Potifar, Josep ra atki brin ai albika kabia. Kuna Jehova Josep wal kan. Potifar nu kan Josep ba wark tatakra pain kum kan, bara witin ra kasak luki tniwan. Piua wiria ra, Josep ba Potifar dukia nani sut ba tâura aimaki kan.

      Potifar maya ba kaikan Josep ba painkira kan bara karnakira sa, pat pat makaban wâl krikri ra prawaia. ¿Josep dîa dauki kan? Mapara bui win: “Apia, baha saura sa. Dawanki yang ra luki tniwi sa, bara man witin maritka sma. Man wal krikri ra prawamna kaka, Gâd mapara saura daukamna”.

      Aima kum, Potifar maya ba, taibi munan Josep wâl krikri ra prawaia. Ai prâka ra alkan kuna swakwan. Potifar ai watla ra balan taim, witin kunin aisan, bara win Josep ba witin ra saura munan. Potifar praut taki silak ra mangkan. Kuna Jehova Josep ra ai auya tikras kan.

      “Bamna, Gâd mihta karnakira ba munhtara bawikira nani bas, bara baku witin mita piua kat mai bukbia” (1 Pita 5:6).

      Makabi walanka nani: ¿Josep ra ai muihni nani nahki munan? ¿Potifar Josep ra dîa muni silak ra dingkan?

      Blasi sturka 37:1-36; 39:1-23; Apastil Nani Sturka 7:9.

  • Jehova Josep ra ai âuya tikras
    Baibil wina smalkanka nani lan takisna
    • Josep tânka aisisa Fero yapri sauhkanka ba

      SMALKANKA 15

      Jehova Josep ra ai âuya tikras

      Josep silak ra kan ba ra, Idsip kingka, Fero ba, yapri sauhkan kum kum kaikan. Upla kumi tânka briras kan. Baku bamna, dukia dadaukra kum win, Josep sip sa tânka ba aisi wiaia. Baku ba ra, Fero ba makaban Josep ra isti pali brih balbia.

      Fero ba makabi walan: “¿Yapri sauhkanki tânka ba sip sma ai wiaia?”. Josep pana win: “Mani 7 bilara Idsip plun ailal bribia, ba ningkara, mani 7 bilara plun wahwan balbia. Upla sinskira kum pliki bris, plun auhbi swiaia dukiara bara, tawan ba plun bla prubia apia”. Fero ba win: “¡Man ra mai wahbi sakisna! Man ba Idsip ra, waitna kau karnika bri walka ba kama”. Kuna ¿Josep Fero yapri sauhkan tânka nani ba nahki nu kan? Jehova hilp munan ba mita.

      Josep adar yabisa plun auhbi briaia

      Mani 7 bîla ra Josep plun auhbi swin. Ba wina, plun wahwanka tasba aiska ra balan, witin aisan kan ba baku, bara upla nani ba plis sut wina bali kan plun atkaia dukiara. Ai aisa Jekob nu takan Idsip ra plun bâra ba, baha mita ai luhpia 10 blikan, witin nani sin atkbia dukiara.

      Jekob luhpia nani Josep ra kaikaia wan, bara witin kaikan ai muihni nani ba. Kuna pana, witin ra nu takras kan. Josep mawan ra ai lal makupan, wahma kan yapri sauhkan kaikan ba baku. Josep nu takaia want kan, kau witin ra misbara kaikisa sapa, baku bamna win: “Man nani biki kakaira, bara wan kuntrika swapni sa sapa kaikaia aulma”. Witin nani win: “¡Yang nani Kenan wina, biki kakaira apia! Muihki nani 12 banhwi kapri, kuna kum pat pruan, sirpiki ba papiki wal sa”. Josep witin nani ra win: “Muihkam sirpi ba bri bal bara kasak mai lukamna”. Ba wina ai aisa watla ra tawi wan.

      Jekob pamalika ba kli aima wala plun âpu takan, bara witin ai luhpia nani kli Idsip ra blikan. Naha taim Benjamín sin brih wan, ai muihni sirpi ba. Ai muihni nani tânka kaikaia dukiara, ai silbar kapka ba Josep Benjamín bikka ra yukukan, bara dahra sakan kapka ba implikan. Kapka ba Josep dukia dadaukra nani Benjamín bikka ra sakan taim, ai muihni nani sirang iwan. Bik taki makaban witin nani ra klala yabia, kuna Benjamín ra lika apia.

      Baku Josep tânka brin ai muihni nani chens takan. Kau sip alki takaskras kan ba mita inan, bara win: “Yang Josep, muihkam. ¿Papiki kau raya sa ki?”. Ai muihni nani tâ iwan. Josep win: “Saura damra wali banhpara ai munram ba tâwan. Gâd nâra ai bri balan rayakam ba swaki sakaia dukiara. Kuna ¡isti pali!, papiki bri bal”.

      Josep muihnika nani ai watla ra mahka wan, sturi yamni ai aisa ra wiaia bara Idsip ra brih waia. Mani ailal ningkara, Josep bara ai papika wal kli asla prawan.

      Josep bara ai papika Jekob kli wal prawisa

      “Witin ra pâtka ban swih tiks, bara Aisikam kasbrika purara ba sin man nani saurkam nani swih tikbia” (Mark 11:25).

      Makabi walanka nani: ¿Jehova Josep ra nahki hilp munan? ¿Josep nahki marikan ai muihni nani ra padin munan ba?

      Blasi Sturka: 40:1-45:28; 46:1-7, 26-34; Lawana Nani 105:17-19; Sturka Nani 7:9-15.

  • ¿Job ba ya kan?
    Baibil wina smalkanka nani lan takisna
    • Waitna yumhpa aula Job ra kaikaia, ai wîna aiska ra yukri man sa

      SMALKANKA 16

      ¿Job ba ya kan?

      Jehova ra mayuni waitnika kum Uz tawanka ra iwi kan. Job nina mâki kan, lalah ailal bri kan bara pamali tara kum bri kan. Baku sin upla pain kan, umpira, piarka bara tuktan rau nani ra hilp muni kan. Job diara pain nani dauki kan. ¿Man lukisma ba mita trabil nani briras kan?

      Sitan, Dibil ba

      Job nu âpu kan, kuna Dibil ba witin ra kaiki kan. Jehova Sitan ra win: “¿Man naipakan Job ba kaikatma ki? Witin baku, wala âpu sa tasba ra. Bîla wawalra sa bara pain taukisa”. Sitan pana win: “Rait bîlam walisa, main kaiki sma mita, blis munisma, tasba bara daiwan ailal yabisma... Sut mihta daks, bara kau mamyunbia apia”. Jehova win: “Traika kaikaia sip sma, kuna ikpara”. Jehova swin Sitan Job ra traika kaikbia, ¿nu sma dîa muni? Kan nu kan Job ba ban ai bîla wali kabia.

      Sitan Job ra saura munan tnatka ailal ra traika kaikaia dukiara. Pas, yus munan upla nani sabeo nina mâki kan ba, bîpka mairin, bîpka wainhka bara birikuka nani implikbia dukiara. Ningkara, pauta klahwan kum mita sîp nani sut ikan. Upla wala nani, caldeo nani, kiamilka nani implikan. Daiwan main kakairika nani kan ba sin pruan. Kuna kau saura ba, ningkara takan: Job luhpia nani, plun pi kan watla ba witin nani purara kauhan bara sut pruan. Job sari pali takan, kuna Jehova ra mayunaia ba swiras kan.

      Sitan want kan Job ba kau pât wauhbia, baha mita ai wîna aiska ra yan yukri tara takan. Baha lika latwan saura yabi kan. Witin nu âpu kan dîa muni diara saura nani taki kan witin ra, kuna baku tilara ban Jehova ra mayuni kan. Gâd baha kaikan bara lilia pali takan Job dîa daukan ba.

      Ningkara, Sitan waitna yumhpa blikan Job traika kaikaia dukiara. Witin nani win: “Man saura daukram bara nânara yukukaia want sma. Ba mita Gâd klala maikisa”. Job pana win: “Yang diara saura daukras”. Kuna ningkara lukan ai trabilka nani ba Jehova pâtka brisa, bara win Gâd kasak apia sa witin wal.

      Wahma kum nina Elihú, aisi banhwi kan ba wali kan kuna diara aisaras kan. Kuna ningkara, aisaia lukan bara win: “Man nani sut mistik aisisma. Jehova kau tara sa yawan luki ba wal. Witin aima kumi sin saura daukbia apia. Diara sut kaikisa bara upla nani ra hilp munisa trabil nani bri taim”.

      Job, ai maya bara ai

      Jehova sin Job wal aisan. Bara win: “Tasba bara kasbrika paskri taim, ¿man anira kapram? ¿Dîa muni lukisma yang kasak apia sna? Tânka briras aisisma dîa muni diara nani taki ba”. Job ai mistikka ba kaiki bara win: “Mistik takri. Dîa aisari ba padin ai muns. Man dukiam ra walri kan, kuna nanara mai kakaira pali sna, bara kaikri man diara sut daukaia sip sma”.

      Traika kaikanka nani danh takan taim, Jehova Job ra rakan bara kainara bri kan ba pura praki yaban. Job rayaka yari bara lilia kum brin. Jehova blis munan piu sut ai bîla wali kan ba mita, ban sakuna piu kum kum isi apia kan. ¿Bara man? ¿Job baku kama bara Jehova ra mayuni kama, pât nani tilara?

      “Job bapi buanka ba pat walram, bara kaikram ningkara nahki munan ba Dawan mita” (Jems 5:11).

      Makabi walanka nani: ¿Sitan Job ra dîa traika kaikanka nani mangkan? ¿Jehova Job ra nahki yamni munan?

      Job 1:1-3:26; 4:7; 32:1-5; 34:5, 21; 35:2; 36:15, 26; 38:1-7; 40:8; 42:1-17.

  • Moses Jehova ra mayunaia saki brisa
    Baibil wina smalkanka nani lan takisna
    • Miriam kaikisa fero luhpia mairin ba bibi Moses ba saki brisa

      SMALKANKA 17

      Moses Jehova ra mayunaia saki brisa

      Kau Idsip ra iwi kan ba ra, upla nani Jekob pamalika ra kan ba, Israel uplika nani nina mâkan. Jekob bara Josep pruan ningkara, fero raya kum aimakan. Naha feroka, sibrin kan Israel uplika nani ba, kau karnakira taki kan Idsip uplika nani wal. Baha tâwan alba daukan. Taibi muni kan blok paskaia, bara insla ra karna wark takaia. Idsip uplika nani piu bani kau saura muni kan kuna, Israel uplika nani ba kau ailal taki kan. Fero baha laik apia kan, Israel luhpia waitna aisuban nani sut ikaia adarka yan, kuna luhpia mairin nani lika apia. ¿Nu sma nahki Israel uplika nani sirang iwan?

      Israel mairka kum nina Jocabed, bibi painkira kum baikan. Kan kahbaia wisi, baskit kum ra mangki Nilo awalka ra yauhrus tilara swin. Miriam, bibika lakrika mairin, lamara takaskan dîa takbia sapa kaikaia.

      Fero luhpia mairin ba awala ra wan aihtabaia bara baskit ba kaikan. Bilara bibi kum ini kan ba kaiki umpira kaikan. Miriam makabi walan: “¿Want sma mairin kum plikamna, man sirkam ra tiala dakakbia dukiara?”. Witin âu win, bara Miriam, yaptika pali brih balan. Fero luhpia mairin Jocabed ra win: “Naha bibika brih was, main kaiks yang dukira bara mai aibapamna”.

      Moses plapisa

      Tuktika pâwan taim, Jocabed fero luhpia mairin ra brih wan. Witin Moses nina yan bara ai luhpia baku pakan. Moses pâwan king luhpia baku bara dîa brin dauki kan sip kan briaia. Kuna Jehova ra ai auya tikras pali kan. Moses nu kan witin ba Israel uplika kum kan, Idsip uplika lika apia, bara Jehova ra baman mayunan.

      Mani 40 alkan taim, Moses lukan ai uplika nani ra hilp munaia. Yu kum kaikan Idsip uplika kum Israel uplika alba kum ra pruki kan. Baha kaikan ba ra, Moses Idsip uplika ra ai karnika aiska wal pruki ikan, bara wîna tara ba auhya ra yukukan. Fero nu takan taim, Moses ra ikaia trai kaikan, kuna witin plapi Madián ra wan. Bahara, Jehova witin ra main kaikan.

      “Kasak lukan lâka mita Moses [...] Idsip kingka luhpia mairin ba luhpia mâkan kaia want apia kan. [...] Gâd uplika nani aikuki ni pât wahwaia ba kau pain lukan” (Hibru Nani 11:24, 25).

      Makabi walanka nani: ¿Idsip ra Israel uplika nani ra nahki muni kan? ¿Moses Idsip wina dîa muni plapan?

      Blasi Sturka 49:33; Impakan Sturka 1:1-14, 22; 2:1-15; Sturka Nani 7:17-29; Hibru Nani 11:23-27.

  • Dus sirpi ba pauta baku buki klauhisa
    Baibil wina smalkanka nani lan takisna
    • Moses dus sirpi buki klauhi ba mawan ra

      SMALKANKA 18

      Dus sirpi ba pauta baku buki klauhisa

      Moses Madián ra 40 mani iwan. Baha taim, luhpa nani brin marit takan ba ra. Yu kum, ai sîpka nani main kaiki kan Sainai ilka lamara, bara diara aihkakira kaikan. Dus sirpi kum pauta baku buki klauhi kan ¡kuna amras kan! Moses dîa taki ba bal kaikan taim, dus sirpi ba wina bîla baikra kum walan. Bîla baikra ba win: “¡Moses! Kau lamara balpara. Sûskam nani ba daiks tasba holi ra buisma”. Jehova kan, Moses wal aisaia wisi insal kum yus munan.

      Moses sirang iwan bara ai mawan prakan. Bîla baikra win: “Yang kaikri Israel uplika nani ba pât pali wahwisa. Idsip uplika nani wina pri sakaisna bara tasba pain kum ra brih waia. Bara yang want sna, upliki nani ra Idsip wina man sâkma”. ¿Moses tâ iwan lukisma?

      Moses witin ra makabi walan: “¿Ya ai blikan ba nu takaia want kabia taim, dîa wimna?”. Gâd pana win: “Man wis Jehova, Ebraham Gâdka, Aisak Gâdka bara Jekob Gâdka mai blikan”. Moses win: “¿Bara uplika nani ai walras kaka?”. Jehova sain kum yan witin ra hilp munai ba marikaia dukiara. Witin ra win ai kînka ba tasba ra batakbia. Batakan taim, ¡kînka ba piuta kum takan! Ningkara, Moses piuta ba waika ra alkan, bara kli kîn kum takan. Baku bara Jehova witin ra win: “Naha sainka na daukma taim, yang mai blikri ba marikma”.

      Kuna Moses win: “Upla mawan ra yang pain turi sip aisaras”. Jehova pramis munan: “Yang mai wimna dîa aisaia sma ba, baku sin muihkam Eran blikamna hilp mai munbia dukiara”. Nanara Moses nu takan Jehova hilp munai ba. Idsip ra kli wan bara ai maya, ai luhpia nani brih wan.

      “Dîa aisaia bara nahki aisaia sma ba dukiara lika uya lukpara; kan aisaia piua aimakbia ba ra, Gâd mita maikbia diara aisaia sma ba” (Matiu 10:19).

      Makabi walanka nani: Moses ai sîpka nani main kaiki kan taim, ¿dîa kaikan? ¿Jehova Moses ra dîa daukaia makaban?

      Impakan Sturka 3:1-4:20; Sturka Nani 7:30-36.

  • Klala yumhpa pas nani ba
    Baibil wina smalkanka nani lan takisna
    • Fero mawan ra Moses bara Eran

      SMALKANKA 19

      Klala yumhpa pas nani ba

      Israel uplika nani ba alba kan bara Idsip uplika nani mita wark karna pali takaia taibi muni kan. Jehova blikan Moses bara Eran ra naha maisa pakanka fero ra yabaia: “Upla iwras tasbaya ra mayunaia dukiara swis upliki nani taki wabia”. Fero ba uba tara puli kan bara pana win: “Jehova dîa wibia ba kupi lukras. Israel uplika nani swirka wabia apia”. Baha wina, fero ba taibi munan wark kau karna takaia. Kuna Jehova smalkanka kum yabai kan. ¿Dîa daukan? Idsip ra klala ten blikan. Jehova Moses ra win: “Fero bîli walras sa. Witin Nilo awalka ra kabia yauhka titan. Upliki nani taki waia swiras kan bamna, awala laya ba aiska tala ra lakan kabia, wih bara maisa paks”. Moses bîla wali bara fero ra kaikaia wan. Fero kaikan Eran ba ai kînka wal Nilo awalka ra prukan, bara laya ba tala takan. Bisbaya takan, awala laya ba saura kan diaia, inska nani ba pruan. Kuna fero ba swiras kan upla iwras tasbaya ra wabia.

      Yu 7 ningkara, Jehova Moses ra kli blikan fero ra maisa pakanka kum yabaia: “Upliki nani taki waia swiras sma kaka, Idsip ra pik pik ailal takbia”. Fero bîla walras kan bara, Eran ai kînka bukan bara kuntri aiska ra pik pik ailal takan. Upla nani watla ra pik pik nani man kan, krikrika nani ra, plun plitka nani ra... ¡Plis nani sut ra kan! Fero ba Moses ra win: “Klala ba Jehova ra makas danh takbia. Ningkara, Israel uplika nani swirka taki wabia”. Jehova klala ba alki takaskan, Idsip uplika nani pik pik ailal pruan ba asla daukan. Tasba aiska ba bisbaya takan kuna, aima wala fero swiras kan upla nani taki wabia.

      Ningkara, Jehova Moses ra win: “Eran ai kînka wal tasba ra prukbia. Prukbia taim, tasba yuya ba tairi takbia”. Bara baku kan, plis sut ra tairi takan upla nani ra sami kan. Idsip uplika kum kum fero ra win: “¡Naha klalka na Gâd wina aula!”. Ban sakuna, fero Israel uplika nani taki wabia swiras kan.

      Ten ba wina klala yumhpa Idsip ra: Nilo laya tala takan, pik pik bara tairi nani

      “Karniki ba witin nani ra marikaia sna; baku witin nani tânka bribia yang nini ba [“Jehova”, TNM]” (Jirimaya 16:21).

      Makabi walanka nani: Klala yumhpa ba, ¿ani nani kan? Jehova naha klalka nani, ¿dîa muni blikan?

      Impakan Sturka 5:1-18; 7:8-8:19; Nihimaya 9:9, 10.

  • Kau klala wala nani 6
    Baibil wina smalkanka nani lan takisna
    • Kruhkru ailal

      SMALKANKA 20

      Kau klala wala nani 6

      Moses bara Eran wan fero ra kaikaia Gâd maisa pakanka yabaia dukiara: “Kuntri ra walmu nani blikamna upliki nani taki waia swiras sma kaka”. Walmu nani tausin tausin Idsip uplika lalahkira bara umpira nani watla ra diman. Walmu ni banhwan kan kuntri aiska. Gosen tasbaya ra Israel uplika nani iwi kan bâra lika apia. Naha klalka walhwal ba bara wala nani balan ba, Idsip uplika nani ra baman saura munan, kuna Israel uplika nani ra lika apia. Moses ra fero bik takan: “Jehova ra makas naha walmuka nani ba sâkbia, ba wina uplikam nani ba taki waia sip kabia”. Ban sakuna Jehova sakan taim, fero ai lukanka chens munan. ¿Jehova ya ba yu kum fero ba ai tânka bribia lukisma?

      Jehova, ningkara win: “Fero ba, Upliki nani swika taki waras kabia kaka, Idsip uplika daiwra nani siknis taki prubia”. Yu wala ra, Jehova win kan ba takan, kuna Israel uplika daiwra nani lika pruras kan. Ban sakuna, fero kiama karna kan ba mita, swin taki waras kan.

      Ba wina, Jehova Moses ra kli blikan fero ra wabia bara yamhpus pasa ra yakabaia. Bara yamhpus nani ba, tasba yuya sâtka kum ra tauan, bara Idsip uplika nani sut purara yakawan. Baha tasba yuya ba munan, witin nani bara daiwan nani ra yukri nani takbia. Kuna aima wala fero Isrel uplika nani ra win: “Taki wama apia”.

      Idsip klalka nani por, paip bara siks: walmu, daiwan siknis, yukri nani taya ra

      Jehova kli Moses ra blikan fero ra kaikaia naha maisa pakanka yabia dukiara: “¿Upliki nani taki wabia kau swiras? Yauhka yarka ais mâ auhbia”. Yu wala, ais mâ, pauta, aluani Jehova blikan. Idsip uplika nani baha sât payaska kaikras kan. Unta bara dus nani sut sauhkan, kuna Gosen ra lika apia. Ba ningkara fero ba win: “Jehova ra makas naha takaskbia, bara sip kabia taki waia”. Kuna isti pali lî bara ais mâ auhi kan ba takaskan taim, fero ai lukanka chens munan.

      Baku bamna Moses win: “Pasa tara luan ningkara inma wahia takaskan ba, nanara kruhkru nani pibia”. Kruhkru nani ba, tristrisia talia sa. Dus wahia takaskan kan nani ba kruhkru milian nani tak pin. Fero Moses ra bik takan: “Jehova ra makas kruhkru nani ba sâkbia”. Kuna Jehova kruhkru nani sakan taim, fero ban ai kiama karna kan.

      Ningkara, Jehova Moses ra win: “Kasbrika tani ra mihtam buks”. Isti tihmia pali takan. Yu yumhpa, Idsip uplika nani diara kaikras kan. Israel uplika nani baman ai watla nani ra ingni bri kan.

      Idsip klalka nani sem, et bara nain: ais mâ, kruhkru nani, tihmu tara

      Fero ba Moses ra win: “Man bara uplikam nani sip sa taki waia, kuna daiwram nani ba nâra swis”. Moses pana win: “Wan Gâdka ra sakripais baku yabaia dukiara daiwan nani ba brih waia sna”. Fero ba ai kupia sauhki karna aisan: “¡Na wina taki was! Kli mai kaikamna kaka, mai ikamna”.

      “Man nani aima wala ra tânka brima yamni ba saura ba wal tânka aihka ba, Gâd ra mayuni ba, Gâd ra mayunras ba” (Malaquías 3:18).

      Makabi walanka nani: ¿Ani nani kan klala 6 wala Jehova blikan ba? Klala 6 nani ba, ¿dîa muni sât wala kan klala pas yumhpa nani ba wal?

      Impakan Sturka 8:20-10:29.

  • Klala 10 ba
    Baibil wina smalkanka nani lan takisna
    • Israel uplika kum ai durka playka ra sain mangkisa tala wal

      SMALKANKA 21

      Klala 10 ba

      Moses fero ra pramis munan kli wih kaikaia trai kaikbia apia. Bara kau waras kaina ra win: “Tihmia lilapas ra, Idsip pamalika luhpia almuk waitna nani, sut prubia. Fero luhpia almuk bara alba luhpia nani sin”.

      Jehova Israel uplika nani ra win: “Plun sât wala kum ridi dauks. Mani kum gutska bara sîpka lupia kum iks, talia ba wal dur playka nani ra yûks. Wîna ba angki bara brit îs âpu wal pi banhs. Ridi bas taki waia dukiara, kwalkam bara sûskam nani dimi. Naha tihmia pri mai sakamna”. ¿Damra walisma Israel uplika nani nahki lilia kan?

      Tihmia lilapas ra, Jehova insalka ba Idsip watla nani sut ra wan. Durka playa ra tala sainka âpu kan nani ba, luhpia waitna almuk ba pruan. Tala sainka bri kan watla nani ra, insal ba luhpa nani ra diara munras kan. Idsip uplika nani sut, lalahkira bara umpira nani, luhpa kum lus tiwan. Israel luhpia nani lika, kumi sin pruras kan.

      Fero luhpia almukka sin pruan. Fero kau sip alki takaskras kan ba mita, Moses bara Eran ra win: “¡Na wina taki was! ¡Mahka was bara Gâdkam ra mayuns! ¡Daiwram nani brih mahka taki was!”.

      Baha tihmika kati ba kau ingni piua ra kan. Israel uplika nani Idsip wina taki wan taim, pamali nani ra bara kiamka nani ra asla takan kan. Waitna 600.000 bâra kan, tuktan bara mairin nani dakni tara kum sin. Baku sin upla ailal Israel uplika nani apia kan ba, witin nani wal wan Jehova ra mayunaia dukiara. ¡Las kat Israel uplika nani pri kan!

      Jehova pri sakan ba ai kupia kraukaia dukiara, mani bani baha pata sât wala ba ridi daukaia kan. Insal luan yua nina mâkan.

      Israel uplika kum ai durka playka ra sain mangkisa tala wal

      “Man bâk karniki ba marikaia king mai mangkri, bara tasba aiska ra yang nini ba latan marikaia” (Roman 9:17).

      Makabi walanka nani: ¿Klala 10 ba ani kan? ¿Dîa daukaia kan Israel uplika nani baha klalka wina ai kan kahbaia dukiara?

      Impakan Sturka 11:1-12:42; 13:3-10.

  • Sain tara ba kabu pauni ra
    Baibil wina smalkanka nani lan takisna
    • Fero bara ai suldawika nani

      SMALKANKA 22

      Sain tara ba kabu pauni ra

      Israel uplika nani Idsip wina takan ba fero walan taim, swin taki wan ba dukiara ai kupia lakan. Ai suldiarka nani ra adar yan: “War trukki nani ba ridi dauki kaisa nina blikaia. ¡Pri swiaia apia kan!”. Bamna, witin bara ai suldiarka nani Israel uplika nani ra alkaia nina blikan.

      Jehova ai uplika nani ra tâ bri kan, kakna ra mukus kum wal, tihmia ra pauta klahwan kum wal. Kabu pauni ra brih wan bara win bahara ai tintka nani mâkbia.

      Baha wina Israel uplika nani kaikan fero ai suldiarka nani wal ai nina bliki aula kan ba. Israel uplika nani ba Idsip suldiarka nani wih bara kabu pauni wal lilara kan. Witin nani karna aisi Moses ra win: “¡Yawan pruaisa! ¿Dîa kan Idsip wina ai sakram?”. Kuna Moses pana win: “Si bripara. Bîla kaiks bara kaikma nahki Jehova swaki wan sâkbia”. ¿Rait apia Moses ba Jehova ra luki tniwi pali kan?

      Ningkara, Jehova win Israel uplika nani ra ai tintka watla nani slingbia. Baha tihmika, Jehova mukus ba kitbi Idsip uplika nani wih Israel uplika nani wal, lila kat mangkan. Idsip uplika nani sait ra tihmu kan, kuna Israel uplika nani tani ra ingni bâra kan.

      Ningkara, Jehova Moses ra win ai mihta kabu purara sakbia. Ba wina, yan pasa karna kum kraukbia tihmia aiska. Kabu ba tar baiwan, bara lilara yabal kum takan. Israel uplika nani milian ba, tasba lâwan ku luan lî kutbanka wâl lila bâk baila wala kat.

      Israel uplika nani kabu munhta lâwan bâk wapisa lî kutbanka lamak

      Fero suldiarka nani ba Israel uplika nani ra nina blikan kabu munhta lâwan bâk. Kuna Jehova Idsip uplika tilara turban tara kum daukan. Ai trukka wîlka nani daiwi kan. Bara suldiar nani ba ai karma kalkan: “¡Naha wina mahka wap! Jehova ai uplika nani tâwan aiklabisa”.

      Jehova Moses ra win: “Mihtam kabu purara sakbi bris”. Ban wina, lî kutbanka nani ba Idsip suldiarka nani purara kahwan. Fero bara ai suldiarka nani sut pruan. Kumi sin raya takaskras kan.

      Kabu baila wala ra, lawana kum wal upla nani sut Gâd ra mayunan: “Jehova ra aiwanamni, pura luanka tara kum brin ba, aras âiulra nani araska kabu ra rungki tikan bamna”. Tawan ba aiwani kan, bara mairin nani ba dans puli singbaika nani pruki kan. Sut lilia pali kan, kan nanara witin nani rait pali pri takan.

      “Yawan sip sa kasak luki kira wiaia: “Dawan sika yang ra hilp ai muni ba; yang sibrin lukamna apia. ¿Upla yang ra dîa ai munbia ki?”” (Hibru Nani 13:6).

      Makabi walanka nani: ¿Kabu pauni ra balan taim dîa muni Israel uplika nani si bri kan? ¿Jehova dîa daukan Israel uplika nani swaki sakaia dukiara?

      Impakan Sturka 13:21-15:21; Nihimaya 9:9-11; Lawana Nani 106:9-12; 136:11-15; Hibru Nani 11:29.

  • Jehova ra pramis kum dauki banhwisa
    Baibil wina smalkanka nani lan takisna
    • Sinai ilka plahpia ra Israel uplika nani

      SMALKANKA 23

      Jehova ra pramis kum dauki banhwisa

      Israel uplika nani ba Idsip wina taki wan, kati 2 luan ningkara Sainai ilka ra wan bara bahara takaskan. Baku ba ra Jehova Moses ra makaban baha ilka ra uli wabia, bara win: “Israel uplika nani yang swaki sakri. Lâika nani bara bîli wali banhbia kaka, wahbi sakri uplika nani kabia”. Moses il wina bal iwan taim, Israel uplika nani ra win Jehova dîa aisan ba. ¿Pana dîa win?: “Jehova wan wibia ba, yang nani sut daukamna”.

      Ba wina, Moses kli il ra ulan. Bahara Jehova witin ra win: “Yu 3 lubia ningkara, upla nani wal aisamna. Sainai ilka ra ulaia apia upla nani ra maisa paks”. Moses bal iwan bara Israel uplika nani ra win ridi taki banhbia Jehova ra walaia dukiara.

      Sainai ilka bahna ra mukus siksa kum bara imiula nani kaikan Israel uplika nani

      Yu 3 ra, Israel uplika nani mukus siksa kum bara imyula nani il bahna ra kaikan. Baku sin, alwani karna pali kum bara aringka puhban binka walan. Ningkara, Jehova il bahna ra bal iwan pauta klahwan tilara. Israel uplika nani sibrin pali kan. Il aiska ba kiasma tilara kan bara karna pali nikwi kan. Aringka puhban binka ba kau kau karna taki kan. Bamna Jehova win: “Yang Jehova, gâd wala nani ra mayunaia apia”.

      Moses kli il ra ulan, bahara Jehova lâ nani yan upla nani dukiara. Baha lâka nani ra win nahki witin ra mayunaia, bara nahki wataukaia ba. Moses ulban bara ningkara Israel uplika nani ra aisi kaiki yan. Witin nani pramis takan: “Jehova wan makabi ba, sut yawan daukbia”. Baku bara, Gâd ra pramis kum daukan, sakuna ¿daukbia ki?

      “Jehova Gâdkam ra latwan kaiks kupiam aiskakira, sulkam aiskakira bara sinskam aiskakira wal” (Matiu 22:37 [TNM]).

      Makabi walanka nani: ¿Sainai ilka ra dîa takan? ¿Israel uplika nani dîa pramis munan?

      Impakan Sturka 19:1-20:21; 24:1-8; Kli Smalkan 7:6-9; Nihimaya 9:13, 14.

  • Ai pramiska dauki banhras
    Baibil wina smalkanka nani lan takisna
    • Israel uplika nani ba aiwani bara dans pulisa gul bîpka lilkika tnaya ra

      SMALKANKA 24

      Ai pramiska dauki banhras

      Jehova Moses ra win: “Il ra nâra sna, bal uls. Walpa tanhta ra lâika bîla nani ulbi maikaisna”. Moses ulan bara tihmia 40, kakna 40 il ra takaskan. Bâra kan taim, Jehova walpa tanhta 2 ra Lâ 10 Moses ra ulbi yaban.

      Moses tasba ra lulkisa walpa tanhta nani ba

      Piu wiria, Israel uplika nani ba lukan Moses witin nani ra lulki swin. Ba mita Eran ra win: “¡Yawan tâ uplika kum want sa, bara gâd kum paski wanks!”. Eran pana win: “Gulkam nani sal aik”. Baku bara witin gul ba slilki bîp lupia lilka kum paskan. Upla nani ba win: “¡Naha bîpka lupia na wan gâdka sa, Idsip wina wan sakan ba!”. Lilia tara kum dauki banhwan bara tâ krikan gul bîpka lupia ba mayunaia. ¿Baha saura kan? Âu, kan upla nani ba pramis takan kan, Jehova ra baman mayunaia. Kuna nanara, ai pramiska ba daukras sa.

      Jehova kaikan dîa taki ba, bara Moses ra win: “Upla nani ra was. Kan bîli wali daukras sa, gâd bahki ra mayunisa”. Moses walpa tanhta 2 ai mihta ra brih il wina bal iwan.

      Moses upla nani lamara wan ba ra, aiwani kan walan. Bara witin kaikan upla nani dans puli bara bîp lupia lilka mayuni kan. Moses ai kupia tara baikan. Walpa tanhta 2 ba tasba ra lulkan, bara baiwan. Isti pali bîp lupia lilka ba sauhkan. Ba wina Eran ra makabi walan: “¿Nahki kupiam alkan naha diara saura pali na daukaia?”. Eran pana win: “Kupiam baikpara. Man nu sma witin nani nahki ba. Gâd kum want kan, baku gul ba pauta ra mangkri bara naha bîpka lupia lilka takan”. Eran baha daukan ba saura kan. Moses kli il ra uli wan bara Jehova ra bik taki makaban upla nani ra padin munbia.

      Jehova ai bîla walaia want kan nani ra padin munan. Tânka tara pali kan Jehova bîla walaia bara Moses ra sin, ¿rait apia?

      Gâd ra pramis munma ba ra, piua wihka takaskpara daukaia, kan witin kupia lâka apia sa taniskira ba. Pramiskam ba kat dauks (Smasmalkra 5:4).

      Makabi walanka nani: ¿Moses il ra kan taim Israel uplika nani ba dîa daukan? ¿Il wina bal iwan taim Moses dîa daukan?

      Impakan Sturka 24:12-18; 32:1-30.

  • Gâd ra mayunaia dukiara tint watla kum
    Baibil wina smalkanka nani lan takisna
    • Tint watla ba bara ai latka

      SMALKANKA 25

      Gâd ra mayunaia dukiara tint watla kum

      Moses Sainai ilka ra kan taim, Jehova win tint watla kum paskbia, bara sât wala kaia kan, bahara Israel uplika nani Gâd ra mayunaia kan. Baku sin, Gâd tintka watla ba sip kan brih waia witin nani anira wabia ba ra.

      Jehova win: “Upla nani ra makas dîa yabaia sip ba, hilp munaia Gâd tintka watla paskaia”. Israel uplika nani gul, silbar bara walpa manakira yaban. Baku sin sîp taya kwalka, linin kwalka, daiwan wala nani taya bara diara wala nani sin yan. Kupia pihnikira nani kan, diara ailal prisant yaban baha mita Moses wiaia kan: “¡Aitani sa! Kau bri balpara”.

      Tint watla paskaia hilp munaia dukiara Israel uplika nani ai prisantka nani yabisa

      Gâd tintka watla paskaia, diara lankira waitna bara mairin ailal hilp munan. Pain paskbia dukiara Jehova sins lâka yaban. Kum kum trit paski kan, pitbi kan apia kaka mami kan. Wala nani gul wal diara paski kan, walpa klaki kan, apia kaka dus wal tat paski kan.

      Gâd adar yaban ba kat Gâd tintka watla ba paskan. Pamaia kwalka tara kum paskan, Gâd tintka watla ba pîs 2 ra baiki sakan: Plis Holi bara Holikira ba. Lâ auhbaika watla ba Holikira ra kan, gul bara akasia dusa wal paskan kan. Holi ba ra, kiandil mina kum gul ni paskan ba bâra kan, tibil kum bara altar kum sîka mâka kîa painkira angkaia dukiara. Lata tani ra, bisin tara kum bâra kan bara altar tara kum. Israel uplika nani lâ auhbaika watla kaikuya taim, Jehova bîla walaia pramiska ra, kupia krawi kan. ¿Nu sma Lâ daukanka kum ba dîa sa? Pramis tara kum sa.

      Jehova, Eran bara ai luhpia nani ra wahbi sakan, prîs nani kaia bara Gâd tintka watla ra wark takbia. Bahara main kaikaia kan, Jehova ra prisantka nani dauki yabaia kan. Eran prîs tara ba baman Plis Holikira ra dimaia sip kan. Mani kum bilara aima kumi baman dimi kan, witin silp ai saurka, ai pamali saurka, bara Israel uplika nani saurka tâwan sakripais kum yabi kan.

      Israel uplika nani ba Idsip wina takan mani 1 ningkara, Gâd tintka watla ba paski tnata mangkan. Jehova ra mayunaia dukiara nanara plis kum bri kan.

      Jehova tintka watla banhta ra mukus kum mangki bara ai prana ni banhkan. Baku marikan Jehova lilia kan. Gâd tintka watla banhta ra mukus ba takaski kan kaka, Israel uplika nani ba baha kat takaski kan. Kuna mukus ba kitwi kan taim, nu taki kan plis wala ra waia kan. Gâd tintka watla ba slingbi bara mukus ba nina bliki kan.

      “Bara yang bîla baikra tara kum walri king iwaika ba wina naku aisi kan: “Kaiks, nanara Gâd ba upla nani tilara ai watla brisa. Witin nani wal iwbia, bara witin nani ba ai uplika nani pali kabia, bara Gâd lika witin nani wal kabia”” (Param Marikan 21:3).

      Makabi walanka nani: ¿Jehova Moses ra dîa paskbia win? ¿Jehova Eran bara ai luhpia nani ra dîa warkka nani yaban?

      Impakan Sturka 25:1-9; 31:1-11; 40:33-38; Hibru Nani 9:1-7.

  • Biki kakaira nani 12 ba
    Baibil wina smalkanka nani lan takisna
    • Israel waitnika nani Kenan tasbaya biki kaikisa

      SMALKANKA 26

      Biki kakaira nani 12 ba

      Sainai ilka wina Israel uplika nani ba wan. Parán upla iwras tasbaya bâk impakan Cadés nina mâki pliska kat. Bahara Jehova Moses ra win: “Waitna 12 blîks kiamka bani wina kum, Kenan biki kaikaia, Israel uplika nani ra yabaisna tasbaya ba”. Baku ba ra, Moses waitna 12 wahbi saki bara win: “Kenan ra was, bara laki kaiks tasbaya ba insla daukaia sip sa sapa. Uplika nani ba karna apia kaka swapni, bara tawan ra apia kaka tint watla nani ra iwisa sapa”. Kenan ra wan biki kakaira nani 12 ba, Caleb bara Jasua sin tila ra wan.

      Israel uplika nani brukwisa bara sari takisa

      Yu 40 ningkara biki kakaira nani ba balan, kwah damni mâ, drap bara wain mâ bri balan. Bara naha sturka aisan: “Kenan ba tasba pain kum sa, kuna uplika nani ba karna sa bara tawanka nani ba kutbanka pura ra pali brisa”. Bara Caleb naku win: “¡Yawan pura luaia sip sa! mahka wap!” ¿Caleb dîa muni baku win? Jasua bara witin Jehova ra luki tniwi kan bamna. Tânka wala ra biki kakaira wala nani 10 ba win: “¡Wabiara! uplika nani ba yari bara tarka tara nani sa, yawan tristrisia talia sa witin nani wal praki kaikbia kaka”.

      Israel uplika nani spiritka mâya ra iwan, ai tila ra brukwan: “Tâ upla wala saki Idsip ra tawi wap. ¿Kenan ra dîa mata waia? ¿Wan ikbia dukiara? Jasua bara Caleb win: “Kaisa Jehova bîla walaia, witin wan kan kahbia. Si bripara”. Kuna Israel uplika nani ba bîla walras kan. Kau pali Caleb bara Jasua ra ikaia want kan.

      ¿Jehova dîa daukan? Moses ra win: “Israel uplika nani tâwan diara pain ailal daukri, kuna witin nani ban bîli walras sa. Baku ba ra, upla iwras tasbaya ra 40 mani swiaisna, prubia ba kat. Ai luhpia nani baman, Jasua bara Caleb Israel uplika nani ra yabaia pramis munri tasbaya ra iwbia.”

      “¿Dîa kan man nani si brisma ki? ¡Man nani kasak lukan lâka uya briras sma!” (Matiu 8:26).

      Makabi walanka nani: ¿Biki kakaira nani 12 ba Kenan wina balan taim dîa takan? Caleb bara Jasua Jehova ra luki tniwi kan ba, ¿nahki marikan?

      Kulki Kaikanka 13:1-14:38; Kli Smalkanka 1:22-33; Lawana Nani 78:22; Hibru Nani 3:17-19.

  • Jehova mapara buisa
    Baibil wina smalkanka nani lan takisna
    • Coré bara ai nina blablikra nani Moses bara Eran Mawan ra buisa

      SMALKANKA 27

      Jehova mapara buisa

      Piu kum ningkara, Israel uplika nani upla iwras tasbaya ra kau bâra kan taim, Coré, Datán, Abiram bara 250 waitna wala nani Moses mapara buan. Bara win: “¡Naha kat aitani sa, man nani wal! ¿Dîa muni man wan tâ briaia sma? ¿Bara dîa muni Eran prîs tara kaia sa? Jehova man bara Eran baman wal asla apia sa, yang nani wal sin sa”. Jehova laik apia kan baha aisi banhwan ba, kan ai dara walan ai mapara buan sa.

      Moses Coré bara witin wal kan nani ra win: “Titan ra Gâd tintka watla ra bal, sîka mâka angkaia watlikam nani ba bri bal, Jehova wan marikbia yaura wahbi sakan ba”.

      Yu wala, Coré bara 250 waitna nani Gâd tintka watla ra wan Moses wal asla prawaia. Prîs nani baku bahara witin nani sîka mâka angkaia tâ krikan. Baku ba ra, Moses bara Eran ra Jehova win: “Coré bara ai uplika nani lama wina taks”.

      Coré Gâd tintka watla ra wan Moses bâra kan ba. Kuna Datán, Abiram bara ai pamali nani want apia kan takaia. Jehova Israel uplika nani ra win: “Coré, Datán bara Abiram tintka watla wina laihura taks”. Israel uplika nani isti pali takan. Datán, Abiram bara ai pamali nani ai tintka watla lata tani ra bui kan. Ban wina, tasba ba kwawan bara mapa babura nani ra langkan. Bara Gâd tintka watla ra, kasbrika pura wina pauta kum bal iwan, Coré bara upla 250 nani ra sauhkan.

      Tasba kwawi Datán, Abiram bara ai pamali nani ra langkisa

      Ningkara Jehova Moses ra win: “Kiamka bani tâ uplika nani ai kînka nani bri balbia. Ai kînka nani ra tâ uplika bani nina uls. Kuna, Libait kiamka kînka ra lika Eran nina uls. Gâd tintka watla ra dingks kînka sut. Baha waitnika wahbi sakri kînka ba ra, tangni nani baiwbia”.

      Yu wala, Moses kîn nani saki tâ uplika nani ra marikan. Eran kînka ra, tangni nani baiwi kan, bara amans pâwan nani bri kan. Baku Jehova param marikan Eran ra wahbi sakan prîs tara kaia.

      “Tâm bri uplika nani ba bîla wals, bara ai adarka nani kat dauki bas” (Hibru Nani 13:17).

      Makabi walanka nani: Coré bara waitna wala nani, ¿dîa muni Moses mapara buan? Jehova Eran ra prîs tara kaia wahbi sakan ba, ¿dîa muni yawan nu sa?

      Kulki kaikanka 16:1-17:13; 26:9-11; Lawana Nani 106:16-18.

  • Biriku kum turi aisisa
    Baibil wina smalkanka nani lan takisna
    • Gâd insalka kaikan taim yabal ra bawan Balaam birikuka ba

      SMALKANKA 28

      Biriku kum turi aisisa

      Upla iwras tasbaya ra mani 40 lama Israel uplika nani bâra kan. Tawan karnakira nani ailal pura luan kan. Moab kuntrika twi bilara nanara takaski kan, Jordan awala lalma tani ra, pramis tasbaya ra dimaia lamara kan. Balac, Moab kingka ba, sibrin kan Israel uplika nani ba ai tasbaya dakbia. Ba mita waitna kum nina Balaam ra makaban Moab ra wabia Israel uplika nani ra lahtubia dukiara, ai bîla karna wal aisabia diara saura witin nani ra takbia.

      Kuna Jehova Balaam ra win: “Israel uplika nani ra lahtuma apia”. Baku ba ra, Balaam want apia kan Moab ra waia. King Balac aima wala paiwan bara pramis munan dîa want ba yabaia. Kuna Balaam kli apia win paiwanka ba. Baku bamna Gâd win: “Adar maikisna waia, ban sakuna yang mai wimna ba kat aisama”.

      Balaam ai birikuka ra uli Moab ra wan, waupasa tani ra. Ai lukanka kan ba, Israel uplika nani ra lahtubaia. Ban sakuna Jehova wi kan daukbia apia. Baku ba ra, Gâd insalka ba aima 3 yabal ra takan. Balaam insal ra sip kaikras kan, kuna ai birikuka lika. Tâura birikuka ba twi bîla kum ra diman. Ningkara, biriku ba walpa kutbanka kum lama pali ra wih prawan bara Balaam mina ba taiban. Las ra, biriku ba yabal lila kat bawan. Aima bani, Balaam dus kum wal biriku ra pruki kan.

      Ningkara, Jehova yan biriku turi aisabia. Biriku ba Balaam ra makabi walan: “¿Dîa muni ai prukisma?”. Balaam win: “Kan upla sinskas baku ai sakisma. Ispara kum brisna kaka, mai ikamna”. Biriku ba win: “Mani ailal yang purira ulram. ¿Aima kum baku mai munri?”.

      Baku ba ra, Jehova swin Balaam insal ba kaikbia. Insal ba win: “Jehova maisam pakan Israel ra lahtubaia wama apia”. Balaam pana win: “Yang mistik takri. Waitla ra kli wamna”. Kuna insal ba pana win: “Moab ra sip sma waia, kuna Jehova dîa mai wibia ba kat aisama”.

      ¿Balaam lisin ba lan takan lukisma? Apia. Kan ningkara, Israel ra lahtubaia aima 3 trai kaikan. Kuna aima 3 ra, Jehova yan blisin kum aisabia lahtuban kum watlika ra. Tnata ra, Israel uplika nani Moab mapara aiklaban bara Balaam pruan. Kau pain kaia kan, tâ wina Balaam Jehova bîla wali daukan kata, ¿rait apia?

      “Upla diara bri ba tumisma ba aman kaiki damra wali bas man nani, kan upla rayaka ba lika diara ailal bri ba mita raya apia” (Luk 12:15).

      Makabi walanka nani: ¿Balaam dîa muni Moab ra wan? ¿Impakanka ra dîa takan?

      Kulki Kaikanka 22:1-24:25; 31:8; Nihimaya 13:2; 2 Pita 2:15, 16; Judas 11.

  • Jehova Jasua ra wahbi sakisa
    Baibil wina smalkanka nani lan takisna
    • Lâ watlika twilki prîs nani ba Jordan awalka ba luisa

      SMALKANKA 29

      Jehova Jasua ra wahbi sakisa

      Jasua lâ ba aisi kaikisa

      Moses Israel nisanka ra mani ailal bilara tâ brin, nanara pruaia lamara balan. Jehova win: “Man apia kama Israel uplika nani ra pramis tasbaya ra brih wabia ba. Kuna mai swiaisna tasbaya ba kaikma”. Baku bamna, Moses Jehova ra makaban tâ upla raya kum wahbi sâkbia, upla nani ra main kaikbia. Jehova pana win: “Jasua wal aisas bara witin ra wahbi sakri ba wis”.

      Moses Israel uplika nani ra win tisku witin prubia bara Jehova Jasua ra wahbi sakan sa pramis tasbaya ra tâ briaia dukiara. Baku bamna, Moses Jasua ra win: “Si bripara Jehova hilp mai munaisa”. Piu wiria ningkara, Moses Nebo ilka bahna ra ulan. Baha wina, Jehova marikan Ebraham, Aisak bara Jekob ra pramis munan tasbaya. Moses mani 120 bri kan taim pruan.

      Moses Jasua ra prîs bara waitna nani wala mawan ra bâk sakisa

      Jehova Jasua ra win: “Jordan awala ba lus bara Kenan ra dims. Yang hilp mai munamna Moses ra hilp munri baku. Yu bani lâika ba aisi kaikaia amya tikpara. Si bripara, kupia karnakira kaia sma. Was bara dîa mai wîri ba dauks”.

      Jasua Jeriko tawanka ra biki kakaira 2 blikan. Sturi aula ba ra, lan taki kabia kau diara wala nani bahara takan ba. Biki kakaira nani Jeriko wina tawi balan taim maisa pakan Kenan ra dimaia piua ba pain kan. Yu wala, Jasua upla nani ra win tint watla nani slingbia. Pas, Lâ auhbaia watla twilki prîska nani ra Jordan awalka ra blikan. Awalka ba lisamra dingkan kan, kuna prîs nani mina lî ra kangban taim, awala ba aubras kan bara lâwan. Baku ba ra, prîs nani awala bîla lâwan bâk wapan. Lila kat wan taim bahara takaskan, Israel uplika nani sut baila wala ra luan ba kat. Baha sainka kaikan taim, ¿lukisma ai kupia kraukan Jehova kabu pauni ra daukan ba?

      Baha manka nani sut ningkara, Israel uplika nani pramis tasbaya ra wan. Nanara sip kan utla nani mâkaia bara tawan nani paskaia. Sip kan wain nasla nani bara plun mâ wala nani mangkaia. Nasma bara bîp tialka laya bri tasbaya kum kan.

      “Yang mita piua bani ra tâm bri kamna, bara upla iwras tasbaya ra plun ailal maikamna” (Aiseya 58:11).

      Makabi walanka nani: Moses pruan taim, ¿Israel uplika nani tâ upla raya ba ya kan? ¿Jordan awalka ra dîa takan ba?

      Kulki kaikanka 27:12-23; Kli Smalkanka 31:1-8; 34:1-12; Jasua 1:1-3:17.

  • Rahab biki kakaira nani ra yukukisa
    Baibil wina smalkanka nani lan takisna
    • Rahab biki kakaira nani ra kan kahbisa suldawa nani ra sait walak bliki

      SMALKANKA 30

      Rahab biki kakaira nani ra yukukisa

      Israel biki kakaira nani ba Jeriko tawanka ra wan bara mairin kum nina Rahab watla ra takaskan. Jeriko kingka nu takan taim, Rahab watla ra suldiar nani blikan. Witin ai watla banhta ra biki kakaira nani ra yukukan, bara suldiar nani ra win plis wala ra witin nani ra plikbia. Baku ba ra, Rahab biki kakaira nani ra win: “Hilp mai munaisna, kan nu sna Jehova man nani wal sa bara naha tasbaya na dakbi brima. Plis kam pali pramis ai muns pamaliki ba swaki sâkma”.

      Witin nani Rahab ra win: “Windarkam ra kiwa pauni kum wilki swima kaka, pramis mai munisna upla nani wamtla bîla ra ba diara saura kumi sin takbia apia. Baku pamalikam ba swak takbia”.

      Rahab watla slingwras sa kiwa pauni kum windarka ra wilkan sa, Jeriko kutbanka nani slingwi ba ra

      Rahab biki kakaira nani ra hilp munan, ai watla windarka bâk kiwa kum wal alahbi, Jeriko wina yan taki waia. Biki kakaira nani Jasua ra kli tawi waras kaina ra yu 3 unta nani ra yukuwan. Ningkara, Israel uplika nani ba Jordan awala ba luan, bara baha tasbaya briaia ridi takan. Tâura, Jeriko tawanka ba dakbi briaia kan. Jehova adar yan, yu bani aima kum, tawan tnaya bâk wapaia. Baha daukan yu 6 bilara. Yua 7 ra, tawan tnaya bâk aima 7 wapan. Ningkara, prîs nani ba trumpit nani puhban, bara Israel suldiarka nani ai karnika aiska wal ai pura winan. Baku ba ra, tawan kutbanka nani ba slingwan. Rahab watla ba kutbanka ra kan, kuna slingwras kan. Rahab bara ai pamali ba swak takan, kan witin Jehova ra kasak lukan.

      “Rahab ra sin baku takan. Gâd mita witin ra kasakkira baku kulkan, witin daukanka ba tâka mita, kan sturi brin uplika nani ba ai watla ra yukuki brin, ningkara yabal walak sakan wan” (Jems 2:25).

      Makabi walanka nani: ¿Rahab biki kakaira nani ra dîa muni hilp munan? ¿Israel uplika nani Jeriko dakbi briaia dukiara dîa daukan? ¿Rahab bara ai pamali ra dîa takan?

      Jasua 2:1-24; 6:1-27; Hibru Nani 11:30, 31; Jems 2:24-26.

  • Jasua bara Gabaón uplika nani
    Baibil wina smalkanka nani lan takisna
    • Gabaón uplika nani, kwala almuk dimi Jasua bara ai suldiarka nani lamara auya

      SMALKANKA 31

      Jasua bara Gabaón uplika nani

      Jeriko ra dîa takan ba Kenan nisanka wala nani nu takan. Baha nisanka nani kingka nani ba Israel uplika nani mapara aiklabaia asla taki banhwan. Kuna Gabaón uplika nani lukanka wala brin. Kwala almuk nani dimi, Jasua ra kaikaia wan bara win: “Yang nani plis laihura wina aulna. Jehova dukiara wali banhri, Idsip bara Moab ra man nani tâmwan diara ailal daukan ba sin. Wan mapara aiklabaia apia pramis munma kaka, dukiam dadaukra nani kamna”.

      Jasua kasak lukan bara pramis munan mapara aiklabaia apia. Kuna yu 3 ningkara, Jasua nu takan Gabaón uplika nani rait pali tasba laih wina apia kan, Kenan wina kan. Baha mita Jasua makabi walan: “¿Dîa muni kunin wan munram?”. Witin nani pana win: “Yawan si brin kan ba mita. Yawan nu sa Jehova Gâdkam ba tâmwan aiklabisa. Pliskam pali ai iki banhpara”. Jasua ai pramiska daukan bara diara munras kan.

      Piu wiria, Kenan kingka 5 ai suldiarka nani wal Gabaón uplika nani mapara aiklabaia wan. Jasua bara ai suldiarka nani tihmia aiska wapan Gabaón uplika nani pri sakaia dukiara. Aiklabanka ba yu wala ra tâ krikan, titan pali ra. Kenan uplika nani plis sut ra plapi kan, kuna Jehova witin nani purara ais mâ tara nani yan kahwan. Baku ba ra, Jasua Jehova ra makaban lapta ba takaskbia. Kainara lapta ba aima kumi sin takaskras kan. ¿Jasua dîa muni baha makaban? Kan witin Jehova ra kasak luki kan. Ba mita lapta ba dimras kan. Baha yua ba tihmia iwras kan Israel uplika nani Kenan kingka bara ai suldiarka nani pura luan ba kat.

      Jasua kasbrika ra kaiki Jehova ra makabisa lapta ba takaskbia

      “Witin nani wisa ‘âu’, aisin ba baku âu kabia; witin nani wisa ‘apia’, aisin ba baku apia kabia, baha wina kau wala aisabia, baha saura” (Matiu 5:37).

      Makabi walanka nani: ¿Ai kan kahbaia dukiara Gabaón uplika nani ba dîa daukan? ¿Jehova Israel uplika nani ra nahki hilp munan?

      Jasua 9:1-10:15.

  • Tâ upla raya kum bara mairin kupia karnakira wâl
    Baibil wina smalkanka nani lan takisna
    • Barac Débora ra makabisa witin wal waia

      SMALKANKA 32

      Tâ upla raya kum bara mairin kupia karnakira wâl

      Jasua Jehova uplika nani ra mani ailal tâ brin bara 110 mani alki pruan. Israel uplika nani Jehova ra mayunan Jasua raya kan ba ra. Pruan taim, aidul nani mayunan Kenan uplika nani baku. Israel uplika nani ba Jehova bîla wali daukras kan na ra, witin swin Kenan kingka Jabín, trabil ailal mapara bukbia. Bamna, tawan uplika ba Jehova ra bik takan hilp munbia. Baku Jehova tâ uplika raya kum yaban, Barac nina mâki kan. Witin upla nani ra hilp munaia kan kli Jehova ra mayunaia.

      Débora ba prapit mairin kum kan. Barac ra makaban witin ra wih kaikbia, kan naha bîla Jehova blikan bara win: “Quisón tingnika ra was, 10.000 waitna nani wal, Jabín suldiarka nani mapara aiklabaia. Bahara, Sísara suldiarka nani lalka ba ra pura luma”. Barac witin ra pana win: “Wamna, yang wal wama kaka lika”. Bamna, Débora win: “Man wal wamna, kuna nu kaia sma Sísara man mita ikma apia. Jehova win mairin kum mita ikbia”.

      Débora, Barac bara ai suldiarka nani wal Tabor ilka ra uli ridi takan aiklabaia dukiara. Sísara nu takan taim, ai war trukka nani bara ai suldiarka nani, il bilara asla daukan. Débora Barac ra win: “Naiwa Jehova pura luanka maikbia”. Baku, Barac bara 10.000 waitna nani il wina bal iwan Sísara suldiarka nani mapara aiklabaia.

      Ningkara, Jehova daukan Quisón tingnika laya ba purak laiwbia, bara Sísara war aiklabaia trukka nani ba drapapa ra kakahwan. Sísara ai war trukka wina iwi plapi wan. Barac bara ai suldiarka nani Sísara suldiarka nani ra pura luan, kuna Sísara plapan bara mairin kum Jael nina mâki kan, tintka watla ra dimi yukuwan. Witin bîp tialka laya wiria yaban din bara blanhkit kum wal pura prakan. War aiklaklabra ba uba swapan kan ba mita yapan. Baku bara, Jael tawa pali lamara wan, bin daukras kira, tint watla dusa tatwa kum wal lal ra saban, bara witin pruan.

      Barac bara Débora Jehova ra mayunaia lawanka kum aiwanisa

      Ningkara, Barac Sísara ra pliki balan. Jael ai tintka watla wina taki win: “Bal dims, waitnika plikisma ba mamrikamna”. Barac tint watla ra diman bara kaikan Sísara ba pat pruan kan. Baku bara, Barac bara Débora lawana kum aiwanan Jehova dukiara, ai waihla nani pura luaia hilp munan ba mita. Israel uplika nani kupia kumi lâka ra 40 mani iwan.

      “Dawan mita upla nani ra ai bîla kum blikan bara mairin nani manis upla ra smalkan” (Lawana Nani 68:11).

      Makabi walanka nani: Débora Israel uplika nani ra, ¿nahki hilp munan? Jael mairin kum kupia karnakira kan ba, ¿nahki marikan?

      Wihta Nani 4:1-5:31.

  • Rut bara Noemí
    Baibil wina smalkanka nani lan takisna
    • Noemí Rut ra wisa ai kuntrika ra tawi wabia

      SMALKANKA 33

      Rut bara Noemí

      Israel ra plun wahwanka tara kum takan. Ba mita, Israel mairka kum nina Noemí ai maya waitna bara ai luhpia waitna wâl, Moab tasbaya ra wih iwan. Ba wina, Noemí maya waitna pruan. Ai luhpia waitna nani Rut bara Orpá wal marit takan, Moab mairka nani kan. Kuna piu luan taim sari kan, Noemí luhpia nani sin pruan.

      Israel ra plun wauhras sa Noemí walan taim, kli ai kuntrika ra waia lukan. Rut bara Orpá witin wal wan, kuna yabal ra, Noemí win: “Man nani maya mairin bara mula yapti pain kapram. Kli marit taki banhma want sna. Wamtla ra tawi was Moab ra”. Mairka nani ba pana win: “Yang nani latwan mai kaikisna yakan mai swimna apia”. Noemí kli kli win ai tasbaya ra tawi wabia. Las kat, Orpá tawi wan, kuna Rut takaskan. Noemí Rut ra win: “Orpá ai uplika bara ai gâdka nani ra tawi wan. Witin wal was, bara mamikam watla ra was”. Kuna Rut win: “Mai swimna apia. Man uplikam nani ba, upliki nani kabia, man Gâdkam ba Gâdki kabia”. ¿Dîa lukisma, Noemí nahki ai dara walan Rut baha win taim?

      Rut bara Noemí Israel ra balan, barli mâ (cebada) dâkaia tâ krikanka ra. Yu kum, Rut mâ kahwan ba wina wahbaia wan Booz nasla ra, witin Rahab luhpia waitna kan. Booz walan, Rut ba Moab mairka kum kan, Noemí ra kasak kan bara witin wal takaskan ba. Ai warkka tatakra nani ra win ai nasla ra mâ kau ailal swibia Rut wahbi bribia dukiara.

      Rut Booz nasla ra mâ wahbisa

      Baha tihmika Noemí Rut ra makabi walan: “¿Naiwa ya nasla ra wark takram?”. Rut pana win: “Booz nasla ra”. Noemí win: “Booz ba mayi taika kum sa. Witin nasla ra ban wark taki bas, tiara wala nani wal. Bâra pain kama”.

      Noemí Booz wal, Rut bara Obed

      Rut ban Booz nasla ra wark taki kan mâ dâkaia piua danh takan kat. Booz ai tânka brin Rut mairin pain kum kan bara wark tatakra pali. Baha piua ra, waitna kum pruya ba ra, luhpa waitna âpu kaka, taika kum sip kan piarkika wal marit takaia. Baku ba ra, Booz Rut wal marit takan. Luhpa kum baikan bara nina Obed mâkan. Mani ailal ningkara, Obed king Debit damika kan. Noemí pânika mairin nani lilia pali kan. Witin ra wi kan: “Jehova tâura Rut maikan, man wal pain pali kan. Bara nanara, mula kum maikan. Jehova ra baha tâwan mayunpi”.

      “Wan uplika kumi bâra sa, wan muihni wal kau karna dutki wan alki ba” (Sins Lâka 18:24).

      Makabi walanka nani: Rut Noemí ra latwan kaiki kan ba, ¿nahki marikan? Jehova Rut bara Noemí ra main kaikaia dukiara, ¿dîa daukan?

      Rut 1:1-4:22; Matiu 1:5.

  • Gedeón Madián uplika nani ra pura luisa
    Baibil wina smalkanka nani lan takisna
    • Gedeón bara ai uplika nani airingka nani puhbisa

      SMALKANKA 34

      Gedeón Madián uplika nani ra pura luisa

      Piu luan, Israel uplika nani Jehova ra kli swih gâd bahki nani ra mayunan. Mani 7 bilara, Madián uplika nani Israel daiwra nani impliki bara ai nasla nani sauhkan. Witin nani ai kan kahbaia dukiara, Israel uplika nani ba il nani bara tasba unta nani ra yukuwi kan. Las kat, Jehova ra makaban swaki sâkbia. Bara, Jehova insal kum blikan wahma kum nina Gedeón ra wiaia: “Jehova wahbi mai sakan sa war aiklaklabra karnakira kum kaia”. Gedeón makabi walan: “Yang kulkanka tara âpu sna na, ¿Israel ra nahki swaki sakamna?”.

      Gedeón pain ai tânka briaia want kan Jehova rait witin ra wahbi sakan sapa. ¿Dîa daukan? Sîp taya pîs kum tasba ra mangkan bara Jehova ra win: “Yauhka titan, diwas laya ba sîp taya ba buskan kaia sa, kuna tasba ba buskras kaka, yang nu kamna wahbi ai sakram sa Israel swaki sakaia dukiara”. Yu wala, sîp taya ba buswan pali kan, kuna tasba ba lâwan kan. Baku ba ra, Gedeón Jehova ra makaban yauhka sîp taya ba lâwan kabia, kuna tasba ba buswan kabia. Gedeón makaban ba aima wala takan. Gedeón las kat ai tânka brin Jehova witin ra wahbi sakan ba. Ba mita, ai suldiarka nani asla daukan Madián uplika nani mapara aiklabaia.

      Jehova Gedeón ra win: “Yang Israel uplika nani ra win takaia hilp munaisna. Kuna suldiar ailal brisma mita, witin nani sip sa lukaia silp win takan. Pain kabia wima sibrin bri nani ba ai watla ra wabia”. Ba mita, 22.000 waitna ba mahka wan, bara 10.000 takaskan. Ningkara Jehova win: “Kau uba ailal sa. Tingni ra brih was, bara wis lî dibia. Waihla aula sapa aihwaki kaiki lî di nani ba baman bris”. Waitna 300 baman aihwaki lî di kan. Jehova pramis munan baha daknika sirpi, 135.000 Madián suldiarka nani pura lubia.

      Baha tihmika, Jehova Gedeón ra win: “Piua sa Madián uplika nani mapara aiklabaia”. Gedeón ai uplika nani ra yan sîp aringka bara pauta klauhan kum sumi nani bîla ra, bara win: “Ai kaiks, dîa daukisna ba baku dauks”. Gedeón aringka ba puhbi, sumi baikan, bara pauta klauhan ba sait kum wina wala ra wahwan, bara ai pura winan: “¡Jehova bara Gedeón sordka!”. Waitna 300 nani ba sim sât daukan. Madián uplika nani tâ iwan bara krisi baku plapan. Turban tara takan bara, kumi wala mapara aiklaban. Jehova kau aima kum, Israel uplika nani ra hilp munan ai waihla nani pura luaia.

      Madián suldiarka nani sirang iwisa

      “Naha karnika na yang nani wina apia, sakuna Gâd wina sa” (2 Korint 4:7).

      Makabi walanka nani: ¿Jehova Gedeón ra wahbi sakan ba nahki marikan? ¿Gedeón war aiklaklabrika daknika ba dîa muni 300 waitna baman kan?

      Wihta Nani 6:1-16; 6:36-7:25; 8:28.

  • Ana Jehova ra luhpa waitna kum makabisa
    Baibil wina smalkanka nani lan takisna
    • Ana tuktan Samuil Elí mawan ra brih wisa tint watla ra

      SMALKANKA 35

      Ana Jehova ra luhpa waitna kum makabisa

      Elcaná Israel uplika kan, maya mairin wâl bri kan: Ana bara Peniná. Kuna witin Ana ra kau latwan kan. Peniná luhpa ailal bri kan, kuna Ana kumi sin âpu. Ba mita, Peniná Ana lawaska kiki kan. Mani bani, Elcaná ai pamali Siló ra brih wi kan Gâd tintka watla ra Jehova ra mayunaia. Bahara kan ba ra, Elcaná kaikan ai maya latwankira Ana, sari pali kan. Bara win: “Pliskam pali Ana, inpara. Man yang ra ai brisma, bara yang latwan pali mai kaikisna”.

      Ningkara, Ana yakan ai pura sunaia wan. Ini ba swiras kan, bara Jehova ra makaban hilp munbia. Pramis munan: “Jehova, luhpa kum aikma kaka, ai rayaka aiska dukiam dauki kaia maikamna”.

      Prîs tara Elí ba kaikisa Ana ra ini ba Gâd ra ai pura suni ba ra

      Elí prîs tara ba kaikan Ana ini bara ai un nani nikbi turi aisaras kan ba, bara lukan witin ba bla sa. Ana pana win: “Apia dawanki, bla apia sna. Trabil tara kum brisna bara Jehova wal aisi kapri”. Elí ai tânka brin mistik takan bara Ana ra win: “Jehova maikbia dîa makabram ba”. Ana kau pain ai dara walan bara baha wina mahka wan. Mani kum alkras kainara, witin luhpa kum baikan nina Samuil mâkan. ¿Lukisma nahki Ana lilia kan?

      Ana Jehova ra pramis munan ba, ai âuya tikras kan. Samuil tiala dakban taim, Gâd dukia daukaia dukiara ai tintka watla ra brih wan. Witin Elí ra win: “Jehova ra puri sunri naha tuktika na aikbia. Nanara yabisna ai rayaka aiska ra ai dukia daukaia dukiara”. Elcaná bara Ana mani bani Samuil ra wih kaiki kan, bara prisant baku prâk klahkla âpu raya kum yabi kan. Piua luan ningkara, luhpa waitna yumhpa bara luhpa mairin wâl baikan, Jehova hilpka wal.

      “Man nani makas, bara Gâd mita maikbia; pliks, bara sâkma” (Matiu 7:7).

      Makabi walanka nani: ¿ Ana dîa muni sari pali kan? ¿Jehova Ana ra dîa blisinka yaban?

      1 Samuil 1:1-2:11, 18-21.

  • Jefté pramiska ba
    Baibil wina smalkanka nani lan takisna
    • Ai luhpia mairin witin ra kaikaia takan taim Jefté ai prâkka kalkisa

      SMALKANKA 36

      Jefté pramiska ba

      Israel uplika nani Jehova ra kli ai âuya tikan, gâd bahki nani ra mayunan. Baha gâdka bahki nani witin nani kan kahbras kan Amón uplika nani ai mapara aiklaban taim. Mani ailal upla nani ba pât wahwan. Las kat, Jehova ra win: “Yawan saura daukan. Du pali, wan waihla nani wina swaki wan sâks”. Israel uplika nani aidul nani ba sauhkan bara Jehova ra kli mayunan. Jehova want apia kan kaikaia pât wahwi ba.

      War aiklaklabra kum nina Jefté ra wahbi sakan.Tâ uplika kaia war ra Amón uplika nani mapara. Jefté Jehova ra win: “Aiklabanka na pura luaia hilp wan munma kaka, pramis mai munisna maikaia waitla wina ai kaikaia ya pas bal takbia ba, kli balamna taim”. Jehova Jefté pura sunra ba walan, bara hilp munan aiklabanka ba pura luaia.

      Jefté ai watla ra balan taim, pas upla witin ra kaikaia takan ba ai luhpia mairin kan. Ai luhpia mairin kumi ba. Singbaika pruki, dans puli bal takan. ¿Jefté dîa daukaia kan? Ai pramiska kupia krawan bara win: “¡Alai Luhpi mairin! Sari sna. Jehova ra pramis kum daukri, bara daukaia dukiara, tint watla Siló ra witin dukia daukaia mai blikaia sna”. Ai luhpia mairin pana win: “Aisiki, Jehova ra pramis munram sa kaka, daukaia sma. Kati wâl il nani ra pâinika mairin nani wal waia mamkabisna. Ningkara, tint watla ra wamna”. Jefté luhpia mairin ba kasak kan, bara ai rayaka aiska tint watla ra Gâd dukia daukan. Mani bani ai pânika nani Siló ra wih witin ra kaiki kan.

      Jefté luhpia mairin pânika nani tint watla ra wih kaikisa

      “Ya ai luhpia waitna, apia kaka ai luhpia mairin ra yang purkira latwan kaikisa kaka, yang upliki kaia sip apia sa” (Matiu 10:37).

      Makabi walanka nani: ¿Jefté dîa pramis munan? Ai aisa pramiska nu takan taim, ¿Jefté luhpia mairin ba dîa daukan?

      Wihta Nani 10:6-11:11; 11:29-40; 1 Samuil 12:10, 11.

  • Jehova Samuil ra aisisa
    Baibil wina smalkanka nani lan takisna
    • Samuil tint watla durka nani kwâkisa

      SMALKANKA 37

      Jehova Samuil ra aisisa

      Elí prîs tara ba, luhpa waitna wâl bri kan: Hofní bara Finees. Witin nani prîs kan bara Gâd tintka watla ra wark taki kan. Kuna Jehova lâka nani alki daukras kan bara upla nani ra saura muni kan. Israel uplika nani Jehova dukiara sakripais brihwi kan taim, Hofní bara Finees wîna pîska kau pain ba bri kan. Elí nu kan ai luhpia nani saura dauki kan ba, kuna diara daukras kan. ¿Lukisma Jehova diara kum daukbia?

      Samuil ba kau sirpi kan Hofní bara Finees ba wal, sakuna diara saura nani daukras kan witin nani baku. Ba mita Jehova witin wal lilia kan. Tihmia kum, Samuil yapi kan bara bîla baikra kum witin ra wini kan ba walan. Bûi, Elí bâra kan ba ra plapi wih bara win: “Nâra sna”. Kuna Elí pana win: “Yang mai winras. Kli yaps”. Samuil prawaia wan. Aima wâl sim baku takan. Aima yumhpa Samuil bîla baikra ba walan taim, Elí nu takan Jehova Samuil ra wini ba. Elí tânka win kli bîla baikra ba walbia kaka, pana aisabia: “Jehova ai wis. Man dukiam dadaukra mai walisa”.

      Samuil Jehova maisa pakanka ba Elí ra yabisa

      Samuil ai krikrika ra wan bara bîla baikra ba walan: “Samuil, Samuil”. Witin pana win: “Jehova ai wis. Man dukiam dadaukra mai walisa”. Jehova win: “Elí ra wis, witin bara ai pamali ra klala yabaisna. Witin nu sa ai luhpia waitna nani diara saura baman daukisa tintki watla ra, kuna lawi daukras sa”. Titan ra, Samuil Gâd tintka watla durka nani kwâkan, piu bani dauki kan baku. Si brin kan Jehova bîla ba, prîs tara ra wiaia. Kuna Elí wini bara makabi walan: “Luhpi waitna, ¿Jehova dîa mai win?”. Baku ba ra, Samuil aiska aisi win.

      Samuil wahma takan, bara Jehova ai pânika ban kan. Kuntri pliska sut wina Israel uplika nani nu kan Jehova Samuil ra wahbi sakan ba, prapit bara wihta kaia dukiara.

      “Man kau wahma bara tiara sma ba yua nani ra, Papaskrikam ra kupiam krauki bas” (Smasmalkra 12:1).

      Makabi walanka nani: ¿Dîa muni Samuil Hofní bara Finees wal sât wala kan? ¿Jehova Samuil ra dîa maisa pakan?

      1 Samuil 2:12-17, 22-26; 3:1-21; 7:6.

  • Jehova Samson ra karnika yabisa
    Baibil wina smalkanka nani lan takisna
    • Dagón tempelka plamaya nani ba platukbisa, bara utla tara ba slingwisa

      SMALKANKA 38

      Jehova Samson ra karnika yabisa

      Israel uplika ailal kli aidul ra mayunan. Baku ba ra, Jehova swin Filisteo uplika nani Israel kuntrika ba taibi bribia. Kuna Israel uplika kum kum, Jehova ra latwan kaiki kan Manoa bara ai maya baku, witin nani luhpa âpu kan. Yu kum, Jehova ai insalka kum blikan Manoa maya mairin ra wiaia: “Luhpa kum baikma ba Israel uplika nani Filisteo uplika nani wina pri sâkbia. Nasariu kum kabia”. ¿Nasariu nani ba ya nani kan nu sma? Tnatka pranakira kum ra Jehova dukia dadaukra nani kan, bara ai tâwa klakras kan.

      Piu luan ba ra, Manoa luhpia waitna ba aisuban, bara nina Samson mâkan. Pâwan taim, Jehova karnika tara yaban. ¡Ai mihta nani wal layan kum ikaia sip kan! Aima kum, upla wala hilpka âpu kira, Filisteo uplika nani 30 ra ikan. Ba mita Filisteo uplika nani misbara kaiki bara pliki kan nahki muni ikaia. Tihmia kum, Samson Gaza ra yapi kan. Bara ai waihla nani baha tawanka durka ra wan, bahara bîla kaiki kan titan ra ikaia. Kuna tihmia ra Samson buan, tawan dimaika ra wan bara kutbanka durka nani ba daikan. Ningkara, ai pahpaya ra twilki bara il banhta kum Hebrón lamara kan ba kat wan.

      Ba wina, Filisteo uplika nani Dalila wal aisaia wan, Samson latwan kaiki mairka ba, bara win: “Samson dîa muni karnakira ba, param saki wan wima kaka, lalah ailal maikamna. Yawan alki silak ra mangkaia want sa”. Dalila lalahka ba want kan bara daukaia âu win. Tâura, Samson Dalila ra wiaia want apia kan ani wina ai karnika taki ba. Kuna witin uba makabi kan ba mita, Samson ai tânka yukukan ra ba param sakan. Bara win: “Nasariu sna ba mita, aima kumi sin tâiwa klakras. Tâiwa klakbia kaka, karniki ba tiwbia”. Mistik tara kum kan Samson baha Dalila ra win ba, ¿rait apia?

      Isti pali, Dalila Filisteo uplika nani ra win: “¡Ai tânka yukukan ra ba yang pat nu sna!”. Ai lula nani purara yan Samson ba yapan bara upla kum ra winan tâwa ba klakbia dukiara. Bara Dalila ai pura winan: “¡Samson, Filisteo uplika nani nâra sa!”. Witin buan kuna ai dara walan ai karnika âpu takan. Filisteo uplika nani witin ra alkan, blain dauki bara silak ra mangkan.

      Yu kum, Filisteo uplika tausin nani ai gâdka Dagón tempelka ra aidruban. Ai pura winan: “Wan gâdka ba, Samson wan mihta ra mangkan. Samson bri bal wira lilia wan daukbia dukiara”. Playa tara wâl lilara mangkan bara ai lawaska kikan. Samson ai bîla karna wal winan: “Jehova, pliskam pali kau aima kum karniki aik”. Kli ai tâwa ba pâwan kan, baku ba ra tempel playka tara wâl ba ai karnika aiska wal platukban. Bara watla tara ba slingwan, upla nani bahara kan ba sut pruan. Samson sin pruan.

      “Diara sut mapara karnika brisni, Kraist mita karnika aiki ba mita” (Pilipai 4:13).

      Makabi walanka nani: ¿Samson dîa muni karnakira pali kan? Ai karnika tara yukuwan ra ba Dalila ra param sakan taim, ¿Samson ra dîa takan?

      Wihta Nani 13:1-16:31.

  • Israel kingka pas ba
    Baibil wina smalkanka nani lan takisna
    • King Saúl Samuil prâkka mahta alki bara kalkisa

      SMALKANKA 39

      Israel kingka pas ba

      Jehova Israel uplika nani ra tâ briaia dukiara wihta nani yaban. Kuna witin nani king kum want kan. Ba mita, Samuil ra win: “Nisan wala nani sut king nani brisa, yawan sin king kum want sa”. Samuil mapara baha pain apia kan. Baku ba ra, Jehova ra ai pura sunan bara witin pana win: “Upla nani ba man mampara apia sa, yang maipara sa. Witin nani ra wis king kum briaia sip sa, kuna baha kingka diara ailal witin nani ra makabia”. Ban sakuna, upla nani win: “¡Trabil âpu! ¡King kum brin wan daukisa!”.

      Bamna, Jehova Samuil ra win waitna kum nina Saúl ba pas king kabia. Saúl Ramá ra Samuil ra wih kaikan taim, Samuil Saúl lal ra batana laya laikan king kabia dukiara.

      Ba wina, Samuil Israel uplika nani ra asla daukan king raya ba marikaia. Kuna Saúl ra sip sakras kan. ¿Nu sma dîa muni? Maleta ailal tila ra yukuwi kan. Las kat kaikan taim, baha wina saki bara tawan uplika nani mawanra mangkan. Upla wala nani wal kau yari kan bara waitna painkira kan. Samuil win: “Kaiks Jehova yaura wahbi sakan na”. Bara upla nani ai pura winan: “¡King ba raya kabia!”.

      Tâura, king Saúl Samuil ra bîla wali kan bara Jehova ra sin. Ba wina chens takan. Aima kum, Samuil Saúl ra win ai bîla kaikbia sakripais daukaia dukiara. King ba adar âpu kan sakripais nani daukaia. Kuna Samuil isti balras kan, ba mita Saúl yakan sakripais daukan. ¿Samuil dîa daukan? Witin ra win: “Jehova bîla walaia kapram, kuna walras kapram”. ¿Piua sut Jehova bîla walaia kan ba Saúl lan takan ki?

      Ba wina, Saúl Amalec uplika nani mapara aiklabaia wan, bara Samuil win kumi ra sin raya swibia apia. Sakuna Saúl king Agag ra ikaia apia lukan. Baku ba ra, Jehova Samuil ra win: “Saúl ai swin, kau bîli walras sa”. Samuil sari pali takan, baku Saúl ra win: “Jehova king wala wahbi sakaisa, kan man ai bîla walras sma”. Samuil taki waia wilwi tawan taim, Saúl ai prâkka mahta ra alki bara kalkan. Samuil Saúl ra win: “Jehova kingkam lâka ba, baku daikbia”. Baha tânka ba, Jehova kingka lâka ba upla wala witin ra latwan kaiki bara ai bîla wali ra yabaisa.

      “Kanra yamni kaiki ba sika, witin ai bîla wali daukaia ba, daiwan wîna aiska angki sakripais nani dauki yaia ba lika apia” (1 Samuil 15:22).

      Makabi walanka nani: ¿Israel uplika nani dîa makaban? ¿Jehova dîa muni want apia kan Saúl ban king kabia?

      1 Samuil 8:1-22; 9:1, 2, 15-17; 10:8, 20-24; 13:1-14; 15:1-35.

  • Debit bara Goliat
    Baibil wina smalkanka nani lan takisna
    • Debit Goliat ra walpa kum lulkisa

      SMALKANKA 40

      Debit bara Goliat

      Jehova Samuil ra win: “Jesé watla ra was. Ai luhpia nani wina kum Israel kingka wala kabia”. Bamna, Samuil wan bara luhpia waitna almuk ra kaiki, lukan: “Kasak naha wahmika sika wahbi sakan ba”. Kuna Jehova Samuil ra win baha apia kan, bara win: “Yang upla kupia ba kaikisna, ai wîna tara ra kaiki ba baman apia”.

      Samuil Debit lal ra batana laya laikisa

      Jesé Samuil ra ai luhpia wala nani 6 bri balan. Kuna Samuil win: “Jehova kumi ra sin wahbi sakras. ¿Luhpa kau brisma?”. Jesé pana win: “Sirpika ba balras, Debit, sîp nani main kaikisa”. Debit bal diman taim, Jehova Samuil ra win: “¡Naha sika!”. Bara, Samuil Debit lal ra batana laya laikan. Baku wahbi sakan Israel kingka wala kabia.

      Goliat

      Piu luan, Israel uplika nani Filisteo uplika nani mapara war aiklabi kan, ai suldiarka nani tilara waitna tarka tara kum bri kan nina Goliat. Yu bani, witin Israel uplika nani swira dauki kan, ai pura wini: “Waitna kum blîks yang wal aiklabia. Win ai munbia kaka, albikam nani kamna. Yang win munamna kaka, man nani albiki nani kama”.

      Debit suldiar nani kiampka ra wan ai muihni nani suldiar kan ba ra plun yabaia. Bahara walan, Goliat ai pura wini kan ba, bara win: “¡Yang witin wal aiklabamna!”. King Saúl pana win: “Kuna man kau wahma pali sma”. Debit pana win: “Jehova hilp ai munbia”.

      Baku, Saúl war aiklabaia ai dukia nani ba lin munan, kuna Debit win: “Naha dimi yang sip aiklabras”. Baku ba ra, Debit ai praukpraukika alkan, tânka ba walpa lulkaika kum. Tingni kum ra wan, walpa 5 wahbi ai bolsoka ra mangkan. Bara Goliat tani ra plapan. Waitna tarka tara ba ai pura winan: “¡Man tukta lupia, laimara bal bara brima! Tnawira nani bara daiwan wail nani pata mai daukamna”. Debit sibrin âpu kira pana win: “Man aiklabaia balram ispara bara langsa kum wal, kuna yang aiklabamna Jehova nina ra. Yang nani maipara aiklabras, Gâd mapara aiklabisma. Nâra upla nani sut kaikbia Jehova kau karnakira sa ispara kum apia kaka langsa kum wal. Witin man nani ra wan mihta nani ra mai mangkbia”.

      Ba wina, Debit walpa lulkaika ra walpa kum mangki ai karnika aiska wal lulkan. Jehova hilpka wal walpa ba Goliat nakra nani purara kat diman, waitna tarka tara ba pruan. Baku ba ra, Filisteo nani ba plapan ikbia sîa. ¿Bara man? ¿Debit baku Jehova ra kasak lukisma?

      “Upla nani naha sip daukbia apia, Gâd lika sip sa, Gâd mapara diara sut sip sa bamna” (Mark 10:27).

      Makabi walanka nani: ¿Jehova yaura wahbi sakan Israel kingka wala kabia dukiara? ¿Debit Goliat ra nahki win munan?

      1 Samuil 16:1-13; 17:1-54.

  • Debit bara Saúl
    Baibil wina smalkanka nani lan takisna
    • Debit Saúl kiampka tani ra ai pura winisa

      SMALKANKA 41

      Debit bara Saúl

      Debit Goliat ra ikan taim, king Saúl ai suldiarka nani lalka mangkan. Debit aiklabanka ailal win takan bara upla nani tara kulki kan. War wina aula bani, mairin nani ba dans puli bara aiwani aisi kan: “Saúl waihla nani tausin ra win munan, kuna Debit 10 tausin nani ra win munan”. Ba tâwan, Saúl misbara kaiki bara ikaia want kan.

      Debit arp pain kangbi kan. Yu kum, Saúl dukiara kangbi kan ba ra, king ba ai langsika witin ra lulkan. Kuna Debit isti bawan, bara langsika ba utla kutbanka ra diman. Ba wina, Saúl aima ailal trai kaikan ikaia. Debit plapi bara upla iwras tasbaya ra yukuwan.

      Saúl yapi ba ra, ai langsika Debit brih wisa

      Bara Saúl suldiar 3.000 wal nina blikan. Saúl ai dara walras Debit bara ai uplika nani yukuwi kan walpaya untika ra diman. Waitna nani ba pusbi Debit ra win: “Sanskam sa Saúl ikaia”. Saúl ai tânka briras kan, Debit ai lamara wan bara prâkka mahta pîs kum klakan. Ba wina, saura ai dara walan Jehova wahbi sakan kingka ra rispik munras kan ba. Baku ba ra, ai uplika nani ra swiras kan Saúl ra saura munbia. Saúl walpa unta wina takan taim, Debit ai bîla baikra karna wal win: “Mai ikaia sip kapri, kuna daukras kapri”. ¿Lukisma Saúl ba Debit dukiara ai lukanka chens munan?

      Apia. Saúl ban nina bliki kan. Baku ba ra, tihmia kum Debit bara ai tubani Abisai wal yukuwan ra Saúl kiampka ra diman. Abner kat sin, Saúl kaina kakahbra ba yapi kan. Abisai Debit ra win: “¡Naha sika wan sanska! Ai swis Saúl ra ikaia”. Kuna Debit pana win: “Jehova witin ra munbia. Kau yamni sa ai langsika bara laya watla ba brih bara mahka waia”.

      Ningkara, Debit baha lamara il kum bâra kan ba ra ulan. Pura wina Saúl kiampka kaikaia sip kan. Debit ai pura winan: “¡Abner! ¿Dîa muni king ra main kaikras kapram? ¿Ai laya watla bara ai langsika ba anira sa?”. Saúl Debit bîla baikra ba pain walan bara win: “Ai ikaia sip kapram, kuna daukras kapram. Kaikisna Israel kingka wala ba man kama”. Baha wina Saúl king watla ra tawi wan. Kuna Saúl pamalika sut pali Debit ra misbara kaikras kan.

      “Sip sma ba kat, upla sut wal kupia kumi lâka ra iwi kaia. Muihki laitwankira nani, saura mai munan ba tâwan upla ra pana saura munpara, sakuna swis Gâd mita uplika ba ra klala yabia” (Roman 12:18, 19).

      Makabi walanka nani: ¿Saúl dîa muni Debit ra ikaia want kan? ¿Debit dîa muni Saúl ra ikaia want apia kan?

      1 Samuil 16:14-23; 18:5-16; 19:9-12; 23:19-29; 24:1-15; 26:1-25.

  • Janatan kupia karnakira bara kasakkira sa
    Baibil wina smalkanka nani lan takisna
    • Janatan bara ai hilp mamunra

      SMALKANKA 42

      Janatan kupia karnakira bara kasakkira sa

      King Saúl luhpia almuk ba, Janatan, kupia karnakira aiklaklabrika kum kan. Debit win Janatan ba yakal kum wal kau isti bara layan kum wal kau karnakira sa. Yu kum Janatan, il kum ra Filisteo suldiarka kum kum ra kaikan. Baku, ai hilp mamunra ra win: “Jehova sain kum wankbia kaka yawan war aiklabia. Filisteo uplika nani, bal uls wan wibia kaka yawan nu kabia mapara aiklabaia sa”. Filisteo nani ai pura winan: “¡Aiklabaia bal uls!”. Baku Janatan bara ai hilp mamunra ba il ra ulan bara suldiar 20 ra win munan.

      Janatan Debit ra prisant yabisa ai dukia nani kum kum

      Janatan ba Saúl luhpia almuk kan ba mita, ai aisika prubia ningkara witin king kaia kan. Kuna Janatan nu kan Jehova Debit ra bâk sakan ba, Israel kingka wala kabia dukiara, bara witin ra tumras kan. Kau ni, Janatan bara Debit wal pâna painkira takan. Wâl pramis takan pana pana ai kan kahbaia bara ai tâwan aiklabaia. Wâl pâna kan ba marikaia dukiara Janatan ai prâkka yari, sord, pantamangka bara ai bilkka tara ba yaban.

      Debit Saúl wina plapi kan taim, Janatan kaikaia wan bara win: “Karna bara kupiam karnakira kaia sma. Jehova bâk mai sakan sa king kaia dukiara. Aisiki kat sin pain nu sa”. ¿Want kama Janatan baku pâna painkira kum briaia?

      Janatan ai rayaka piu ailal pât ra dingkan ai pânika hilp munaia. Witin nu kan ai aisa, king Saúl ba, Debit ra ikaia want kan, bara witin ra win: “Debit ikma kaka, saurka kum daukma. Witin saura daukras”. Saúl Janatan mapara ai kupia baikan. Mani wira luan, Saúl bara Janatan aiklabanka kum ra pruan.

      Janatan pruan taim, Debit Mefi-bóset ra plikan, witin Janatan luhpia kan. Sakan taim witin ra win: “Rayakam aiska main mai kaikamna, kan aisikam ba pâinika pain kum kan. Yang waitla ra iwma bara tibilki ra yang wal pima”. Debit ai pânika Janatan ra aima kumi sin ai âuya tikras kan.

      “Naha sika yang lâika bîla ba: Man nani pana pana walkam ra latwan kaikma, yang mita man nani ra latwan mai kaikisna ba baku. Latwan lâka kau tara upla briaia sip ba lika, ai uplika nani dukiara ai rayaka yabaia ba” (Jan 15:12, 13).

      Makabi walanka nani: ¿Janatan nahki marikan ai kupia karnakira kan ba? ¿Janatan nahki marikan kasakkira kan ba?

      1 Samuil 14:1-23; 18:1-4; 19:1-6; 20:32-42; 23:16-18; 31:1-7; 2 Samuil 1:23; 9:1-13.

  • King Debit saurka ba
    Baibil wina smalkanka nani lan takisna
    • Prapit Natán king Debit ra lawi daukisa

      SMALKANKA 43

      King Debit saurka ba

      Saúl pruan taim, king wala ba Debit kan. Mani 30 bri kan. Mani ailal luan, bara tihmia kum ai watla banhta wina mairin painkira kum ra kaikan. Debit nu takan ai nina ba Betsabé bara suldiar kum nina Urías wal ai maya kan. Bara Debit Betsabé ai watla ra brih balbia mata blikan, wâl yapan bara witin kwihra takan. Debit dîa daukan ba yukukaia trai kaikan. Ba mita ai war aiklaklabrika lalka ra win Urías ra war aiklabanka tâura mangkbia, bara tnaya wina taki yakan swibia. Urías baha aiklabanka ra pruan, ba ningkara Debit Betsabé wal marit takan.

      King Debit Gâd ra ai pura suni padin makabisa

      Kuna Jehova diara saura takan ba kaikan. ¿Jehova nanara dîa daukaia kan? Prapit Natán ra blikan Debit wal aisaia. Natán witin ra win: “Upla lalahkira kum sîp ailal bri kan, bara upla umpira kum sîp kumi man bri kan bara latwan pali kan. Waitna lalahkira ba, waitnika sîp kumi bri kan ba mihta dakban”. Debit ai kupia baiki win: “¡Baha waitna lalahkira ba pruaia sa!” Bara Natán pana win: “¡Man baha waitna lalahkira ba baku sma!”. Debit sari pali takan bara Natán ra win: “Jehova mapara saura daukri”. Baha saurka ba Debit ra diara saura ailal bri balan, bara ai pamalika ra sin. Jehova Debit ra klala yaban, kuna swin raya kabia ai kupia param bara bawikira kan ba mita.

      Debit Jehova ra tempel kum paski yabaia want kan. Kuna, Jehova Salaman ra wahbi sakan, Debit luhpia ba, paskbia dukiara. Baku Debit tâ krikan diara nani ridi daukaia Salaman dukiara bara win: “Jehova tempelka ba pranakira kaia sa. Salaman kau wahma sa, kuna diara sut ridi daukaia yang hilp munaisna”. Debit tempel paskaia dukiara lalah ailal prisant yaban. Wark tatakra nani lankira plikan, gul bara silbar asla daukan, bara yalam dusa Tiro bara Sidón wina brih balan. Debit pruaia lamara kan taim, tempel paskaia wauhkataya nani Salaman ra yaban bara win: “Jehova naha adarka nani aikan ulbi mangki bara maikamna. Witin hilp mai munbia, si bripara. Karna kaia sma bara warkka ba daukaia”.

      Debit tempel mapka nani dukiara wahma Salaman ra aisisa

      “Ani uplika ai saurka nani pura biki ba, ai bisniska ba sip yamni takbia apia; sakuna baha nani ai dahra saki si mahka swi ba, saurka swih tikbia” (Sins Lâka 28:13).

      Makabi walanka nani: ¿Debit saurka ba ani kan? ¿Debit ai luhpia Salaman ra nahki hilp munan?

      2 Samuil 5:3, 4, 10; 7:1-16; 8:1-14; 11:1-12:14; 1 Kronikas 22:1-19; 28:11-21; Lawana Nani 51:1-19.

  • Jehova dukiara tempel kum
    Baibil wina smalkanka nani lan takisna
    • Jehova prisant altar ra ba angkaia pauta blikisa

      SMALKANKA 44

      Jehova dukiara tempel kum

      King Salaman ba pura sunra kum daukisa

      Salaman Israel ra king aimakan taim, Jehova makabi walan: “¿Dîa maikamna want sma?”. Salaman win: “Wahma sna bara diara nani kau pain daukaia lan apia sna. Pliskam, tawankam uplika main kaikaia dukiara sins lâka aik”. Jehova win: “Sins lâka ai makabram bamna, tasba aiska ra waitna kau sinskira mai daukamna. Bara yuyaka sin maikamna, bara mani ailal iwma bîli walma kaka”.

      Salaman tempel paskaia tâ krikan. Gul, silbar, dus bara walpa yus munan. Paskaia dukia sut ba kau pain nani kan. Mairin bara waitna lankira ailal paskaia warkka takan. Mani 7 ra tempel ba ridi kan. Bamna, Jehova ra yabaia yua balan, baku altar purara prisantka nani kahban. Salaman altar mawanra ai lula kriki ai pura sunan: “Jehova, man aitani sma tempel kau tara bara pranakira ba briaia. Kuna, pliskam pali wan mayunra bris bara wan pura sunra wals”. ¿Dîa lukisma? ¿Jehova tempel ba yamni kaikan? ¿Salaman pura sunra ba walan? Salaman ai pura suni danh takan taim, kasbrika pura wina pauta bal iwan. Bara prisantka nani angkan. Baku Jehova marikan tempel ba witin yamni kaikisa. Israel uplika nani baha kaikan taim, lilia pali takan.

      Jehova prisant altar ra ba angkaia pauta blikisa

      King Salaman kulkanka tara brin Israel kuntrika aiska ra, plis laihura ra sin, sinskira kan bamna. Upla nani wih kaiki kan ai trabilka nani wapni mangkaia hilp munbia dukiara. Sabá kwinka sin wih kaikan makabi walanka karna nani wal traika kaikaia. Salaman aisan ba walan taim, win: “Man dukiamra walri ba kasak lukras kapri, kuna nanara kaikisna man kau sinskira sma, walri ba wal. Jehova Gâdkam ba, yamni mai munisa”. Israel ra upla nani ba pain iwi bara lilia kan. Kuna tisku diara nani ba chens takaikan.

      “Kaiki banhs, nahara upla kum brisma Salaman purkara kau tara ba” (Matiu 12:42 [TNM]).

      Makabi walanka nani: ¿Jehova dîa muni Salaman ra sins lâka ailal yaban? ¿Jehova tempel yamni kaiki kan ba nahki marikan?

      1 King Nani 2:12; 3:4-28; 4:29-5:18; 6:37, 38; 7:15-8:66; 10:1-13; 2 Kronikas 7:1; 9:22.

  • King lâka kum tar baiwisa
    Baibil wina smalkanka nani lan takisna
    • Ahías ai prâkka yari pîs 12 ra kalkisa Jeroboam mawan ra

      SMALKANKA 45

      King lâka kum tar baiwisa

      Salaman Jehova ra mayuni kan taim, Israel ra laman lâka bâra kan. Kuna witin kuntri wala mairka ailal wal marit takan, bara aidul nani ra mayuni kan. Tawa tawa Salaman chens takan bara aidul nani ra mayunan. Jehova lawi bara win: “Pamalikam ra Israel kingka lâka ba mihta dakbaisna bara tar baikamna. Pîska kau tara ba dukiam dadaukra kum ra yabamna, bara pîska sirpi ba ra pamalikam king aimakbia”.

      Witin aisan ba pain ai tânka bribia dukiara Jehova diara wala daukan. Salaman dukia dadaukra kum nina Jeroboam impaki kan bara prapit Ahías wal yabal ra prawan. Prapit ba ai prâkka yari daiki pîs 12 ra kalkan bara Jeroboam ra win: “Jehova Salaman pamalika ra Israel kingka lâka ba mihta dakbaisa bara tar baikaisa. Naha prâkka yari wina 10 pîs alks, kan kiamka 10 kingka kama”. King Salaman, dîa takan ba nu takan taim, Jeroboam ra ikaia lukan. Ba mita, Jeroboam Idsip ra plapan. Piu luan taim, Salaman pruan bara ai luhpia Roboam king aimakan. Baku ba ra, Jeroboam lukan pât ba luan bara Israel ra kli balan.

      Jeroboam gul bîpka lupia nani paskan ba kum ra Israel uplika ailal sakripais nani yabisa

      Ba wina, Israel almukka nani Roboam ra win: “Tawan uplika ra pain munma kaka, man ra kasak kabia”. Kuna ai pânika wahma nani ba win: “Tawan ra karna muns. Kau wark takaia mangks”. Roboam ai pânika bîla walan bara saura kan. Ba mita tawan witin mapara bui bara Jeroboam ra kiamka 10 purara king mangkan. Baha kiamka 10 nani ba Israel kingka lâka nina mâkan. Kiamka 2 ba Juda kingka lâka nina mâkan, bara Roboam ra kasak kan. Baku tnatka ra Israel kiamka 12 ba tar baiwan.

      Roboam Jerusalem ra kingka aimaki kan. Jeroboam want apia kan ai uplika nani bahara wabia Jehova ra mayunaia dukiara. ¿Nu sma dîa muni? Kan sibrin kan witin mapara bubia bara Roboam ra bîla walbia. Baku gul bîpka wâl paskan bara ai uplika nani ra win: “Jerusalem laihura sa. Nâra takaski naha bîpka lupia nani ra mayuns”. Upla nani ai bîla wali Jehova ra kli ai âuya tikan.

      “Man nani kasak lukras uplika nani wal asla kapara; [...] ¿Kan nahki sip kabia diara wapni ba, diara saura wal ai dukia briaia? [...] ¿Nahki lalukra kum sip lukras uplika kum wal asla kabia ki?” (2 Korint 6:14, 15).

      Makabi walanka nani: ¿Israel kingka lâka ba dîa muni tar baiwan? ¿King Roboam ba dîa dukia saura nani daukan? ¿King Jeroboam ba dîa dukia saura nani daukan?

      1 King Nani 11:1-13, 26-43; 12:1-33.

  • Jehova marikisa witin kasakkira Gâdka sa
    Baibil wina smalkanka nani lan takisna
    • Jehova kasbrika wina pauta blikisa Elías sakripaiska angkaia dukiara

      SMALKANKA 46

      Jehova marikisa witin kasakkira Gâdka sa

      Israel kiamka 10 kingka lâka ba king saura ailal bri kan, kuna kau saura nani wina Acab ba kumi kan. Baal ra mayuni mairka saura kum ai maya brin. Nina Jezabel. Acab bara Jezabel upla ailal ra munan Baal ra mayunaia. Baku sin Jehova prapitka ailal ra ikan. ¿Jehova dîa daukan? Ai prapitka Elías ra blikan Acab ra ai bîla blikan ba yabaia.

      Elías Acab ra win ai saurka tâwan Israel ra lî auhbia apia. Mani yumhpa purkara, insla nani ra diara pâwras kan, upla ailal plun wahwi kan. Ningkara, Jehova Elías ra kli blikan Acab wal aisaia. King Acab Elías ra win: “Man trabil baman daukisma. Naha sut na man pâtkam mita sa”. Elías pana win: “Lî auhras ba yang pâtki apia. Lî auhras sa kan man Baal ra mayunisma. Carmelo ilka banhta ra, tawan uplika nani bara Baal prapitka nani asla praks. Kaisa kaikaia ya ba Gâd kasakkira sa”.

      Il ra tawan aiska ba asla prawan, bara Elías win: “Man nani luki kaikaia sma. Jehova Gâd kasakkira sa kaka, nina blîks. Kuna Baal ba gâd kasakkira sa kaka, witin nina blîks. Kaisa kaikaia ya ba Gâd kasakkira sa: Baal prapitka 450 ba sakripais kum ridi dauki bara ai gâdka ra winbia. Yang sin sakripais kum ridi dauki bara Jehova ra winamna. Ani gâdka pauta klauhan blîkbia kaka, witin sika Gâd kasakkira ba”. Tawan ba âu win.

      Baku, Baal prapitka nani ba ai sakripaiska ridi daukan. Yu aiska ai gâdka ra wini banhwi kan: “¡Baal, yawan ra aisas!”. Kuna Baal aisaras kan, Elías witin nani lawaska kiki aisan: “Karnikam aiska wal wins. Ban kra yapisa bara tatukbaia nit sa”. Pat tihmia iwuya kan, bara Baal prapitka nani ban wini kan, kuna Baal pana aisaras kan.

      Elías ai sakripaiska altar kum ra mangki, lî ailal purara laikan. Bara ai pura sunan: “Jehova, tawan uplika ba kaikbia man Gâd kasakkira sma ba”. Minitka ra, Jehova pauta blikan sakripaiska ba angkaia dukiara. Upla nani ba ai pura winan: “¡Jehova sika, Gâd kasakkira ba!”. Nanara, Elías win: “Baal prapitka kumi sin swipara plapi swakbia”. Baha yua, Baal prapitka 450 nani ra ikan.

      Ningkara, kabu purara mukus lupia kum takan, bara Elías Acab ra win: “Bahara pâsa tara kum aula. Trukkam ridi dauki wamtla ra was”. Kasbrika ba mukus siksa ni banhwan, pâsa ba krawan bara lî karna pali auhwan. Las kat lî auhras kan ba nanara auhwisa. Acab ai trukka ra isti pali uli wan. Jehova Elías ra hilp munan kau isti plapaia trukka ba wal. Kuna, ¿Elías trabilka nani ba sut luan? Kaisa kaikaia.

      “Upla nani tânka bribia man ninam sika Jehova bara man baman laih purara pali sma tasba aiska purkara” (Lawana Nani 83:18 [TNM]).

      Makabi walanka nani: ¿Carmelo ilka ra ya ba Gâd kasakkira param takan? Elías ai pura sunan taim, ¿Jehova dîa daukan?

      1 King Nani 16:29-33; 17:1; 18:1, 2, 17-46; Jems 5:16-18.

  • Jehova Elías ra tâ baikisa
    Baibil wina smalkanka nani lan takisna
    • Elías Horeb ilka ra walpa unta kum lata tani ra bûisa bara Gâd insalka ra walisa

      SMALKANKA 47

      Jehova Elías ra tâ baikisa

      Jezabel Baal prapitka nani ra dîa takan ba nu takan taim ai kupia saura baikan. Baku bîla twatwilkra kum blikan Elías ra wibia: “Baal prapitka nani baku, yauhka pruram kama”. Elías sibri pali taki bara upla iwras tasbaya ra plapan. Bahara ai pura sunan: “Jehova, yang kau sip apia sna. Pruaia want sna”. Elías swapan pali kan bara dus kum munhtara yapan.

      Kuna insal kum Elías ra tatukban bara bîla baikra swapni wal win: “Bus bara plun pis”. Elías brit krukma kum walpa lapta nani purara bara lî kap kum kaikan. Plun pin bara lî din, bara kli yapan. Insal ba kli tatukbi bara win: “Plun pis. Karna kaia nit sma impakanka daukaisma ba dukiara”. Baku Elías plun kau wira pin. Ba wina, kakna 40 bara tihmia 40 impakan Horeb ilka ra wan ba kat. Bahara walpa unta kum ra diman yapaia. Bara Jehova witin ra aisan: “Elías, ¿nâra dîa daukisma?”. Elías pana win: “Israel uplika nani pramis mai munan ba daukras. Altarkam nani sauhkan bara prapitkam nani ikan. Bara nanara yang ra sin ai ikaia want sa”.

      Jehova Elías ra win: “Taki bara il ra bûi bas”. Ba wina pâsa karna pali kum krawan, bara tasba nikban, ba wina, pauta klauhan kum. Las kat, Elías bîla baikra swapni kum walan. Baku ai mawan ba ai kwalka wal prakan bara walpa unta wina taki bûi kan. Jehova makabi walan dîa muni witin plapan. Bara Elías pana win: “Yang yakan prapit takaskri”. Kuna Jehova win: “Yakan apia sma. Israel ra kau upla 7.000 bâra sa mayunra aiki ba. Was bara Eliseo ra wis witin ba wahbi sakri sa prapit kaia man watlikam ra”. Elías isti pali wan Jehova dîa win ba daukaia. ¿Lukisma Jehova bîla walma kaka man ra sin hilp mai munbia? Âu sika. Lî auhras kan taim dîa takan ba kaisa kaikaia.

      “Man nani diara kumi dukiara sin sari takpara, sakuna dîa dîa luha sma ba sut, Gâd ra puram sunra nani ra wis, makabi bas bara tingki sin wis” (Pilipai 4:6).

      Makabi walanka nani: ¿Elías dîa muni plapan? ¿Jehova Elías ra dîa win?

      1 King Nani 19:1-18; Roman 11:2-4.

  • Piarka mairin kum luhpia ba kli raya takisa
    Baibil wina smalkanka nani lan takisna
    • Elías piarka mairin kum pauta wahbi ba ra winisa

      SMALKANKA 48

      Piarka mairin kum luhpia ba kli raya takisa

      Plawar bara batana laya watlika kum

      Lî auhras kan piua ra Jehova Elías ra win: “Sarepta ra was. Bâra piarka mairin kum ba plun maikbia”. Tawan lata tani ra, Elías piarka mairin kum kaikan pauta wahbi kan, bara lî kap kum makaban. Witin plikaia wan taim, Elías witin ra win: “Pliskam pali, brit pîs kum sin aik”. Kuna piarka mairin ba win: “Brit âpu sna, diara sip maikras. Batana laya bara plawar baman brisna, plun wira dauki yang bara luhpi waitna wal piaia”. Elías pana win: “Jehova pramis munan, man brit angki aikma kaka, batana laya bara plawar bri kama, lî auhras piua aiska ra”.

      Baku piarka mairin ai watla ra wan, Jehova prapitka ra brit dauki yan. Piarka mairin bara ai luhpia waitna plun bri kan, lî auhras piua aiska, Jehova pramis munan baku. Ai plawarka bara batana laya watla ba imhti takras kan.

      Ba wina, diara sari pali takan. Piarka mairin luhpia sirpi ba siknis pali taki pruan bara witin Elías ra bik takan hilp munbia. Baku ba ra Elías, ai yapti klahkla wina tuktika ba brin. Utla pura rumka kum ra brih ulan. Ba wina, krikri kum ra tniki bara ai pura sunan: “Jehova pliskam pali, naha tuktika ra ai rayaka kli yas”. ¿Nu sma dîa muni painkira sa Jehova baha daukan ba? Kan baha piua kat, pruan kumi sin kli buras kan. Bara baku sin, piarka mairin bara ai luhpia ba Israel uplika nani apia kan.

      Baku ba ra, tuktika ba ai wingka puhban bara kli raya takan. Elías piarka mairin ra win: “¡Kaiks, luhpiam raya sa!”. Witin lilia pali taki bara Elías ra win: “Nanara nu sna, man ba Gâd uplika kum sma. Aisisma ba Jehova wina sa, baha mita piua bani rait takisa”.

      Elías piarka mairin ra ai luhpia raya yabisa

      “Kuskuspiram nani ba dukiara luki kaiks, witin nani lika plun mangkras, krikras, ai pata mâ auhbaia rumka, apia kaka watla sin âpu, ban sakuna baha nani ba Gâd mita plun dakakisa. ¡Bamna man nani ba lika tnawira nani purkara kau mana tara sma!” (Luk 12:24).

      Makabi walanka nani: ¿Sarepta piarkika mairin ba Jehova ra kasak luki kan ba nahki marikan? ¿Elías Gâd prapitka aihwa kum kan ba yawan nahki nu sa?

      1 King Nani 17:8-24; Luk 4:25, 26.

Miskitu bîla ra Ulbi sakanka nani (1996-2025)
Prakaia
Dimaia
  • miskitu
  • Blikaia
  • Kau laik ba
  • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
  • Nahki yus munaia
  • Nahki yus munaia raitka ba
  • Internet dukiara wahbi sakanka wala nani
  • JW.ORG
  • Dimaia
Blikaia