КОГА им се доделува говор, многумина се мачат да запишат сѐ, од воведот до заклучокот. Пред да завршат со говорот, можеби подготвиле безброј скици. Тој процес може да трае со часови.

Дали и ти така ги подготвуваш говорите? Дали би сакал да научиш еден полесен начин? Ако научиш да подготвуваш нацрт, повеќе нема да има потреба да запишуваш сѐ. Така ќе добиеш повеќе време за да го вежбаш изнесувањето на говорот. Твоите презентации не само што ќе бидат полесни за изнесување туку и поинтересни за слушање и помотивирачки за публиката.

Се разбира, за јавните предавања што се држат во собранието се дава еден основен нацрт. Меѓутоа, со повеќето други говори не е така. Можеби ти е доделен само предмет или некоја тема. Или, можеби си замолен да обработиш некој конкретен отпечатен материјал. Понекогаш можеби ќе ти бидат дадени само неколку упатства. За сите такви задачи треба самиот да подготвиш нацрт.

Мострата на 41. страница ќе ти даде претстава како би можел да уредиш еден краток нацрт. Забележи дека секоја главна точка започнува на левата маргина и е напишана со големи букви. Под секоја главна точка се наведени мислите што ја поддржуваат. Додатните точки, кои ќе бидат употребени за да ги развијат тие мисли, се наведени под нив и се вовлечени малку повнатре откај левата маргина. Разгледај го внимателно овој нацрт. Забележи дека двете главни точки се поврзани директно со темата. Забележи, исто така, дека потточките не се само некои интересни работи. Напротив, секоја од нив ја поддржува главната точка под која се наоѓа.

Кога ќе подготвуваш нацрт, можеби нема да изгледа токму како во мострата. Но, ако ги сфаќаш начелата што се вклучени, тие ќе ти помогнат да го организираш својот материјал и да подготвиш добар говор во разумен временски период. Како да почнеш?

Анализирај, избери и организирај

Потребна ти е тема. Твојата тема не е само еден општ предмет, кој би можел да се претстави со еден збор. Тоа е централната идеја што сакаш да ја пренесеш и покажува од кој агол планираш да дискутираш за својот предмет. Ако ти е доделена тема, проанализирај го внимателно секој главен збор. Ако треба да ја развиеш доделената тема на темел на веќе објавен материјал, проучи го тој материјал, имајќи ја на ум темата. Ако ти е доделен само предмет, тогаш ти ќе бидеш тој што ќе треба да ја избере темата. Меѓутоа, пред да го сториш тоа, можеби ќе ти биде од помош ако направиш истражување. Доколку умот ти е постојано отворен, често ќе добиваш свежи идеи.

Додека ги преземаш овие чекори, прашувај се: ,Зошто овој материјал е важен за мојата публика? Каква е мојата цел?‘ Таа не би требало да биде само да го обработиш материјалот или да одржиш сликовит говор, туку да постигнеш нешто корисно за твојата публика. Кога твојата цел ќе поприми извесен облик, запиши ја. Потсетувај се на неа додека се подготвуваш.

Откако си ја одредил својата цел и си избрал тема што е во склад со неа (или си анализирал како темата што ти е доделена се вклопува во таа цел), можеш да направиш едно пофокусирано истражување. Побарај материјал што ќе има особена вредност за твојата публика. Не биди задоволен со општи работи, туку барај конкретни точки што се информативни и навистина корисни. Биди реалистичен во тоа колку истражуваш. Во повеќето случаи, за кратко време ќе имаш повеќе материјал отколку што можеш да употребиш, па затоа ќе треба да бидеш избирлив.

Идентификувај ги главните точки за кои треба да дискутираш за да ја развиеш темата и да ја постигнеш својата цел. Тие ќе ти бидат рамка, твој основен нацрт. Колку главни точки треба да има? Можеби за кратка дискусија се доволни две, а за предавање од еден час обично се доволни пет. Колку помалку главни точки има толку е поголема веројатноста публиката да ги запомни.

Штом ги имаш на ум темата и главните точки, организирај го материјалот што си го истражил. Одреди што е директно поврзано со твоите главни точки. Избери детали што ќе ѝ додадат свежина на твојата презентација. Откако ќе избереш стихови што ги поддржуваат главните точки, забележи ги идеите што ќе ти помогнат да резонираш за тие стихови на еден смисловен начин. Секој детаљ стави го под главната точка на која ѝ припаѓа. Ако извесна информација не одговара на некоја од главните точки, исфрли ја — дури и ако е многу интересна — или стави ја во твојата архива за да ја употребиш во некоја друга прилика. Задржи го само најдобриот материјал. Ако се обидуваш да обработиш премногу материјал, ќе мораш да зборуваш пребрзо и она што си го опфатил ќе биде плитко. Подобро е да се изнесат неколку точки, кои имаат вистинска вредност за публиката, и тоа да се изведе добро. Не пречекорувај го времето.

Сега, ако веќе не си го сторил тоа, уреди го својот материјал по логичен ред. Тоа го сторил евангелскиот писател Лука. Откако собрал изобилство факти што се однесувале на неговиот предмет, тој ги изложил „по логичен ред“ (Лука 1:3). Ти би можел својот материјал да го подредиш хронолошки или според тематските целини, можеби во стилот „причина и последица“ или „проблем и решение“, зависно од тоа што е најделотворно за да ја постигнеш целта. Не треба неочекувано да се префрлаш од една идеја на друга. Твоите слушатели треба лесно да бидат водени од една мисла до друга, без провалии кои тешко се премостуваат. Изнесените докази треба да ја водат публиката до логични заклучоци. Додека ги уредуваш точките, размисли како презентацијата ќе им звучи на твоите слушатели. Дали лесно ќе го следат твојот правец на размислување? Ќе бидат ли поттикнати да постапат според она што го слушаат, во склад со целта што ја имаш на ум?

Како следно, подготви вовед што ќе побуди интерес за предметот и кој на слушателите ќе им покаже дека она за кое ќе дискутираш има вистинска вредност за нив. Би можело да биде од помош да ги запишеш првите неколку реченици. На крајот, планирај мотивирачки заклучок што е во склад со твојата цел.

Ако го изработиш нацртот доволно рано, ќе имаш време да го прочистиш пред да го одржиш говорот. Можеби ќе увидиш потреба извесни идеи да поддржиш со неколку статистички податоци, некоја илустрација или искуство. Ако употребиш некој актуелен настан или вест што е од локален интерес, би можел да им помогнеш на слушателите побрзо да увидат како материјалот се однесува на нив. Додека го повторуваш говорот, можеби ќе ти текне за повеќе можности на кои би можел да ги приспособиш информациите кон публиката. Процесот на анализирање и прочистување е неопходен за еден добар материјал да биде обликуван во делотворен говор.

Можеби на некои говорници им се потребни поопширни забелешки отколку на други. Но, ако го организираш својот материјал само под неколку главни точки, го елиминираш она што не ги поддржува вистински и ги ставиш своите идеи во логичен ред, ќе откриеш дека со малку искуство повеќе не ќе треба да запишуваш сѐ. Колку само време можеш да заштедиш така! А квалитетот на твоите говори ќе се подобри. Ќе се види дека ти навистина извлекуваш корист од твоето образование во Теократската школа за служба.

СО СЕКОЈА задача во школата доаѓа и прилика да се расте. Совесно посветувај се на неа и твојот напредок постепено ќе стане видлив и за тебе и за другите (1. Тим. 4:15). Школата ќе ти помогне уште поцелосно да ги развиеш своите способности.

Дали имаш трема кога ќе помислиш дека треба да зборуваш пред собранието? Тоа е нормално, иако можеби веќе извесно време си запишан во школата. Меѓутоа, некои работи можат да ти помогнат да го намалиш немирот. Дома, нека ти стане навика често да читаш наглас. На собраниските состаноци, коментирај често, а ако си објавител, редовно учествувај во службата на теренот. Со тоа ќе стекнеш искуство да зборуваш пред други. Освен тоа, твоите ученички задачи подготвувај ги доволно однапред, а нивното изнесување вежбај го наглас. Запомни дека ќе зборуваш пред пријателски расположена публика. Пред да држиш каков и да е говор, помоли му се на Јехова. Тој радо им го дава светиот дух на оние слуги што го молат (Лука 11:13; Фил. 4:6, 7).

Биди скромен во своите очекувања. Потребно е време за човек да стекне искуство како говорник и да стане делотворен учител (Мих. 6:8, NW). Ако си од скоро запишан во школата, не очекувај веднаш да изнесеш сјајна презентација. Наместо тоа, работи на точките од советот за говор една по една. Проучи го делот од оваа книга во кој се дискутира за тоа. Доколку е можно, направи ја вежбата што е предложена таму. Со тоа ќе добиеш искуство во работите поврзани со точката за совет пред да ја изнесеш задачата во собранието. Ќе напредуваш.

Како да се подготви задача читање

Подготовката за јавно читање вклучува многу повеќе отколку само да можат да се кажат зборовите од доделениот материјал. Настојувај да добиеш јасно разбирање за значењето на материјалот. Штом ќе ја добиеш задачата, веднаш прочитај ја, имајќи ја на ум таа цел. Обиди се да ја разбереш поентата на секоја реченица и идејата што се развива во секој пасус за да можеш точно и со исправно чувство да ги пренесеш мислите. Таму каде што е можно, побарај го во речник правилниот изговор на непознатите зборови. Добро запознај го материјалот. Можеби во тој поглед родителите ќе треба да им помогнат на своите мали деца.

Дали ти е доделено да прочиташ дел од Библијата или можеби пасусите во некоја статија на Стражарска кула? Ако на твојот јазик има на располагање аудиокасети со тој материјал, ќе ти биде од голема помош да го слушаш читањето и да ги забележиш факторите како што се: изговор, начин на изразување, нагласување и модулација. Потоа, обиди се овие особини да ги внесеш во твоето лично читање.

Кога почнуваш да работиш на задачата, погрижи се внимателно да ја проучиш лекцијата во која се дискутира за говорната особина што ти е доделена. Доколку е можно, повтори ја, откако неколкупати наглас си вежбал да го читаш доделениот материјал. Настојувај колку што можеш поцелосно да го примениш пишаниот совет.

Оваа обука добро ќе ти послужи во службата. Додека учествуваш во службата на теренот, имаш многу прилики да им читаш на другите. Со оглед на тоа што Божјата реч има моќ да го менува животот на луѓето, важно е добро да ја читаш (Евр. 4:12). Не очекувај да ги совладаш сите аспекти на делотворното читање со една или две задачи. На еден христијански старешина, кој имал долгогодишно искуство, апостол Павле му напишал: „Посветувај се на јавното читање“ (1. Тим. 4:13).

Работење со тема и рамка

Кога во школата добиваш задача која вклучува работење со рамка, како да почнеш?

Треба да земеш предвид три главни работи: 1) темата што ти е доделена, 2) рамката и лицето со кое ќе разговараш и 3) точката за совет на која ти е доделено да работиш.

Треба да собереш материјал за доделената тема. Но, пред да отидеш предалеку, размисли сериозно за твојата рамка, како и за лицето со кое ќе разговараш, бидејќи овие фактори ќе влијаат врз тоа каков материјал ќе обработиш и врз начинот на кој ќе го презентираш. Каква рамка ќе употребиш? Дали ќе прикажеш како му ја презентираш добрата вест на некого што веќе го знаеш или ќе покажеш што би можело да се случи кога наидуваш на некого за првпат? Дали тоа лице е постаро или помладо од тебе? Каков став можеби има во врска со темата за која планираш да дискутираш? Колку веќе веројатно знае за неа? Каква цел се надеваш да постигнеш со дискусијата? Одговорите на тие прашања ќе ти дадат важни упатства според кои ќе работиш.

Каде да најдеш материјал за доделената тема? На страници 33 до 38 од оваа книга има дискусија за тоа „Како се истражува“. Прочитај ја, а потоа употреби ги алатките за истражување што ги имаш на располагање. Обично, брзо ќе најдеш повеќе материјал отколку што можеш да употребиш. Читај доста за да добиеш претстава за потенцијалот што ти стои на располагање. Меѓутоа, имај ја на ум притоа рамката што ќе ја употребиш за презентацијата, како и лицето со кое ќе разговараш. Означи кои точки се погодни за употреба.

Пред да ја организираш презентацијата и да направиш конечен избор на деталите, одвој си време да ја прочиташ дискусијата за точката за совет која ти е доделена. Примената на тој совет е една од главните причини за твојата задача.

Обработувајќи го материјалот во предвиденото време, ќе го имаш задоволството да го изнесеш и заклучокот, бидејќи ќе биде даден сигнал кога ќе истече доделеното време. Меѓутоа, во нашата служба на теренот, времетраењето не е секогаш фактор. Затоа, додека се подготвуваш, земи го предвид времето што ти е на располагање, но акцентот нека ти биде на делотворното поучување.

Збор-два за рамките. Разгледај ги предлозите на 82. страница и избери предлог што ќе ти биде практичен во службата и ќе ти овозможи доделениот материјал да го употребиш реалистично. Ако веќе извесно време учествуваш во школата, гледај на тоа како на прилика да посегнеш по додатни вештини во твојата служба и истите да ги развиеш.

Доколку надгледникот на Теократската школа за служба ти додели рамка, прифати го тој предизвик. Во повеќето рамки се работи за сведочење. Доколку никогаш не си сведочел под опишаните околности, побарај идеи разговарајќи со објавителите што веќе имале такво искуство. Доколку е можно, обиди се да дискутираш за доделената тема во рамка слична на онаа што ќе ја користиш во школата. Ова ќе ти помогне да постигнеш една важна цел на твоето обучување.

Кога изнесувањето треба да биде во облик на говор

Ако си машко, можеби ќе ти биде доделено да изнесеш краток говор пред собранието. При подготовката за ваквите говори, основните точки што треба да се разгледаат се слични на оние што веќе беа наведени за ученичките задачи во облик на прикази. Главните разлики се публиката и форматот.

Во принцип, пожелно е материјалот да го подготвиш на таков начин што секој присутен ќе може да извлече корист. Повеќето присутни веќе ги знаат основните библиски вистини. Можеби добро се запознати со темата за која ти е доделено да зборуваш. Земи предвид што веќе знаат тие за твојата тема. Настојувај да извлечат на некој начин корист од твојата презентација. Запрашај се: ,Како да ја употребам темата за да го продлабочам моето и ценењето на слушателите за Јехова како личност? Што е тоа во материјалот што ќе ни помогне да ја согледаме Божјата волја? Како може овој материјал да ни помогне да донесуваме здрави одлуки среде свет во кој доминираат телесните желби?‘ (Ефеш. 2:3). Задоволувачките одговори на тие прашања бараат истражување. Кога ја користиш Библијата, настојувај да сториш повеќе отколку само да ги прочиташ стиховите. Резонирај за стиховите што ги користиш и покажи како даваат темел за донесување заклучоци (Дела 17:2, 3). Не обидувај се да опфатиш премногу. Изнеси го материјалот на таков начин што ќе биде лесно да се запомни.

Во подготовката треба да обрнеш внимание и на изнесувањето. Не потценувај го тоа. Вежбај го говорот наглас. Напорот што го вложуваш во проучувањето и во применувањето на советот за различните говорни особини многу ќе придонесе за твојот напредок. Сеедно дали си нов или искусен говорник, добро подготви се за да можеш да зборуваш со уверување и со чувство што одговара на твојот материјал. Додека ја извршуваш секоја задача во школата, имај ја на ум целта да го користиш дарот на говор што ти го дал Бог за да му донесеш чест на Јехова (Псал. 150:6).

ПРОГРАМАТА во Теократската школа за служба е подготвена за целото собрание да извлече корист. Вредни информации се изнесуваат и на другите собраниски состаноци, како и на собирите и конгресите. Доколку ти е доделена точка на некоја од овие програми, дадена ти е сериозна одговорност. Апостол Павле го поттикнал христијанскиот надгледник Тимотеј да обрнува постојано внимание на своето поучување (1. Тим. 4:16). Оние што се присутни на христијанските собири одвоиле скапоцено време — а некои вложиле и голем напор — за да дојдат и да бидат поучени за работи што се поврзани со нивниот однос со Бог. Да се дава една таква поука е навистина извонредна предност! Како можеш добро да се погрижиш за неа?

Врвни точки од читањето на Библијата

Ова обележје на школата се темели на читањето на Библијата што е доделено за седмицата. Треба да се нагласи како материјалот се однесува на нас денес. Според извештајот во Неемија 8:8 (NW), Езра и неговите придружници јавно читале од Божјата реч, објаснувајќи ја, ,осмислувајќи ја‘ и давајќи разбирање. Обработката на врвните точки ти дава можност и ти да го постигнеш истото.

Како да се подготвиш за една таква задача? Ако е можно, прочитај го доделениот дел од Библијата една седмица или уште повеќе однапред. Потоа, размислувај за твоето собрание и за неговите потреби. Моли се за тоа. Кои совети, кои примери, кои начела во овој дел од Божјата реч ги задоволуваат тие потреби?

Неопходно е истражување. Дали на твојот јазик има на располагање Библиотека Watchtower на CD-ROM или Индекс на публикации на Watch Tower? Ако не, тогаш добро употреби го индексот во Стражарска кула што излегува на крајот од годината. Со истражување на она што е објавено за стиховите на кои си избрал да се сосредоточиш, можеш да пронајдеш појаснителен материјал во врска со заднината, објаснувања за исполнувањето на пророштвата, анализи за тоа што откриваат за Јехова извесни стихови, или дискусии за начела. Не обидувај се да обработиш премногу точки. Сосредоточи се само на неколку избрани стихови. Подобро е да обработиш неколку стиха, но тоа да го сториш добро.

Твојата задача може да бара и да ги поканиш присутните да коментираат за тоа како извлекле корист од седмичното читање на Библијата. Што пронашле, а ќе им користи при личното и семејното проучување, во нивната служба или во животот? Кои особини на Јехова биле видливи во неговите постапки со луѓето и нациите? Што е тоа што присутните го научиле, а ја зајакнало нивната вера и изградило ценење за Јехова? Не задржувај се на технички подробности. Нагласи го значењето и практичната вредност на избраните точки.

Поучен говор

Тој се темели на објавен материјал, како што е некоја статија од Стражарска кула или од Разбудете се!, или можеби на дел од некоја книга. Во повеќето случаи има повеќе материјал отколку што е доволно за предвиденото време. Како да ја обработиш задачата? Како учител, а не како некој што само го поминува материјалот. Надгледникот треба да биде „оспособен да поучува“ (1. Тим. 3:2).

Започни ја подготовката така, што ќе го проучиш доделениот материјал. Побарај ги стиховите. Медитирај. Настојувај да го сториш тоа доволно време пред датумот на говорот. Имај на ум дека браќата се охрабрени однапред да го прочитаат објавениот материјал на кој се темели тој говор. Твоја задача не е само да го повториш или да го збиеш, туку да покажеш како да се примени. Соодветни делови од материјалот употреби на начин што навистина ќе му користи на собранието.

Исто како што секое дете си има своја личност така и секое собрание си има свои карактеристични обележја. Еден родител што делотворно поучува не само му ги рецитира моралните правила на своето дете. Тој резонира со него. Ја зема предвид неговата личност и проблемите со кои се бори. На сличен начин, учителите во собранието настојуваат да се фатат во костец со потребите на групата пред која говорат. Меѓутоа, еден прониклив учител ќе избегнува да користи примери кои би можеле да засрамат некого од присутните. Тој ќе ги нагласи користите што некој веќе ги има како резултат на тоа што оди по Јеховиниот пат и ќе го истакне советот од Писмото, кој на членовите на собранието ќе им помогне успешно да се справат со проблемите со кои се соочуваат.

Доброто поучување ги допира срцата на присутните. Ова не бара само да се наведат факти туку и да се изгради ценење за нивното значење. Тоа бара и вистинска грижа за оние што се поучувани. Духовните пастири треба да го познаваат стадото. Ако со љубов ги имаат на ум проблемите со кои се соочуваат различни поединци, ќе можат да зборуваат охрабрувачки, да покажат разбирање, сожалување и сочувство.

Како што делотворните учители знаат, говорот мора да си има јасно дефинирана цел. Материјалот треба да се изнесе на таков начин што ќе бидат истакнати и запомнети клучните точки. Присутните треба да можат со себе да понесат практични мисли кои ќе влијаат врз нивниот живот.

Состанок за служба

Кога држиш говор темелен на статија од Наша служба за Царството, предизвикот може да биде малку поинаков. Ќе увидиш дека тука честопати си повикан во целост да им го пренесеш на присутните она што е веќе дадено, а не да избереш што е најпригодно. Помогни им на присутните да резонираат за стиховите што претставуваат темел на дадениот совет (Тит 1:9). Времето е ограничено, што во повеќето случаи не дозволува да се внесе додатен материјал.

Од друга страна, пак, можеби си замолен да изнесеш материјал за кој нема статија во Наша служба за Царството. Можеби е посочена некоја статија од Стражарска кула или задачата се состои од неколку кратки забелешки. Ти, како учител, си тој што треба да размисли за потребите на собранието во поврзаност со доделениот материјал. Можеби ќе треба да употребиш некоја кратка, директна илустрација или да раскажеш соодветно искуство. Запомни дека твојата задача не е само да зборуваш за темата, туку да ја обработиш на таков начин што на собранието ќе му помогнеш да го врши делото што Божјата реч го изложува и притоа да најде радост (Дела 20:20, 21).

Додека се подготвуваш за задачата, размисли за околностите на лицата што го сочинуваат собранието. Пофали ги за она што веќе го прават. Како може применувањето на предлозите дадени во доделениот материјал да ја зголеми нивната делотворност и радост во службата?

Дали за твојата задача се бара некој приказ или интервју? Ако да, тоа треба да се испланира доволно однапред. Може да ти биде искушение едноставно да замолиш некого да го подготви тоа, но ова не донесува секогаш најдобри резултати. Ако е можно, пробајте го приказот или интервјуто пред денот кога е состанокот. Погрижи се тој елемент од твојот дел да се обработи на начин кој навистина ќе ја зголеми поуката што ја даваш.

Собири и конгреси

Браќата што развиваат убави духовни особини и стануваат делотворни јавни говорници и учители можеби со текот на времето ќе бидат замолени да учествуваат во програмата на некој собир или конгрес. Тоа се навистина посебни прилики за теократско образование. Таквата задача може да дојде во облик на манускрипт, нацрт, упатства за библиска драма со современа примена или некој пасус со упатства. Ако имаш предност да служиш на таква програма, грижливо проучи го материјалот што ти е даден. Работи на него сѐ додека да ја сфатиш неговата вредност.

Оние на кои им е доделен говор од манускрипт треба да го читаат материјалот од збор до збор. Тие не ги менуваат зборовите ниту го преуредуваат материјалот. Го проучуваат за јасно да увидат кои се главните точки и како се тие развиени. Вежбаат да го читаат наглас сѐ додека да можат говорот да го изнесат со исправен смисловен акцент, одушевеност, топлина, чувство, срдечност и увереност, како и со тон и јачина соодветни за голема публика.

Браќата на кои им е доделен нацрт за говор се одговорни да го развијат својот материјал на начин кој е тесно приспособен кон нацртот. Наместо да чита од нацртот за време на говорот или да го подготви во облик на манускрипт, говорникот треба да го изнесе материјалот спонтано, од срце. Важно е да се придржува за времето предвидено за нацртот со цел јасно да ја презентира секоја наведена главна точка. Говорникот треба добро да ги употреби мислите и стиховите наведени под главните точки. Не треба да внесува додатни точки по личен вкус, со што би го исфрлил она што е дадено во нацртот. Се разбира, темел на поуката е Божјата реч. Христијанските старешини имаат одговорност да ,ја проповедаат речта‘ (2. Тим. 4:1, 2). Затоа говорникот треба да посвети посебно внимание на стиховите во нацртот — да резонира за нив и да ја покаже примената.

Не одлагај

Дали служиш во собрание каде што има многу прилики за говорење? Како да обрнеш соодветно внимание на сите нив? Избегнувај своите точки да ги подготвуваш во последна минута.

Говорите што навистина му користат на собранието бараат адекватно размислување однапред. Затоа, нека ти стане навика материјалот да го прочиташ веднаш штом ќе ја добиеш секоја задача. Ова ќе ти овозможи да размислуваш за него додека ги вршиш другите активности. Во деновите или седмиците пред да го одржиш говорот, можеби ќе чуеш коментари кои ќе ти помогнат да увидиш како најдобро да ги примениш информациите. Може да настанат ситуации што ќе откријат колку тие се навремени. Читањето и размислувањето за задачата веднаш откако ќе ја добиеш бара време, но тоа е добро потрошено време. Кога конечно ќе седнеш за да го разработиш нацртот, ќе ги пожнееш користите од тоа што доволно однапред си размислувал внимателно за него. Обработувањето на задачите на ваков начин прилично ќе го намали стресот и ќе ти помогне да го изнесеш материјалот на начин што ќе биде практичен и ќе ги допре срцата на оние во собранието.

До онаа мера до која го цениш дарот што ти е доверен во врска со Јеховината програма за образование на својот народ до таа мера и ќе му донесеш чест нему, а ќе се докажеш и како благослов за оние што го љубат (Иса. 54:13; Рим. 12:6-8).

СЕКОЈА седмица во повеќето собранија на Јеховините сведоци се организира јавно предавање на некоја библиска тема. Ако си старешина или слуга помошник, дали даваш доказ дека си делотворен јавен говорник, учител? Ако да, можеби ќе бидеш замолен да одржиш јавно предавање. Теократската школа за служба им помогнала на десетици илјади браќа да се оспособат за оваа предност на службата. Кога ти е доделено да одржиш јавно предавање, од каде да почнеш?

Проучи го нацртот

Пред да направиш некакво истражување, прочитај го нацртот и медитирај за него сѐ додека не ја сфатиш смислата. Врежи ја во умот темата, а тоа е насловот на предавањето. За што треба да ги поучиш твоите слушатели? Која е твојата цел?

Запознај се со главните поднаслови. Проанализирај ги тие главни точки. Како секоја од нив е поврзана со темата? Под секоја главна точка се наведени неколку потточки. Елементите што ги поддржуваат потточките се наведени под нив. Размисли како секој дел од нацртот се надградува на претходниот, како води кон следниот и помага да се постигне целта на говорот. Штом ќе ја разбереш темата, целта на говорот и начинот на кој главните точки ја постигнуваат таа цел, подготвен си да почнеш со разработка на материјалот.

Можеби во почетокот ќе ти биде од помош да размислуваш за предавањето како за четири или пет кратки говори, од кои секој си има главна точка. Нив подготви ги еден по еден.

Дадениот нацрт е алатка за подготовка. Не е наменет да служи како белешки од кои ќе го држиш говорот. Тој е како костур. Ќе треба, така да се каже, да му ставиш месо, да му дадеш срце и да му вдахнеш живот.

Употреба на стиховите

Исус Христос и неговите ученици го засновале своето учење врз Писмото (Лука 4:16-21; 24:27; Дела 17:2, 3). Можеш и ти да го правиш истото. Писмото треба да биде темелот за твојот говор. Наместо само да ги објаснуваш изјавите изнесени во дадениот нацрт и да ја покажуваш нивната примена, забележи како Писмото ги поддржува тие изјави, а потоа поучувај од Писмото.

Додека се подготвуваш за говорот, испитај го секој стих што е наведен во нацртот. Обрни внимание на контекстот. Некои стихови можат да дадат само корисна заднина. При изнесувањето нема потреба да ги прочиташ или прокоментираш сите нив. Избери ги оние што се најдобри за твоите слушатели. Доколку се сконцентрираш на стиховите наведени во отпечатениот нацрт, веројатно ќе нема потреба да се осврнуваш на додатни стихови од Писмото.

Успехот на твојот говор не зависи од тоа колку стихови ќе употребиш, туку од квалитетот на поучувањето. Кога воведуваш стихови, покажи зошто ги употребуваш. Одвој време за да ја покажеш нивната примена. Откако ќе прочиташ некој стих, држи ја Библијата отворена додека дискутираш за него. Присутните веројатно ќе го сторат истото. Како да побудиш интерес кај слушателите и да им помогнеш да извлечат уште поцелосна корист од Божјата реч? (Неем. 8:8, 12). Тоа можеш да го сториш со објаснување, илустрација и покажување на примената.

Објаснување. Кога се подготвуваш да објасниш некој клучен стих, запрашај се: ,Што значи тој? Зошто го користам во говорот? Што би можеле да се запрашаат присутните во врска со овој стих?‘ Можеби ќе треба да го проанализираш контекстот, заднината, рамката, силата на зборовите, намерата на инспирираниот писател. Ова бара истражување. Изобилство вредни информации ќе најдеш во публикациите што ги обезбедува „верниот и разборит роб“ (Мат. 24:45-47). Не обидувај се за тој стих да објасниш сѐ, туку објасни зошто си барал присутните да го прочитаат во поврзаност со точката за која дискутираш.

Илустрација. Целта на илустрациите е да ги водиш слушателите кон подлабоко разбирање или да им помогнеш да запомнат некоја поента или начело за кое си дискутирал. Илустрациите им помагаат на луѓето да го сфатат она што си им го кажал и да го поврзат со нешто што веќе го знаат. Тоа го сторил и Исус кога ја одржал својата прочуена Проповед на гората. „Птиците небесни“, „полските кринови“, „тесната порта“, „куќа врз камена маса“ и уште многу такви изрази го направиле неговото учење впечатливо, јасно и незаборавно (Мат., погл. 5-7).

Покажување на примената. Објаснувањето и илустрирањето на некој стих ќе дадат спознание, но примената на тоа спознание е она што донесува резултати. Точно, слушателите имаат одговорност да постапуваат во согласност со библиската порака, но ти можеш да им помогнеш да увидат што треба да сторат. Штом си се уверил дека твоите слушатели го разбираат стихот што се дискутира и сфаќаат како е поврзан со наведената поента, одвој време за да им покажеш какво влијание има тој врз верувањето и однесувањето. Истакни какви користи има некој кога ќе се откаже од погрешни идеи или од однесување што не е во согласност со вистината за која се дискутира.

Додека размислуваш за тоа како да ја покажеш примената на стиховите, запомни дека луѓето што ја сочинуваат твојата публика имаат различно потекло и се соочуваат со најразлични околности. Можеби има новозаинтересирани лица, млади, постари и такви што се борат со различни лични проблеми. Направи го говорот практичен и реалистичен. Избегнувај да даваш совети што звучат како да имаш на ум само неколку поединци.

Одлуки на говорникот

Некои одлуки во врска со твоето предавање се веќе донесени наместо тебе. Главните точки се јасно наведени и јасно се гледа колку време треба да посветиш на дискусијата за секој главен наслов. Другите одлуки треба да ги донесеш самиот ти. Можеш да избереш повеќе време да потрошиш на извесни потточки, а помалку на други. Не претпоставувај дека мораш во иста мера да ја обработиш секоја потточка. Тоа може да те наведе само да прелеташ по материјалот и да ги преплавиш присутните. Како да одлучиш која да ја развиеш поцелосно, а која да ја спомнеш само накратко, или патем? Запрашај се: ,Кои точки ќе ми помогнат да ја пренесам средишната идеја на говорот? Кои точки дозволуваат поголем потенцијал за да можат слушателите да извлечат корист? Дали испуштањето на извесен наведен стих и сродната точка го ослабуваат текот на доказите што се изнесуваат?‘

Совесно избегнувај да внесуваш шпекулации или лично мислење. Дури и Божјиот син, Исус Христос, избегнувал да зборува „сам од себе“ (Јован 14:10). Биди свесен дека причината поради која луѓето доаѓаат на состаноците на Јеховините сведоци е да чујат како се дискутира за Библијата. Ако те сметаат за добар говорник, тоа е веројатно затоа што имаш навика да не го свртуваш вниманието кон себеси туку кон Божјата реч. Поради ова твоите предавања се ценети (Фил. 1:10, 11).

Откако еден едноставен нацрт си претворил во содржајно објаснување на Писмото, сега треба да го вежбаш говорот. Од помош е да го правиш тоа наглас. Важно е да бидеш сигурен дека ги имаш на ум сите точки. Мораш да бидеш во состојба да се внесеш во изнесувањето со срце, да му вдахнеш живот на материјалот и да изнесеш една одушевена презентација на вистината. Пред да го одржиш говорот, запрашај се: ,Што се надевам дека ќе постигнам?‘ Исто така, прашај се: ,Дали се истакнати главните точки? Дали навистина сум направил Писмото да биде темелот за мојот говор? Дали секоја главна точка природно води кон следната? Дали говорот изградува ценење за Јехова и за неговите подготовки? Дали заклучокот се однесува директно на темата, им покажува на присутните што да прават и ги мотивира на тоа?‘ Ако на овие прашања можеш да одговориш со да, тогаш си во положба да ,правиш добро со спознанието‘, во корист на собранието и за фалба на Јехова! (Посл. 15:2, NW).