ЖИВОТНИТЕ не можат да го прават она што го правиш ти токму сега. Секој шести човек не научил да чита — честопати поради немање можност да оди на училиште — а од оние, пак, што научиле, многумина не го прават тоа редовно. Сепак, способноста да читаш печатен материјал ти овозможува да патуваш во други земји, да запознаваш луѓе, чии животи можат да го збогатат твојот, и да стекнеш практично знаење, кое ќе ти помогне да се справиш со животните грижи.

Способноста на еден млад човек да чита влијае врз тоа колкава корист ќе извлече од своето школување. Кога ќе бара вработување, способноста да чита може да влијае врз тоа каква работа ќе добие и колку часови ќе мора да работи за да заработи за живот. Домаќинките што добро читаат се пооспособени да се грижат за своите семејства во поглед на правилната исхрана, хигиената и спречувањето на болестите. Мајките што се добри читачи можат, исто така, да вршат позитивно влијание врз интелектуалниот развој на своите деца.

Најголемата корист од читањето, се разбира, е тоа што ти овозможува да го „најдеш знаењето за Бога“ (Посл. 2:5). Во многуте начини на кои му служиме на Бог е вклучена способноста да читаме. На собраниските состаноци се чита Писмото и публикации темелени на Библијата. Начинот на кој читаш многу влијае врз твојата делотворност во службата на теренот. А и подготовката за овие активности опфаќа читање. Од таа причина, твојот духовен раст во голема мера зависи од твоите навики на читање.

Добро искористи ја можноста

Некои што учат за Божјите патишта имаат ограничено образование. Можеби треба да бидат научени да читаат за да го подобрат својот духовен развој. Или, можеби им е потребна лична помош за да ги подобрат вештините на читање. Таму каде што има локална потреба, собранијата настојуваат да организираат класови за описменување на темел на публикацијата Посвети се на читањето и пишувањето. Повеќе илјади лица извлекле голема корист од оваа подготовка. Поради тоа што е важно човек да е способен добро да чита, некои собранија заедно со Теократската школа за служба имаат организирано и класови за подобрување на читањето. Дури и таму каде што нема такви класови, некој може добро да напредува така, што секој ден ќе одвојува време да чита наглас и редовно ќе присуствува и учествува во школата.

За жал, стриповите и телевизијата, меѓу другото, го потиснале читањето во заднина во животот на многу луѓе. Гледањето телевизија и ограниченото читање можат да го спречат развојот на вештините на читање и способноста на едно лице да размислува и јасно да резонира, како и добро да се изразува.

Публикациите што ни помагаат да ја разбереме Библијата ги обезбедува „верниот и разборит роб“. Тие ни ставаат на располагање изобилство информации во врска со витални духовни работи (Мат. 24:45; 1. Кор. 2:12, 13). Исто така, нѐ држат во чекор со важниот развој на светските настани и нивното значење; ни помагаат подобро да се запознаеме со природниот свет и нѐ учат како да се справиме со спорните прашања што нѐ интересираат. Пред сѐ, тие се сосредоточуваат на тоа како да му служиме на Бог на прифатлив начин и да го добиеме неговото одобрување. Таквото здраво читање ќе ти помогне да се развиеш како духовна личност.

Се разбира, способноста добро да се чита сама по себе не е доблест. Таа вештина треба да се користи на исправен начин. Исто како и јадењето, читањето мора да биде селективно. Зошто да јадеш храна што не ти нуди вистинска хранлива вредност или може дури и да те отруе? На сличен начин, зошто да читаш материјал, макар и патем, кој може да ти го расипе умот и срцето? Библиските начела треба да го дадат стандардот според кој ќе го одмеруваме секој материјал што го избираме за читање. Пред да одлучиш што ќе читаш, имај ги на ум стиховите како што се: Проповедник 12:12, 13; Ефешаните 4:22-24; 5:3, 4; Филипјаните 4:8; Колошаните 2:8; 1. Јованово 2:15-17 и 2. Јованово 10.

Читај со исправен мотив

Важноста на исправниот мотив во читањето станува јасна откако ќе ги испитаме евангелските извештаи. На пример, во евангелието на Матеј наоѓаме како Исус на добро упатените верски водачи, пред да им даде библиски одговори на нивните лукави прашања, им ги поставува следниве прашања: „Зарем не сте читале?“ и „Зарем никогаш не сте го читале ова?“ (Мат. 12:3, 5; 19:4; 21:16, 42; 22:31). Една лекција што можеме да ја научиме од ова е дека: ако нашиот мотив за читање е неисправен, можеме да изведеме погрешни заклучоци или сосема да ја промашиме поентата. Фарисеите го читале Писмото бидејќи мислеле дека преку него ќе добијат вечен живот. Таа награда, како што истакнал Исус, не им се дава на оние што не го љубат Бог и што не го прифаќаат Неговото средство за спасение (Јован 5:39-43). Фарисеите имале себични намери; затоа многу нивни заклучоци биле погрешни.

Љубовта кон Јехова е најчистиот мотив што можеме да го имаме за да ја читаме неговата Реч. Таа љубов нѐ поттикнува да ја научиме Божјата волја, зашто љубовта „се радува на вистината“ (1. Кор. 13:6). Дури и ако порано не сме уживале во читањето, љубовта кон Јехова „со сиот свој ум“ ќе нѐ поттикне енергично да го напрегаме умот за да го примаме спознанието за Бог (Мат. 22:37). Љубовта побудува интерес, а интересот го стимулира учењето.

Размисли за темпото

Читањето оди рака под рака со препознавањето. Токму додека читаш сега, ти препознаваш зборови и го помниш нивното значење. Темпото на читање можеш да го зголемиш ако ја прошириш површината на препознавање. Наместо да застануваш да го погледнуваш секој збор, обиди се да гледаш по неколку збора истовремено. Додека ја развиваш оваа способност, ќе видиш дека појасно ќе го разбираш она што го читаш.

Меѓутоа, кога читаш подлабок материјал, поголема корист од своите напори ќе извлечеш ако применуваш една поинаква метода. Советувајќи го Исус Навин во врска со читањето на Писмото, Јехова му рекол: „Оваа книга на законот да не се одделува од твојата уста, и читај ја со придушен глас“ (Ис. Нав. 1:8, NW). За придушен глас се зборува честопати кога лицето е задлабочено во мислите. Според тоа, хебрејскиот термин преведен „со придушен глас“ се преведува и како „медитира“ (Псал. 63:6; 77:12; 143:5, сите NW). Кога медитира, лицето размислува длабоко; не брза. Читањето на еден медитативен начин овозможува Божјата реч да има поголем ефект врз умот и срцето. Библијата содржи пророштва, совети, пословици, поезија, објави на божествен суд, детали во врска со Јеховината намера и изобилство вистинити животни искуства — скапоцени за оние што сакаат да одат по Јеховините патишта. Колку само е корисно да ја читаш Библијата на таков начин што ќе ти овозможи тоа да го всадиш длабоко во умот и срцето!

Научи да се сконцентрираш

Додека читаш, стави се себеси во секоја сцена што се опишува. Обиди се да ги видиш ликовите со очите на својот ум и емоционално да ги доживееш искуствата што се случуваат во нивните животи. Ова е релативно лесно кога се чита извештај како што е оној за Давид и Голијат, запишан во 1. Самоил 17. поглавје. Но, дури и деталите во Излез и Левит во врска со изградбата на шаторот или воведувањето на свештенството ќе ти бидат реални кога визуелно ќе си ги претставиш димензиите и материјалот или кога ќе си го замислиш мирисот на темјанот, пржените зрна и животните што се принесувале како палени приноси. Помисли само колку мора да влевало страхопочит извршувањето на свештеничките служби! (Лука 1:8-10). Ако своите сетила и емоции ги вклучиш на ваков начин, ќе добиеш помош да го сфатиш значењето на она што го читаш и ќе ти послужи како помагало за помнење.

Но, ако не внимаваш кога се обидуваш да читаш, умот ќе ти лута. Можеби со очите ќе гледаш во страницата, но мислите ќе ти бидат на друго место. Дали е пуштена музика? Вклучен ли е телевизорот? Дали членовите на семејството си прават муабет? Ако е можно, најдобро е да читаш на тивко место. Меѓутоа, пречките можат да дојдат од тебе самиот. Можеби си имал исполнет ден. За жал, колку само е лесно во умот да ти се вртат активностите од тој ден! Се разбира, добро е да ги анализираш настаните од денот — но не и кога читаш. Можеби, во почетокот, умот ти е сосредоточен или дури периодот на читање го започнуваш со молитва. Но потоа, додека читаш, умот почнува да ти лута. Обиди се повторно. Дисциплинирај се да го држиш умот сосредоточен на материјалот што го читаш. Постепено ќе увидиш подобрување.

Што правиш кога наидуваш на збор кој не го разбираш? Некои непознати зборови можеби се дефинирани или е дискутирано за нив во текстот. Или можеби значењето ќе можеш да го сфатиш според контекстот. Ако не, одвој си време да го побараш зборот во речник, ако имаш, или забележи го за да можеш подоцна да прашаш некого за неговото значење. Ова ќе го прошири твојот вокабулар и ќе придонесе да го сфатиш прочитаното.

Јавно читање

Кога му рекол на Тимотеј да се посветува на читањето, апостол Павле конкретно мислел на читање во корист на другите (1. Тим. 4:13). Делотворното јавно читање вклучува повеќе отколку само гласно да се прочитаат зборовите од некоја страница. Читачот треба да го разбира значењето на зборовите и да ги сфаќа мислите што се изразени во нив. Само тогаш може исправно да ги пренесе идеите и точно да ги оживее емоциите. Се разбира, ова бара темелна подготовка и вежбање. Затоа Павле поттикнал: „Посветувај се на јавното читање“. Вредна обука за оваа вештина ќе добиеш во Теократската школа за служба.

Одвој си време за читање

„Замислите на трудољубивиот се стремат кон изобилство [се од корист, NW], а избувливиот трпи сиромаштво“ (Посл. 21:5). Колку е само вистинито тоа во поглед на нашата желба да читаме! За да извлечеме „корист“, треба марливо да планираме другите активности да не го истиснат нашето читање.

Кога читаш? Дали извлекуваш корист читајќи рано наутро, или имаш поголема будност подоцна во денот? Ако можеш да одвоиш само по 15 до 20 минути секој ден за да читаш, ќе се зачудиш колку многу можеш да постигнеш. Клучот лежи во редовноста.

Зошто Јехова избрал неговите величествени намери да се запишат во книга? За луѓето да можат да се обратат на неговата пишана Реч. Ова им овозможува да размислуваат за Јеховините прекрасни дела, да им кажуваат за нив на своите деца и да ги запомнат тие Божји дела (Псал. 78:5-7, NW). Нашето ценење за Јеховината великодушност во тој поглед најдобро ја покажуваме со начинот на кој се посветуваме на читањето на неговата животодавна Реч.

ДАЛИ некогаш си гледал како луѓето избираат овошје? Повеќето од нив, за да одредат дали е зрело, ја набљудуваат бојата и големината. Некои го мирисаат овошјето. Други го допираат, па дури и го притискаат. Трети, пак, го мерат, ставајќи во секоја рака по едно парче за да откријат кое е посочно. За што размислуваат овие луѓе? Тие анализираат детали, ги проценуваат разликите, се потсетуваат на она што порано го избрале и го споредуваат она што сега го гледаат со она што веќе го знаат. Ги очекува вкусна награда бидејќи обрнале грижливо внимание.

Се разбира, наградите од проучувањето на Божјата реч се далеку поголеми. Кога таквото проучување зазема важно место во нашиот живот, верата ни станува појака, љубовта се продлабочува, службата ни станува попродуктивна, а одлуките што ги донесуваме сведочат за проникливост и побожна мудрост. Во врска со тие награди, во Пословици 3:15 се вели: „Колку и да се твоите скапоцености, не можат да се споредат со неа“. Дали ти добиваш такви награди? Тоа може да зависи од начинот на кој проучуваш (Кол. 1:9, 10).

Што е проучување? Тоа е повеќе отколку само површно читање. Се работи за користење на умствените способности во грижливо или подолго разгледување на некој предмет. Тука спаѓа да го проанализираш она што го читаш, да го споредиш со она што веќе го знаеш и да обрнеш внимание на причините што се дадени за наведените изјави. Кога проучуваш, длабоко размислувај за секоја изразена идеја која е можеби нова за тебе. Размисли и за тоа како уште поцелосно лично да го примениш библискиот совет. Како Сведок на Јехова, ќе сакаш да размислуваш и за приликите да го употребиш тој материјал за да им помогнеш на другите. Очигледно, проучувањето вклучува и медитирање.

Внеси се во исправна умствена состојба

Кога се подготвуваш да проучуваш, ти вадиш некои работи како, на пример, Библијата, публикацијата што планираш да ја користиш, молив или пенкало и, можеби, тетратка. Но, дали го подготвуваш и своето срце? Библијата ни кажува дека Езра ,настојувал со [го подготвил, NW] сето свое срце, да проникне во Господовиот Закон, да го извршува и да го поучува Израел во законите и уредбите‘ (Езра 7:10). Што вклучува таквата подготовка на срцето?

Молитвата ни овозможува да му пристапиме на проучувањето на Божјата реч со исправен став. Ние сакаме нашето срце, нашето највнатрешно јас да биде приемливо за поуката што ни ја дава Јехова. Секојпат кога почнуваш со проучување, помоли го Јехова за помошта од неговиот дух (Лука 11:13). Барај да ти помогне да го разбереш значењето на она што ќе го проучуваш, како е тоа поврзано со неговата намера, како може да ти помогне да распознаваш што е добро а што лошо, како да ги примениш неговите начела во својот живот и како тој материјал влијае врз твојот однос со него (Посл. 9:10). Додека проучуваш, ,постојано барај од Бог‘ мудрост (Јак. 1:5). Чесно преиспитај се во светлината на она што го учиш, додека бараш Јеховина помош за да се ослободиш од грешните мисли или од штетните желби. Секогаш „одговарај му на Јехова со благодарење“ за работите што ти ги открива (Псал. 147:7, NW). Ваквиот молитвен пристап кон проучувањето води до присност со Јехова, бидејќи ни овозможува да се одѕвиеме додека тој ни зборува преку својата Реч (Псал. 145:18).

Таквата приемливост го разликува Јеховиниот народ од другите луѓе што проучуваат. Кај оние на кои им недостига побожна оддаденост, тренд е да се сомневаат и да го доведуваат во прашање напишаното. Но, нашиот став не е таков. Ние имаме доверба во Јехова (Посл. 3:5-7). Ако не разбираме нешто, не заклучуваме дрско дека тоа мора да е грешка. Додека трагаме и копаме по одговори, чекаме на Јехова (Мих. 7:7). Исто како Езра, имаме цел да постапуваме и да поучуваме според она што го учиме. Со ваква склоност на срцето имаме добри изгледи да пожнееме богати награди од нашето проучување.

Како се проучува

Наместо едноставно да започнеш со 1. пасус и да продолжиш така до крај, најпрвин одвој време да ја прегледаш целата статија или поглавје од материјалот. Започни на тој начин што ќе ги проанализираш зборовите што го сочинуваат насловот. Тоа е темата на она што ќе го проучуваш. Потоа, грижливо обрни внимание како поднасловите се поврзани со темата. Испитај ги сите слики, табели или рамки за поучување, кои го придружуваат текстот. Запрашај се: ,На темел на овој преглед, што очекувам да научам? Во кој поглед тоа ќе има вредност за мене?‘ Ова ти дава правец во проучувањето.

Сега, собери ги фактите. Во студиските статии на Стражарска кула и во некои книги има и отпечатени прашања. Додека го читаш секој пасус, од корист е ако ги означиш одговорите. Дури и ако нема прашања за проучување, сепак можеш да ги означиш важните точки што сакаш да ги запомниш. Ако некоја мисла е нова за тебе, посвети ѝ малку повеќе време за да се осигуриш дека добро ја разбираш. Внимавај на илустрациите или правците на резонирање што ќе ти користат во службата на теренот или би можел да ги вметнеш во некој претстоен говор. Размислувај конкретно за одредени луѓе чија вера би можела да се зајакне ако со нив го споделиш она што го проучуваш. Означи ги точките што сакаш да ги употребиш и, откако ќе завршиш со проучувањето, повтори ги.

Додека го разгледуваш материјалот, побарај ги наведените стихови. Анализирај како секој стих е поврзан со главната поента во пасусот.

Можеби ќе наидеш на точки што не ги разбираш веднаш или би сакал потемелно да ги истражиш. Наместо да дозволиш поради нив да скршнеш од темата, забележи ги за да ги разгледаш подоцна. Честопати точките се разјаснуваат додека продолжуваш со останатиот дел од материјалот. Ако не, можеш да направиш додатно истражување. Какви работи би можел да забележиш за да им обрнеш такво внимание? Можеби тоа е некој цитиран стих што не го разбираш баш јасно. Или, можеби не гледаш веднаш како се применува на предметот за кој се дискутира. Можеби мислиш дека некоја идеја во материјалот ја разбираш, но не баш доволно за да му ја објасниш на друг. Наместо едноставно да поминеш преку тие работи, би било мудро да ги истражиш откако ќе завршиш со она што си почнал да го проучуваш.

Пишувајќи го своето детално писмо до еврејските христијани, кога дошол до средината, апостол Павле застанал за да каже: „Главното е ова“ (Евр. 8:1). Дали одвреме навреме се потсетуваш на таков начин? Размисли зошто Павле го сторил тоа. Во претходните поглавја од неговото инспирирано писмо, тој веќе покажал дека Христос, како Божји голем Првосвештеник, влегол во самото небо (Евр. 4:14-5:10; 6:20). Сепак, издвојувајќи ја и нагласувајќи ја таа главна точка во почетокот на 8. поглавје, Павле ги подготвил умовите на своите читатели длабоко да размислат како тоа се однесува на нивниот живот. Истакнал дека Христос се појавил пред Божјето лице во нивна корист и го отворил патот за нивното влегување во небесното ,свето место‘ (Евр. 9:24; 10:19-22). Сигурноста на нивната надеж требало да им помогне да ги применат понатамошните совети што ги содржело тоа писмо во врска со верата, истрајноста и христијанското однесување. На сличен начин, кога проучуваме, сосредоточувањето на главните точки ќе ни помогне да го сфатиме развојот на темата и ќе ни ги вреже во умот здравите причини да постапуваме во согласност со неа.

Дали твоето лично проучување ќе те поттикне на акција? Тоа е битно прашање. Кога учиш нешто, запрашај се: ,Како би требало ова да влијае врз мојот став и врз моите цели во животот? Како да ги применам овие информации при решавањето на некој проблем, при донесувањето одлука или при постигнувањето на некоја цел? Како да ги употребам во семејството, во службата на теренот, во собранието?‘ Размислувај за овие прашања во молитва, разгледувајќи во кои реални ситуации можеш да го примениш своето спознание.

Откако ќе завршиш со едно поглавје или со една статија, одвој си време за кратко повторување. Види дали можеш да се присетиш на главните точки и на потпорните аргументи. Овој чекор ќе ти помогне да ги запомниш информациите за да можеш да ги користиш во иднина.

Што да проучуваш

Како Јеховин народ, ние имаме изобилство материјал за проучување. Но, од каде да почнеме? Секој ден, добро е ако ги проучуваме стихот и коментарот од Секојдневно испитување на Писмото. Секоја седмица, присуствуваме на собраниските состаноци, а проучувањето како подготовка за нив ќе ни помогне да извлечеме уште поголема корист. Освен ова, некои мудро вложуваат време во проучување на некоја од нашите христијански публикации отпечатени пред тие да ја запознаат вистината. Други си избираат некој дел од седмичното читање на Библијата и подлабоко ги проучуваат овие стихови.

Што ако околностите не ти дозволуваат внимателно да ги проучиш сите информации што ќе се разгледуваат на седмичните собраниски состаноци? Избегнувај ја замката набрзина да прелеташ преку материјалот колку само да го поминеш или, што е уште полошо, ништо да не проучуваш од него бидејќи не можеш да го поминеш целиот. Наместо тоа, одреди колку можеш да проучуваш и направи го тоа квалитетно. Така прави секоја седмица. Со текот на времето, настојувај да го прошириш тој материјал за да ги опфатиш и другите состаноци.

,Изградувај го своето домаќинство‘

Јехова признава дека семејните поглавари мораат напорно да работат за да ги згрижат своите сакани. „Сврши ја својата работа надвор“, се вели во Пословици 24:27, „и приготви ја својата нива.“ Сепак, не смеат да се превидат ни духовните потреби на семејството. Затоа, стихот продолжува: „Потоа изгради ја и својата куќа [домаќинство, NW]“. Како можат семејните поглавари да го прават тоа? Во Пословици 24:3 (NW) се вели: „Со проникливост [едно домаќинство] ќе се покаже цврсто основано“.

Како може проникливоста да му користи на твоето домаќинство? Проникливост е умствена способност да се види зад она што е очигледно. Би можело да се рече дека делотворната семејна студија започнува со студирање на самото твое семејство. Како напредуваат членовите на семејството во духовен поглед? Слушај внимателно додека разговараш со нив. Постои ли дух на жалење или огорченост? Дали материјалистичките стремежи им се нешто важно? Кога си во служба на теренот со своите деца, дали им е пријатно пред своите врсници да се идентификуваат како Јеховини сведоци? Дали уживаат во вашата програма на семејно читање и проучување на Библијата? Дали навистина го прават Јеховиниот пат свој начин на живот? Внимателното набљудување ќе ти открие што треба ти, како семеен поглавар, да сториш за да втемелиш и изградиш духовни особини во секој член на семејството.

Провери во Стражарска кула и во Разбудете се! кои статии се занимаваат со специфични потреби. Потоа, кажи му однапред на семејството што ќе проучувате, така што сите ќе можат да размислат за информациите. Задржи љубезна атмосфера во текот на студијата. Без да казнуваш или да засрамуваш кој и да било член на семејството, истакни ја вредноста на материјалот што го разгледувате, укажувајќи како тој конкретно се применува на потребите на вашето семејство. Вклучи го секој член. Помогни му на секого да увиди како Јеховината Реч е ,совршена‘, обезбедувајќи го токму со она што му е потребно во животот (Псал. 19:7).

Жнеење награди

Луѓето што набљудуваат, а немаат духовно сфаќање можат да го проучуваат универзумот, светските настани, па дури и себеси, но не успеваат да го сфатат вистинското значење на она што го гледаат. Од друга страна, пак, со помош на Божјиот дух, луѓето што редовно ја проучуваат Божјата реч можат во овие работи да ги препознаат Божјите ракотворби, исполнувањето на библиските пророштва и разоткривањето на Божјата намера за благослов на послушните луѓе (Мар. 13:4-29; Рим. 1:20; Откр. 12:12).

Колку и да е чудесно, ова не треба да нѐ направи горди. Наместо тоа, секојдневното испитување на Божјата реч ни помага да останеме понизни (Втор. 17:18-20). Исто така, тоа нѐ заштитува од „измамничката моќ на гревот“, бидејќи кога Божјата реч е жива во нашите срца, постои помала веројатност привлечноста на гревот да ја надвладее нашата решеност да му се спротивставиме (Евр. 2:1; 3:13; Кол. 3:5-10). Така ќе ,одиме достојно на Јехова, за потполно да му угодиме додека и понатаму донесуваме плод во секое добро дело‘ (Кол. 1:10). Тоа е нашата цел при проучувањето на Божјата реч, а најголемата награда е да го постигнеме тоа.