Децата и Интернетот — што можат да сторат родителите?
КОГА би бил повеќе загрижен — ако твоето дете има клуч од семејниот автомобил или ако има неограничен пристап до Интернет? И двата случаја вклучуваат одреден степен на ризик и на одговорност. Родителите не можат вечно да им забрануваат на своите деца да возат автомобил, но можат да се погрижат тие да научат безбедно да возат. Многу родители имаат сличен став кога станува збор за Интернетот. Еве неколку практични библиски начела.
„Со делата на паметниот човек управува знаењето“ (Изреки 13:16). Ако твоите деца имаат Интернет, добро би било да стекнеш основно знаење од оваа област. Тоа ќе ти помогне да бидеш свесен што прават додека праќаат пораки, сурфаат, т.е. пребаруваат, или користат други Интернет услуги. Маршеј, која има две деца, вели: „Немој да мислиш дека си премногу стар или дека немаш доволно образование за да учиш. Биди во тек со технолошкиот напредок“.
‚Направи околу [рамниот] покрив ограда, за да не падне некој од него‘ (5. Мојсеева 22:8, Превод на МПЦ — ревидирано издание). Некои Интернет провајдери и компјутерски програми нудат филтри кои можат да послужат како „ограда“ бидејќи го блокираат пристапот до штетните сајтови и не дозволуваат сами да ти се отвораат прозорци со непристојна содржина. Некои програми не им дозволуваат на децата да откриваат лични податоци, како на пример, нивното име или адресата. Меѓутоа, биди свесен дека тие не ги блокираат сите штетни информации. Освен тоа, има повозрасни деца што се разбираат од компјутери и знаат како да ги „надмудрат“ овие програми.
„Оној што се изолира, оди по своите себични желби, се спротивставува на секоја мудрост“ (Изреки 18:1). Едно истражување спроведено во Обединетото Кралство покажа дека речиси 20 отсто од младите на возраст од 9 до 19 години имаат Интернет во својата соба. Ако компјутерот е поставен на некое прометно место, родителите ќе знаат што прават децата на Интернет и ќе ги потсетат да не ги отвораат непожелните страници.
„Добро внимавајте како живеете — не како немудри, туку како мудри. Откупувајте си време, зашто деновите се зли“ (Ефешаните 5:15, 16). Одреди кога и колку време твоите деца смеат да бидат на Интернет и какви сајтови смеат, односно не смеат да посетуваат. Дискутирај за овие правила со нив и увери се дека ги разбираат.
Јасно е дека не можеш да знаеш што прават твоите деца кога не се дома. Затоа е важно да им всадиш исправни мерила кои ќе им помогнат да донесуваат мудри одлуки кога нема да бидеш со нивa (Филипјаните 2:12). Добро објасни им какви последици ќе сносат ако ги прекршат правилата во однос на користењето Интернет, а потоа спроведи ги тие правила.
„[Добрата мајка] води грижа за сите свои домашни“ (Изреки 31:27). Надгледувај што прават твоите деца на Интернет и кажи им дека го правиш тоа. Немој да мислиш дека на тој начин им се мешаш во приватноста бидејќи Интернетот е јавен форум. ФБИ им препорачува на родителите да имаат пристап до пораките на своите деца и одвреме-навреме да ги проверуваат и нив и страниците што тие ги посетиле.
„Способноста за расудување ќе внимава на тебе, проникливоста ќе те чува, и ќе те избават од лош пат, од човек што кажува изопачени работи“ (Изреки 2:11, 12). Ако сакаш да ги заштитиш своите деца, не е доволно само да ги надгледуваш. Ќе постигнеш многу повеќе ако им всадуваш позитивни вредности и ако им даваш добар пример. Затоа, одвој време да разговараш со нив за опасностите на Интернет. Отворената комуникација со твоите деца е најдобрата заштита од ваквите опасности. Еден родител по име Том, кој е Јеховин сведок, вели: „Со двајцата наши синови разговаравме за лошите луѓе на Интернет. Им објаснивме и што е порнографија, зошто не треба да гледаат такво нешто и зошто никогаш не треба да комуницираат со непознати“.
Можеш да ги заштитиш своите деца
Потребен е вистински напор за да ги заштитиш децата од опасностите на Интернет. Освен тоа, електронскиот пристап до информации постојано се менува. Новите технолошки пронајдоци можат да бидат од голема корист, но и да ги изложат децата на нови опасности. Како можат родителите да ги подготват своите деца за тоа? „Како што се сребрениците заштита, така е и мудроста“, вели Библијата (Проповедник 7:12, Превод на д-р Д. Х. Константинов).
Помогни им да стекнат мудрост. Поучи ги како исправно да го користат Интернетот и како да ги избегнат опасностите. На тој начин, Интернетот ќе биде корисна алатка, а не закана за безбедноста на твоите деца.
[Фуснота]
a Родителите треба да бидат свесни дека многу млади можат да се приклучат на Интернет преку своите мобилни телефони и други џебни уреди, па дури и преку некои играчки конзоли.
[Истакната мисла на страница 8]
Во Обединетото Кралство, 57 отсто од младите на возраст од 9 до 19 години, кои користат Интернет секоја седмица, наишле на порнографија. Меѓутоа, само 16 отсто од родителите мислат дека нивното дете налетало на порнографија на Интернет
[Истакната мисла на страница 9]
Експертите сметаат дека, секој ден, во чет-собите и на флерт-сајтовите демнат околу 750.000 сексуални напасници
[Истакната мисла на страница 9]
Во САД, Интернет користат 93 отсто од младите на возраст од 12 до 17 години
[Слика на страници 8 и 9]
Можеш ли да му помогнеш на своето дете мудро да користи Интернет?