OHUDHERA 50
Nimakalelo baani nroromelo vamodha ni dhowera dhinanthukuleliwa okala athu owogowa?
‘Ale eneedda dila ya nroromelo, baabihu Abarawu eeddiyemo.’ — ROM. 4:12.
JHIBO 119 Nikalena nroromelo
DHITHU NNAAHUDHERIHUa
1. Nubuwelaga wodhela Abarawu nikoho baani nnakumelela mmubuweloni mwehu?
ATHU owinjhiva ehiiwa wodhela Abarawu, mbwenye kinonne dhithu dhowinjhiva wodhela oliye. Mbwenye iyo nihinona dhithu dhowinjhiva wodhela mulobwana ola anawogiwa mBibiliyani. Motajhiha nihinona wi Abarawu ahiithaniwa ‘Baabi aathu aatene enna nroromelo.’ (Rom. 4:11) Podi wera we onna wikoha: ‘Gerege miyo ginere wanda okanna nroromelo nooliba ninga na Abarawu?’ Hee, onowanda.
2. Mwahaya bwaddi sathima ohudhera wodhela yotajhiha ya Abarawu? (Tiago 2:22, 23)
2 Ethu modha enaanikavihere okanna nroromelo nooliba ninga na Abarawu, fuhudhera yopadduwa yaye. Nurumiwa ni Mulugu, Abarawu orumedha otamela elabo yolapela, muwari mwa yaka dhowinjhivadhene akala mmusasani. Teto oliye ahifiyedha orumedha onvaha mwanaye athabwiiye omudhivela Izaki ninga mukutho. Dhatedhene dhendha dhahoniha wihina Abarawu ahikanna nroromelo nooliba ni Yehova. Nroromelo na Abarawu vamodha ni dhowera dhaye dhahimuthukulela orumedhiwa ni Mulugu ni wandana nuliye. (Omwileri Tiago 2:22, 23.) Yehova anoofuna wihina iyo vamodha ni we nandane nuliye. Bumwahaya adhe anvethelege Pawulo ni Tiyagu wihina elebe wodhela yopadduwa ya Abarawu mBibiliyani. Ohudhera wula nnere woona ethu baani Romanos kapitulu 4 ni Tiago kapitulu 2 enanihudhihiwa wodhela Abarawu. Kapitulu ndha biili nnofwanyavo ethu yathima wodhela Abarawu.
3. Yolebela baani ya mBibiliyani Pawulo ni Tiyagu esorihiliwa?
3 Murumiwi Pawulo ni Tiyagu ehawoga madhu mamodhave enafwanyeya va Génesis 15:6: ‘Abarawu omuroromela Yehova, bumwahaya Mulugu adhe amonege ninga muthu owogowa.’ Vamentoni va Yehova muthu owogowa duule anerana efunelo yaye ni anamuhagalasa. Sapama onona wihina athu ohulogomana ninga iyo podi wooniwa vamentoni va Yehova ninga athu owogowa obe ehinna nihonya! Kuwadhiveliwe ahere Yehova awoga ni we wi oli muthu owogowa ni ahinna nihonya? Mbwenye wihina eyo yereye, kabeni noone mwahaya bwaddi Yehova adhe amwithanege Abarawu muthu owogowa, ni ethu nnahowelihu werana wihina Yehova anoonege ninga athu owogowa.
WIHINA NIKALE ATHU OWOGOWA NNOHOWELA OKANNA NROROMELO
4. Ddiniyani enaathukulela athu okala oohogowa vamentoni va Yehova?
4 Karta aalebenliye aRomano murumiwi Pawulo ohuwoga wihina athu aatene ehithega. (Rom. 3:23) Ki vano, dhinandeya aavi Mulugu wawona athu amodha oohilogomana ninga athu owogowa ni ehinna nihonya? Wihina aakavihere makiristawu wonelamo muselu yola Pawulo owoga wodhela Abarawu.
5. Mwahaya bwaddi Yehova adhe awogege wi Abarawu aali muthu owogowa? (Romanos 4:2-4)
5 Mudhidhi Abarawu akalaga elabo yoKanaa, Yehova owoga wihina oliye aali muthu owogowa. Mwahaya bwaddi Yehova adhe awogege ndala? Nerege yaali mwaha wihina Abarawu owahara malamulo a Moyizeji mowakwanela? Naari. (Rom. 4:13) Nnonne eyo, mwaha wihina amwaana Ezarayeli yavahiwe malamulo a Moyizeji nuuvira yaka 400 Yehova nuwoga wihina Abarawu aali muthu owogowa. Ki vano mwahaya bwaddi Yehova adhe awogege wihina Abarawu aali muthu owogowa? Yehova ahimoniha opama wohinfwanelela ni owoga wihina oliye aali muthu owogowa mwaha wa nroromelo naye. — Omwileri Romanos 4:2-4.
6. Mwahaya bwaddi Yehova agawithana athu ohulogomana ninga athu owogowa?
6 Murumiwi Pawulo owoga wihina muthu akanna nroromelo ni Mulugu, ‘nnomweriha woniwaga ninga muthu owogowa.’ (Rom. 4:5) Murumiwi Pawulo owogave egi: ‘Nimakalelo mamodhave Davidi ohuwoga wodhela ohagalala anakanna muthu anooniwa ni Mulugu ninga owogowa, ohiya mwaha dhowera dhaye: ‘Oohagalala baale eleveleliwe mwaha wathegela malamulo ni ale dhothega dhewa dhikuneeliwe; Oohagalala di muthu yole Yehova ahinubuweliye dhothega dhaye.’’ (Rom. 4:6-8; Sal. 32:1, 2) Mulugu anolevelela dhothega dha athu ale enna nroromelo. Oliye anolevelela ni murima waatene, teto newene kanubuwela dhoviriganiha dha muthu yole amuleveleliye. Vamentoni va Yehova muthu yoyo dowogowa ni kanna nihonya mwaha wa nroromelo naye.
7. Mwahaya bwaddi nigawogaga wihina adhaari a Mulugu akale yaali owogowa?
7 Ebaribari wihina Abarawu Davidi vamodha ni adhaari amodha oororomeleya a Yehova akale, yahithaniwa athu owogowa, naarive dhigaali ndo aliwa yaali athu oohulogomana ni oothega. Mbwenye mwaha wa nroromelo yanniwana, Yehova awoona ninga athu ohukanna nihonya, thabwathabwa aaliganiha ni ale yahamwebedha Oliye. (Efé. 2:12) Karta aalebenliye aRomano, murumiwi Pawulo ohuwoga wihina nnohowela okanna nroromelo negi nandane ni Mulugu. Bumwahaya ndala ninga Abarawu ni Davidi, nakanna nroromelo ni Yehova nnere wandana ni Oliye.
NROROMELO NI DHOWERA DHINIWANANA AAVI?
8-9. Monelo baani wabure athu enniwana wodhela dholebela dha Pawulo vamodha ni Tiyagu, ki mwahaya bwaddi?
8 Muwari mwa yakadhene, anamaholela gereja enokanganela wodhela ethu baani ethambwe okala yathima nroromelo obe dhowera. Amodhaya enahudhiha wihina weegi ovuluwe onohowela ohudhera wodhela Nabuya Yesu Kiristu. Podi wera onowawiwa athu amodhaya ewogaga: “Wamurumedha Yesu, onere ovuluwa.” Anagereja owinjhiva enowalabihedha madhu ala a murumiwi Pawulo: ‘Muthu anooniwa ni Mulugu ninga owogowa, ohiya mwaha dhowera dhaye.’ (Rom. 4:6) Teto amodhaya enawoga wi ‘weegi ovuluwe’, onohowela weedda olenddo wihina wapaade mburo ononiwe ninga wotaleleya ni egereja yewa obe weragana dhithu dhapama. Podi wera aliwa enowawoga madhu enafwanyeya va Tiago 2:24, enihina: ‘Mulugu kanamoona muthu ninga owogowa mwaha wa nroromelo baahi, mbwenye mwaha wa dhowera dhaye.’
9 Mwaha mubuwelo ndha dhohiyanahiyana, anamasanyiha amodha a muselu dha mBibiliyani enawoga wihina murumiwi Pawulo vamodha ni Tiyago kayiwanana yawogaga wodhela muselu onamuthukulela muthu orumedhiwa vamentoni va Mulugu. Mowiwanana ni anyagereja amodha, murumiwi Pawulo arumedha wihina akala muthu anofuna omuhagalasa Mulugu anohowela okanna nroromelo, mbwenye Tiyago arumedha wihina egi muthu amuhagalase Mulugu anohowela okanna dhowera dhapama. Namasanyiha mmodhaya a Bibiliya ohuwoga wihina “Tiyago koonelamo pamadhene ethu baani murumiwi Pawulo afuniye owoga nuwera muthu anohowela okanna nroromelo egi ooniwege ninga owogowa vamentoni va Mulugu, teto oliye owoga wihina Tiyago kaarumedha dhithu Pawulo awogiye wodhela muselu ole.” Ebaribariya sowihina dhithu murumiwi Pawulo ni Tiyagu elebiliwa yaveetheliwe ni Yehova. (2 Tim. 3:16) Eyo enatapulela wi ehikalawo ethu nnahowelihu wonelamo wodhela ohiyana wa dhithu awogile Pawulo ni Tiyagu. Ethu enafuna onikavihera wonelamo dhithu alebile murumiwi Pawulo ni Tiyagu fuhudhera dhithu afuniye owoga.
Pawulo onowoga ni makiristawu yaali majudewu yakala oRoma wihina yathimaya fukanna nroromelo ohiya werana dhithu dhakukusiwa ni nlamulo na Moyizeji (Osugwe ddima 10)b
10. Pawulo awoga wodhela ‘dhowera’ baani? (Romanos 3:21, 28) (Osugwe fotu.)
10 ‘Dhowera’ baani murumiwi Pawulo awogiye va Romanos 3 ni 4? Oliye awoga thabwathabwa wodhela ‘waahara malamulo a Moyizeji’ amwaana Izarayeli yaavahiwiwa omwangoni Sinayi. (Omwileri Romanos 3:21, 28.) Enakala ninga mudhidhi wa murumiwi Pawulo, majudewu amodha yowarusa wonelamo wihina malamulo a Moyizeji ni dhowera dhakukusiwa ni nlamulo nne kadhanna mabasa. Bumwahaya murumiwi Pawulo adhe awogege yopadduwa ya Abarawu, wihina onihe wi egi muthu ooniwe ninga owogowa vamentoni va Yehova kinahoweleya ‘waahara malamulo a Moyizeji,’ mbwenye enahoweleya fuukanna nroromelo. Eyo enolibiha vanlubale mwaha eyo enonihudhiha wihina nakanna nroromelo ni Yehova vamodha ni mwanaye Yesu podi orumedhiwa vamentoni va Mulugu ni woniwa ninga athu owogowa.
Tiyagu owoga ni makiristawu wihina yohowela woniha nroromelo newa ni dhowera dhewa, wodhela wawerela athu opama ni waweddiha athu aatene mwamakalelo mamodhave (Osugwe ddima 11-12)c
11. Tiyagu awoga wodhela ‘dhowera’ baani?
11 Mbwenye ‘dhowera’ asorihile murumiwi Tiyagu va kapitulu 2 kahiyo wodhela ‘waahara malamulo a Moyizeji’ asorihile murumiwi Pawulo. Tiyagu awoga wodhela dhowera obe dhithu makiristawu enahoweliwa werana kadda labo. Si dhowera dhendha dhinoniha akala mukiristawu ohukanna nroromelo obe naari. Kasugwa dhotajhiha biili murumiwi Tiyagu alabihedhiliye.
12. Tiyagu aatapulenle aavi makalelo nroromelo ni dhowera dhiniwananiwa? (Osugwe fotu.)
12 Yotajhiha yobajha, Tiyagu owoga wihina makiristawu enohowela ohukanna nsakulo yaweeddihaga amodha. Tiyagu onowoga wihina makiristawu enohowela waweddiha athu aatene nimakalelo mamodhave. Oliye owoga wodhela yoladdaniha ya mulobwana dhaala aamweddihile mwamakalelo apama muthu ooreela mbwenye omweddiha mwamakalelo abure muthu oohawa. Tiyagu owoga wihina mulobwana ole oowogesa wi ahikanna nroromelo, mbwenye dhowera dhaye kadhiiwanana ni dhithu dhawogiye. (Tia. 2:1-5, 9) Yotajhiha yanabiili, Tiyagu anawoga wodhela ddibila obe murogola ahinna dhowara obe dhoojha mbwenye muthuya kaneerana ethu sithu wihina amukavihere. Naarive oliye awogaga wihina ohukanna nroromelo, dhowera dhaye kadhiniwanana ni ndhe anawogiye, enowiwanana ni ele Tiyagu aalebiliye egi: ‘Ni mukalelo mmodhave nroromelo nahikanna mabasa nihikwa.’ — Tia. 2:14-17.
13. Yotajhiha baani Tiyagu alabihedhiye wihina onihe wi nnohowela okanna nroromelo vamodha ni dhowera dhapama? (Tiago 2:25, 26)
13 Tiyagu owoga wodhela Rahabe ninga yotajhiha yapama ya muthu anna nroromelo ni oniha wodhela dhowera dhaye. (Omwileri Tiago 2:25, 26.) Rahabe ahiiwa wodhela Yehova ni ahinona wihina Oliye anna wakavihera amwaana Ezarayeli. (Jos. 2:9-11) Nuwindo oliye wooniha nroromelo wodhela dhowera dhaye mwaha wabarela anameeddelela elabo abiili aamwaana Ezarayeli yaali vang’ovini. Mwaha wa yeyo, muhiyana ola oohulogomana ahaali mwana Ezarayeli aahoniwa ninga muthu owogowa ndala ninga Abarawu ooniwiye ninga muthu owogowa. Yotajhiha ya Rahabe enonihudhiha wihina nroromelo nehu nnohowela woneya wodhela dhowera dhehu.
14. Mwahaya bwaddi nigawoga wihina dhithu alebile Pawulo ni alebile Tiyagu dhinowiwanana?
14 Eyo enowoniha wihina Pawulo ni Tiyago yawoga wodhela makalelo nroromelo ni dhowera dhiniwananiwa, mbwenye mwamakalelo oohiyana. Pawulo awaaddela makiristawu yaali majudewu wihina kiyande orumedhiwa vamentoni va Yehova yahere yeragana baahi dhithu dhinawoga malamulo a Moyizeji. Mbwenye Tiyagu ooniha wihina makiristawu aatene enohowela woniha nroromelo newa wodhela wawerela opama athu amodha.
Nroromelo nawo nnowuthukulela werana dhithu dhinamuhagalasa Yehova? (Osugwe ddima 15)
15. Ni makalelo baani nnandihu woniha nroromelo nehu vamodha ni dhowera dhehu? (Osugwe fotu.)
15 Yehova kaawoga wihina neegi nikale athu owogowa, nnohowela werana dhatedhene mwamakalelo mamodhave ninga Abarawu. Mwebaribarene ehikalawo makalelo owinjhiva owoniha ni dhowera dhehu wihina nihikanna nroromelo. Iyo podi wawakela nuudhivela athu enabajhawene woona mutugumano oNyumbani Yomwene, wakavihera addibila enafwanyiwa makathamiho ni wawerela opama amudhihu. Ndha dhithu Yehova anarumeedhiye ni anaarelihiye. (Rom. 15:7; 1 Tim. 5:4, 8; 1 João 3:18) Makalelo mamodha athima owoniha nroromelo nehu fuudhela wapara mabasa oolaleya nuviheya. (1 Tim. 4:16) Iyo aatene podi woniha wodhela dhowera dhehu wihina nnororomela wi mpaganyo dhatedhene Yehova ananipaganyiye seebaribari ni dhatedhene ananereliye sapama. Nerana dhithu dhatedhene dhendha, nikanne ebaribari wi Mulugu aneere onoona ninga athu owogowa ni nnere wandana ni Oliye.
EJHEHEDHELO SATHIMA NEEGI NIKANNE NROROMELO NOOLIBA
16. Ejhehedhelo baani Abarawu anniyena yamukavihenre okanna nroromelo?
16 Romanos kapitulu 4 anowooniha ethu emodha yathima nnahudherihu ni Abarawu, eli thima enna ejhehedhelo. Yehova ohupaganya wihina wodhela Abarawu ‘malogo’ yeere oreelihiwa. Kubuwela makalelo Abarawu aaliye oohagalalene nuwawiwa madhu ala! (Gén. 12:3; 15:5; 17:4; Rom. 4:17) Mbwenye wahivira mudhidheene. Abarawu ahakwaniha yaka 100, Sara 90, mbwenye yaali ehinakanne mwaana. Monelo waathu, kiyandeya Abarawu ni Sara okanna mwana, teto eyo yaali yoweha yinlubale wa Abarawu. ‘Mbwenye [Abarawu] oororomela wihina eere okala baabi amalogo owinjhiva.’ (Rom. 4:18, 19) Vano omagomihedhowa mwaana yamujhehedhiwa obaliwa. Abarawu okala baabi a Izaki. — Rom. 4:20-22.
17. Nnonne aavi wihina iyo podi wooniwa ninga athu owogowa vamentoni va Mulugu ni wandana ni Oliye?
17 Ninga nonilihu, iyo podi orumedhiwa vamentoni va Yehova ni wooniwa ninga athu owogowa ndala ninga Abarawu. Mwebaribareene Pawulo ahiwoga wodhela muselu yoyo nuwoga egi: ‘Madhu owi ‘ahirumedhiwa’ kayalebeliwe mwaha wa [Abarawu] baahi. Mbwenye yalebeliwe ni iyoya, ale yaarumedhiwe, mwaha nnomuroromela Ole anvenyihile Yesu.’ (Rom. 4:23, 24) Ndala ninga Abarawu, nnohowela woniha wihina nihikanna nroromelo wodhela dhowera dhehu ni nnohowela okanna ejhehedhelo. Va Romanos kapitulu 5 Pawulo anowogave wodhela ejhehedhelo yehu. Teto siyeyo nnafunihu woona ohudhera onaharela.
JHIBO 28 Baani anandane ni Yehova?
a Iyo nnofuna orumedhiwa vamentoni va Yehova ni wooniwa ninga athu owogowa. Mowiwanana ni ele Pawulo vamodha ni Tiyagu elebiliwa mmakartani mwewa, nnere woona mwahaya bwaddi nigahowela okanna nroromelo vamodha ni dhowera negi nirumedhiwe vamentoni va Yehova.
b OTAPULELIWA WA FOTU: Pawulo owoga wihina makiristawu yaali majudewu yohowela othuwathuwela okanna nroromelo ‘ohiya mwaha waahara malamulo a Moyizeji’ ninga olabihedha osalu wa azuli mu dhowara, omujha Paskwa ni wanawa mada eharaga elemelelo.
c OTAPULELIWA WA FOTU: Tiyagu wakongomedha addibila woniha nroromelo newa wodhela werana dhithu dhapama ninga wakavihera athu oohawa.