A SALOMO YƖƖLLÃ SEBRE
1 A Salomo yɩɩll ning noom sẽn yɩɩd a taabã:*+
Fo yʋʋrã yaa wa kaam sẽn tar yũ-noog b sẽn pʋdge.+
Rẽ n so tɩ pʋg-sadbã nong foom.
4 Peeg maam* tɩ d zoe.
Rĩmã talla maam n kẽ a ro-pʋsẽ wã!
Wa tɩ d kɩdem la d noog d sũur fo yĩnga.
Wa tɩ d pẽg fo nonglem tʋʋmã* n yɩɩg divẽ.
Bãmb* bee bʋʋm b sẽn nong foo wã.
6 Da n gẽnes-y maam m sẽn yaa sablgã yĩng ye.
Bala yaa wĩntoogã n yõog-ma.
M ma-bi-rapã sũur puuga ne maam.
Bãmb tʋma maam tɩ m tɩ gũ viyn pʋtã,
la mam pa gũ mam mengã viyn pʋʋgã ye.
Bõe tɩ m na n yɩ wa pag sẽn lud a neng ne peend*
fo tũud-n-taasã rũms sʋka?”
8 “Pagbã fãa pʋg-neere, f sã n pa mi
bɩ f kẽng n dɩk rũmsã nao,
n tɩ kɩɩm f bulli wã pe-kɩɩmbã fu-rot sɛɛgẽ.”
9 “M noanga, fo yaa neer wa wed-mo-sadg sẽn takd a Farawõ saar-dãmbã.*+
10 Fo yɛgã yaa neeb ne nag-teedo.*
Fo yublã toga ne kĩndi.
11 Tõnd na n maana sãnem nag-teed
sẽn tẽgs ne wanzuri n kõ foom.”
15 “Hakɩɩka! M noanga, fo yaa neere.
Fo sɩd yaa neere! Fo ninã yaa wa marwal nini.”+
16 “Sɩd-sɩda, m noanga, fo-me yaa neere, la rasãnga.+
Moodã n yaa tõnd gãaga.
17 Tõnd roogã* ra-paads yaa sɛɛdr tɩɩse,
tõnd sug-raadã yaa zenevirie tɩɩse.
2 “Wa rulg-lelemd sẽn be gõos sʋka,
mam noangã me yaa woto kom-pugli wã sʋka.”
3 “Wa pomm tɩɩg sẽn be weoog tɩɩs sʋka,
mam noangã me yaa woto kom-dibli wã sʋka.
Mam tʋlla ne m sũur fãa n zĩnd a maasmẽ wã.
A bilã yaa noog m noorẽ.
4 A talla maam n kẽng tigr doogẽ,*
la a nonglmã yaa wa tãb-kaoor m zugẽ.
5 Keng-y maam ne viyn biis b sẽn kʋɩɩs n gili.+
Paas-y maam pãng ne pomm-dãmba,*
bala mam bẽeda nonglem bãaga.
tɩ y pa na n bao n nek nonglem m sũurẽ, tɩ m nan pa rat ye.+
8 M wʋmda m noangã koɛɛga!
Ad a sẽn wate.
A rʋʋda tãensã, n yɩgd n tĩimsd kunkubã zutu.
9 Mam noangã yaa wa yãka, la wa walg biiga.+
Ad-a! Ad a sẽn yas tõnd lalgã poore,
n lɩgsd fenetaẽ wã.
A lɩgsda võyẽ wã.
10 M noangã gomdame. A yeta maam yaa:
‘M noanga, yiki,
m pʋg-neere, wa tɩ d looge.
11 Gese! Sẽoog loogame.
Saag yoogame, n looge.
12 Tɩɩsã ningda puud soolmã pʋgẽ.+
Viyn tɩɩsã yoleng wakat taame.+
B wʋmda wallã sẽn yɩɩnd tõnd soolmẽ wã.+
13 Kankangã dẽenem biisã sɩnga moogre.+
Viyn tɩɩsã ninga puud tɩ b yũugã yaa noogo.
M noanga, yik n wa.
M pʋg-neere, wa tɩ d looge.
14 M marwalle, wa yi pĩigã pẽgsẽ,+
la tãngã bokẽ.
Lik tɩ m yã f nengã, la m wʋm f koɛɛgã.+
Bala fo koɛɛgã noomame, tɩ f mengã yaa neere.’”+
16 “Mam noangã yaa mam dẽnda, la mam yaa m noangã rẽnda.+
A kɩɩmda rũms+ rulg-lɛlmã sʋka.+
17 M noanga, nand tɩ zĩigã maage, la nand tɩ maasmã looge,
lebg tao-tao.
Zoe wa yãka,+ la wa walg biig+ tãensã sẽn be tõnd sʋkã* zutu.
Mam bao-a lame, la m pa yã-a ye.+
Mam gẽes-a lame, la m pa yã-a ye.
3 Gũudbã sẽn gilgd tẽngã sega maam+ tɩ mam sok-b yaa:
‘Yãmb pa yã mam sẽn nong* a soabã?’
4 Mam sẽn loog-b bal yee,
la m sẽn yã mam sẽn nong* a soabã.
Mam sog-a lame, la m pa na n bas-a t’a looge,
hal tɩ m tall-a n kẽng m ma wã roogẽ,+
n tɩ kẽes-a soab ning sẽn dog maamã ro-taoorẽ.
5 Zerizalɛm kom-pugli, mam kotame tɩ y wẽen
ne yãgsã la walsã sẽn be weoogẽ wã,
tɩ y pa na n bao n nek nonglem m sũurẽ, tɩ m nan pa rat ye.”+
6 “Bõe la sẽn yit we-raoogẽ wã n wat wa bug-zõos sẽn nusdi,
tɩ yũugã yaa wa miir* ne wisd sẽn yaa pɛɛlga,
la wa bõn-zom nins fãa toand sẽn koosd tɩ tar yũ-noodã?+
7 “Ad yaa a Salomo gãagã!
Gãndaad pis-yoob n gũbg-a.
B yãk-b-la Israyɛll gãndaadã sʋka.+
8 Bãmb fãa boba sʋʋse.
B fãa mii zabr sõma.
B ned kam fãa sʋʋg bee a sɛɛgẽ,
bũmb nins sẽn kẽesd rabeem yʋngã yĩnga.”
10 A maana a ra-lugsã ne wanzuri,
a nug-tikdsã ne a rɛlldgã maana ne sãnem,
t’a zaoondedgã maan ne rũms kõbd gĩs sẽn yaa miid-miidu.
B nagsa a pʋgã ne nonglem.
Zerizalɛm kom-pugli wã n nags-a.”
11 “Siyõ kom-pugli, yi-y-yã!
Ges-y rĩm a Salomo
sẽn fõg kãadem maanf ning a ma wã+ sẽn maan n kõ-a
a yi-kãadmã daarã,
a sũ-noogã daarã.”
4 “Hakɩɩka! M noanga, fo yaa neere.
Fo sɩd yaa neere!
Fo ninã sẽn be f peendã poorẽ wã yaa wa marwal nini.
Fo zoobdã yaa wa bʋʋs bãgr
sẽn be Galaad sigdsẽ wã n watẽ.+
2 “Fo yẽnã yaa wa piis b sẽn nan wõrse,
tɩ b yi zĩig ning b sẽn so-b koomã n watẽ.
A ye fãa tara a kinkir-taaga.
Pe-bil baa a ye pa paoog ye.
3 Fo no-bɩmsã yaa wa gĩs-moomde.
Fo goamã noomame.
Fo yɛgã f sẽn pil peendã yaa wa
gernaad tɩɩg bil b sẽn boke.
4 Fo yublã+ yaa wa a Davɩɩd gasgã,+
b sẽn me ne kug-rulsã.
B yagla gãnd tusr a zugu,
gãn-gils nins gãndaadã sẽn zɩtã fãa.+
6 “Nand tɩ zĩigã maage, la nand tɩ maasmã looge,
mam na n kẽnga miir* tãngã zugu,
la wisd sẽn yaa pɛɛlg kunkubrã zugu.”+
Yi Amana* tãngã zug n sigi,
yi Seniir tãngã zugu, Hɛrmo tãngã+ zug n sigi,
yi gɩgmã sẽn be zĩis ninsã, la ãbsã tãensẽ n wa.
9 M tãoa, m dolle!* Fo sooga mam sũurã.+
Fo sooga mam sũurã ne f ges-vuk bala,
ne f lo-yɛrgã kĩndf a yembr bala.
10 M tãoa, m dolle!* Fo nonglmã noomame.+
11 M dolle!* Fo no-bɩmsã tosda sɩɩd halaale.+
Sɩɩd ne bĩisim bee fo zɩlemdã tẽngre,+
tɩ fo futã yũug noom me yaa wa Libã weoogã yũugu.
12 M tãoa, m dolle!* Fo yaa wa zẽed zĩig b sẽn soge,
n-ye, wa zẽed zĩig b sẽn page, la ko-bundg zĩig b sẽn soge.
13 Fo tɩ-tobendã* yaa arzãn* sẽn pid ne gernaad tɩɩs
sẽn tar bi-sõma, ne gebi tɩɩs n paas naar* moodo,
14 naar+ ne safrã la kann+ n paas sinamon,+
la tɩɩs buud toor-toor b sẽn tar n maand wisd sẽn yaa pɛɛlga, miir* ne alowɛs+
la parfẽ nins fãa sẽn yaa sõma n yɩɩdã.+
15 Fo yaa wa ko-bundg sẽn be zẽed zĩigẽ, wa bulg koom sẽn maase,
la ko-zoetem sẽn yit Libã.+
16 Rɩtg sobgo, yiki!
Goabg sobgo, wa!
Wa-y n fug-y mam zẽedã zĩigẽ.
Bɩ a yũ-noogã ruki.”
“Bɩ m noangã wa a zẽedã zĩigẽ,
n dɩ a bi-noodã.”
Mam gẽmsa m miir* la bũmb a taab sẽn tar yũ-noogã.+
Mam dɩɩ m sɩ-vakã la m sɩɩdã.
Mam yũu m divẽ wã la m bĩismã.”+
“D zo-rãmba, rɩ-y-yã!
Yũ-y la y tɩgs y mens ne nonglem!”+
2 “Mam gõeeme, la m sũurã pa gõe ye.+
Mam wʋmda m noangã sẽn kabsde!”
“M tãoa, m noanga,
m marwall sẽn pa tol n tar zanga, pak tɩ m kẽ!
Bala mam zugã madga ne meenem,
mam zoobdã madga ne yʋng meenem.”+
3 “‘Mam yeega m fuugã.
M segd n le yeelg-a lame bɩ?
Mam waasa m naoã.
M segd n le rẽgm-b lame bɩ?’
4 Mam noangã yãka a nug kʋɩlengã võorẽ,
tɩ m sũurã sɩng kiuusgu.
5 Mam yikame n na n pak tɩ m noangã kẽ.
Mam nusã ra tosda miiri,
tɩ m nug-biisã tosd miir kaam,
n bol kʋɩlengã gãtse.
6 Mam pakame n dat tɩ m noangã kẽ,
la mikame tɩ m noangã lebgame, a loogame.
Mam sũur sãama wʋsg a sẽn loogã yĩnga.
Mam gẽes-a lame, la m pa yã-a ye.+
Mam bool-a lame, la a pa leok maam ye.
7 Gũudbã sẽn gilgd tẽngã sɛga maam.
B wẽe maam, b pogla maam.
Lalsã gũudbã reega mam peendã n bas-ma.
8 Zerizalɛm kom-pugli, mam kotame tɩ y wẽen
tɩ y sã n yã m noangã,
y na n yeel-a lame tɩ m bẽeda nonglem bãaga.”
9 “Pagbã fãa pʋg-neere,
fo noangã sãoo rap a taabã ne bõe?
Fo noangã sãoo rap a taabã ne bõe
tɩ fo rat tɩ tõnd wẽen a woto?”
10 “Mam noangã pɩndame, n yaa zẽega.
Rap tus-piig sʋka, a to kae ye.
11 A zugã yaa sãnem, sãnem halaale.
A zoobdã yaa wa koms tɩɩs vãad sẽn miimdi,
n yaa sablg wa gãabgo.
13 A yɛgã yaa wa zĩig b sẽn gudg n sel zẽed sẽn tar yũ-noogo,+
tãn-dʋr zug b sẽn bʋd bõn-vãad sẽn tar yũ-noogo.
A no-bɩmsã yaa wa rulg-lɛlma, n tosd miir kaam.+
14 A nug-bi wã yaa sãnem, t’a nug-yẽesã yaa kirzolit kugri.
A pʋgã pɩnda wa wob-yẽn b sẽn saase, n bolg ne safɩɩr kugri.
15 A karsã yaa wa marbr ra-lugs sẽn dog sãnem halaal nao zugu.
A mengã yaa neer wa Libã, n ka tar to wa sɛɛdr tɩɩse.+
Zerizalɛm kom-pugli, mam noangã la m yam nedã yaa woto.”
6 “Pagbã fãa pʋg-neere,
fo noangã kẽnga yɛ?
A teesa yɛɛnẽ?
D na n sõng-f lame n bao-a.”
2 “Mam noangã kẽnga a zẽedã zĩigẽ,
zĩis nins b sẽn gudg n sel tɩɩs sẽn tar yũ-noogã,
n na n tɩ kɩɩm rũms zẽedã zĩisẽ,
la a yãgs rulg-lɛlma.+
3 Mam yaa m noangã rẽnda,
tɩ m noangã yaa mam dẽnda.+
A kɩɩmda rũms rulg-lɛlmã sʋka.”+
4 “M noanga,+ fo yaa neer wa Tɩrza.*+
Fo yaa neer wʋsg wa Zerizalɛm,+
n tar ziir wʋsg wa tãb-biis sẽn karg n gũbg b tãb-kaoa.+
Fo zoobdã yaa wa bʋʋs bãgr
sẽn be Galaad sigdsẽ wã n watẽ.+
6 Fo yẽnã yaa wa piis
sẽn yi zĩig ning b sẽn so-b koomã n watẽ.
A ye fãa tara a kinkir-taaga.
Pe-bil baa a ye pa paoog ye.
7 Fo yɛgã f sẽn pil peendã yaa wa
gernaad tɩɩg bil b sẽn boke.
9 La a yembr bal n yaa mam marwalle,+ n pa tar zang ye.
A yaa a ma wã bi-pugl-yende.
A yaa pag ning sẽn dog-a wã bi-nongre.
Kom-pugli wã yãt-a lame n yetẽ t’a tara sũ-noogo.
Na-pogs ne pʋg-rɩkds* yãt-a lame n pẽgd-a.
10 ‘Yaa ãnda la sẽn yãgd wa sãoore,
n yaa neer wa ki-pɛɛlga,
la a yãgd wa wĩntoog vẽenem,
n tar ziir wʋsg wa tãb-biis sẽn karg n gũbg b tãb-kaoã?’”+
11 “Mam kẽnga nobsã zĩigẽ+
n na n tɩ ges tɩɩsã sẽn sɩng tobr longẽ wã,
n na n ges viyn tɩɩsã sã n tobdame,
la gernaad tɩɩsã sã n ningda puudu.
12 Mam sẽn wa n na n bãnge,
tɩ m tʋlsmã tall-m lame n kẽng mam nin-buiidã sẽn tar
yam-sõngã saar-dãmbẽ.”*
13 “Lebg n wa, Sunem bi-pugla,* lebg n wa!
Lebge, lebg n wa
tɩ d get f neermã!”
“Yaa bõe tɩ yãmb get Sunem bi-puglã?’”*+
“A yaa wa sul a yiib neb sẽn saoode!”*
7 “Bi-pugl sẽn tar yam-sõngo!
Fo naoã sẽn be f neooda wã pʋgẽ wã bee rasãnde.
Fo gɛyã yaa wa nag-teed sẽn yaa gilsi,
nug-tʋʋmd soab tʋʋmde.
2 Fo yũugã yaa wa la-gilga.
Bɩ divẽ b sẽn kalem ne bũmb da tol n paoog a pʋgẽ ye.
Fo pʋgã yaa wa bɩle-rʋr
sẽn be rulg-lɛlem sʋka.
3 Fo bĩis a yiibã yaa wa yãg-bi a yiibu,
yãk kamb sẽn yaa kinkirsi.+
4 Fo yublã+ yaa wa gasg sẽn maan ne wob-yẽna.+
Fo yõorã yaa wa Libã gasgã
sẽn tees Damaasã.
Fo zoobdã sobgã sẽn pemdã yõka rĩmã sũuri.
6 Fo yaa neer wʋsgo, m pʋg-sad nongre!
Fo bee rasãnd n yɩɩd bũmb nins fãa sẽn noogd sũurã.
7 Fo yasrã yaa wa koang tɩɩga,
tɩ f bĩisã yaa wa koang biis gĩna.+
8 Mam yeelame: ‘M na n dʋʋ koangã,
n gãd a wil nins sẽn tar biisã.’
Bɩ f bĩisã yɩ wa viyn biis gĩna,
tɩ f vʋʋsmã tall yũ-noog wa pomm-dãmba,*
9 tɩ f noorã* yɩ wa divẽ noom sẽn ka to.”
“Bɩ a sig saalg-saalg m noangã kokorẽ,
n zoe neb nins sẽn gõe wã no-bɩms zugu.
10 Mam yaa m noangã rẽnda,+
la yaa maam la a tʋlla.
12 Wa tɩ d yik yibeoog pĩnd n kẽng viyn pʋtẽ wã,
n tɩ ges viyn tɩɩsã sã n tobame,
la b sã n ninga puudu,+
la d ges gernaad tɩɩsã sã n ninga puudu.+
Be la mam na n wilg foom m nonglem.+
b paal la b kʋda.
M noanga, mam bĩng-b-la foom.
8 “Fo sã n da yaa wa mam tão
sẽn yẽsem m ma wã bĩisim,
dẽ, mam sã n yã foo yɩnga, m da na n mok-f lame,+
la ned baa a ye kõn sãbs maam ye.
Mam na n kõo foo divẽ sẽn tar yũ-noogo,
gernaad tɩɩs biis koom sẽn maase.
3 A na n koka mam zugã ne a nug-goabga,
la a mobg maam ne a nug-rɩtgo.+
4 Zerizalɛm kom-pugli, mam kotame tɩ y wẽen
tɩ y pa na n bao n nek nonglem m sũurẽ, tɩ m nan pa rat ye.”+
5 “Yaa ãnda la sẽn yit we-raoogẽ wã
n kogl a noangã n watẽ wã?”
“Mam neka foo pomm tɩɩgã tẽngre.
F ma kʋma fo rogem beenẽ.
Beenẽ la pag ning sẽn dog foomã ra kʋmd f rogem.
6 Ning maam wa bãnd f sũurẽ wã,
la wa bãnd f kangã zugu.
Bala nonglem tara pãng wa kũum.+
A kɩtdame tɩ ned tabend a sẽn nong a soabã n pa basdẽ, wa Yaoogã* sẽn pa basd nedã.
A bug-witmã yaa wa bugum sẽn dɩte, a Zah* bug-witmã.+
Baa rao sã n dɩk a zak paoong fãa n kõ nonglem yĩnga,
b na n sãbsa rẽ.”*
8 “Tõnd tara d tão sẽn yaa bilfu,+
n pa tar bĩis ye.
Bõe la d na n maan n kõ d tãoã,
daar ning b sẽn na n wa kos-a n kẽ kãadmã?”
9 “A sã n yaa lalga,
tõnd na n mee wanzuri gasg a zugu.
La a sã n yaa kʋɩlenga,
tõnd na n pag-a-la ne sɛɛdr da-peoko.”
10 “Mam yaa lalga,
tɩ mam bĩisã yaa wa gasdo.
Woto, a nifẽ mam lebga
wa ned sẽn paam bãane.
11 A Salomo ra tara viyn pʋʋg+ Baal-hamon.
Yẽ rɩka viyn pʋʋgã n gũnug neb tɩ b get a yelle.
B ned kam fãa ra wata ne wanzuri ligd-koeems tusri, a biisã yĩnga.
12 Mam tara m toorẽ viyn pʋʋg n maand m yam.
Salomo, wanzuri ligd-koeems tusrã yaa foom n so,
tɩ kobs-yi wã yaa neb nins sẽn get a biisã yellã n so.”
Bas tɩ ma-me wʋm f koɛɛgã.”+
14 “M noanga, zoe tao-tao.
Zoe tʋʋll wa yãk+
bɩ walg biiga,
tãens nins zut mood sẽn tar yũ-noog sẽn yitã.”
Bɩ, “A Salomo yɩɩlã yɩɩlle.”
Ebre, “Tɛ maam.”
Bɩ, “gom fo nonglem tʋʋmã yell.”
Rat n yeel tɩ pʋg-sadbã.
Bɩ, “Mam sɩɩgã sẽn nong a soaba.”
Bɩ, “sũ-sãang peend.”
Yaa bũmb sẽn wõnd sarɛt tɩ wed-moos tatẽ.
Pa rẽ bɩ, “fo gɛmã sʋka.”
Ebre, “naarã.”
Ges-y gom-biis võor bilgrã zĩigẽ.
Bɩ, “ro-neerã.”
Ebre, “safrã.”
Ebre, “divẽ roogẽ.”
Yaa tɩɩg biisi.
Yaa we-rũng sẽn wõnd baaga, la a bedrmã pa ta baag ye.
Pa rẽ bɩ, “tãensã sẽn bogã.” Bɩ, “Betɛɛr tãensã.”
Bɩ, “mam sɩɩgã sẽn nong.”
Bɩ, “mam sɩɩgã sẽn nong.”
Bɩ, “mam sɩɩgã sẽn nong.”
Bɩ, “mam sɩɩgã sẽn nong.”
Ges-y gom-biis võor bilgrã zĩigẽ.
Yaa zaoor sẽn wõnd gãag la sẽn tar zãongo, b sẽn tar n dɩkd nin-naaba.
Ges-y gom-biis võor bilgrã zĩigẽ.
Ebre, “pʋg-paala!”
Bɩ, “Ãntɩ-libã.”
Ebre, “pʋg-paala!”
Ebre, “pʋg-paala!”
Ebre, “pʋg-paala!”
Ebre, “pʋg-paala!”
Pa rẽ bɩ, “yĩn-gãongã.”
Bɩ, “zẽed zĩig.”
Ges-y gom-biis võor bilgrã zĩigẽ.
Ges-y gom-biis võor bilgrã zĩigẽ.
Ebre, “pʋg-paala!”
Ges-y gom-biis võor bilgrã zĩigẽ.
Ebre, “dagsendakã.”
Bɩ, “Tẽng sẽn yaa neere.”
Ges-y gom-biis võor bilgrã zĩigẽ.
Ges-y gom-biis võor bilgrã zĩigẽ.
Yaa bũmb sẽn wõnd sarɛt tɩ wed-moos tatẽ.
Bɩ, “Sulamiti.”
Bɩ, “Sulamitã.”
Bɩ, “Mahanayim saooga.”
Ebre, “fo zugã.”
Yaa tɩɩg biisi.
Ebre, “dagsendakã.”
Ges-y gom-biis võor bilgrã zĩigẽ.
“Zah” wã yaa a Zeova yʋʋrã bool-koɛɛga.
Pa rẽ bɩ, “raoã.”
Tõe n yaa, “f tũud-n-taasã.”