A Zezi Kirist yaa ãnda?
“BAA neb wʋsg sẽn pa kiris-neb tẽedame t’a yɩɩ karen-saam kãseng sẽn tall yam. A sɩd talla pãn-tusdg n yɩɩd sẽn zĩnd-b dũni zuga fãa.” (The World Book Encyclopedia) Yaa ãnda la yẽ soaba? Ya a Zezi Kirist sẽn yaa kiris-tũudmã lugendã. Yãmb mii a sẽn ya a soab bɩ? A tara pãn-tusdg yãmb vɩɩmã zug bɩ?
Bũmb nins sẽn tɩ loe ne a Zezi tʋʋmdã b gʋls-b-la Biiblã pʋgẽ, sɛb a naas b sẽn boond tɩ Evãnzill dãmbã pʋsẽ. Hal sẽn ta zĩ-bʋg la kɩba-kãensã yaa sɩda? Kʋdemd yel-gɛt a Will Durant sẽn vaees sɛb-kãensa n sa poore a gʋlsame: “Zãmaan yɛng pʋgẽ nin-zaals a wãn bal sã n mams ned b yamẽ t’a manesem be yamleoog wʋsg woto, tɩ noy nins a sẽn tũud a vɩɩmã pʋgẽ wã yaa sõma wʋsg la a tar tagsa sẽn noogd sũur woto saam-biirã wɛɛngẽ, rẽ yɩtẽ-la yel-solemde. La yel-solemd a woto tẽeb yɩta toog n yɩɩd b rãmb nins b sẽn gʋls Evãnzill dãmbã pʋsẽ wã tẽebo.”
Baasg zãnga, Yaang la zĩis a taab neb wʋsg pa mi a Zezi Kirist sõma ye. B tõeeme n tẽed t’a zĩndame, la b pa tagsd t’a tara loees ba a ye ne b vɩɩmã ye. Neb kẽer sẽn yet tɩ b ya a karen-biisã manesem yĩng kɩtame tɩ sãnda pʋd n yet tɩ pa zems tɩ b tags a Zezi yell ye. ‘Kiris-nebã loba bõmb atomik Nagasaki, sẽn yaa galʋ-tẽng sẽn tar kiris-neb n yɩɩd Zapõ galʋ-tẽns wʋsg sẽn yɩɩdã.’ Woto la Zapõ neb kẽer da na n yeele.
La b na ning logtor taal ned bãag yĩnga, bãadã sã n pa tũ tɩpg noy nins logtorã sẽn kõ wã? Yaa vẽeneg tɩ ayo. Hal sẽn kaoose neb nins sẽn be dũni kiris-nedemdã pʋgẽ wã pa tũ noy nins a Zezi sẽn kõ sẽn na yɩl n tõog b daar fãa zu-loeesã ye. Dẽ, walla tɩ y zãgs tɩ y kõn sak a Zezi, kiris-neb ne yʋʋrã sẽn pa tũud a noyã yĩngã, bõe yĩng tɩ y pa na n bao n bãng-a y toore? Ges-y Biiblã pʋgẽ n bãng a Zezi sẽn sɩd yaa ned ninga, la a sẽn tõe n toeem y vɩɩmã meng to-to.
Nonglmã yaa noor a sẽn kõ
A Zezi Kirist yɩɩ karen-saam kãseng sẽn vɩɩmd Palɛstin sẽn pẽneg yʋʋm 2 000 la woto. D pa mi bũmb wʋsg sẽn tɩ loe ne a yãadmã ye. (Matɩe, sak a 1 la a 2; Luk, sak a 1 la a 2) A yʋʋm 30, a Zezi sɩnga a tʋʋmdã sẽn ya a “kɩs sɩd kaseto.” (Zã 18:37; Luk 3:21-23) Neb a naasã sẽn togs a Zezi vɩɩmã kɩbarã gom n tadga a zãma sʋk koe-moonegã zugu. Rẽ yɩɩ a yaoolem yʋʋm a tãab la pʋɩ-sʋkã a sẽn maan tẽng zugã.
A Zezi tʋʋmdã wakate, a wilga a karen-biisã b sẽn segd n maan bũmb ning n mao ne zu-loees toɛy-toɛy b sẽn paamd b vɩɩmã pʋgẽ wã. Bõe la b ra segd n maane? B ra segd n talla nonglem. A Zezi sõsg yʋʋr sẽn yi n yɩɩdã a yembr b sẽn boond tɩ Tãng zug Zãmsgã pʋgẽ, a zãmsa a karen-biisã b sẽn segd n tall nonglem ne ninsaalb a taabã to-to. A yeelame: “Yãmb sẽn dat tɩ neba maan yãmb bũmb ningã, bɩ yãmb me maan bãmb boto.” (Matɩe 7:12) No-kãngã lebga vɩɩm manesem no-sõng sẽn yaa kãsenga a tũubã yõod yĩnga. Tõnd bɛɛbã meng bee ‘neb nins’ yell a Zezi sẽn gom ka wã sʋka. Zãms-kãng pʋgẽ a le yeelame: “Mam yeta yãmb tɩ y nong yãmb bɛɛba . . . la y pʋʋs neb nins . . . sẽn namsd yãmba yĩnga.” (Matɩe 5:44) Nonglem a woto ra kõn welgẽ zu-loees wʋsgã d sẽn maood ne rũndã-rũndã wã sɩda? A Mohandas Gandhi sẽn da yɩ Ẽnd taoor soab sẽn yaa ẽndu wã ra tagsda woto. B togsame t’a yeela woto: “[Tõnd] sã n wa paam zems-n-taar sẽn tik noy nins Kirist sẽn kõ a Tãng zug Zãmsgã pʋgẽ wã . . . d na n tõog n welga dũniyã zu-loees gilli.” Ãdem-biisã sã n tũ zãmsg nins a Zezi sẽn kõ nonglmã zugã, tõe n welga b zu-loeesã.
A wilga a nonglmã ne tʋʋma
A Zezi tũu bũmb ning a sẽn zãms nebã. A lʋɩɩsa neb a taabã ratem taoore, la a wilga nonglmã ne tʋʋma. Vugri a Zezi ne a karen-biisã ra geta neb wʋsg yell n pa tol n paam sẽk n dɩ ye. A Zezi wa n yãame t’a karen-biisã segdame n “vʋʋs bilfu,” tɩ b loog n debd zĩig neb sẽn da pa beẽ. La kʋʋng n deng bãmb zĩ-kãng n da tɩ gũud-ba. Yãmb sã n da be a Zezi zĩigẽ, wãn to la y ra na n maanẽ? Be neere, “b nimbãaneg yõka” a Zezi t’a “zãms bãmb bũmb wʋsgo.” (Mark 6:30-34) Nimbãan-zoeer sẽn yaa kãseng kãngã n tusd-a t’a sõngd neb a taabã.
A Zezi sẽn maan bũmb nins n kõ neb a taabã pa tek zãmsgã kũun tẽebã wɛɛngẽ bal ye. A sõng-b-la vẽeneg me. Wala makre, a rɩlga rap 5 000 (n paas pagb la kamba) sẽn da kelg-a raar a ye hal tɩ zĩiga wa zʋʋge. Dẽ poore, wakat a to a le rɩlga neb 4 000. Dẽenem soabã, a tũnuga ne bur a nu la zĩm a yiibu, la yaoolem soabã yɩɩ bur a yopoe la zĩm bõoneg a wãna. (Matɩe 14:14-21; 15:32-38; Mark 6:35-44; 8:1-9) Sã n yaa ne yel-soalma, a Zezi yɩɩ yel-soalem maanda.
A Zezi sãooga bãad dãmb wʋsg me. A sãooga zoense, wobse, wãooba, la wʋmse. Sẽn paase, a vʋʋga kũum menga! (Luk 7:22; Zã 11:30-45) Vugri, wãoor n bõos-a woto: “Yãmb sã n data yãmb tõe n maaga maam tɩ m yɩ yɩlemde.” A Zezi manesem yɩɩ wãn to? ‘A tẽega a nug n tik-a n yeele: “Mam datame. Bɩ f paam f menga n yɩ yɩlemde.” ’ (Mark 1:40, 41) A Zezi ra tʋlla wʋsg n sõng nebã. A tũnuga ne yel-soalem woto buud n wilg a nonglem ne nimbãan nebã.
Yaa toog tɩ y tẽ bõn-kãensã bɩ? A Zezi yaool n maana a yel-soalmã wʋsg zãma sʋka. Ba a bɛɛbã sẽn da mak wakat fãa n na n yã yell a zugã, pa tõog n kɩɩs t’a maana yel-soalem ye. (Zã 9:1-34) Sẽn paase, a yel-soalmã talla bõn-datla. B sõnga neba tɩ b bãng tɩ ya a Zezi la a soab ning Wẽnnaam sẽn tʋmã.—Zã 6:14.
D sẽn vaees a Zezi zãmsgã la a vɩɩmã bilf balã kɩtame tɩ d tar nonglem ne-a la kɩt tɩ d tʋll n dɩk togs-n-taar ne a nonglmã. Baasgo, pa ne manesem kãngã bal la a Zezi tõe n tall pãn-tusdg yãmb vɩɩmã zug ye. A pa yɩ karen-saam kãseng sẽn zãms neba nonglem bal ye. A wilgame tɩ sẽn deng t’a yɩ ninsaalã a ra beeme, n da yaa Wẽnnaam Biribl yend a sẽn naane. (Zã 1:14; 3:16; 8:58; 17:5; 1 Zã 4:9) A tẽng zug vɩɩma poor me a ket n beeme, yaa rẽ n kɩt t’a tar yõod wʋsg meng n yɩɩd ne yãmba. Biiblã wilgdame t’a Zezi ra vʋʋgame la tɩ masã a lebga Wẽnnaam Rĩungã Rĩma. (Wilgri 11:15) A Zezi yeelame: “Vɩɩm sẽn ka sɛta yaa woto, tɩ bãmb na bãng yãmb sẽn yaa sɩd Wẽnnaam sẽn-ka-to la a Zezi Kirist yãmb sẽn tʋm a soabã.” (Zã 17:3; 20:31) Sɩda, bao n bãng a Zezi Kirist tõe n kɩtame tɩ y paam vɩɩm sẽn-kõn-sa Arzãna pʋgẽ! Wãn to la rẽ tõe n yɩ? Bõe yĩng tɩ y pa na n zãms n paas a Zezi wɛɛngẽ n bãng tɩ “Kirist nonglem n so tõndo,” tɩ rẽ baoodẽ tɩ d rɩk togs-n-taar ne-a? (2 Korẽnt dãmba 5:14) A Zeova Kaset rãmbã na n sõng-y-la rẽ wɛɛngẽ ne sũ-noogo.—Zã 13:34, 35.
Verse rãmbã fãa yita Wẽnnaam Sebre b sẽn zems ne yaoolem gʋlsgã noyã pʋgẽ. Verse sã n pʋgl ne NW wilgdame tɩ yita New World Translation of the Holy Scriptures pʋgẽ.