Sak a wɛ
Vʋʋgrã saagr pãnga
1. Vʋʋgr sã n da kaẽ, yɛla ra na n yɩɩ wãn to ne sẽn ki-bã?
NEB yãmb sẽn nong n maan kaalem bɩ? Vʋʋgr sã n da kaẽ, saagr kae tɩ d na n leb n yã-b lame ye. B ra na n kell n yɩɩ wa Biiblã sẽn wilg tɩ: “Kũum ka mi bũmb ye, . . . tʋʋmd ne tagsg la yam ne bãngre ka be kɩɩm-kulg [yaoogã] fo sẽn dabd zĩig ninga ye.”—Koɛɛg Soaba 9:5, 10.
2. Saag-kãseng bʋg n tõe n pids vʋʋgrã maasem yĩnga?
2 A Zeova talla nimbãan-zoeer n maan tɩ ne vʋʋgrã maasem bɩ neb wʋsg sẽn maan kaalem tõe n leb n wa paam vɩɩm sẽn pa sat menga. Woto rat n yeelame tɩ y tõe n saaga ne sũ-noog n lebs n yã y nin-nongds nins sẽn maan kaalmã, Wẽnnaam dũni paalgã sẽn wata pʋgẽ.—Mark 5:35, 41, 42; Tʋʋma 9:36-41.
3. a) Wãn to la vʋʋgrã tar yõod wʋsg a Zeova raabã pidsg pʋgẽ? b) Sẽn tɩ yɩɩd fãa, wakat bʋg la vʋʋgrã kõt tõnd pãnga?
3 Vʋʋgrã kɩtame tɩ d pa zoet kũum wʋsg ye. A Zeova tõe n basame t’a Sʋɩtãan maan a sẽn tõe tɛka, n mak n wilg a sẽn yet ne wẽnem tɩ “ned na n dɩka a sẽn tar fãa n kõ a vɩɩm yĩnga” yaa sɩda. La a Zeova pa na n bas tɩ rẽ maan a sõgen dãmb nins sẽn sakd-a wã wẽng n kaoos ye. (Zoob 2:4) A Zezi saka Wẽnnaam hal n ki rẽ yĩng menga, rẽ n so tɩ Wẽnnaam vʋʋg-a t’a paam vɩɩm saasẽ. Woto, Kirist tõog n wilga a maoongã sẽn zems zãngã yõod a Ba wã saasẽ geer taoore, tõnd fãagr yĩnga. Vʋʋgrã maasem yĩnga, “bãg-bilã” neb sẽn yaa na-rɩt-n-taas ne Kiristã tara saagr n na n lagem ne-a saasẽ Rĩungã pʋgẽ. (Luk 12:32, NW ) Neb a taabã saagd n na n vʋʋgame n vɩɩmd wakat sẽn pa sat tẽng sẽn na n lebg arzãn pʋgẽ. (Yɩɩl Sõamyã 37:11, 29) Vʋʋgrã saagr kõta kiris-nebã fãa pãng sẽn yaa ‘kãsenga,’ b sã n wa be makr pʋgẽ tɩ rat n tũ ne b yõore.—2 Korẽnt dãmba 4:7.
Vʋʋgrã sẽn yaa bõn-kãseng kiris-nebã tẽebã pʋgẽ wã võore
4. a) Wãn to la vʋʋgrã yaa ‘sɩngr zãmsgo’? b) Vʋʋgrã võor yaa bõe ne dũniyã neb wʋsgo?
4 Wa b sẽn togs Hebre dãmba 6:1, 2 pʋgẽ wã, vʋʋgrã yaa ‘sɩngr zãmsgo.’ A yaa bũmb nins zug tẽebã sẽn tikã sʋk a ye, t’a sã n da ka be bɩ d pa tõe n yɩ kiris-neb sẽn bɩ abada ye. (1 Korẽnt dãmba 15:16-19) La dũniyã neb wʋsg pa mi Biiblã sẽn yet bũmb ning vʋʋgrã wɛɛngẽ wã ye. Neb wʋsg sẽn pa tar tẽebã yetame tɩ yaa rũndã-rũndã vɩɩmã bal la vɩɩm. Rẽ kɩtame tɩ b fõr n kẽ yõ-noogrã pʋgẽ. Neb nins sẽn tũud rog-n-mik tũudmã, kiris-neb ne yʋʋrã la tũudum a taab neb tẽedame tɩ b tara sɩɩg sẽn pa kiidi. La tẽeb kãngã pa tõe n zems ne Biiblã sẽn yet bũmb ning vʋʋgrã wɛɛngẽ wã ye, bala vʋʋgr da pa na n tallẽ yõodo, sã n da mikame tɩ ninsaalbã tara sɩɩg sẽn pa kiid ye. Bao n lagem bõn-kãensã b yiibã taab kẽesda weoog n yɩɩd a sẽn kõt saagre. Wãn to la d tõe n sõng neb nins sẽn tʋll n bãng sɩdã?
5. a) Bõe la ned segd n deng n bãng n yaool n tõog n wʋm vʋʋgrã võore? b) Verse bʋs la y na n dɩk n wilg sɩɩg võore, la sẽn ki-bã sẽn be zĩig ninga? d) Bõe la d tõe n maane, ned sã n tʋmd ne Biibl lebgr sẽn wõnd a libsda sɩdã?
5 Nand tɩ nin-kãens bãng vʋʋgrã sẽn yaa bõn-kãseng to-to wã, b segd n deng n bãnga sɩɩg sẽn sɩd yaa bũmb ninga, la sẽn ki-bã sẽn sɩd be zĩig ninga. Naoor wʋsgo, verse rãmb a wãn seka sẽn na yɩl tɩ bũmba fãa yɩ vẽeneg ne ned ning Biiblã sɩd kom sẽn tare. (Sɩngre 2:7; Yɩɩl Sõamyã 115:17; 146:3, 4) La rũndã-rũndã Biibl lebgr kẽer libsa sɩdã sẽn tɩ loe ne sɩɩgã. Rẽnd wakat ninga tõe n yɩɩ tɩlae tɩ d ges gom-biis nins sẽn be Biiblã pipi buud-goam pʋsẽ wã.
6. Wãn to la y tõe n sõng ned t’a wʋm sɩɩg võore?
6 Wakat fãa, Biibl lebgr kẽer lebga hebre gom-biig ning sẽn yaa nefɛs la gɛrk gom-biig ning võor sẽn yaa yembr ne yẽ sẽn yaa psukɛ wã tɩ “sɩɩga.” Biibl lebgr a taaba, wala moorã Biibl dãmb lebga gom-bi-kãensã ne gom-biis toɛy-toɛy wala “sɩɩga,” “bõn-vɩɩga,” “yõore,” “neda,” la “vɩɩm.” D sã n maag d yĩng n vaees hebre la gɛrk gom-biis nins b sẽn lebg tɩ “sɩɩgã” to-to Biiblã pʋgẽ wã, na n sõnga ned ning sẽn zãmsd Biiblã n sɩd rat n wʋm a võorã t’a bãng tɩ gom-kãensã b yiibã tɩ loee ne neb la rũms me. La b zɩ n tũnug ne gom-bi-kãens n wilg tɩ sɩɩg yaa bũmb b sẽn pa ne bɩ sẽn pa tõe n sɩɩse, sẽn yit n bas yĩngã kũum poor n ket n be zĩig ning ye.
7. Wãn to la y na n tũnug ne Biiblã n wilg yɛlã sẽn yaa to-to ne neb nins sẽn be kɩɩm-kulgã, la ne neb nins sẽn be zeyɛnnã?
7 Wakat fãa, moorã Biibl lebgda hebre gom-biig ning sẽn yaa seoollã la gɛrk gom-biig ning sẽn yaa hadɛsã tɩ “kɩɩm-kulgu,” la gɛrk gom-biig ning sẽn yaa zeyɛnnã tɩ “bug-tẽnga.” “Seool” ne “hadɛs” võor yaa yembre. (Yɩɩl Sõamyã 16:10; Tʋʋma 2:27) Pipi buud-gomd ning pʋgẽ b sẽn gʋls Biiblã wilgda vẽeneg tɩ seool ne hadɛs yaa ãdem-biisã yaoogo, la a tɩ loee ne kũum la pa ne vɩɩm ye. (Yɩɩl Sõamyã 89:49; Wilgri 20:13) Gʋlsg Sõamyã leb n wilgdame tɩ d tõe n vʋʋgame n yi ãdem-biisã yaoogẽ. (Zoob 14:13; Tʋʋmã 2:31) La beoog-daar vɩɩm saagr pa be neb nins sẽn debd zeyɛnnã yĩng ye, la b zɩ n yeel tɩ b ket n vɩɩ beenẽ ye.—Matɩe 10:28.
8. Ned sã n wʋm vʋʋgrã võor sõma, wãn to la rẽ toeemd a tagsgã la a tʋʋmã?
8 Nedã sã n paam vẽnegr yel-kãensã zutu, b tõe n sõng-a lame t’a wʋm vʋʋgrã võore. Rẽ masã a tõe n sɩngame n tall mi-beoog ne a Zeova, a nonglmã sẽn kɩt tɩ vʋʋgrã sẽn yaa bõn-kãsengã na n zĩndã yĩnga. Neb nins nin-nongds sẽn maan kaalmã sũ-sãang tõe n boogame, b sẽn saagd n na n leb n yã-b Wẽnnaam dũni paalgã pʋgẽ wã yĩnga. Rẽndame tɩ f reng n wʋm yel-kãensã võore, n yaool n wʋm Kirist kũumã võore. Pipi kiris-nebã ra bãngame t’a Zezi Kirist vʋʋgrã ra yaa kiris-neb tẽebã bõn-kãseng a ye, la t’a ra na n kɩtame tɩ neb a taab tõog n paam vʋʋgre. B moona a Zezi vʋʋgrã ne saagr ning rẽ sẽn kõtã ne yẽesem. Woto me, rũndã-rũndã, neb nins sẽn tar mi-beoog ne Wẽnnaam, vʋʋgrã yĩngã, rata ne b sũy fãa n togs neb a taabã sɩd kãngã sẽn tar yõod wʋsgã.—Tʋʋma 5:30-32; 10:42, 43.
‘Kɩɩm-kulg kʋɩlen-biigã’ rɩk n tʋm
9. A Zezi rɩka ‘kɩɩm-kulg la kũumã kʋɩlen-biis’ n deng n tʋm ãnd dãmb yĩnga?
9 Neb nins fãa sẽn na n naag Kirist a saasẽ Rĩungã pʋgẽ wã segd n deng n kiime. La b mii goam nins sẽn kõt bas-m-yam a Zezi sẽn taas-b woto wã neere: “Mam vɩɩme la m dag n yaa kũum. La gese, mam vɩɩ wakat sẽn ka sɛta. La mam tara kɩɩm-kulg [ne gɛrk yaa: hadɛs] ne kũum kʋɩlen-biisi.” (Wilgri 1:18) Bõe la a ra rat n yeele? A ra gomda yẽ mengã sẽn da vɩɩmd bũmb ningã yelle. Yẽ me ra kiime, la Wẽnnaam pa bas-a kɩɩm-kulg ye. Rasem a tãab-n-soaba, a Zeova mengã vʋʋg-a lame t’a lebg malɛk saasẽ la a kɩt t’a pa tõe n ki yɛs ye. (Tʋʋma 2:32, 33; 10:40) Sẽn paase, a ra kõ-a-la “kɩɩm-kulg ne kũum kʋɩlen-biisi” sẽn na yɩl n yiis ninsaalb a taab yaoogẽ la a fãag-b ne a Ãdem yel-wẽndã biis sẽn yaa wẽnsã. A Zezi sẽn tar kʋɩlen-bi-kãensã wã yĩnga, a tõe n vʋʋga karen-biis nins sẽn yaa sakdb sẽn maan kaalmã. A rengd n vʋʋga a tigingã neb nins sẽn paam vʋʋsem sõng zaeebã, n kõ-b kũun kãseng sẽn yaa vɩɩmd saasẽ la a kɩt tɩ b pa tõe n ki yɛsa, wa a Ba wã sẽn kɩt tɩ yẽ me pa tõe n ki yɛsã.—Rom dãmba 6:5; Filip rãmba 3:20, 21.
10. Wakat bʋg la kiris-neb nins sẽn paam vʋʋsem sõng zaeeb n yɩ sakdbã vʋʋgr zĩnd-yã?
10 Yaa wakat bʋg la kiris-neb nins sẽn yaa sakdb sẽn paam vʋʋsem sõng zaeebã ra na n paam vʋʋgre? Biiblã wilgdame tɩ vʋʋg-kãng zoe n sɩngame. Tʋm-tʋmd a Poll wilgame tɩ b ra na n vʋʋg-b-la ‘Kirist belmã sasa,’ (NW ) sẽn sɩng yʋʋmd 1914. (1 Korẽnt dãmba 15:23) Kirist sẽn be a Rĩungã naam pʋgẽ masã wã, wẽn-sakdb nins sẽn paam vʋʋsem sõng zaeebã sã n wa ki, b pa gãe n gũud b Soaalã waoong ye. B sẽn ki bal la b sẽn vʋʋg n lebg wa malɛgse, ‘n paam tedgr tao-tao bala, nif kamsg pʋgẽ.’ Ad b sɩd na paam sũ-no-kãsengã, bala tʋʋm-sõma nins b sẽn maana “pʋgda bãmba”!—1 Korẽnt dãmba 15:51, 52; Wilgri 14:13.
11. Vʋʋg-bʋg n na n zĩnd ãdem-biisã wʋsg yĩnga, la yaa wakat bʋg la a na n sɩnge?
11 La vʋʋgrã pa tek neb nins sẽn na n dɩ naam Rĩungã pʋgẽ wã vʋʋgr saasẽ ye. B sẽn bool vʋʋg-kãng tɩ ‘dẽenem vʋʋgr’ Wilgr 20:6 pʋgẽ wã wilgdame t’a to n segd n pʋgle. Ninsaalb nins sẽn na n paam vʋʋg-kãngã wã na n paama zu-no-kãseng n vɩɩmd wakat sẽn pa sat tẽng sẽn lebg arzãn zugu. Wakat bʋg la rẽ na n zĩndi? Wilgr sebrã wilgdame tɩ na n yɩɩ ‘[tẽngã] la saasã,’ sẽn dat n yeel tɩ zãmaan wẽng kãngã ne a pãn-soaadbã sãoong poore. Zãmaan wẽngã saab kolga wʋsgo. Rẽ poore, yaa wakat ning Wẽnnaam sẽn yãkã sẽn na n ta la tẽng zug vʋʋgrã na n zĩndi.—Wilgri 20:11, 12.
12. Ãnd dãmb n na n zĩnd wẽn-sakdb nins b sẽn na n vʋʋg tẽng zugã sʋka, la bõe yĩng tɩ woto gẽegr be yamleoog wʋsgo?
12 Ãnd dãmb me n na n paam vʋʋg-kãng tẽng zugu? Ya a Zeova pĩnd wẽndẽ sõgen dãmb nins sẽn sak-a wã, sẽn yaa rap la pagba, sẽn “ka sak n deeg lohorem,” b sẽn da tar tẽeb sẽn tar pãng ne vʋʋgrã yĩnga. Woto rat n yeelame tɩ b ra pa sakd n na n kɩɩs Wẽnnaam, sẽn na yɩl n põs kũ-toaag ye. Ad sɩd na n talla yamleoogo, d sã n wa bãng-ba, la d wʋm bãmb mens sẽn na n togs tõnd yɛl wʋsg Biiblã sẽn gom b yell koɛɛg-koɛɛgã n paase. Neb nins sẽn na n vʋʋg tẽngã zugã sʋka, ya a Abɛll sẽn ya a Zeova pipi kaset soab sẽn kell n yɩ wẽn-sakdã, n paas a Henok la a Nowe sẽn da moon Wẽnnaam keoogrã ne yẽesem sẽn deng sãoong sa-kãsengã, a Abrahaam la a Saara sẽn deeg malɛgs sãandã, a Moiiz Wẽnnaam sẽn kõ Tõogã Sinayi tãngã zugã, no-rɛɛsdb sẽn tall raood wala a Zeremi sẽn yã Zerizalɛm sãoongã yʋʋmd 607 sẽn deng Kirist zãmaanã, la lisd a Zã sẽn wʋm Wẽnnaam mengã sẽn yeel t’a Zezi ya a Biriblã. Sẽn paase, rap la pagb me sẽn yɩ wẽn-sakdb sẽn ki zãmaan wẽng kãngã yaoolem dayã sasa wã na n vʋʋgame.—Hebre dãmba 11:4-38; Matɩe 11:11.
13, 14. a) Bõe n na n paam kɩɩm-kulg ne kũ-rãmb nins sẽn be a pʋgẽ wã? b) Ãnd dãmb me la b na n vʋʋge, la bõe yĩnga?
13 Sã n wa beẽ-beẽ, neb a taab sẽn pa Wẽnnaam sõgen dãmb la b na n vʋʋg me, hal tɩ ned pa kell ãdem-biisã yaoogẽ ye. Yao-kãng nebã fãa na n vʋʋgame bɩ? D tõe n bãnga rẽ, d sã n tik a Zezi sẽn na n tʋm to-to ne ‘kɩɩm-kulg kʋɩlen-biigã’ ãdem-biisã yĩngã zugu. Yaa vẽnegr pʋgẽ la b wilg tʋm-tʋmd a Zã t’a yã b sẽn lob kɩɩm-kulg ‘bugum mogrã pʋgẽ.’ (Wilgri 20:14.) Woto võor yaa bõe? Rat n yeelame tɩ b na n sãama kɩɩm-kulg sẽn yaa ãdem-biisã yaoogã zãnga. A pa na n leb n zĩnd ye, b na n yiisa kũum nins fãa sẽn da be a pʋgẽ wã, bala a Zezi sẽn na n vʋʋg a Zeova balemdb hakɩkã fãa wã toor sẽn ka be, a na n talla nimbãan-zoeer n vʋʋg neb nins sẽn pa tɩrsã menga. Wẽnnaam Gomdã kõta tõnd bas-m-yam woto: “Nin-tɩrsã la sẽn pa-b nin-tɩrsã me vʋʋgr na n zĩndame.”—Tʋʋma 24:15, NW.
14 La nin-kãensã sẽn pa tɩrsã ba a yembr pa na n vʋʋg tɩ b zoe n kao a bʋʋd n yeel t’a segda ne kũum yɛs ye. Wẽnnaam Rĩungã sẽn na n dɩ naam tẽng zug rãmba zutã tɩ tɩrlem na n zĩndã sasa, b na n tõog n sõnga nin-kãens tɩ b tũ a Zeova noyã b vɩɩmã pʋgẽ. Yãabã wilgdame tɩ b na n laka “vɩɩm sebre.” Rẽnd b na n tõogame n paam tɩ b gʋls b yʋy be. “La bãmb bʋʋd [na n] kaoome tɩ zems ned kam fãa tʋʋmde,” b sẽn maan b vʋʋgrã poorã. (Wilgri 20:12, 13) D sã n ges b vʋʋgrã sẽn na n baas to-to wã, b vʋʋgrã tõe n yɩɩ “vʋʋg n paama vɩɩm,” la pa tɩlae tɩ b ‘vʋʋg n paam bʋʋd’ ye.—Zã 5:28, 29.
15. a) Ãnd dãmb n pa na n vʋʋge? b) Tõnd sẽn mi sɩdã vʋʋgrã wɛɛngẽ wã segd n kɩtame tɩ d maan bõe?
15 La pa neb nins fãa sẽn ki wã n na n vʋʋg ye. Kẽer maana yel-wẽn sẽn pa tar sugr ye. Bãmba rãmbã pa be kɩɩm-kulg ye, la yaa zeyɛn, zĩig ning sẽn makd sãoong wakat sẽn pa sat yĩngã. Neb nins b sẽn na n kʋ ‘to-kãsengã’ pʋgẽ sẽn kolg wʋsg masã wã na n zĩnda bãmb sʋka. (Matɩe 12:31, 32; 23:33; 24:21, 22; 25:41, 46; 2 Tesalonik rãmba 1:6-9) Woto yĩnga, baa ne a Zeova sẽn na n tall nimbãan-zoeer wʋsg n vʋʋg kũ rãmbã tɩ b yi kɩɩm-kulgã, vʋʋgrã saagr pa kõt tõnd sor tɩ d tall yam-kaalg ne d sẽn vɩ to-to masã wã ye. Vʋʋgr pa be neb nins sẽn kɩɩsd a Zeova naam sẽn ka to wã ne yamleoogã yĩng ye. D sẽn mi rẽ wã segd n kɩtame tɩ d tall mi-beoog sẽn yaa kãseng ne Wẽnnaam, a sõmblem kãsengã yĩnga, n vɩɩmd tɩ zems ne a raabã.
Vʋʋgrã saagr paasa d pãnga
16. Wãn to la vʋʋgrã saagr tõe n kõ-d pãn-kãsenga?
16 Tõnd sʋkã, neb nins sẽn sɩd tẽed vʋʋgrã tõe n paama pãng wʋsg rẽ pʋgẽ. Masã tõnd sã n kʋʋndẽ, d miime tɩ d pa tõe n zãag d kũumã daar wakat fãa ye, baa tõnd sẽn tũnug ne tɩbsg nins fãa. (Koɛɛg Soaba 8:8) Tõnd sã n kell n sak a Zeova la d pa lak n bas a siglgã, d tõe n talla bas-yard zãng tɩ beoog-daar na n yɩɩ sõma. D miime tɩ vʋʋgrã maasem yĩnga, wakat ning Wẽnnaam sẽn yãkã sã n ta, d na n le vɩɩmdame. La na n yɩɩ vɩɩm tɛkẽ! Rẽ la tʋm-tʋmd a Poll sẽn yeel tɩ “vɩɩm hakɩɩkã.”—1 Tɩmote 6:19, Kãab-paalgã Koe-noogo; Hebre dãmba 6:10-12.
17. Bõe n tõe n sõng tõnd tɩ d kell n tall burkĩnd a Zeova taoore?
17 D sẽn mi tɩ vʋʋgr n be, la d mi vʋʋgrã sẽn yit a Soab ning nengẽ wã kõt-d-la pãng tẽebã pʋgẽ. Rẽ kõt-d-la pãng tɩ d kell n sak Wẽnnaam, baa bɛɛb sã n dat n kʋ-do. Hal sẽn kaoose, a Sʋɩtãan tũnugda ne kũum dabeem n na n ning ninsaalbã yembd pʋgẽ. La rabeem kãng ra pa tar a Zezi ye. A saka a Zeova hali n tõk a kũum. A Zezi maoongã sẽn yaa rondã maasem yĩnga, a kɩtame tɩ ninsaalb a taab tõe n yi rabeem kãng pʋgẽ.—Hebre dãmba 2:14, 15.
18. Bõe n sõng a Zeova sõgen dãmbã tɩ b yɩ burkĩmb b vɩɩmã pʋgẽ?
18 A Zeova sõgen dãmbã sẽn tẽed Kirist maoongã la b tẽed vʋʋgrã yĩnga, b vɩɩmã wilgame tɩ b yaa burkĩmb Wẽnnaam nifẽ. Mak-toaag pʋgẽ, b wilgame tɩ b “ka nong b yõe” n yɩɩd a Zeova ye. (Wilgri 12:11) B wilgdame tɩ b yaa yam dãmb n pa basd kiris-neb noyã tũubu, sẽn na yɩl n kogl b masã vɩɩmã ye. (Luk 9:24, 25) B miime t’a Zeova na n vʋʋg-b lame, baa b sã n ki masã a naam sẽn ka to wã sakr yĩnga. Yãmb tara tẽeb kãng buud bɩ? Y na n tall-a lame, y sã n sɩd nong a Zeova la y sã n get tɩ vʋʋgrã sɩd yaa bũmb sẽn tar yõod wʋsgo.
Lebg-n-gese
• Bõe yĩng tɩ ned segd n bãng sɩɩg sẽn sɩd yaa bũmb ninga, la kũ-rãmbã sẽn be zĩig ningã, n yaool n tõog n wʋm vʋʋgrã võore?
• Ãnd dãmb n na n vʋʋge, la rẽ bãngr segd n kɩtame tɩ d maan bõe?
• Wãn to la vʋʋgrã saagr paasd tõnd pãnga?
[Foto, seb-neng 84 85]
A Zeova kãabame tɩ nin-tɩrsã la sẽn pa-b nin-tɩrsã na n vʋʋgame