SAK A 4
D sak neb nins sẽn tar zu-sobendã, la d waoog-ba
“Bɩ y waoog nebã fãa.”—1 PƖƐƐR 2:17.
1, 2. a) Bõe yĩng tɩ zu-soben-dãmbã sakr mi n pa nana? b) Sogs-bʋs la d na n leoke?
YÃMB zoe n yãa biig manesem sẽn yaa to-to, a roagd sã n yeel-a t’a maan bũmb a sẽn pa rat n maan bɩ? A midgda a nengã. A wʋma b sẽn dat t’a maan bũmb ningã, la a miime t’a tog n sakame, a pa rat n maaname bala. Woto yaa bũmb ninsaal fãa sẽn mi n maandẽ.
2 Neb nins sẽn tar zu-sobendã sakr mi n pa nana ye. Mi n yaa toog ne yãmb tɩ y sak neb nins sẽn tar zu-sobendã bɩ? Sã n yaa woto, bɩ y bãng tɩ y pa y yembr ye. Rũndã-rũndã, nebã pa sakd sẽn tar-b zu-sobendã wa pĩndã ye. La Biiblã yetame tɩ tõnd segd n saka d zu-soben-dãmbã. (Yelbũna 24:21) Yaa tɩlae tɩ d maan woto, d sã n dat n kell n pa Wẽnnaam nonglmã pʋgẽ. Dẽnd d segd n soka d mens woto: ‘Bõe yĩng tɩ mi n yaa toog tɩ d sak sẽn tar-b zu-sobendã? Bõe yĩng t’a Zeova rat tɩ d sak-ba, la bõe n na n sõng tõnd tɩ d tõog n sak-ba? La wãn to la d tõe n wilg tɩ d sakda sẽn tar-b zu-sobendã?’
BÕE YĨNG TƖ PA NANA?
3, 4. a) Maana wãn tɩ ninsaalbã yaa yel-wẽn-maandb la pa-zems-zãng rãmba? b) La bõe yĩng tɩ rẽ kɩt tɩ zu-soben-dãmbã sakr yaa toogo?
3 D ges bʋʋm kẽer sẽn kɩt tɩ zu-soben-dãmbã sakr mi n pa nana wã. Yaa tõnd sẽn pa zems zãnga, tɩ neb nins sẽn yaa d zu-soben-dãmbã me pa zems zãngã yĩnga. Ninsaalbã sẽn sɩng n yaa yel-wẽn-maandb la b pa zems zãngã daar zãra. Sɩnga hal Edɛn, wakat ning a Ãdem ne a Hawa sẽn kɩɩs Wẽnnaam noorã. Dẽnd yel-wẽndã ne kɩɩsgã sɩnga wakat yɛnga. Hal n tãag rũndã, d sẽn dogd ne yel-wẽnã kɩtame tɩ d nong n kɩɩsdẽ.—Sɩngre 2:15-17; 3:1-7; Yɩɩl Sõamyã 51:7; Rom dãmb 5:12.
4 Tõnd sẽn dog ne yel-wẽnã yĩngã, kɩtame tɩ neb wʋsg nong n wukd b mense, tɩ sik-m-mens rãmbã paoodẽ. Yɩl n yɩ sik-m-meng soab baooda modgr wʋsgo. Baa ned sẽn tũ Wẽnnaam hal sẽn kaoos tõe n wa lebga tõt la wuk-m-meng soaba. Wala makre, a Koore zĩnda a Zeova nin-buiidã sʋka, n sak n naag n deeg toog wʋsgo. La a wa n yikame n dat ziir n paase, tɩ rẽ kɩt t’a kɩɩs a Moiiz sẽn da yaa sik-m-meng soab n yɩɩd nebã fãa wakat kãngã wã. (Sõdbo 12:3; 16:1-3) Rĩm a Ozias me wuk-m-mengã kɩtame t’a kẽ a Zeova roogã pʋgẽ n tʋm tʋʋmd maan-kʋʋdbã bal sẽn da segd n tʋme. (2 Kibaya 26:16-21) Wẽnnaam sɩbga nin-kãensã b kɩɩsgã yĩnga. La bũmb ning sẽn paam-bã yaa keoogr n kõ tõndo. D segd n modgame n bas wuk-m-mengã, sẽn kɩtd tɩ zu-soben-dãmbã sakr yaa toogã.
5. Ninsaalbã tũnuga ne b naamã n maan bõe?
5 Neb nins sẽn tar zu-sobendã me sẽn pa zems zãngã yĩnga, b maana yɛl wʋsg tɩ kɩt tɩ nebã pa le sakd zu-soben-dãmbã ye. Hal pĩnd wẽndẽ n tãag masã, nanambs wʋsg yɩɩ nin-toose. (Koɛɛg Soaba 8:9) Wala makre, a Zeova sẽn wa n na n yãk a Sayull t’a yɩ rĩmã, a ra yaa nin-sõng la sik-m-meng soaba. La a wa n lebga wuk-m-meng soab la sũ-ki-neda, n nams wẽn-sakd a Davɩɩde. (1 Sãmwɛll 9:20, 21; 10:20-22; 18:7-11) A Davɩɩd me wa n lebga rĩma, tɩ d tõe n sõdg-a n naag Israɛll rĩm-sõmsã sʋka. La a wa n tũnuga ne a naamã n deeg Hɛt rao a Uri paga, la a tʋm a Uri zabrẽ, n kɩt tɩ b ning-a zabrã zĩig ning sẽn yaa toaagã tɩ b kʋ-a. (2 Sãmwɛll 11:1-17) Ninsaal sẽn pa zems zãngã kɩtame t’a pa tõe n dɩ naam tɩ zems zãng ye. Ned sã n pa waoogd a Zeova, yẽ soab naam dɩɩb yaa wẽng n yɩɩda. Gãrãnd Bertayn goosneemã ned a yembr ra yeelame tɩ hal pĩnd wẽndẽ n tãag yẽ wakatã, pap rãmb kẽer tũnuga ne b naamã n nams nebã wʋsgo. D ning woto d yamẽ la d bao n bãng bũmb ning sẽn kɩt tɩ d segd n sak zu-soben-dãmbã.
BÕE YĨNG TƖ D SEGD N SAK ZU-SOBEN-DÃMBÃ?
6, 7. a) D sẽn nong a Zeova wã yĩng segd n kɩtame tɩ d maan bõe, la bõe yĩnga? b) Wãn to la d tõe n wilg tɩ d sɩd yaa sakdba?
6 Yaa d sẽn nong a Zeova, n nong neb a taabã, la d rat d meng neerã yĩng n kɩt tɩ d segd n sakd zu-soben-dãmbã. D sẽn nong a Zeova n yɩɩd bũmb fãa wã yĩng me kɩtame tɩ d rat n noog a sũuri. (Yelbũna 27:11; Mark 12:29, 30) D miime tɩ hal b sẽn kɩɩs a Zeova Edɛnnã tɛka, neb wʋsg zãgsa a Zeova naamã, n lebg a Sʋɩtãan poorẽ dãmba. La tõnd sũur yaa noog wʋsg d sẽn sakd a Zeova naamã. Tõnd sã n karemd Wilgr 4:11 sẽn wilgd t’a Zeova tara ziirã, d sũurã yaa noog wʋsgo. Ne tõndo, yaa vẽeneg tɩ yaa a Zeova n segd n yɩ yĩngr la tẽng Naaba. Bũmb fãa pʋgẽ, d wilgdame tɩ d sakda a Zeova naamã.
7 Pa wakat ning sẽn yaa nana bal la d sakd a Zeova ye. D sakd-a-la ne yamleoog d sẽn nong-a wã yĩnga. La wakat ninga sakrã tõe n yaa toogo. Sã n wa yaa woto, wa biigã yell d sẽn gom tɩ loogã, d segd n zãmsa sakre, baa pa noom-do. D tẽeg t’a Zezi saka a Ba wã raabo, baa ne a Ba wã sẽn da rat t’a maan bũmb ningã sẽn da yaa toog wʋsgã. A yeela a Ba wã woto: “Bɩ y maan yãmb daabo, ka mam dẽnd ye.”—Luk 22:42.
8. a) A Zeova sakr baoodame tɩ d sak ãnd dãmba, la kiba-bʋg n wilgd tõnd a Zeova tagsg rẽ wɛɛngẽ? b) Bõe n tõe n sõng tõnd tɩ d kelg saglg la d sak kiblgu? (Ges-y zĩ-gũbrã sẽn be seb-neng 46-7.)
8 Yaa sɩd tɩ rũndã-rũndã, a Zeova pa gomd ne tõnd ned kam fãa vẽeneg-vẽeneg ye. La a tũnugda ne Biiblã la neb a sẽn yãke, n taasd tõnd a raabã. D sã n sakd neb nins a sẽn yãk tɩ b lʋɩt tõnd taoorã, d wilgdame tɩ d sakda a Zeova. Tõnd sã n kɩɩs b kiblgã la b saglsã sẽn yit Biiblã pʋgẽ wã, d beega Wẽnnaam. Israɛll nebã sẽn wa n yẽgem ne a Moiiz la b kɩɩs-a wã, a Zeova yeelame tɩ yaa yẽ la b sẽn kɩɩsã.—Sõdbo 14:26, 27.
9. Bõe yĩng tɩ d sẽn nong neb a taabã segd n kɩt tɩ d sak zu-soben-dãmbã? Rɩk-y makre.
9 D segd n saka zu-soben-dãmbã, d sẽn nong neb a taabã yĩnga. Bõe yĩng tɩ d yet woto? Bala wala makre, yãmb sã n yaa sodaag n be zabrẽ, yaa vẽeneg tɩ yãmb ne y soda-taasã fãa segd n saka y naabã yãmb fãa neer yĩnga. La yãmb sã n kɩɩse, yãmb ne sodaas a taabã fãa tõe n kii zabrã pʋgẽ. Biiblã pʋgẽ, b boonda Wẽnnaam tɩ “Saasẽ-pãng-soaba,” la b wilgdẽ t’a “tigsda [tãb-biis] kʋʋng-kʋʋng zabr yĩnga.” (Ezai 13:4) A sɩd tara malɛgs wʋsg sẽn tar pãnga, n kɩtdẽ tɩ b maand yẽ sẽn date. Wakat ninga, a Zeova makda a nin-buiidã sẽn be tẽngã zugã me ne sodaase. (Ezekɩɛll 37:1-10; 2 Tɩmote 2:3) Tõnd sã n kɩɩs neb nins a Zeova sẽn yãk tɩ b lʋɩt tõnd taoorã, tõe n kɩtame tɩ yell paam d tẽed-n-taasã. Kiris-ned sã n kɩɩs kãsem dãmbã noore, tõe n namsa tigingã neb a taab me. (1 Korẽnt dãmba 12:14, 25, 26) Biig sã n kɩɩs a roagdb noore, tõe n waa ne yell n nams a zakã rãmb fãa. Dẽnd d sã n sakd neb nins sẽn lʋɩt tõnd taoorã la d waoogd-ba, d wilgdame tɩ d nonga neb a taabã.
10, 11. Bõe me n kɩt tɩ d sakd zu-soben-dãmbã?
10 D leb n segd n saka zu-soben-dãmbã, tõnd meng neer yĩnga. Naoor wʋsgo, a Zeova sã n yet tõnd tɩ d sak neb zu-sobendo, a wilgda rẽ sẽn nafd tõnd to-to. Wala makre, a yeta kambã tɩ b sak b roagdbã sẽn na yɩl n paam yõ-wok la sũ-noogo. (Tõodo 5:16; Efɛɛz rãmba 6:2, 3) A yeta tõnd tɩ d sak tigingã kãsem dãmbã, sã n pa rẽ, zood ning sẽn be tõnd ne yẽ sʋkã na n sãamame. (Hebre dãmba 13:7, 17) A leb n yetame tɩ d sak nanambsã d mensã koglg yĩnga.—Rom dãmb 13:4.
11 Rẽ yĩnga tõnd sẽn mi bũmb ning sẽn kɩt t’a Zeova rat tɩ d sak zu-soben-dãmbã pa sõngd tõnd tɩ d sakdẽ sɩda? Bɩ d ges zĩis a tãab pʋgẽ, d sẽn tõe n sak zu-soben-dãmbã to-to.
ZAKÃ PƲGẼ
12. Tʋʋm-bʋg la a Zeova bobl raoã zakã pʋgẽ, la wãn to la a segd n tʋm a tʋʋmdã?
12 Yaa a Zeova meng la zakã lugunda. Wẽnnaam sẽn pa nong zũnd-zãndã yĩnga, a sigla zakã sẽn na yɩl t’a pʋgẽ vɩɩm yɩ noogo. (1 Korẽnt dãmba 14:33) A kõo raoã sor t’a yɩ zakã soaba. Raoã waoogda Kirist Zezi sẽn yaa yẽ me zu-soabã, n dɩkd a togs-n-taare, a Zezi sẽn get tigingã yell to-to wã pʋgẽ. (Efɛɛz rãmba 5:23) Dẽnd raoã pa segd n bas a zu-sobendã sẽn baood t’a maan bũmb ninsã ye. A segd n modgame n zã a zakã sõma. La a pa tog n yɩ nin-toaag ye. A segd n maanda yɛlã fãa ne nonglem. A segd n tẽega wakat fãa t’a zu-sobendã pa yɩɩd a Zeova rẽndã ye.
Kiris-ned sẽn yaa ba rɩkda a Zezi togs-n-taar zu-sobendã wɛɛngẽ
13. Wãn to la pag tõe n wilg t’a yaa pʋg-sõngo, tɩ ta a Zeova yam?
13 Pagã segd n sõngda a sɩdã. Pagã me tara zu-sobend zakã pʋgẽ, bala Biiblã yeta biig fãa woto: “Ra bas bũmb nins f ma sẽn wilg foomã ye.” (Yelbũna 1:8) La yaa vẽeneg t’a zu-sobendã pa ta a sɩdã rẽnd ye. Pag sẽn yaa kiris-ned wilgdame t’a sakda a sɩdã zu-sobendã, a sã n sõngd-a t’a zãad zakã. A pa paoogd a sɩdã, a pa pẽdgd-a t’a maan yẽ sẽn date, a pa baood n na n deeg a zĩig me ye. A segd n sakda a sɩdã la a sõngd-a. A sɩdã sã n yãk yam n na n maan bũmb tɩ pa noom-a, a tõe n maaga a meng n wilg a tagsg rẽ wɛɛngẽ ne waoogre. La baa a sɩdã pa reeg a goamã, a segd n kell n yɩɩ sakda. Pag sɩd sã n pa tũud a Zeova, sakrã tõe n yɩɩ toog ne-a. La pagã sã n kell n yɩ sakda, tõe n kɩtame t’a sɩdã me wa sak n tũ a Zeova.—1 Pɩɛɛr 3:1.
14. Wãn to la kambã tõe n noog b roagdbã sũuri, la a Zeova sũuri?
14 Kambã sã n sakd b ba wã ne b ma wã, b noogda a Zeova sũuri. B roagdbã me na n paama waoogr la sũ-noogo. (Yelbũna 10:1) Zags nins pʋsẽ sẽn yaa ba wã bɩ ma wã bal n be wã me, kambã segd n saka b roagdã, n miẽ t’a sẽn yaa a yembrã, a rata b sõngr n yɩɩda. Sũ-noog la laafɩ bee zags nins pʋsẽ nebã fãa sẽn sakd n maand bũmb ning Wẽnnaam sẽn dat tɩ b maan zakã pʋgẽ wã. Woto waoogda Wẽnnaam a Zeova sẽn yaa zakã lugundã.
TIGINGÃ PƲGẼ
15. a) Tigingã pʋgẽ, wãn to la d tõe n wilg tɩ d sakda a Zeova? b) Bõe n tõe n sõng tõnd tɩ d sak neb nins sẽn lʋɩt tõnd taoorã? (Ges-y zĩ-gũbrã sẽn be seb-neng 48-9.)
15 A Zeova yãka a Biig a Zezi t’a yaa kiris-neb tigingã zu-soaba. (Kolos rãmb 1:13) A Zezi me yãka “tʋm-tʋmd sẽn tũud sɩd la sẽn tar yamã” t’a sõngd a Zeova nin-buiidã sẽn be tẽngã zugã tɩ b tũud a Zeova sõma. (Matɩe 24:45-47) A Zeova Kaset rãmbã Siglgã taoor lʋɩtb Sull tʋmda tʋm-tʋmd sẽn tũud sɩdã yʋʋr yĩnga. Wa b sẽn da maand to-to pipi kiris-nebã wakatẽ wã, rũndã-rũndã me, Siglgã taoor lʋɩtb Sull tũnugda ne lɛta la ne yel-gɛtb n kõt tigimsã kãsem dãmbã noy la saglse. Tõnd ned kam fãa sã n sakd kãsem dãmbã, yaa a Zeova la d sakda.—Hebre dãmba 13:17.
16. Bõe yĩng tɩ d tõe n yeel tɩ yaa ne vʋʋsem sõngã maasem la b yãkd kãsem dãmbã?
16 Kãsem dãmbã ne kãsemb sõngdbã pa zems zãng ye. B kongda wa tõnd fãa me sẽn kongdã. La kãsem dãmbã yaa kũun Wẽnnaam sẽn kõ tɩ b sõng tigingã neb tɩ b kell n tall tẽeb sẽn tar pãnga. (Efɛɛz rãmba 4:8) B yãkda kãsem dãmbã ne vʋʋsem sõngã maasem. (Tʋʋma 20:28) Bõe yĩng tɩ d yet woto? Bala neb nins b sẽn na n yãkã segd n deng n tũuda bũmb nins vʋʋsem sõngã sẽn vẽneg tɩ b gʋls Biiblã pʋgẽ wã. (1 Tɩmote 3:1-7, 12; Tɩt 1:5-9) Sẽn paase, kãsem dãmbã sã n wa tigim taab n na n ges saam-biig sã n zemsa ne yãk t’a yɩ kãsem soaba, b pʋʋsdame n kos a Zeova vʋʋsem sõngã sor-wilgri.
17. Bõe yĩng tɩ wakat ninga kiris-neb nins sẽn yaa pagbã segd n pil b zutu?
17 Tigingã pʋgẽ, wakat ninga tʋʋmd tõe n beeme, tɩ kãsem soab bɩ kãsemb sõngd sẽn na n tʋm-a kae ye. Wala makre, koe-moonegã tigisg yell gesgo. Wakat kãnga, saam-biig sẽn deeg lisg tõe n ledga a zĩigẽ. Saam-biig sã n ka be, saam-bi-poak sẽn tar minim tõeeme n lʋɩ taoore. La sẽn yaa rao n da segd n lʋɩ taoorã yĩnga, a segd n pila a zugã.a (1 Korẽnt dãmba 11:3-10) Woto wilgdame t’a sakda zu-sobendã a Zeova sẽn lugl zakã pʋgẽ la tigingã pʋgẽ wã.
D SAK NANAMBSÃ
18, 19. a) Goam nins sẽn be Rom dãmb 13:1-7 pʋgẽ wã tũub baoodame tɩ d maan bõe? b) Wãn to la d wilgd tɩ d waoogda nanambsã?
18 Kiris-neb hakɩkã tũuda noor ning sẽn be Rom dãmb 13:1-7 pʋgẽ wã neere. A Zeova sẽn bas nanambsã tɩ b ket n beẽ wã, b tʋmda tʋʋm sẽn tar yõodo, wala makre, b getame tɩ zũnd-zãnd ra zĩndi, la b tʋmd tʋʋm a taab sẽn nafd tõndo. D sã n sakd nanambsã noyã, d wilgdame tɩ d nand-b lame. D yaooda lampo rãmbã, n maand sɛb nins fãa goosneemã sẽn baood tɩ d maanã. D leb n tũuda noy nins fãa b sẽn yiis zagsã wɛɛngẽ, tʋʋmã wɛɛngẽ, la d tarmã wɛɛngẽ wã. La b sã n wa rat tɩ d kɩɩs Wẽnnaam noyã, d pa sakd ye. D maanda wala tʋm-tʋmdbã sẽn maanã, n yet woto: “Zemsame tɩ tõnd sak Wẽnnaam n yɩɩd nebã.”—Tʋʋma 5:28, 29; ges-y seb-neng 42 zĩ-gũbrã sẽn sok tɩ: “Ãnd la m segd n sake?”
19 Ne d manesmã me, d segd n wilgame tɩ d waoogda nanambsã. Wakat ninga d tõe n wa bee goosneemã neb taoore. Tʋm-tʋmd a Poll me ra wa n tɩ bee rĩm a Herood Agripa ne guvɛrneer a Fɛstus taoore. Nin-kãensã manesmã la b tʋʋmã ra pa sõma baa bilfu, la a Poll goma ne-b ne waoogre. (Tʋʋma 26:2, 25) Tõnd rɩkda a Poll togs-n-taare, n waoogd nebã fãa, sẽn sɩng ne tẽng naab n tãag polɩɩse. Lekollẽ wã me, kom-bɩɩsã modgdame n waoogd b karen-saam-dãmbã, la b lekollã tʋmd-tʋmdb a taabã fãa. La pa neb nins sẽn nong a Zeova Kaset rãmbã bal la tõnd waoogd ye. D waoogda neb nins sẽn pa nong tõndã menga. Nebã fãa segd n yãame tɩ tõnd waoogda neb buud fãa.—Rom dãmb 12:17, 18; 1 Pɩɛɛr 3:15.
20, 21. D sã n waoogd neb nins sẽn tar zu-sobendã, bark-bʋs la d paamda?
20 D ra yãk neb kẽer bal n waoogdẽ ye. Tʋm-tʋmd a Pɩɛɛr yeelame tɩ d “waoog nebã fãa.” (1 Pɩɛɛr 2:17) Nebã sã n yã tɩ tõnd sɩd waoogd-b lame, b sũy na n yɩɩ noog wʋsgo. D tẽeg tɩ nebã pa le waoogd taab wa pĩndã ye. La tõnd sã n waoogd nebã, d wilgdame tɩ d sakda bũmb ning a Zezi sẽn yeelã. A yeela woto: “Bɩ yãmb vẽenem yãg woto nebã sʋka, tɩ bãmb tõe n yã yãmb tʋʋm-sõma la b waoog yãmb Ba sẽn be [saasẽ wã].”—Matɩe 5:16.
21 Wẽnnaam la a raabã bãngr wɛɛngẽ, dũni kãngã bee lik bida pʋgẽ, la neb nins sũy sẽn yaa sõma wã baooda vẽenemã. Dẽnd tõnd sã n waoogd d zakã neba, tigingã neba, la goosneemã neba, tõe n kɩtame tɩ neb a taab wa naag tõnd n kẽn vẽenemã pʋgẽ. B sã n maan woto, na n sɩd kõ-d-la sũ-noog wʋsgo. La baa pa yɩ woto, d tõe n kɩsa sɩd tɩ d sẽn waoogd nebã nooma Wẽnnaam a Zeova, la sõngda tõnd tɩ d kell n pa Wẽnnaam nonglmã pʋgẽ. La woto sɩd yaa bark tɛkẽ!
a Vẽnegrã sẽn be seb-neng 209-12 wilgda pagbã sẽn tõe n tũ sagl-kãensã to-to.