Watchtower SƐB VAEESG ZĨIGA
Watchtower
SƐB VAEESG ZĨIGA
Moore
  • BIIBLE
  • SƐBA
  • TIGISSÃ
  • lv Sak 13 s.n. 144-159
  • Kibs la rog-n-migs sẽn pa tat Wẽnnaam yam

Video pa be zĩ-kãngã ye.

Video wã pa tõog n yi ye.

  • Kibs la rog-n-migs sẽn pa tat Wẽnnaam yam
  • Kell-y n pa-y “Wẽnnaam nonglmã pʋgẽ”
  • Gom-zu-bõonesã
  • Bũmb sẽn wõnd woto
  • WĨNTOOGÃ PƲƲSG N LEBG NOWƐLLÃ
  • BIIBLÃ SẼN YET ROGEM DAAR TẼEGR KIBSÃ WƐƐNGẼ
  • PAKÃ
  • YƲƲM-PAALG KIBSÃ
  • KƖT-Y TƖ Y KÃADMÃ KIBS WAOOG WẼNNAAM
  • RƖK VƐƐR NE RÃAM N KOK F TO RẼNDÃ
  • BƖ SẼN NONG-B A ZEOVA WÃ KISG SẼN YAA WẼNGA
  • D WAOOG WẼNNAAM NE D GOAMÃ LA NE D MANESMÃ
  • Kibs-rãmbã fãa tata Wẽnnam yam bɩ?
    D sẽn tõe n pa Wẽnnaam nonglmã pʋgẽ to-to
  • Tũ-y Wẽnnaam neere
    Bõe la d tõe n bãng Biiblã pʋgẽ?
  • Wilg-y vẽeneg tɩ y saka sɩd tũudmã
    Biiblã sɩd yetame tɩ bõe?
  • Kibs-rãmbã fãa tata Wẽnnaam yam bɩ?
    Vɩɩmd-y wakat sẽn kõn sa!—Biiblã zãmsg sebre
Kell-y n pa-y “Wẽnnaam nonglmã pʋgẽ”
lv Sak 13 s.n. 144-159
Roagdb sẽn kõ b biig kũuni t’a pakdẽ

SAK 13

Kibs la rog-n-migs sẽn pa tat Wẽnnaam yam

“Bɩ y mak n bãng sẽn tat Zusoabã yam.”—EFƐƐZ RÃMBA 5:10.

1. Nin-bʋs buud la a Zeova boond tɩ b wa yẽ nengẽ, la bõe yĩng tɩ b segd n baood n bãngd sẽn tat a Zeova yam wakat fãa?

A ZEZI yeelame tɩ wẽn-tũudb hakɩkã “na n waooga Ba a Wẽnnaam ne b sɩɩs la ne sɩda. Tɩ bõe, yaa neb a woto la Wẽnnaam baood tɩ b waoog bãmba.” (Zã 4:23) A Zeova sã n yã ned sẽn dat n sɩd waoog-a, a boonda a soabã t’a wa yẽ ne a Biigã nengẽ, wa a sẽn maan to-to ne yãmbã. (Zã 6:44) Woto sɩd yaa zu-zẽkr tɛkẽ! La a segd n bao n ‘bãnga sẽn tat Zusoabã yam’ wakat fãa, bala a Sʋɩtãan yaa zãmb soaba.—Efɛɛz rãmba 5:10; Wilgri 12:9.

2. Wãn to la a Zeova get neb nins sẽn dat n dɩk ziri tũudmã yɛl n naag tũudum hakɩkã pʋgẽ wã?

2 D ges yell ning sẽn zĩnd Sinayi tãngã sɛɛgã, Israɛll nebã sẽn wa n kos a Aarõ t’a maan wẽnnaam n kõ-bã. A Aarõ sak n maana sãnem nag-bila, n wilg tɩ makda a Zeova. A yeela woto: “Beoog na n yɩɩ kibs [a Zeova] waoogr yĩnga.” La a Zeova basame tɩ b rɩk ziri tũudmã yɛl n naag tũudum hakɩkã pʋgẽ bɩ? Ayo. A kɩtame tɩ b kʋ sẽn pʋʋs-b bõn-naandgã, neb sẽn na ta tus a tãabo. (Yikri 32:1-6, 10, 28) Woto wilgda tõnd tɩ yɩl n pa Wẽnnaam nonglmã pʋgẽ, d segd n laka d mens ne “bõn-dẽgd” la d ra naag yɛl sẽn pa sõma la ziri tũudum hakɩkã pʋgẽ ye.—Ezai 52:11; Ezekɩɛll 44:23; Galat dãmba 5:9.

3, 4. Kibs rãmbã la rog-n-migsã wɛɛngẽ, bõe yĩng tɩ d segd n bao n bãng Biiblã sẽn yet bũmb ningã?

3 Tʋm-tʋmdbã ra pa sakd tɩ ziri tũudmã yɛl kẽ tũudum hakɩkã pʋgẽ ye. La zu-bʋko, b kũumã poore, kiris-neb ne yʋʋrã sẽn pa nong sɩdã sɩnga ziri tũudmã rogs-n-migs la b kibs rãmb maanego, n yetẽ tɩ yaa kiris-neb kibs rãmba. (2 Tesalonik rãmba 2:7, 10) D na n goma kibs kãens kẽer yelle. Y na n yãame tɩ b sɩd pa tat Wẽnd yam, bala yɛl nins nebã sẽn maand sasa kãensã wã wilgdame tɩ yaa dũniyã yam la b tara, lakae pa Wẽnnaam vʋʋsem sõngã ye. Dũniyã kibs rãmb wõnda taab yɛl wʋsg pʋsẽ: Kibs sasa, b maanda ziri tũudum yɛla, tɩt la zĩn-dãmb yɛla, yɛl sẽn wilgd tɩ b tẽedame tɩ yaab rãmbã tara sɩɩs sẽn ket n vɩ, la b maand yɛl sẽn pidsd b yĩngã ratem wẽnse, la woto fãa wilgdame tɩ kibs-kãensã yita “Babilon kãsengã” pʋgẽ.a (Wilgri 18:2-4, 23) Ning-y y yamẽ me t’a Zeova meng miime tɩ kibs rãmbã wʋsg sẽn be rũndã-rũndã wã yii ziri tũudmã yel-maandɩ sẽn yaa wẽns wʋsgã pʋgẽ. La rũndã-rũndã me, a nifẽ yel-kãensã yaa bõn-dẽgdo. Dẽnd tõnd me nifẽ, kibs-kãensã segd n yɩɩ bõn-dẽgdo.—2 Zã 6, 7.

4 Tõnd sẽn yaa kiris-neb hakɩkã, d miime tɩ kibs rãmb kẽer pa tat a Zeova yam ye. La d segd n modgame n da kẽes d meng b pʋsẽ baa bilf ye. D na n tẽega bũmb ning sẽn kɩt tɩ kibs la rog-n-migs kẽer pa tat a Zeova yamã, tɩ sõng-d tɩ d lak d mens ne rẽ n tõog n pa Wẽnnaam nonglmã pʋgẽ.

WĨNTOOGÃ PƲƲSG N LEBG NOWƐLLÃ

5. Bõe n kɩt tɩ d mi vẽeneg t’a Zezi pa rog yʋʋm-sar kiuug rasem 25?

5 Biiblã pa gomd a Zezi rogem daar tẽegr kibs yell ye. D pʋd n pa mi a Zezi rogem daar takɩ ye. La d mii vẽeneg t’a pa rog yʋʋm-sar kiuug rasem 25, sẽn yaa waood wakat Israɛllã ye.b D tẽeg t’a Luk yeelame t’a Zezi rogmã sasa tɩ ‘pe-kɩɩmbã ra bee weoogẽ.’ (Luk 2:8-11) Pe-kɩɩmbã sã n da minim n bee weoogẽ yʋʋmdã fãa pʋgẽ, a Luk ra pa na n gom rẽ yelle, bala ra pa na n tall yõod ye. La sẽn mik tɩ Betlehɛm, yʋʋm-sar kiuugã ra yaa waoodo, saas la neez sasa wã yĩnga, yaa vẽeneg tɩ pe-kɩɩmbã ra na n paga b piisã, la bãmb me ra pa na n tɩ be weoogẽ yʋng ye. Sẽn paase, a Sezaar Ogust da kõo noor tɩ b sõd nebã, t’a Zozɛf ne a Maari kẽng Betlehɛm wakat kãngã. (Luk 2:1-7) La yaa vẽeneg t’a Sezaar sẽn da mi tɩ nebã pa nong Rom naamã yĩnga, a ra pa na n saag n kõ noor tɩ b leb b ba-yiyã waoodã sẽn tar pãngã sasa ye.

6, 7. a) Yɛl wʋsg nebã sẽn maand Nowɛllã sasa wã yii yɛ? b) Bõe n wilgd tɩ nebã sẽn kõt taab kũun to-to Nowɛllã sasa wã pa wa kiris-ned sẽn tog n kõ kũun to-to wã?

6 Biiblã pa gomd Nowɛllã yell ye. Nowɛllã yaa kibs sẽn yi ziri tũudmã kibs rãmb wala Rom Saturnallã pʋgẽ. Yaa kibs b sẽn da maand a Saturn sẽn yaa bãmb koob wẽnnaamã yĩnga. Sebr a ye (Nouvelle Encyclopédie catholique [ãngil.]) yeelame tɩ neb nins sẽn pʋʋsd wẽnd ning b sẽn boond t’a Mitra wã ra maanda wĩntoogã rogem daar tẽegr kibs yʋʋm-sar kiuug rasem 25, la tɩ Nowɛllã sɩnga wakat ning neb wʋsg sẽn da pʋʋsd wĩntoogã Rom tẽngã pʋgẽ wã, sẽn zems yʋʋm kobs-tã Kirist kũumã poore.

Kiris-ned hakɩk sã n wa kõt ned kũuni, yaa nonglem yĩnga

7 Kibs-kãensã sasa, nebã ra nong n kõta taab kũuni, la b rɩt rɩ-nood buud toor-toore. La rũndã-rũndã, yaa woto me la nebã maand Nowɛll daare. Sẽn paase, nebã sẽn kõt taab kũunã pa zems ne 2 Korẽnt dãmba 9:7 sẽn yetã ye. Be b yeta woto: “Bɩ ned kam fãa kõ wa sẽn zems a sẽn da tags a sũur pʋgẽ, ka ne neng gãneng walla modgr ye, tɩ bõe, Wẽnnaam nonga ned ning sẽn kõt ne sũ-noogo.” Kiris-neb hakɩkã kõta nebã kũun b sẽn nong-bã yĩnga, la b pa gũud raar takɩ n na n kõ kũun ye. B pa gũud me tɩ nebã kõ-b n lebs ye. (Luk 14:12-14; Tʋʋma 20:35) Sẽn paase, b sũur yaa noogo, b sẽn paam b mens ne Nowɛllã sẽn wat ne yɩɩr la yaams ninsã. Kɩtdame me tɩ b pa kẽesd b mens sam pʋgẽ wa kẽer sẽn maand sasa kãngã wã ye.—Matɩe 11:28-30; Zã 8:32.

8. Ãds bagbã talla b kũunã n tɩ kõ a Zezi a rogmã kibs yĩng bɩ? Wilg-y y leokrã võore.

8 La kẽer yetame tɩ yam dãmbã bɩ ãds bagbã talla kũun n tɩ kõ a Zezi a rogmã kibs yĩnga. Woto pa sɩd ye. Pĩnd wẽndẽ wã, nebã ra nong n kõta naab bɩ nin-bedr kũuni. Dẽnd b talla kũunã n tɩ kõ a Zezi, b sẽn da mi t’a na n wa yɩɩ naabã yĩnga. (1 Rĩm dãmba 10:1, 2, 10, 13; Matɩe 2:2, 11) B pʋd n pa wa a Zezi rogmã daar yʋng ye. B pa wa mik a Zezi rũms rɩɩb koglg pʋgẽ ye. B waa kiis a wãn poore, n mik t’a bee ne a roagdbã roog pʋgẽ.

MAM SEGD N NAAG N MAANA KIBSÃ BƖ?

Pag sẽn yaa kiris-ned sẽn zãgs t’a pa na n sõng n nags b tʋʋmã zĩig kibs yĩnga

Ad Biiblã sẽn yete: “[A Zeova] yetame yaa: ‘Bɩ y yi bãmb sʋka, la y welg ne bãmba. Da sak-y tɩ yãmb sũyã rẽgem ye, la mam na reeg yãmba.’ ”—2 Korẽnt dãmba 6:17.

Kibs bɩ rog-n-mik fãa wɛɛngẽ, y segd n soka y meng woto:

  • Naaga ziri tũudum bɩ zĩn-dãmb yɛl vẽeneg-vẽeneg bɩ?—Ezai 52:11; 1 Korẽnt dãmba 4:6; 2 Korẽnt dãmba 6:14-18; Wilgri 18:4.

  • Yaa sẽn na yɩl n waoog ninsaala, siglga, bɩ tẽng bɩ?—Zeremi 17:5-7; Tʋʋma 10:25, 26; 1 Zã 5:21.

  • A kɩtdame tɩ nebã tagsdẽ tɩ bãmb buudã yɩɩda buud a taabã bɩ?—Tʋʋma 10:34, 35; 17:26.

  • Yɛl nins nebã sẽn maand wakat kãngã wã wilgdame tɩ b tara dũniyã yamã sẽn kɩɩsd Wẽnnaam vʋʋsem sõngã bɩ?—1 Korẽnt dãmba 2:12; Efɛɛz rãmba 2:2.

  • Mam sã n naag n maane, tõe n komsa ned tẽeb bɩ?—Rom dãmb 14:21.

  • ãn to la m na n wilg ned mam sẽn pa na n naag n maanã võore?—Rom dãmb 12:1, 2; Kolos rãmb 4:6.

Vɛrse nins sẽn pʋgdã tõe n sõnga yãmb tɩ y leok nebã sogsgã kibs rãmbã wɛɛngẽ:

  • “[Israɛll wẽn-kɩɩsdbã] kalma ne bu-zẽmsã n zãms tɩ maan wa bãmba.”—Yɩɩl Sõamyã 106:35.

  • “Ned ninga sẽn maand sɩd ne bũmb bilfu, a maanda sɩd ne bũmb [sẽn yaa] kãseng me. La sẽn ka maand-a sɩd ne bũmb bilfu, a ka maand sɩd ne bũmb [sẽn yaa] kãsems me ye.”—Luk 16:10.

  • “Yãmb ka dũniyã rẽnd ye.”—Zã 15:19.

  • “Yãmb ka tõe n dɩ [a Zeova] rẽnda la zĩn-dãmbã rẽnd ye.”—1 Korẽnt dãmba 10:21.

  • “Yãmb sẽn da maand neb sẽn ka pʋʋsd Wẽnnaam daabã sekame, b sẽn kẽnd ne daglem la wẽng ratem, la rã-tɩgre, la yão-beedo, la bõn-naands pʋʋsg sẽn yaa wẽng wʋsgã.”—1 Pɩɛɛr 4:3.

BIIBLÃ SẼN YET ROGEM DAAR TẼEGR KIBSÃ WƐƐNGẼ

9. Bõe n maan rogem daar tẽegr kibs nins Biiblã sẽn gomd b yellã sasa?

9 Baa ne biig rogem sẽn yaa sũ-noog bũmbã, Biiblã pa gomd wẽn-tũudb hakɩk sẽn maan b rogem daar tẽegr kibs yell ye. (Yɩɩl Sõamyã 127:3) B yĩmame n pa togs bɩ? Ayo, bala Biiblã gomda Ezipt Faraõ a ye la a Herood Ãntipas rogem daar tẽegr kibs yelle. (Sɩngre 40:20-22; Mark 6:21-29) La b yiibã fãa kibsã pa baas neer ye. Sẽn yɩɩd fãa a Herood Ãntipas nengẽ wã, bala yaa wakat kãng la a kɩt tɩ b fiuug a Zãmbatiis zugã.

10, 11. Pipi kiris-nebã tagsg ra yaa wãn to ne rogem daar tẽegr kibsã, la bõe yĩnga?

10 Sebr a ye (The World Book Encyclopedia) yeelame tɩ “pipi kiris-nebã ra geta ned rogem daar tẽegr kibsã wa ziri tũudmã yel-maandɩ.” Wala makre, pĩnd wẽndẽ gɛrk rãmbã ra tẽedame tɩ kinkirg n wat ninsaal fãa rogmẽ, n kell n kogl-a a yõor tɛka. Sebr a ye (Coutumes et usages des anniversaires [ãngil.]) yeela woto: “Kinkir-kãng ra tara zems-n-taar buud ne wẽnd ning rogem daar sẽn zems ne nedã rogem daarã.” Rogem daar tẽegr kibs rãmbã ne ãdsã bagrã la oroskopã sẽn sɩng n tũud taab daar zãra.

KIBS RÃMBÃ, LA SATANISMÃ

Sã n yaa ne tũudum ning b sẽn boond tɩ Satanisim bɩ a Sʋɩtãan tũudmã neba, ninsaal fãa vɩɩm pʋgẽ, yaa a rogmã daar n tar yõod n yɩɩd ray a taabã fãa. Bõe yĩng tɩ b tẽed woto? B tẽeda woto, bala b yetame tɩ ned sã n get a meng wa wẽnde, a soab sɩd yaa wẽnde. Dẽnd ne bãmba, ned rogem daar tẽegr kibs yaa wẽnd rogem daar tẽegr kibsi. Yaa vẽeneg tɩ neb wʋsg yaool n pa get b meng wa wẽnd ye. La sebr a ye (Coutumes et usages des anniversaires [ãngl.]) yeela woto: “Kibs a taabã noogda ned sũuri, la rogem daar tẽegr kibsã zẽkda neda.”

11 Pa rogem daar tẽegr kibs rãmbã sẽn yit ziri tũudmã pʋgẽ, la sẽn naag ne zĩn-dãmb yɛlã yĩng bal n kɩt tɩ pĩnd wẽndẽ wẽn-tũudb hakɩkã ra pa maand-bã ye. B sẽn da yaa sik-m-mens rãmbã yĩngã me, b ra pa get tɩ b rogmã daar tara yõod wʋsg hal tɩ b segd n maand kibs ye.c (Miise 6:8; Luk 9:48) B ra pẽgda a Zeova la b pʋʋsd-a bark a sẽn kõ-b vɩɩmã yĩnga.d—Yɩɩl Sõamyã 8:4, 5; 36:10; Wilgri 4:11.

12. Bõe yĩng tɩ d tõe n yeel tɩ ned kũum daar n são a rogem daare?

12 A Zeova tẽra neb nins fãa sẽn kell n tũ-a n tãag b kũumã yelle, la a na n vʋʋg-b lame. (Zoob 14:14, 15) Koɛɛg Soab 7:1 yeta woto: “Yʋ-sõng n são tɩdar kaam sẽn yaa sõma. La ned kũum daar n são a rogem daare.” Yaa d sã n maand Wẽnnaam daabã wakat fãa la d tar “yʋ-sõng” a nifẽ. Sẽn paas me, yaa a Zezi kũumã daar yell la b kõ kiris-nebã noor tɩ b tẽegdẽ, pa a rogmã daar ye. “Yʋ-sõng” ning a sẽn da tar Wẽnnaam nifẽ a kũumã sasa wã kɩtame tɩ tõnd tõe n paam fãagre.—Luk 22:17-20; Hebre dãmba 1:3, 4.

PAKÃ

13, 14. Bõe yĩng tɩ kiris-neb hakɩkã pa maand Pakã?

13 Kiris-neb ne yʋʋrã yetame tɩ Pakã yaa Kirist vʋʋgrã tẽegr kibsa. La Kirist yeelame tɩ b maand kibs n tẽegd a vʋʋgrã yell bɩ? Ayo. Sɩngrẽ wã, Pakã ra yaa Zʋɩf rãmbã kibs sẽn da tẽegd Israɛll nebã Ezipt yiibã, la nebã wa n tẽedame tɩ Pakã tẽegda a Zezi vʋʋgrã. Pipi kiris-nebã pa maan Pak sẽn tẽegd a Zezi vʋʋgr ye. Sebr a ye (Encyclopædia Britannica) yetame tɩ b pa gomd Pak sẽn tẽegd a Zezi vʋʋgr yell Kãab-paalgã pʋgẽ ye. Pipi kiris-nebã pʋd n da pa yãk ray n getẽ tɩ yaa ra-sõms Wẽnnaam nifẽ ye.

14 A Zeova na bas tɩ b maan kibs sẽn yi ziri tũudmã pʋgẽ n tẽeg a Biigã vʋʋgr yell sɩda? Abada! (2 Korẽnt dãmba 6:17, 18) Biiblã pa kõ noor bɩ sor tɩ b maan a Zezi vʋʋgrã tẽegr kibs ye. Dẽnd nebã sẽn maand woto n boond rẽ tɩ Pakã yaa wẽng wʋsg Wẽnnaam nifẽ.

YƲƲM-PAALG KIBSÃ

15. Yʋʋm-paalg kibsã sɩnga yɛ?

15 Neb wʋsg maanda yʋʋm-paalg kibsi. La sɩnga yɛ? Sebr a ye (The World Book Encyclopedia) yeela woto: “Yaa yʋʋmd 46 sẽn deng a Zezi rogmã la Rom naab a Zill Sezaar yãk yʋʋm-vẽkr pipi daar fãa tɩ b na n maand yʋʋm-paalg kibsi. Rom dãmbã ra maanda kibs-kãng b wẽnnaam a Zanus sẽn yaa rig-noy la kʋɩlens ne sɩngr wẽnnaamã yĩnga. B rɩka a Zanus yʋʋrã n pʋd yʋʋm-vẽkr kiuugã, tɩ b boond ne farend tɩ janvier. A Zanus ra tara nens a yiibu, t’a ye get taoor t’a to wã get poorẽ.” Daar ning b sẽn maand kibsã, la bũmb nins b sẽn maandã pa yembr zĩig fãa ye. Kibsã sasa, nebã nong n yũuda rãam wʋsg la saood sao-yoodo. La Rom dãmb 13:13 yeta woto: “Bɩ d kẽng tɩrg wa wĩntoogo, ka ne deem nins sẽn ka sõma wã ye, ka ne dã-tɩgr la raglem la yoob ye, ka ne mo-beed la sũ-kiir ye.”e

KƖT-Y TƖ Y KÃADMÃ KIBS WAOOG WẼNNAAM

16, 17. a) Bõe yĩng tɩ kiris-neb sẽn segend b kãadem segd n gũus n da maan bũmb sẽn kɩɩsd Biiblã noyã? b) Bõe la kiris-nebã segd n bãnge, bũmb nins nebã sẽn fãeed pʋg-paalã ne a sɩdã wɛɛngẽ?

16 Ka la bilfu, ned “kõn le wʋm pʋg-paal ne a sɩd koɛɛg [Babilon kãsengã] pʋg ye.” (Wilgri 18:23) Bala Babilon kãsengã meng na n menemame, a “bagrã yĩnga,” la yel-yood nins a sẽn kɩt tɩ nebã maand kãadem kibs rãmbã sasa tɩ tõe n dẽgem kãadmã Wẽnnaam nifẽ a kõomã daar mengã yĩnga.

17 Tẽng fãa tara a rog-n-mik la a yel-maandɩ. Kẽer tõe n wõnda yaa sõma, yaool n yit pĩnd wẽndẽ ziri tũudmã pʋgẽ. Tõe n yaa yɛl nebã sẽn da maand kãadem kibs rãmbã sasa n tagsdẽ tɩ rẽ n na n kɩt tɩ b “zu-noog wẽndã” ning pagã ne a sɩdã, la neb nins sẽn wa kãadmã kibsã barka. (Ezai 65:11, Sebr Sõngo) Wala makre, nebã nong n fãeeda pʋg-paalã ne a sɩdã mui bɩ sɛb b sẽn wõrse, bɩ bũmb a to sẽn yaa zom-zom. Tõe tɩ woto yita pĩnd wẽndẽ dãmbã sẽn da tẽed tɩ rɩɩb kɩtdame tɩ zĩn-dãmbã sũy sig tɩ b pa maan pʋg-paalã ne a sɩdã wẽngã. Sẽn paase, nebã ra sɩng n tẽedame tɩ mui tõe n waa ne rogem, sũ-noogo, la yõ-woko. Ned ning fãa sẽn dat n pa Wẽnnaam nonglmã pʋgẽ segd n laka a meng fasɩ ne yel-kãensã sẽn yit ziri tũudmã pʋgã.—2 Korẽnt dãmba 6:14-18.

18. Biiblã sagl-bʋs la rao ne pag sẽn segend b kãadem kibsi, ne neb nins b sẽn boolã segd n tũ?

18 Neb nins sẽn tũud a Zeova wã lakda b mens ne bũmb nins fãa sẽn tõe n kɩt tɩ b kãadmã kibsã pa ta Wẽnnaam yamã, bɩ sẽn tõe n nams neb a taab sũur-kasetã. Wala makre, gom-dẽgd bɩ gom-yood sẽn ningd pʋg-paalã ne a sɩdã yãnde, la sãamd neb a taab sũyã. (Yelbũna 26:18, 19; Luk 6:31; 10:27) B leb n pa maand b kãadem kibs tɩ yɩ kãseng sẽn na yɩl n wilg b tarem ye. (1 Zã 2:16) Yãmb sã n segenda y kãadem kibsi, bɩ y ra yĩm t’a Zeova ratame tɩ y sã n wa tẽeg rẽ bɩ y sũur yɩ noogo, la y ra maan y bãngẽ ye.f

RƖK VƐƐR NE RÃAM N KOK F TO RẼNDÃ

19, 20. Bõe la sebr a yembr yeel nebã sẽn dɩkd b vɛɛr dãmb n kogsd taabã wɛɛngẽ, la bõe yĩng tɩ kiris-ned pa segd n maan dẽ?

19 Kãadem kibs bɩ tigr a to sasa, nebã sã n wa yũud rãam, b nong n kogsda b vɛɛr dãmbã ne taaba. Sebr a yembr (Le Guide international des alcools et des cultures [ãngil.]) sẽn yi yʋʋmd 1995 yeela woto: “Nebã sẽn mi n dɩkd b vɛɛr dãmb n kogs taab bɩ n zẽk yĩngrã yita pĩnd wẽndẽ yel-maandɩ pʋgẽ. B ra mi n dɩkda bõn-yũudl n kõt b wẽnnaam dãmbã n kot yõ-wok bɩ laafɩ.”

20 Neb wʋsg tõeeme n pa get tɩ nebã sẽn mi n dɩkd b vɛɛr dãmb n kogsd taabã yaa ziri tũudum yel-maandɩ ye. La bãng-y tɩ zẽk vɛɛr n tees yĩngrã tõe n wilgdame tɩ f kota bark yĩngr pãn-dãmb nengẽ. Sãnda kɩrgda rãamã tẽng n kõ b yaab rãmb la b yaool n yũ. La woto fãa yaa bũmb sẽn kɩɩsd Biiblã sẽn yetã.—Zã 14:6; 16:23.g

BƖ SẼN NONG-B A ZEOVA WÃ KISG SẼN YAA WẼNGA

21. Kibs bʋs buud la kiris-nebã segd n lak b mens ne, la bõe yĩnga?

21 Babilon kãsengã kɩtame tɩ nebã manesem tar sãoongo. D yãta rẽ kibs kẽer sasa. Tẽns kẽer pʋsẽ, b maanda kibs rãmb yʋʋmd fãa tɩ nebã saood sao-yoodo, tɩ wakat ninga, rap sẽn gãe rap la pagb sẽn gãe pagb maand defile tɩ nebã get-ba. Ned sẽn nong a Zeova segd n naag n maana kibs kãensã bɩ n ges-b bɩ? A sã n maan woto a sɩd wilgdame t’a kisa sẽn yaa wẽng sɩda? (Yɩɩl Sõamyã 1:1, 2; 97:10) Yaa sõma tɩ tõnd me maan wa yɩɩl gʋlsdã, n kos a Zeova woto: “Bɩ y kɩt tɩ m wẽneg n da ges bõn-zaals ye.”—Yɩɩl Sõamyã 119:37.

22. Sã n wa yaa kibs bʋs buud la kiris-ned fãa tõe n yãk a sã n na n maaname bɩ a pa na n maane?

22 Nebã sã n wa maand kibs sẽn pa segd ne kiris-neda, kiris-neb hakɩkã segd n gũusame n da maan bũmb sẽn na n kɩt tɩ neb a taabã wa tẽ tɩ bãmb me naag n maandame ye. A Poll yeela woto: “Yãmb sẽn dɩta, walla yãmb sẽn yũuda, walla yãmb sẽn maand bũmb a taaba, bɩ y maan fãa Wẽnnaam waoogr yĩnga.” (1 Korẽnt dãmba 10:31; ges-y seb-neng 158-159 zĩ-gũbrã sẽn yet tɩ: “D sẽn na n maan yam-yãkr sẽn yaa sõma to-to.”) La sã n yaa vẽeneg tɩ kibs bɩ rog-n-mik ning pa naag ziri tũudum yɛla, a pa tẽngã yʋʋr yĩng bɩ politik yĩnga, la a pa kɩɩsd Biiblã noyã, yaa kiris-ned fãa n yãkde. La baasg zãnga, a segd n gũusame t’a yam-yãkrã ra wa koms ned tẽeb ye.

D WAOOG WẼNNAAM NE D GOAMÃ LA NE D MANESMÃ

23, 24. Wãn to la d tõe n sõng nebã tɩ b bãng a Zeova noyã?

23 Neb wʋsg getame tɩ kibs daare, b tõe n paam n tigma ne b roagdb la b zo-rãmba. Dẽnd ned sã n yeel tɩ tõnd sẽn tũud Biiblã noyã n pa naagd n maand kibs rãmbã, d pa nong neba, bɩ tɩ d yaa dem-dem wʋsgo, d tõe n maaga d yĩng n wilg-a t’a Zeova Kaset rãmbã me miime tɩ tigim ne f roagdb la f zo-rãmb yaa sõma. (Yelbũna 11:25; Koɛɛg Soaba 3:12, 13; 2 Korẽnt dãmba 9:7) D nong n tigimda ne d roagdb la d zo-rãmb wakat-wakat yʋʋmdã fãa pʋgẽ. La d sẽn nong a Zeova la d rat n tũ a noyã yĩnga, d pa rat n sãam tigis-kãens ne yel-maandɩ sẽn pa tat a yam ye.—Ges-y seb-neng 156 zĩ-gũbrã sẽn yet tɩ: “Tũudum hakɩkã kõta sũ-noog hakɩka.”

TŨUDUM HAKƖKÃ KÕTA SŨ-NOOG HAKƖKA

A Zeova yaa “Wẽnnaam sẽn yaa sũ-noog soaba,” la a ratame tɩ neb nins sẽn tũud-a wã me sũy yɩ noogo. (1 Tɩmote 1:11, NW ) Vɛrse nins sẽn pʋgdã sɩd wilgda rẽ:

“Ned sã n maand neere, a na n tɩgame. La ned sã n sõngd a taaba, a na n paama sõngre.”—Yelbũna 11:25.

“Sũ-noog soab yir yaa wa kibs wakat fãa.”—Yelbũna 15:15.

“Mam miime tɩ bũmb ka be sẽn noom ninsaal n yɩɩd yẽ sẽn na n paam sũ-noog la naar a vɩɩmã wakat ye. Ninsaalbã fãa sã n na n dɩ la b yũ la b yã b tʋʋmdã noom, yaa Wẽnnaam kũuni.”—Koɛɛg Soaba 3:12, 13.

“Bɩ y wa mam nengẽ, yãmb fãa sẽn yɛ la sẽn tʋkd zɩɩb sẽn yaa zɩsgo, la mam na kõ yãmb vʋʋsgo. Tɩ bõe, mam yɛlã yaa naana, la mam zɩɩb yaa faasga.”—Matɩe 11:28, 30.

“Yãmb na bãng sɩdã, la sɩdã na kõ yãmb lohorem.”—Zã 8:32.

“Bɩ ned kam fãa kõ wa sẽn zems a sẽn da tags a sũur pʋgẽ, ka ne neng gãneng wall modgr ye, tɩ bõe, Wẽnnaam nonga ned ning sẽn kõt ne sũ-noogo.”—2 Korẽnt dãmba 9:7.

“Sɩɩg Sõng biis yaa nonglem la sũ-noogo, la laafɩ, . . . la maan-neere.”—Galat dãmba 5:22.

“Vẽenem biis yaa sõmblem la tɩrlem la sɩda.”—Efɛɛz rãmba 5:9.

24 A Zeova Kaset rãmb n tũnug ne Biiblã sɩd yetame tɩ bõe?h sebrã sak 16 n sõng neb tɩ b bãng Biiblã sẽn yet kibs rãmbã wɛɛngẽ. Tẽeg-y tɩ d sẽn datã yaa sõng nebã tɩ b bãng Biiblã sẽn yetã, pa wilg tɩ b tudgame ye. Bɩ y waoog nebã, n kell n bʋk y sũuri, la y “kɩt tɩ yãmb goamã [tall, NW] bark wakat fãa n paam yamsem noom.”—Kolos rãmba 4:6.

25, 26. Wãn to la roagdbã tõe n sõng b kambã tɩ b tall tẽeb sẽn tar pãnga, la b nong a Zeova wʋsgo?

25 Tõnd sẽn yaa a Zeova Kaset rãmbã, d mii d sẽn maande. D mii bũmb ning sẽn kɩt tɩ d tẽed yɛl kẽerã, la bũmb ning sẽn kɩt tɩ d maand yɛl kẽer la d pa maand yɛl sãnda wã. (Hebre dãmba 5:14) Woto yĩnga, roagdba, sõng-y y kambã tɩ b wʋm Biiblã noyã võor sõma. Y sã n maan woto, na n sõng-b lame tɩ b paam tẽeb sẽn tar pãnga, la kɩt tɩ b tõog n leok ned ning fãa sẽn na n sok-b bũmb b tẽebã wɛɛngẽ. Woto na n kɩtame tɩ b bãng t’a Zeova sɩd nong-b lame.—Ezai 48:17, 18; 1 Pɩɛɛr 3:15.

26 Sẽn waoogd-b Wẽnnaam “ne b sɩɩs la ne sɩdã” lakda b mens fasɩ ne kibs la rog-n-migs nins fãa sẽn pa tat Wẽnnaam yamã, la b modgdame me n yɩt pʋ-peelem dãmb bũmba fãa pʋgẽ. Rũndã-rũndã, neb wʋsg getame tɩ pʋ-peelem pa tar yõod ye. La wala d sẽn na n yã sak ning sẽn pʋgdã pʋgẽ wã, wakat fãa Wẽnnaam noyã tũub n nafd ned n yɩɩda.

a Ges-y seb-neng 148-9 zĩ-gũbrã sẽn sok tɩ: “Mam segd n naag n maana kibsã bɩ?” B sõdga kibs rãmb kẽer Index des Publications Watch Tower wã pʋgẽ. A Zeova Kaset rãmbã n yiis seb-kãngã.

b Wala Biiblã la kʋdemd yɛl kẽer sẽn wilgdã, wõnda a Zezi roga yʋʋmd a 2 soabã, sẽn deng neb wʋsg sẽn tẽed t’a roga wakat ningã. Yaa kiuug ning Zʋɩf rãmbã sẽn boond tɩ Etanim, sẽn zemsd ne tõnd bõn-bɩʋʋng kiuugã rasem 15 sẽnẽ n tãag zĩ-likr kiuugã rasem 15 sẽnẽ wã.—Ges-y Étude perspicace des Écritures, Volume 2, seb-neng 21. A Zeova Kaset rãmbã n yiis seb-kãngã.

c Ges-y seb-neng 150 zĩ-gũbrã sẽn yet tɩ: “Kibs rãmbã, la Satanismã.”

d A Moiiz tõogã ra wilgame tɩ pag sã n doge, a ra segd n maana kongr maoong n kõ Wẽnnaam. (Maankʋʋre 12:1-8) Woto ra tẽegda Israɛll nebã tɩ kambã rogda ne yel-wẽna. Rẽ sõng-b lame tɩ b tall tagsg sẽn zems biig rogem wɛɛngẽ, la kɩt tɩ b pa togs ziri tũudmã neb n maan yɛl nins b sẽn da maand ned rogem yĩngã ye.—Yɩɩl Sõamyã 51:7.

e Ges-y yʋʋmd 2005 yʋʋm-sar kiuug rasem 15 Gũusg Gasgã seb-neng a 7, Les origines de la célébration du Nouvel An, la yʋʋmd 2002 yʋʋm-vẽkr kiuug rasem a 8 Réveillez-vous ! wã seb-neng 20-21, D’après la Bible . . . Les fêtes du Nouvel An sont-elles pour les chrétiens ?

f Ges-y yʋʋmd 2006 sɩpaolg kiuug pipi daar Gũusg Gasgã seb-neng 12-21, n karem sõss a yiib sẽn gomd kãadem kibs la tig a taab yelle.

g Ges-y yʋʋmd 2007, wao-fugdg kiuug rasem 15 Gũusg Gasgã seb-neng 30-1.

h A Zeova Kaset rãmbã n yiis seb-kãngã.

D SẼN NA N MAAN YAM-YÃKR SẼN YAA SÕMA TO-TO

Wakat ninga yell tõe n wa zĩndame, tɩ yaa toog ne-d tɩ d bãng d sẽn na n maanega, n yaool n miẽ tɩ d sẽn na n tall manesem ningã na n wilga d sã n sɩd nonga a Zeova, la d sã n sɩd tũuda Biiblã noyã. Wala makre, kibs daare, rao sẽn pa kiris-ned tõe n kosa a pag sẽn yaa kiris-ned t’a wa tɩ b kẽng yẽ roagdbã nengẽ n tɩ rɩ. Kiris-neb kẽer tõe n getame tɩ b segd n kẽngame, tɩ kẽer me getẽ tɩ yaa bũmb sẽn pa segde. La kiris-ned sã n sak n na n kẽnge, a segd n talla manesem sẽn wilgd vẽeneg t’a pa naag n maand kibsã, la t’a waame bal n na n naag a sɩdã roagdb n dɩ.

Yɩta sõma tɩ kiris-nedã reng n gom ne a sɩdã nand tɩ b kẽnge. A tõe n maaga a yĩng n wilg a sɩdã zu-loɛɛg ning sẽn tõe n zĩndi, a sɩdã roagdbã sã n wa maand yɛl kẽer tɩ yẽ tõdge. Tõe t’a sɩdã sak n yeel tɩ b bas n kẽng daar a to.—1 Pɩɛɛr 3:15.

La a sɩdã sã n baas n yeel-a t’a wa tɩ b kẽnge, a maanda wãna? A tõe n tagsame t’a sɩdã sẽn yaa zakã soabã yĩnga, yẽ n segd n ges a zakã rãmb rɩlgr yelle. (Kolos rãmba 3:18) La tɩ so-kãngã, a yãka yam tɩ b na n tɩ rɩ a roagdbã nengẽ. Pagã tõe n tagsame meng t’a na n paam n kõo kasetã sasa kãnga. Rɩɩbã sẽn yaa kibs daar rɩɩbã pa rat n yeel tɩ pa sõma Wẽnnaam nifẽ ye. (1 Korẽnt dãmba 8:8) Kiris-nedã tõe n gesa rɩɩbã wa rɩɩb a taabã bala, la a pa na n sak n kẽes a toog kibsã pʋʋsgo, a yɩɩlã, la a yel-maandɩ a taabã pʋsẽ ye.

Kiris-nedã segd n tagsa neb a taabã sẽn na n tags bũmb ning rẽ wɛɛngẽ wã me yelle. A pa segd n yĩm t’a sã n kẽng n tɩ rɩ kibsã rɩɩbo, tõe n komsa neb a taab tẽeb ye.—1 Korẽnt dãmba 8:9; 10:23, 24.

Sẽn paase, raoã roagdb tõe n pẽdga pagã t’a kɩɩs Wẽnnaam noyã. A tõeeme n wa zoe nif n maan bũmb sẽn pa segde. Dẽnd a segd n deng n tagsa yel-kãensã fãa zug sõma, la a kelg a sũur-kasetã sẽn yet-a bũmb ningã.—Tʋʋma 24:16.

Nebã sẽn kõt taab kũun kibs rãmbã wakatã

Kibs daare, tʋʋmd taoor soab me tõe n kõo a tʋm-tʋmdbã fãa ligd bɩ bũmb a to. Tõe n yɩɩ b sẽn paam yõod wʋsg yĩnga, bɩ sẽn na yɩl tɩ b kell n tʋm sõma. Kiris-ned segd n zãgsame bɩ? Pa tɩlae ye. A soabã tõeeme n pa tagsd tɩ ned ning a sẽn dat n kõ kũunã sã n sake, wilgdame t’a maanda kibsã ye. A tõeeme n kõ a sẽn dat a soab fãa n pa ges a sã n yaa more, kiris-neda, bɩ tũudum a to ned ye. Pa a sẽn kõ kũunã kibs daarã yĩng la a Zeova Kaset soabã segd n zãgs ye.

Baa b sã n kõo kũunã kibsã yĩnga, pa rat n yeel tɩ yãmb fãa tẽeda bũmb a yembr ye. A Zeova Kaset soab tʋmd-n-taag bɩ a roagd tõe n yeela woto: “Mam miime tɩ fo pa maand kibs kãngã ye. La m dat n kõ-f-la bũmbu.” Kiris-nedã sũur-kaset sã n pa ningd-a taale, a tõe n deegame la a pʋʋs bark n da gom kibsã yell ye. (Tʋʋma 23:1) La a tõe n baoa wakat ning sẽn zemse, n maag a yĩng n wilg a soabã bũmb ning sẽn kɩt tɩ yẽ pa maand kibsã.

La f sã n sɩd miẽ tɩ ned ning sẽn kõt-f kũunã rat n maka foo n ges f sã n sɩd tũuda f sorã sõma, f segd n zãgsa fasɩ. Bũmb fãa pʋgẽ, d rat n wilga vẽeneg tɩ yaa a Zeova a ye bal la d sakda.—Matɩe 4:8-10.

    Moorã Sɛba (1991-2025)
    Pag-y
    Pak-y
    • Moore
    • Toole
    • Y sẽn date
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Y sẽn segd n sake
    • Noy d sẽn tũudi
    • Paramètres de confidentialité
    • JW.ORG
    • Pak-y
    Toole