Watchtower SƐB VAEESG ZĨIGA
Watchtower
SƐB VAEESG ZĨIGA
Moore
  • BIIBLE
  • SƐBA
  • TIGISSÃ
  • bt sak 4 s.n. 28-35
  • ‘Neb sẽn pa paam zãmsg n le yaa nin-talse’

Video pa be zĩ-kãngã ye.

Video wã pa tõog n yi ye.

  • ‘Neb sẽn pa paam zãmsg n le yaa nin-talse’
  • D “kõ kaset sõma Wẽnnaam Rĩungã wɛɛngẽ”
  • Gom-zu-bõonesã
  • Bũmb sẽn wõnd woto
  • Pa ne ‘tõnd mens pãng’ ye (Tʋʋma 3:11-26)
  • “Tõnd pa tõe n bas n pa gom” ye (Tʋʋma 4:1-22)
  • “B naaga taab n pʋʋs Wẽnnaam” (Tʋʋma 4:23-31)
  • “Pa ninsaalb la fo sẽn yag ziri wã ye. Yaa Wẽnnaam” (Tʋʋma 4:32–5:11)
  • A zãmsa sugr kũun a Zu-soabã nengẽ
    Tall-y b tẽebã buudu
  • A basa rabeem la sãmbse
    Tall-y b tẽebã buudu
  • Baa ne sẽn pa yɩ nana wã, a pa bas a Zezi ye
    Tall-y b tẽebã buudu
  • Y tõe n dɩka a Pɩyɛɛr togs-n-taare, n da koms raood n bas ye
    Gũusg Gasgã moonda a Zeova Rĩungã (Zãmsgã rẽnda)—2023
D “kõ kaset sõma Wẽnnaam Rĩungã wɛɛngẽ”
bt sak 4 s.n. 28-35

SAK A 4

‘Neb sẽn pa paam zãmsg n le yaa nin-talse’

Tẽn-tʋmdbã talla raoodo, t’a Zeova ning-b barka

Tika Tʋʋma 3:1–5:11

1, 2. Yel-solemd bʋg la a Pɩyɛɛr ne a Zã maan wẽnd-doogã rignoor sɛɛgẽ?

ZƲƖF-RÃMB nins sẽn dɩk b mens n kõ a Zeova wã, la Kiristã karen-biis a taabã ra wata wẽnd-doogẽ wã. Daar-n-kãng ra yaa wĩnto-sẽenga. Ra keta bilf tɩ “pʋʋsgã wakat” ta.a (Tʋʋ. 2:46; 3:1) A Pɩyɛɛr ne a Zã ra bee kʋʋngã sʋka, n kẽnd n teesd wẽnd-doogã rignoor ning b sẽn boond tɩ Rigno-neerã sɛɛgẽ. Nebã sẽn da kẽnd la b sõsd ne taabã yĩnga, kɩtame tɩ bʋʋrã ra yaa wʋsgo. Sẽn paase, rao sẽn da yaa põor n da be b sʋka, n bõosd nebã ligdi. A ra yɩɩda yʋʋm 40 n dog n yaa põore.—Tʋʋ. 3:2; 4:22.

2 A Pɩyɛɛr ne a Zã sẽn wa n kolg põorã sẽn da yaa bõaasã, a kos-b-la ligdi. Tẽn-tʋmdbã yalsame tɩ bõaasã ra get-b n tagsdẽ tɩ b na n kõ-a-la ligdi. A Pɩyɛɛr yeelame yaa: “Mam pa tar wanzuri ne sãnem ye. La yaa bũmb ning mam sẽn tarã la m kõt foom. Ne Nazarɛt rao a Zeezi Kirist yʋʋre, yik n kẽne!” Raoã sẽn dog n yaa põorã tɛka, a zɩ n yik n yals ye! A Pɩyɛɛr gãda a nugã t’a yik n yalse. Mams-y n ges-y rẽ sẽn ling kʋʋngã to-to! (Tʋʋ. 3:6, 7) Mams-y y yamẽ raoã sẽn da yaa põorã manesem sẽn yɩ to-to a sẽn sulg n get a karsã sẽn sãoogã, la a sɩng kẽnã! A sẽn da yɩgd n tĩimsdẽ la a pẽgd Wẽnnaamã pa lingr ye.

3. Bõe la raoã sẽn da yaa põorã la kʋʋngã ra tõe n paam n maane?

3 Kʋʋngã sũy ra yaa noog wʋsgo, tɩ b zoe n tɩ bʋʋg a Pɩyɛɛr ne a Zã zĩig ning b sẽn boond t’a Salomo zãndã. Vugri, a Zeezi yalsa zĩ-kãng n zãms neba. Yaa be me la a Pɩyɛɛr yals n na n bilg kʋʋngã yel-solemdã võore. (Zã 10:23) A kõo kʋʋngã la rao ning sẽn da yaa põorã kũun yõod sẽn yɩɩd wanzuri bɩ sãnem. Kũun-kãng yɩɩda f sẽn na n paam tɩ b sãoog f bãaga. Yaa b sẽn paam n tek yam n kos sugr t’a Zeova sɩd kõ-b b yel-wẽnã sugrã, tɩ b lebg a Zeezi Kirist karen-biisi, soab ning a Zeova sẽn yãk t’a yaa “Vɩɩm naabã.”—Tʋʋ. 3:15.

4. a) A Pɩyɛɛr ne a Zã sẽn sãoog raoã sẽn da yaa põorã poore, bõe la tũudmã taoor dãmb bao n na n maane? b) D na n leoka sogsg a yiibu. Bãmb la bʋse?

4 Ad sɩd yɩɩ sũ-noog daare! A Pɩyɛɛr sãooga rao sẽn da yaa põore, t’a tõe n kẽn masã. Sẽn paase, tẽn-tʋmd a Pɩyɛɛr sõnga neb tusa tɩ b bãng Wẽnnaam raabã, sẽn na yɩl n ta a yam. (Kolo. 1:9, 10) Bũmb nins sẽn maan badaarã kɩtame me tɩ tũudmã taoor dãmb bao n na n gɩdg a Zeezi karen-biisã tɩ b ra moon Rĩungã koe-noogã ye. (Tʋʋ. 1:8) Tũudmã taoor dãmb tagsame t’a Pɩyɛɛr ne a Zã yaa ‘neb sẽn pa paam zãmsg n le yaa nin-talse.’ La yam-bʋg la d tõe n dɩk nin-kãensã a yiibã sẽn taas kʋʋngã koɛɛgã to-to wã pʋgẽ?b (Tʋʋ. 4:13) Wãn to la d tõe n tall raood wa a Pɩyɛɛre, a Zã la karen-biis a taabã, b sẽn wa n namsd-bã?

Pa ne ‘tõnd mens pãng’ ye (Tʋʋma 3:11-26)

5. Yam-bʋg la d tõe n dɩk a Pɩyɛɛr sẽn gom to-to ne kʋʋngã pʋgẽ?

5 A Pɩyɛɛr ne a Zã goma ne kʋʋngã, la b ra miime tɩ kʋʋngã neb kẽer da naaga neb nins sẽn kos tɩ b kʋ a Zeezi wã sʋka. (Mark 15:8-15; Tʋʋ. 3:13-15) Yaa vẽeneg t’a Pɩyɛɛr talla raood wʋsgo, a sẽn yeel tɩ raoã sẽn da yaa põorã paama a nao ne a Zeezi yʋʋrã maasmã. A Pɩyɛɛr togsa sɩdã n pa zoe rabeem ye. A togsa vẽeneg tɩ kʋʋngã ra tara taal a Zeezi kʋʋbã pʋgẽ. La a Pɩyɛɛr sẽn da mi tɩ nin-kãensã ‘tʋma ne zɩɩlmã’ yĩnga, a pa yik a sũur ne-b ye. (Tʋʋ. 3:17) A bool-b lame t’a saam-biisi, la a gom Wẽnnaam Rĩungã koe-noogã yell ne-ba. B sã n tek yam n kos sugr la b tẽ Kiristã, “yolsg” ra na n yii a Zeova meng nengẽ n wa b zugu. (Tʋʋ. 3:19) D sã n wa gomd Wẽnnaam bʋ-kaoorã daar sẽn watã yelle, d segd n talla raoodo, la d togs sɩdã vẽenega. D pa segd n yɩ dem-dem ne nebã, n gomd-b kãse, wall d kaood b bʋʋd ye. D segd n geta neb nins d sẽn taasd koɛɛgã wa neb sẽn tõe n wa lebg d saam-biisi. Sẽn paase, d segd n gomda bõn-sõma nins Rĩungã sẽn na n wa maanã yell n tɩ yɩɩda, wa a Pɩyɛɛr sẽn maanã.

6. Wãn to la a Pɩyɛɛr ne a Zã wilg tɩ b yaa sik-m-mens rãmba?

6 Tẽn-tʋmdbã ra yaa sik-m-mens rãmba. B pa yeel tɩ b tõog n sãooga raoã sẽn da yaa põorã ne b mensã pãng ye. A Pɩyɛɛr yeela kʋʋngã yaa: “Bõe yĩng tɩ yãmb get tõnd wa yaa ne tõnd mens pãnga, wall d wẽn-sakr yĩng la d kɩt tɩ raoã kẽnda?” (Tʋʋ. 3:12) A Pɩyɛɛr ne tẽn-tʋmdb a taabã fãa ra miime tɩ bõn-sõng ning fãa b sẽn tõog n maan koɛɛgã mooneg pʋgẽ ra pa ne bãmb meng pãng ye. Ra yaa ne Wẽnnaam pãnga. Rẽ kɩtame tɩ b sik b mense, n dat tɩ nebã waoog a Zeova ne a Zeezi.

7, 8. a) Bõe la d tõe n sõng nebã tɩ b maane? b) Biiblã sẽn gomd ‘bũmb fãa lebs n manegã wakatã’ yellã pidsda wãn to rũndã-rũndã?

7 Tõnd me segd n talla sik-m-meng wa a Pɩyɛɛr ne a Zã, d sã n wa moond Rĩungã koɛɛgã. Yaa sɩd tɩ rũndã-rũndã, Wẽnnaam pa kõt a nin-buiidã a vʋʋsem sõngã tɩ b tõe n sãoog bãad rãmb ye. D tõe n sõnga nebã tɩ b tẽ Wẽnnaam la Kiristã n wa paam tɩ b kõ-b b yel-wẽnã sugri, la yolsg sẽn yit a Zeova mengã nengẽ. Yʋʋmd fãa, neb tus ka tɛk n sakd koe-noogã n deegd lisg n lebgd a Zeezi karen-biisi.

8 D miime tɩ tõnd bee wakat ning a Pɩyɛɛr sẽn bool tɩ “bũmb fãa lebs n manegã wakate.” Wẽnnaam Rĩungã rĩmã sɩnga naam dɩɩb yʋʋmd 1914 saasẽ. Rẽ pidsda bãngr-goam nins “Wẽnnaam sẽn tũnug ne a pĩnd wẽndẽ no-rɛɛs-sõamyã wã n gom b yellã.” (Tʋʋ. 3:21; Yɩɩn. 110:1-3; Dãn. 4:16, 17) Rẽ poor bilf bala, a Zeezi sõnga a karen-biisã tɩ b lebs n lugl tũudum hakɩɩkã tẽngã zugu. Rẽ sõngame tɩ neb milyõ-rãmb tõog n lebg a Zeova Rĩungã poorẽ dãmba, n tũud-a masã laafɩ la zems-n-taar pʋgẽ. Nin-kãensã yeega nin-kʋdgã sẽn sãamdã n yeelg “nin-paalgã sẽn naan tɩ zems Wẽnnaam daabã.” (Efɛɛ. 4:22-24) Ne Wẽnnaam vʋʋsem sõngã maasem, a Pɩyɛɛr ne a Zã tõog n sãooga rao ning sẽn da yaa põorã. Tõnd me sẽn tõogd n yeegd nin-kʋdgã, pa ne d mens pãng ye. Yaa ne a Zeova vʋʋsem sõngã maasem. Wa a Pɩyɛɛre, tõnd me segd n talla raood n tũnug ne Wẽnnaam Gomdã n zãms nebã sõma. D sã n wa sõng ned t’a lebg a Zeezi karen-biiga, pa ne tõnd meng pãng ye. Yaa ne Wẽnnaam pãnga.

“Tõnd pa tõe n bas n pa gom” ye (Tʋʋma 4:1-22)

9-11. a) Zʋɩf-rãmbã taoor dãmb manesem yɩɩ wãna, a Pɩyɛɛr ne a Zã sẽn da taasd koɛɛg ningã wɛɛngẽ? b) Bõe la tẽn-tʋmdbã ra rat ne b sũur fãa n maane?

9 Kʋʋngã sũur da nooma wʋsgo, tɩ ra yaa bʋʋre, bũmb ning a Pɩyɛɛr sẽn da yeelã yĩnga, la raoã sẽn da yaa põorã sẽn yɩgd n tĩimsd ne sũ-noogã yĩnga. Rẽ kɩtame tɩ wẽnd-doogã gũudbã naabã sẽn get nebã koglg yell wẽnd-doogẽ wã, la maan-kʋʋdbã taoor dãmb wa tao-tao n na n bao n wʋm yellã võore. Wẽnd-doogã gũudbã naabã la maan-kʋʋdbã taoor dãmbã tog n da yaa Sadiseyẽ-rãmba. Ra yaa politik sull sẽn tar pãng la arzɛgse. B ra pa tũud tõogã wa Fariziyẽ-rãmbã ye. B leb n da pa tẽed kũum vʋʋgrã ye.c Dẽnd b sẽn wa n yã a Pɩyɛɛr ne a Zã sẽn be wẽnd-doogẽ wã n zãmsd nebã ne raood t’a Zeezi vʋʋgame wã, b sũyã tog n puuga wʋsgo!

10 Tũudmã taoor dãmb sũy sẽn da yikã, b kẽesa a Pɩyɛɛr ne a Zã bãens roogo. Vẽkembeoogã, b tall-b lame n kẽng Zʋɩf-rãmbã bʋ-kaoodb sull ning sẽn tar noor n yɩɩdã taoore. Tũudmã taoor dãmb ra tagsdame tɩ b yɩɩda b taabã, la t’a Pɩyɛɛr ne a Zã sẽn da yaa ‘neb sẽn pa paam zãmsg n le yaa nin-talsã’ yĩnga, b ra pa tar sor n na n zãms nebã wẽnd-doogẽ wã ye. B ra pa paam zãmsg tũudum lekoll-kãseng pʋgẽ ye. B ra pelga b pʋg n gomd ne bas-m-yam. Rẽ linga bʋ-kaoodbã sulli. Bõe yĩng t’a Pɩyɛɛr ne a Zã ra gomd ne bas-m-yam woto? Bũmb a ye yaa tɩ “b ra bee ne a Zeezi.” (Tʋʋ. 4:13) B Zu-soabã ra pa zãmsd-b wa bãmb gʋlsdbã ye. A ra gomda ne tõogo.—Mat. 7:28, 29.

11 Bʋ-kaoodbã sullã kõo tẽn-tʋmdbã noore, tɩ b ra le moon koɛɛgã ye. Wakat kãnga, bʋ-kaoodbã noor ra pa kɩɩsd ye. Semen a wãn sẽn deng rẽ, a Zeezi sẽn wa n be bʋ-kaoodb sul-kãng nebã taoore, b kao a bʋʋd n yeel t’a “segda ne kũum.” (Mat. 26:59-66) Baasgo, rabeem ra pa tar a Pɩyɛɛr ne a Zã ye. B yalsa nin-kãensã sẽn da yaa rakãag-rãmba, neb sẽn paam zãmsg sõma la sẽn tar pãngã taoore, n gom ne raood n yeel yaa: “Bɩ yãmb mens tags n ges sã n sakda Wẽnnaam nifẽ tɩ tõnd kelg yãmb n bas Wẽnnaam. La sã n yaa ne tõndo, tõnd pa tõe n bas n pa gom bũmb nins tõnd sẽn yã la d wʋmã yell ye.”—Tʋʋ. 4:19, 20.

MAAN-KƲƲDB KÃSMÃ, LA MAAN-KƲƲDBÃ TAOOR DÃMBÃ

Yaa maan-kʋʋdb kãsmã n da kẽngd Wẽnnaam taoore, Israyɛll nebã yĩnga. Pipi kiris-nebã wakatẽ, yaa yẽ n da yaa Sãnedrẽ wã taoor soaba. Zʋɩf-rãmbã taoor lʋɩtb a taabã ra yaa maan-kʋʋdbã taoor dãmba. Neb sẽn da yɩ maan-kʋʋdb kãsem-dãmb da naaga maan-kʋʋdbã taoor dãmbã. Wala makre, a Anne, la rap a taab sẽn da yit maan-kʋʋdb kãsem-dãmb nins b sẽn da yãkã zags pʋsẽ. Wõnda ra yaa zags bãmb b naas bɩ a nu bala. Kʋdemd yɛl-mit a yembr yʋʋr sẽn boond t’a Emil Surɛɛr yeelame tɩ “rao sã n da yit zag-kãens pʋsẽ, b ra nand-a-la wʋsg n yɩɩd maan-kʋʋdb a taabã.”

Gʋls-sõamyã wilgdame tɩ maan-kʋʋdb kãsmã ra tʋmda a tʋʋmdã a yõor tɛka. (Sõd. 35:25) La pipi kiris-nebã wakatẽ, Rom soolmã sẽn da lugl guvɛrneer la rĩm-dãmb ninsã ra yãkda ned ning b sẽn date, t’a lebg maan-kʋʋdb kãsma, la b sik-a sasa ning fãa b sẽn date. Wõnda nanamb-kãensã sẽn da pʋʋsd bõn-naandsã ra yãkda maan-kʋʋdb kãsem-dãmbã a Aarõ yagensã sʋka.

12. Bõe n tõe n sõng tõnd tɩ d tall raood la bas-m-yam?

12 Yaa vẽeneg tɩ yãmb me ratame n tall raood a woto buudu. La yãmb sã n wa paam segb n na n taas koɛɛgã yãmb sẽn beẽ wã rakãag-rãmba, sẽn paam-b zãmsg sõma wã, pa rẽ bɩ nin-kãsemsã, tõe tɩ y yɛɛsdame. Tõe tɩ y zakã rãmba, y karen-bi-taasã, pa rẽ bɩ y tʋmd-n-taasã sã n yaand yãmb y tũudmã yĩnga, kẽesd-y-la rabeem. Sã n yaa woto, bɩ y bas y yam tɩ y na n tõoga y rabeemã. A Zeezi sẽn wa n be tẽngã zugã, a wilga a tẽn-tʋmdbã b sẽn tõe n gom bũmb nins b sẽn tẽedã yell ne bas-m-yam la ne waoogr to-to. (Mat. 10:11-18) A Zeezi vʋʋgrã poore, a pʋlma a karen-biisã t’a na n kell n zĩnda ne-ba, “hal tɩ ta dũniyã saabo.” (Mat. 28:20) Ne a Zeezi sõngre, “tʋm-tʋmd sẽn tũud sɩd la sẽn tar yamã” wilgda tõnd d sẽn tõe n gom d tẽebã yell to-to. (Mat. 24:45-47; 1 Pɩy. 3:15) A tũnugda ne tõnd tigissã, wala makre, Kirist nebã vɩɩm la b tʋʋmã tigissã, la ne sɛb sẽn tik Biiblã zugu, n paas sõss a taab sẽn be tõnd sɩt wɛɛbã sẽn yaa jw.org pʋgẽ, n kõt tõnd sagls rẽ wɛɛngẽ. Wala makre, sõss nins sẽn be zĩig ning b sẽn gʋls tɩ “Sogsg Biiblã sẽn leokde.” Yãmb kẽnda tigissã bɩ? Y karemda tõnd sɛbã la sõss a taabã sẽn be tõnd sɩtã pʋgẽ wã bɩ? Y sã n maand woto, y raoodã ne y bas-m-yamã na n paasdame. La wa tẽn-tʋmdbã, y pa na n bas n pa gom bõn-sõma nins y sẽn bãng Biiblã pʋgẽ wã yell ye.

Saam-bi-poak sẽn taasd a tʋmd-n-taag koɛɛgã, b vʋʋsgã sasa.

Bɩ d ra tol bas tɩ baa fʋɩ wa kɩt tɩ d bas n pa le gomd bõn-sõma nins d sẽn bãng Biiblã pʋgẽ wã yell ye

“B naaga taab n pʋʋs Wẽnnaam” (Tʋʋma 4:23-31)

13, 14. B sã n wa namsd tõnd d tũudmã yĩnga, bõe la d segd n maane, la bõe yĩnga?

13 B sẽn yiis a Pɩyɛɛr ne a Zã bãens roogẽ wã poor bala, bãmb ne tigingã neb a taabã tigma taaba. “B naaga taab n pʋʋs Wẽnnaam” n kos-a t’a kõ-b raood tɩ b kell n moon koɛɛgã. (Tʋʋ. 4:24) A Pɩyɛɛr da mii vẽeneg tɩ ned sã n wa tʋmd a Zeova tʋʋmdã, a pa segd n teeg a meng pãng ye. Semen a wãn bal sẽn deng rẽ, a ra kɩsa a meng sɩd tɩ loog noore, n yeel a Zeezi yaa: “Baa neb a taabã fãa sã n daag yãmb n base, mam pa na n daag yãmb n bas a bada!” La wa a Zeezi sẽn da pĩnd n togsã, a Pɩyɛɛr basame tɩ ninsaal zoeesã tõog-a tao-tao, t’a kɩɩs t’a pa mi a Zeezi sẽn da yaa a zoa la a karen-saambã ye. La a Pɩyɛɛr rɩka yam a kongrã pʋgẽ.—Mat. 26:33, 34, 69-75.

14 D sã n dat n kell n tũ Kiristã noorã n moon koɛɛgã, pa sek bal tɩ d yãk yam n na n moon ye. Bɛɛbã sã n wa rat tɩ y bas a Zeova tũubu, pa rẽ bɩ koɛɛgã moonego, bɩ y rɩk a Pɩyɛɛr ne a Zã togs-n-taare. Pʋʋs-y-yã a Zeova n kos-a t’a kõ-y pãnga. Kos-y tigingã nebã sõngre. Gom-y zu-loees nins y sẽn maood ne wã yell ne kãsem-dãmbã, la ne kiris-neb a taab tẽeb sẽn bɩ. D sã n miẽ tɩ neb a taabã pʋʋsda d yĩnga, rẽ tõe n kõo tõnd pãng wʋsgo.—Efɛɛ. 6:18; Zak 5:16.

15. Bõe yĩng tɩ neb nins sẽn bas koɛɛgã mooneg wakat bilf pʋgẽ wã pa segd n koms raoodo?

15 Yãmb sã n da basa koɛɛgã mooneg wakat bilf pʋgẽ b sẽn da namsd yãmb yĩnga, bɩ y ra koms raood ye. Tẽeg-y t’a Zeezi kũumã poore, a tẽn-tʋmdbã fãa basa koɛɛgã mooneg wakat bilf pʋgẽ, la pa yã n kaoos la b le paam yẽesem n sɩng koɛɛgã mooneg ye. (Mat. 26:56; 28:10, 16-20) Ra bas-y tɩ y pĩnd kong-bõonesã koms y raood ye. Rɩk-y yam rẽ pʋgẽ n paam n keng y taabã raood me.

16, 17. Yam-bʋg la d tõe n dɩk a Zeezi karen-biisã sẽn pʋʋs pʋʋsg ning Zerizalɛmmã pʋgẽ?

16 Tẽngã taoor dãmb sã n wa namsd tõndo, bõe la d segd n pʋʋs n kose? Bãng-y t’a Zeezi karen-biisã sẽn pʋʋs a Zeova wã, b pa kos-a t’a kogl-b sẽn na yɩl tɩ bɛɛbã ra wa nams-b ye. B ra ket n tẽra a Zeezi goamã sõma. A ra yeel-b lame yaa: “B sã n namsa maam, b na n namsa yãmb me.” (Zã 15:20) Dẽnd a Zeezi karen-bi-kãensã sẽn maan sɩd ne-a wã pʋʋsa a Zeova n kos-a t’a “kelg” bɛɛbã sẽn sõog bãmb nug to-to wã. (Tʋʋ. 4:29) Karen-biisã ra miime tɩ yaa Wẽnnaam daabã maaneg n tar yõod n tɩ yɩɩda. B bãngame tɩ b sẽn da namsd-bã, yaa bãngr-gomd pidsgu. B ra miime tɩ wa a Zeezi sẽn zãms-b tɩ b pʋʋs to-to wã, Wẽnnaam raabã ra na n maana tẽngã zugu, baa ne nanambsã sẽn yaa ninsaalb balã sẽn na n yeelã.—Mat. 6:9, 10.

17 Sẽn na yɩl n maan Wẽnnaam a Zeova raabã, karen-biisã pʋʋs-a lame n yeel yaa: ‘Sõng-y y yembsã tɩ b kell n moon yãmb gomdã ne raood wʋsgo.’ Bõe la a Zeova maan zĩig pʋgẽ n wilg t’a reega b pʋʋsgã? Biiblã yetame yaa: “Zĩig ning b sẽn da tigmã rigimdame tɩ b ned kam fãa pid ne vʋʋsem sõngo, n da togsd Wẽnnaam gomdã ne raoodo.” (Tʋʋ. 4:29-31) Bũmb pa tõe n gɩdg Wẽnnaam t’a pa pids a raabã ye. (Eza. 55:11) Tõe n wa wõnda Wẽnnaam raabã maaneg na n yɩɩ toogo, tɩ d bɛɛbã me tar pãng wʋsgo, la d sã n pʋʋs Wẽnnaam n kos-a t’a kõ-d pãnga, a na n kõ-d-la pãng ning d sẽn datã, tɩ d tõog n ket n moond koɛɛgã ne raoodo.

“Pa ninsaalb la fo sẽn yag ziri wã ye. Yaa Wẽnnaam” (Tʋʋma 4:32–5:11)

18. Bõe la Zerizalɛm tigingã nebã ra maand n sõngd taaba?

18 Zerizalɛm tigin-paallã nebã sõor fɩɩgame n yɩɩd neb tus a nu.d Baa ne karen-biisã sẽn da yit zĩis toɛy-toɛyã, “b ra tara yam a yembre.” B ra zemsda taab sõma, n tar tagsg a ye. (Tʋʋ. 4:32; 1 Kor. 1:10) Karen-biisã pʋʋsa a Zeova n kos-a t’a ning b modgrã barka. La b maana bũmb a to me. B ra kengda taab tẽebo, la b maand bũmb toor-toor n sõngd taab vẽeneg-vẽenega, sã n da yaa tɩlɛ. (1 Zã 3:16-18) Wala makre, karen-biig a Zozɛf tẽn-tʋmdbã sẽn da boond me t’a Barnabaasã koosa a pʋʋg n dɩk ligdã n kõ tẽn-tʋmdbã. B talla ligd-kãng n sõng karen-bi-paalã sẽn da yi zĩ-zãrs n wa Zerizalɛmmã, sẽn na yɩl tɩ b tõog n kell n zĩnd be n kaoos bilfu, n paam n bãng bũmb a taab a Zeova zug n paase.

19. Bõe yĩng t’a Zeova kɩt t’a Ananiyaas ne a pag a Safɩɩra lʋɩ n ki?

19 A Ananiyaas ne a pag a Safɩɩra me koosa b pʋʋgo, n dɩk ligdã n kõ tẽn-tʋmdbã. B ra ratame tɩ nebã fãa tẽ tɩ ligdã fãa la b sẽn dɩk n kõ tẽn-tʋmdbã. La b yaool n “soos n yãka pʋʋgã ligdi.” (Tʋʋ. 5:2) A Zeova kɩtame tɩ pagã ne a sɩdã lʋɩ n ki. Pa ligdã b sẽn da kõ wã sẽn paoogd yĩng ye. Yaa b yam-wẽngã, la b sẽn da rat n belg b taabã yĩnga. ‘Pa ninsaalb la b sẽn yag ziri wã ye. Yaa Wẽnnaam.’ (Tʋʋ. 5:4) A Zeezi ninga pʋ-lik rãmbã taale. Wa pʋ-lik rãmbã, a Ananiyaas ne a pag a Safɩɩra me ra ratame tɩ ninsaalbã pẽg-ba.—Mat. 6:1-3.

20. Bõe la d bãng kũun toor-toorã d sẽn kõt a Zeova wã wɛɛngẽ?

20 Tẽn-tʋmdbã wakatẽ, a Zeezi karen-biis sẽn da maan sɩd ne-a n be Zerizalɛmmã ra sɩd yaa kõatba. Rũndã-rũndã me, a Zeova Kaset rãmb bãmb milyõ-rãmb n yaa kõatba, n kõt kũun buud toor-toor n teend koɛɛgã moonegã sẽn yaa tʋʋmd d sẽn tʋmd dũniyã gill zugã. B pa modgd ned baa a ye t’a bao sẽka, pa rẽ bɩ n dɩk a ligd n teel tʋʋm-kãngã ye. A Zeova pa rat tɩ d tũ-a ne nen-gãneng wall ne modgr ye. (2 Kor. 9:7) Tõnd sã n kõ a Zeova ligdi, pa ligdã sõorã n pak-a ye. Yaa bũmb ning sẽn kɩt tɩ d kõt ligdã la a geta. (Mark 12:41-44) D pa tol n dat n yɩ wa a Ananiyaas ne a pag a Safɩɩra ye. D pa rat n tũ Wẽnnaam, d sẽn dat tɩ nebã pẽg-d yĩng ye. Wa a Pɩyɛɛr, a Zã la a Barnabaase, bɩ tõnd sẽn tũud a Zeova wã yɩ d sẽn nong-a wã yĩnga, la d sẽn nong d tẽed-n-taasã yĩnga.—Mat. 22:37-40.

A PƖYƐƐRE: ZĨM-YÕGD SẼN LEBG TẼN-TƲMD SẼN TAR YẼESEM

Gʋls-sõamyã pʋgẽ, a Pɩyɛɛr yʋʋr ning sẽn yaa Pɩyɛɛrã sẽn yãk a toogo, a tara yʋy a naas a taaba. Ne Ebre buud-gomdã, b boond-a lame t’a Sɩmeyõ, tɩ ne Gɛrk buud-gomdã t’a Sɩmo. Sẽn paase, b boond-a lame me t’a Pɩyɛɛre, sẽn dat n yeel t’a Sefaas ne Arameẽ buud-gomdã. B boond-a lame me t’a Sɩmo-Pɩyɛɛr. Yaa yʋy a yiib b sẽn dɩk n naag taaba.—Mat. 10:2; Zã 1:42; Tʋʋ. 15:14.

Tẽn-tʋmd a Pɩyɛɛr sẽn zãad yaag sẽn pid ne zĩm.

A Pɩyɛɛr ra kẽe kãadem. A pagã ma n paas a yao a Ãndere ra vɩɩ ne-ba. (Mark 1:29-31) A ra yaa zĩm-yõgd sẽn yit Betsayida. Betsayida ra yaa tẽng sẽn da be Galile mogrã nug-rɩtg sẽnese. (Zã 1:44) A wa n yik n pẽnega Kapɛrnawum. (Luk 4:31, 38) Yɩɩ a Pɩyɛɛr koom-koglgã pʋgẽ la a Zeezi sẽn zĩnd n zãms neb kʋʋngã sẽn da tigim taab Galile mogrã noorã. Rẽ poore, a Zeezi yeela a Pɩyɛɛr t’a lob a zĩm-gãmba wã mogrẽ wã. A Zeezi maana yel-solemde, t’a Pɩyɛɛr paam zĩm wʋsgo. A Pɩyɛɛr yɛɛsa wʋsgo, n yĩgimd a Zeezi taoore. A Zeezi yeel-a lame yaa: “Da le maan dabeem ye. Sẽn sɩng masã tɛka, yaa ninsaalb la fo na n yõgd vɩɩse.” (Luk 5:1-11) A Pɩyɛɛr ne a yao a Ãndere n paas a Zak la a Zã n da naag taab n yõgd zĩmã. A Zeezi sẽn wa n bool-b tɩ b lebg yẽ karen-biisã, bãmb b naasã fãa sakame n bas b tʋʋmdã sẽn da yaa zĩm yõgbã n lebg a karen-biisi. (Mat. 4:18-22; Mark 1:16-18) Na maan yʋʋmd poore, a Pɩyɛɛr da naaga neb 12 a Zeezi sẽn da yãk tɩ b na n lebg a tẽn-tʋmdbã.—Mark 3:13-16.

A Zeezi sã n da na n tɩ maan bũmb takɩ, naoor wʋsgo, ra yaa a Pɩyɛɛr, a Zak ne a Zã la a yãkd tɩ b tũ-a. B maana kaset ne a Zeezi tedgrã, b yãa a sẽn vʋʋg a Zayiruus bi-puglã, a sẽn wa n be Gɛtsemane zẽedã zĩigẽ t’a sũur sãam wʋsgã me, b ra bee ne-a. (Mat. 17:1, 2; 26:36-46; Mark 5:22-24, 35-42; Luk 22:39-46) Leb n yaa bãmb b tãabã, n paas a Ãndere n sok a Zeezi n na n bãng bũmb ning sẽn na n yɩ bãnd n wilg t’a Zeezi waame wã.—Mark 13:1-4.

A Pɩyɛɛr da togsda sẽn be a sũurẽ, a ra tara yẽesem me. Sasa ninga, a ra gomdame n pa reng n tags ye. Naoor wʋsgo, wõnda yẽ n da rengd a taabã n gomda. Evãnzill-dãmbã pʋgẽ, zĩis wʋsgo, yaa yẽ goamã n yɩɩd tẽn-tʋmdb 11 wã goamã sẽn naag taaba. A Pɩyɛɛr ra sokda sogsgo, t’a taabã yaool n da sĩnda. (Mat. 15:15; 18:21; 19:27-29; Luk 12:41; Zã 13:36-38) Yaa yẽ n zãgs t’a Zeezi kõn waas a naoã. La a Zeezi sẽn dems a tagsgã poore, a ra ratame t’a Zeezi waas a naoã la a pek a nusã ne a zugã me!—Zã 13:5-10.

A Pɩyɛɛr sẽn da nong a Zeezi wã yĩnga, a yeel-a lame tɩ pa tɩlɛ t’a nams la a ki ye. A Zeezi zab-a lame n wilg-a vẽeneg t’a tagsgã pa zems ye. (Mat. 16:21-23) A Zeezi yaoolem yʋngã tẽng zugã sasa, a Pɩyɛɛr wẽe a yãoog n yeel tɩ baa tẽn-tʋmdb a taabã sã n daag a Zeezi n base, yẽ kõn tol n daag-a n bas ye. Bɛɛbã sẽn wa n na n yõk a Zeezi wã, a Pɩyɛɛr talla raood n wõog sʋʋg n na n zab n fãag a Zeezi. A talla raood me n pʋg-b hal n tãag maan-kʋʋdb kãsmã samandẽ. Pa yã n kaoos la a Pɩyɛɛr kɩɩs naoor a tãab t’a pa mi a Zeezi ye. Rẽ poore, a sũurã sãamame t’a tɩ yãb sõma, a sẽn bãng t’a sẽn maanã pa zemsã yĩnga.—Mat. 26:31-35, 51, 52, 69-75.

Bilf nand t’a Zeezi vẽneg a meng ne a tẽn-tʋmdbã pipi Galile, a Pɩyɛɛr yeela tẽn-tʋmdb a taabã tɩ yẽ na n tɩ yõga zĩma, la b tũ-a lame. A Zeezi wa n vẽnega a meng ne-b mogrã noore. A Pɩyɛɛr sẽn bãng tɩ yaa a Zeezi wã, a basa koom-koglgã n yɩk n lʋɩ koomẽ wã n dug n yi. A Zeezi sẽe zĩm n kõ a tẽn-tʋmdbã. B sẽn wa n dɩtẽ wã, a Zeezi soka a Pɩyɛɛr a sã n nong-a lame n yɩɩd “bõn-kãensã,” rat n yeel tɩ zĩmã sẽn da be b taoorã. A Zeezi sagla a Pɩyɛɛr t’a kẽes a meng zãng koɛɛgã mooneg pʋgẽ, la a bas a nug-tʋʋmdã sẽn yaa zĩmã yõgbã.—Zã 21:1-22.

Yʋʋmd 62 n tall n tãag yʋʋmd 64 sẽnese, a Pɩyɛɛr moona koe-noogã Babilon sẽn yaa rũndã-rũndã Irakã. Zʋɩf-rãmb wʋsg n da be beenẽ. (1 Pɩy. 5:13) Yaa Babilon la a Pɩyɛɛr gʋls pipi Pɩyɛɛr sebrã, la tõe tɩ yaa be me la a gʋls a sebr a yiib-n-soabã. A Zeezi ‘kõo a Pɩyɛɛr pãng t’a yɩ tẽn-tʋmd sẽn kẽ-b bãongã yĩnga.’ (Gal. 2:8, 9) A Pɩyɛɛr tʋma tʋʋmd ning b sẽn kõ-a wã ne yẽesem, la ne nimbãan-zoeer wʋsgo.

A ZÃ: A ZEEZI KAREN-BI-NONGRÃ

Tẽn-tʋmd a Zã ra yaa a Zebede bi-ribla, la tẽn-tʋmd a Zak yao. Wõnda a Zã ma wã yʋʋr da yaa a Salome. Tõe t’a ra yaa a Zeezi ma a Maari yao. (Mat. 10:2; 27:55, 56; Mark 15:40; Luk 5:9, 10) Dẽnd a Zã tog n da kĩi ne a Zeezi. Wõnda a Zã zakã rãmb ra yaa neb nus sẽn zãade. A Zebede tʋʋmdã sẽn da yaa zĩm yõgbã ra tara pãnga, hal t’a ra rɩk neb tʋʋma. (Mark 1:20) A Zeezi sẽn wa n be Galile wã, a Salome yãag-a lame n moon koɛɛgã, la a ra tʋmd tʋʋm kẽer n sõngd-a. A Zeezi sẽn wa n ki wã, a talla kaam toor-toor sẽn tar yũ-noog n wa tɩ b na n segl a kũumã, mumbã yĩnga. (Mark 16:1; Zã 19:40) A Zã tog n da tara a toorẽ zaka.—Zã 19:26, 27.

Saam-bi-poak sẽn taasd a tʋmd-n-taag koɛɛgã, b vʋʋsgã sasa.

A Zã tog n da yaa a Zãmbatiis karen-biig ning sẽn da yas ne a Ãndere, a Zãmbatiis sẽn ges a Zeezi n yeel-a yaa: “Ad Wẽnnaam Pe-bilã!” (Zã 1:35, 36, 40) Rẽ poore, a Zebede bi-ribl a Zã tũu a Zeezi n kẽng Kana, n maan kaset ne a Zeezi pipi yel-solemdã. (Zã 2:1-11) A Zã togsa bũmb nins a Zeezi sẽn yeel la a maanã ball-balle, a sẽn wa n kẽng n tɩ moon koɛɛgã Zerizalɛm, Samaari la Galile wã. Woto wilgdame t’a Zã tog n maana kaset ne bõn-kãensã fãa. Tõnd miime t’a Zã ra tẽeda a Zeezi, bala a Zeezi sẽn bool-a t’a wa lebg yẽ karen-biigã, tao-tao bala, a Zã basa tʋʋmd ning a sẽn da tʋmdã, rat n yeel tɩ zĩmã yõgbã, la a koom-koglgã n tũ a Zeezi. Wa a Zake, a Pɩyɛɛr la a Ãndere, yẽ me tũu a Zeezi.—Mat. 4:18-22.

Evãnzil-dãmbã pʋgẽ, b pa gomd a Zã yell naoor wʋsg n ta a Pɩyɛɛr ye. A Zã me ra yaa ned zɩɩm sẽn kaeed wʋsgo. Yaa rẽ yĩng la a Zeezi sẽn kõ a Zã ne a kẽem a Zak yʋʋr ning sẽn yaa Bowanergɛs, sẽn dat n togs tɩ “sa-tãs kom-dibli.” (Mark 3:17) Sɩngrẽ wã, a Zã ra nonga naamã wʋsgo. Yẽ ne a kẽemã meng kɩtame tɩ b ma wã tɩ kos a Zeezi t’a kõ-b zĩ-sõma n tɩ yɩɩd a Rĩungã pʋgẽ. Baa ne b manesmã sẽn da wilgd tɩ b yaa rat-m-yembr dãmbã, wilgdame me tɩ b ra kɩsa sɩd zãng tɩ Wẽnnaam na n wa lugla Rĩungu. A Zã ne a kẽemã manesmã kõo a Zeezi segb t’a sagl a tẽn-tʋmdbã fãa tɩ yaa tɩlɛ tɩ b yɩ sik-m-mens rãmba.—Mat. 20:20-28.

A Zã wilgame t’a ra yaa sũ-tʋʋlem soaba. A baoome n na n gɩdg rao sẽn da rigd zĩn-dãmb ne a Zeezi yʋʋre, n yaool n da pa a karen-biig ye. Daar a ye, a Zeezi tʋma neb Samaari tẽn-bil a yembr pʋgẽ tɩ b tɩ segl bũmb kẽer a yĩnga. La Samaari nebã pa reeg-b sõma ye. Kɩtame t’a Zã ra rat n bool bugum tɩ yi saasẽ n wa sãam-ba. A Zã manesem-kãensã kɩtame t’a Zeezi kibl-a. Yaa vẽeneg tɩ tarẽ-n-tarẽ, a Zã maneg n lebga ned sẽn yaa wʋmda, la ninbãan-zoɛta. (Luk 9:49-56) Baa ne a kong-bõonesã, yaa yẽ n da yaa a ‘Zeezi karen-bi nongre.’ Rẽ n so t’a Zeezi sẽn wa n na n ki wã, a kosa a Zã t’a ges a ma a Maari yelle.—Zã 19:26, 27; 21:7, 20, 24.

A Zã vɩɩmdame n kaoos n yɩɩd tẽn-tʋmdb a taabã, wa a Zeezi sẽn da pĩnd n togsã. (Zã 21:20-22) A Zã tũu a Zeova ne a sũur fãa na maan yʋʋm 70. A sẽn wa n kolg kũumã, b yõk-a lame n tɩ kẽes bãens roog ko-sʋk tẽng ning b sẽn boond tɩ Patmosã ‘a sẽn da gomd Wẽnnaam yell la a kõt kaset a Zeezi zugã yĩnga.’ Yɩɩ Rom naab a Domisiyẽ naamã sasa. Beenẽ, yʋʋmd 96 sẽnese, a Zeova vẽnega a Zã t’a yã bũmb toor-toore, n gʋls rẽ Vẽnegr sebrã pʋgẽ. (Vẽn. 1:1, 2, 9) Kʋdemdã yɛl wilgdame tɩ b sẽn yiis a Zã wã poore, a kẽnga Efɛɛze. Yaa beenẽ la a gʋls Zã evãnzillã, 1 Zã, 2 Zã la 3 Zã sebrã, la tɩ rẽ poore, a kii Efɛɛz yʋʋmd 100 sẽnese.

a Nebã ra pʋʋsda wẽnd-doogẽ wã yibeoog la zaabr maandã wakate. B ra maanda zaabr maoongã “zaabr wakat a tãabã sẽnese.”

b Ges-y zĩ-gũbã: “A Pɩyɛɛre: Zĩm-yõgd sẽn lebg tẽn-tʋmd sẽn tar yẽesem” la a “Zã: A Zeezi karen-bi-nongrã.”

c Ges-y zĩ-gũbrã: “Maan-kʋʋdb kãsmã la maan-kʋʋdbã taoor dãmba.”

d Tõe tɩ ra yaa Fariziyẽ-rãmb bãmb tus a yoob bala, la Sadiseyẽ-rãmb a wãn n da be Zerizalɛm yʋʋmd 33 wã. Fariziyẽ-rãmbã la Sadiseyẽ-rãmbã ra ratame n kell n soog nin-buiidã. Tõe tɩ yaa rẽ me n kɩt tɩ b ra pa rat tɩ tẽn-tʋmdbã ra ket n zãmsd nebã bũmb toor-toor a Zeezi zugã ye.

    Moorã Sɛba (1991-2025)
    Pag-y
    Pak-y
    • Moore
    • Toole
    • Y sẽn date
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Y sẽn segd n sake
    • Noy d sẽn tũudi
    • Paramètres de confidentialité
    • JW.ORG
    • Pak-y
    Toole