Sõng-y rapã tɩ b wa tõog n tʋm tigingã tʋʋma
“Karen-biig sã n zãms tɩ seke, a na n yɩɩ wa a karen-saamba.”—LUK 6:40.
1. A Zezi koe-moonegã sasa, wãn to la a yẽbg tiginga?
TƲM-TƲMD a Zã evãnzillã baasgẽ, a yeela woto: “Bũmb wʋsg keta a Zezi sẽn da maane. B sã n gʋls bãmb fãa yembr-yembre, mam tẽedame tɩ dũniyã ka na n yã weer n deeg sɛb nins b sẽn na n gʋlsã ye.” (Zã 21:25) Baa a Zezi koe-moonegã sẽn pa kaoosã, a tʋma wʋsgo. Sasa kãnga, a baoa rapa, n zãms-b sẽn na yɩl tɩ b wa tõog n kẽng ne a tʋʋmdã taoor a kũumã poore. Yʋʋmd 33 soabã a sẽn wa n lebd saasẽ wã, rẽ t’a ra zoe n yẽbga tiginga. Sẽn pa yã n kaoose, tiging-kãng nebã fɩɩgame n lebg neb tusa.—Tʋʋ. 2:41, 42; 4:4; 6:7.
2, 3. a) Bõe yĩng tɩ b baood rap wʋsg sẽn na n lʋɩ taoor tigimsã pʋsẽ? b) Bõe yell la d na n gom sõs-kãngã pʋgẽ?
2 Rũndã-rũndã, dũniyã gill zugu, sẽn yɩɩd koe-moondb milyõ a yopoe n be tigims 100000 la zak pʋgẽ. Woto kɩtame tɩ d baood rap sẽn na n lʋɩ taoor tigimsã pʋsẽ. Wala makre, d rata kãsem-dãmb wʋsgo. Neb nins sẽn dat tʋʋm-kãngã wã segda ne pẽgre, bala, b “baooda tʋʋmd sẽn yaa neere.”—1 Tɩm. 3:1.
3 La rao pa wat n paam tɩ b kõ-a tʋʋmd tigingã pʋgẽ woto bal ye. Bãngr a sẽn paam lekollẽ wall a sẽn paam vɩɩmã pʋgẽ pa kɩtd tɩ b kõ-a tigingã tʋʋmd ye. Segdame t’a vɩɩmã zems ne Biiblã sẽn wilg rap nins sẽn dat tʋʋmd tigingã pʋgẽ vɩɩm sẽn segd n yɩ to-to wã. La wãn to la d tõe n segl saam-biig rẽ yĩnga? A Zezi yeela woto: “Karen-biig sã n zãms tɩ seke, a na n yɩɩ wa a karen-saamba.” (Luk 6:40) Sõs-kãngã pʋgẽ, d na n yãa manesem toor-toor a Zezi sẽn tall n sõng a karen-biisã, la d ges manesem-kãens sẽn zãmsd tõnd bũmb ninsã.
“Mam boola yãmb tɩ m zo-rãmba”
4. Wãn to la a Zezi wilga a karen-biisã t’a sɩd yaa zoa hakɩka?
4 A Zezi ra geta a karen-biisã wa a zo-rãmba, pa wa neb sẽn pa ta yẽ ye. A ra nong n bee ne-ba, n da kɩs-b sɩd la a wilgd-b ‘bũmb nins fãa a sẽn wʋm a Ba wã nengẽ wã’ me. (Karm-y Zã 15:15.) Yaa vẽeneg t’a Zezi karen-biisã sẽn wa n sok-a n na n bãng ‘bãnd ning sẽn na n wilg a waoongo, la dũniyã sɛɛb wakat’ t’a leok-bã, b sũy yɩɩ noogo. (Mat. 24:3, 4) A Zezi ra sakd n togsd-b-la a tagsgo, la bũmb nins sẽn da pak-a. Wala makre, yʋng ning b sẽn zãmb-a wã, a talla a Pɩɛɛr ne a Zak la a Zã n kẽng Gɛtsemane tɩ-sulẽ wã n tɩ pʋʋs ne a sũurã fãa. A pa solg a tʋm-tʋmdb a tãabã yellã sẽn da namsd-a to-to wã ye. Yaa vẽeneg tɩ b bãngame tɩ wakatã sɩd ra yaa kãn-kãe. (Mark 14:33-38) Sẽn deng rẽ, a ra tedga b taoor hal tɩ keng b raoodo. (Mark 9:2-8; 2 Pɩɛ. 1:16-18) A Zezi ne a karen-biisã zood sɩd ra tara pãnga. Rẽ n keng karen-biisã raood tɩ b wa tõog n tʋm tʋʋm sẽn tar yõod wʋsgã.
5. Wãn to la kãsem-dãmbã sõngd tigingã neba?
5 Rũndã-rũndã, kãsem-dãmbã rɩkda a Zezi naoore, n baood tigingã neb fãa zood la b sõngd-ba. B nong-b lame, n wilgdẽ me tɩ b yell sɩd pak-b lame. Yaa sɩd tɩ yɛl n be tɩ kãsem-dãmbã pa segd n gom ye. La b kɩsa b saam-bi-taasã sɩda, n wilgd-b bũmb nins b sẽn yãt Wẽnnaam Gomdã pʋgẽ wã. Kãsem-soab pa tog n tags t’a sãoã kãsemb-sõngd yʋʋm sẽn pa ta yẽ ye. A pʋd n segd n ges-a-la wa ned tẽeb sẽn tar pãnga, ned sẽn tʋmd wʋsg tigingã sõngr yĩnga, la sẽn tõe n kell n kẽng taoor sɩdã pʋgẽ.
“Mam kõo yãmb mamsgo”
6, 7. Mak-sõng bʋg la a Zezi kõ a karen-biisã, la wãn to la rẽ naf-ba?
6 Yaa sɩd t’a Zezi karen-biisã ra nonga Wẽnnaam Gomdã. La wakat ninga, b zãmaanã neb tagsa la b minimd ra golemda b sẽn get yɛlã to-to wã. (Mat. 19:9, 10; Luk 9:46-48; Zã 4:27) La a Zezi ra pa zabd-b wall a yikd a sũur ne-b ye. A ra pa kot-b tɩ b maan bũmb sẽn yɩɩd b pãnga, wall bũmb yẽ mengã sẽn pa na n sak n maan ye. A pʋd n da kõt-b-la mak-sõngo.—Karm-y Zã 13:15.
7 Mak-sõng bʋg la a Zezi kõ a karen-biisã? (1 Pɩɛ. 2:21) A pa gĩd a vɩɩmã ne yɛl wʋsg ye. Woto kɩtame t’a tõog n tʋm nebã neer yĩnga. (Luk 9:58) A Zezi ra wilgda nebã bũmb nins a sẽn zãms a Zeova nengẽ wã. A ra pa zãmsd-b a meng tagsa ye. (Zã 5:19; 17:14, 17) A ra yaa nin-sõngo, t’a pẽnegr me ra yaa nana. A tʋʋmã la a manesmã fãa ra wilgdame t’a nonga nebã. (Mat. 19:13-15; Zã 15:12) A Zezi mak-sõngã nafa a tʋm-tʋmdbã. Wala makre, sõnga a Zak t’a tũ Wẽnnaam ne raood n tãag wakat ning b sẽn kʋ-a wã. (Tʋʋ. 12:1, 2) A Zã me tõog n tũu a Zezi n maan sẽn yɩɩd yʋʋm 60.—Wil. 1:1, 2, 9.
8. Mak-sõng bʋg la kãsem-dãmbã kõt tigingã neba?
8 Kãsem-dãmbã me tõe n kõo kom-bɩɩsã mak-sõngo, b sẽn na n yaa sik-m-mens rãmba, n wilgdẽ tɩ b nonga nebã, la b rɩkd b sẽkã la b keelmã n sõngd-ba. (1 Pɩɛ. 5:2, 3) Sẽn paase, kãsem-dãmbã kõta mak-sõng tẽebã pʋgẽ, b sẽn zãmsd nebã to-to wã, koe-moonegã la vɩɩmã nens fãa pʋsẽ tɩ kõt-b sũ-noogo, saam-biisã sẽn dɩkd b naoorã yĩnga.—Heb. 13:7.
A Zezi kõ a karen-biisã noy n yaool n tʋm-b tɩ b tɩ moone
9. Bõe n kɩt tɩ d miẽ t’a Zezi segla a karen-biisã sõma koe-moonegã yĩnga?
9 A Zezi sẽn moon koɛɛgã ne yẽesem yʋʋm a yiib poore, a tʋma a tʋm-tʋmdb 12 wã me tɩ b tɩ moone. La nand tɩ b kẽnge, a kõ-b-la noya. (Mat. 10:5-14) A sẽn wa n na n maan yel-solemd n dɩlg neb tusa wã me, a wilga a karen-biisã a sẽn dat tɩ nebã zĩnd to-to, la b sẽn na n pʋɩ rɩɩbã to-to. (Luk 9:12-17) Dẽnd vẽenega, a Zezi ra zãmsda a karen-biisã sõma, n wilgd-b bũmb nins b sẽn segd n maane, la b sẽn tog n maan dẽ to-to. Zãms-kãng n paas vʋʋsem sõngã sõngr kɩtame tɩ tʋm-tʋmdbã wa tõog n sigl koe-moonegã tʋʋmd sẽn sɩng pãng paasg yʋʋmd 33 soabã tɛkã.
10, 11. Wãn to la d tõe n sõng rao bilf-bilf t’a wa tõog n tʋm tigingã pʋgẽ?
10 Rũndã-rũndã, rao sã n sak n na n sɩng Biiblã zãmsgo, d sɩngd-a-la bũmb toor-toor zãmsgo. Tõe n yɩɩ tɩlae tɩ d sõng-a t’a bãng sebr kareng sõma. A zãmsgã sã n kẽngd taoore, d na n ket n sõngd-a lame. Wala makre, a sã n wa pa vaand tigissã, d tõe n sõng-a lame t’a kẽ Wẽnnaam tʋʋmdã lekolle, n wa tõog n lebg koe-moond sẽn pa reeg lisgu. A lisgã poore, a tõe n sõngda Rĩungã roog manegr wɛɛngẽ. Kãsem-dãmbã tõe n wa sõng-a lame me t’a bãng bũmb nins a sẽn segd n maan n wa tõog n lebg kãsemb-sõngda.
11 Kãsem-dãmbã sã n kõ saam-biig tʋʋmde, b maagda b meng n sõng-a t’a tʋm-a neere. B wilgd-a-la b sẽn tʋmd tʋʋm-kãng to-to wã, la b wilg-a bũmb ning a sẽn segd n maanã vẽenega. Sã n wa wõnd tʋʋmdã yaa toog ne-a, kãsem-dãmbã pa yɩt tao-tao n yeel t’a pa tõe ye. B le bʋkda b mens n wilg-a bũmb ning a sẽn segd n maanã, la a sẽn tõe n maan dẽ to-to. Kãsem-dãmbã sã n ne saam-biisã sẽn tũud b saglsã n paamd sũ-noog b sẽn tõogd n sõngd tigingã nebã yĩnga, noogda bãmb me sũyã.—Tʋʋ. 20:35.
“Yam soab reegda saglgo”
12. Bõe n kɩt t’a Zezi saglsã yaa sõma?
12 Bũmb a to me a Zezi sẽn da maand n sõngd a karen-biisã yaa a sẽn da mi sasa ning a sẽn segd n sagl-ba, la a ra maand rẽ tɩ zemsd ne-bã. Wala makre, a Zak ne a Zã sẽn da wa n kos-a n na n kɩt tɩ bugum yi yĩngr n sãam Samari tẽng a ye nebã, a yeel-b-la vẽeneg tɩ b tagsgã pa zems ye. (Luk 9:52-55) Daar a ye me, a Zak ne a Zã ma wã wa n kosa a Zezi t’a kõ a kambã naam Wẽnnaam Rĩungã pʋgẽ. A Zezi sẽn bãng tɩ yaa a Zak ne a Zã n tʋm-a wã yĩng kɩtame t’a leok-b woto: “Zĩnd mam dɩtg wall mam goabga, yãoã ka be ne maam tɩ kõ ye, la mam Ba sẽn bĩng zĩ-kãng neb nins yĩngã na paam-a.” (Mat. 20:20-23) Sasa buud fãa, a Zezi ra kõta sagls sẽn yaa vẽenes la sẽn sõngd ned t’a bãng a sẽn segd n maan to-to yɛl toor-toor taoore. A ra tikda Wẽnnaam noyã n kõt a karen-biisã saglsã, sẽn na yɩl tɩ b bãng b sẽn tõe n tik no-kãens n tags n bãng b sẽn segd n maanega. (Mat. 17:24-27) A Zezi ra miime me tɩ yɛl n be a karen-biisã sẽn pa tõe n maane. Rẽ kɩtame t’a ra pa baood tɩ b maan bũmba fãa tɩ zems zãng ye. A saglsã fãa ra wilgdame t’a sɩd nong-b-la wʋsgo.—Zã 13:1.
13, 14. a) Ãnd dãmb n segd ne saglse? b) Sagls kẽer kãsem-dãmbã sẽn tõe n kõ saam-biig la bʋse?
13 Rao ning fãa sẽn dat tɩ b wa kõ-a tʋʋmd tigingã pʋgẽ mi n data wilgri, pa rẽ bɩ a rat tɩ b tik Biiblã goam n sagl-a. Yelbũn 12:15 wã yeta woto: “Yam soab reegda saglgo.” Saam-biig a ye sẽn yaa bi-bɩɩg yeelame tɩ sẽn da namsd-a n yɩɩd yaa a sẽn da kongd ne bũmb wʋsgã. A paasa woto: “Kãsem-soab a ye sagls n sõng maam wʋsgo.”
14 Kãsem-dãmbã sã n yã tɩ saam-biig tara manesem sẽn kɩt tɩ b pa tõe n kõ-a tʋʋmd tigingã pʋgẽ, b yɩta tao-tao n sõng-a ne sũ-maasem. (Gal. 6:1) Wakat ning me, tõe n yɩɩ tɩlae tɩ b kõ saam-biig sagls a zʋg wɛɛngẽ. Wala makre, b sã n yã tɩ wõnda saam-biig pa kẽesd a meng Wẽnnaam tʋʋmdã pʋgẽ wa a sẽn tõe tɛka, b tõe n tika a Zezi sẽn moon koɛɛgã ne yẽesem to-to wã, n paas a sẽn yeel t’a karen-biisã segd n yɩɩ koe-moondbã, n sõng-a. (Mat. 28:19, 20; Luk 8:1) Sã n wa wõnd saam-biig tʋlla ne a sũur fãa n lʋɩ a taabã taoore, kãsem-dãmbã tõe n tẽeg-a lame t’a Zezi sagla a karen-biisã tɩ b ra bao naam b taabã sʋk ye. (Luk 22:24-27) La saam-biig sã n pa sakd n kõt a taabã sugr nana-nana yẽ? Kãsem-dãmbã tõe n tẽeg-a-la a Zezi yel-bũnd ning sẽn gomd yamb sẽn zãgs t’a kõn bas ned sẽn da tar a sam-bil taale, tɩ yẽ mengã yaool n da tar ned sam-kãseng t’a soabã sak n bas taalã. (Mat. 18:21-35) Kãsem-dãmbã sã n wa yã tɩ b segd n sagla saam-biiga, yɩta sõma tɩ b ra bas tɩ kaoos ye.—Karm-y Yelbũn 27:9.
‘Mao-y ne Wẽnnaam sakre’
15. Wãn to la saam-biig zak rãmb tõe n sõng-a t’a tõog n tʋm neb a taab neer yĩnga?
15 Kãsem-dãmbã maooda wʋsg n sõngd saam-biisã sẽn na yɩl tɩ b wa tõog n tʋm tʋʋm tigingã pʋgẽ, la neb a taab me tõe n sõnga nin-kãensã. Wala makre, saam-biig zak rãmb tõe n sõng-a lame, la b pʋd n segd n sõng-a lame. Sã n mik t’a zoe n yaa kãsem-soaba, a pagã ne a kambã sã n sakdẽ t’a rɩkd a sẽkã la a keelmã n tʋmd neb a taab me neer yĩnga, b sõngd-a-la a tʋʋmdã pʋgẽ. Sẽn na yɩl t’a tõog n ges tigingã yell wa sẽn segdã, rẽ yaa tɩlae. B sẽn sakd n mongd b mens woto wã noogda b zakã soab sũuri, la kãsem-dãmbã zags rãmb sẽn teend-bã nooma tõnd me.—Yel. 15:20; 31:10, 23.
16. a) Yaa ãnd n segd n wilg t’a tʋll n tʋm n sõng a taabã? b) Wãn to la rao tõe n bao tʋʋmd tigingã pʋgẽ?
16 Baa neb a taab sẽn tõe n sõng saam-biig t’a wa tõog n tʋm n sõng a taabã, yaa yẽ mengã n segd n wilg t’a tʋlla rẽ. (Karm-y Galat dãmb 6:5.) Yaa sɩd tɩ pa tɩlae tɩ saam-biig yɩ kãsemb-sõngd wall kãsem-soab n yaool n tõog n sõng tigingã neb wall a moon koɛɛgã ne yẽesem ye. La a sã n dat n wa lebg kãsemb-sõngd wall kãsem-soaba, yaa tɩlae t’a modg n bao zʋg-sõma nins Gʋlsg Sõamyã sẽn wilg t’a segd n deng n baoome wã. (1 Tɩm. 3:1-13; Tɩt 1:5-9; 1 Pɩɛ. 5:1-3) Rẽnd rao sã n tʋll n lebg kãsemb-sõngd wall kãsem-soab n nan pa paame, a segd n bao n bãnga zĩis nins a sẽn tog n modg n paasã. Woto baoodame t’a karemd Biiblã la a zãmsd-a n pa vaandẽ, t’a bʋgsdẽ la a pʋʋsd ne a sũur fãa, la a moond koɛɛgã me ne yẽesem. A sã n maand woto, a tũuda saglg ning a Poll sẽn kõ a Tɩmote wã. A yeel-a-la woto: “Mao ne Wẽnnaam sakre.”—1 Tɩm. 4:8.
17, 18. Saam-biig sã n zoet tʋʋmd baoob tigingã pʋgẽ a sẽn tagsd t’a minimã paoodame, wall a taabã sõngr yamleoog sẽn pa tar-a yĩnga, bõe n tõe n sõng-a?
17 La saam-biig sã n pa rat n lebg kãsemb-sõngd wall kãsem-soab a sẽn yɛɛsd wall a sẽn tagsd t’a minimã paoodame yĩng yẽ? A segd n tagsa Wẽnnaam a Zeova ne a Zezi Kirist sẽn sõngd tõnd to-to wã yelle. A Zeova pʋlmame t’a na n sõngd-d-la daar fãa. (Yɩɩl 68:20) Dẽnd d saasẽ Ba wã tõe n sõnga saam-biig t’a tõog n tʋm tʋʋmd b sẽn kõ-a tigingã pʋgẽ. Saam-biig sẽn nan pa kãsemb-sõngd wall kãsem-soab sã n tẽeg me tɩ b rata rap wʋsg sẽn tõe n tʋʋm tigimsã pʋsẽ, na n kenga a raoodo. A sã n tags rẽ yelle, tõe n kɩtame t’a toeem yam. A tõeeme me n pʋʋs a Zeova n kos a vʋʋsem sõngã, bala na n sõng-a lame t’a paam zʋg-sõma wala laafɩ wã la yõk-m-mengã. Rẽ na n sõng-a lame t’a bas rabeem la a ra le tags t’a pa tõe ye. (Luk 11:13; Gal. 5:22, 23) D tõe n kɩsa sɩd t’a Zeova ningda neb nins fãa sẽn dat n sõng b taabã ne pʋ-peelmã barka.
18 Saam-biig ning tõeeme n pʋd n pa rat n lebg kãsem-soab wall kãsemb-sõngd ye. Bõe n tõe n kɩt tɩ tigingã neb sõngr yamleoog kẽ nin-kãens buudã? Tʋm-tʋmd a Poll yeela woto: “Yaa Wẽnnaam n maand b tʋʋmd yãmb pʋsẽ, la b kõt yãmb ratmã, la pãng tɩ maan wa sẽn zems bãmb daabã.” (Fil. 2:13, Kãab-paalgã Koe-noogo) Dẽnd yaa Wẽnnaam n kɩtd tɩ ned tʋlg n sõng a taabã la a maan yẽ raabã. A kõta a soabã pãng me rẽ yĩnga. (Yɩɩl 121:1, 2) Sẽn paase, kiris-ned tõe n pʋʋsa Wẽnnaam n kos t’a sõng-a t’a tõog n maan sẽn segde.—Yɩɩl 25:4, 5.
19. Gʋlsg Sõamyã sẽn wilg tɩ Wẽnnaam na n kɩtame tɩ “nanambs a yopoe ne d nin-kãsems a nii” zĩnd a nin-buiidã sʋkã rat n yeelame tɩ bõe?
19 A Zeova ningda modgr ning kãsem-dãmb sẽn maand n sõngd saam-biisã sẽn na yɩl tɩ b wa tõog n tʋm tigingã sõngr yĩngã barka. Saam-biis nins sẽn tũud b saglsã n baood tʋʋm tigingã pʋgẽ wã me paamda a barka. Gʋlsg Sõamyã wilgame tɩ Wẽnnaam na n kɩtame tɩ “nanambs a yopoe ne d nin-kãsems a nii” zĩnd a nin-buiidã sʋka, rat n yeel tɩ b na n talla saam-biis sẽn tar minim sẽn na n get b yell wakat fãa. (Mii. 5:4) Ad d sũy yaa noogo, d sẽn ne saam-biis wʋsg sẽn tʋll n sõng b taabã ne sik-m-meng sẽn paamd tɩ b sõngd-b sẽn na yɩl tɩ b wa tõog n maan dẽ, a Zeova waoogr yĩngã!
Y na n leokame tɩ bõe?
• Wãn to la a Zezi sõng a karen-biisã tɩ b wa tõog n tʋm tʋʋm sẽn tar yõod wʋsgo?
• Wãn to la kãsem-dãmbã sõngd tigingã neba?
• Wãn to la saam-biig zak rãmb tõe n sõng-a t’a bao tʋʋmd tigingã pʋgẽ?
• Bõe la rao tõe n maan n bao tʋʋmd tigingã pʋgẽ?
[Foto rãmba, seb-neng 31]
Wãn to la y tõe n sõng Biiblã karen-biig sẽn kẽngd taoor sɩdã bãngr wɛɛngẽ?
[Foto seb-neng 32]
Wãn to la saam-biig tõe n wilg t’a rata tʋʋmd tigingã pʋgẽ?