ZÃMSGÃ YĨNGA 12
D maanda wãn n bãng goam wakat n bake?
“Sĩndim wakat beeme, la goam wakat me beeme.”—KOƐ. 3:7.
YƖƖLL 124 D yɩ neb sẽn maand sɩda
D SẼN NA N YÃ WÃa
1. Bõe la Koɛɛg soab 3:7 wã wilgd tõndo?
TÕND sʋkã, neb n be n tolg n nong goama. La sẽn noom sãnda yẽ yaa sĩndim. Wa vɛrse ning zug sõsgã sẽn tikã sẽn wilgdã, “sĩndim wakat beeme, la goam wakat me beeme.” (Karm-y Koɛɛg soab 3:7.) Tõe tɩ d mi n datame tɩ d tẽed-n-taag ning gomd la a ra sĩnd ye. Wakat ning me, d ratame tɩ nina boog a goamã.
2. Ãnda soab n tar sor n na n lugl noy tɩ d bãng goam wakat n bake, la d bãng d no-goamã sẽn segd n yɩ to-to?
2 D sẽn tõe n gomã yaa a Zeova kũuni. (Yik. 4:10, 11; Vẽn. 4:11) Ne Biiblã maasem, a sõngda tõnd tɩ d tõe n tall goamã tõog a sẽn kõ-dã n maan sẽn segde. Sõs-kãnga pʋgẽ, d na n tẽega neb kibay sẽn be Biiblã pʋgẽ, sẽn tõe n sõng-d tɩ d bãng sĩndim wakat la goam wakat n bake. D na n goma tõnd no-goamã sẽn tõe n ta a Zeova yam wall sãam a sũurã me yelle. Bɩ d reng n bao n bãng wakat ning d sẽn segd n gome.
WAKAT BƲG LA D SEGD N GOME?
3. Wa Rom dãmb 10:14 sẽn wilgdã, bõe yĩng tɩ d segd n segl n sa n na n gom a Zeova la a Rĩungã yell ne nebã?
3 Segdame tɩ wakat fãa bɩ d segl n saame n na n gom a Zeova la a Rĩungã yell ne nebã. (Mat. 24:14; Karm-y Rom dãmb 10:14.) Woto, d rɩkda a Zeezi togs-n-taare. A wilgame tɩ togs nebã sɩdã a Ba wã zugã naaga bũmb nins yĩng a sẽn wa dũniyã zugã. (Zã 18:37) La d segd n tẽegdame tɩ d sẽn gomd to-to wã me tara yõodo. Rẽ wã, d sã n wa gomd a Zeova yell ne nebã, d segd n gomda ne “sũ-bʋgsem la ne waoogr wʋsgo,” la d modg me t’a soabã neẽ tɩ d nand-a lame, la tɩ d pa paoogd bũmb nins a sẽn tẽedã ye. (1 Pɩy. 3:15) Woto, d sẽn yetã pa na n yɩ goam bal ye. Na n sõng-a lame t’a bãng bũmb takɩ, la tõe n kẽe a sũur menga.
4. Wa Yel-bũn 9:9 wã sẽn yetã, wãn to la d no-goamã tõe n sõng d taabã?
4 Kãsem-dãmbã sã n wa yã tɩ tigingã ned la b tog n sagle, b segd n gomame la b ra sĩnd ye. La sẽn na yɩl n da wa paoog a soabã, b segd n baoo wakat sẽn zemse, n tɩ gom ne-a. Tõe tɩ b na n gũume, n wa paam tɩ yɩ bãmb ne a soabã bala. Kãsem-dãmbã maanda b sẽn tõe, tɩ b sã n na n gom fãa, bɩ yɩ goam sẽn pa paoogd ned ye. La b pa na n sĩnd n pa togs Biiblã noyã la a saglsã sẽn tõe n sõng nebã tɩ b maan bũmb fãa ne yamã ye. (Karm-y Yel-bũn 9:9.) Bõe yĩng tɩ sã n wa yaa sõma tɩ d gome, bɩ d segd n tall raood n gom la d ra sĩndi? D lebg n tẽeg Biiblã kibay a yiibu: Pipi kibarã pʋgẽ, rao n da segd n kɩt t’a kamb rems b manesem wẽnga. Kibar a to wã pʋgẽ, pag n da segd n tɩ gom ne rao sẽn da na n wa yɩ rĩma.
5. Yel-bʋg n maane, tɩ maan-kʋʋdb kãsem a Eli ra segd n gom la a ra sĩndi?
5 Maan-kʋʋdb kãsem a Eli ra tara kom-dibli a yiib a sẽn da nong wʋsgo. La kom-kãensã ra tara manesem sẽn pa waoogd a Zeova baa bilfu. Bãmb me ra yaa maan-kʋʋdba, n tʋmd sɛk-roogẽ wã. La b tũnuga ne rẽ n da maand bũmb sẽn yaa wẽng wʋsgo. B ra paoogda maandã b sẽn kõt a Zeova wã, la b yood hal tɩ nebã fãa miẽ. (1 Sãm. 2:12-17, 22) Wa a Moyiiz tõogã sẽn wilgã, a Eli kom-dibli wã ra segda ne kũum. La a Eli gom-b lame bala, n sĩnd n bas-b tɩ b ket n tʋmd sɛk-roogẽ wã. (Tõo. 21:18-21) A sẽn tall manesem ning yel-kãngã pʋgẽ wã yɩɩ a Zeova noog bɩ? Ayo! A yeel-a lame yaa: “Bõe yĩng tɩ fo waoogd f kom-dibli wã n yɩɩd maam?” Rẽ poore, a yeelame tɩ kamb a yiibã fãa na n kii daar-n-yɛnga.—1 Sãm. 2:29, 34.
6. Bõe la a Eli kibarã wilgd tõndo?
6 Bũmb sẽn tar yõod wʋsg la a Eli manesmã wilgd tõndo. D zoa bɩ d zakã ned sã n kɩɩs a Zeova noor tɩ d bãnge, d segd n gomame, n tẽeg a soabã a Zeova noyã. Rẽ poore, d segd n maana d sẽn tõe fãa t’a soabã paam tigingã kãsem-dãmbã sõngre. (Zak 5:14) D pa rat n waoog d zoa bɩ d zakã ned n yɩɩd a Zeova wa a Eli ye. D sã n dat n tɩ wilg ned a kongre, yaa tɩlɛ tɩ d tall raoodo. La d sã n tall raood n tɩ gom ne-a, tõe n baasa neere. A Abigayill kibarã wilgda rẽ. A maana bũmb sẽn yaa toor fasɩ ne a Eli. Bɩ d gom yẽ yell masã.
Bãng goam wakat n bakã wɛɛngẽ, a Abigayill kõo mak-sõngo (Ges-y sull 7-8)d
7. Bõe yĩng t’a Abigayill tɩ gom ne a Davɩɩde?
7 A Abigayill ra yaa ra-kãagr a Naball sẽn da tar pʋtã paga. Rĩm a Sayull sẽn wa n baood a Davɩɩd ne a nebã tɩ b zoetẽ wã, b wa n tɩ zĩnda ne a Naball pe-kɩɩmbã. Wakat kãngã, b kogla a Naball rũmsã tɩ fãadbã pa maan-b bũmb ye. B sẽn sõng a Naball woto wã, a wilgame t’a yaa mi-beoog soab bɩ? Ayo! A Davɩɩd sẽn tʋm a nebã tɩ b tɩ kos a Naball rɩɩb la koomã, a Naball yika a sũuri, n gom-b põaasa. (1 Sãm. 25:5-8, 10-12, 14) Yika a Davɩɩd me sũuri, t’a yãk yam n na n tɩ kʋ a Naball zakã rap fãa. (1 Sãm. 25:13, 22) Bõe n da na n sõng tɩ yel-beed a woto ra tõoge? A Abigayill bãngame tɩ segdame t’a gom la a ra sĩnd ye. A talla raood n tɩ seg a Davɩɩd ne a sodaas 400 sẽn da kẽnd ne kom la sũ-toogã, n na n paam n gom ne a Davɩɩde.
8. Bõe la a Abigayill kibarã wilgd tõndo?
8 A Abigayill sẽn ta a Davɩɩd nengẽ wã, a goma ne raoodo, ne waoogre, la ne manesem sẽn kɩt t’a Davɩɩd sak a sẽn yeelã. Baa ne a Abigayill sẽn da pa tar taalã, a kosa a Davɩɩd sugri. A goma goam sẽn wilgd t’a miime t’a Davɩɩd tara zʋg-sõma wʋsgo. Sẽn paase, a ra teega a Zeova. (1 Sãm. 25:24, 26, 28, 33, 34) Wa a Abigayille, tõnd me sã n wa yã tɩ ned n maand bũmb sẽn tõe n wa kẽes-a yɛl pʋgẽ, d segd n talla raood n gom la d ra sĩnd ye. (Yɩɩn. 141:5) D segd n goma ne waoogre, la segdame me tɩ d gom ne raoodo. D sã n wa tog n sagl neda, n sɩd sagl a soabã ne nonglem, wilgdame tɩ d zoodã yaa hakɩɩka.—Yel. 27:17.
9-10. Kãsem-dãmbã sã n wa sagend neda, bõe la b pa segd n yĩmi?
9 Sẽn yɩɩd fãa, kãsem-dãmbã segd n talla raoodo, tɩ b sã n yã tɩ tigingã ned n dɩk so-wẽng bɩ b gom la b ra sĩnd ye. (Gal. 6:1) La kãsem-dãmbã segd n sika b meng n sak n deeg tɩ bãmb me pa zems zãnga, la tɩ daar ninga, tõe n yɩɩ bãmb la b na n sagle. La b pa basd tɩ rẽ kɩt tɩ b sĩnd n pa wilg ned a kongr ye. (2 Tɩm. 4:2; Tɩt 1:9) B sẽn mi tɩ d sẽn tõe n gomã yaa a Zeova kũunã, b sã n wa sagend neda, b tũnugda ne goamã tõog n wilg a soab bũmb kẽer sõma, la ne sũ-mare. B sẽn nong b tẽed-n-taasã, b pa na n sĩnd n pa gom ye. (Yel. 13:24) La sẽn pak-b n tɩ yɩɩdã yaa b kell n tũ a Zeova noyã la b kogl tigingã ne wẽng buud fãa, t’a Zeova paam waoogre.—Tʋʋ. 20:28.
10 Yaa d sẽn mi n segd n gom la d ra sĩndã yell la d sẽn gomã. La sasa ninga, d sẽn sĩnd n pa gom n são. Bõe n tõe n kɩt tɩ yɩl n sĩnd n pa gomã yaa toogo?
WAKAT BƲG LA D SEGD N SĨNDI?
11. Biiblã sebr ning a Zak sẽn gʋlsã pʋgẽ, a rɩka makr ne bõe, la bõe yĩng tɩ makrã kell n zemse?
11 Tõe n yɩɩ toog ne-d tɩ d tõog d noorã. A Zak sebrã pʋgẽ, a rɩka makr n bilg rẽ sõma! A yeelame: “Ned sã n pa tudgd ne a no-goama, a soab yaa ned sẽn zems zãnga, n tõe n ning a yĩngã tõr salbr me.” (Zak 3:2, 3) B rɩkda salbr n gaag wed-moaag zugu, n tɩ sog ne a noorã. Rẽ, b sã n bao wĩir n loe salbrã, b tõe n kɩtame tɩ wed-moaagã kẽn wa b sẽn datã wall b kɩt t’a yalse. Sẽn zao-a wed-moaagã sã n bas tɩ wĩirã fãage, wed-moaagã tõe n kẽe weoogo, tɩ pogl wed-moaagã wall a soabã. Woto me, d sã n pa tõog d noorã tɩ gomd ning fãage, tõe n waa ne zu-loees ka tɛka. Bɩ d bao n bãng sasa nins d sẽn segd n “tõog d noorã tɩ gomd ra fãag” ye.
12. Yel-bʋg sasa la d segd n “tõog d noorã tɩ gomd ra fãage”?
12 La d tẽed-n-taag sã n mi bũmb ned a to sẽn pa segd n bãnge, d manesem yaa wãna? Wala makre, y sã n seg d tẽed-n-taag sẽn be zĩig b sẽn gɩdg d tũudmã, y yam la y sok-a n ges b sẽn maand to-to n ket n tũud a Zeova beenẽ bɩ? Woto pa wẽng ye. Bala d nonga d tẽed-n-taasã, tɩ yɛl nins sẽn paamd-bã pak-do. D ratame me tɩ d sã n na n pʋʋs n kõ-b bɩ d bãng b zu-loeesã takɩ n togs a Zeova. Baasgo, yell a woto sasa, d segd n “tõoga d noorã tɩ gomd ra fãage,” rat n yeel tɩ n sĩnd la d ra gom ye. D sã n pirs d tẽed-n-taag t’a togs bũmb a sẽn pa segd n togse, pa nonglem ye. Pa wilgd tɩ d nonga sẽn togs-a gomdã, leb n pa wilgd tɩ d nonga d tẽed-n-taas a tãabã me sẽn teeg nin-kãnga, n kɩs sɩd t’a pa na n dɩk yellã n gomã ye. Yaa vẽeneg tɩ b sẽn zoe n be zĩig b sẽn gɩdg d tũudmã, d ned baa ye pa rat n maan bũmb sẽn na n maneg n paas b zu-loeesã ye. La yaa vẽeneg me tɩ d tẽed-n-taas nins sẽn be zĩ-kãensã kõn dat n togs ned a Zeova Kaset rãmb nins sẽn be be wã sẽn maand to-to n moond koɛɛgã, n maand tigissã, la b tʋmd tũudmã tʋʋm a taabã ye.
13. Wa b sẽn wilg Yel-bũn 11:13 pʋgẽ wã, bõe la kãsem-dãmbã segd n maane, la yaa bõe yĩnga?
13 Sẽn yɩɩd fãa, kãsem-dãmbã n segd n tũ Yel-bũn 11:13 saglgã, n da wa rɩk yell n togs ned b sẽn pa segd n togs ye. (Karm-y-yã.) Woto tõeeme n pa nana, sẽn yɩɩd fãa kãsem-soabã sã n kẽe kãadem. Pag ne a sɩd nong n togsda taab b tagsg yɛl wʋsg zugu, b sũur yɛla, la b zu-loeese, tɩ rẽ sõngdẽ tɩ b zems-n-taarã paamd pãnga. La kãsem-soab miime tɩ tigingã ned sã n togs-a ‘yɛl’ a sẽn pa segd n dɩk n gome, pa segd t’a rɩk n togs a pag ye. A sã n dɩk n togse, nebã pa na n le kɩs-a sɩda, sãamda a yʋʋr me. Neb nins fãa b sẽn kõ tigingã tʋʋmã, b kɩs-b-la sɩda. Dẽnd b segd n yɩɩ “sɩd dãmba,” n pa maand kuus-kuus ye. (1 Tɩm. 3:8, Wẽnnaam Sebre, 2014) Woto rat n yeelame tɩ b pa segd n yɩ neb sẽn pa yas b sɩd zugu, wall neb sẽn nong n dɩkd b taab yɛl n gomd ye. Kãsem-soab sẽn nong a pag pa na n zɩlg-a, rat n yeel tɩ n togsd-a yɛl sẽn pa tɩlɛ t’a wʋm ye.
14. Bõe la kãsem-soab pag tõe n maane, n sõng a sɩdã t’a kell n tall yʋ-noogo?
14 Pag tõe n sõnga a sɩd t’a kell n tall yʋ-noog tigingã pʋgẽ. Wãn to? A sã n pa pẽdgd-a bɩ n modgd-a n dat t’a togsd-a neb yɛla. Pag sã n tũud salg-kãngã, a teenda a sɩdã. Leb n wilgdame t’a waoogda neb nins sẽn dɩk b yɛl n togs a sɩdã. La sẽn yɩɩda, a Zeova sũur nooma ne pag sẽn maand woto. Bala sõngdame tɩ laafɩ la zems-n-taar zĩnd tigingã pʋgẽ.—Rom. 14:19.
TÕND NO-GOAMÃ TATA A ZEOVA YAM BƖ, BƖ SÃAMDA A SŨURI?
15. A Zoob zo-rãmb a tãabã goam ta a Zeova yam bɩ? Wilg-y y leoorã võore.
15 Zoob sebrã tõe n sõnga tõnd tɩ d bãng wakat d sẽn segd n gome, la d sẽn na n gom to-to tɩ yɩ sõma. Zu-loees ka tɛk sẽn nams a Zoob hal tɩ sãam a sũur wʋsgã poore, rap a naas n wa n na n bels-a la b sagl-a. B sẽn ta wã, b zĩnd n kaoosame n pa yeel tɩ bũmb ye. La b sẽn wa n na n gomã, a Elifaaz ne a Bildaad la a Zofaar sẽn yeel bũmb ninsã wilga vẽeneg tɩ b sẽn wa n sĩndã, bãmb b tãabã ra pa bʋgsd n na n bao b sẽn tõe n yeel n sõng a Zoob ye. B ra pʋd n tagsda b sẽn na n maan to-to n wilg t’a Zoob maana sẽn pa segde. B goam kẽer yaa sɩda, la bũmb nins b sẽn yeel a Zoob zug la a Zeova zugã fãa la bal yaa ziri, wall goam sẽn pa belsde. B bʋʋ yellã, n dõd a Zoob t’a yaa nin-wẽnga. (Zoob 32:1-3) Bõe la a Zeova maan-yã? A sũur puuga ne rap a tãabã. A yeelame tɩ b sẽn maanã yaa yalemdo, la a yeel me tɩ b kos a Zoob t’a pʋʋs n kõ-ba.—Zoob 42:7-9.
16. A Elifaaz ne a Bildaad la a Zofaar mak-wẽngã tõe n sõnga tõnd tɩ d bãng bõe?
16 A Elifaaz ne a Bildaad la a Zofaar mak-wẽngã sẽn tõe n sõng-d tɩ d bãng bũmb ninsã waoogame. Pipi, pa segd tɩ d kaood d saam-biisã bʋʋd ye. (Mat. 7:1-5) Yell fãa pʋgẽ, d pʋd n tog n kelg-b-la neer n yaool n leoke. Yaa d sã n kelg neer la d na n tõog n wʋm b yɛlã vɩʋʋgo. (1 Pɩy. 3:8) Yiib-n-soaba, d sã n wa na n gome, d segd n maana d sẽn tõe fãa tɩ d sẽn na n yeelã yɩ goam sẽn belsde, la sẽn yaa sɩda. (Efɛ. 4:25) Tãab-n-soaba, tõnd sã n gomd ne taaba, a Zeova kelgda neere.
17. A Eliyu sẽn tall manesem ningã wilgda tõnd bõe?
17 A Eliyu sẽn kĩ ne a Abrahaamã tũu rap a tãabã tɩ b wa a Zoob nengẽ. A maaga a yĩng n kelg a Zoob ne rap a tãabã. Yaa vẽeneg t’a kelga goamã neere, bala a tõog n sagla a Zoob ne nimbãan-zoeere, la a tõog me n pa solg-a sɩdã, tɩ sõng-a t’a rems a tagsgã. (Zoob 33:1, 6, 17) Sẽn da pak a Eliyu n yɩɩd yaa a Zeova paam pẽgre. A ra pa baood n na n pẽg yẽ mengã wall ned a to ye. (Zoob 32:21, 22; 37:23, 24) A Eliyu manesmã wilgda tõnd tɩ wakat ninga, sẽn segd yaa d sĩnd la d kelg bala. (Zak 1:19) Sõngda tõnd tɩ d bãng me tɩ d sã n wa sagend neda, sẽn segd n pak-d yaa a Zeova paam waoogr lakae, pa tõnd ye.
18. Bõe la d tõe n maan n wilg Wẽnnaam tɩ d sũur nooma ne goamã tõog a sẽn kõ-dã?
18 D sã n tũud Biiblã sagls nins sẽn sõngd tõnd tɩ d bãng goam wakat n bakã, la d sẽn tõe n gom to-to tɩ yɩ sõma wã, wilgdame tɩ d miime t’a Zeova sẽn naan ninsaal t’a tõe n gomã yaa bõn-sõngo. Rĩm a Salomo ra yeelame: “Gomd sẽn gom a wakat yaa wa b sẽn dõog sãnem tɩ-biis wanzuri zugu.” (Yel. 25:11) D sã n maagd d yĩng n kelgd d taabã, tɩ d sã n na n gom me bɩ d reng n tagse, d no-goamã tõe n yɩɩ wa sãnem b sẽn dõog tɩ wõnd tɩɩg biisi, n naag wanzuri n yõge. Goam sẽn nafde, t’a kelgr be yamleoog me! Rẽ, d nonga goam tɩ d pa gomd wʋsg me, d goamã na n kengda d taabã raoodo, la kɩt me t’a Zeova sũur noom ne-do. (Yel. 23:15; Efɛ. 4:29) Woto, d wilgda Wẽnnaam tɩ d sũur nooma ne goamã tõog a sẽn kõ-dã. Bũmb kae d sẽn tõe n maan tɩ wilg rẽ n le yɩɩd woto ye!
YƖƖLL 82 ‘Bɩ yãmb vẽenem yãge’
a Wẽnnaam Gomdã tara sagls sẽn tõe n sõng tõnd tɩ d bãng sĩndim wakat la goam wakat n bake. D sã n bãng Biiblã sẽn yet rẽ wɛɛngẽ wã la d tũudẽ, d no-goamã na n tata a Zeova yam, n noogd a sũuri.
b FOT-RÃMBÃ BILGRI: Saam-bi-poak sẽn ges tɩ segdame t’a sagl saam-bi-poak a to.
c FOT-RÃMBÃ BILGRI: Saam-biig sẽn sagend saam-biig a to, yɩlemdã wɛɛngẽ.
d FOT-RÃMBÃ BILGRI: A Abigayill baoo wakat sẽn zemse, n tɩ gom ne a Davɩɩd tɩ yãk nenga.
e FOT-RÃMBÃ BILGRI: Saam-biig ne a pag sẽn sõsd ne b tẽed-d-taase, la b pa rat n togs b sẽn maand to-to n ket n moond koɛɛgã zĩig b sẽn gɩdg d tũudmã.
f FOT-RÃMBÃ BILGRI: Kãsem-soab sẽn gũusdi, n pa rat tɩ ned wʋm tigingã yɛl a sẽn pa segd n wʋm ye.