Kibar ning sẽn gomd a Nowe la Sa-kãsengã yellã sɩd zĩndame bɩ, bɩ yaa soalma?
Biiblã sẽn yete
Sa-kãsengã sɩd zĩndame. Yaa Wẽnnaam n kɩt tɩ Sa-kãsengã ni sẽn na yɩl n sãam nin-wẽnsã. La a kɩtame t’a Nowe ka koom-koglgo, sẽn na yɩl n kogl nin-sõma wã la rũmsã. (Sɩngre 6:11-20) D tõe n tẽeme tɩ Sa-kãsengã sɩd niime, bala b gomda rẽ yell Gʋls-sõamyã sẽn yaa Wẽnnaam n ‘vẽneg tɩ b gʋlsã’ pʋgẽ.—2 Tɩmote 3:16.
Yaa sɩd bɩ, bɩ yaa soalma?
Biiblã wilgame t’a Nowe sɩd yɩɩ ned sẽn sɩd zĩndi, tɩ Sa-kãsengã sɩd niime, la tɩ pa kibay bɩ soalem bal ye.
Neb nins sẽn gʋls Biiblã ra kɩsa sɩd t’a Nowe yɩɩ ned sẽn sɩd zĩndi. Wala makre, Biibl-gʋlsdb a Ɛsdras ne a Luk maana vaeesg kʋdemdã sɛb pʋsẽ n gʋls kibay sẽn yaa kɛpɩ. Dẽnd b sẽn sõdg a Nowe n naag Israyɛll nebã n yeel t’a yɩɩ ned sẽn sɩd zĩndã yaa sɩda. (1 Kibayã 1:4; Luk 3:36) Evãnzil-gʋlsdb a Matiye ne a Luk togsa bũmb a Zeezi sẽn yeel a Nowe la Sa-kãsengã wɛɛngẽ.—Matiye 24:37-39; Luk 17:26, 27.
Sẽn paase, no-rɛɛs a Ezekɩyɛll ne tẽn-tʋmd a Poll sõdga a Nowe n naag neb nins sẽn yaa mak-sõng tẽebã la tɩrlmã wɛɛngẽ wã. (Ezekɩyɛll 14:14, 20; Ebre-rãmbã 11:7) A Nowe sã n da pa zĩndẽ, rẽ yĩnga Biibl-gʋlsdbã ra na n goma a yell n yeel t’a yaa mak-sõng d sẽn segd n tũ sɩda? Vẽenega, a Nowe ne rap la pagb a taab sẽn tall tẽebã yaa mak-sõng d sẽn segd n tũ, bala b yɩɩ neb sẽn sɩd zĩndi.—Ebre-rãmbã 12:1; Zak 5:17.
Biiblã togsa bũmb toor-toor sẽn yaa takɩ Sa-kãsengã wɛɛngẽ. Biiblã kibar ning sẽn gomd Sa-kãsengã yellã pa sɩng ne “wakat n zĩndi,” wa b sẽn sɩngd soalem to-to wã ye. Biiblã togsa Sa-kãsengã sẽn ni yʋʋmd ningã, kiuug ningã la a sẽn sɩng daar ningã, la bũmb ning sẽn maan Sa-kãsengã sasa. (Sɩngre 7:11; 8:4, 13, 14) A leb n togsa koglgã a Nowe sẽn ka wã woglem, a yalem, la a zãntlmã sẽn da yaa to-to. (Sɩngre 6:15) Woto fãa yaa kaset sẽn wilgd tɩ Biiblã sẽn yet bũmb ning Sa-kãsengã wɛɛngẽ wã yaa sɩda, la pa soalem ye.
Bõe yĩng tɩ Sa-kãsengã ni?
Biiblã wilgame tɩ nand tɩ Sa-kãsengã ni, “ninsaal wẽnemã ra yaa wʋsg tẽngã zugu.” (Sɩngre 6:5) A paasame tɩ “tẽngã ra sãama Wẽnnaam nifẽ,” bala tẽngã ra pida ne nen-kɛglem.—Sɩngre 6:11; Ziid 6, 7.
Biiblã yeelame tɩ yaa malɛgs kẽer sẽn bas b zĩigã saasẽ n sig tẽngã zug n dɩgs ninsaalbã kom-pugli n kẽ kãadmã n kɩt tɩ wẽnemã ra lebg wʋsg tẽngã zugã. B ra boonda malɛgsã kamb tɩ Nefilim-dãmba. B ra namsda nebã wʋsgo. (Sɩngre 6:1, 2, 4) Wẽnnaam yãka yam n na n menes nin-wẽnsã tẽngã zugu, tɩ nin-sõma wã vɩɩmd ne laafɩ.—Sɩngre 6:6, 7, 17.
Nebã ra miime tɩ Sa-kãseng n na n ni bɩ?
N-ye. Wẽnnaam togsa a Nowe tɩ Sa-kãseng n na n ni, la t’a ka koom-koglg sẽn na yɩl n koglg a zakã rãmb la rũmsã. (Sɩngre 6:13, 14; 7:1-4) A Nowe keooga nebã tɩ sa-kãseng n na n ni, la b pa kelg-a ye. (2 Pɩyɛɛr 2:5) Biiblã yeelame yaa: “B pa maan gũusgu, hal tɩ Sa-kãsengã wa kãag b fãa n looge.”—Matiye 24:37-39.
Koglgã a Nowe sẽn ka wã ra yaa wãn to?
Koglgã ra yaa wa kees bed-kẽenga, t’a woglmã yaa metr 133, t’a yalmã yaa metr 22, t’a zãntlmã yaa metr 13. B maana koglgã ne raad sẽn yaa sõma, la b bolg a pʋgẽ wã ne a yɩngã ne sũudu. Ra yaa rot a tã sẽn dog taab zugu, n tar ro-pʋse. A ra tara rignoor a kɩrengã, la võor a yĩngrã. Wõnda b ra maana koglgã yĩngrã tẽn-sʋkã tɩ yaa zãntga, tɩ saagã koom zoet n tũud kɩremsã n sigda.—Sɩngre 6:14-16.
Wakat a wãn la a Nowe rɩk n ka koglgã?
Biiblã pa togs koglgã kaabã sẽn kaoos to-to ye. La wõnda kaoosa yʋʋm wʋsgo. A Nowe sẽn wa n paam a pipi biigã t’a tara yʋʋm kobs-nu, la Sa-kãsengã sẽn wa n sɩng niibã t’a tara yʋʋm kobs-yoobe.a—Sɩngre 5:32; 7:6.
Wẽnnaam sẽn wa n yeel a Nowe t’a ka koom-koglgã t’a kom-dibli a tãabã fãa lebga kãsemba, n da kẽ kãadem. Woto ra tõe n dɩka yʋʋm pis-nu bɩ pis-yoobe. (Sɩngre 6:14, 18) D sã n tik rẽ n sõde, d tõe n yeelame tɩ kaoosa yʋʋm pis-naas bɩ yʋʋm pis-nu t’a Nowe yaool n ka koglgã n sa.
a Y sã n dat n bãng n paas nebã sẽn da vɩ n kaoosd to-to a Nowe wakatẽ wã, bɩ y karem sõsg ning gom-zug sẽn yaa “Vivait-on si longtemps à l’époque biblique ?” Bee yʋʋmd 2010 yʋʋm-sar kiuugã pipi daar Gũusg Gasgã pʋgẽ.