-
Zemsame tɩ ned maan neer vʋʋsg daar bɩ?A Zeezi yaa sore, la sɩda, la vɩɩm
-
-
SAK 29
Zemsame tɩ ned maan neer vʋʋsg daar bɩ?
A ZEEZI MOONA KOƐƐGÃ ZƲƲDE
A SÃOOGA RAO SẼN DA GÃE BÃK NOORE
A Zeezi moona koɛɛgã wʋsg Galɩle soolmẽ wã, la a maan yel-soalma. Baa ne rẽ, a ra miime t’a koe-moonegã pa na n tek Galɩle bal ye. A yeela woto: “Yaa tɩlɛ tɩ mam moon Wẽnnaam soolem koe-noogã tẽms a taabã me.” Rẽ n so t’a kẽng “Zʋʋde karen-dotã pʋsẽ” me n tɩ moone. (Luk 4:43, 44, MN) Woto kell n zemsame, bala tog n da yaa tʋʋlg bɩ tʋʋl-nif kiuugu, tɩ b na n kẽng Zeruzalɛm ka la bilf n tɩ maan kibsa.
Evãnzill dãmbã pʋgẽ, b gomda a Zeezi sẽn moon koɛɛgã Galɩle soolmẽ wã yell n yɩɩd a sẽn moon Zʋʋde wã. Zʋʋde neb wʋsg pa sak a Zeezi koɛɛgã ye. Baa ne rẽ, a kell n moona ne yẽesem la a maan nebã neer a sẽn kẽngẽ fãa.
Pa yã n kaoos la a Zeezi rɩk sor n debd Zeruzalɛm sẽn yaa Zʋʋde na-tẽngã, n na n tɩ maan yʋʋmd 31 Pakã. Bãk n da pẽ zĩig ning b sẽn boond tɩ piisã rignoorã, tɩ nebã ra wae n yaa wʋsg be. B ra boonda bãkã tɩ Betɛsda. Bãad-rãmb wʋsgo, n paas zoens la koms-rãmb a taab ra wata beenẽ. Bõe yĩnga? Bala nebã ra tagsdame tɩ koomã sã n wa rãmbdẽ tɩ bãad paam n kẽ, a paamda laafɩ.
A Zeezi yãa rao a ye sẽn gãe bãkã noore. Raoã ra bẽeda hal na maan yʋʋm 38. Ra yaa vʋʋsg daare. A Zeezi sok-a lame yaa: “Fo rat n paama laafɩ bɩ?” Bãadã leokame: “Zu-soaba, mam ka tar ned sẽn na n kẽes maam bãkẽ wã koomã lengr wakat ye. La mam sã n dabd be, ned n dengd maam n lʋɩ be.”—Zã 5:6, 7.
A Zeezi le goma ne raoã, la a gomdã tog n linga raoã ne neb nins fãa sẽn wʋmã. A yeel-a lame yaa: “Yik n dɩk f gãagã n kẽne.” (Zã 5:8) Zĩig pʋgẽ raoã bãagã sãoogame, t’a sɩd yik n dɩk a gãagã n sɩng kẽna.
Zʋɩf-rãmbã ra tog n maana sũ-noogo, raoã sẽn paam a mengã. La b ninga raoã taale, n yeele: “Yaa vʋʋsg daare, fo ka tar noor tɩ tʋk f gãagã ye.” La raoã leok-b-la woto: “Ned ning sẽn kõ-a maam laafɩ wã yeela maam tɩ m rɩk m gãagã n kẽne.” (Zã 5:10, 11) Ne zʋɩf-kãensã, pa segd tɩ ned maag bãad vʋʋsg raar ye.
B soka raoã yaa: “Ãnda soab n yeel foom tɩ f rɩk f gãagã n kẽna?” Bõe yĩng tɩ b sok-a woto? Bala a Zeezi ra kẽe nebã sʋk tɩ b pa ne-a, tɩ raoã me ra pa mi a Zeezi yʋʋr ye. (Zã 5:12, 13) La raoã na n le sega a Zeezi. Sɩd me, a wa n yã-a-la wẽnd-doogẽ wã, n bãng tɩ yaa yẽ n sãoog-a, la a bãng a yʋʋrã.
Raoã tɩ yãa zʋɩf-rãmb nins sẽn da sok-a tɩ ãnd n sãoog-a wã, n yeel-b tɩ yaa a Zeezi. Zʋɩf-rãmbã sẽn wʋm rẽ, b kẽnga a Zeezi nengẽ. Pa sẽn na n sok n bãng a sẽn paam tõog zĩig ning n maand yel-soalmã ye. B sẽn da rat yaa b paam n ning-a taale, a sẽn sãoog raoã vʋʋsg daarã yĩnga. B pʋd n sɩng-a-la rõdga.
-
-
A Zeezi yaa Wẽnnaam BiigaA Zeezi yaa sore, la sɩda, la vɩɩm
-
-
SAK 30
A Zeezi yaa Wẽnnaam Biiga
A ZEEZI BA YAA WẼNNAAM
KŨUM VƲƲGR WAKAT N WATE
Zʋɩf-rãmb kẽer sẽn yeel t’a Zeezi sẽn maag raoã vʋʋsg daarã pa segdã, a leok-b lame yaa: “M ba tʋmda hal tɩ ta moasã. Mam me tʋmdame.”—Zã 5:17.
A Zeezi sẽn maan bũmb ningã pa kɩɩsd vʋʋsg raarã noor Wẽnnaam sẽn kõ wã ye. A sẽn moond koɛɛgã la a sãoogd bãad-rãmbã yaa tʋʋm-neere, rẽ me yaa a Ba wã togs-n-taar la a rɩkda. Dẽnd a Zeezi me maanda tʋʋm-neer daar fãa. A sẽn leok a rõatbã woto wã maneg n puuga b sũyã, tɩ b baood-a n na n kʋ. Bõe yĩng t’a leoorã maneg n puug b sũyã?
B sũyã ra zoe n puudame, b sẽn tagsd t’a Zeezi sẽn sãoogd neb vʋʋsg daarã, a kɩɩsda tõodã Wẽnnaam sẽn kõ wã yĩngã. La a sẽn yeel tɩ yẽ yaa Wẽnnaam Biigã n maneg n puug b sũyã. Sã n yaa ne bãmba, a sẽn yeel woto wã yaa wẽn-tʋʋsgo, bala yaa wa yẽ ne Wẽnnaam zema taaba. La a Zeezi ka zoe rabeem ye. A tolg n wilg-b lame tɩ yẽ ne a Ba wã nonga taaba. A yeel-b lame yaa: “Ba wã nonga Bi-riblã, n wilgd-a bũmb nins fãa b sẽn maandã.”—Zã 5:20.
Ba wã n yaa vɩɩmã kõata. A wilga rẽ pĩnd wẽndẽ, a sẽn kõ neb tõog tɩ b vʋʋg kũumã. A Zeezi paasame: “A wa ba wã sẽn vʋʋgd kũum, n kɩtdẽ tɩ b leb n vɩ wã, woto me, Bi-riblã kɩtdame tɩ bãmb sẽn dat t’a soab vɩɩmdã vɩɩmde.” (Zã 5:21) A gom-kãensã sɩd kengda raoodo, tɩ d tõe n tẽ manegre. Wẽnnaam nifẽ, neb n yaa wa b kiime, b sẽn ka mi yẽ wã yĩnga. La masã menga, Biigã sõngd-b lame tɩ b bãng Wẽnnaam, tɩ yaa wa a sẽn vʋʋg-ba. A Zeezi yeelame: “Ned ning fãa sẽn kelgd mam goamã, la a tẽed sẽn tʋm-a maamã a tara vɩɩm sẽn kõn sa. B ka na n sɩbg-a ye. A yii kũumẽ n kẽ vɩɩmẽ.”—Zã 5:24.
A Zeezi ra nan pa vʋʋg ned ye. La a sẽn na n togs a rõatbã bũmb ningã wilgdame t’a na n wa vʋʋga kũum. A yeelame tɩ “wakat n wat tɩ neb nins fãa sẽn be yaadẽ na n wʋm bãmb koɛɛga,” n yi.—Zã 5:28.
Yaa sɩd t’a Zeezi sẽn na n tʋm tʋʋmd ningã yaa kãsenga, la a wilga vẽeneg t’a ka zem Wẽnnaam ye. A yeelame: “Mam ka tõe n maan baa fɩ m toor ye. . . . Mam ka baood tɩ maan m daab ye, la yaa sẽn tʋm-a maamã raabo.” (Zã 5:30) A Zeezi wilga tʋʋmd a sẽn tar n na n tʋm Wẽnnaam daabã pidsg yĩnga. A ra nan pa togs rẽ nebã sʋk ye. Pa a Zeezi gom-kãensã bal n kõt a rõatbã kaset t’a sẽn yetã yaa sɩd ye. A tẽeg-b-la woto: “Yãmb tʋma koe-toagsedb a Zã [a Zãmbatiis] nengẽ, la a Zã kɩsa sɩdã kaseto.”—Zã 5:33.
A Zeezi rõatbã tog n wʋma bũmb ning a Zã sẽn togs zʋɩf tũudmã taoor dãmb na maan yʋʋm a yiib woto wã. A ra yeelame tɩ ned n na n pʋgl yẽ, la tɩ yaa yẽ soabã n yaa “Wẽnnaam no-rɛɛsã,” la “Kirisã.” (Zã 1:20-25) A Zeezi tẽeg-b lame tɩ bãmb mensã ra sak n deegame tɩ yaa Wẽnnaam n tʋm a Zã b sẽn pag roog masã wã. A yeel-b lame yaa: “Yãmb tʋlgame n maan sũ-noog wakat bilf bal yẽnda vẽenemẽ wã.” (Zã 5:35) La kaset ning a Zeezi sẽn kõtã yɩɩda a Zãmbatiis rẽndã.
Raoã sãoogrã, la a Zeezi yel-soalem a taabã zoe n kõta kaseto. A Zeezi yeelame: “Tʋʋm-kãens meng mam sẽn maandã n kɩt mam kaseto, n wilgdẽ tɩ m ba n tʋm maam.” A paasame: “M ba sẽn tʋm maamã, bãmb meng kɩsa mam kaseto.” (Zã 5:36, 37) Wala makre, a Zeezi lisgã sasa, Wẽnnaam kõ-a-la kaseto.—Matye 3:17.
Dẽnd a Zeezi rõatbã sẽn kɩɩsd tɩ pa Wẽnnaam n tʋm-a wã, b ka bʋʋm ye. No-rɛɛsdbã sɛbã bãmb mensã sẽn yet tɩ b miime wã kõta a Zeezi kaseto. A Zeezi baasa a goamã n yeel woto: “Yãmb sã n dag n tẽedẽ a Moyiisi, yãmb dag n na tẽ maam, bala, a gʋlsame n gom mam yelle. La yãmb sã n ka tẽed bũmb nins a sẽn gʋlsã, yãmb na n tẽe mam goamã wãn-wãna?”—Zã 5:46, 47.
-
-
B tẽga kood vʋʋsg daar n wãbeA Zeezi yaa sore, la sɩda, la vɩɩm
-
-
SAK 31
B tẽga kood vʋʋsg daar n wãbe
MATYE 12:1-8 MARK 2:23-28 LUK 6:1-5
KAREN-BIISÃ TẼGA KOOD VƲƲSG DAAR N WÃBE
A ZEEZI YAA “VƲƲSG DAARÃ ZU-SOABA”
A Zeezi ne a karen-biisã rɩka sor masã n dabd Galɩle. Yaa koodã bɩʋʋng wakate. Komã ra tara karen-biisã, tɩ b kao kood n tẽg n wãbe. Fariizẽ-dãmbã yãa b sẽn maanã. Yaool n yaa vʋʋsg daare.
Tẽeg-y tɩ sẽn nan pa kaoose, Zeruzalɛm zʋɩf-rãmb kẽer rõda a Zeezi t’a kɩɩsda vʋʋsg daarã noore, n da rat n kʋ-a. So-kãngã wã, yaa Fariizẽ-dãmbã n ningd-a taale, b sẽn yã a karen-biisã sẽn maand bũmb ningã. B yeela a Zeezi woto: “Ges-y-yã! Yãmb karen-biisã maanda bũmb sẽn ka zems tɩ maan vʋʋsg daar ye.”—Matye 12:2.
Fariizẽ-dãmbã tagsdame tɩ ned sã n kao kood n tẽg n wãbe, yaa wa a sẽn kẽeb n pãb n wʋke. (Yikri 34:21) B sẽn zẽn bũmb fãa tɩ baa yel-bõonesã maaneg lebg wa tʋʋmã, vʋʋsg daarã noor tũub lebga toogo. Vʋʋsg daarã yaool n da yaa sẽn na yɩl tɩ nin-buiidã vʋʋse, n maan sũ-noog la b paam n bɩɩs b tẽebã. A Zeezi wilga Fariizẽ-dãmbã tɩ b tagsgã pa zems ye. A rɩka makr a yiibu, n na n sõng-b tɩ b bãng tɩ pa woto la Wẽnnaam rat tɩ nebã tũ vʋʋsg daarã noor ye.
Pipi makrã pʋgẽ, a Zeezi goma a Davɩɩd ne a nebã yelle. Daar a ye, kom n yõk-ba, tɩ b kẽ sɛk-roogẽ wã n deeg burã b sẽn da kõ Wẽnnaamã n wãbe. Yaa bur b sẽn da rʋʋg a Zeova taoore, n wa wʋk n ledg ne bur-tʋʋlga. La yaa maan-kʋʋdbã bal n da tar sor n na n wãb burã b sẽn wʋkã. Baasgo, Wẽnnaam pa ning a Davɩɩd ne a nebã taal ye.—Maan-kʋʋre 24:5-9; 1 Sãmwɛll 21:2-7.
Makr a yiib-n-soabã pʋgẽ, a Zeezi yeelame: “Yãmb ka karem tõogã pʋgẽ tɩ vʋʋsg daare, maan-kʋʋdbã sẽn be wẽnd doogẽ wã kɩɩsda vʋʋsg daar tõog tɩ ka beegr b yĩng la?” A ra rat n yeelame bal tɩ baa vʋʋsg daarã, maan-kʋʋdbã tʋmda wẽnd-doogẽ wã, n kʋʋd rũmsã n maand maando, la b tʋmd tʋʋm a taaba. Rẽ poore, a Zeezi yeel-b lame yaa: “Mam yaool n yeta yãmb tɩ sẽn yɩɩd wẽnd doogã n be ka.”—Matye 12:5, 6; Sõdbo 28:9.
A Zeezi leb n togs-b-la bũmb sẽn be no-rɛɛsdbã sɛbã pʋgẽ. A yeelame: “Yãmb sã n dag n bãngẽ gomd ning sẽn yet-a tɩ: ‘Mam data nimbãan-zoeer la ka maoongã’ võore, yãmb dag n ka na n ning neb sẽn ka tar yell taal ye.” Sẽn na n baase, a yeela woto: “Ninsaal Bi-riblã yaa vʋʋsg daarã Zu-soaba.” A yeela woto, a sẽn mi tɩ yẽ n na n wa yɩ Rĩungã Rĩm n dɩ naam yʋʋm tusr tɩ laafɩ zĩndã.—Matye 12:7, 8; Ooze 6:6.
Hal sẽn kaoose, ãdem-biisã bee a Sʋɩtãan nugẽ, t’a namsd-b wa a yembse, tɩ wẽnemã la zabã tar kengr bala. Kirisã naamã sasa, na n yɩɩ toor fasɩ! Bala, wakat kãng na n yɩɩ vʋʋsg hakɩɩka. D na n paama d mens zãng-zãnga. D gũuda rẽ ne yãgbo!
-
-
Bõe la ned tar sor n na n maan vʋʋsg daare?A Zeezi yaa sore, la sɩda, la vɩɩm
-
-
SAK 32
Bõe la ned tar sor n na n maan vʋʋsg daare?
MATYE 12:9-14 MARK 3:1-6 LUK 6:6-11
A ZEEZI SÃOOGA RAO NUG SẼN KI
Vʋʋsg daar a to yɛsa, a Zeezi kẽnga zʋɩf-rãmbã karen-doogẽ. Wõnda yaa Galɩle soolmẽ wã. A yãa rao a ye, la a rɩtg nugã ra kiime. (Luk 6:6) Tõogã karen-saam-dãmb ne Fariizẽ-dãmbã ra gũusdame n get a Zeezi sẽn na n maanega. Bũmb la b sok a Zeezi, tɩ wilgd tɩ b ra tara yam-wẽnga. B sokame yaa: “Noor beeme tɩ maag bãad vʋʋsg daar bɩ?”—Matye 12:10.
Zʋɩf-rãmbã tũudum taoor dãmb ra getame tɩ sã n pa yõor yelle, f sã n sãoog ned vʋʋsg daare, yaa yel-wẽnde. Wala makre, ned karg bɩ a nug sã n kaoog tɩ b sẽbge, bɩ a sã n dãmb tɩ b wob-a vʋʋsg daare, b kɩɩsa tõogã, bala pa yell sẽn tõe n tũ ne a yõor ye. Yaa vẽeneg tɩ tõogã karen-saam-dãmb ne Fariizẽ-dãmbã sẽn sokd a Zeezi woto wã pa b sẽn zoet raoã nimbãaneg ye. B sẽn baood yaa b paam n dõd a Zeezi.
La a Zeezi ra miime tɩ b tara yam-wẽnga. A ra miime tɩ baa tõogã sã n wilgame tɩ ned pa segd n tʋm vʋʋsg daare, tũudmã taoor dãmb tolg n zẽna yɛlã. (Yikri 20:8-10) B ra zoe n ning-a-la taale, a sẽn maan neer vʋʋsg daar yĩnga. La bũmb la a Zeezi na n maan b nifẽ, tɩ tolg n puk b wẽnemã. A yeela rao ning nug sẽn ki wã yaa: “Yik n yaas sʋk ka!”—Mark 3:3.
Rẽ poore, a Zeezi wẽnemd n teesa tõogã karen-saam-dãmb ne Fariizẽ-dãmbã, n sok-b yaa: “Ãnda n be yãmb sʋkã sẽn na n tar peosg a yembr tãa t’a lʋɩ bokẽ vʋʋsg daare, t’a ka tɩ tak-a n yiisi?” (Matye 12:11) Peosg yaa ligdi. Rẽ n so tɩ b pa na n sak n bas b peosg bokẽ n gũ vẽkembeoogo, t’a wa ki tɩ yɩ bõn ye. Biiblã yetame meng tɩ “nin-tɩrg geta a rũms yell neere.”—Yel-bũnã 12:10.
Sẽn na yɩl tɩ b wʋm makrã võore, a Zeezi paasa woto: “Ninsaal yõod sẽn yɩɩd peosg zĩig ka zãra? Dẽ, noor beeme tɩ maan neer vʋʋsg daare.” (Matye 12:12) Lebga vẽeneg t’a Zeezi sã n maag raoã, a pa kɩɩsd vʋʋsg daarã noor ye. A Zeezi sẽn yeelã fãa yaa vẽenese, n wilgdẽ t’a kʋmda raoã. Woto kɩtame tɩ tũudmã taoor dãmb pa le tar b sẽn na n yeel ye. B kong n sĩndame.
B tagsgã sẽn yaa wẽng wʋsgã yĩnga, a Zeezi sũurã puugame, t’a wẽnemd n ges b fãa ne sũ-sãanga, la a yeel raoã yaa: “Tẽeg f nugã.” (Matye 12:13) Raoã sẽn sɩd tẽeg a nugã, a nugã vʋʋgame. Raoã yẽ sũur yɩɩ noog wʋsgo. La sẽn baood-b bũmb n na n dõd a Zeezi wã manesem yɩɩ wãna?
Raoã nug sẽn vʋʋgã, Fariizẽ-dãmbã pa maan sũ-noog ye. B pʋd n yiime n “yẽs ne a Erood poorẽ dãmba tao-tao n bao b sẽn na n maan to-to n menes a Zeezi.” (Mark 3:6) Tũudum sull ning b sẽn boond tɩ Saduusẽ-dãmbã ra naaga a Erood poorẽ dãmbã. Saduusẽ-dãmbã ne Fariizẽ-dãmbã ra pa zemsd taab ye. La rẽ tɛka, b zemsa taab noor a ye, n na n zab ne a Zeezi.
-