Wilg-y tɩ y ratame t’a Zeova sõng-y tɩ y kãadmã yɩ sõma

1, 2. a) Bõe n kɩt tɩ Israyɛll neb tus pisi la a naas pa kẽ kãabg tẽngã pʋgẽ? b) Bõe yĩng tɩ b kibarã tar yõod ne tõndo?

SẼN wa n ket bilf tɩ Israyɛll nebã kẽ kãabg tẽngã pʋgẽ wã, b rap wʋsg n ‘maan yoob ne Moaab pagbã.’ Rẽ kɩtame t’a Zeova kʋ bãmb tus pisi la a naase. Yãmb we n mams n gese! B gũu yʋʋm wʋsg n na n kẽ kãabg tẽngã pʋgẽ, tɩ ra ket bilf bal tɩ b kẽ. La b sẽn bas tɩ tʋls-wẽns kẽ-b tɩ b yo wã, b konga keoorã.—Sõd. 25:1-5, 9.

² Bũmb ning sẽn paam-bã yɩɩ yel-beedo, tɩ b gʋls rẽ “tõnd saglg yĩnga, tõnd sẽn be dũniyã sɛɛb wakatã yĩnga.” (1 Kor. 10:6-11) D bee dũniyã ‘yaoolem wakatã’ baasgẽ, tɩ ket bilf bal tɩ d kẽ dũni-paalgã pʋgẽ. (2 Tɩm. 3:1; 2 Pɩɛ. 3:13) Zu-bʋko, a Zeova Kaset rãmb kẽer maana yaal-yaal ne a Zeova noyã tũubu, n lʋɩ yoob pʋgẽ. B sẽn maan woto wã kɩtame tɩ b namsdẽ. La b sã n pa tek yam, b na n konga vɩɩm sẽn ka sɛtã menga.

3. Bõe yĩng tɩ sẽn kẽ-b kãadmã segd n bao t’a Zeova wilg-b sor la a kogl-ba? (Ges-y fotã sẽn be yĩngrã.)

³ Rũndã-rũndã, yoobã piuuga zĩig zãnga. Rẽ n so tɩ neb sẽn kẽ kãadem sã n dat tɩ b kãadmã yɩ sõma, b segd n baoome t’a Zeova wilg-b sor la a kogl-ba. (Karm-y Yɩɩl Sõamyã 127:1.) Sõs-kãngã na n wilga bũmb toor-toor pag ne a sɩd sẽn tõe n maan tɩ b kãadmã yɩ sõma. B segd n kogla b sũyã, n paasd bãmb ne Wẽnnaam zoodã pãnga, n yeelg nin-paalgã, n sõsd ne taab sõma, tɩ b ned kam fãa kõt a to wã a rẽnd lagengã wɛɛngẽ me.

KOGL-Y Y SŨURÃ

4. Sɩngda wãn tɩ kiris-ned wa lʋɩ yoob pʋgẽ?

⁴ Sɩngda wãn tɩ kiris-ned wa lʋɩ yoob pʋgẽ? Naoor wʋsgo, sɩngda ne gesgo. A Zezi yeela woto: “Ned ning fãa sẽn get pag ne datem-wẽnga, a maana yoob ne yẽnda a sũur pʋgẽ.” (Mat. 5:27, 28; 2 Pɩɛ. 2:14) Kiris-neb nins sẽn yo wã wʋsg sɩnga ne fot-rãmb sẽn wilgd yoob yɛl gesgo, sɛb sẽn gomd yoob yɛl karengo, wall b get rẽ ẽntɛrnetã pʋgẽ. Kẽer gesa yoob yɛl filim-dãmb pʋsẽ, teyatr-dãmb la televiziõ wã pʋgẽ. La sãnda tɩ gesa pagb sẽn saood sao-yoodo, wall b kẽng boat de nui rãmb pʋsẽ wall zĩis sẽn wõnd woto pʋsẽ.

5. Bõe yĩng tɩ d segd n kogl d sũurã?

⁵ Pʋg-sɩdb kẽer sẽn lʋɩ yoob pʋgẽ wã yaa b sẽn tɩ bao pag a to zoodã yĩnga. Pagb sãnda me baoo rao a to zoodo. D sẽn vɩ ne neb sẽn pa yõk-m-meng rãmb la b nong yoobã, d sũurã sẽn yaa wẽng wʋsgã tõe n belg-d lame tɩ d yam wa kẽ ned sẽn pa d sɩd wall d paga. (Karm-y Zeremi 17:9, 10.) A Zezi yeela woto: “Tags-wẽnse, la nin-kʋʋbo, la yoob buud fãa, la wagdem ne ziri, la kãnegr yita sũur pʋgẽ.”—Mat. 15:19.

6, 7. a) Tʋls-wẽns sã n kẽ neb sũyẽ, tõe n kɩtame tɩ b maan bõe? b) Bõe la d tõe n maan n da wa beeg a Zeova?

⁶ Neb a yiib yam sã n kẽ taaba, tʋls-wẽnsã sẽn kẽ b sũyẽ wã tõe n kɩtame tɩ b togsd taab goam b sẽn da segd n togs b pag wall b sɩd bala. Pa na n yã n kaoos la b sɩng n maand sɩlem sẽn na yɩl n be ne taab ye. B na n wae n segda taaba, la b pademdẽ, n yetẽ tɩ b sega taab woto bala. B yamã na n maneg n kẽe taaba, tɩ lebg toog ne-b tɩ b ra maan sẽn pa segde. Baa b sẽn mi tɩ b zoodã na n kɩtame tɩ b maan sẽn yaa wẽngã, lebgda toog tɩ b sãam zoodã.—Yel. 7:21, 22.

⁷ B wat n yĩma a Zeova noyã fasɩ, tɩ tʋls-wẽnsã paam pãnga, tɩ b sẽn da sõsd ne taabã lebg gãd taab nusi, mogs taab la salem taaba. Bõn-kãens yaool n yaa ne f pag wall ne f sɩd bal la f segd n maane. B basame tɩ b ‘wẽngã ratem mak bãmba, n bẽd-ba.’ La b wẽngã ratem sẽn wa n paam pãngã, a tõog-b lame tɩ b yo. (Zak 1:14, 15) Sẽn sãamd sũurã meng yaa tɩ b ra tõe n gila yel-kãngã. B ned kam fãa sã n da tẽeg a Zeova yelle, b na n nanda kãadmã. Rẽ ra na n sõng-b lame tɩ b pa beeg a Zeova ye. La wãn to la neb sẽn kẽ kãadem tõe n wilg tɩ b tẽegda a Zeova yelle?

PAASD-Y YÃMB NE WẼNNAAM ZOODÃ PÃNGA

8. D sã n yaa a Zeova zoa, wãn to la tõe n sõng-d tɩ d ra wa yo?

⁸ Karm-y Yɩɩl Sõamyã 97:10. D sã n yaa a Zeova zoa, tõe n sõng-d lame tɩ d ra wa lʋɩ yoob pʋgẽ ye. D sã n bãngd a Zeova sẽn yaa Wẽnnaam ning buudã n paasdẽ, d na n modg n yɩ a ‘togs-n-taas wa kom-nongdse, la d kẽn ne nonglem.’ Rẽ na n sõng-d lame tɩ d tõog n gil “yoob ne dẽgd fãa.” (Ef. 5:1-4) Pagb la rap nins sẽn mi tɩ ‘Wẽnnaam na n kaoo raglem dãmbã ne nin-yoaadbã bʋʋdã’ modgdame n pa zãmbd taab ye.—Heb. 13:4.

9. a) Bõe n sõng a Zozɛf t’a pa yo? b) Yam bʋg la d tõe n dɩk a Zozɛf kibarã pʋgẽ?

⁹ A Zeova Kaset rãmb kẽer wae n sõsda wʋsg ne b tʋmd-n-taas tʋʋmã sigb poore, tɩ kɩt tɩ b maand yaal-yaal ne a Zeova noyã tũubu. Baa tʋʋmã sasa menga, sãnda paama makre. A buud paama bi-bɩɩg yʋʋr sẽn boond t’a Zozɛfe. A tʋʋmdã taoor soab pag ra rat-a lame, n maand a sẽn tõe daar fãa sẽn na yɩl t’a Zozɛf kẽ ne-a. Daar a ye, a tolg n “gãda a Zozɛf fuug n yeel a Zozɛf t’a gãand-a.” La a zãgsame, n zoe n yi. Bõe n sõng a Zozɛf t’a kell n sak Wẽnnaam? A ra pa tol n dat n maan bũmb sẽn na n sãam yẽ ne Wẽnnaam zoodã ye. A Zozɛf sẽn pa sak pagã kɩtame t’a tʋʋmã sãame, tɩ b yõk-a n sui roog me. La a Zeova wa n ning-a-la barka. (Sɩng. 39:1-12; 41:38-43) Rẽnd yaa d tʋʋmd zĩigẽ tɩ yaa zĩig a to me, d segd n gũusame tɩ d yam ra wa kẽ ned sẽn pa d pag wall d sɩd ye.

YEELG-Y NIN-PAALGÃ

10. Pag ne a sɩd sã n yeelg nin-paalgã, wãn to la na n sõng-b tɩ b ra yo?

¹⁰ Pag ne a sɩd sã n yeelg nin-paalgã ‘Wẽnnaam sẽn naan wa a wẽnegã,’ n kẽnd ne ‘tɩrlem la pʋ-peelem sẽn wat ne sɩdã,’ tõe n sõng-b lame tɩ b ra yo ye. (Ef. 4:24) D sã n yeelg nin-paalgã, d na n ‘kɩɩsa d yĩngã ratem’ n tõog n gil ‘yoobo, la rẽgdo, la wẽng ratem, la tags-wẽnse, la zoe-bõne.’ (Karm-y Kolos rãmb 3:5, 6.) ‘Kɩɩs yĩngã ratmã’ rat n yeelame tɩ d segd n modga wʋsg tɩ yoobã tʋlsem ra wa kẽ-d ye. D na n gũusame n da wa maan bũmb sẽn na n kɩt tɩ d yamã kẽ ned sẽn pa d paga, wall d sɩd ye. (Zoob 31:1) D sẽn tũud a Zeova noyã na n kɩtame tɩ d ‘kisg sẽn yaa wẽnga, la d gãd sẽn yaa sõma kãn-kãe.’—Rom 12:2, 9.

11. Pag ne a sɩd sã n yeelg nin-paalgã, wãn to la na n sõng tɩ b kãadmã yɩ sõma?

¹¹ D sã n yeelg nin-paalgã, d na n dɩkda a Zeova togs-n-taare. (Kol. 3:10) Pag ne a sɩd sã n dat tɩ b kãadem yɩ sõma, b segd n ‘paasa nimbãan-zoeer wʋsgo, la neerlem ne sik-m-menga, la sũ-bʋgsem ne sũ-mare.’ Rẽ la a Zeova na n ning-b barka. (Kol. 3:12) Sẽn paase, b sã n bas tɩ Kirist laafɩ wã ‘soog b sũyã,’ b zĩid-n-taarã na n maneg n yɩɩ noogo. (Kol. 3:15) Neb sẽn kẽ kãadem sã n ‘nong taab wʋsgo,’ sɩd nafd-b lame. Na n kɩtame tɩ b ‘waoogd taaba.’—Rom 12:10.

12. Ne yãmba, zʋg-sõma bʋs n tar yõod kãadem pʋgẽ?

¹² B kosa a Sid ne a pag a Sonia tɩ b wilg zʋg-sõma nins bãmb sẽn bɩɩs tɩ sõng-b tɩ b kãadmã yaa sõma wã, t’a Sid yeel woto: “Wakat fãa, d maood n bɩɩsda nonglem. D mikame tɩ bʋgsmã me tara yõod wʋsgo.” A pagã wilgame t’a sɩdã bee bʋʋm, la a paas woto: “Maan-neer me tara yõodo. Sẽn paase, d modgd n bɩɩsda sik-m-menga, baa rẽ sẽn mi n pa nana wã.”

SÕSD-Y NE TAAB SÕMA

13. Sẽn na yɩl tɩ kãadem yɩ sõma, bõe n yaa tɩlae, la bõe yĩnga?

¹³ Bũmb a to sẽn tõe n sõng tɩ kãadem yɩ sõma yaa neb a yiibã sẽn na n gomd ne taab ne bʋgsem. Zu-bʋko, sẽn kẽ-b kãadmã kẽer sã n na n gom ne taaba, b pa maand rẽ ne waoogr ye. La sã n yaool n yaa ned b sẽn pa mi la b na n gom ne, b wilgdame tɩ b nand-a lame. Pag ne a sɩd sã n pa bas “sũ-toog ne kisgri, la sũ-yikri, la no-koɛɛma, la kãnegre,” b sãamda b kãadmã. (Ef. 4:31) B sã n sãbsd tãab la b gomd n sãamd taab sũy me, pa manegd b kãadmã ye. Rẽ n so tɩ b segd n sõsd ne taab ne bʋgsem, n paasd b zems-n-taarã pãnga.—Ef. 4:32.

14. Bõe la sẽn kẽ-b kãadmã pa segd n maandẽ?

¹⁴ Biiblã yeelame tɩ ‘sĩndg wakat beeme.’ (Koɛ. 3:7) La woto pa rat n yeel tɩ d tõe n yãka wakat n pa le gomd ne d pagã wall ne d sɩdã ye. Neb sẽn kẽ kãadem sã n dat tɩ b kãadmã yɩ sõma, yaa tɩlae tɩ b sõsd ne taaba. Pag a ye sẽn be Alemayn yeelame tɩ wakat ninga, “f sã n sĩnd n pa gomda, tõe n sãama f to wã sũuri.” La a paasame: “Yaa sɩd tɩ pa wakat fãa la yaa nana tɩ f tõog f meng sũ-yikr sasa ye. La f sã n gom ne sũ-yikri, pa sõma ye. Bala, f tõe n wa yeela gomd wall f maan bũmb tɩ sãam f to wã sũuri, tɩ yɛlã maneg n zẽne.” Pag ne a sɩd sã n wae n tãsd taaba, b pa na n tõogd n welgd b zu-loeesã ye. B sã n wae n mukd ne taab me, na n yɩɩ woto. La b sã n yɩt tao-tao n welgd b mo-yõsã, n pa basdẽ tɩ lebgd zaba, b kãadmã pãng na n paasdame.

15. Bõe yĩng tɩ neb sẽn kẽ kãadem segd n sõsd ne taab sõma?

¹⁵ Y sã n baood sẽk n sõsd ne taaba, tɩ y ned kam fãa togsd sẽn be a sũurẽ, y zems-n-taarã pãng na n paasdame. Tẽeg-y tɩ pa y sẽn yet bũmb ningã bal n tar yõod ye. Y sẽn yet rẽ to-to wã me tara yõodo. Woto wã, baa y sũur sã n wa yik bɩ y maan y sẽn tõe fãa n gom ne bʋgsem, la y ra togs goam sẽn na n yik y to wã sũur ye. Rẽ la y na n paam t’a kelg-y sõma. (Karm-y Kolos rãmb 4:6.) Pag ne a sɩd sã n sõsd ne taab sõma, n gomd goam “sẽn yaa sõma sõngr yĩnga,” na n kɩtame tɩ b kãadmã maneg n yɩ sõma.—Ef. 4:29.

PAG NE A SƖD SEGD N KÕTA TAAB B RẼNDA

16, 17. Bõe yĩng tɩ neb sẽn kẽ kãadem segd n wilgdẽ tɩ b nonga taaba, la b kõt taab b rẽnd lagengã wɛɛngẽ?

¹⁶ Bũmb a to sẽn kẽ-b kãadmã sẽn tõe n maan tɩ b kãadmã yɩ sõma, yaa b ned kam fãa sẽn na n wilgdẽ t’a baooda sẽn noom a to wã. (Fil. 2:3, 4) B ned kam fãa segd n wilgame t’a nonga a to wã, la a kõ-a a rẽnd lagengã wɛɛngẽ.—Karm-y 1 Korẽnt dãmb 7:3, 4.

¹⁷ Zu-bʋko, sẽn kẽ-b kãadmã kẽer pa wae n wilgd b to wã tɩ b nong-a lame, wall b pa kõt b to wã a rẽnd lagengã wɛɛngẽ ne yamleoog ye. Rap kẽer getame tɩ ned sã n belemd a paga, a yaa ra-yaalga. La Biiblã yeela woto: “Rapa, bɩ y zĩnd ne yãmb pagbã n bãng tɩ bãmb ka pãng wa yãmb ye.” (1 Pɩɛ. 3:7) Rao segd n bãngame tɩ pa a sẽn na n kẽed ne a pag bal la a kõt-a a rẽnd ye. A segd n wilgda wakat fãa t’a nonga a pagã. Woto tõe n kɩtame tɩ pagã sakd n kõt a sɩdã a rẽnd ne yamleoogo. Pag ne a sɩd fãa sã n wilgdẽ tɩ b nonga taaba, b ned kam fãa sũur na n yɩɩ noogo, tɩ b kõt taab b rẽnd lagengã wɛɛngẽ me.

18. Bõe la pag ne a sɩd tõe n maan tɩ b zems-n-taarã paasdẽ?

¹⁸ Yaa sɩd tɩ bʋʋm pa be ned sẽn tõe n tik n zãmb a pag bɩ a sɩd ye. La ned sẽn kẽ kãadem sã n pa paamdẽ t’a to wã wilgdẽ t’a nong-a lame, la a pa kõt-a a rẽnd lagengã wɛɛngẽ sõma, tõe n wa kɩtame t’a bao rẽ ned a to nengẽ. (Yel. 5:18; Koɛ. 9:9) Rẽ n so tɩ Biiblã sagend sẽn kẽ-b kãadmã tɩ b ned kam fãa “ra mong a to” a rẽnd lagengã wɛɛngẽ ye. Bõe yĩnga? Yaa sẽn na yɩl ‘t’a Sʋɩtãan da wa n mak bãmba, b sẽn ka tõe b mengã yĩnga.’ (1 Kor. 7:5, Kãab-paalgã Koe-noogo) Neb sẽn kẽ kãadem sã n bas t’a Sʋɩtãan tũnug ne ‘b sẽn ka tõe b mensã’ n kɩt tɩ b nin-yend yo, yaa yel-beed tɛkẽ. La b ned kam fãa sã n kõt a to wã a rẽnd lagengã wɛɛngẽ, a wilgdame t’a ‘pa baood a meng sõngr bala, la t’a baooda a to wã sõngr me.’ B maanda rẽ b sẽn nong taabã yĩnga, pa sẽn yaa tɩlaeyã yĩng ye. B sã n maand woto, b zems-n-taarã na n paasdame.—1 Kor. 10:24.

KELL-Y N MODG-Y TƖ Y KÃADMÃ YƖ SÕMA

19. Bõe la d segd n modg n maane, la bõe yĩnga?

¹⁹ Keta bilf bal tɩ d kẽ dũni-paalgã pʋgẽ. D sã n bas tɩ tʋls-wẽns kẽ-do, tɩ d maan wa Israyɛll neb tus pisi la a naasã sẽn maan Moaab weoogẽ wã, na n yɩɩ yel-beedo. Biiblã goma Israyɛll nebã sẽn maan bũmb ningã yelle, n paas woto: “Ned ning sẽn tẽed t’a yasame, bɩ a gũus n da wa lʋɩ ye.” (1 Kor. 10:12) Rẽ n so tɩ d segd n modg n kell n sak a Zeova, la d pelg d pʋg ne d pagã wall ne d sɩdã, tɩ d kãadmã yɩ sõma. (Mat. 19:5, 6) Sẽn yɩɩd fãa, yaa masã la d segd n maan d sẽn tõe tɛk t’a Zeova daarã sã n wa, bɩ mik tɩ ‘tõnd bee laafɩ pʋgẽ, tɩ dẽgd tosb ne dõdb kaẽ ye.’—2 Pɩɛ. 3:13, 14.