Yãmb yaa sɩd soab bũmb fãa pʋgẽ bɩ?
‘Ned ninga sẽn maand sɩd ne bũmb sẽn yaa bilfu, a maanda sɩd ne bõn-kãseng me.’—LUK 16:10.
1. Wãn to la a Zeova wilgd t’a yaa sɩd soaba?
YÃMB zoe n gũus n gesa tɩɩg maasem sẽn lebgd to-to daar tõr pʋgẽ bɩ? Maasmã woglem la a yalem, la a sẽn teesd zĩig ningã tara toeengo. Ninsaalbã modgr la b kãabs nong n toeemda wa maasem. Wẽnnaam a Zeova yẽ pa toeemd ye. Karen-biig a Zak yeelame t’a yaa ‘yĩngr vẽenem Ba.’ A yeelame: “Bãmb yaa a yembr daar fãa n ka tedgd baa bilf ye [maasem pa toeemd yẽ nengẽ ye, NW].” (Zak 1:17) A Zeova pa toeemd ye, la d tõe n teeg-a-la wakat fãa, baa yɛl sẽn yaa kɩds wʋsg pʋsẽ. A yaa “Wẽnnaam sẽn maand sɩda.”—Tõodo 32:4.
2. a) Bõe yĩng tɩ d segd n fees d mens n ges d sã n yaa sɩd dãmba? b) Sogs-bʋs sẽn tɩ loe ne yɩ sɩd soabã la d na n leoke?
2 Wãn to la Wẽnnaam get a balemdb nins b sẽn tõe n kɩs sɩd ne wã? Yaa wa a Davɩɩd sẽn yeel b zug woto wã: “Mam nin geta sɩd rãmba sẽn be soolem pʋgẽ wã, tɩ bãmb tõe n zĩnd ne maam. Ned ninga sẽn tũud pʋ-peelem sora na n yɩɩ mam tʋm-tʋmda.” (Yɩɩl Sõamyã 101:6) N-ye, a Zeova sũur nooma ne a sõgen-sakdbã. Tʋm-tʋmd a Poll gʋlsa woto ne bʋʋm: “Bɩ y bãng t’a bee yel-gɛtba zut tɩ b maan sɩd bala.” (1 Korẽnt dãmba 4:2) Yɩ sɩd soab baooda bõe maanego? Vɩɩmã nen-bʋs pʋsẽ la d segd n yɩ sɩd dãmba? Yaa bark bʋs la d na n paame, d sã n ‘tũud pʋ-peelmã sore’?
Yɩ sɩd soab sẽn dat n yɛɛlga
3. Bõe n wilgd tɩ tõnd yaa sɩd soaba?
3 Hebre dãmba 3:5 yetame: ‘A Moiiz tũu sɩda.’ Bõe n kɩt tɩ no-rɛɛs a Moiiz yɩ sɩd soaba? Sɛk roogã tiib sasa, ‘a Moiiz maana bũmb fãa wa Zusoaba sẽn da yeel yẽ wã.’ (Yikri 40:16) D sẽn yaa a Zeova balemdbã, d wilgdame tɩ d yaa sɩd dãmba, d sã n sakd-a. Sɩd-sɩda, rẽ baoodame me tɩ d sak a Zeova wakat fãa, baa d sã n wa segd makr bɩ yel-toodo. La pa d sẽn na n tõog n yals kãn-kãe mak-kãsemsã taoor bal n wilgd tɩ d yaa sɩd dãmb ye. A Zezi yeelame: ‘Ned ninga sẽn maand sɩd ne bũmb sẽn yaa bilfu, a maanda sɩd ne bõn-kãseng me. La sẽn ka maand-a sɩd ne bũmb sẽn yaa bilfu, a ka maand sɩd ne bõn-kãsems me ye.’ (Luk 16:10) D segdame n yɩ sɩd dãmba, baa yɛl nins sẽn wõnd b yaa kɩdsã pʋsẽ.
4, 5. Bõe la tõnd sẽn na n yɩ sɩd dãmb ne ‘bũmb sẽn yaa bilfã’ wilgda?
4 Bʋʋm a yiib n kɩt tɩ tar yõod tɩ d yɩ sakdb ‘bũmb sẽn yaa bilf’ pʋgẽ. Pipi, rẽ wilgda tõnd sẽn tagsd to-to a Zeova naam sẽn ka to wã zugu. Tags-y a Ãdem ne a Hawa burkĩndã sẽn paam makr ningã yelle. Ra yaa noor tũub sẽn da pa toog ne-b ye. B ra tõe n paama rɩɩb buud toor-toor n dɩ Edɛn zẽedẽ wã, ra yaa tɩɩg a yembr biis bal la b ra pa segd n dɩ: “sõama ne wẽng bãngr tɩɩga” biisi. (Sɩngre 2:16, 17) Pipi raoã ne a pagã sã n da sakẽ no-kãngã sẽn da yaa nana wã, ra na n wilgame tɩ b ra bee a Zeova naamã poorẽ. A Zeova noyã tũub tõnd vɩɩmã pʋgẽ daar fãa wilgdame tɩ d bee a Zeova naam sẽn ka to wã poorẽ.
5 Yiib-n-soaba, tõnd yel-manesmã ne ‘bũmb sẽn yaa bilf’ na n wilga tõnd sẽn na n tall manesem ning ‘bõn-kãsems’ pʋsẽ, sẽn dat n yeel tɩ d sã n wa be yel-kãsems taoor d vɩɩmã pʋgẽ. Rẽ wɛɛngẽ wã, ges-y bũmb ning sẽn paam a Daniɛll ne a tũud-n-taas a tãabã sẽn da yaa Hebre rãmbã, a Hanania, a Misaɛll la a Azaria sẽn yɩ wẽn-sakdbã. B tall-b lame n kẽng yembd Babilon yʋʋmd 617 sẽn deng a Zezi rogmã. B talla nin-kãensã a naasã n kẽng rĩm a Nebukadnezaar na-zakẽ wã tɩ b ket n yaa kom-bɩɩse. Be, “rĩmã yeelame tɩ b yãk na-yirã rɩ-nood ne a rãam daar fãa n kõ bãmb tɩ b rɩ la b yũ, la b zãms bãmb yʋʋm a tãab tɩ b yaool n wa tʋm yẽ nengẽ.”—Daniɛll 1:3-5.
6. Mak-bʋg la a Daniɛll ne a tũud-n-taas a tãabã sẽn yaa Hebre rãmbã seg Babilon na-zakẽ wã?
6 La sã n da yaa ne Hebre kom-bɩɩs a naasã, Babilon rĩmã rɩɩb ra tara yelle. Rɩɩb a Moiiz Tõogã sẽn da gɩdg n da be rĩmã rɩ-nood sʋka. (Tõodo 14:3-20) Tõe tɩ b pa yiis rũms nins b sẽn kʋ wã zɩɩm sõma, tɩ b nemdã wõbr ra na n yɩ Wẽnnaam Tõogã kɩɩsgo. (Tõodo 12:23-25) Leb n tõeeme me tɩ b ra reng n dɩka rɩɩbã n kõ wẽn-naandse, wala Babilon wẽn-balemdbã sẽn da minim n maand to-to la b yaool n naag taab n dɩ wã.
7. A Daniɛll ne a zo-rãmb a tãabã sakr wilga bõe?
7 Sãmbg sẽn ka be, b sẽn gɩdg tɩ b ra rɩ rɩbd kẽerã ra pa yell gĩi ne Babilon rĩmã na-zak neb ye. La a Daniɛll ne a zo-rãmbã ra rɩka sard ne b sũy fãa tɩ b kõn dɩ rɩɩb Wẽnnaam Tõogã b sẽn kõ Israɛllã sẽn gɩdg n dẽgem b mens ye. Yel-kãngã ra tara loees ne b burkĩndã tallg Wẽnnaam taoorã. Woto, b kosa rɩ-vãad la koom bala, tɩ b sake. (Daniɛll 1:9-14) Sã n yaa ne neb kẽer rũndã-rũndã, kom-bɩɩs a naas kãensã sẽn maana wõnda bũmb sẽn ka võore. La b sakrã wilga b yãkrã sẽn yaa a soab a Zeova naam sẽn ka to wã wɛɛngẽ.
8. a) Wẽn-sakr mak-toaag bʋg la Hebre rãmb a tãabã seg-yã? b) Makrã baasa wãn to, la bõe la rẽ wilgda?
8 B sẽn wilg tɩ b yaa sakdb yɛl sẽn wõnd kɩds pʋsẽ wã segla a Daniɛll zo-rãmb a tãabã tɩ b wa tõog n mao ne makr sẽn yaa kãseng n yɩɩda. Lak-y Biiblã Daniɛll sak a tãabã zĩigẽ, n karem y toor n ges Hebre rãmb a tãabã sẽn zãgs tɩ b kõn balem sãnem bõn-naandgã rĩm a Nebukadnezaar sẽn da kɩt tɩ b luglã, baa ne b sẽn da mi tɩ b ra tõe n kʋ-b-la rẽ yĩngã. B sẽn da wa n be rĩmã taoorã, b togsa sard sẽn pa vigsd ning b sẽn dɩkã ne bas-yard woto: “A sã n yɩ woto, tõnd Wẽnnaama tõnd sẽn waoogda na n fãaga tõnd ne wʋng ninga sẽn wɩng wʋsgã. La bãmb na n fãaga tõnd y nugẽ. La baa bãmb sã n ka fãag-do, bɩ y bãng tɩ tõnd ka na n waoog y wẽnnaam dãmbã la d wõgemd sãnem bõn-naandg ninga yãmb sẽn lugla taoor ye.” (Daniɛll 3:17, 18) A Zeova fãag-b lame bɩ? Gard dãmb nins sẽn lob kom-bɩɩsã wʋngã sẽn wɩng wʋsgã pʋgẽ wã kiime, la bũmb pa maan Hebre rãmb a tãabã sẽn yaa wẽn-sakdbã ye. Wʋngã tʋʋlem meng pa maan-b baa fʋɩ ye! B sẽn da zoe n yɩ sakdbã segl-b lame tɩ b kell n sak Wẽnnaam mak-toaag kãngã sasa. Rẽ pa wilgd tɩ yaa tɩlae tɩ d yɩ wẽn-sakdb yel-bõones pʋsẽ sɩda?
D yɩ sɩd dãmb ne “dũniyã arzɛgse”
9. Bõe n wa n kɩt t’a Zezi togs goam nins sẽn be Luk 16:10 pʋgẽ wã?
9 Nand t’a Zezi yeel tɩ ned ning sẽn yaa sɩd soab yɛl sẽn wõnd kɩds pʋsẽ na n yɩɩ sɩd soab me yel-kãsems pʋsẽ wã, a sagla a kɛlgdbã woto: “Mam yeta yãmb tɩ y rɩk dũniyã paoongo n bao zo-rãmb sẽn be yĩngri, tɩ yãmb arzegsa sã n wa sɛ, Wẽnnaam na reeg yãmb zĩis nins sẽn paad wakat sẽn-ka-sɛtã.” Yaa rẽ poor la a gom yɩ sɩd dãmb bũmb sẽn yaa bilf pʋgẽ wã yelle. Rẽ zugẽ, a Zezi yeelame: “Dẽ yĩnga, yãmb sã n ka maan sɩd ne dũniyã arzɛgse, ãnda n na n ning arzɛgs sɩd-sɩda yãmb nugẽ? . . . Tʋm-tʋmd ka be sẽn tõe n sak zu-soben dãmb a yiib ye. A na kɩɩs a yembre la a nong a to, walla a na waoog a yembre la a paoog a to. Yãmb ka tõe n sak Wẽnnaam la arzɛgs yiib fãa ye.”—Luk 16:9-13.
10. Wãn to la d tõe n wilg tɩ d yaa sɩd dãmb d ‘dũniyã paoong’ rɩk-n-tʋmã pʋgẽ?
10 Sã n yaa ne bũmb ning sẽn wa n kɩt t’a Zezi togs goam nins sẽn be Luk 16:10 pʋgẽ wã, a tɩ loee pipi ne “dũniyã paoongo,” sẽn dat n yeel tɩ tõnd laogã bɩ d paoongã rɩk-n-tʋmã. B boonda paoong kãense, sẽn tɩ yɩɩd fãa ligdã, tɩ dũniyã paoong bɩ paoong sẽn pa tɩrga, paoong kãens sẽn be ninsaalbã sẽn yaa yel-wẽn-maandbã nusẽ wã yĩnga. Sẽn paase, arzɛgs paoong tʋlsem tõe n tusa ned t’a tʋm tʋʋm-kɛga. D wilgdame tɩ d yaa wẽn-sakdba, d sã n dɩkd d laogã n tʋmd ne yam. D pa na n dɩk d laogã n tʋm tõnd meng nafr yĩng bal ye. D rat n dɩk-a lame n tʋm n kɩt tɩ Rĩungã nafa paase, la d sõng neb nins sẽn dat sõngrã. D sã n yaa sɩd dãmb woto, d kɩtdame tɩ Wẽnnaam a Zeova la a Zezi Kirist sẽn yaa “zĩis nins sẽn paad wakat sẽn-ka-sɛtã” soaadbã yɩ d zo-rãmba. B na n deega tõnd zĩ-kãense, n kõ-d vɩɩm sẽn pa satã saasẽ bɩ Arzãnã pʋgẽ tẽngã zugu.
11. Bõe yĩng tɩ d pa segd n sĩnd n pa wilg nebã tɩ d sakda yamleoog kũun sẽn na yɩl n teel tʋʋmd ning a Zeova Kaset rãmbã sẽn pidsd dũniyã gill zugã?
11 Ges-y tõnd sẽn sõngd nebã tɩ b maan bũmb ning me, d sã n bas Biibl dãmb bɩ sɛb sẽn tik Biiblã zug ne-b Rĩungã koɛɛg mooneg sasa n wilg-b tɩ d sakd n deega yamleoog kũuni, sẽn na yɩl n teel tʋʋmd ning a Zeova nin-buiidã sẽn pidsd dũniyã gill zugã. Tõnd sẽn maand woto wã, d kõt-b la segb tɩ b rɩk b dũniyã pʋgẽ paoongã n tʋm ne yam. Baa Luk 16:10 pipi pidsgã sã n yaa laogã rɩk-n-tʋmã yell la b gomda, saglg ning b sẽn togs be wã paka vɩɩmã nens a taab me.
Pʋ-peelmã sɩd tara yõod wʋsgo
12, 13. Yel-bʋs pʋsẽ la tõnd tõe n wilg tɩ d yaa pʋ-peelem dãmba?
12 Tʋm-tʋmd a Poll gʋlsame: “Tõnd tara sũur-kaset sõama, tõnd sẽn dat n maan bũmb fãa tɩ zemsa [ne pʋ-peelmã, NW] yĩnga.” (Hebre dãmba 13:18) Ligdã zãab naaga “bũmb fãa” wã sʋka. D yaooda d samã la d lampo rãmb tao-tao la ne pʋ-peelem. Bõe yĩnga? D maanda woto d sũur kasetã yĩnga, la sẽn tɩ yɩɩd fãa, yaa d sẽn nong Wẽnnaam la d sẽn sakd a noyã yĩnga. (Rom dãmba 13:5, 6) D manesem yaa wãn to, d sã n yã bũmb d sẽn pa so n dɩke? D baoodame n na n lebs bũmbã a soaba. Ad woto sɩd na n kõo kaset sõngo, d sã n wilg bũmb ning sẽn tus tõnd tɩ d lebs nedã a bũmbã!
13 Yɩ sɩd soab la tall pʋ-peelem bũmb fãa pʋgẽ baoodame tɩ d tall pʋ-peelem d tʋʋmã zĩigẽ. Tõnd sã n minim n tar pʋ-peelem d tʋʋmã zĩigẽ, kɩtdame tɩ nebã bãng Wẽnnaam ning tõnd sẽn balemdã sẽn yaa a soaba. D pa ‘zuud’ sẽkã n maand kʋɩɩng ye. La d tʋmda neer wala yaa a Zeova yĩng la d tʋmda. (Efɛɛz rãmba 4:28; Kolos rãmba 3:23) B maga Erop tẽng a yembrẽ n ges tɩ tʋm-tʋmdb a tãab sẽn baood tɩ logtor kõ-b sebr sẽn kõt-b sor tɩ b vʋʋs bãag yĩng fãa zugu, a yembr n maand rẽ ne zãmbo. Wẽnnaam sõgen dãmb hakɩkã pa baood bʋʋm faad sẽn na yɩl n da kẽng tʋʋm ye. Wakat ninga, b rat n paasa a Zeova Kaset rãmbã naam b tʋʋmã zĩigẽ, tʋʋmã taoor dãmb sẽn yãt tɩ b tara pʋ-peelem la b tʋmda wʋsgã yĩnga.—Yelbũna 10:4.
D yɩ sɩd dãmb d koe-moonegã pʋgẽ
14, 15. Ne manesem sãnda bʋs la d tõe n wilg tɩ d yaa sɩd dãmb d koe-moonegã pʋgẽ?
14 Wãn to la d wilgd tɩ d yaa sɩd dãmb tʋʋmd ning b sẽn bobl tõndã pʋgẽ, sẽn yaa koe-moonegã? Biiblã yetame: “Bɩ tõnd kõ Wẽnnaam maand daar fãa sẽn yaa pẽgre, sẽn dat n togs tɩ d kɩs kaset ne noor goama bãmb yʋʋra yĩnga.” (Hebre dãmba 13:15) Manesem sẽn yaa kãseng n yɩɩd d sẽn tõe n tũnug ne n wilg tɩ d yaa sɩd dãmb koe-moonegã pʋgẽ yaa d sẽn na n moond n pa vaandẽ ye. Bõe yĩng tɩ d na n bas tɩ kiuug tõr loog tɩ d pa kõ kaset a Zeova la a raabã zugu? D sã n kẽesd d meng moonegã tʋʋmd pʋgẽ n pa vaandẽ, sõngda tõnd me tɩ d paam minim n paas la d tʋm tɩ wom biis n paase.
15 Manesem a to sẽn yaa sõma d sẽn tõe n tũnug ne n wilg tɩ d yaa sɩd dãmb koe-moonegã pʋgẽ yaa d sẽn na n tũ sagls nins sẽn be Gũusg Gasgã la Rĩungã tʋʋmd sɛbẽ wã. D sã n segl la d tũnug ne koɛɛgã wilgr goam sẽn be be wã bɩ a taab sẽn zemse, rẽ yĩnga d pa ne tɩ d koe-moonegã womda biis n yɩɩd sɩda? D sã n seg ned sẽn wilgd t’a rat n bãnga Rĩungã koɛɛg võor n paase, d yɩta tao-tao n pʋg ratmã bɩ? La yaa wãn to yẽ ne Biibl zãmsg d sẽn sɩngd ne neb nins sẽn wilg tɩ b rat n bãnga sɩdã n paasã? Tõnd yaa ned b sẽn tõe n tall bas-yard ne la sẽn yaa sɩd soab n maand Biibl zãmsgã ne nebã n pa vaandẽ bɩ? Tõnd sã n wilg tɩ d yaa sɩd soab koe-moonegã pʋgẽ, tõe n kɩtame tɩ tõnd la neb nins sẽn kelgd tõndã wa paam vɩɩm sẽn pa satã.—1 Tɩmote 4:15, 16.
D kell n welg d mens ne dũniyã
16, 17. Wãn to la d tõe n wilg tɩ d welga ne dũniyã?
16 A Zezi goma a karen-biisã yell woto pʋʋsg pʋgẽ: “Mam kõo bãmb yãmb goama, la dũniyã kisga bãmba bãmb sẽn ka dũniyã rẽnda, a wa mam sẽn ka dũniyã rẽnda yĩnga. Mam ka kot yãmb tɩ y yiis bãmb dũniyã pʋgẽ ye, m kotame tɩ y gũ-b tɩ wẽng soaba ra tõog-b ye. Bãmb ka dũniyã rẽnd wa mam sẽn ka dũniyã rẽndã.” (Zã 17:14-16) Tõe tɩ d yãka yam ne d sũur fãa n na n welg d mens ne dũniyã, yel-kãsems pʋsẽ wala pa-kẽesd-m-toog politikã yɛlẽ, tũudmã tig la a yel-maandɩ, la yoobã. La yaa wãn to ne yel-bõonegã? Tõe tɩ dũniyã neb manesem tara pãng tõnd zut tɩ d pa miẽ bɩ? Wala makre, tõnd sã n pa gũusi, tõnd sẽn ningd d futã to-to wã tõeeme n pa zemse, bɩ n pa lebd be lae-lae ye. Yɩ sɩd soab baoodame tɩ f tall sik-m-meng la yam-sõng f fu-yerdɩ wã la f mengã manegr pʋgẽ. (1 Tɩmote 2:9, 10) N-ye, “tõnd maoodame n ka rat n lub ned baa sẽn yaa ne bũmb ninga ye, tɩ ned da gom Wẽnnaam tʋʋmda wẽng ye. La ne bũmb fãa tõnd maanda sẽn zems Wẽnnaam tʋm-tʋmdba.”—2 Korẽnt dãmba 6:3, 4.
17 D sẽn dat n waoog a Zeova wã yĩnga, d ningda fut sẽn zems n kẽngd d tigingã tigissẽ. Yaa woto me la d maand d tigis-kãsemsẽ wã. Tõnd fu-yerdɩ wã segd n zemsame la sakd gesgo. Rẽ kõta neb a taabã sẽn get tõndã kaseto. Baa malɛgsã nee tõnd tʋʋmdã, wala b sẽn da ne a Poll la a kiris-nin-taasã tʋʋmdã. (1 Korẽnt dãmba 4:9) Sɩda, wakat fãa d segd n ninga fut sẽn zemse. Sã n yaa ne neb kẽere, futã yãkr tõe n wõnda yel-bila, la Wẽnnaam nifẽ a pa reem yell ye.
Yɩ sɩd soabã sẽn wat ne bark ninsi
18, 19. D sã n wilg tɩ d yaa sɩd dãmba, bark bʋs la d paamda?
18 B bilga kiris-neb hakɩkã wa ‘Wẽnnaam tʋm-tʋmdb sẽn yaa sõama sẽn tar Wẽnnaam barkã la sẽn zems ne a kũun toɛy-toɛyã.’ B sẽn yaa woto wã yĩnga, b teega ‘pãng ninga Wẽnnaam sẽn kõt-bã.’ (1 Pɩɛɛr 4:10, 11) Sẽn paase, d sẽn yaa tʋm-tʋmdbã, b bobla tõnd bũmb tõnd mengã sẽn pa so, sẽn pukd Wẽnnaam nimbãan-zoeerã, tɩ koe-moonegã naag rẽ sʋka. Tõnd mensã sã n wilg tɩ d yaa tʋm-tʋmdb sẽn yaa sõma, d teegda pãng ning Wẽnnaam sẽn kõtã, sẽn yaa “pãng ning sẽn yɩɩd pãn-zaalgã.” (2 Korẽnt dãmba 4:7, NW) Ad d sã n minim n maand woto, sɩd na n sõnga tõnd wʋsg makr buud fãa d sẽn na n wa seg beoog-daar pʋgẽ!
19 Yɩɩl gʋlsdã yɩɩlame: “Yãmb sẽn yaa Zusoaba neba, bɩ y nong bãmba. Zusoaba gũuda sɩd dãmbã.” (Yɩɩl Sõamyã 31:24) Bɩ d rɩk sard ne d sũur fãa n wilg tɩ d yaa sɩd dãmba, n kɩs sɩd zãng t’a Zeova yaa “neba [buud] fãa Fãagda, la [a] yaa tẽedba rẽnd n yɩɩda.”—1 Tɩmote 4:10.
Y tẽrame bɩ?
• Bõe yĩng tɩ d segd n yɩ ‘sɩd dãmb ne bũmb sẽn yaa bilfu’?
• Wãn to la d tõe n yɩ sɩd soab
pʋ-peelmã wɛɛngẽ?
koe-moonegã pʋgẽ?
welg-m-meng ne dũniyã wɛɛngẽ?
[Foto rãmba, seb-neng 13]
Ned sẽn yaa sɩd soab bũmb sẽn yaa bilf pʋgẽ yaa sɩd soab bõn-kãseng pʋgẽ me
[Foto, seb-neng 16]
‘Tall-y pʋ-peelem bũmb fãa pʋgẽ’
[Foto, seb-neng 16]
D sɩd tõe n wilgame tɩ d yaa sɩd dãmba, d sẽn na n segl d koe-moonegã neere
[Foto, seb-neng 17]
Yɩ-y maan-tɩ-zems rãmb y nagmã pʋgẽ