Kiris-nebã vɩɩm la b tʋʋma tigissã na-kẽndr sebr not-rãmbã
SIG-NOY RASEM A 2-8
D SẼN BÃNG BIIBLÃ KARENG PƲGẼ | 1 SÃMWƐLLE 27-29
“A Davɩɩd sẽn sigl a zabrã to-to”
D lagem taab n pẽg a Zeova yʋʋrã
7 A Davɩɩd sẽn yi Noob tẽngẽ wã, a zoee kilo 40 n kẽng Gat sẽn yaa Filisti rãmbã tẽng a yembrẽ, n tɩ bõos rĩm a Akɩs n na n soond be. Yaa Gat tẽngã pʋgẽ la a Goliat ra yita. Tõe t’a Davɩɩd ra pa tagsd t’a Sayull na n bʋʋg-a-la hal Gat ye. La pa yã n kaoos la Gat rĩmã sõgen dãmb bãng a Davɩɩd ye. A Davɩɩd sẽn wʋm tɩ nebã bãng-a lame wã, a ‘zoea Gat naab a Akɩs wʋsgo.’—1 Sãmwɛll 21:11-13.
8 Rẽ poore, Filisti nebã yõka a Davɩɩde. Tõe tɩ yaa wakat kãng la a Davɩɩd sẽn gʋls yɩɩll ning a sẽn yɩɩnd n bõosd a Zeova ne a sũur fãa woto wã: “Sui-y mam nintãma y ko-waoog pʋgẽ.” (Yɩɩl Sõamyã 56:1, 9 ) Dẽnd a wilgame t’a kɩsa sɩd t’a Zeova mi a zu-loeesã, la t’a na n gesa a yell la a kogl-a ne nonglem. A Davɩɩd maana yam me n na n belg Filisti rĩmã. A maana wa a yaa gãeenga. Rĩm a Akɩs sẽn yã rẽ wã, a zaba a sõgen dãmbã tɩ bõe yĩng tɩ b talld gãeeng n wat yẽ nengẽ. Yaa vẽeneg t’a Zeova sõnga a Davɩɩd yel-kãngã pʋgẽ. B riga a Davɩɩd n yiis tẽngã pʋgẽ, t’a paam n põs yɛsa.—1 Sãmwɛll 21:14-16.
Kom-bɩɩse—Wãn to la y tõe n maan tɩ neb a taabã kɩs-y sɩda?
8 D gom zu-loɛɛg a to a Davɩɩd sẽn mao ne yelle. B sẽn zae a Davɩɩd t’a na n wa lebg rĩmã poore, a ra segd n gũu yʋʋm wʋsg n yaool n wa lebg Zida rĩma. (1 Sãm. 16:13; 2 Sãm. 2:3, 4) Wakat kãng fãa sasa, bõe n sõng a Davɩɩd t’a tall sũ-mar n gũ? A pa koms raood ye. A baoome n na n ges a sẽn tõe n maanegã. Wala makre, a sẽn wa n be Filisti nebã soolmẽ wã n zoet n na n põsg a Sayullã, a kell n bẽda ne wakat kãng n zab ne Israyɛll bɛɛbã. A sẽn maan woto wã, a kogla Zida soolmã todse.—1 Sãm. 27:1-12.
it-2 255 s. a 6
Ziri-n-beedo
Yaa sɩd tɩ Biiblã pʋgẽ, b gɩdga vẽeneg tɩ f ra yag ziri f sẽn dat n maan ned wẽng yĩng ye. La rẽ pa rat n yeel tɩ yaa tɩlɛ tɩ ned vẽneg bũmb sẽn yaa sɩd n togs neb sẽn pa segd n bãng ye. A Zeezi Kirist sagla tõnd yaa: “Da rɩk-y bõn-sõma n kõ baase, la y ra rɩk y kĩndi n lob kurkuy taoor tɩ b wa tab ne b nao, la b lɛɛg n pogl-y ye.” (Mat. 7:6) Rẽ n so tɩ sasa ninga, a Zeezi ra pa vẽnegd fãa n togse, bɩ n leok sogsg kẽer vẽenega, sã n mik tɩ rẽ tõe n waa ne yell ye. (Mat. 15:1-6; 21:23-27; Zã 7:3-10) Yaa vẽeneg tɩ yaa woto me la d segd n ges manesem ning a Abrahaam, a Izaak, a Rahaab la a Eliize sẽn talle, b sẽn pa togs neb sẽn pa tũud a Zeova sɩdã, wall n pa vẽneg fãa n togs-bã.—Sɩng. 12:10-19; Zoz. 2:1-6; Zak 2:25; 2 Rĩm. 6:11-23.
D bʋgs Wẽnnaam Gomdã zug neere:
Sẽn ki-bã tõe n sõnga sẽn vɩ-bã bɩ?
5 D tags yellã zug neere. Biiblã yeelame tɩ ned sã n ki a “lebda tẽngã tomẽ,” la tɩ baraar bala, a “tagsg na n sɛɛme.” (Yɩɩl Sõamyã 146:4) A Sayull ne a Sãmwɛll fãa ra miime tɩ Wẽnnaam gɩdga bag-bʋgendo. A Sayull ra pʋd n kɩtame meng tɩ b rig bag-bʋgdbã la kinkir-bagbã fãa tẽngã pʋgẽ.—Maankʋʋre 19:31.
6 Rẽ yĩnga wẽn-sakd a Sãmwɛll sẽn ki wã sã n da tɩ vɩɩ zĩig a to, a na kɩɩs Wẽnnaam noor n sak kinkir-bag boolg n wa gom ne a Sayull sɩda? D bãng me t’a Zeova ra pa le gomd ne a Sayull ye. Rẽ yĩnga kinkir-bag tõe n modga Wẽnnaam sẽn yaa pãng sẽn ka to soabã t’a tũnug ne no-rɛɛs a Sãmwɛll sẽn ki wã n gom ne a Sayull sɩda? Ayo. Dẽnd yaa vẽeneg tɩ pa no-rɛɛs a Sãmwɛll sẽn yɩ wẽn-sakdã la kinkir-bagã sẽn boolã ye. Yaa zĩn bɩ malɛg-wẽng n maan a meng wa a Sãmwɛlle.
SIG-NOY RASEM A 9-15
D SẼN BÃNG BIIBLÃ KARENG PƲGẼ | 1 SÃMWƐLLE 30-31
“D teeg d Wẽnnaam a Zeova n paam pãnga”
Zoe-y a Zeova n paam sũ-noogo!
12 A Davɩɩd sẽn da zoet a Zeova wã pa kɩt t’a pa maan wẽng bal ye. Rẽ sõng-a lame me t’a tall raood la yam yel-tood pʋsẽ. Sẽn na maan yʋʋmd la kiis a naase, a Davɩɩd ne a sodaasã zoe n tɩ soonda Ziklag sẽn be Filisti nebã soolmẽ wã, a Sayull yĩnga. (1 Sãmwɛll 27:5-7) La vugri a Davɩɩd ne a sodaasã sẽn da wa n ka be, pigdb sẽn yaa Amalɛk buudã neb n wa n yõog galʋ-tẽngã bugum, n yõg pagbã ne kambã la rũmsã fãa n looge. A Davɩɩd ne a sodaasã sẽn wa n lebg n tɩ yã yellã, b yãbame. Tao-tao bala, sodaasã sũ-sãang lebga sũ-kẽk hali tɩ b ra rat n lob a Davɩɩd kuga. Baa ne a Davɩɩd sẽn da be yɩɩr pʋgẽ wã, a pa koms raood ye. (Yelbũna 24:10) A wẽn-zoeerã tus-a lame t’a bao a Zeova sõngre, n ‘teeg-a n paam daoodo.’ Ne Wẽnd sõngre, a Davɩɩd ne a sodaasã tõoga Amalɛk nebã n lebs n deeg b nebã la laogã fãa.—1 Sãmwɛll 30:1-20.
A Zeova gũuda tõnd tɩ d na n wa paam fãagre
14 A Davɩɩd vɩɩmã pʋgẽ, a sega zu-loees wʋsg sẽn komsd raoodo. (1 Sãm. 30:3-6) Goam nins a Zeova sẽn vẽeneg-a t’a gʋlsã wilgdame t’a ra mii a Davɩɩd tagsa wã. (Karm-y Yɩɩl Sõamyã 34:19; 56:9.) Wẽnnaam mii tõnd ned kam fãa me tagsa. D ‘sũ-sãang’ bɩ d ‘sũ-pa-noaang’ sasa, a pẽneg-d lame. Woto bãngr tõe n kenga d raoodo, wa sẽn da keng a Davɩɩd raoodã. A yeela woto: “Mam kɩdemdame n maand sũ-noog yãmb nonglmã pʋgẽ. Yãmb yãa mam naongo. Yãmb mii mam toogo.” (Yɩɩl 31:8) La a Zeova pa mi tõnd toogã bal ye. A belsd-d lame la a kengd d raoodo. Bũmb a yembr a sẽn tũnugd n maand rẽ yaa tigissã.
D bʋgs Wẽnnaam Gomdã zug neere:
Pipi Sãmwɛll sebrã tags-kãsemse
30:23, 24. Sard kãngã sẽn tik Sõdbo 31:27 zugã wilgdame t’a Zeova nanda neb nins sẽn kõt b sõngr tigingã pʋgẽ wã. Rẽnd tõnd sẽn maand bũmb ningã fãa, bɩ d ‘maan ne d sũyã fãa a Zeova yĩnga, la ka neba yĩng ye.’—Kolos rãmba 3:23.
SIG-NOY RASEM 16-22
D SẼN BÃNG BIIBLÃ KARENG PƲGẼ | 2 SÃMWƐLLE 1-3
“Sũ-sãang yɩɩll ning gom-zug sẽn yaa ‘Tãpã’ sõngda tõnd tɩ d bãng bõe?”
Waoog-y neb nins b sẽn kõ zu-sobend yãmb zugã
9 B sẽn da namsd a Davɩɩdã a sũurã ra sãama wʋsg bɩ? “Nin-toos baoodame n na n sãam mam vɩɩm,” woto la a Davɩɩd yãb n togs a Zeova. (Yɩɩl Sõamyã 54:5) A togsa a Zeova sẽn be a sũurẽ wã woto: “Mam Wẽnnaam, bɩ y fãag maam ne m bɛɛbã . . . Pãens rãmba sɩfda wẽng ne maam, la a ka mam kɩɩsg yĩng bɩ m kongr yĩng ye. Baa mam sã n ka maan yel-wẽnde, bãmb zoetame n kengd b mens mam yĩnga. Bɩ y nek n wa n sõng maam, la y gese.” (Yɩɩl Sõamyã 59:2-5) Yãmb zoe n tagsa woto bɩ, tɩ y pa maan ned sẽn tar zu-sobend wẽnga, t’a yaool n ket n namsd yãmba? A Davɩɩd pa bas a Saull waoogr ye. A Saull sẽn ki wã, a Davɩɩd pa kɩdem ye, a gʋlsa sũ-sãang yɩɩll woto: “Neba ra nonga a Saull ne a Zonatã, la b ra yaa nin-sõama . . . Bãmb zoees tʋʋlem da yɩɩda sɩlse. Bãmb pãng ra yɩɩda gɩgma. Israɛll pagba, bɩ y yãb a Saull.” (2 Sãmwɛll 1:23, 24) Ad sɩd yaa mak-sõng ne waoogr hakɩk ned sẽn tar ne ned ning a Zeova sẽn zaeyã, baa ne a Saull sẽn da maan a Davɩɩd wẽngã!
Zãmbã yaa yaoolem wakatã bãnde!
8 Biiblã gomda neb sẽn yɩ pʋ-peelem dãmb yell me. D na n goma b sʋkã neb a yiib yelle, n bãng d sẽn tõe n dɩk yam ning b kibayã pʋsẽ. D na n deng n goma rao sẽn yɩ sɩd soab ne a Davɩɩd yelle. Yaa rĩm a Sayull bi-kãseng a Zonatã. Tõe tɩ yaa yẽ n da n na n wa lebg Israyɛll rĩm n led a ba wã. La a Zeova ra yãka a Davɩɩde. A Zonatã saka Wẽnnaam daabã. Sẽn paase, a ra pa maand sũ-kĩir ne a Davɩɩd ye. A “sũur tabenda a Davɩɩd” hal t’a yõg zood ne-a, n pʋlem t’a na n teel-a lame. A pʋd n waooga a Davɩɩd wa naaba, n yãk a fuugã, a sʋʋgã, a tãpã la a sẽbdgã n kõ-a. (1 Sãm. 18:1-4) A Zonatã maana a sẽn tõe fãa n ‘keng a Davɩɩd sũuri,’ n sak meng n gẽneg a yõor n kogl-a t’a Sayull pa paam-a ye. A Zonatã pelga a pʋg ne a Davɩɩd n yeel-a woto: “Yaa yãmb n na n lebg Israyɛll dĩma, tɩ m pʋgl yãmba.” (1 Sãm. 20:30-34; 23:16, 17) Dẽnd pa lingr la a Davɩɩd sẽn gʋls yɩɩl a Zonatã kũumã poore, n wilg a sẽn nong-a to-to la a kũumã sẽn sãam a sũur to-to wã ye.—2 Sãm. 1:17, 26.
D bʋgs Wẽnnaam Gomdã zug neere:
it-1 928 s. a 3
Saam-biiga
B boonda neb sẽn lagem taab bũmb ning maaneg yĩnga, la sẽn tar bõn-daab-yɛngã tɩ saam-biis me. Wala makre, Tɩɩr rĩm a Hiram boola rĩm a Salomo t’a saam-biiga. La pa a sẽn da yaa rĩm la a tar ziir wa yẽ wã yĩng bal ye. Tõe tɩ yaa b sẽn da tar bõn-daab-yɛng wẽnd-doogã raadã la teed a taab wɛɛngẽ wã me. (1 Rĩm. 9:13; 5:15-26) A Davɩɩd yeelame yaa: “Ade, ba-biis sã n be ne taaba, yaa sõama, la a bee yamleoogo!” Woto rat n yeelame tɩ pa rogmã bal n kɩtd tɩ laafɩ la zems-n-taar be ba-biis sʋk ye. (Yɩɩn. 133:1) Sɩd me, yaa a Davɩɩd sẽn da nong a Zonatã, t’a yell pak-a wã n kɩt t’a bool-a t’a saam-biiga. Pa b sẽn da yaa rogem yĩng ye. (2 Sãm. 1:26) B boonda zo-rãmb sẽn tar manesem sẽn wõnd taaba, tɩ b bõn-daab me yaa yembr tɩ ba-biisi, baa b manesmã ne b bõn-daabã yaa wẽnse.—Yel. 18:9.
SIG-NOY RASEM 23-29
D SẼN BÃNG BIIBLÃ KARENG PƲGẼ | 2 SÃMWƐLLE 4-6
“D kell n zoe a Zeova, n da wa maan bũmb n sãam a sũur ye”
A Sãmwɛll sebr a yiib-n-soabã tags-kãsemse
6:1-7. Baa a Davɩɩd sẽn da rat n maan sẽn yaa neerã, a sẽn kɩt tɩ b rɩk Kãabg Koglgã ne sarɛtã ra kɩɩsda Wẽnnaam noore, tɩ woto baas wẽnga. (Yikri 25:13, 14; Sõdbo 4:15, 19; 7:7-9) A Uza sẽn gãd Kãabg Koglgã me wilgdame tɩ neer maaneg yam pa kɩtd tɩ Wẽnnaam sẽn baood tɩ b maanã toeem ye.
A Zeova maanda sẽn yaa tɩrg wakat fãa
20 Ra yĩm-y t’a Uza ra segd n mii Tõogã sõma ye. Kãabg koglgã ra makda a Zeova belmã a nin-buiidã sʋka. Tõogã ra togsame n fasem tɩ pa ned yaar n tõe n sɩɩs kãabg koglgã ye, la a keoog vẽeneg tɩ neb nins sẽn da na n kɩɩs n sɩɩs-a wã sɩbgr na n yɩɩ kũum. (Sõdbo 4:18-20; 7:89) Rẽnd kãabg koglgã rɩkr da pa tʋʋmd b sẽn segd n deem ne ye. Wõnda a Uza ra yaa Levi neda (baa a sã n da pa maan-kʋʋda). Dẽnd a ra segd n mii tõoga sõma. Sẽn paase, yʋʋm sẽn deng rẽ, b ra talla kãabg koglgã n tɩ bĩng a Uza ba wã zakẽ sẽn na yɩl tɩ b gũ-a. (1 Sãmwɛll 6:20–7:1) Kãabg koglgã paa be n maan yʋʋm 70 hal t’a Davɩɩd yaool n wa yãk yam n na n toeem-a zĩiga. Dẽnd tõe tɩ hal a Uza yãadmẽ wã tɛka, a ra mii tõod nins sẽn tɩ loe ne kãabg koglgã hal sõma.
A Zeova maanda sẽn yaa tɩrg wakat fãa
21 Wala d sẽn zoe n gom tɩ loogã, a Zeova tõe n bãnga sẽn be ninsaal sũurẽ. A sẽn yeel a Gomdã pʋgẽ t’a Uza ‘ka gũus’ bɩ t’a pa tall waoogrã, tõe t’a Uza ra tara tʋls-wẽns tɩ b pa wilg rẽ kɩbarã pʋgẽ vẽeneg ye. Sã n pa woto, tõe t’a ra yaa tɩta-neda, sẽn da nong n maand yɛlã tɩ zʋʋgd a sẽn tar sor n na n maanã. (Yelbũna 11:2) Yaa a sẽn da naag zãma wã n yãagd kãabg koglgã bãmb zakã neb sẽn da gũudã yĩng n kɩt t’a wuk a meng n sɩɩs koglgã bɩ? (Yelbũna 8:13) Bɩ yaa tẽeb la a Uza pa talle, n tags t’a Zeova ra pa tõe n kɩt tɩ koglgã sẽn makd a belmã bãmb sʋkã ra lʋɩ? Sẽn sõs n yɩ to-to fãa, d segd n talla bas-m-yam t’a Zeova sẽn maan bũmb ningã yaa tɩrga. A segd n da yãa bũmb a Uza sũurẽ wã sẽn sek a na kao a bʋʋd zĩig pʋgẽ.—Yelbũna 21:2.
D bʋgs Wẽnnaam Gomdã zug neere:
A Sãmwɛll sebr a yiib-n-soabã tags-kãsemse
6:8, 9. Yel-pakr taoore, a Davɩɩd sũur reng n sãama wʋsgo, rẽ poor tɩ rabeem yõk-a, la tõe t’a ninga a Zeova taal menga. D sã n pa tũ Wẽnnaam a Zeova noyã tɩ wa ne zu-loees n kõ-do, d segd n gũusame n da ning-a taal ye.
SIG-NOY RASEM 30–SIGR RASEM A 5
D SẼN BÃNG BIIBLÃ KARENG PƲGẼ | 2 SÃMWƐLLE 7-8
“A Zeova maana kaool ne a Davɩɩde”
w10 1/4 20 s. a 3
“Ned kõn tol n kong sẽn na n soog . . . f Rĩungã ye”
A Davɩɩd sẽn da rat bũmb ning ne a sũur fãa wã taa a Zeova yam. A Davɩɩd sẽn da teeg a Zeova ne a sũur fãa wã yĩnga, la sẽn zems ne bãngr-goamã, Wẽnnaam maana kaool ne a Davɩɩde, n yeel t’a na n kɩtame tɩ ned sẽn na n yi a pendẽ wã ledg-a zĩigẽ n dɩ naam wakat sẽn kõn sa yĩnga. A Natã taasa a Davɩɩd Wẽnnaam pʋlengã. Wẽnnaam pʋlma a Davɩɩd yaa: “Wakat fãa, ned kõn tol n kong sẽn na n soog fo roogã ne f rĩungã ye, la fo naamã na n yalsa kãenkãe wakat fãa.” (Vɛrse 16) Ãnd soab zug la kaool-kãngã na n pids wakat fãa? Ãnd soab n na n dɩ naamã wakat sẽn kõn sa yĩnga?—Yɩɩn. 89:21, 30, 35-37.
w10 1/4 20 s. a 4
“Ned kõn tol n kong sẽn na n soog . . . f Rĩungã ye”
A Zeezi sẽn da yit Nazarɛtã ra yaa a Davɩɩd yagenga. Malɛk n wa n taas a Zeezi rogmã. A yeelame yaa: “A Zeova na n kõo yẽ a yaab a Davɩɩd geerã. A na n yɩɩ Rĩma, n dɩ naam a Zakoob yagensã zug wakat sẽn kõn sa, la yẽ Rĩungã pa na n tol n tall tɛk ye.” (Luk 1:32, 33) Dẽnd kaool ning a Zeova sẽn maan ne a Davɩɩdã pidsa a Zeezi Kirist zugu. A Zeezi rɩta naam, bala yaa pʋleng Wẽnnaam sẽn pʋlme, tɩ kɩt t’a tar sor n na n dɩ naam wakat sẽn kõn sa yĩnga. Pa ninsaal yam-yãkr ye. D tẽeg tɩ Wẽnnaam pʋlemsã pidsda kɛpɩ wakat fãa.—Eza. 55:10, 11
Yãmb tẽeda Wẽnnaam Rĩungã ne y sũy fãa bɩ?
14 A Zeova pʋlma Israyɛll rĩm a Davɩɩd bũmbu. Yaa rẽ la b sẽn boond tɩ kaool ning Wẽnnaam sẽn maan ne a Davɩɩdã. (Karm-y 2 Sãmwɛll 7:12, 16.) Yɩ a Davɩɩd sẽn wa n be Zerizalɛm n dɩt naamã la a Zeova pʋlm-a tɩ Mesi wã na n yi a pendẽ wã. (Luk 1:30-33) A sẽn maan woto wã, a vẽnega kibay a taaba, n wilg Mesi wã yaab-rãmbã roog n paase. A yeelame me t’a Davɩɩd yagen-kãng sẽn yaa “ned ning sẽn so noorã” n na n lebg Wẽnnaam Rĩungã Rĩma. (Eze. 21:30-32) A Davɩɩd naamã na n kaoosa “wakat fãa yĩnga,” bala a Zezi sẽn yaa a Davɩɩd yagengã “na n zĩnda wakat fãa la yẽ naamã geer na n kaoosa . . . wa wĩndga.” (Yɩɩl 89:35-38) D tõe n kɩsa sɩd t’a Zezi naamã pa na n tol n lebg yooko, la tɩ bark nins a naamã sẽn na n wa ne wã na n paa wakat fãa.
D bʋgs Wẽnnaam Gomdã zug neere:
it-1 623 s. a 2
Yaoolem wakate
A Balaam bãngr-gomdã. Nand tɩ Israyɛll nebã kẽ kãabg tẽngẽ wã, no-rɛɛs a Balaam yeela Moaab rĩm a Balak yaa: “Wa tɩ m wilg-f Israyɛll nebã sẽn na n maan Moaab nebã bũmb ninga wakat sẽn wate. . . . Mam nee ãdg sẽn puk a Zakoob yagensã sʋka. Rĩm n na n zĩnd Israyɛll buudã pʋgẽ, la yẽnda na n pogla Moaab zugã ne-a naamã dasaare. La a kʋ a Sɛt kambã fãa.” (Sõd. 24:14-17) Bãngr-gomdã pipi pidsgã pʋgẽ, ‘adgã’ yɩɩ rĩm a Davɩɩde, soab ning sẽn zab n tõog Moaab nebã. (2 Sãm. 8:2) Yaa vẽeneg tɩ bãngr-gom-kãngã pidsgã wɛɛngẽ, “wakat sẽn watã” bɩ wakatã baasgã sɩnga wakat ning a Davɩɩd sẽn lebg rĩmã. Sẽn mik t’a Davɩɩd makda a Zeezi sẽn yaa Wẽnnaam Rĩungã rĩmã, bãngr-gomdã na n pidsa a Zeezi zug me, a sã n wa zab n tõog a bɛɛbã.—Eza. 9:6; Yɩɩn. 2:8, 9.
SIGR RASEM A 6-12
D SẼN BÃNG BIIBLÃ KARENG PƲGẼ | 2 SÃMWƐLLE 9-10
“A Davɩɩd wilgame t’a tara nonglem hakɩɩka”
Kell-y n nong-y y taabã ne nonglem-kãsenga
7 Yaa ned sẽn maand yɛlã ne yam ningã n wilgd a sã n yaa maan-sɩd soab wa d sẽn wilg sull a 6 pʋgẽ wã, bɩ a sã n yaa ned sẽn tar nonglem-kãsenga. Pĩnd wẽndẽ wã, bõe n kɩt tɩ Wẽnnaam nin-buiidã ra nong b taabã ne nonglem-kãsenga? Pa b sẽn da get tɩ yaa tɩlɛ tɩ b maan rẽ yĩng ye. Yaa b sẽn da rat ne b sũy fãa n maan rẽ wã yĩnga. Wala makre, a Davɩɩde. A wilgame t’a nonga a zo-nongr a Zonatã ne nonglem-kãsenga, baa ne a Zonatã ba wã sẽn da baood a Davɩɩd n na n kʋ wã. Yʋʋm wʋsg a Zonatã kũumã poore, a Davɩɩd kell n wilga nonglem-kãseng ne a Zonatã biig a Mefibosɛte.—1 Sãm. 20:9, 14, 15; 2 Sãm. 4:4; 8:15; 9:1, 6, 7.
A Sãmwɛll sebr a yiib-n-soabã tags-kãsemse
9:1, 6, 7. A Davɩɩd pidsa a kãabgã. Tõnd me sã n kãab bũmbu, d segd n mao n pids-a lame.
B maoo ne yĩng gõose
10 Yʋʋm a wãn loogr poore, Rĩm a Davɩɩd sẽn tall nonglem kãseng ning ne a Zonatã wã yĩng kɩtame t’a tall nonglem ne a Mefibosɛte. A Davɩɩd dɩka a Saull paoongã fãa n kõ-a, la a yeel a Saull tʋm-tʋmd a Ziba t’a ges a pʋʋgã koob yelle. A Davɩɩd leb n yeela a Mefibosɛt woto: “Fo na n dɩɩ ne maam daar fãa.” (2 Sãmwɛll 9:6-10) Sãmbg sẽn ka be, a Davɩɩd nonglmã ra yaa belsg n kõ a Mefibosɛte, la sõngame n kɩt tɩ sũ-sãoong ning a komslmã sẽn wa ne wã boog zem-zem. Ad woto sɩd kõta tõnd zãmsgo! Tõnd me segd n talla sõmblem ne neb nins sẽn maood ne yĩng gõaagã.
D bʋgs Wẽnnaam Gomdã zug neere:
it-1 270
Toɛɛnga
Ne pĩnd wẽndẽ buud wʋsg sẽn be yaang sẽnesã, Israyɛll nebã sẽn naage, toɛɛng ra yaa bũmb b sẽn nande, bala yaa kaset sẽn wilgd rapã ziiri. Tõogã Wẽnnaam sẽn kõ Israyɛll nebã pʋgẽ, a ra gɩdg-b lame tɩ b ra ‘põng b zut gils-gilse,’ tɩ b ra põng zoobd ning sẽn be tʋbrã ne nifrã sʋkã, la b toɛɛngã kɩrems ye. (Maan. 19:27; 21:5) Sãmbg kae tɩ yaa rẽ sẽn da yaa tũudum yel-maandɩ buud kẽer sẽn pa tũud Wẽnnaam sʋkã yĩnga.
SIGR RASEM 13-19
D SẼN BÃNG BIIBLÃ KARENG PƲGẼ | 2 SÃMWƐLLE 11-12
“D ra bas tɩ tʋls-wẽns tõog-d ye”
Y tõe n põsa a Sʋɩtãan bẽdsã!
10 Rat-tɩ-loogã kɩtame tɩ rĩm a Davɩɩd yĩm bũmb nins a Zeova sẽn maan n kõ-a wã, wala makre, arzɛka, naam, la a sẽn kɩt t’a tõog a bɛɛbã. A Davɩɩd yɩɩ sõm-mita, n da sak n deeg tɩ Wẽnnaam kũunã “sõor yaa wʋsg tɩ ka tõe n sõd n sɛ ye.” (Yɩɩn. 40:6) La wakat n wa n zĩnd t’a Davɩɩd yĩm bũmb nins a Zeova sẽn maan n kõ-a wã. A wa n lebga rat-tɩ-loog soaba, hal n getẽ t’a sẽn da tarã pa sek ye. Baa ne a Davɩɩd sẽn da tar pagb wʋsgã, a wa n basame t’a yamã kẽ rao a to paga. Pʋg-kãng yaa a Batseba, Hɛt rao a Uuri pagã. A Davɩɩd yoo ne a Batseba, t’a rɩk pʋga. A sẽn maanã yaa wẽng wʋsgo, la a wa n maana bũmb wẽnem sẽn yɩɩd rẽ. A kɩtame tɩ b kʋ a Uuri. (2 Sãm. 11:2-15) Bõe n da be a Davɩɩd yamẽ? A ra tagsdame t’a Zeova pa tõe n yã bɩ? Baa ne a Davɩɩd sẽn maan sɩd ne a Zeova n kaoos yʋʋmã, a wa n lebga rat-tɩ-loog soaba, tɩ kɩt t’a paam toog wʋsgo. Zu-noogã, a wa n sak n deega a kongrã, n tek yam n kos sugri. A sẽn paam t’a Zeova kõ-a sugrã sɩd yɩɩ sũ-noog tɛkẽ.—2 Sãm. 12:7-13.
D sulg d mens n sak a Zeova?
15 A Davɩɩd ra pa zak-soab bal ye. A Zeova ra yãk-a lame me t’a yaa Israyɛll nebã fãa taoor-soaba. Sɩd me, a Davɩɩd yɩɩ rĩm, hal t’a naamã ra pa bilf ye. Wakat kẽere, a pʋda a naamã, n maan sẽn pa segde. (2 Sãm. 11:14, 15) La ne rẽ fãa, a yɩɩ ned sẽn da sulgd a meng n sakd a Zeova. Bõe n wilgd rẽ? A saka kiblgu. A pʋʋsa a Zeova n togs-a sẽn da be a sũurẽ wã fãa. (Yɩɩn. 51:3-6) Sẽn paase, a sika a meng n sak neb sagls sẽn yaa sõma, hal baa pagb saglse. (1 Sãm. 19:11, 12; 25:32, 33) A Davɩɩd sã n da konge, a rɩkda yam a kongrã pʋgẽ, la a kell n lʋɩɩs a Zeova tũubã taoore.
D bas tɩ Wẽnnaam noyã la a saglsã sõng-d tɩ d kibl d sũur-kasetã
7 D tara bũmb nins fãa sẽn tõe n sõng-d tɩ d yam-yãkr fãa pʋgẽ bɩ d bãng n yãk sẽn tat a Zeova raab bɩ? N-ye! D sã n bas tɩ Biiblã noyã la a saglsã sõngd tõnd wakat fãa, d na n yɩɩ neb sẽn “paam manegr la seglg tɩ maan tʋʋm-sõamy buud fãa.” (2 Tɩm. 3:16, 17) Rẽ wã, wɩng-y ne Biiblã saglsã zug bʋgsgo, n tõog n ‘bãng bũmb nins a Zeova sẽn datã.’ (Efɛ. 5:17) Bũmb wʋsg la siglgã yiis tɩ tõe n sõng-do. Wala makre, ẽndɛgs-rãmbã, Guide de recherche pour les Témoins de Jéhovah wã, Watchtower Library wã, Watchtower SƐB VAEESG ZĨIGÃ sẽn be tõnd sɩtã pʋgẽ wã, la JW Library apilikasiyõ wã. Woto fãa tõe n sõnga tõnd d sã n wa maand d zak pʋgẽ Biibl zãmsgã, la d sã n wa zãmsd Biiblã d yembre.
D bʋgs Wẽnnaam Gomdã zug neere:
‘Y Ba wã yaa nimbãan-zoeta’
11 Yaa sugr bal n da tõe n kɩt tɩ b pa kʋ a Davɩɩd ne a Batseba ye. La a Zeova ra pa kõ Israɛll bʋ-kaoodbã sor tɩ b kõ sugr beegr a woto buud poorẽ ye. Sã n da yaa bãmb n da na n welg yellã, ra yaa tɩlae tɩ b tũ Tõogã sẽn wilgã n kʋ koangdbã. La a Zeova sẽn da maan kaool ne a Davɩɩdã yĩnga, a reng n bao n na n gesa a sã n tõe n kõ-a-la a yel-wẽndã sugri. (2 Sãmwɛll 7:12-16) Rẽ n so tɩ Wẽnnaam a Zeova sẽn yaa “dũniyã fãa bʋ-kaooda,” n “feesd nebã sũyã” tʋlg n na n welg yel-kãngã a toore. (Sɩngre 18:25; 1 Kibaya 29:17) Wẽnnaam bal n da tõe n fees a Davɩɩd sũurã sõma n bãng a sã n sɩd ra teka yam n kot sugri, n tõog n yaaf-a.
Yãmb wʋmda a Zeova sẽn kõt sugrã võor bɩ?
9 A Zeova basame t’a Davɩɩd yel-wẽnã biis nams-a a yõor tɛka. La a Davɩɩd sẽn tek yam n kos sugr ne a sũur fãa wã, a Zeova kõ-a-la sugri. (Karm-y Yɩɩl Sõamyã 32:5; Yɩɩl 51:17) Wẽnnaam sẽn tõe fãa wã mii ned tagsgo, la sẽn sɩngd to-to me tɩ ned wa maan yel-wẽnde. A pa yeel tɩ bʋ-kaoodbã segd n kɩtame tɩ b kʋ a Davɩɩd ne a Batseba wa sẽn zems a Moiiz tõogã sẽn wilg yoaadb sẽn segd ne sɩbgr ningã ye. A Zeova kaoa bʋʋdã a toore, n zoe b nimbãanega. (Maan. 20:10) A wa n yãka b biig a Salomo meng t’a lebg Israyɛll rĩma.—1 Kib. 22:9, 10.
10 Tõe tɩ bũmb a to a Zeova sẽn tik n zoe a Davɩɩd nimbãaneg yaa a Davɩɩd me sẽn da zoe a Sayull nimbãanegã. (1 Sãm. 24:5-8) Sɩd me, a Zezi wilgame t’a Zeova geta tõnd manesem sẽn yaa a soab ne d taabã, n yeel woto: “Da bʋ-y ned bʋʋd ye, tɩ Wẽnnaam da wa bʋ yãmb bʋʋd ye. Tɩ bõe, yãmb sẽn na n bʋ ned bʋʋd bũmb ningã, yãmb na n paama bʋ-kãnga. La ne makdg ning yãmb sẽn na n mak n kõ nebã, b na n mak n lebsa yãmb woto.” (Mat. 7:1, 2) D sẽn mi t’a Zeova kõt-d-la sugri, la t’a tõe n kõo ned sẽn maan yel-wẽn-kãsems wa yoob la nin-kʋʋr sugrã kengda d pɛlga. La yɩl n paam a sugri, d segd n kõta d taabã sugri. Sẽn paase, d sã n beege, d segd n vẽnega d yel-wẽndã n togs-a la d toeeme. Ned sẽn maan yel-wẽnd sã n tek yam n kot sugr ne a sũur fãa, a Zeova kõt-a-la “laafɩ,” rat n yeel t’a sõngd-a lame t’a yamã gãand bãane.—Karm-y Tʋʋm 3:19.
SIGR RASEM 20-26
D SẼN BÃNG BIIBLÃ KARENG PƲGẼ | 2 SÃMWƐLLE 13-14
“A Amno rat-m-ye wã baasa ne yel-beedo”
it-1 31
A Absalom
A Amno kʋʋbã. A Absalom yao-bi-pugl a Tamaar neermã kɩtame t’a Amno sẽn da yaa b ba-biigã yam kẽ a Tamaare. A Amno maana wa a bẽedame, n kɩt tɩ b tʋm a Tamaar t’a wa yẽ nengẽ, n segl n kõ-a. Rẽ poore, a maan-a-la pãnga, n yõg-a. A Amno sẽn da nong a Tamaar to-to wã toeemame n lebg kisgri, t’a kɩt tɩ b yiis-a yɩnga. A Tamaar pãrsa a fʋ-gʋleng sẽn tar nus-wogd sẽn wilgd t’a yaa rĩmã bi-pugl sẽn pa mi raoã, la a yug a zugã tompeglem. Sẽn paase, a sega a Absalom. Tao-tao bal t’a Absalom zoe n bʋʋ yellã, n yeel zĩig pʋgẽ tɩ yẽ miime tɩ yaa a Amno la yellã soaba, tɩ wilgdẽ t’a sɩng n miime t’a ba-biigã yam kẽe a yao-bi-puglã. A Absalom yeela a yao-bi-puglã t’a ra yeel ned bũmbu, la a tall-a n kẽng a yirã t’a na n tɩ vɩɩmd be.—2 Sãm. 13:1-20.
Modg-y n bɩɩs-y yõk-m-menga
11 Biiblã tara kibay sẽn gomd pĩnd wẽndẽ neb sẽn yo, b sẽn pa tõog n yõk b mens yĩnga. A leb n wilgda b sẽn pa tõog b mensã sẽn wa ne yɛl ninsã. Yãmb sã n be zĩig tɩ nebã manesem yaa wa a Kim karen-bi-taasã, bɩ y tags yel-bũn sebrã sak a 7 wã sẽn gomd bi-bɩɩg ning yelle, n yetẽ t’a pa tar yamã. Y tõe n tagsa a Amno sẽn maan bũmb ningã me yelle, la sẽn wa ne yɛl ninsã. (2 Sãm. 13:1, 2, 10-15, 28-32) Zak pʋgẽ Biibl zãmsgã sasa, roagdbã tõe n sõsa Biiblã kiba-kãensã zug ne b kambã, n sõng-b tɩ b tall yam la b bɩɩs yõk-m-menga.
it-1 32 s. a 1
A Absalom
Yʋʋm a yiib loogame. Piisã wõrsg wakat ra taame. Wakat kãng ra yaa kibs wakate. A Absalom maana tigr Baal-Hatsoor sẽn be na maan kilo 22 ne Zerizalɛm rɩtg babgã. A boola rĩmã kom-dibli wã la a Davɩɩd menga. A ba a Davɩɩd sẽn pa sak n na n kẽngã, a Absalom pẽdg-a lame t’a sak n tʋm a Amno t’a wa, n led a zĩiga. (Yel. 10:18) Tigrã sasa, a Amno sẽn wa n “yũ rãamã n tɩg t’a sũurã noomẽ” wã, a Absalom kɩtame t’a tʋm-tʋmdbã kʋ-a. Kom-dibli a taabã zoeeme n leb Zerizalɛm, t’a Absalom zoe n kẽng a yaab-raoog sẽn da yaa Siri nedã nengẽ, Gesʋʋr soolmã sẽn be Galile mogrã yaangã. (2 Sãm. 13:23-38) ‘Toogã’ ra kẽe a Davɩɩd “yirã” masã, wa no-rɛɛs a Natã sẽn da pĩnd n togsã, n na n kell pa be hal n tãag a Davɩɩd yõor tɛka.—2 Sãm. 12:10.
D bʋgs Wẽnnaam Gomdã zug neere:
Bõe yĩng tɩ neermã baoob pak-ma?
Yaa fo sẽn yaa ned ningã n na n kɩt tɩ nebã nong f zĩigẽ. D gom Rĩm a Davɩɩd bi-ribl a Absalom yelle. Ad Biiblã sẽn yete:
“Ned dag n ka be t’a ra-sãnd ta a Absalom ye. . . . A rag n ka tol n tar zang ye.”—2 Sãmwɛll 14:25.
Baa ne rẽ, a Absalom ra yaa wuk-m-meng soaba, mag-bɛd la zãmb soaba. A pa tall yʋ-noog Biiblã pʋgẽ ye. Bala a ra pa maand sɩda, leb n da yaa nin-kʋʋda.
Rẽ n so tɩ Biiblã sagend tõnd n yetẽ yaa:
‘Yelg-y yalẽ paalgã.’—Koloos-rãmbã 3:10.
“Da bao-y neerem ning ninã sẽn tõe n yã wã . . . ye. La yãmb tog n baoo neerem ning sẽn solge.”—1 Pɩyɛɛr 3:3, 4.
Yaa sɩd tɩ f sã manegd f meng sõma n dat n yɩ neere, pa wẽng ye. La sẽn tar yõod n yɩɩd yaa f sẽn na n bao n tar zʋg-sõma. Bala yaa zʋg-sõma wã n na n kɩt tɩ neb a taabã nong f zĩigẽ, n yɩɩd f sẽn na n yaa pʋg-neer bɩ ra-sãnga. Pʋg-sad yʋʋr sẽn boond t’a Felicia yeelame: “Neerem loogda tao-tao. La f sẽn yaa ned ningã, n paas f zʋg-sõma wã pa loogd ye.
SIGR RASEM 27–SẼOOG RASEM A 3
D SẼN BÃNG BIIBLÃ KARENG PƲGẼ | 2 SÃMWƐLLE 15-17
“A Absalom lebga tõata, a wuk-m-mengã yĩnga”
D rɩk sẽn zĩnd-b a Zeova poorẽ wã togs-n-taare
10 A Davɩɩd biig a Absalom me wuk-m-mengã kɩtame t’a pa zĩnd Wẽnnaam poorẽ ye. A ra rat n yɩɩ rĩma. Rẽ n so t’a ‘bao saar ne wiidi, la a yãk neb pis-nu tɩ b be a taoor n yãagd-a.’ (2 Sãm. 15:1) A tõogame me tɩ Israyɛll neb wʋsg kẽ-a. A makame meng n na kʋ a Davɩɩde, baa a sẽn da mi tɩ yaa a Zeova n yãk-a t’a lebg Israyɛll rĩmã.—2 Sãm. 15:13, 14; 17:1-4.
Tũ-y Wẽnnaam ning sẽn kõt lohormã
5 Biiblã tara kibay wʋsg sẽn wilgd neb sẽn menes b taaba. Wala makre, rĩm a Davɩɩd biig a Absalom. A ra yaa ra-sãn-beelle. La a wa n dɩka a Sʋɩtãan naoore, n tʋlg bũmb a sẽn pa segd ne. A tʋlga a ba wãnaam. Sẽn na yɩl n deeg naamã, a maana sɩlem n kɩt tɩ nin-buiidã tẽ tɩ b yell pak-a lame, la tɩ rĩmã ne a poorẽ dãmbã pa nand-b ye. Wa a Sʋɩtãan sẽn da maan to-to Edɛnnã, a kɩtame tɩ nin-buiidã tags tɩ yẽ la b sõngda, la t’a ba wãpa rat b neer baa bilf ye.—2 Sãm. 15:1-5.
it-1 1101
Ebrõ
Yʋʋm a wãn poore, a Davɩɩd biig a Absalom lebg n waa Ebrõ. Yaa beenẽ la a mak n na n deeg a ba wã naamã, la a pa tõog ye. (2 Sãm. 15:7-10) A Absalom yãka Ebrõ tẽngã tɩ yaa zĩig ning a sẽn na n sɩng naamã baoobo, bala ra yaa tẽng yʋʋr sẽn yi, yɩɩ Zida na-tẽng me. Sẽn paase, a Absalom ra roga be. Kaoosg zugẽ, rĩm a Roboaam sẽn yaa a Davɩɩd yagenga lebg n mee Ebrõ. (2 Kib. 11:5-10) Babilon nebã sẽn sãam Zida wã poore, la Zʋɩf-rãmbã sẽn wa n yi yembd n lebg n wa wã poore, bãmb kẽer zĩnda Ebrõ (Kiryat-Arba).—Nee. 11:25.
D bʋgs Wẽnnaam Gomdã zug neere:
Yãmb sẽn wʋmã yaa sɩd bɩ?
11 Wakat ninga, nebã tõe n yelgda yɛl kẽer tõnd zugu, tɩ yaool n pa sɩd zãnga, wall yaa sẽn togs n kelle. A buud paama a Mefibosɛte. Rĩm a Davɩɩd ra maana a Sayull yageng a Mefibosɛt neere, n dɩk a Sayull pʋtã fãa n kõ-a. (2 Sãm. 9:6, 7) La daar a ye, b wa n togsa a Davɩɩd yɛl kẽere, n kãneg a Mefibosɛte. A Davɩɩd sẽn wʋmã, a pa bao n na n bãng sã n yaa sɩd ye. A reega a Mefibosɛt sẽn da so wã fãa. (2 Sãm. 16:1-4) A Davɩɩd sẽn wa n kelg a Mefibosɛtã, a bãngame tɩ yẽ tudgame. A lebsa a Mefibosɛt paoongã pʋɩ-sʋka. (2 Sãm. 19:25-30) A Davɩɩd sã n da reng n bao n na n bãng yellã vɩʋʋg sõma, n pa yɩ tao-tao n tẽ a sẽn wʋmã bala, a Mefibosɛt ra pa na n nams yel-kɛgr a woto yĩng ye.