-
A Zeezi waasa a tʋm-tʋmdbã naoA Zeezi yaa sore, la sɩda, la vɩɩm
-
-
SAK 116
A Zeezi waasa a tʋm-tʋmdbã nao
MATYE 26:20 MARK 14:17 LUK 22:14-18 ZÃ 13:1-17
A ZEEZI MAANA A YAOOLEM PAKÃ NE A TƲM-TƲMDBÃ
A WAASA A TƲM-TƲMDBÃ NAO, N NA N ZÃMS-B SIK-M-MENGA
A Pɩyɛɛr ne a Zã zoe n taa Zeruzalɛm n na n segl Pakã wa a Zeezi sẽn yeelã. A Zeezi ne a tʋm-tʋmdb piigã me wa n dɩka Zeruzalɛm sore. Wĩndgã kolga lʋɩɩse, tɩ yẽ ne a karen-biisã sigd Oliiv tɩɩs tãngã. Sã n pa a vʋʋgrã poore, a pa na n le rʋ tãngã wĩndg ye.
Tao-tao bal tɩ b taa tẽngã pʋga, n dabd zak ning pʋgẽ b sẽn na n maan Pakã. B sẽn ta wã, b rʋʋ zugẽ doogẽ wã, n mik tɩ bũmb fãa seglame. A Zeezi ra sɩng n gũuda wakat kãngã. Bala a yeela baraarã yaa: “Mam tʋlga ne m sũur fãa n dɩ Pak-kãngã ne yãmba, sẽn deng m namsgã.”—Luk 22:15.
Na maan yʋʋma, Pakã wakate nebã ra minim n ningda divẽ wã vɛɛr dãmb pʋsẽ, tɩ ned fãa reeg n fʋrg la a kõ a yaka. Rẽ n so t’a Zeezi reeg divẽ vɛɛr a ye n ning barka, la a yeele: “Deeg-y bõn-yũudl-kãngã n pʋɩ ne taaba. Bala, mam yeta yãmb tɩ sẽn sɩng ne moasã, mam kõn leb n yũ reezẽ tɩɩs koom yɛsa, hal tɩ Wẽnnaam soolmã wa.” (Luk 22:17, 18) A Zeezi gom-kãensã wilgda vẽeneg t’a kũumã ta n saame.
Rɩɩbã sasa, bõn-sãang la a Zeezi maan-yã. A yikame n pidg a zugẽ fuugã, n dɩk peende, la a rɩk laag n ning koom. Ned sã n da reeg sãana, a segd n gesame tɩ b waas a naoã. Tõe n yaa a tʋm-tʋmd n na n maane. (Luk 7:44) La so-kãnga, gãag soab sẽn ka be wã, a Zeezi n yik n na n waas b naoã. Tʋm-tʋmdbã nin-yend ra tõe n tʋma tʋʋmdã, la b baa a ye pa tags rẽ ye. Tõeeme tɩ b ra ket n wagsda taaba. Sẽn yaa a soab me, a Zeezi sẽn waas b nao wã, yãndã yõk-b lame.
A Zeezi sẽn ta a Pɩyɛɛrã, a yeelame: “Ayo! Yãmb kõn waas mam nao abada!” A Zeezi leoka yẽnda yaa: “Mam sã n ka waas foom, fo kõn le paam baa fɩ mam nengẽ ye.” A Pɩyɛɛr yeel-a lame yaa: “Zu-soaba, ka mam nao wã bal la y na n waas ye, yaa ne m nusã la m zugã me.” A Zeezi sẽn leok-a to-to wã tog n ling-a lame. A yeel-a lame: “Sẽn so-a koom ka le baood soobo, sã n ka nao wã waasg bal ye. Bala, a yĩngã tõr yaa yɩlemde. Yãmb yaa yɩlma, la ka yãmb fãa ye.”—Zã 13:8-10.
A Zeezi waasa a tʋm-tʋmdb 12 fãa nao, baa a Zʋdaas Iskaryo. Rẽ poore, a yeelga a zugẽ fuugã n zĩndi, n bas n sok a karen-biisã yaa: ‘Yãmb wʋma mam sẽn maan yãmbã võore? Yãmb boonda maam tɩ karen-saamba la Zu-soaba, la yãmb sẽn yetã zemsame, bala, mam sɩd yaa a boto. Dẽ, mam sẽn yaa Zu-soab la Karen-saambã sã n waasa yãmb nao, yãmb me tog n waasa taab nao wã. Bala, yaa mamsg la mam kõ yãmba, tɩ yãmb me na maan wa mam sẽn maan yãmbã. Mam yeta yãmb sɩd-sɩd tɩ tʋmtʋmd ka yɩɩd a zu-soab ye, la tẽn-tʋmd me ka yɩɩd sẽn tʋm-a yẽnda wã ye. Yãmb sã n mi rẽnda, yãmb yaa sũ-noog rãmba, yãmb sã n maand a woto.’—Zã 13:12-17.
Ad yaa mak-sõng la a Zeezi sẽn kõ sik-m-mengã wɛɛngẽ wã! Sẽn tũud-b a Zeezi wã pa segd n baood n na n yɩ taoor-dãmba, n tagsdẽ tɩ b yɩɩda b taabã, la tɩ yaa b taabã n segd n tʋmd n kõt bãmb ye. B segd n dɩka a Zeezi togs-n-taare. Pa yet tɩ b waasd taab nao ye. B segd n sak n sika b mens n tʋmd b taabã yĩnga, la b pa bakd ned ye.
-
-
Soaalã zaabr dɩɩbãA Zeezi yaa sore, la sɩda, la vɩɩm
-
-
SAK 117
Soaalã zaabr dɩɩbã
MATYE 26:21-29 MARK 14:18-25 LUK 22:19-23 ZÃ 13:18-30
A ZEEZI WILGAME T’A ZƲDAAS N NA N ZÃMB YẼ
A WILGA B SẼN SEGD N MAAND N TẼEGD A KŨUMÃ
A Zeezi ne a karen-biisã sẽn wa n dɩt Pakã, a waasa b naoã n na n zãms-b sik-m-menga. Masã, a yeel-b-la gomd a Davɩɩd sẽn da pĩnd n togse. Wõnda yaa b sẽn dɩ n sa wã la a togs-ba. A yeelame: “Baa ned ning sẽn dag n yaa mam zoa wã, tɩ mam kɩs sɩd ne-a, la sẽn dag n dɩt-a ne maamã, wẽneg n kisga maam.” A wilga a gomdã võore, n yeele: “Yãmb ned a yembr n na n yõk maam n kõ.”—Yɩɩn-sõamyã 41:10; Zã 13:18, 21.
Tʋm-tʋmdbã wẽnemd n gesa taaba, n sok a Zeezi yaa: “Zu-soaba, yaa maam bɩ?” Baa a Zʋdaas meng soka woto. A Pɩyɛɛr yeela a Zã sẽn da yɛg a Zeezi wã t’a sok n gese yaa ãnda. A Zã sɩd kɩllame n sok a Zeezi yaa: “Zu-soaba, yaa ãnda?”—Matye 26:22; Zã 13:25.
A Zeezi leoka woto: “Yaa ned ning mam sẽn na n suk bur-gɩrg n kõ-a wã.” A sɩd suka burã n kõ a Zʋdaase, la a yeel yaa: “Ninsaal Bi-riblã na n looga wa b sẽn dag n gʋls b yellã to-to wã. La ned ning sẽn na n yõk-a Ninsaal Bi-riblã n kɩsã na paam toogo. Dao-kãng sã n dag n ka rogẽ n são.” (Zã 13:26; Matye 26:24) Wakat kãng bala, a Sʋɩtãan kẽe a Zʋdaase. Nin-kãngã sẽn da zoe n yaa zãmb soabã sakame n na n maan Sʋɩtãanã raabo. Rẽ n so tɩ b bool-a tɩ “sẽn da tog n sãam-a wã.”—Zã 6:64, 70; 12:4; 17:12.
A Zeezi yeela a Zʋdaas yaa: “Fo sẽn na n maan bũmb ningã, maan-a tao-tao.” Sẽn yaa a Zʋdaas n da zãad ligdã koglgã, tʋm-tʋmdb a taabã tagsame t’a Zeezi ratame t’a ra bũmb nins bãmb sẽn tog n da tigrã yĩngã, wall a kõ naong rãmbã bũmbu. (Zã 13:27-30) Mik a Zʋdaas sẽn yitã yaa sẽn na n tɩ zãmb a Zeezi.
Zaab-kãng bala, a Zeezi lugla bũmb a to. A rɩka bur n pʋʋs Wẽnnaam barka, la a kao n kõ a tʋm-tʋmdbã n yeele: “Ada yaa mam yĩnga, b sẽn kõ yãmb yĩnga. Bɩ y maand bõn-kãngã n tẽegd mam yelle.” (Luk 22:19) Burã pɩʋʋga tʋm-tʋmdbã taoor tɩ ned fãa yãk n wãbe.
Rẽ poore, a Zeezi rɩka bõn-yũudlã n pʋʋs Wẽnnaam barka, la a kɩs tɩ gilgi, tɩ b ned fãa reeg n yũ. A yeel-b lame yaa: “Bõn-yũudl-kãngã yaa kãab-paalgã, sẽn maan ne mam zɩɩmã sẽn daag yãmb yĩngã.”—Luk 22:20.
A Zeezi sẽn maan woto wã, a lugla a kũumã tẽegre, tɩ sẽn tũud-b yẽ wã segd n maand yʋʋmd fãa, Nizã kiuug rasem 14. Yaa sẽn na n sõng-b tɩ b tẽeg bũmb ning yẽ ne a Ba wã sẽn maane, tɩ wẽn-sakdbã tõe n paam b mens ne yel-wẽnã la kũumã. A yõodã yɩɩda zʋɩf-rãmbã Pakã, bala sẽn na n tall-b tẽebã na n paama lohorem hakɩɩka.
A Zeezi yeelame tɩ yẽ zɩɩmã yaa “kãab-paalgã zɩɩm sẽn daag neb wʋsg yĩnga, yel-wẽnã sugr kũun yĩnga.” Neb wʋsg sɩd na n paama b yel-wẽnã sugri, wala makre, tʋm-tʋmdb nins sẽn kell n sak a Zeezi wã, n paas wẽn-sakdb a taab sẽn na n wa naag bãmb n dɩ naam saasẽ ne a Zeezi, a Ba wã soolmã pʋgẽ.—Matye 26:28, 29.
-
-
B rat n bãnga sẽn yaa-a kãseng n yɩɩdaA Zeezi yaa sore, la sɩda, la vɩɩm
-
-
SAK 118
B rat n bãnga sẽn yaa-a kãseng n yɩɩda
MATYE 26:31-35 MARK 14:27-31 LUK 22:24-38 ZÃ 13:31-38
A ZEEZI SAGL-B-LA ZIIRÃ BAOOB WƐƐNGẼ
A TOGSA A PƖYƐƐR T’A NA N KƖƖSAME T’A PA MI YẼ YE
NONGLMÃ KƖTDAME TƖ B BÃNG KIRIS-NEBÃ N BAKE
Yʋng ning b sẽn na n yõk a Zeezi wã, a waasa a tʋm-tʋmdbã nao, n zãms-b sik-m-menga. A sẽn maan woto wã kell n zemsame. Bõe yĩnga? Bala b tara manesem sẽn pa sõma. B ra sakda Wẽnnaam ne b sũy fãa, la baasgo, b ra ket n dat n bãnga sẽn yaa-a kãseng n yɩɩd bãmb sʋka. (Mark 9:33, 34; 10:35-37) Yʋn-kãnga, yel-kãng le yikame.
Tʋm-tʋmdbã “wẽe nokoeemd ne taab wʋsg n dat n bãng ned ning b sẽn tog n ges wa kãsem bãmb sʋkã.” (Luk 22:24) Woto tog n sãama a Zeezi sũurã hal wʋsgo! A na n welga yel-kãng wãn-wãna?
A Zeezi pa zab a tʋm-tʋmdbã ye. A bʋka a meng n sagl-ba. A yeel-b lame: “Soolem dĩm-dãmbã soo nebã ne pãnga, la sẽn tar-b noor ne nebã kɩtdame tɩ b boond bãmb tɩ tʋʋm-neer maandba. La a ka a woto ne yãmb ye. . . . Ned ning sẽn zĩ n dɩtẽ wã la kãseng n yɩɩd bɩ, bɩ yaa ned ning sẽn kɩt-a rɩɩbã?” A tẽeg-b-la mak-sõngã a sẽn kõt-b wakat fãa wã, n yeel-b yaa: “La baoosgo, mam bee yãmb sʋk wa rɩ-kɩta.”—Luk 22:25-27.
Tʋm-tʋmdbã ra yaa koangdb yaa sɩda, la b kell n paa ne a Zeezi baa yɛlã sẽn da pa nana wã. Rẽ n so t’a yeel-b woto: “Mam maanda kaool ne yãmba, wala mam Ba sẽn maan kaool ne maam, rĩung yĩngã.” (Luk 22:29, MN) Nin-kãensã kell n saka a Zeezi. A pʋlem-b lame tɩ ne kaoolã yẽ sẽn maan ne-bã maasem, b na n wa paam n naaga yẽ Wẽnnaam soolmã pʋgẽ n dɩ naam.
Tʋm-tʋmdbã ra na n paama bark yaa sɩda, la b ra ket n yaa ninsaalba, n yaa yel-wẽn-maandba. A Zeezi yeel-b lame yaa: “A Sʋtãan kosame n na n yelg yãmb wa b sẽn yelgd koodo.” (Luk 22:31) A keoog-b-la woto me: “Yʋn-kãngã bala, yãmb fãa na n zoee n basa maam. Bala, b gʋlsa a woto: ‘Mam na n wẽe rũm-kɩɩmã, la piisã sull na n sãeegame.’”—Matye 26:31; Zakari 13:7.
A Pɩyɛɛr wẽe a yãoog n yeele: “Baa nebã fãa sã n na n bas yãmba, mam yẽ kõn bas yãmb ye.” (Matye 26:33) A Zeezi yeela a Pɩyɛɛr tɩ yʋn-kãng bala, nand tɩ no-raoog kelem naoor a yiibu, a na n kɩɩsame t’a pa mi yẽ ye. A Zeezi paasame: “La mam pʋʋsa fo yĩnga, tɩ f tẽebã ra wa paoog ye. La fo sã n lebg n wa mam nengẽ, bɩ f paas f ba-biisã raoodo.” (Luk 22:32) La a Pɩyɛɛr kell n yeelame: “Baa sã n na n yɩ tɩlɛ tɩ mam ki ne yãmba, mam ka na n yeel tɩ m ka mi yãmb ye.” (Matye 26:35) La tʋm-tʋmdb a taabã me yeela woto.
A Zeezi yeela a karen-biisã yaa: “Mam sẽn ket n be ne yãmbã, yaa wakat bilf bal yĩnga. Yãmb na n baoo maam, la a wa mam sẽn dag n yeel Zʋɩf-rãmbã tɩ bãmb ka na n tõog n wa mam sẽn dabdẽ wã, mam yeta yãmb woto me moasã.” Rẽ poore, a yeelame: “Mam kõta yãmb tõ-paalga: ‘Nong-y taaba. Nong-y taab me wa mam sẽn nong yãmbã. Yãmb sã n nong taaba, nebã fãa na bãng tɩ yãmb yaa mam karen-biisi.’”—Zã 13:33-35.
A Pɩyɛɛr sẽn wʋm a Zeezi sẽn yeel tɩ yaa wakat bilf bal la a na n zĩnd ne-bã, a soka woto: “Zu-soaba, yãmb dabda yɛ?” A Zeezi leokame: “Fo ka tõe n pʋgl maam n kẽng m sẽn dabdẽ wã moasã ye, la kaoosg pʋgẽ, fo na pʋgl n wa.” A Pɩyɛɛr sẽn pa wʋm gomdã võorã, a yeelame: “Zu-soaba, bõe yĩng tɩ mam ka tõe n pʋgl yãmb moasã? Mam na n saka kũum yãmb yĩnga.”—Zã 13:36, 37.
Rẽ masã la a Zeezi tẽeg a tʋm-tʋmdbã yẽ sẽn da tʋm-b tɩ b gilg n moon koɛɛgã Galɩle, n da yeel-b tɩ b ra zɩ wanzur bɩ korgã. (Matye 10:5, 9, 10) A sok-b lame yaa: “Mam sẽn tʋm yãmb tɩ y ka zɩ ligdi wall korgo, wall neooda wã, bũmb paooga yãmba?” B leokame tɩ baa fʋɩ. La bõe la b segd n maan masã tɛka? Ad a sẽn yeel-ba: “Moasã, ka leb n yaa a woto ye. Bɩ ned ning sẽn tar ligd korg rɩk-a, tɩ ned ning me sẽn tar korg rɩke. La ned ning sẽn ka tar zabr sʋʋga, bɩ a koos a fuug n da a yembre. Bala, mam yeta yãmb tɩ bũmb ning b sẽn gʋls n yeel tɩ ‘b naaga bãmb ne tʋʋm-wẽns maandbã’ tog n pidsa mam zugu. La bũmb ning sẽn gʋls n gomd mam yellã kolga pidsgu.”—Luk 22:35-37.
A Zeezi ra gomda b sẽn na n wa ka yẽ ra-luk zug n yɛgl tʋʋm-wẽns-maandb a yiibã. Rẽ poore, b na n namsa sẽn tũud-b yẽ wã wʋsgo. Karen-biisã tagsame tɩ b zoe n segla b mense. Rẽ n so tɩ b yeel yaa: “Ad zabr sʋʋs a yiibu.” La a Zeezi yeelame tɩ rẽ sekame. (Luk 22:38) Pa na n kaoos la a Zeezi gom sʋʋsã yelle, n zãms-b bũmb sẽn tar yõod wʋsgo.
-
-
A Zeezi yaa sore, la sɩda, la vɩɩmA Zeezi yaa sore, la sɩda, la vɩɩm
-
-
SAK 119
A Zeezi yaa sore, la sɩda, la vɩɩm
A ZEEZI NA N DENGA TAOOR N SEGL ZĨIGA
A YEELA A KAREN-BIISÃ TƖ B NA N PAAMA SÕANGDA
BA WÃ YƖƖDA BIIGÃ
A Zeezi ne a tʋm-tʋmdbã sẽn dɩ n sa n ket yĩngr doogẽ wã, a kenga b raood n yeel-b woto: “Da sak-y tɩ y sũyã sãam ye. Tẽ-y Wẽnnaam, la y tẽ maam me.”—Zã 13:36; 14:1.
A Zeezi wilga a tʋm-tʋmdbã bũmb ning sẽn kɩt t’a loogrã pa segd n sãam b sũyã. A yeel-b lame yaa: “Rot wʋsg be m ba wã yiri. . . . Dẽ, mam sã n kẽng n tɩ segl zĩig yãmb yĩnga, mam na n lebg n waa n peega yãmba, tɩ maam sẽn be zĩig ningã, bɩ yãmb me zĩnd be.” La tʋm-tʋmdbã ra pa mi tɩ yaa a sẽn na n loog saasẽ wã yell la a gomd ye. A Toma soka a Zeezi yaa: “Zu-soaba, tõnd ka mi yãmb sẽn dabdẽ ye. Dẽ, tõnd na n yɩɩ a wãn n bãng a sore?”—Zã 14:2-5.
A Zeezi leokame: “Maam la sore, la sɩda, la vɩɩm.” Yaa neb nins sẽn tẽed a Zeezi, n sakd a sẽn zãms bũmb ninsã, la b modgd n dɩkd a togs-n-taarã bal n tõe n paam n kẽ a Ba wã soolmẽ. A yeelame: “Ned baa a yembr ka tõe n wa m ba nengẽ tɩ ka tũ ne maam ye.”—Zã 14:6.
A Filip ra maaga a yĩng n kelgdẽ. A yeela a Zeezi woto: “Zu-soaba, wilg-y tõnd y ba wã, la rẽ na sek tõndo.” Wõnda a Filip ra ratame t’a Zeezi maan yel-solemd t’a yã Wẽnnaam ziirã, wa a Moyiiz la a Eli ne a Ezayi. La tʋm-tʋmdbã sẽn paam bũmb ningã ra yɩɩda nin-kãensã sẽn yã wã. A Zeezi meng wilga rẽ. A yeelame: “Filipu, mam sẽn be ne yãmb hal daar zãr tɩ fo ket n nan ka bãng maam? Sẽn yãnd-a maam yãnda m ba.” Sɩd me, a Zeezi rɩka a Ba wã togs-n-taar kɛpɩ. Dẽnd ned sã n vɩɩmd ne a Zeezi, n pʋgd n get bũmb nins a sẽn maandã, yaa wa a sẽn yã Wẽnnaam. La yaa vẽeneg tɩ Ba wã yɩɩda Biigã. Bala a Zeezi meng yeelame: “Goam nins mam sẽn gomd ne yãmbã ka yit mam meng nengẽ ye.” (Zã 14:8-10) Tʋm-tʋmdbã ra nee vẽeneg t’a Zeezi zãmsgã fãa yita a Ba wã nengẽ.
A Zeezi tʋm-tʋmdbã paam n yãa a sẽn maan yel-soalem wʋsgo, la b wʋm a sẽn moon Wẽnnaam soolem koe-noogã. Ad bũmb ning a sẽn yeel-b masã. A yeela woto: “Ned ning sẽn tẽed maam me na n tʋma tʋʋm nins mam sẽn tʋmdã, la a na n tʋma tʋʋm kãsems n yɩɩda.” (Zã 14:12) A Zeezi pa yeel tɩ b na n maana yel-soalem sẽn yɩɩd yẽ sẽn maanã ye. La b na n tõog n moona koɛɛgã n kaoos n yɩɩd yẽ, la b moon zĩis wʋsg n yɩɩda, tɩ koɛɛgã ta neb wʋsg me n yɩɩda.
A Zeezi sẽn na n loogã pa rat n yeel t’a raaga a tʋm-tʋmdbã n bas ye. A yeel-b lame yaa: “Yãmb sã n kos maam bũmbu, mam na maane.” A le paasa woto: “La maam, mam na n bõosa m ba, tɩ b kõ yãmb sõangd a to tɩ b pa ne yãmb wakat sẽn kõn sa. Sõangd-kãng yaa sɩd Sɩɩg dũniyã sẽn ka tõe n deege.” (Zã 14:14, 16, 17) A wilg-b lame tɩ sõangd a to la b na n wa paame, sẽn yaa vʋʋsem sõngã. Sɩd yɩɩ woto Pãntekotã raare.
Baraar me, a Zeezi yeela woto: “Bilf bal sã n paase, dũni rãmb kõn leb n yãnd maam ye. La yãmb yẽ, y na n yãnd maam. Bala, mam vɩɩme, la yãmb me na n vɩɩmde.” (Zã 14:19) Sɩd me, a Zeezi sã n ki, Wẽnnaam na n vʋʋg-a lame tɩ tʋm-tʋmdbã tõe n yã-a. La yẽ me na n wa vʋʋga a tʋm-tʋmdbã tɩ b lebg wa malɛgse, n vɩɩmd ne yẽ saasẽ.
Bũmb a to me la a Zeezi togs-b vẽeneg baraarã. A yeelame: ‘Ned ning sẽn talld-a mam tõodã n sakd-ba, yaa yẽnda soab n nong maam. Ned ning sẽn nong-a maam, m ba na nong-a, la mam me na n nong-a lame, la m na n puka m meng ne-a.’ A Zʋʋde, b sẽn boond me t’a Tade wã soka a Zeezi yaa: “Zu-soaba, yɩta a wãn tɩ yaa ne tõnd la yãmb tog n puk y menga, la ka ne dũniyã nebã?” A Zeezi leokame: “Ned sã n nong maam, a na n saka mam gomde, la m baaba na n nonga a soaba. . . . Ned ning sẽn ka nong-a maam ka sakd mam goam ye.” (Zã 14:21-24) Sɩd me, sẽn tũud-b a Zeezi wã sak n deegame t’a yaa sore, la sɩda, la vɩɩm. La dũniyã neb pa sak n deeg rẽ ye.
A Zeezi loogrã ta n saame. Karen-biisã na n wa maana wãn n tõog n tẽeg a sẽn zãms-b bũmb ninsã? A wilga bũmb ning sẽn na n sõng-bã, n yeele: “Sõangdã, Sɩɩg-sõngã m ba sẽn na n tʋm ne mam yʋʋrã, yaa bãmb n na n zãms yãmb bũmb fãa, la b tẽeg yãmb bũmb nins fãa mam sẽn yeel yãmbã.” Tʋm-tʋmdbã yãa vʋʋsem sõngã sẽn kɩt t’a Zeezi tõog n maan bũmb ninsã, dẽnd b sẽn wʋm woto wã kenga b pelse. A Zeezi paasame: “Mam basda laafɩ ne yãmba. Mam kõta yãmb m laafɩ. . . . Bɩ y ra sak tɩ y sũyã sãam wall rabeem yõk yãmb ye.” (Zã 14:26, 27) Karen-biisã ra ka bʋʋm n na n sãam b sũy ye. Bala, a Zeezi Ba wã n na n wilg-b sor la a kogl-ba.
Ka ne ka bala, b na n yãa kaset sẽn wilgd tɩ Wẽnnaam kogend-b lame. A Zeezi yeelame: “Dũni naabã watame. A baa fɩ ka be mam pʋgẽ ye.” (Zã 14:30) A Sʋɩtãan tõog n kẽe a Zʋdaas, n pirs-a t’a maan yẽ raabo. La bũmb sẽn yaa wẽng pa be a Zeezi sũurẽ wã, t’a Sʋɩtãan tõe n tũnug ne n kɩt t’a kɩɩs Wẽnnaam ye. A leb n pa na n tõog tɩ Wẽnnaam pa vʋʋg a Zeezi ye. Bõe yĩng t’a pa tõe rẽ? A Zeezi meng yeelame: “Mam maanda wa m ba sẽn yeel maamã.” Dẽnd a kɩsa sɩd t’a Ba wã na n vʋʋg-a lame.—Zã 14:31.
-
-
A Zeezi zo-rãmbã tog n woma biisiA Zeezi yaa sore, la sɩda, la vɩɩm
-
-
SAK 120
A Zeezi zo-rãmbã tog n woma biisi
REEZẼ TƖƖG MENG-MENGA, LA A WILA
D SẼN NA N MAAN TO-TO N PA A ZEEZI NONGLMÃ PƲGẼ
A Zeezi ket n sõsda ne a tʋm-tʋmdb nins sẽn kell n sak-a wã, n kengd b raoodo. Zĩigã wa n zʋʋgame. Tõe tɩ yʋn-sʋk meng ra loogame. Masã, a wẽe yel-bũnd sẽn kengd pɛlg wʋsgo.
A Zeezi yeelame: “Mam yaa reezẽ tɩɩg meng-menga, la m ba yaa reezẽ tɩɩgã koaada.” (Zã 15:1) Woto wõnda bũmb no-rɛɛsdb kẽer sẽn da togs yʋʋm kobs sẽn looge. B ra boola Israyɛll buudã t’a Zeova reezẽ tɩɩga. (Zeremi 2:21; Oze 10:1, 2) La a Zeova na n bas-b lame. (Matye 23:37, 38) Dẽnd a Zeezi yel-bũndã sẽn yet bũmb ningã yaa bõn-sãanga. Yaa yẽ la reezẽ tɩɩgã, Ba wã sẽn yaa pʋʋgã koaadã sẽn sel yʋʋmd 29 soabã, wakat ning vʋʋsem sõngã sẽn sig yẽ zugã. La a Zeezi wilgame tɩ pa yẽ a yembr bal la reezẽ tɩɩgã ye.
Ad a sẽn yeele: “Will ning fãa sẽn tão mam zug n yaool n ka womd biisi, m ba kɛɛgd-a lame. La will ning fãa sẽn womd biisi, m ba yosd-a lame t’a tõe n wom biis n paase. . . . A wa reezẽ tɩɩg will sẽn ka tõe n wom biis a toore, a sã n ka kell n tong ne reezẽ tɩɩgã, woto me, yãmb ka tõe n wom biisi, y sã n ka pa mam pʋgẽ ye. Maam la reezẽ tɩɩgã menga, tɩ yãmb ya wilã.”—Zã 15:2-5.
A Zeezi ra pʋlma a karen-biisã tɩ yẽ sã n looge, a na n tʋma sõangda, sẽn yaa vʋʋsem sõngã. Sɩd me, rasem pis-nu la a ye poore, tʋm-tʋmdbã n paas neb a taab n paam vʋʋsem sõngã zaeebo, n lebg reezẽ tɩɩgã wila. La yaa tɩlɛ tɩ “wilã” fãa kell n sak a Zeezi. Bõe yĩnga?
A Zeezi wilga a võore, n yeele: “Ned ning sẽn paad mam pʋgẽ, tɩ mam paad a soab pʋgẽ womda biis wʋsgo. Bala, sã n ka ne maam, yãmb ka tõe n maan bũmb baa fɩ ye.” “Wilã” sẽn makd a karen-biis hakɩɩkã na n woma biis wʋsgo, bala b na n dɩka a Zeezi togs-n-taar n tall zʋg-sõma, la b wɩng ne Wẽnnaam Rĩungã koɛɛg moonego, la b maan karen-biisi. La ned sã n bas a Zeezi, n pa wom biisi, bõe n na n paam-a? A Zeezi yeelame: ‘Ned sã n ka paad mam pʋgẽ, b na n lob-a-la yɩnga.’ A paasame: “Yãmb sã n pa mam pʋgẽ, tɩ mam goamã pa yãmb pʋgẽ, bɩ y kos bũmb ning fãa y sẽn data, la b na kõ yãmba.”—Zã 15:5-7.
Rẽ poore, a Zeezi le goma yẽ tõodã sakr yelle. A ra zoe n goma rẽ yell naoor a yiibu. (Zã 14:15, 21) So-kãngã wã, a togsa a karen-biisã sẽn segd n maan n yɩɩda, n wilg tɩ b sakda yẽ tõodã. A reng n yeelame yaa: “Yãmb sã n tall mam tõodã, yãmb na n paa mam nonglmã pʋgẽ, wa mam me sẽn tall m ba tõod n be bãmb nonglem pʋgẽ wã.” La nong Wẽnnaam a Zeova ne a Biigã bal pa sek ye. A Zeezi paasa woto: “Ad mam tõogo: ‘Nong-y taab wa mam sẽn nong yãmbã.’ Nonglem ka be ninsaal yĩnga, n yɩɩd tɩ kõ f vɩɩm f zo-rãmb yĩng ye. Yãmb sã n maan bũmb nins mam sẽn yet yãmbã, yãmb yaa mam zo-rãmba.”—Zã 15:10-14.
Ka la bilf bala, a Zeezi na n sak n kiime tɩ yɩ maoong neb nins fãa sẽn na n tall tẽeb ne-a wã yĩnga. Woto na n wilgame t’a sɩd nonga nebã. A mak-sõngã segd n kɩtame tɩ sẽn tũud-b yẽ wã me nong taaba, hal n na n sak n mong b mens bũmb wʋsg b taabã yĩnga. Wa a Zeezi meng sẽn da togsã, yaa nonglem a woto buud n na n kɩt tɩ nebã bãng-b n bake. A ra yeelame yaa: “Yãmb sã n nong taaba, nebã fãa na bãng tɩ yãmb yaa mam karen-biisi.”—Zã 13:35.
A Zeezi sẽn bool a tʋm-tʋmdbã t’a “zo-rãmba” yaa bũmb b sẽn segd n tẽegdẽ. A togsa a sẽn bool-b woto wã võore. A yeelame: “Mam boola yãmb tɩ m zo-rãmba, bala, mam kɩtame tɩ yãmb bãng bũmb nins fãa m ba sẽn togs maamã.” B paamame n yaa a Zeezi zo-rãmba, la b mi a Ba wã sẽn togs-a bũmb ningã. Ad zood kae sẽn zem woto ye! La b sã n dat tɩ zoodã naf-ba, yaa tɩlɛ tɩ b “wom biisi.” A Zeezi wilgame tɩ rẽ, bũmb ning fãa b sẽn na n kos a Ba wã ne yẽ yʋʋre, b na n paamame.—Zã 15:15, 16.
Karen-biisã a Zeezi sẽn mak ne “wilã” sã n nong taaba, na n sõng-b lame tɩ b tõog toogo, baa ne namsg ning b sẽn na n paamã. A togs-b lame tɩ dũniyã neb na n kisg-b lame, la a kenga b raoodo, n yeel-b yaa: “Dũni neb sã n kis yãmba, bãng-y tɩ b reng n kisga maam. Yãmb sã n dag n yaa dũniyã rẽnda, dũniyã neb dag n na nong bũmb nins a sẽn so. La yãmb sẽn ka dũniyã rẽnda, . . . dũniyã rãmb kisa yãmba.”—Zã 15:18, 19.
A Zeezi maneg n togsa dũniyã neb sẽn na n kisg a karen-biisã võore, n yeele: “B na n maana yãmb bõn-kãensã fãa mam yʋʋrã yĩnga, bala, b ka mi sẽn tʋm-a maamã ye.” A Zeezi wilgame tɩ yẽ yel-soalmã ningda sẽn kis-b yẽ wã taale. Ad a sẽn yeele: “Mam sã n dag n ka maanẽ tʋʋm nins ned baa a yembr sẽn nan ka maan bãmb sʋkã, beegr dag n kõn zĩnd b zut ye. Moasã, b yãnda mam tʋʋmã, la b kisga maam ne m ba wã fãa.” Sɩd-sɩdã, b kisgrã yaa bũmb b sẽn da pĩnd n togse.—Zã 15:21, 24, 25; Yɩɩn-sõamyã 35:19; 69:5.
A Zeezi le pʋlmame t’a na n tʋma sõangdã sẽn yaa vʋʋsem sõngã. Sẽn tũud-b yẽ wã fãa tõe n paama pãn-kãngã, tɩ sõng-b tɩ b wom biisi, rat n yeel tɩ n kɩs a Zeezi kaseto.—Zã 15:27.
-
-
“Bɩ y keng y sũyã, bala mam tõoga dũniyã”A Zeezi yaa sore, la sɩda, la vɩɩm
-
-
SAK 121
“Bɩ y keng y sũyã, bala mam tõoga dũniyã”
KA LA BILFU, TƲM-TƲMDBÃ PA NA N LE YÃ A ZEEZI YE
TƲM-TƲMDBÃ SŨ-SÃANGÃ NA N LEBGA SŨ-NOOGO
A Zeezi ne a tʋm-tʋmdbã yita yĩngr doogẽ wã b sẽn zĩnd n maan Pakã. A keoog-b lame la a sagl-ba. A yeel-b lame me: “Mam goma ne yãmb a woto tɩ bũmb da wa kɩt tɩ yãmb lʋɩ ye.” Bõe yĩng t’a sẽn togs-b rẽ wã zemse? A meng yeelame yaa: “B na n diga yãmb n yiis karen-dotã pʋsẽ, la wakat pʋs n watame tɩ ned ning fãa sẽn na n kʋ-a yãmb na tẽ tɩ yẽnda maanda Wẽnnaam tʋʋmde.”—Zã 16:1, 2.
A Zeezi gomdã tog n sãama tʋm-tʋmdbã sũyã. Yaa sɩd t’a ra yeel-b lame tɩ dũniyã neb na n kisg-b lame, la a ra pa yeel vẽeneg tɩ b na n kʋ-b lame ye. Bõe yĩnga? A togsa a võore, n yeele: “Mam ka yeel yãmb ad-a hal sɩngrẽ ye, bala, mam dag n bee ne yãmba.” (Zã 16:4) A raoond-b-la a loogrã yĩnga. Rẽ na n sõng-b lame tɩ bũmb da wa kɩt tɩ b lʋɩ ye.
A Zeezi yeel-b lame yaa: “Mam lebda sẽn tʋm-a maamã nengẽ, la yãmb ned baa a yembr ka sokd maam tɩ mam dabda yɛɛnẽ ye.” Baraar zaabrã, b ra sok-a-la a sẽn dabdẽ. (Zã 13:36; 14:5; 16:5) La a Zeezi sẽn yeel-b tɩ b na n paama namsgã sãama b sũyã, tɩ lebg yɩɩre. Rẽ n so tɩ b le pa bao n bãng ziir ning a Zeezi sẽn na n paamã, la rẽ sẽn na n naf wẽn-sakdbã to-to wã ye. A Zeezi yeel-b-la woto: “Mam sẽn gom ne yãmb bõn-kãng yellã yĩnga, sũ-sãang n pid yãmba.”—Zã 16:6.
A Zeezi paasame: “Mam sã n looge, tara yõod ne yãmba. Bala, mam sã n ka kẽnge, sõangdã ka na n wa yãmb nengẽ ye. La mam sã n kẽnge, mam na n tʋm-b lame n kõ-yã.” (Zã 16:7) Yaa tɩlɛ t’a Zeezi ki, tɩ Wẽnnaam vʋʋg-a t’a loog saasẽ, n yaool n tʋm vʋʋsem sõngã sẽn yaa sõangdã, a karen-biisã sẽn be tẽngã zugã yĩnga.
Vʋʋsem sõngã na n wa “kɩtame tɩ dũniyã neb sak n deeg sẽn kẽed ne yel-wẽnã yelle, la tɩrlmã yelle, la bʋʋdã yelle.” (Zã 16:8) Sɩd me, na n lebga vẽeneg tɩ dũniyã neb pa tẽ Wẽnnaam Biigã ye. A Zeezi sẽn na n loog saasẽ wã na n yɩɩ kaset t’a yaa tɩrga. Na n leb n wilga bũmb ning sẽn kɩt tɩ b na n kao a Sʋɩtãan sẽn yaa “dũni-kãngã naabã” bʋʋdo, n sãam-a wã.—Zã 16:11.
A Zeezi leb n yeela a karen-biisã yaa: “Bũmb wʋsg la mam ket n tar n na n togs yãmba, la yãmb ka tõe n wʋm-b moasã ye.” B sã n wa paam vʋʋsem sõngã, na n sõng-b lame tɩ b wʋm “sɩdã fãa” võore. Na n kɩtame me tɩ b tõog n tũ sɩdã sẽn be Biiblã pʋgẽ wã wakat fãa.—Zã 16:12, 13.
Baraarã me, bũmb la a Zeezi togs tʋm-tʋmdbã tɩ b ka wʋm a võor sõma ye. A yeelame: “Sã n yɩ bilfu, yãmb ka na n leb n yãnd maam ye, la sã n leb n yɩ bilf n paase, yãmb na n le yãnda maam.” B soka taab a gomdã sẽn dat n yɛɛlga. A Zeezi sẽn bãng tɩ b rat n sok-a-la gomdã võorã, a yeel-b lame: “Sɩd-sɩdã, mam yeta yãmb tɩ yãmb na n yãbame n wiisi, la dũniyã neb sũy na n yɩɩ noogo. Yãmb na n yãnda sũ-sãangã, la yãmb sũ-sãangã na n tekame n lebg sũ-noogo.” (Zã 16:16, 20) Sɩd me, vẽkembeoogã zaabre b sã n kʋ a Zeezi, tũudmã taoor dãmb sũy na n yɩɩ noogo, la karen-biisã sũy na n sãama wʋsgo. La a Zeezi sã n wa vʋʋge, b sũ-sãangã na n lebga sũ-noogo. Wẽnnaam sã n wa zae-b ne a vʋʋsem sõngã, b sũ-noogã na n maneg n paasame.
A Zeezi rɩka makre, n wilg t’a tʋm-tʋmdbã yaa wa pag sẽn kũmd rogem. A yeelame: “Pag rogem sã n ta, sũ-sãams n tar-a, bala, a wakatã taame. La a sã n dog biigã n sa, a ka leb n tẽr a toogã ye, a sũur sẽn noom ne ned sẽn dogã yĩngã.” A kenga a tʋm-tʋmdbã raoodo, n yeel-b yaa: “Moasã, yãmb tara sũ-sãamse, la mam na n leb n yãnda yãmba, y sũyã na n yɩɩ noodo, la ned baa a yembr kõn yiis yãmb sũ-noogã ye.”—Zã 16:21, 22.
Hal n tãag wakat kãngã, tʋm-tʋmdbã ra nan pa pʋʋs ne a Zeezi yʋʋr ye. La a yeel-b-la woto: “Badaare, yãmb na n kosa ne mam yʋʋre.” Bõe yĩng tɩ na n yɩ ne yẽ yʋʋre? Pa Ba wã sẽn pa rat n deeg b kosgã yĩng ye. A Zeezi meng yeel-b lame yaa: “M ba wã meng nonga yãmba, bala, yãmb nonga maam, . . . tɩ mam yii Wẽnnaam nengẽ.”—Zã 16:26, 27.
A Zeezi sẽn gom woto wã, kenga a tʋm-tʋmdbã raood hal tɩ b yeele: “Yaa rẽnda yĩng la tõnd sẽn tẽed tɩ yãmb yii Wẽnnaam nengẽ wã.” La ra pa na n kaoos la b tẽebã paam makr ye. A Zeezi wilga bũmb ning sẽn na n maanã, n yeele: “Ad wakat n wate, la a zoe n waame, tɩ b na n sãeeg yãmb fãa yembr-yembre, la yãmb na n basa maam m yembre.” Baoosgo, a Zeezi kenga b pelse, n yeel woto: “Mam goma ne yãmb a woto tɩ yãmb tõe n paam vɩ-bãan mam pʋgẽ. Yãmb na n paama namsg dũniyã pʋgẽ. La bɩ y keng y sũyã, bala, mam tõoga dũniyã.” (Zã 16:30-33) Sɩd me, a Zeezi pa na n bas a karen-biisã ye. A kɩsa sɩd tɩ baa ne a Sʋɩtãan la a dũniyã sẽn baood n na n sãam b burkĩndã, b sã n kell n wɩng ne Wẽnnaam raabã maanego, bãmb me na n tõoga dũniyã.
-
-
A Zeezi pʋʋsame tɩ b yaool n yi yĩngr roogẽ wãA Zeezi yaa sore, la sɩda, la vɩɩm
-
-
SAK 122
A Zeezi pʋʋsame tɩ b yaool n yi yĩngr roogẽ wã
NED SÃ N BÃNG WẼNNAAM NE A BIIGÃ, YÕODÃ YAA BÕE?
A ZEOVA NE A ZEEZI LA KAREN-BIISÃ SẼN YAA YE WÃ VÕORE
A Zeezi nonga a tʋm-tʋmdbã hal sõma. Rẽ n so t’a maag a yĩng n sagl-b a loogrã yĩnga. Rẽ poore, a nak n gesa yĩngr n pʋʋs a Ba wã n yeele: “Waoog-y y bi-riblã, tɩ yẽnda me waoog yãmba! La wa yãmb sẽn kõ yẽnda noor ning Ninsaal buud fãa zutã, bãmb kõta neb nins fãa yãmb sẽn kõ yẽnda wã vɩɩm sẽn kõn sa.”—Zã 17:1, 2.
Hakɩɩka, a Zeezi gomdã wilgdame t’a sak n deegame tɩ sẽn tar yõod n yɩɩd yaa d waoog Wẽnnaam. A sẽn gom vɩɩm sẽn kõn sa wã yellã me kengda d raood hal wʋsgo. Sẽn mik tɩ Wẽnnaam kõ-a-la ‘noor Ninsaal buud fãa zugã,’ a tõe n sõnga ãdem-biisã tɩ b rɩ yẽ maoongã nafa. La pa nebã fãa n na n paam dẽ ye. Yaa neb nins sẽn na n maan bũmb ning a Zeezi sẽn yeelã bala. A yeela woto: “Vɩɩm sẽn kõn sa wã yaa tɩ nebã na bãng yãmb sẽn yaa y yembre, n yaa sɩd Wẽnnaamã, la b bãng a Zeezi Kirisi, yãmb sẽn tʋm a soabã.”—Zã 17:3.
D tog n bao n bãnga Ba wã ne a Biigã sõma, n paam b zoodo, la d tũ b sẽn datã bũmb fãa pʋgẽ. D tog n modgame me n dɩk b togs-n-taare, n tar zʋg-sõma la d nong d taabã, la d sak n deeg tɩ pa ninsaalbã sẽn na n paam vɩɩm sẽn kõn sa wã n tar yõod n yɩɩd ye. Yaa Wẽnnaam sẽn na n paam waoogrã. A Zeezi le maneg n goma Wẽnnaam waoogrã yelle.
A yeelame: “Mam kɩtame tɩ yãmb paam waoogr tẽng zugu. Mam sɛɛsa tʋʋmd ning yãmb sẽn kõ maam tɩ m maanã. Dẽ, moasã, m ba, waoog-y maam y meng nengẽ ne ziir ning mam sẽn dag n tar yãmb nengẽ sẽn deng dũni belmã.” (Zã 17:4, 5) A Zeezi sẽn yeel woto wã, a kota a Ba wã t’a vʋʋg-a t’a le paam ziir ning a sẽn da tar saasẽ wã.
La a Zeezi pa yĩm bũmb ning a sẽn maan koɛɛgã mooneg sasa wã ye. A pʋʋsa woto: “Mam puka yãmb yʋʋrã neb nins yãmb sẽn yiis dũniyã pʋgẽ n kõ maamã sʋka. Yãmb n dag n so-ba, la yãmb kõ-b-la maam, la b reega yãmb goamã.” (Zã 17:6) A Zeezi sẽn wa n moond koɛɛgã, a ra pʋta Wẽnnaam yʋʋrã sẽn yaa Zeova wã. La pa rẽ bal ye. A sõnga a tʋm-tʋmdbã tɩ b bãng yʋʋrã sẽn dat n yɛɛlga, n wilg-b a Zeova sẽn yaa Wẽnnaam ning buudã, la a manesem sẽn yaa to-to ne ninsaalbã.
Tʋm-tʋmdbã paam n bãnga a Zeova, b bãnga tʋʋmd ning a sẽn kõ a Biigã, la bũmb nins a Zeezi sẽn zãms nebã. Ne sik-m-menga, a Zeezi yeela woto: “Mam togs-b-la goam nins yãmb sẽn kõ maamã. B reega goamã, la b bãnga sɩd-sɩd tɩ mam yii yãmb nengẽ, la b tẽeme tɩ yãmb n tʋm maam.”—Zã 17:8.
Rẽ poore, a Zeezi wilgame tɩ sẽn tũud-b yẽ wã yaa toor ne dũniyã nebã. A yeelame: “Mam ka pʋʋsd dũniyã nebã yĩng ye, yaa neb nins yãmb sẽn kõ maamã yĩnga, bala, bãmb yaa yãmb nebã. . . . M ba sẽn ya sõmblem soaba, tall-y-b yãmb yʋʋrã yĩnga, yʋʋr ning yãmb sẽn kõ maamã, tɩ bãmb na lebg yembr wa tõnd sẽn yaa yembrã. . . . Mam kogl-b lame tɩ ned baa a yembr ka menem ye, sã n ka sẽn da tog n sãam-a wã.” A Zeezi ra gomda a Zʋdaas Iskaryo yelle. Yẽ la sẽn loog n na n tɩ zãmb-a wã.—Zã 17:9-12.
A Zeezi paasa woto: “Dũni neb kisga bãmba. . . . Mam ka kot yãmb tɩ y yiis-b dũni ye, la yaa tɩ yãmb na gũ-b ne wẽng soabã. Bãmb ka dũni neb ye, wa mam me sẽn ka dũni nedã.” (Zã 17:14-16) Yaa sɩd tɩ tʋm-tʋmdbã ne karen-biisã vɩɩ dũniyã pʋgẽ, tɩ yaool n yaa a Sʋɩtãan la dũniyã naaba. La baa ne rẽ, b pa tog n kẽes b toog dũniyã yɛlẽ la tʋʋm-wẽnsã pʋgẽ ye. Bõe n na n sõng-ba?
Rẽndame tɩ b zã b mens sõma, n welg toor n maand Wẽnnaam daabã. Sẽn na yɩl n tõog rẽ, b tog n tũu bũmb nins sẽn be Biiblã babg ning b sẽn gʋls ne ebre wã pʋgẽ wã, n paas a Zeezi sẽn zãms-bã. A Zeezi kosa Wẽnnaam woto: “Soog-y bãmb zãng ne-y sɩdã. Yaa yãmb goamã la sɩdã.” (Zã 17:17) Wẽnnaam wa n vẽnega tʋm-tʋmdbã kẽer tɩ b gʋls goam sẽn yaa ‘sɩda,’ n tõe n sõng ned t’a bãng n tũ yẽ.
La tarẽ-n-tarẽ, neb a taab me n na n wa sak “sɩdã.” Rẽ n so t’a Zeezi yeel a pʋʋsgã pʋgẽ yaa: “Ka [tʋm-tʋmdb 11 wã] yĩng bal la mam pʋʋsd ye. Yaa neb nins sẽn na tẽ maam bãmb goam yĩngã yĩng me.” Bõe la a kos nin-kãens fãa yĩnga? A yeelame: “Tɩ bãmb fãa na lebg yembre, wa yãmba, m ba sẽn be mam pʋgẽ, tɩ mam be yãmb pʋgẽ wã. Bɩ bãmb me lebg yembr tõnd pʋgẽ.” (Zã 17:20, 21) A Zeezi pa rat n yeel tɩ yẽ ne a Ba wã naaga taab n yaa nin-yend ye. A rat n yeelame bal tɩ b tara yam a ye, n zemsd taab bũmb fãa pʋgẽ. Dẽnd a pʋʋsame n dat tɩ sẽn tũud-b yẽ wã me tall yam a ye la b zemsd taaba.
Sẽn nan pa kaoose, a Zeezi ra zoe n yeela a Pɩyɛɛr ne tʋm-tʋmdb a taabã tɩ yẽ rabda saasẽ n na n tɩ maneg zĩig b yĩnga. (Zã 14:2, 3) A leb n goma rẽ yell me a pʋʋsgã pʋgẽ, n yeele: “M ba, mam datame tɩ neb nins yãmb sẽn kõ maamã me na zĩnd ne maam zĩig ning mam sẽn be, tɩ b na get mam ziirã, ziir ning yãmb sẽn kõ maam, yãmb sẽn nong maam hal sẽn deng dũni yẽbgrã yĩnga.” (Zã 17:24) A gomdã wilgdame tɩ nand meng t’a Ãdem ne a Hawa rog kamba, Wẽnnaam sɩng n nonga a Bi-ribl sẽn ka to wã, sẽn lebg a Zeezi Kirisã.
A Zeezi pʋʋsgã baasgẽ, a leb n goma a Ba wã yʋʋrã yelle, la a gom Wẽnnaam sẽn nong tʋm-tʋmdbã la sẽn na n wa sak-b “sɩdã” me yelle. A yeelame: “Mam kɩtame tɩ b bãng yãmb yʋʋrã, la mam na n kɩtame tɩ b bãng-a, tɩ nonglem ning yãmb sẽn nong maamã na zĩnd bãmb pʋse, la tɩ mam na zĩnd bãmb pʋse.”—Zã 17:26.
-
-
A Zeezi sũurã sãama wʋsg t’a pʋʋsdẽA Zeezi yaa sore, la sɩda, la vɩɩm
-
-
SAK 123
A Zeezi sũurã sãama wʋsg t’a pʋʋsdẽ
MATYE 26:30, 36-46 MARK 14:26, 32-42 LUK 22:39-46 ZÃ 18:1
A ZEEZI BEE ZETSEMAANE ZẼEDÃ ZĨIGẼ
A TƲƲLGÃ LEBGA WA ZƖ-PƐLA
A Zeezi ne a tʋm-tʋmdb nins sẽn kell n sak-a wã pʋʋsame la b yɩɩle. B “sẽn yɩɩl yɩɩlã n sɛ, bãmb kẽnga oliiv tɩɩs tãngã zugu.” (Mark 14:26) B teesa yaanga, zĩig ning b sẽn boond tɩ Zetsemaane wã. Yaa zẽed zĩiga. A Zeezi ra minim n debda be.
B sẽn ta zẽedã zĩig sẽn be Oliiv tɩɩsã sʋk n yaa neerã, a Zeezi yeela a tʋm-tʋmdb a nii tɩ b yals be. Tõe tɩ yaa zẽedã noore, bala a yeel-b lame yaa: “Zĩnd-y ka tɩ m kẽng taoor bilf n tɩ pʋʋse.” La a peega a Pɩyɛɛr ne a Zak la a Zã n sãag n kẽ zẽedã zĩigẽ. A Zeezi sũurã sɩngame n sãamdẽ, t’a yeel tʋm-tʋmdb a tãabã yaa: “Sũ-sãang n tar maam hal n dat n kʋ maam. Pa-y ka n neend ne maam.”—Matye 26:36-38.
A Zeezi zãaga bilfu, n yĩgimd n pʋʋse. Sẽn mik t’a sũurã sãama woto wã, bõe la a yeel Wẽnnaam? A yeelame: “M ba, yãmb tõee bũmb fãa. Yiis-y bõn-yũudl-kãngã mam taoore. Baoosgo, da maan-y mam daab ye, maan-y y raabo.” (Mark 14:35, 36) A gomdã võor yaa bõe? Rat n yeelame t’a pa le rat n sak n ki tɩ yɩ maoong bɩ? Ayo.
A Zeezi sẽn wa n be saasẽ, a ra nee Rom dãmbã sẽn namsd neb la b kʋʋd-ba. Masã a yaa ninsaala, n mi namsg sẽn yaa a soaba, la a zoet neb nimbãaneg me. La pa b sẽn na n nams-a wʋsgã n pak-a ye. A sũurã sẽn sãamã, yaa a sẽn mi tɩ b sẽn na n kʋ-a wa nin-wẽngã tõe n wa sãama a Ba wã yʋʋrã. Ka la lɛɛr a wãna, b na n ka-a-la ra-luk zugu, wa a yaa wẽn-tʋʋsa.
A Zeezi pʋʋsame n kaoose, n yaool n lebg n wa tʋm-tʋmdb a tãabã nengẽ, n mik tɩ b gõeeme. A yeela a Pɩyɛɛr yaa: “Yãmb ka tõog n neend ne maam baa lɛɛr a yembr tãa ye. Neend-y la y pʋʋse, n da wa kẽ makr pʋgẽ ye.” A sẽn ges tʋm-tʋmdbã, a bãngame tɩ bãmb me sũyã sãamame. A tẽegame me tɩ zĩigã zʋʋgame, t’a yeele: “Sɩɩgã ratame, la yĩngã pãng paoodame.”—Matye 26:40, 41.
Dẽ, a Zeezi leba naoor a yiib soaba, n le pʋʋs n kos Wẽnnaam t’a zãag “bõn-yũudl-kãngã” ne yẽ. A sẽn lebg n wa, a le mikame tɩ tʋm-tʋmdb a tãabã gõeeme. B yaool n da segd n pʋʋsame n da wa lʋɩ makr pʋg ye. A goma ne-ba, la b ra ‘ka mi b sẽn na n leok-a tɩ bũmb ning ye.’ (Mark 14:40) A leba naoor a tãab soaba, n yĩgimd n pʋʋse.
B sẽn na n kʋ-a wa nin-wẽng tɩ sãam a Ba wã yʋʋrã ra pak-a-la hal wʋsgo. La a Zeova kelga a Biigã pʋʋsgã, n tʋm malɛk t’a wa keng a raoodo. A Zeezi kell n “pʋʋsa ne pãng n yɩɩd pĩnda.” A ra maanda yɩɩr wʋsgo, bala zɩɩbã sẽn da zao a zugã yaa kãsenga. Yaa a sã n sak tɩ b ka-a ra-lukã zug la yẽ mengã, n paas neb nins sẽn na n tall tẽebã na n paam vɩɩm sẽn kõn sa wã. Yɩɩrã yĩnga, a “tʋʋlgã lebga wa zɩ-pɛla, n lasd tẽnga.”—Luk 22:44.
A Zeezi leba naoor a tãab soab n le tɩ mik t’a tʋm-tʋmdbã gõeeme. A yeel-b lame: “Yãmb ket n gõee moasã n vʋʋsdẽ! Ade, wakat kolgame tɩ b na n yõk Ninsaal Bi-riblã n kõ yel-wẽn maandbã. Yik-y tɩ d kẽnge. Sẽn zãmb-a maamã kolgdame.”—Matye 26:45, 46.
-
-
B zãmba Kirisã n yõk-aA Zeezi yaa sore, la sɩda, la vɩɩm
-
-
SAK 124
B zãmba Kirisã n yõk-a
MATYE 26:47-56 MARK 14:43-52 LUK 22:47-53 ZÃ 18:2-12
A ZƲDAAS TALLA NEB TƖ B WA ZẼEDÃ ZĨIGẼ N NA N YÕK A ZEEZI
A PƖYƐƐR FIUUGA RAO TƲBRE
B YÕKA A ZEEZI N LOOGE
Maan-kʋʋdbã sakame n na n yao a Zʋdaas wanzuri ligd 30 t’a wilg a Zeezi sẽn beẽ. A sɩd lʋɩɩ taoor tɩ maan-kʋʋdb la Fariizẽ-rãmb wʋsg pʋgd-a, tɩ b baood a Zeezi. Rẽ tɩ yaa tõdbeoogo. Rom sodaas naab ne a sodaas n tũud-ba.
A Zeezi sẽn kɩt t’a Zʋdaas yik n yi Pakã rɩɩb sasa wã, a looga maan-kʋʋdb kãsem-dãmbã nengẽ. (Zã 13:27) B tigma b gũudb ne sodaas a taaba. Tõe t’a Zʋdaas reng n talla neb kʋʋngã n kẽng roog ning a Zeezi ne a tʋm-tʋmdbã sẽn maanẽ Pakã. B sẽn pa yã-a wã, b pasga Sedrõ longã n tees zẽedã zĩigẽ. B ra zãada zab-teedo, ne bug-vɩlems la fɩtl-dãmb n baood a Zeezi.
A Zʋdaas talla kʋʋngã tɩ b tɩ rʋ Oliiv tɩɩs tãngã. A ra mii a sẽn tõe n yã a Zeezi zĩig ninga. Semen ning sẽn loogã, a Zeezi ne a tʋm-tʋmdbã sẽn da yit Betani n kẽnd Zeruzalɛm la b lebgdẽ wã, b ra nong n yalsda Zetsemaane zẽedã zĩigẽ. La so-kãnga yaa yʋngo. Tõe t’a Zeezi yasa Oliiv tɩɩsã tẽngre, likã pʋgẽ. Wõnda sodaasã ra zɩ n yã-a ye. Woto wã, b na n maana wãn n bãng-a? Rẽ n so t’a Zʋdaas yeel-b tɩ “ned ning yẽnda sẽn na n mokã, yaa nin-kãng la a Zeezi,” la tɩ “b yõk-a, n gũ-a neer n tall-a n looge.”—Mark 14:44.
A Zʋdaas sẽn tall kʋʋngã n kẽ zẽedã zĩigẽ wã, a yãa a Zeezi ne a tʋm-tʋmdbã, n kell n tees a Zeezi nengẽ, n ta n yeel-a yaa: “Karen-saamba, ne y yʋngo!” A moka a Zeezi, la a Zeezi yeel-a lame yaa: “M zoa, fo sẽn wa n na n maan bũmb ningã, bɩ f maane.” (Matye 26:49, 50) A leb n sok-a lame: “Zʋdaase, yaa ne mokr la fo na n yõk Ninsaal Bi-riblã n kõ la?” (Luk 22:48) A Zeezi yam ra yaa n yii ne a Zʋdaas masã.
A Zeezi kolga fɩtl-dãmbã vẽenemẽ, n sok nebã yaa: “Yãmb baooda ãnda?” Tɩ b leoke: “Yaa Nazarɛt Zeezi wã.” Ne raoodo, a Zeezi yeelame: “Yaa maam!” (Zã 18:4, 5) B sẽn da ka mi bũmb ning sẽn na n maanã yĩnga, b yɛɛsame n tar n lʋɩ.
A Zeezi pa bẽd rẽ n zoe ye. A leb n sok-b lame tɩ ãnd la b baooda, tɩ b leok tɩ “yaa Nazarɛt Zeezi wã.” A yeel-b lame yaa: “Mam yeela yãmb tɩ yaa maam. Dẽ, sã n yaa maam la yãmb baooda, bɩ y bas nin-kãensã tɩ b looge.” Baa ne sẽn da lebg yellã, a Zeezi tẽega a sẽn da yeel t’a pa na n bas tɩ neb nins b sẽn kõ yẽ wã baa a yembr menemã. (Zã 6:39; 17:12) A sɩd gesa a tʋm-tʋmdb nins sẽn kell n sak-a wã yell tɩ b ned baa a yembr pa meneme, sã n ka a Zʋdaase, “sẽn da tog n sãam-a wã.” (Zã 18:7-9) Rẽ n so t’a kos tɩ b bas a tʋm-tʋmdbã tɩ b loogã.
Sodaasã sẽn yik n kolgd a Zeezi wã, tʋm-tʋmdbã bãngame tɩ sɩd lebga yelle. B soka woto: “Zu-soaba, d kɛ-b ne sʋʋse?” (Luk 22:49) A Zeezi pa yã n leok la a Pɩyɛɛr wõog sʋʋg n kɛ maan-kʋʋdb kãsmã tʋm-tʋmd a ye n fiuug a rɩtg tʋbrã. A yʋʋr da yaa Malkuus.
A Zeezi sɩɩsa a Malkuus tʋbrã, la leba a zĩigẽ. Wakat kãng la a togs gomd sẽn tar yõod wʋsgo. A yeela a Pɩyɛɛr woto: “Lebs f sʋʋgã n sui a wʋʋgẽ. Bala, neb nins fãa sẽn na n zab ne zabr sʋʋga, zabr sʋʋg n na n kʋ-ba.” A pa zãgs tɩ b kõn yõk-a ye. Bala a meng yeelame: “Sã n yɩ a woto, gʋls-sõamyã sẽn yet t’a tog n yɩɩ a woto wã na n yɩɩ a wãn n paam pidsgu.” (Matye 26:52, 54) A paasame: “Mam ka na n yũ bõn-yũudl ning m ba sẽn kõ maamã la?” (Zã 18:11) A saka Wẽnnaam sẽn datã, baa na n tũu ne a yõore.
A Zeezi soka neb kʋʋngã yaa: “Yãmb waa ne zabr sʋʋse la ne roay n na n yõk maam wa m yaa fãada. Mam dag n zĩi ne yãmb wẽnd doogẽ wã daar fãa, n zãmsd nebã, la yãmb ka yõk maam ye. La bõn-kãens fãa maaname tɩ bũmb nins Wẽnnaam no-rɛɛsdbã sẽn gʋlsã paam pidsgu.”—Matye 26:55, 56.
Sodaasã ne sodaas naabã, n paas zʋɩf rãmbã gũudbã yõka a Zeezi n sẽbe. Tʋm-tʋmdbã sẽn yã rẽ, b zoeeme. La “bi-bɩɩg a yembr” n pa nebã sʋka, n dat n pʋg a Zeezi. Tõe tɩ yaa karen-biig a Marke. (Mark 14:51) Nebã bãng-a lame, n bao n na n yõk yẽ me, hal tɩ yɩ tɩlɛ t’a zoe n bas a fuugu.
-
-
B talla a Zeezi n kẽng a Ann yirã, la a Kayif nengẽA Zeezi yaa sore, la sɩda, la vɩɩm
-
-
SAK 125
B talla a Zeezi n kẽng a Ann yirã, la a Kayif nengẽ
MATYE 26:57-68 MARK 14:53-65 LUK 22:54, 63-65 ZÃ 18:13, 14, 19-24
B TALLA A ZEEZI N KẼNG A ANN SẼN DA
YƖ MAAN-KƲƲD KÃSMÃ NENGẼ SANEDRẼ WÃ KAOO BƲƲDÃ KƐGRE
B sẽba a Zeezi wa bi-bɛɛga, n tall-a n kẽng a Ann yirã. A Zeezi sẽn na n kẽng wẽnd-doogẽ wã a yãadmẽ n tɩ sõs ne karen-saam-dãmb hal tɩ ling-bã, rẽ tɩ yaa a Ann n da yaa maan-kʋʋdbã kãsma. (Luk 2:42, 47) A kom-dibli n wa n lebg maan-kʋʋdb kãsem-dãmba. La a Zeezi yõkrã sasa tɩ yaa a Kayif sẽn yaa a Ann rɛɛmbã n yaa maan-kʋʋdbã kãsma.
A Zeezi sẽn wa n ket a Ann yirã, a Kayif paam n tigma Sanedrẽ wã, rat n yeel tɩ Zʋɩf-rãmbã karengã bʋ-kaoodbã sulli. Yaa neb 71. Bãmb sʋkã, maan-kʋʋdb kãsmã, ne neb sẽn yɩ maan-kʋʋdb kãsem-dãmb naagame.
A Ann soka a Zeezi a ‘karen-biisã yelle, la bũmb nins a sẽn zãmsd nebã yelle.’ A Zeezi leoka yẽ yaa: “Mam goma nebã fãa taoor wakat fãa, mam zãmsa nebã karen-doogẽ la wẽnd doogẽ wã, zĩig ning Zʋɩf-rãmbã sẽn tigimd taabã, la mam ka soos n gom baa fɩ. Bõe tɩ y sokd maam bũmb nins m sẽn goma? Sok-y neb nins sẽn kelg-b maamã bãmb mii bũmb nins mam sẽn gomã!”—Zã 18:19-21.
Gũud a yembr sẽn da yas be wẽe a Zeezi pɛka, la a yeele: “Yaa woto la fo leokd maan-kʋʋd kãsmã?” A Zeezi sẽn mi tɩ yẽ sẽn togsã pa wẽngã, a yeel-a lame: “Mam gomdã sã n yaa wẽnga, bɩ f wilg a sẽn yaa wẽng zĩig ninga. La mam sã n goma sõama, bõe yĩng tɩ f wẽed-ma?” (Zã 18:22, 23) A Ann kɩtame tɩ b tall a Zeezi n kẽng a rɛɛmb a Kayif nengẽ.
Wakat kãng tɩ Sanedrẽ wã neb fãa tigma a Kayif yirã. Yaa maan-kʋʋdbã kãsma, tẽngã nin-kẽemba, n paas tõog karen-saam-dãmbã. Ra ka zems tɩ b kao bʋʋd a woto buud Pakã raar yʋng ye. La rẽ pa gɩdg tɩ b pa pids b raabã sẽn yaa wẽngã ye.
Sanedrẽ wã neb wʋsg yaa zãmb dãmba. A Zeezi sẽn wa n vʋʋg a Lazaarã, Sanedrẽ wã neb yãa taaba, n wilg t’a Zeezi segda ne kũum. (Zã 11:47-53) Sẽn zems rasem a wãna, tũudmã taoor dãmb me ra sɩɩga taab noor n na n yõk a Zeezi n kʋ. (Matye 26:3, 4) Dẽnd nand meng tɩ b sɩng a bʋʋdã, b ra zoe n ninga b yamẽ t’a zemsa ne kũum.
Woto fãa sẽn yãk a toogo, maan-kʋʋdbã kãsem-dãmb ne Sanedrẽ wã neb a taab baoo neb sẽn na n wa rõd a Zeezi. B paama neb wʋsgo, la b goamã ra pa tũud taab ye. Neb a yiib n wa n yeel nebã sʋk tɩ b wʋma a Zeezi sẽn yeel yaa: “Mam na n sãama Wẽnd-do-kãngã ninsaalb nus sẽn me wã, n lebs n me a to ninsaalb nus sẽn ka me, dasem a tãab pʋgẽ.” (Mark 14:58) La baa nin-kãensã me goamã ra pa tũud taab ye.
Rẽ la a Kayif sok a Zeezi yaa: “Yãmb ka leokd tɩ bũmb la? Yaa bõe rõadg la nebã rõt yãmbã?” (Mark 14:60) A Zeezi kell n sĩnda a noor n pa leoke, baa nebã sẽn da yagd-a ziri, tɩ b goamã me pa tũud taabã. Rẽ n so tɩ maan-kʋʋdb kãsem a Kayif na n bao yam a to n paam n ning a Zeezi taale.
A Kayif miime tɩ ned sã n yeel t’a yaa Wẽnnaam Biiga, yikda zʋɩf-rãmbã sũy wʋsgo. Sẽn nan pa kaoose, a Zeezi boola Wẽnnaam t’a Ba, tɩ zʋɩf-rãmbã bao n na n kʋ-a, b sẽn tags t’a rat n yeelame tɩ ‘yẽ ne Wẽnnaam yaa yembrã’ yĩnga. (Zã 5:17, 18; 10:31-39) A Kayif sẽn mi rẽ wã, a yeela a Zeezi ne sɩlem yaa: “Mam kota yãmb ne Wẽnnaam sẽn vɩ wã yʋʋr tɩ y togs tõnd yãmb sã n yaa Kirisi, Wẽnnaam Bi-riblã.” (Matye 26:63) A Zeezi ra wilga vẽeneg t’a yaa Wẽnnaam Biiga. (Zã 3:18; 5:25; 11:4) A sã n pa leoke, tõe n yɩɩ wa yẽ mengã pa kɩs sɩd t’a yaa Wẽnnaam Biiga, la Kirisã ye. Rẽ n so t’a yeel yaa: “Mam sɩd yaa Kirisi. La yãmb na n yãnda Ninsaal Bi-riblã sẽn zao Sẽn-Tõe-yã-Fãa wã rɩtgo, la b sẽn wat ne sawato.”—Mark 14:62.
A Kayif sẽn wʋm dẽ wã, a kẽesa a futu. La yaa nebã na yã bala. A zẽka a koɛɛg n yeel yaa: “Bãmb paooga Wẽnnaam. Tõnd leb n baooda kaset dãmb n na n maan bõe? Yãmb la sẽn wʋm bãmb sẽn paoog Wẽnnaamã la! Yãmb tagsg yaa bõe?” Sanedrẽ wã neb kaoo bʋʋdã kɛgre, n yeele: “Bãmb togda ne kũum.”—Matye 26:65, 66.
Nebã sɩngame n yaand a Zeezi la b pãbd-a nug-gila. Kẽer da wẽed-a-la pɛgs la b tʋbsd a nengã zugu. B luda a nengã la b wẽ-a pɛka, n bas n yeel-a ne paoogr yaa: “Bãng-bãnge, ãnd n wẽ yãmbã?” (Luk 22:64) Wẽnnaam mengã Biig la b sẽn namsd woto wã. Rẽ me, b pa kao bʋʋdã tɩrg ye.
-
-
A Pɩyɛɛr kɩɩsame t’a pa mi a Zeezi yeA Zeezi yaa sore, la sɩda, la vɩɩm
-
-
SAK 126
A Pɩyɛɛr kɩɩsame t’a pa mi a Zeezi ye
MATYE 26:69-75 MARK 14:66-72 LUK 22:54-62 ZÃ 18:15-18, 25-27
A PƖYƐƐR KƖƖSAME T’A PA MI A ZEEZI YE
B sẽn yõk a Zeezi Zetsemaane zẽedã zĩigẽ wã, rabeemã kẽe tʋm-tʋmdbã tɩ b zoe n bas-a. La bãmb b yiib n wa n yalse. A Pɩyɛɛr ne “karen-biig a to.” Yaa tʋm-tʋmd a Zã. (Zã 18:15; 19:35; 21:24) Tõe tɩ b pʋgla neb nins sẽn da tar a Zeezi n debd a Ann zakẽ wã. A Ann sẽn wa n kɩt tɩ b tall a Zeezi n debd maan-kʋʋdb kãsem a Kayif nengẽ wã, a Pɩyɛɛr ne a Zã ra pʋgda yɩɩg-yɩɩga. Wõnda b ra zoeta nebã na n wa bãng-b n kʋ-ba, la b yaool n datame n bãng bũmb ning sẽn na n paam b Zu-soabã.
B sẽn ta a Kayif zakẽ wã, a Zã paam n kẽeme. Bala maan-kʋʋdbã kãsem ra mi-a lame. La a Pɩyɛɛr yẽ paa zakã noor hal t’a Zã lebg n wa gom ne pag ning sẽn da gũud zakã noorã, t’a yaool n na n bas a Pɩyɛɛr t’a kẽ.
Yʋn-kãng yɩɩ waoodo, tɩ nebã widg bugum zakã pʋga. A Pɩyɛɛr zĩnda be n woot bugmã, n gũud n na n ges a Zeezi bʋʋdã “sẽn na n baas to-to.” (Matye 26:58) Bugmã vẽenemã yĩnga, pag ning sẽn bas a Pɩyɛɛr t’a kẽ wã maneg n ges-a-la sõma, n sok-a yaa: “Fo ka rao-kãngã karen-biig a yembr sɩda?” (Zã 18:17) La pa yẽ a yembr bal n bãng a Pɩyɛɛr n yeel t’a ra bee ne a Zeezi ye.—Matye 26:69, 71-73; Mark 14:70.
Yɛɛsa a Pɩyɛɛr wʋsgo, t’a ra soosdẽ masã, n tolg n tɩ yals zakã noore. Pagã sẽn yã-a n yeel t’a yaa a Zeezi karen-biigã, a kɩɩsame t’a pa mi-a ye. A pʋd n yeelame: “Mam ka bãng fo sẽn dat n togs bũmb ningã ye.” (Mark 14:67, 68) A wa n sɩngame n kãabdẽ la a wẽendẽ, sẽn na yɩl n wilg t’a sẽn yetã yaa sɩda.—Matye 26:74.
Wakat kãng t’a Zeezi bʋʋdã ra sɩngame. Wõnda yɩɩ a Kayif zakã pʋg zugẽ doogẽ. Tõe t’a Pɩyɛɛr ne neb a taabã sẽn da be tẽngr n gũudẽ wã ra nee kaset rãmbã sẽn kẽed roogẽ wã la b yita.
La a Pɩyɛɛr goamã pʋgẽ, nebã bãngame bal t’a yita Galɩle, tɩ rẽ yaa kaset t’a yagdame. Sẽn paase, ned a ye n da be be n kĩ ne a Malkuus, rao ning tʋbr a Pɩyɛɛr sẽn fiuugã. A soka a Pɩyɛɛr yaa: “Mam ka yã foom zẽedã zĩigẽ ne bãmb sɩda?” A Pɩyɛɛr kɩɩsa naoor a tãab-n-soab masã t’a pa mi a Zeezi ye. A pa gom n sa la no-raoog kelme, wa a Zeezi sẽn da yeelã.—Zã 13:38; 18:26, 27.
Wõnda rẽ t’a Zeezi ra yasa bʋʋdã roog noore, n get zakã pʋga. Zu-soabã wẽnemdame n ges a Pɩyɛɛr tɩ b ninã sɛg taaba, tɩ yãnd yõk-a. A tẽega a Zeezi sẽn da yeel sẽn zems lɛɛr a wãn bala, b sẽn wa n be zugẽ doog ning b sẽn maanẽ Pakã. Tags-y n ges-y a Pɩyɛɛr sũurã sẽn sãam to-to ne a sẽn maan bũmb ningã. A yii yɩng n yãb ne sũ-sãang kãsenga.—Luk 22:61, 62.
Sɩnga wãn tɩ yel-kãngã wa paam a Pɩyɛɛre? Ned sẽn da kɩs sɩd t’a tẽebã tara pãnga, la t’a kõn tol n bas a Zu-soabã ye. Maana wãn t’a wa kɩɩs t’a pa mi-a? Nebã ra golma sɩdã, hal n yetẽ t’a Zeezi yaa nin-wẽng meng-menga. A Pɩyɛɛr pa tall raood n na n sõng a Zeezi sẽn pa tar taalã ye. A basa ned ning yẽ meng sẽn yeel t’a tara “vɩɩm sẽn kõn sa wã goamã.”—Zã 6:68.
Yell ning sẽn paam a Pɩyɛɛrã wilgdame tɩ baa ned sã n tũud Wẽnnaam ne a sũur fãa t’a tẽebã tar pãng wʋsgo, a sã n pa segl a meng sõma, yel-lingdem bɩ namsg tõe n wa kɩtame t’a yam yuusi. Bɩ neb nins fãa sẽn tũud Wẽnnaamã rɩk yam yell ning sẽn paam a Pɩyɛɛrã pʋgẽ!
-