Watchtower SƐB VAEESG ZĨIGA
Watchtower
SƐB VAEESG ZĨIGA
Moore
  • BIIBLE
  • SƐBA
  • TIGISSÃ
  • A gẽnega a yõor Wẽnnaam nebã yĩnga
    Tall-y b tẽebã buudu
    • A Ɛstɛɛr

      SAK PIIG LA A NU

      A gẽnega a yõor Wẽnnaam nebã yĩnga

      1-3. a)  Bõe yĩng t’a Ɛstɛɛr dabd a sɩd nengẽ t’a sũurã kiuusdẽ? b) Sogs-bʋs la d na n leoke?

      A ƐSTƐƐR kolgda Suuz naabã samand t’a sũurã kiuusdẽ. A maoodame n na n tõog a rabeemã la pa nana ye. B sẽn me na-yirã to-to wã meng n sek rabeem. B me-a-la zĩ-zãntlg zugu, n yɛgl Zagros tãensã sẽn gãneg ne sa-lamdã. F sã n be na-yirã, f tool n nee Kaopɛs kʋɩlgã koomã sẽn dɩg yɩlll. Roogã lals zugu, b gʋla niis sẽn tar pɩgsa, neb sẽn zãad tãbdo, la gɩgma hal tɩ yaa neere. B nagsa na-yirã ne bõn-naands bɛd-bɛda. Woto yaa sẽn na yɩl tɩ sẽn wat-a be fãa tẽeg naabã tõogã la a pãn-kãsengã. Sɩd me, naabã ra boonda a meng tɩ “na-kãsenga.” Na-kãng la a Ɛstɛɛr sẽn dat n tɩ yã wã. Yaa a sɩda.

      2 A sɩd bɩ bõe? D pa tõe n tags tɩ bi-pugl sẽn yaa Zʋɩf sẽn sakd a Zeova na kẽ kãadem ne rao wa a Asuerus ye.a Ra-kãngã ra pa na n sak n maan wa a Abrahaam sẽn yɩ rao sẽn sak Wẽnnaam sor-wilgrã, n sik a meng n kelg a pag a Saara wã ye. (Sɩng. 21:12) Na-kãngã ra pa mi a Ɛstɛɛr Wẽnnaam a Zeova la a tõodã baa bilf ye. A sẽn da mi bal yaa Pɛrs tõodã. Wala makre, b tõog a ye n gɩdgd bũmb ning a Ɛstɛɛr sẽn dat n maanã. Yaa bõe la a rat n maane? Tõogã ra wilgdame tɩ ned sã n kẽng Pɛrs rĩm nengẽ t’a pa bool-a, b kʋʋda a soaba. A Ɛstɛɛr sẽn yaool n dabdã, rĩmã pa bool-a ye. A sẽn wa n kolgd samandã tẽn-sʋk tɩ rĩmã tõe n zĩnd a geerã zug n yã-a wã, tõe t’a ninga a yamẽ t’a kiime bala.—Karm-y Ɛstɛɛr 4:11; 5:1.

      3 Bõe yĩng t’a Ɛstɛɛr sak n gẽneg a yõor woto? Yam bʋg la d tõe n dɩk pʋg-kãngã sẽn tall tẽebã kibar pʋgẽ? Bɩ d reng n ges sẽn sɩng to-to t’a Ɛstɛɛr wa yaa Pɛrs rĩmã pagã.

      A Ɛstɛɛr sẽn yɩ ned ninga

      4. Bõe la d mi a Ɛstɛɛr mengã zugu, la sɩnga wãn t’a wa be a Mardose nengẽ?

      4 A Ɛstɛɛr ra yaa kɩɩba. Biiblã pa gomd a roagdbã yell woto ye. D miime bal tɩ yaa bãmb n da pʋd a Ɛstɛɛr t’a Hadasa sẽn yaa ne hebre wã. Hadasa yaa tɩ-bil b sẽn boond tɩ “mirt.” A tara puud sẽn yaa peelse, tɩ b yũugã noomẽ. A Ɛstɛɛr roagdbã kũum poore, b buudã rao a ye sẽn yaa nin-sõng t’a yʋʋr yaa a Mardose n deeg-a, n ges a yelle. Yaa a Ɛstɛɛr baaba kãseng biiga, la a yɩɩda a Ɛstɛɛr wʋsgo. A wuba a Ɛstɛɛr wa a meng bi-pugla.—Ɛst. 2:5-7, 15.

      A Ɛstɛɛr pʋdgda koom n na n kõ a Mardose t’a rɩ

      A Mardose sẽn da get a Ɛstɛɛr t’a sũur noom ne a mengã, a ra bee bʋʋm

      5, 6. a) Bõe n wilgd t’a Mardose wuba a Ɛstɛɛr sõma? b) A Mardose ne a Ɛstɛɛr vɩɩmã ra yaa wãn to Suuzi?

      5 A Mardose ne a Ɛstɛɛr ra naaga Zʋɩf rãmb nins sẽn da yaa yembs Pɛrs na-tẽngẽ wã. Tõe tɩ nebã ra kis-b lame la b yaand-b b tũudmã yĩnga, la b sẽn modgd n na n tũ b Wẽnnaamã tõogã. La yaa vẽeneg t’a Ɛstɛɛr da nonga a Mardose, a sẽn da wilgd-a bũmb wʋsg a Zeova zugu, n togsd-a t’a Zeova yaa nimbãan-zoeta, la t’a zoe n fãaga a nin-buiidã naoor wʋsgo, n na n le fãag-bã. (Maan. 26:44, 45) Hakɩka, a Ɛstɛɛr ne a Mardose ra nonga taab wʋsgo.

      6 A Mardose ra tʋmda Suuz na-yirã, n nong n zĩ kʋɩlengã noor ne tʋm-tʋmdb a taaba. (Ɛst. 2:19, 21; 3:3) D pa mi a Ɛstɛɛr sẽn maan bũmb nins a yãadmã n tãag a bɩʋʋngã ye. La d tõe n yeelame t’a ra geta a Mardose yelle, la a tʋmd zakã tʋʋm sõma. Wõnda b zakã ra bee naong rãmbã zĩigẽ, na-yirã sẽn pẽ kʋɩlg ningã rʋʋnde. Tõe t’a Ɛstɛɛr ra nong n kẽnda Suuz raaga, n yãt b sẽn koosd teed sẽn maan ne sãnem la wanzuri, la teed a taaba. La a ra pa tõe n tags t’a na n wa tara te-kãensã sẽn pa ned yaar n tõe n paamã ye. A pʋd n da pa mi t’a vɩɩmã na n toeema fasɩ ye.

      A “tara rasãnde, n yaa neer wʋsgo”

      7. Bõe yĩng tɩ pa le yaa a Vasti la na-paga, la bõe la b maan rẽ poore?

      7 Suuz tẽngã neb ra wa n gomda vũn-vũn tɩ yell n maan na-yirã. Naab a Asuerus maana kibs kẽenga, n bool a nin-kãsemsã tɩ b naag taab n dɩ rɩ-nood la b yũ rã-bɛda. La naabã wa n yeelame tɩ b bool na-pag a Vasti t’a wa. Rẽ tɩ yẽ me ra maanda kibs ne pagbã. A Vasti zãgsa naabã boollã. Naabã gesame tɩ yaa paoogre, t’a sũurã yiki, t’a sok a sagendbã a sẽn tog n sɩbg a Vasti to-to. Baasa wãna? B kɩtame tɩ rĩmã bas-a, la a na n bao pag a to n ledg-a. Rĩmã tʋm-tʋmdbã sɩngame n na n tigs pʋg-sad-neebã sẽn be tẽngã pʋgẽ n nan ka sãamã, tɩ rĩmã na n yãk b nin-yend t’a ledg a Vasti.—Ɛst. 1:1–2:4.

      8. a) Bõe yĩng t’a Mardose maand yɩɩre, a Ɛstɛɛr sẽn bɩ n lebg pʋg-neerã? b) Wãn to la d tõe n tũ Biiblã sẽn yet bũmb ning neermã wɛɛngẽ wã? (Ges-y Yelbũn 31:30.)

      8 Tags-y n ges-y-yã a Mardose sẽn na n mi n get a Ɛstɛɛr t’a sũurã noom ne a menga, la a yaool n maand yɩɩre, a sẽn ne t’a bɩɩme n lebg pʋg-sad-neerã. Sɩd me, kibarã yetame tɩ “pʋg-sadã ra tara rasãnde, n yaa neer wʋsgo.” (Ɛst. 2:7) Biiblã wilgdame tɩ ned sã n yaa neer n yaool n pa tar yam la sik-m-menga, a neermã yaa zaalem. Tõe n kɩtame meng t’a tall zʋg-wẽns wa wuk-m-menga. (Karm-y Yelbũn 11:22.) Gomdã pa gõaag zug sɩda? La a Ɛstɛɛr yẽ? A neermã na n naf-a lame bɩ, bɩ na n kɩtame t’a lebg wuk-m-meng soaba? D na n wa bãnga rẽ.

      9. a) Rĩmã tʋm-tʋmdbã sẽn yãa a Ɛstɛɛrã, b maana bõe, la bõe yĩng tɩ loog n bas a Mardose wã ra yaa toogo? b) Bõe yĩng t’a Mardose bas t’a Ɛstɛɛr kẽ kãadem ne rao sẽn pa tũud a Zeova? (Ges-y zĩ-gũbrã me.)

      9 Rĩmã tʋm-tʋmdbã yãa a Ɛstɛɛre. A neermã yĩnga, b tall-a-la a Mardose zakẽ wã n kẽng na-yirã sẽn be kʋɩlgã rʋʋndã. (Ɛst. 2:8) Tog n yɩɩ bũmb sẽn nams a Ɛstɛɛr ne a Mardose, bala b ra lebga wa biig ne a ba. A Mardose ra pa rat t’a biigã wa kẽ kãadem ne rao sẽn pa tũud a Zeova, baa yaa rĩm ye. La yellã ra yɩɩda a nugu.b Nand t’a Ɛstɛɛr loogã, d tõe n yeelame t’a maaga a yĩng n kelg sagls nins fãa a ba-wubdgã sẽn da tar n na n kõ-a wã. A sẽn wa n dabd Suuzã, sogsg wʋsg n wa a yamẽ. A vɩɩmã na n yɩɩ wãn na-yirã?

      “Neb nins fãa sẽn yã a Ɛstɛɛrã nong-a lame”

      10, 11. a) Bõe yĩng t’a Ɛstɛɛr sẽn be zĩig ning masã wã tõe n kɩt t’a toeem zʋgo? b) Bõe la a Mardose ra maand tɩ wilgdẽ t’a Ɛstɛɛr yell pak-a lame?

      10 A Ɛstɛɛr sẽn tɩ vɩ zĩig ningã yaa toor fasɩ masã. A bee ne “pʋg-sadb wʋsg” b sẽn tɩ gẽes Pɛrs soolmã zĩig fãa n tall n wa na-yirã. B minimdã, b buud-goamã la b yel-manesmã tog n da yaa toor-toore. Yaa naabã tʋm-tʋmd yʋʋr sẽn yaa a Hegai n da get pʋg-sadbã yelle. Yʋʋmd tõr la a na n kõt-b ka-rãmb toɛy-toɛy tɩ b sõoda, sẽn na yɩl tɩ b neermã paase. (Ɛst. 2:8, 12) Pʋg-sad-neeb a woto sã n be ne taaba, yaa nana tɩ lebg ned kam fãa neermã n pak-a n yɩɩda, hal tɩ yaa zẽk-m-meng la wags-taaba. B manesmã na n kɩtame t’a Ɛstɛɛr toeem bɩ?

      11 Ned kae t’a Ɛstɛɛr yell ra pak-a n ta a Mardose ye. Kibarã yeelame tɩ daar ne a to fãa, a Mardose ra maanda a sẽn tõe fãa n pẽneg pagbã zakã n na n bãng a Ɛstɛɛr keelem. (Ɛst. 2:11) Tõe tɩ yaa na-yirã tʋm-tʋmdb n da sõngd-a t’a paamd a Ɛstɛɛr kibare. A sũur tog n da yaa noog ne a menga, a sã n mi n paam kibar baa yaa bilfu. Bõe yĩnga?

      12, 13. a) Neb nins fãa sẽn yã a Ɛstɛɛrã manesem yɩɩ wãna? b) Bõe yĩng t’a Mardose sũur yɩ noogo, a sẽn bãng t’a Ɛstɛɛr pa maan tɩ nebã bãng t’a yaa Zʋɩfã?

      12 A Hegai sũur yɩɩ noog ne a Ɛstɛɛr hal t’a maan-a neer wʋsgo, n kõ-a tʋm-tʋm-pogs a yopoe, la a kɩt tɩ b ning-a pagbã zakã zĩig ning sẽn yaa sõma n yɩɩdã. Kibarã pʋd n yetame: “Neb nins fãa sẽn yã a Ɛstɛɛrã nong-a lame.” (Ɛst. 2:9, 15) Neerem bal tõe n kɩt tɩ nebã fãa nong ned woto? Ayo, pa neermã yĩng bal ye.

      A Ɛstɛɛr zĩ n geta zĩigã sẽn yaa neerã, tɩ pagb a taabã me zĩ n nagsd b mense

      A Ɛstɛɛr ra miime tɩ sik-m-meng la yam yõod n yɩɩd neerem

      13 Wala makre, ad b sẽn yeel kibarã pʋgẽ: “A Ɛstɛɛr ka wilg a nebã walla a buud sẽn yaa bũmb ninga ye. Tɩ bõe, a Mardose ra yeela yẽ t’a ra togs ye.” (Ɛst. 2:10) A Mardose ra yeela a Ɛstɛɛr t’a ra maan tɩ nebã bãng t’a yaa Zʋɩf ye. Bala a ra miime tɩ b zoe n pa nong Zʋɩf rãmbã baa bilf ye. Ad a sũur yɩɩ noog wʋsgo, a sẽn bãng tɩ baa a Ɛstɛɛr sẽn ka le be ne yẽ wã, a ket n yaa sakd la yam soabã.

      14. Wãn to la kom-biisã tõe n dɩk a Ɛstɛɛr togs-n-taare?

      14 Rũndã-rũndã, kom-biisã me tõe n maaname tɩ b roagdbã bɩ neb nins sẽn wubdbã sũur yɩ noogo. Baa b roagdbã pa be yambẽ, la baa b sã n be ne neb sẽn yaa pʋ-lik rãmba, yoaadb bɩ sẽn nong wẽnem, b modgdame n pa maand kɛgre, n kell n maan b sẽn mi tɩ segdame wã. Woto, b noogda b Ba sẽn be saasẽ wã sũur wa a Ɛstɛɛre.—Karm-y Yelbũn 27:11.

      15, 16. a) A Ɛstɛɛr maana wãn tɩ yɩ yẽ la rĩmã nonga? b) Bõe yĩng tɩ d yetẽ t’a Ɛstɛɛr vɩɩmã sẽn toeem to-to wã pa yɩ nana ne-a?

      15 Wakatã sẽn wa n ta t’a Ɛstɛɛr na n kẽng rĩmã nengẽ wã, b kõ-a-la sor t’a tõe n kos teed nins fãa a sẽn date. Tõe tɩ yaa sẽn na n maneg a meng n lebg neer n paase. La ne sik-m-menga, a pa kos tɩ zʋʋg a Hegai sẽn yeel t’a kosã ye. (Ɛst. 2:15) Yaa vẽeneg t’a bãngame tɩ pa a neermã yen-yen n na n kɩt tɩ rĩmã yãk-a, la t’a segd n yɩɩ sik-m-meng soaba. Rẽ n yaa zʋg-sõng sẽn pa wae na-yirã. A ra bee bʋʋm bɩ?

      16 Kibarã yeelame: “Rĩmã nonga a Ɛstɛɛr n yɩɩd pagbã fãa, la yẽ paama pẽgr ne nonglem bãmb taoor n yɩɩd pʋg-sadbã fãa. Rĩmã fõgna a Ɛstɛɛr naam maanfo n maan-a t’a lebg rĩm-poaka, n deeg a Vasti zĩiga.” (Ɛst. 2:17) Pʋg-sad sẽn yaa Zʋɩf, n yaa sik-m-meng soaba, n yaool n lebg naab ning sẽn tar ziir n yɩɩd nanambs a taabã fãa dũniyã gill zugã paga. Pa tog n yɩ nana ne-a ye! Rẽ yĩnga, a sẽn paam ziir woto wã, a na n lebga zẽk-m-meng soab bɩ?

      17. a) Bõe n wilgd t’a Ɛstɛɛr kell n saka a ba-wubdg a Mardose noore? b) Bõe yĩng tɩ yaa tɩlae tɩ d rɩk a Ɛstɛɛr togs-n-taar rũndã-rũndã ?

      17 A Ɛstɛɛr pa lebg zẽk-m-meng soab ye! A kell n saka a ba-wubdg a Mardose noore. A pa tol n maan tɩ b bãng t’a yaa Zʋɩf ye. Sẽn paase, a Mardose sẽn wa n yeel a Ɛstɛɛr tɩ neb n dat n kʋ a Asuerusã, a Ɛstɛɛr sak n togsa naabã, la rẽ kɩtame tɩ nin-kãensã sẽn da sɩfã pa tõog ye. (Ɛst. 2:20-23) A Ɛstɛɛr yɩɩ sik-m-meng soab la sakda, tɩ wilg t’a talla tẽeb n kell n teeg a Wẽnnaamã. Rũndã-rũndã nebã sẽn pa le get sakrã wa bũmb sẽn tar yõodo, la b tagsdẽ tɩ kɩɩsgã la maan-m-yamã n pʋd n zemsã, yaa tɩlae tɩ d rɩk a Ɛstɛɛr togs-n-taare. Wa a Ɛstɛɛre, neb nins sẽn teeg Wẽnnaam ne b sũy fãa wã getame tɩ sakrã tara yõod wʋsgo.

      A Ɛstɛɛr tẽebã paama makre

      18. a) Tõe tɩ yaa bõe n kɩt t’a Mardose pa sak n na n wõgemd a Haman taoorã? (Ges-y vẽnegrã sẽn be tẽngrã.) b) Wãn to la rap la pagb sẽn yaa wẽn-sakdb wilg tɩ b rɩkda a Mardose togs-n-taare?

      18 Rao a ye b sẽn boond t’a Haman la a Asuerus kõ naam. Rĩmã kɩtame t’a Haman naamã yɩɩg a nanambs a taabã fãa. A lebga a sagend kãsenga, tɩ naabã sẽn yãk a toogo yẽ n pʋgda. Rĩmã yeelame meng tɩ ned ning fãa sẽn yã a Haman tog n wõgemdame n waoog-a. (Ɛst. 3:1-4) La no-kãngã sakr yaool n yaa yell ne a Mardose. A sakda rĩmã yaa sɩda, la yaa sã n mik tɩ pa kɩɩsd Wẽnnaam noore. Yellã yaa t’a Haman yaa Agaag buudã neda. Dẽnd a ra yaa Amalɛk rĩm a Agaag yagenga. Agaag ning Wẽnnaam no-rɛɛs a Sãmwɛll sẽn kʋ wã. (1 Sãm. 15:33) Amalɛk nebã ra yaa wẽns tɩ looge, hal n da lebg a Zeova ne Israyɛll bɛɛba. Wẽnnaam nifẽ, b tog n menesa b buudã nebã fãa.c (Tõo. 25:19) Zʋɩf sẽn sakd a Zeova na n yɩɩ wãn n wõgemd Amalɛk ned taoore? A Mardose ra pa tõe n maan dẽ ye. A sɩd pa sak n wõgemd a Haman taoor ye. Hal ne rũndã, rap la pagb sẽn yaa wẽn-sakdb gẽnega b yõyã, b sẽn tũud noor ning sẽn yet tɩ “zemsame tɩ tõnd sak Wẽnnaam n yɩɩd nebã” yĩnga.—Tʋʋ. 5:29.

      19. Bõe la a Haman bao n na n maane, la a maana wãn sẽn na yɩl tɩ rĩmã sak a sẽn datã?

      19 A Haman sũurã puuga zãnga. A gesame t’a sã n kɩt tɩ b kʋ a Mardose bala pa sek ye. A baoome n na n menes a Mardose buudã neb fãa. A Haman kẽnga rĩmã nengẽ n tɩ sãam Zʋɩf rãmbã yʋʋre, tɩ rĩmã sak a sẽn datã. A pa togs sẽn yaa buud ningã takɩ, la a wilgame tɩ b pa nafd rĩmã, la tɩ b sãeegame n be rĩmã “soolem dãmbã pʋsẽ.” Sẽn yaa wẽng menga, a yeelame tɩ b ka sakd rĩmã tõog ye. Woto rat n yeelame tɩ b yaa tõatb sẽn tõe n wa ne yelle. A yeela rĩmã t’a sã n sake, yẽ na n kɩsa ligd wʋsg tɩ b bĩng rĩmã laog bĩngr zĩigẽ, tɩ sek b na ges tɩ b tõog n kʋ Zʋɩf rãmbã fãa sẽn be a soolmã pʋgẽ wã.d A Asuerus pidga a nug-bĩngã n kõ a Haman, t’a paam sor n tõe n yiis noor ning fãa a sẽn date.—Ɛst. 3:5-10.

      20, 21. a) A Haman sẽn yiis noor ningã maana a Mardose ne Zʋɩf rãmb nins sẽn be Pɛrs soolmã pʋgẽ wã bõe? b) Bõe la a Mardose kos a Ɛstɛɛr t’a maane?

      20 Tao-tao bal tɩ b tʋma wed-rʋʋdb tɩ b saag soolmã kɩremsã fãa, n togs tɩ b yãka noor n na n kʋ Zʋɩf rãmbã. Zʋɩf rãmb nins sẽn da be Zerizalɛmã nan yii yembd Babilon n wa, n maood n na n lebs n me b ba-yirã sẽn da ket n pa tar lalgã. Tags-y n ges-y koɛɛgã sẽn na n ta nin-kãensã! Tõe t’a Mardose sẽn wʋm koe-beedã, a tagsa b yelle, la a tags a buudã nebã sẽn be Suuzã la a zo-rãmbã yelle. A sũurã sãamame t’a pãrs a futã, n yeelg boto, n yugl a zugã tom-pɛglem la a kẽng tẽngã pʋgẽ n tɩ wiis ne koe-kãsenga. A Haman yẽ ra tɩ zĩ n yũuda rãam ne rĩmã, t’a toog kae ne yel-beed ning a sẽn kɩt tɩ na n paam Zʋɩf rãmbã ne b zo-rãmbã sẽn be Suuzã ye.—Karm-y Ɛstɛɛr 3:12–4:1.

      21 A Mardose ra miime tɩ rẽnda a maan bũmb n sõng a Zʋɩf taasã. La bõe la a tõe n maane? A Ɛstɛɛr wʋma a Mardose sẽn maan bũmb ning a sũ-sãangã yĩngã, t’a tool fut tɩ b tɩ kõ-a, la a zãgsame. Tõe tɩ wakat fãa a ra sokda a meng bõe yĩng tɩ yẽ Wẽnnaam a Zeova bas tɩ b wa rɩk a Ɛstɛɛr a sẽn nong wʋsgã, t’a tɩ kẽ kãadem ne rĩm sẽn pa tũud a Zeova. La wõnda a wʋmda yellã võor bilf masã. A Mardose toola na-pag a Ɛstɛɛr koɛɛga, n kos-a t’a yõk rĩmã sɛɛga, la a maan a sẽn tõe a “buudã yĩnga.”—Ɛst. 4:4-8.

      22. Bõe yĩng t’a Ɛstɛɛr zoet rabeem n pa rat n kẽng rĩmã sẽn yaa a sɩdã nengẽ? (Ges-y vẽnegrã sẽn be tẽngrã.)

      22 Tõe tɩ rabeem wʋsg yõka a Ɛstɛɛre, a sẽn wʋm koɛɛgã. A tẽebã zɩ n paam makr woto ye. A sẽn tʋm tɩ b tɩ yeel a Mardose bũmb ningã sɩd wilgdame t’a yɛɛsame. A tẽeg-a-la noor ning sẽn yet tɩ ned sã n kẽng rĩmã nẽngẽ t’a pa bool-a, b kʋʋda a soaba, sã n pa rĩmã n tees-a a sãnem dasaarã. A Ɛstɛɛr sẽn mi tɩ rĩmã ra boola a Vasti t’a zãgse, tɩ b kɩt t’a pa le yaa na-pagã, rẽ yĩnga a tõe n tẽeme tɩ yẽ sã n kɩɩs rĩmã noorã, b na n bas-a lame n pa sɩbg sɩda? A yeela a Mardose tɩ rasem 30 la woto rĩmã sẽn ka bool yẽ. Rĩm-kãngã sẽn yaa zʋg soabã sẽn maan woto wã kɩtame t’a Ɛstɛɛr sokd a meng a sã n ket n nonga yẽ.e—Ɛst. 4:9-11.

      23. a) Bõe la a Mardose yeel a Ɛstɛɛr n na n keng a tẽebã? b) Bõe yĩng tɩ d segd n dɩk a Mardose togs-n-taare?

      23 A Mardose sẽn leok to-to wã kenga a Ɛstɛɛr tẽebã. A yeela a Ɛstɛɛr vẽeneg bal t’a sã n sĩndi, fãagr na n yii zĩig a to n wa Zʋɩf rãmbã yĩnga. Bõe n wilgd me t’a sã n bas tɩ yellã kẽ n bõoge, yẽ mengã na n põsame? A Mardose sẽn leok woto wã sɩd wilgame t’a kɩsa a Zeova sɩda, n miẽ t’a pa na n tol n bas tɩ b sãam a nin-buiidã gilli, wall a pʋlemsã vaal ye. (Zoz. 23:14) Rẽ poore, a Mardose soka a Ɛstɛɛr yaa: ‘Ãnda n mi sãnd ka wakat a woto yĩng n kɩt tɩ fo lebg rĩm-poaka?’ (Ɛst. 4:12-14) Pa segd tɩ d rɩk a Mardose togs-n-taar sɩda? A teega a Wẽnnaam a Zeova zãng-zãnga. La yãmb yẽ?—Yel. 3:5, 6.

      A tẽebã talla pãnga, hal t’a pa zoe kũum ye

      24. Bõe la a Ɛstɛɛr maan tɩ wilg t’a tara tẽeb la raoodo?

      24 A Ɛstɛɛr bãngame tɩ masã, a tog n maana bũmb tɩ ra kẽ n bõog ye. A kosa a Mardose t’a yeel Zʋɩf rãmbã tɩ b naag yẽ n loe noor rasem a tãabo. A goamã baasgẽ, a yeela bũmb sẽn wilgd hal ne rũndã t’a talla tẽeb la raoodo. A yeelame: “Baa sã n na n yɩɩ kũum, mam na n kiimi.” (Ɛst. 4:15-17) Rasem a tãabã, a pʋʋsa ne a sũur fãa, la wõnda a vɩɩmã tõre, a ra zɩ n pʋʋs woto ye. Masã, wakat taame t’a na n kẽng naabã nengẽ. A yeelga na-pag fuug ning sẽn yaa neer n yɩɩdã, n maneg a meng sõma sẽn na yɩl tɩ rĩmã sã n yã-a bɩ a sũur yɩ noogo. Rẽ poore, a kẽnga rĩmã nẽngẽ.

      A Ɛstɛɛr yeelga na-pag fuug sẽn yaa neere, n kẽed rĩm a Asuerus nẽngẽ

      A Ɛstɛɛr gẽnega a yõor Wẽnnaam nebã yĩnga

      25. Wilg-y bũmb nins sẽn maane, a Ɛstɛɛr sẽn wa n kẽed a sɩdã nengẽ wã.

      25 Wa d sẽn wilg sɩngrẽ wã, a Ɛstɛɛr kẽeda rĩmã nengẽ masã. Tags-y n ges-y yɩɩr ning sẽn tar-a, t’a tar pʋʋsg bala. A taa samandã tẽn-sʋka, n ne a Asuerus sẽn zĩ a geerã zugu. Tõe t’a tool n gesa rĩmã nengã n na n bãng a sũurã sã n noomame. Rĩmã zoobd yaa wʋsgo, tɩ b maneg n bɩr-bɩr tɩ yaa neere, t’a toɛɛngã me wõrs tɩ zems taaba. Sã n mik tɩ b kɩtame t’a Ɛstɛɛr yals bilfu, a tog n da getame tɩ kaoosdame. Rĩmã sẽn yã a Ɛstɛɛrã, ling-a-la wʋsgo, la a yolsa a nengã. A tees-a-la a sãnem dasaarã.—Ɛst. 5:1, 2.

      26. Bõe yĩng tɩ kiris-nebã tog n tall raood wa a Ɛstɛɛre, la bõe yĩng tɩ d tõe n yeel t’a tʋʋmdã nan sɩngdame?

      26 Naabã sak n na n kelga a Ɛstɛɛre. A Ɛstɛɛr saka Wẽnnaam la a gẽneg a yõor a nin-buiidã yĩnga, tɩ yaa mak-sõng n kõ wẽn-sakdbã fãa, hal baa ne rũndã-rũndã rãmbã. Kiris-neb hakɩkã sũur nooma ne mak-sõng-kãensã buudã. A Zezi yeelame tɩ nonglmã yaa bãnd sẽn na n kɩt tɩ b bãng kiris-neb hakɩkã n bake. (Karm-y Zã 13:34, 35.) D sã n dat n wilg nonglem kãng buudu, d segd n talla raood wa a Ɛstɛɛre. La baa a Ɛstɛɛr sã n gẽnega a yõor baraarã, nan pa sa ye. A na n maana wãn tɩ rĩmã sak n deeg t’a Haman sẽn yaa a sagend kãsenga yaa nin-wẽnga? Bõe la a tõe n maan n fãag a nin-buiidã? Sak ning sẽn pʋgda na n leoka sogs-kãensã.

      a Neb wʋsg tagsdame t’a Asuerus n yaa a Zɛgzɛs pipi soabã, sẽn sɩng a naamã rɩɩb Pɛrs soolmã zug yʋʋmd 496 sẽn deng a Zezi rogmã.

      b Ges-y sak 16 pʋgẽ zĩ-gũbrã gom-zug sẽn yet tɩ “Sogsg b sẽn sok Ɛstɛɛr sebrã zugu.”

      c Tõeeme tɩ bu-kãng nebã sʋka, a Haman a ye bal n da kete. Bala rĩm a Ezekɩas wakatẽ wã, b kʋʋ “Amalɛk neb nins sẽn da põsã.”—1 Kib. 4:43.

      d A Haman kõo wanzuri kilo tus kobs-naas la pis-tã la a yoobe, la kobs-naas la piig la a tãabo. Yaa milyaar dãmba. Sã n yaa a Asuerus la Zɛgzɛs pipi soabã, dẽnd ligdã tõe n sɩd kɩtame t’a sak a Haman sẽn da ratã. Bala a ra rata ligd wʋsg n tõog n zab ne Gɛrs nebã wa a sẽn da magd hal daar zãrã. La a wa n baas n konga zabrã menga.

      e Nebã ra miime t’a Zɛgzɛs pipi soabã yaa zʋg soab la wẽnem soaba. Gɛrk kʋdem yel-mit a Herodot togsa yɛl kẽer a Zɛgzɛs sẽn maane, a sẽn wa n zabd ne Gɛrs nebã. A ra kɩtame tɩ b tong batayo rãmb mogrã ko-sor ning b sẽn boond tɩ Hellespont tɩ lebg põ. La sa-kẽeng n ni n sãam põ wã, t’a kɩt tɩ b fiuus sẽn lʋɩ-b tʋʋmdã taoorã fãa zutu, la a kɩt tɩ b pãbd koomã tɩ ned yas n karemd goam sẽn yaa tʋy, tɩ yaa wa koomã la b tʋʋda. Arzɛk soab a ye me n da wa n yã a Zɛgzɛs n kos t’a bas t’a bi-riblã ra tũ n kẽng zabrã ye. La a kɩtame tɩ b pasg raoã biig zĩis a yiibu, n dɩgl-a zĩig nebã sẽn na n yã tɩ yɩ keoogre.

      BƲGS-Y SOGS-KÃENSÃ ZUGU

      • Bõe la a Ɛstɛɛr maan tɩ wilgdẽ t’a yaa sik-m-meng soab la sakda?

      • Wãn to la a Mardose sõng a Ɛstɛɛr t’a wilg t’a tara tẽebo?

      • Bõe la a Ɛstɛɛr maan tɩ wilg t’a talla raoodo?

      • Bõe la y rat n maane, n tõog n tall a Ɛstɛɛr tẽebã buudu?

  • A talla yam la raoodo, t’a taabã yell me ra pak-a
    Tall-y b tẽebã buudu
    • Na-pag a Ɛstɛɛr

      SAK PIIG LA A YOOBE

      A talla yam la raoodo, t’a taabã yell me ra pak-a

      1-3. a) Bilg-y bũmb nins sẽn maan a Ɛstɛɛr sẽn wa n kolgd a sɩdã geerã. b) Rĩmã sẽn yã a Ɛstɛɛrã, a maana wãna?

      A ƐSTƐƐR kẽe Suuz naabã roogẽ, n kolgd gẽerã t’a sũurã pãbda. Mams-y n ges-y zĩigã fãa sẽn lebg sɩddd, hal t’a wʋmd a naoã la a fuugã meng rãamde. Roogã yaa bedr la neer wʋsgo, tɩ b maneg n nags pʋgẽ wã ne teed buud toor-toor la sɛɛdr raad sẽn yit Libã. La yaa tɩlae t’a Ɛstɛɛr ra bas tɩ rẽ fãa tiis-a ye. Sẽn pak-a n yɩɩd yaa a paam n gom ne sẽn zao-a gẽerã, bala a yõorã bee nin-kãng nugẽ.

      2 Rĩmã geta a Ɛstɛɛr t’a kolgdẽ. A tees-a-la a sãnem dasaarã. Yaa sɩd tɩ rasaar zẽkr pa toogo, la wilgdame t’a Ɛstɛɛr põsame la tɩ rĩmã sũur pa yik a sẽn kɩɩs tẽngã noore, n wa a nengẽ t’a pa bool-a wã ye. A Ɛstɛɛr kolgame, n tẽeg a nug n sɩɩs rasaarã ne sũ-noogo.—Ɛst. 5:1, 2.

      Na-pag a Ɛstɛɛr kolga rĩm a Asuerus, t’a zẽk a sãnem rasaarã n tees-a

      Ne sik-m-menga, a Ɛstɛɛr wilga rĩmã a mi-beoogo, a sẽn zoe a nimbãanegã

      3 Rĩm a Asuerus sẽn maneg a meng to-to wã wilgda a arzɛkã la a tõogã. Wakat kãnga, Pɛrs nanambsã futã ligd ra tõe n taa tõnd ligdã milyaar dãmba. La a Ɛstɛɛr sẽn yã a sɩdã nengã, a bãngame t’a sũurã nooma ne-a, la t’a nong-a lame. Rĩmã yeel-a-la woto: “Rĩm-poak a Ɛstɛɛr, yaa bõe la f baooda? Togs maam fo sẽn dat n kos bũmb ningã tɩ f na n paamame, baa sã n yaa mam soolmã pʋɩ-sʋka.”—Ɛst. 5:3.

      4. Bõe n na n yɩ toog n yɩɩd ne a Ɛstɛɛre?

      4 A Ɛstɛɛr sẽn maan bũmb ningã wilgame t’a tara raood la tẽebo. A waa a sɩdã nengẽ n na n yõk a sɛɛga, tɩ b sẽn sɩf n na n kʋ a buudã nebã ra tõog ye. A sẽn zoe n maanã yãka nenga, la sẽn yaa toog n yɩɩd n nan kete. Rẽnda a tõog tɩ rĩmã sẽn nand a meng tɩ loogã sak n deeg t’a sagend ning a sẽn kɩs sɩdã yaa nin-wẽnga, la t’a belg-a lame n dat t’a menes a Ɛstɛɛr buudã. A na n maana wãn tɩ naabã reeg a goamã? Tẽeb ning a Ɛstɛɛr sẽn tallã wilgda tõnd bõe?

      A bãng n yãka wakat ning a sẽn na n gome

      5, 6. a) Bõe la a Ɛstɛɛr maan tɩ wilg t’a tũu Koɛɛg Soab 3:1, 7 saglgã? b) Bõe n wilgd t’a Ɛstɛɛr talla yam a sẽn wa n gomd ne a sɩdã?

      5 A Ɛstɛɛr na n yalsa rĩmã taoor n togs yellã tɩ sẽn be-b be wã fãa wʋm bɩ? A sã n maan woto, tõe tɩ na n paooga rĩmã, t’a Haman sẽn yaa rĩmã sagendã me paam n wilg t’a ka bʋʋm ye. Bõe la a Ɛstɛɛr maan-yã? Yʋʋm kobs sẽn deng rẽ, rĩm a Salomo sẽn yɩ yam soabã ra yeela woto: “Bũmb fãa tara a wakate. . . . sĩndim wakat beeme, la goam wakat me beeme.” (Koɛ. 3:1, 7) D tõe n tagsame t’a Ɛstɛɛr sẽn wa n ket a ba-wubdg a Mardose nengẽ wã, a zãms-a-la rẽ. Yaa vẽeneg t’a Ɛstɛɛr da miime tɩ tara yõod tɩ ned bãng n yãk wakat ning a sẽn tog n gome.

      6 A Ɛstɛɛr yeelame: “A sã n ta rĩmã yam, bɩ rĩmã ne a Haman tũ taab n wa mam nengẽ rũndã tɩ mam segla kibs yãmb yĩnga.” (Ɛst. 5:4) Rĩmã sakame la a kɩt tɩ b togs a Haman. Yãmb pa ne t’a Ɛstɛɛr talla yam a goamã pʋgẽ sɩda? A pa maan bũmb sẽn na n paoog a sɩdã ye. Sẽn paase, a baoo wakat la zĩig sẽn zemse, n na n togs yellã.—Karm-y Yelbũn 10:19.

      7, 8. A Ɛstɛɛr pipi kibsã yɩɩ wãn-wãna, la bõe yĩng t’a pa yãg n togs rĩmã a yellã?

      7 Yaa vẽeneg t’a Ɛstɛɛr maaga a yĩng n ges tɩ b segl kibsã sõma, la a kɩt tɩ b wa ne bũmb ning fãa a sɩdã sẽn nongã. Rã-bɛd zĩndame, tɩ b yũ n noog b sũuri. (Yɩɩl 104:15) Kibsã yɩ a Asuerus noogo, hal t’a le yeel a Ɛstɛɛr t’a togs a sẽn dat bũmb ningã. Yaa masã la a tog n gom bɩ?

      8 A Ɛstɛɛr gesame tɩ goamã wakat nan pa ta ye. A pʋd n yeela rĩmã ne a Haman tɩ b le wa kibs a to a sẽn na n maan vẽkembeoogã. (Ɛst. 5:7, 8) Bõe yĩng t’a pa yãgde? Tẽeg-y tɩ noor la b yiis sẽn wilgd tɩ b na n kʋʋ Zʋɩf rãmbã. Sẽn mik tɩ yaa yõor yellã, a Ɛstɛɛr tog n gũusame tɩ wakat ning a sẽn na n togs yellã zemse. Rẽ n so t’a maag a menga, n na n le paam n wilg a sɩdã t’a nand-a-la wʋsgo.

      9. Maag-m-meng yõod yaa bõe, la wãn to la d tõe n dɩk a Ɛstɛɛr togs-n-taar rẽ wɛɛngẽ?

      9 Maag-m-meng yaa zʋg-sõng sẽn pa wae la sẽn tar yõod wʋsgo. Baa ne a Ɛstɛɛr sũurã sẽn da sãam t’a yãgd n na n gom ne rĩmã, a maaga a meng n gũ wakat ning sẽn zemsã. D tõe n dɩka yam a mak-sõngã pʋgẽ, bala d fãa mi n yãta yel-kɛg sẽn dat remsgo. D sã n tog n tɩ yã ned sẽn tar zu-sobend t’a welg yelle, yɩta sõma tɩ d yɩ maag-m-meng soab wa a Ɛstɛɛr. Yelbũn 25:15 yetame: “Sũ-mar tõee naaba. Sũ-mar goam tõe n kaooga kõbre.” Neb sã n namsd tõndo, d sã n maag d meng n gũ wakat ning sẽn zemsã la d gom ne bʋgsem wa a Ɛstɛɛre, baa namsgã tar pãng wa kõbre, tõe n saame. A Ɛstɛɛr sẽn tall yam la a maag a mengã, a Wẽnnaam a Zeova keo-a lame bɩ?

      Maag-m-meng sõngdame tɩ yell manege

      10, 11. a) A Haman sẽn yik pipi kibsã zĩigẽ wã, bõe n wẽneg n sãam a sũurã? b) Bõe la a pagã ne a zo-rãmbã sagl-a t’a maane?

      10 A Ɛstɛɛr sẽn maag a mengã, sõngame tɩ yellã manege. Pipi kibsã daare, a Haman yika be ne “kɩdeng la sũ-noog” n kuiisẽ, n ning a yamẽ tɩ rĩmã ne a pagã nonga yẽ n yɩɩda. A sẽn ta kʋɩlengã noore, a yãa a Mardose, rao ning sẽn yaa Zʋɩfã, sẽn zãgs-a fasɩ t’a kõn wõgemd yẽ taoorã. Wa d sẽn yã sak piig la a nu wã pʋgã, a Mardose sẽn zãgsã pa paoogr ye. Yaa a sẽn pa rat n wa ningd a meng taal a sũurẽ, la a sãam zood ning a sẽn tar ne a Zeova wã. Baasgo, a Haman “sũurã yika wʋsgo.”—Ɛst. 5:9.

      11 A Haman sẽn togs a pagã la a zo-rãmbã a Mardose sẽn maanã, b sagl-a lame t’a kɩt tɩ b maan da-lugdg zãntlem sẽn yɩɩd metr 22, la a kos rĩmã sor n luul a Mardose. Saglgã yɩ a Haman noogo, la tao-tao bala, a kɩtame tɩ b lugl raoogã.—Ɛst. 5:12-14.

      12. Bõe yĩng tɩ rĩmã kɩt tɩ b tall soolmã kibayã sebr n wa karem t’a kelge, la baasa wãna?

      12 Baraar yʋngo, gõeemã pa sak rĩmã ye. Kibarã yetame tɩ “rĩmã ka tõog n gũsi,” la a kɩtame tɩ b tall soolmã kibayã sebr n wa karem t’a kelge. B karmame n ta zĩig sẽn wilgd tɩ neb n da sɩf n na n kʋ a Asuerus. Rĩmã tẽega yellã ne nin-kãensã kʋʋbã. La rẽ yĩnga, b ra maana bũmb n dol a Mardose, a sẽn puk yellã bɩ? Rĩmã sokame n gese bõe la b maan n keo a Mardose. B leokame tɩ baa fʋɩ.—Karm-y Ɛstɛɛr 6:1-3.

      13, 14. a) A Haman yellã sãang sɩnga wãn to? b) A pagã ne a zo-rãmbã yeel-a lame tɩ bõe?

      13 Rĩmã sũur yikame t’a sok tɩ tʋm-tʋm-bʋs n be yambẽ n na n sõng-a t’a welg yellã. Mikame tɩ yibeoogã pĩnda, a Haman n da zoe n be rĩmã samandẽ. Wõnda a waame n na n kos n luul a Mardose. La nand meng t’a togs a waoongã võore, rĩmã sok-a-la woto: ‘Rĩmã sũur sã n noom ne ned t’a rat n waoog-a, bõe la a tõe n maane?’ La a Haman tagsame tɩ yaa yẽ, n togs bũmb sẽn na n waoog a soabã hal tɩ loog nugu. A yeelame tɩ b yeelg-a rĩmã fuugu, la b zombg-a rĩmã wed-moaagã n gilg Suuz tẽngã, n kilsd-a tɩ nebã fãa wʋmdẽ. Mams-y n ges-y a Haman sẽn yõog a nengã to-to, a sẽn bãng tɩ yaa a Mardose la rĩmã rat n waoogã. La ãnd la rĩmã yãk t’a na n pʋgd n kilsd a Mardose? Yaa a Haman!—Ɛst. 6:4-10.

      14 Ne sũ-toogo, a Haman kong n tʋma tʋʋmdã sẽn pa noom-a baa bilfã, la a kuil ne sũ-sãamse. A pagã ne a zo-rãmbã yeel-a lame tɩ yellã sẽn wẽnemdã wilgdame t’a sẽn dat n maan a Mardose sẽn yaa Zʋɩfã bũmb ningã pa na n tõog ye.—Ɛst. 6:12, 13.

      15. a) A Ɛstɛɛr maag-m-mengã yõod yɩɩ bõe? b) Bõe yĩng tɩ yaa sõma tɩ d ‘gũ Wẽnnaam’?

      15 A Ɛstɛɛr sẽn maag a meng n na n gũ n yaool n wilg rĩmã a yellã, vẽkembeoogã yibeoog bala, a Haman wẽneg n maana bũmb sẽn paoog yẽ mengã. Rẽ yĩnga, pa Wẽnnaam a Zeova n kɩt tɩ gõeemã pa sak rĩmã sɩda? (Yel. 21:1) Sɩd be bʋʋm la Biiblã sẽn sagend tõnd tɩ d ‘gũ Wẽnnaamã.’ (Karm-y Miise 7:7.) D sã n kɩs Wẽnnaam sɩda, n gũ t’a wa welg d zu-loeesã, d mikdame tɩ rẽ n são tõnd sẽn na n mak b welgr d toore.

      A goma ne raoodo

      16, 17. a) Wakat bʋg la a Ɛstɛɛr bãng t’a pa segd n le sĩndi? b) Bõe n kɩt t’a Ɛstɛɛr yaa toor ne pĩnd na-pag a Vasti?

      16 A Ɛstɛɛr pa na n saag n le gũ nindaar n yaool n togs rĩmã ye. Kibs a yiib-n-soabã sasa, rẽnda a togs yellã fãa. La a na n sɩnga wãna? A paamame tɩ rĩmã le sok-a wa raasenkamã. (Ɛst. 7:2) Wakat taame masã t’a Ɛstɛɛr na n gome.

      17 Tõe t’a Ɛstɛɛr reng n pʋʋsa a Wẽnnaamã a sũurẽ. Rẽ poore, a yeela rĩmã woto: “Yãmb sã n nong maam la a sã n ta yãmb yam, bɩ y fãag mam vɩɩmã, yaa woto la mam kosgã. La bɩ y fãag mam nebã, yaa woto la mam data.” (Ɛst. 7:3) Yãmb gũus n gesame t’a wilga a goamã pʋgẽ t’a pa kɩɩs tɩ rĩmã tara sor n na n maan a yam bɩ? Ad a Ɛstɛɛr sɩd yaa toor ne pĩnd na-pag a Vasti sẽn ning a sɩdã yãnd ne pʋ-toogã. (Ɛst. 1:10-12) Sẽn paase, a pa yeel tɩ rĩmã ka maan neer a sẽn kɩs a Haman sɩdã ye. A kos-a lame bal t’a kogl yẽ tɩ b ra kʋ-a ye.

      18. Wãn to la a Ɛstɛɛr gom ne rĩmã t’a bãng yellã fãa?

      18 Hakɩka, a Ɛstɛɛr gomdã kẽe rĩmã. Pʋd n ling-a lame. Ãnd n saagd n dat n kʋ yẽ pagã? A Ɛstɛɛr paasa woto: “B koosa maam ne m nebã, tɩ b na n sãam tõndo, n kʋ tõnd tɩ tõnd buudã menem. B sã n da koos tõnd tɩ d na n yɩ yem-daad ne yem-pogs bala, mam dag n ka na n gom ye. La bõn-kãng sã n maane, bɛyã ka na n tõog n yao bõn ninga rĩmã sẽn na n paamã ye.” (Ɛst. 7:4) Yãmb yãame t’a Ɛstɛɛr pelga a pʋg n togs yellã fãa, la a paas tɩ b sã n da na n lebgẽ-la yembse, a ra pa na n gom ye. Buudã menesgã na n yɩɩ bõn meng-meng ne rĩmã, hal t’a Ɛstɛɛr pa tõe n sĩnd ye.

      19. Yam-bʋg la d tõe n dɩk a Ɛstɛɛr mak-sõngã pʋgẽ?

      19 A Ɛstɛɛr kõo tõnd mak-sõngo, n wilgd d sẽn tõe n maan to-to tɩ d goamã kẽ nebã sũyã. Sã n wa yaa tɩlae tɩ y vẽneg yell n togs ned y sẽn nong bɩ ned sẽn tar zu-sobendo, y sã n waoog-a, n maag y meng la y pelg y pʋga, sõngda wʋsgo.—Yel. 16:21, 23.

      20, 21. a) Bõe la a Ɛstɛɛr yeel n puk a Haman bãongã, la rĩmã manesem yɩɩ wãna? b) B sẽn bãng t’a Haman yaa nin-wẽng la a ka võorã, a manesem yɩɩ wãna?

      20 A Asuerus sokame: “Yaa ãnda n tagsd woto? A soab bee yɛ?” A Ɛstɛɛr leokame tɩ “namsdã la bɛyã yaa nin-wẽn-kãngã a Haman.” Mams-y n ges-y a Ɛstɛɛr sẽn yet rẽ la a teesd-a nug-bila. Zĩig pʋgẽ, a Haman manesem yɩɩ wãna? Rabeem kãseng kẽ-a lame. Mams-y n ges-y rĩmã sẽn yaa zʋg-soabã sũur sẽn yik hal t’a nengã yõoge, a sẽn bãng t’a sagend ning a sẽn kɩs sɩdã belga yẽ t’a yiis noor sẽn na n tũ ne a meng pʋg-nongrã yõore. Rĩmã kong n yikame n yi n kẽng a na-roogã zẽed zĩigẽ sẽn na yɩl t’a sũurã sig bilfu.—Ɛst. 7:5-7.

      A Ɛstɛɛr togsda rĩm a Asuerus a Haman sẽn dat n maanã, n pʋd n zẽk a nugã n tees a Haman

      Ne raoodo, a Ɛstɛɛr puka a Haman wẽnemã

      21 Yellã sẽn puk tɩ b bãng t’a Haman yaa nin-wẽng la a ka võorã, a wõgemda a Ɛstɛɛr naoẽ wã. La rĩmã sẽn lebg n wa, n yã t’a Haman lʋɩɩ a Ɛstɛɛr gãagã zug n kot-a sugrã, a sũur yikame t’a yeel t’a rat n yõga na-pagã rĩmã meng roogẽ. A Haman bãngame t’a kũumã yaa vẽenega. B wa n luda a nengã, n tall-a n yi. La tʋm-tʋmd a yembr wa n togsa rĩmã t’a Haman maana ra-lugdg n na n luul a Mardose. Zĩig pʋgẽ, a Asuerus kõo noor tɩ b tɩ luul a Haman ra-lugdg-kãng zugu.—Ɛst. 7:8-10.

      22. Wãn to la a Ɛstɛɛr kibarã sõngd tõnd tɩ d bãng tɩ yell pʋgẽ d pa segd n koms raoodo, n tags tɩ tɩɩm kae, wall d kong tẽebo?

      22 Rũndã-rũndã dũniyã sẽn pid ne wẽnemã, d tõe n tagsame tɩ tɩrlem pa tol n tõe n zĩnd ye. Yãmb mi n tagsa woto bɩ? A Ɛstɛɛr yẽ zɩ n koms raoodo, a zɩ n tags tɩ tɩɩm kae, a zɩ n kong tẽeb me ye. A sẽn wa n paam sorã, a goma ne raoodo, n togs sẽn yaa sɩdã, la a teeg a Zeova n bas sẽn ketã yẽ nugẽ. Bɩ tõnd me maan woto! A Zeova pa toeem ye. A ket n tõeeme tɩ nin-wẽng yell puki, t’a wẽneg n lʋɩ a meng bẽdgẽ wa a Haman.—Karm-y Yɩɩl Sõamyã 7:12-17.

      A Zeova ne a nin-buiidã yell n da pak-a

      23. a) Rĩmã maana bõe n dol a Ɛstɛɛr ne a Mardose? b) Wãn to la a Zakoob sẽn deng n togs bũmb ning a Bẽnzame zug n yaool n na n ki wã pids-yã? (Ges-y zĩ-gũbrã gom-zug sẽn yet tɩ “Bãngr-gomd sẽn pidsi.”)

      23 Rĩmã bãnga a Mardose sõma masã. A ra zoe n miime t’a sõngame tɩ b pa kʋ yẽ, la a bãngame me t’a yaa a Ɛstɛɛr ba-wubdga. A Asuerus kɩtame t’a Mardose reeg a Haman naamã. Rĩmã rɩka a Haman zakã la a paoongã fãa n kõ a Ɛstɛɛre, t’a Ɛstɛɛr me rɩk n gũnug a Mardose.—Ɛst. 8:1, 2.

      24, 25. a) A Haman yellã sẽn pukã, bõe yĩng t’a Ɛstɛɛr pa tags tɩ saame? b) A Ɛstɛɛr le gẽnega a yõor n maan bõe?

      24 Rẽ yĩnga, a Ɛstɛɛr na n tagsame tɩ yẽ ne a Mardose sẽn põsã, saame bɩ? Sã n yaa a meng yell bal n pak-a, a na n tagsa woto. Rẽ tɩ b ket n toonda sɛb nins a Haman sẽn kɩt tɩ b gʋls n wilg tɩ b na n kʋʋ Zʋɩf rãmbã. A Haman ra maana Pur sẽn dat n yeel tɩ poeere, n na n bãng wakat ning a sẽn na n varg Zʋɩf rãmbã. (Ɛst. 9:24-26) Ra ket n taa kiis yaa sɩda, la ra ta n saame. Zʋɩf rãmbã vargrã ra tõe n vaalame bɩ?

      25 Neb a taabã yell sẽn pak a Ɛstɛɛrã, a le gẽnega a yõor n kẽng rĩmã nengẽ t’a pa bool-a ye. So-kãngã wã a raaga nintãm a nin-buiidã yĩnga, n yõk a sɩdã sɛɛg sẽn na yɩl t’a lebs noorã poorẽ. La Pɛrs rĩm sã n da yiis noore, pa le tõe n tek ye. (Dan. 6:13, 16) Rẽ n so tɩ rĩmã kõ a Ɛstɛɛr ne a Mardose sor tɩ b yiis no-paalga. No-kãng wilgame tɩ Zʋɩf rãmbã tara sor n na n zab n fãag b mense. Wed-rʋʋdbã gilga soolmã fãa n taas koe-no-kãngã Zʋɩf rãmbã. Masã, Zʋɩf rãmbã tõe n tẽe manegre. (Ɛst. 8:3-16) Tags-y n ges-y soolmã tõr Zʋɩf rãmb sẽn segend zabrã. Sã n pa no-paalgã yĩnga, woto kõn yɩẽ ye. La “saasẽ pãng soab” a Zeova na n zĩnda ne a nin-buiidã bɩ? Rẽ n tar yõod n yɩɩda.—1 Sãm. 17:45.

      A Ɛstɛɛr ne a Mardose togsda no-paalga, tɩ bi-bɩɩg gʋlsdẽ

      A Ɛstɛɛr ne a Mardose gʋlsa sɛba, n kɩt tɩ b tool Pɛrs soolmã Zʋɩf rãmbã fãa

      26, 27. a) Bõe n wilgd tɩ tõogr ning a Zeova sẽn kõ a nin-buiidã sɩd yɩɩ kãsenga? b) A Haman kom-dibli wã kʋʋb pidsa Biiblã gom-bʋgo?

      26 B sẽn yãk daar ningã ne a ta tɩ Wẽnnaam nin-buiidã segl n saame. Pɛrs nanambsã meng sẽn wʋm t’a Mardose n deeg a Haman naamã, b wʋsg sõnga Zʋɩf rãmbã. A Zeova kõo a nin-buiidã tõogr kãsenga. Yaa vẽeneg t’a gesame tɩ b menes bɛɛbã fãa, sẽn na yɩl tɩ b ra le nams a nin-buiidã ye.a—Ɛst. 9:1-6.

      27 La a Mardose ra pa tõe n soog nin-wẽng a Haman zakã la a paoongã ne laafɩ, t’a kom-dibli piigã ket n vɩ ye. Rẽ n so tɩ b kʋ bãmb me. (Ɛst. 9:7-10) Woto kɩtame tɩ Biiblã gomd pidsi. Wẽnnaam da wilgame tɩ b tog n menesa Amalɛk nebã sẽn yɩ yẽ nin-buiidã bɛɛbã. (Tõo. 25:17-19) Tõeeme tɩ yaa a Haman kambã n yɩ Amalɛk buudã neb sẽn da kete.

      28, 29. a) Bõe yĩng t’a Ɛstɛɛr ne a buudã neb sẽn da kẽesd b mens zab pʋgẽ wã ra zems ne a Zeova raabã? b) Bõe yĩng t’a Ɛstɛɛr sẽn kõ-d mak-sõngã yaa bark tɛkẽ?

      28 A Ɛstɛɛr ra ket n yaa bi-bɩɩga, la a ra tog n kẽesa a toog na-yirã sard kẽer rɩkr pʋgẽ. Wakat ninga, yaa zab la neb kʋʋb yelle. Pa tog n yɩ nana ne-a ye. La sẽn na yɩl t’a Zeova raabã pidsi, ra yaa tɩlae t’a nin-buiidã paam koglgo, n da sãam ye. Bala Wẽnnaam da pʋlmame tɩ Mesi wã sẽn na n fãag ãdem-biisã na n yɩɩ Israyɛll buudã neda. (Sɩng. 22:18) Sẽn tũud-b a Zeova rũndã-rũndã wã sũy yaa noogo, b sẽn mi t’a Zezi sẽn yaa Mesi wã sẽn wa n be tẽngã zugã, a yeelame tɩ kiris-nebã pa tog n le kẽes b toog zab pʋsẽ wã.—Mat. 26:52.

      29 Baasgo, kiris-nebã tara zabre. A Sʋɩtãan zabda ne-do, n maand a sẽn tõe fãa n dat n sãam d tẽebã. (Karm-y 2 Korẽnt dãmb 10:3, 4.) D sẽn paam t’a Ɛstɛɛr kõ-d mak-sõngã yaa bark tɛkẽ! Wa yẽ, bɩ d wilg tɩ d tara tẽebo, n tall yam la maag-m-meng n tõog n gom tɩ kẽ nebã, n tall raoodo, la d yɩ neb sẽn wilgd tɩ Wẽnnaam nin-buiidã yell pak-d lame.

      Sogsg b sẽn sok Ɛstɛɛr sebrã zugu

      Bõe yĩng t’a Mardose bas t’a Ɛstɛɛr kẽ kãadem ne rao sẽn pa tũud a Zeova?

      Bãngdb kẽer yetame t’a Mardose ra yaa ned sẽn baood a meng nafre, sẽn da rat t’a Ɛstɛɛr kẽ kãadem ne rĩmã tɩ yẽ paam ziiri. Bũmb pa wilgd rẽ ye. A Mardose sẽn da yaa Zʋɩf sẽn tũud a Zeova ne a sũur fãa wã yĩnga, a Ɛstɛɛr kãadmã ra pa tõe n ta a yam ye. (Tõo. 7:3) Zʋɩf rãmbã kʋdemdã kibay sɛb wilgame meng t’a Mardose makame n na n gɩdg kãadmã. Rĩmã ra maanda a yam hal tɩ b ra get-a wa wẽnde, t’a Ɛstɛɛr ne a Mardose yaool n da yaa sãamb bala. Dẽnd wõnda b baa a ye ra pa tar a sẽn yet yellã pʋgẽ ye. La wa n lebga vẽeneg tɩ yaa a Zeova n tũnug ne a Ɛstɛɛr kãadmã n na n kogl a nin-buiidã.—Ɛst. 4:14.

      Bõe yĩng tɩ Wẽnnaam yʋ-peellã sẽn yaa Zeova wã pa be Ɛstɛɛr sebrã pʋgẽ?

      Yaa vẽeneg tɩ yaa a Mardose la Wẽnnaam kɩt t’a gʋls Ɛstɛɛr sebrã. Tõe tɩ sebrã ra naaga Pɛrs rĩm dãmbã sɛba, tɩ b yaool n na n wa tall-a n kẽng Zerizalɛm. Wẽnnaam yʋ-peellã sã n da be sebrã pʋgẽ, tõe tɩ sẽn da pʋʋsd-b Pɛrs wẽnnaam dãmbã ra na n sãam-a lame. Sẽn yaa a soab fãa, kibarã pʋgẽ, yaa vẽeneg t’a Zeova kẽesa a toogo. Tẽn-kʋdem wẽndẽ Biiblã sɛb b sẽn gʋls ne hebre wã pʋgẽ, Wẽnnaam yʋ-peellã bee a Ɛstɛɛr sebrã pʋgẽ. B solga Wẽnnaam yʋʋrã gom-biis a naas pʋgẽ, tɩ gom-bi-kãens sẽn sɩngd ne gʋls-biis ninsã sã n dɩk n naag taaba, yaa Wẽnnaam yʋ-peellã.

      A Ɛstɛɛr sebrã goam zemsa ne kʋdemdã bɩ?

      Bãngdb kẽer yetame t’a Ɛstɛɛr sebrã goam pa zems ne kʋdemdã ye. Biibl-mitb n yaool n yeel tɩ sẽn gʋls-a a Ɛstɛɛr sebrã ra mii Pɛrs nanambsã yɛla, b rotã sẽn da met to-to wã, la b minimdã sõma. Yaa sɩd tɩ kʋdemdã sɛb sʋka, sebr kae n gomd na-pag a Ɛstɛɛr yell ye. La nanambs la na-pagb a taab me n zĩnd tɩ sɛbã pa gomd b yell ye. Sẽn paas menga, kʋdemdã sɛb wilgdame t’a Ɛstɛɛr sebrã sẽn bilgd wakat ningã sasa, rao a ye yʋʋr sẽn boond t’a Mardukâ n da tʋmd Pɛrs na-yirã. Mardukâ wã yaa Mardose ne Pɛrs buudã gomde.

      Bãngr-gomd sẽn pidsi

      A Ɛstɛɛr ne a Mardose sẽn zab n sõng Wẽnnaam nin-buiidã, pidsa Biiblã gomde. Sẽn yɩɩd yʋʋm tusr la kobs-yi sẽn deng a Ɛstɛɛr wakatã, a Zeova vẽnega a Zakoob t’a togs bãngr-gomd a bi-ribl a ye zugu. A yeela woto: “A Bẽnzame yaa wa rɩgd-n-yĩidg sẽn yĩ. Yibeoogo yẽ wãbda rũnga. La zaabre, a pʋɩta a sẽn paamã.” (Sɩng. 49:27) Sɩd me, d tõe n maka Israyɛll pipi rĩm dãmbã wakatã ne “yibeoogo.” Rẽ wẽndẽ, b rĩm dãmb kẽer yɩɩ Bẽnzame buudã neba. Wala makre a Sayulli. B zabame n fãag Wẽnnaam nin-buiidã. La kaoosg zugẽ, a Ɛstɛɛr ne a Mardose sẽn yaa Bẽnzame buudã nebã me zabame n tõog a Zeova bɛɛba. Wakat kãng tɩ Israyɛll pa le tar rĩm dãmba, tɩ d tõe n mak rẽ ne “zaabre.” Yɩɩ wa a Ɛstɛɛr ne a Mardose pʋɩɩ b sẽn paamã me, bala bãmb n soog a Haman paoongã fãa.

      a Rĩmã sakame tɩ Zʋɩf rãmbã na n le zab vẽkembeoogã n baas b tõogrã. (Ɛst. 9:12-14) Baa ne rũndã, Adar kiuug fãa, Zʋɩf rãmbã maanda kibs n tẽegd tõogr kãngã yelle. Zemsda ne tõnd wao-fugdg kiuugã baasgẽ la tʋʋlg kiuugã sɩngre. B boonda kibsã tɩ Purim kibsa, la yaa a Haman sẽn da maan Pur bɩ poeer n na n menes Israyɛll nebã yĩnga.

      BƲGS-Y SOGS-KÃENSÃ ZUGU

      • Wãn to la a Ɛstɛɛr sẽn bãng n yãk wakat ning a sẽn na n gomã wilgd t’a talla yam?

      • A Ɛstɛɛr maag-m-mengã nafa yɩɩ bõe?

      • A Ɛstɛɛr sẽn maan n na n fãag a nebã pʋgẽ, bõe n wilg t’a talla raoodo, la t’a taabã yell n pak-a?

      • Bõe la y rat n maan n tõog n tall a Ɛstɛɛr tẽebã buudu?

Moorã Sɛba (1991-2025)
Pag-y
Pak-y
  • Moore
  • Toole
  • Y sẽn date
  • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
  • Y sẽn segd n sake
  • Noy d sẽn tũudi
  • Paramètres de confidentialité
  • JW.ORG
  • Pak-y
Toole