L-​Ilġiem fuq iż-​Żiemel u l-​Ilsien

“Lest iż-​żiemel għal nhar it-​taqbida,” qal is-​sultan għaref Salamun taʼ Iżrael tal-​qedem. (Proverbji 21:31) Il-​kavalleriji minn dejjem kellhom irwol importanti biex jintrebħu l-​battalji. Minn żmien il-​qedem, l-​armati użaw l-​ilġiem biex jikkontrollaw it-​temperament u s-​saħħa taż-​żiemel.

Il-Miklem Malti jispjega li l-​ilġiem huwa “ġild bl-​irbat u l-​ħadid tal-​ħalq li [jxiddu] fuq żiemel, . . . biex jinżamm taħt rażan minn min isuqu.” Ma tantx hemm differenza bejn l-​ilġiem tal-​qedem u dak modern, u dan kien taʼ għajnuna kbira biex iż-​żwiemel jiġu mmansati u jintrikbu.

Missier Salamun, is-​Sultan David, irrefera b’mod indirett għall-​importanza taʼ l-​ilġiem, meta kiteb: “Tkunux bla sens bħaż-​żiemel u l-​bagħal, li bil-​lġiem u r-​riedni trażżanhom.” (Salm 32:9) Ladarba żiemel kien jiġi mmansat, dan setaʼ jsir ħabib fidil lejn sidu. Alessandru l-​Kbir tant apprezza ż-​żiemel tiegħu, Bucephalus, li semma belt fl-​Indja għalih.

Għalkemm bħala bnedmin ilna millennji sħaħ nimmansaw iż-​żwiemel, l-​abbiltà li lliġġmu n-​natura imperfetta tagħna hija storja oħra. “Aħna lkoll niżbaljaw,” osserva d-​dixxiplu Kristjan Ġakbu. “Jekk xi ħadd ma jiżbaljax f’dak li jgħid, dan ikun perfett, kapaċi jrażżan ġismu kollu.” (Ġakbu 3:2) Tabilħaqq, min minna jistaʼ jistqarr li qatt ma tkellem bla ħsieb, b’mod li jweġġaʼ, jew bir-​rabja?

Għalhekk, għala noqogħdu nitħabtu biex illiġġmu l-​ilsien li diffiċli biex tikkontrollah u li “ħadd ma għandu ħila jimmansa”? (Ġakbu 3:8) Ir-​raġuni hi li n-​nies huma lesti li jqattgħu l-​ħin u jagħmlu l-​isforz biex jimmansaw żiemel għax jafu li l-​annimal imħarreġ se jkun utli. Bl-​istess mod, iktar ma nkunu nafu nħarrġu, jew nikkontrollaw, ilsienna, iktar dan se jkun utli.

Kliem taʼ mogħdrija jistaʼ jtaffi u jinkuraġġixxi lil ħbiebna, lil sħabna tax-​xogħol, u lil qrabatna. (Proverbji 12:18) Kliem bħal dan jistaʼ jagħmel il-​ħajja iktar pjaċevoli għal dawk taʼ madwarna. Madankollu, ilsien mhux imliġġem jistaʼ jġib l-​għawġ. “Min irażżan fommu u lsienu, iħares mill-​għawġ lilu nnifsu,” twissi l-​Bibbja. (Proverbji 21:23) Iktar ma jirnexxilna lliġġmu lsienna, iktar se ngħinu lilna nfusna u lil dawk li jisimgħuna.a

[Nota taʼ taħt]

[Stampa f’paġna 31]

Alessandru l-​Kbir

[Sors]

Alinari/Art Resource, NY