Il-mard—Kif tistaʼ tnaqqas ir-riskju?

Il-​ġisem tiegħek qed jiġġieled kuljum kontra għedewwa silenzjużi u li ma jidhrux imma li jistgħu joqtluk. Affarijiet bħal batterji, viruses, u parassiti jpoġġu f’periklu lis-​saħħa tiegħek.a Aktarx m’intix konxju taʼ dawn il-​battalji minħabba li s-​sistema tal-​immunità tiegħek twarrab jew teqred il-​maġġorparti minnhom qabel ma tibda tara s-​sintomi. Però, kultant, il-​mikrobi ħżiena jmarrduna. F’dak il-​każ, ikollok bżonn issaħħaħ l-​immunità tiegħek b’mediċina u bi trattamenti oħra.

Għal eluf taʼ snin, in-​nies ma kienu jafu kważi xejn dwar il-​periklu li jiġi minn organiżmi żgħar li jagħmlu ħsara u li xi wħud minnhom hemm bżonn mikroskopju biex tarahom. Madankollu, meta xjenzjati tas-​seklu 19 ikkonfermaw ir-​rabta li hemm bejn il-​mikrobi u l-​mard, sirna armati aħjar biex niddefendu lilna nfusna. Minn dakinhar ’l hawn, riċerkaturi tal-​mediċina neħħew jew naqqsu sew it-​theddid taʼ xi mard li jittieħed, inkluż il-​ġidri u l-​poljo. Madankollu, dan l-​aħħar, mard ieħor bħad-​deni tas-​suffejra u d-​dengue (marda li tikkaġuna wġigħ fl-​għekiesi), reġgħu tfaċċaw. Għala? Ikkunsidra dan li ġej:

• Kull sena, miljuni taʼ nies jivvjaġġaw madwar id-​dinja u spiss ikollhom mikrobi li jagħmlu l-​ħsara. Artiklu fil-​gazzetta Clinical Infectious Diseases jirrapporta li peress li n-​nies jivvjaġġaw bl-​ajru fi ftit ħin, mingħajr ma jkunu jafu jkunu qed ixerrdu mard li jittieħed minn pajjiż għal ieħor.

• Ħafna antibijotiċi m’għadhomx effettivi biex jiġġieldu ċerti batterji. Minħabba f’hekk, l-​Organizzazzjoni Dinjija tas-​Saħħa tgħid li d-​dinja miexja lejn żmien fejn l-​infezzjonijiet komuni jistgħu jerġgħu joqtlu.

• L-​inkwiet ċivili u l-​faqar spiss ifixklu l-​isforzi li jagħmel il-​gvern biex jikkontrolla l-​mard milli jinfirex.

• Ħafna nies għandhom nuqqas taʼ għarfien bażiku dwar kif jevitaw il-​mard.

Minkejja dawn l-​affarijiet li huma inkwetanti, hemm ħafna x’tistaʼ tagħmel biex tipproteġi lilek innifsek u l-​familja tiegħek. Dan li ġej juri li, anki jekk qed tgħix f’pajjiż li qed jiżviluppa, hemm metodi sempliċi u effettivi li tistaʼ tagħmel.