Kont taf?
It-tixbiha taʼ Ġesù dwar “il-ġriewi,” kellha l-intenzjoni li tweġġaʼ lil xi ħadd?
Statwa ċkejkna Griega jew Rumana taʼ tifla żgħira b’ġeru (saret bejn l-ewwel seklu QK u t-tieni seklu WK)
Darba minnhom, meta Ġesù kien barra l-konfini taʼ Iżrael fil-provinċja Rumana tas-Sirja, avviċinatu mara Griega għall-għajnuna. Fit-tweġiba tiegħu, Ġesù inkluda tixbiha li fiha qabbel nies mhux Lhud maʼ “ġriewi.” Taħt il-Liġi Mosajka, il-klieb kienu kkunsidrati annimali mhux nodfa. (Levitiku 11:27) Imma kienet l-intenzjoni taʼ Ġesù li jweġġaʼ lil din il-mara Griega u oħrajn li ma kinux Lhud?
Lanqas xejn. Skont kif spjega lid-dixxipli tiegħu, il-punt taʼ Ġesù kien li l-prijorità f’dak iż-żmien kienet li jgħin lil-Lhud. Allura hu ħareġ il-punt billi lill-mara Griega qalilha: “Mhux sewwa li tieħu l-ħobż tat-tfal u titfgħu lill-ġriewi.” (Mattew 15:21-26; Marku 7:26) Għall-Griegi u r-Rumani, il-kelb spiss kien jiġi kkunsidrat bħala pet maħbub li kien jgħix fid-dar u jilgħab mat-tfal. Allura l-espressjoni “ġriewi” għandu mnejn fakkritha f’xi ħaġa taʼ mħabba u għażiża. Infatti, il-mara Griega kompliet maʼ Ġesù billi wiġbitu: “Iva, Mulej; imma fil-fatt il-ġriewi wkoll jieklu mill-frak li jaqaʼ mill-mejda tas-sidien tagħhom.” Ġesù faħħarha għall-fidi li kellha u fejjaq lil bintha.—Mattew 15:27, 28.
Kien l-appostlu Pawlu qed jagħti parir tajjeb meta ssuġġerixxa li jipposponu l-vjaġġ?
Ġifen kbir tat-tagħbija mnaqqax (l-ewwel seklu WK)
Il-kaptan tal-ġifen li Pawlu kien fih hu u sejjer l-Italja kien qed isibha diffiċli minħabba li kien hemm riħ qawwi kontrih. Matul waqfa waqt il-vjaġġ, l-appostlu ta l-parir biex jibqgħu xi żmien hemmhekk. (Atti 27:9-12) Kien hemm bażi għal parir bħal dan?
Il-baħħara fl-imgħoddi kienu jafu sew li kien perikoluż li tivvjaġġa fil-Mediterran matul ix-xhur tax-xitwa. Bejn nofs Novembru u nofs Marzu ma kienx meqjus tajjeb għat-tbaħħir. Imma l-vjaġġ li tkellem dwaru Pawlu sar f’Settembru jew Ottubru. Fil-ktieb tiegħu Epitome of Military Science, il-kittieb Ruman Vegetius (madwar is-sena 400 WK) spjega dan dwar it-tbaħħir: “Xi xhur huma tajbin ħafna, oħrajn hekk u hekk, u l-kumplament huma impossibbli.” Vegetius qal li t-tbaħħir mis-27 taʼ Mejju sal-14 taʼ Settembru kien ikun bla periklu, imma mill-15 taʼ Settembru sal-11 taʼ Novembru u mill-11 taʼ Marzu sas-26 taʼ Mejju kien ikun kemxejn perikoluż. Pawlu kien konxju taʼ fatti bħal dawn peress li kien jivvjaġġa sikwit. Il-kaptan u s-sid tal-ġifen aktarx kienu jafu dawn l-affarijiet ukoll, imma l-parir taʼ Pawlu waqaʼ fuq widnejn torox. Il-vjaġġ spiċċa f’nawfraġju.—Atti 27:13-44.